Drie inbrekers
Auto gestolen
rs
betrapt in
kleuterschool
Wijsmuller klaar voor poging om
booreiland „Orion” vlot te trekken
ant
1
p
ie
Drie sterke zeeslepers moeten karwei klaren
ENT
in
er
SPION VAN HET
OVERSPEL:
HAARLEMMER
JAN DE VRIES
Jean Pierót
Mode Coiffures
Dameskapsalon
Jean Pierót
Efficient en
inspdend op
wensen van
burgerij
I
I
»g
■1
10 7 8
F F R P IT A R
o
VELSEN-IJMUIDEN
Onbillijk
Luchtdicht
Burgerij
haarmodelijnen, waarbij het
coupeknippen de grondslag is
voor het welslagen van uw
coiffure.
Kennemerlaan 184
IJmuiden - Tel. 14825
st 227 te-
erikaanse
•avond de
ireau tot
lat de na-
tij-|
30j
VELSEN. Omdat personeels
tekort de doelmatigheid van de
surveillance ernstig dreigde te
verstoren, werd twee jaar geleden
binnen het Velsense politiekorps
de aanzet gegeven voor een min of
meer wetenschappelijke aanpak
van de politietaak. Om een duide
lijk inzicht te krijgen in de aard en
het karakter van alle binnenko
mende meldingen werd toen een
begin gemaakt met het registre
ren van alle bijzonderheden van
die meldingen. Ze vormden het
basismateriaal voor een analyse
die al§ richtsnoer zal dienen bij de
zogenoemde projectgerichte sur
veillance. Met deze moderne be-
leidsaanpak streeft het Velsense
korps er naar per 1 mei officieel
van start te gaan.
Aanvaardbaar niveau
I
rd”
4DONDERDAG
t afgewe- IllllllmilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllWIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllim
Politie gaat surveilleren op
schema’s
praktisch nuttige
(Van een onzer verslaggevers)
(ADVERTENTIE)
jnlijk de-
Alom gevreesd detective
beëindigt zijn speurwerk
6450
nd
iiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
1
SANTPOORT. Omstreeks half twee
vannacht izjn in een kleuterschool in
Santpoort-Noord drie inbrekers op heter
daad betrapt. De politie kon er optreden
nadat een vrouw, die vanaf de straat
enkele mensen in de school had gezien,
wat argwanend gestemd de politie had
gebeld.
X) uur
9 uur
t over dit
den door
strie. Pre-
de affaire
Kastelein
door scho-
sdeur van
Igens som-
cele bewo-
le toegang
aanvaardbare niveau. Dat niveau wordt
bepaald door alle partijen die met het
probleem te maken hebben. Als daar over
eenstemming over is bereikt kun je maat
regelen gaan ontwikkelen om normen te
stellen en er op toezien dat ze in acht
worden genomen".
Uit de toelichting op het bijzondere ka
rakter van de projectgerichte surveillance
Inspecteur L. Witvliet verklaart de in
structies op het planbord dié zijn ver
kregen uit verzamelde gedetailleerde
gegevens van meldingen over een peri
ode van 2 jaar. (Rechts)
Mevrouw M. Broek bedienster van
de ponsmachine doet een greep in
de ponskaartenverzameling die met be
hulp van de sorteermachine op de ach
tergrond een assortiment aan waarde
volle informaties prijsgeven. (Links)
verwacht kan worden en als het boor
eiland, geladen op een ponton, los kan
komen, dan is het nu wel. Het Amerikaan
se booreiland was tijdens een vliegende
storm vorige week op de verraderlijke
rotsen van Guernsey terecht gekomen,
nadat de tros tussen de ponton en de
Duitse zeesleper „Seefalke” van Bugsier,
gebroken was.
Daarmee is tevens zijn reputatie van
„dure detective” verklaard. De tarieven
zijn zo pittig dat zijn klantenkring zich
beperkt tot de beter bedeelden, in welke
kringen men zich volgens De Vries eerder
een scheve schaats permitteert dan onder
VELSEN.Vanaf de Wijk aan Zeeër-
weg in IJmuiden is vannacht een kleine
vrachtwagen gestolen. De wagen, die
groen-wit van kleur is, heeft als kenteken
DB-47-66. Het merk is Hanomag.
GUERNSEY-IJMtlDEN. Het zee
sleep- en bergingsbedrijf Wijsmuller uit
IJmuiden zal vandaag tijdens hoogwater
pogen om het booreiland „Orion”, dat op
de rotsen van het Engelse eiland Guern
sey vastzit, los te krijgen. Het is momen
teel springtij, waarbij extra hoog water
Inmiddels is het ponton, waarop de Ori
on rust zoveel mogelijk luchtdicht ge
maakt. Door lucht in het ponton te pom
pen, hoopt men dit zwaar beschadigde
vaartuig weer drijfvermogen te geven. In
middels hebben de deskundigen van Wijs
muller ook onderzocht wat de beste vaar
geul terug naar open zee is. Met een motor
vermogen van bijna 30.000 pk van de zee
slepers „Typhoon”, „Biscay Sky” en „Gro-
iders van
sn, de ad-
mming in
Tooit is de
ngen door
;r aan de
jen”.
De drie aangehouden mannen zijn een
24-jarige en een 25-jarige Amsterdammer
en een 30-jarige man zonder vaste woon- of
verblijfplaats. Zij waren de school binnen
gegaan na het vernielen van wat ruitjes.
Binnen bleek niets te stelen. Wel hebben de
drie een brandblusser leeggespoten.
Buiten de school werd op straat nog een
lege geldlade gevonden. Deze is mogelijk
afkomstig uit Station Santpoort-Noord, al
dus de politie. Vermoedelijk zijn de man
nen daar ook binnen geweest. Vooralsnog
bestaat er geen samenhang tussen de da
ders van vannacht en degenen die afgelo
pen weekend een en ander in het Sant-
poortse stationnetje vernielden.
Na bijna dertig jaar geeft de Haarlem
mer Jan de Vries de brui aan zijn speur
werk. Met zijn vijfenzestigste verjaardag
in het vooruitzicht, beëindigt hij zijn strijd
tegen de aalgladde oplichters, de meedo
genloze afpersers, de brutale inbrekers en
de overspelige echtgenoten. Dat de ver
koop van zijn detectivebureau op proble
men stuit, heeft in deze kringen al voor
veel opluchting en hilariteit gezorgd. De
Vries zelf is er enigszins verbaasd over:
„Door middel van advertenties heb ik mijn
bureau ter overname aangeboden. Maar er
kwamen nauwelijks enige serieuze reac
ties op. Ik begrijp niet dat er geen gegadig
den zijn, want het is toch een interessant,
boeiend en veelzijdig vak. Een intrigerend
beroep, waarvan je zou zeggen dat het op
veel jongeren aantrekkingskracht uitoe
fent".
Het is diezelfde waas van romantiek en
zucht naar avontuur, die hem in 1949 doen
besluiten zich als zelfstandig detective te
vestigen. Een uitdaging, nadat hij eerder
als particulier chauffeur heeft gediend bij
een rijke familie en zich in de oorlog
verdienstelijk heeft gemaakt als Enge
landvaarder. De oprichting van zijn bu
reau vergt slechts enige vindingrijkheid.
Kapitaal is er niet voor nodig. Het bordje
met de indrukwekkende naam „Recher
chebureau Nederland” op de voordeur
van zijn statige Haarlemse herenhuis, doet
wonderen. Al spoedig ontvangt hij de eer
ste opdrachten.
De „orderportefeuille” wordt in de be
ginjaren vooral gevuld met overspelaffai-
res. Immers, het bewijs van ontrouw is in
die tijd nog van belang om te kunnen
scheiden. Het betreft meestal vrouwen die
argwaan koesteren omtrent de vele activi-
De „Orion” zit hoog op de kust. Door de
harde wind is het ponton met het boorplat-
form met een vaart van zes mijl op de
rotsen terecht gekomen en bij laagwater
kan men naar het gigantische gevaarte
lopen. Wijsmuller heeft het bergingscon-
tract af kunnen sluiten op basis van
Lloyds Open Form „No cure-no pay”.
Door dichte mist in het weekend konden
een bergingsploeg en het benodigde mate
riaal pas zondag op Guernsey aankomen,
waarna men direkt met de voorbereidin
gen voor het vlottrekken is begonnen.
Inspecteur Witvliet hoeft niet lang na tex
denken over zaken die baat zullen hebben
bij doelgerichte surveillance. „Neem het'
verkeer. Wij denken wel dat het altijd het
drukste is op de spitsuren. Maar verkeers
drukte verplaatst zich. Automobilisten
zoeken sluipwegen. En natuurlijk zijn er
de onvoorziene omstandigheden. Daar zal
ook in de doelgerichte surveillance ruimte
voor moeten worden ingebouwd. Weers
omstandigheden die de mensen uit hun
huizen halen en plotselinge drukte veroor
zaken. Calamiteiten als brand of gecompli
ceerde ongelukken. De geplande surveil
lance moet kunnen worden onderbroken.
Als assistentie niet meer noodzakelijk is
kan de surveillance volgens het door de
praktijk meest wenselijk geachte schema
worden vervolgd”.
teiten van hun echtgenoten buitenshuis.
Zij zijn de smoesjes dat de vergadering
weer is uitgelopen, beu. Sommigen hebben
zelfs gerede aanleiding om te veronderstel
len dat er een andere vrouw in het spel is.
Zij beschikken over aanwijzingen die hen
in hun vermoeden sterken. De ontdekking
van een slordig uitgewiste veeg lippenstift
op de wang van de ondeugende echtge
noot, is een klassiek voorbeeld. Of een niet
thuis te brengen zakdoek, die zij in zijn
broekzak aantreft. Ten einde raad wordt
Jan de Vries erin gemengd. Hij krijgt tot
taak de heimelijke relatie te ontmaskeren.
Met professionele omzichtigheid obser
veert hij het doen en laten van zijn slacht
offer. Zodra de nietsvermoedende man
eenmaal is betrapt in het bijzijn van zijn
minnares, wordt de opdrachtgeefster op
de hoogte gebracht van het bestaan en de
identiteit van de rivale.
Maar lang niet altijd berust het wantrou
wen op waarheid. De achterdocht kan ook
gevoed worden door onverklaarbare jaloe
zie, hetgeen bepaalde vrouwen eigen is. De
goedsul blijkt zijn vrije avonden rustig
door te brengen in de biljartzaal. Het enige
dat hem nog opwindt zijn de caramboles;
op de andere sekse is hij allang uitgeke
ken. De Vries probeert de echtgenote ver
volgens te overtuigen van de onschuldige
spelletjes die haar man beoefent. Een keu
rig rapportje waarin de feiten zijn opge-
somd, voorzien van een fraai stempel en
een handtekening, werkt gewoonlijk ge
ruststellend.
Dergelijke opdrachten kunnen De Vries
danig in gewetensnood brengen, of althans
in verlegenheid. Zo draagt een Amster
damse zakenvrouw de detective op haar
echtgenoot te schaduwen tijdens diens
driedaagse verblijf in Brussel. Ofschoon
het huwelijk goed is, brandt zij van
nieuwsgierigheid om te weten wat haar
geliefde daar zoal uitspookt. De eerste dag
verloopt geheel volgens het programma.
ningen” wil men de bergingspoging wa
gen. Het is de bedoeling om booreiland
met ponton naar de Franse kust te slepen.
Bij de hele operatie zijn rond 60 mensen
van Wijsmuller betrokken. Onze verslag
gever Cees de Graaff is ter plaatse om een
ooggetuigeverslag van de spectaculaire
bergingspoging te geven.
Maar eerlijk gezegd, dat gewroet in ander
mans privézaken staat me enigszins tegen.
Per slot van rekening begluur je mensen in
heel persoonlijke situaties”. Met minder
schroom accepteert hij de zakelijke op
drachten waar het onderzoek naar de du
bieuze praktijken van zakenlui, handela
ren en vertegenwoordigers centraal staat.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
in de kleine uurtjes wordt voortgezet in
een nachtclub. Tenslotte brengt hij haar
terug naar haar pension, waar alleen enke
le vluchtige kusjes worden uitgewisseld.
Het avontuurtje is voorbij. De Vries is in
die omstandigheden niet langer onverbid
delijk. „In zulke gevallen ben ik wel ge
neigd een figuurlijk gesproken ande
re bril op te zetten”, bekent hij. „Zonder
het voorval te verzwijgen, tracht ik de
gebeurtenissen zodanig in het vat te gieten,
dat het huwelijk er niet door kapot gaat”.
Het zijn niet uitsluitend de dames die
spandoek
is de poli-
itegen de
lelijk was
religieuze
De gegevens, gedurende twee jaar verza
meld, werden zo gespecificeerd mogelijk
verwerkt op ruim 20.000 ponskaarten. Met
behulp van mechanische apparatuur is het
nu mogelijk om een inzicht te krijgen in de
omvang van overtredingen en delicten,
tijdstippen en plaatsen waar ze worden
begaan. Na twee jaar intensieve voorberei
ding kunnen de verzamelde gegevens wor
den geconcretiseerd. Een periode van
voorbereiding is afgesloten. Het bureau
„Planning” wordt per 1 mei operationeel.
Inspecteur L. Witvliet heeft als chef van
de surveillancedienst een belangrijk aan
deel gehad in de opzet van de projekt- of
doelgerichte surveillance. Hij bevestigt dat
personeelsgebrek één van de faktoren was
die er toe heeft bijgedragen dat men des
tijds koos voor de moderne bedrijfsvoe
ring die de gerichte surveillance in wezen
is, „maar aan de andere kant”, zo voegt hij
er aan toe, „willen wij ons beleid toch ook
graag afstemmen op de behoefte bij het
publiek. Dat heeft vaak een heel andere
opvatting over de belangrijkheid van be
paalde problemen dan wij. Ons beleid
functioneert pas optimaal als wordt tege
moet gekomen aan de wensen die leven bij
verschillende disciplines; de gemeentelij
ke overheid, bij ons en bij de burgerij.”
De verzamelde gegevens hebben volgens
de heer Witvliet al duidelijk gemaakt dat
bepaalde soorten van overlast zich vaak
concentreren in bepaalde gemeentedelen.
de leeftij- i „Klachten over hondepoep komen hoofd-
0 en dé'
erlijn, bij
rche, heb-
ouw zich-
t tegen de
op bepaalde tijdstippen gaan surveilleren
op baldadigheid dan kun je zonder meer
aannemen dat die baldadigheid zich ver
plaatst naar elders. Dat moet uit de infor
matie van het ponskaartensysteem duide
lijk worden. De projectgerichte surveillan
ce, die door deze informatiebron wordt
gevoed, moet dan worden bijgesteld”.
Er wordt een vakbeurs bezocht en een
congres bijgewoond, ’s Avonds drinkt hij
aan de bar van het hotel een pilsje. De
volgende avond wordt de tafel echter voor
twee personen gedekt. Er verschijnt een
lieftallige jongedame ten tonele, waarmee
hij een afspraak heeft gearrangeerd. Ge
durende het diner ontspint zich een geani
meerde conversatie. Uit de vlagen die De
Vries van het gesprek opvangt, leidt hij af
dat het gaat om een kennisje van vroeger.
Het tweetal besluit naar de schouwburg
te gaan, waarna het gezellig samenzijn tot
met hun angstige voorgevoelens over al
dan niet vermeende slippertjes van hun
partner, bij de privé-detective aankloppen.
Ook de heren hebben af en toe hun twij
fels. De Vries is eens geraadpleegd doof
een zeer gefortuneerde ingenieur uit ’t
Gooi. Een verstokt vrijgezel die op latere
leeftijd smoorverliefd raakt op een sponta
ne, vrolijke jonge meid, een vlotte tante
zogezegd. Juist als beiden in ondertrouw
zijn gegaan, vertrekt zij met een vriendin
naar Zwitserland, haar aanstaande in ont
reddering achterlatend. Koste wat kost wil
hij weten waar hij aan toe is en stuurt De
Vries eveneens naar het Alpengebied, die
nauwkeurig registreert wat er zich tussen
de bergen afspeelt. „Ik heb een vorstelijk
leventje geleid”, glundert de detective.
„Heerlijk gevaren met een mooi ple
zierjacht, lekker gegeten in de duurste
restaurants. Overal waar zij kwam, was ik
ook. Ik hield haar voortdurend in de gaten,
maar er was geen vuiltje aan de lucht”.
Voor die onbezorgde vakantie heeft de
bemiddelde opdrachtgever een behoorlij
ke som moeten neertellen. Dat hoge be
drag geldt trouwens voor iedere zoge
noemde „volledige opdracht”, waarbij de
zaak tot op de bodem wordt uitgezocht. De
Vries spreekt met zijn cliënt een prijs af,
waarvoor de speurder volledige ophelde
ring zal verschaffen. Tenzij er natuurlijk
niets tot klaarheid te brengen valt. De
mogelijk lange duur van het onderzoek zit
in de begroting verdisconteerd. Het hono
rarium is afgestemd op alle eventualitei
ten. Als hij bijvoorbeeld in een drukke
binnenstad zijn slachtoffer kwijtraakt en
opnieuw kan beginnen, is die onvolkomen
heid gewoon in de prijs inbegrepen.
i 29-jarige
eren gear-
ruptie. De
p de afde-
et bureau
•dacht een
i lopen in
3e buiten
gehouden
>e rijksre-
eentepoli-
Met het aan de hand van de praktijk
wenselijk geachte surveillancetrajekt
hoopt de politie ook te bereiken dat men
„in geval van” snel ter plekke is. „Want”,
zo weet inspecteur Witvliet uit ervaring
wijs geworden, te vertellen, „als er ergens
op een afgelegen plek op de Veluwe een
ongeluk gebeurt is het niet uitgesloten
dat politie en de ambulance pas na een
half uur op de onheilsplek verschijnen.
Het publiek heeft daar begrip voor. Wij
zitten in een dichtbevokt deel van Neder
land. Hier verwacht het publiek de aan
wezigheid van assistentie binnen enkele
minuten. Soms wordt daar bijzonder on
billijk over gedaan. Desalniettemin zal
ook de doelgerichte surveillance er toe
bijdragen dat op nog officiëntere wijze
dan tot nu toe tegemoet kan worden geko
men aan de wensen en verlangens van het
publiek.
wordt duidelijk dat een bepaalde inbreng
van de zijde van de burgerij onmisbaar is.
Daarom zullen binnenkort door de ge
meente circa 2000 inwoners, die als groep
qua samenstelling representatief zijn voor
de gehele Velsense bevolking, worden uit
genodigd voor deelname aan een enquête.
Zij zullen zich mogen uitspreken over hun
mening ten aanzien van bepaalde inciden
tele vormen van onrust en onveiligheid.
Daarbij mogen zij zich uitspreken over
voorkoming of bestrijding en aan welke
vormen prioriteit dient te worden gegeven.
Omdat de politie van mening is dat ze best
iets wil leren van de man of de vrouw die
zich belaagd voelt mag men in de enquête
ook nog iets zeggen over de methode waar
mee men denkt dat de overlast of de onvei
ligheid doeltreffend kan worden be
streden.
„Gerichte surveillance heeft alleen maar
zin als het gebeurt op grond van gegevens
die over een zo lang mogelijke periode zijn
verzameld. Wij zijn van mening dat twee
jaar een minimum is. We zij er ons echter
van bewust dat er een grote mate van
flexibiliteit in het systeem moet zitten”,
aldus Witvliet die daar ter verduidelijking
aan toevoegt: „Als wij aan de hand van de
verzamelde gegevens in bepaalde wijken
iland)
afgelopen
>rd op de
in nu vier
eren werd
ien. Daar-
i, diens 24-
i 17 aange-
en op het
het „klootjesvolk”. Jan de Arbeider krijgt
niet eens de kans vreemd te gaan. Overdag
staat hij in de fabriek, ’s avonds zakt hij
doodmoe bij moeder de vrouw voor de
buis. Bovendien ontbreken de centen om
de bloemetjes een keertje buiten te zetten,
aldus de redenering. Of, om met de West-
friezen te spreken: „Armoede houdt hem
netjes!”
Zijn hardvochtige houding is echter
schijn. Want hij neemt het op voor ieder
een, ongeacht rang of stand, die in de
klauwen van gemene bedriegers belandt.
Illustratief is het zielige, oude vrouwtje dat
zich aan de deur voor veel geld een waar
deloos kleedje heeft laten aansmeren. Te
vergeefs doet ze een beroep op de politie,
die haar verwijt „dat ze toch heeft gezien
wat ze kocht”. Hoewel het wanhopige
mensje hem ternauwernood kan betalen,
schiet de detective haar dan voor een
schappelijke vergoeding te hulp. En hij
weet de flessentrekker te bewegen haar
het geldbedrag terug te betalen: „onder
het dreigement dat ik er anders voor zal
zorgen dat-ie nooit meer een doek ver
koopt, zwicht de zwendelaar. Het is een
hoog spel, maar succes is vaak verzekerd”.
Zijn karakter komt ook tot uiting als hij
een dief grijpt, die eigenlijk in kommervol
le omstandigheden verkeert. De Vries
houdt de schuldige de hand boven het
hoofd door in de rapportage de verzach
tende aspecten te benadrukken. De op
drachtgever, meestal een bedrijf waar re
gelmatig wordt gestolen, krijgt het advies
de zaak in der minne te schikken en dus
geen aangifte te doen bij de politie. Zeker
als het een eigen personeelslid betreft,
wordt die raad opgevolgd, omdat de on
derneming geen behoefte heeft aan nega
tieve publiciteit.
Jan de Vries is in zijn optreden de stereo
tiepe speurder. Met zijn onvervalste baard
en zijn peinzende blik lijkt hij pardoes uit
een detectiveroman te zijn gestapt. Hij
bedient zich eveneens van diezelfde ken
merkende hulpmiddelen zoals een regen
jas, een andere bril en een sportpet. „De
kunst is”, zo vat hij zijn levenstaak samen,
„de mensen onopvallend gade te slaan.
De recht-
ren een 55-
tgenote uit
gulden elk
in januari
en op win-
hoofd der
de Leer-'
mming te
had tegen
een boete
waarvan
jk en met
zakelijk uit Santpoort. Baldadigheid van
de schoolgaande jeugd vormt dagelijks
een piek na het moment dat de scholen
uitgaan. Geluidshinder van buren is weer
specifiek iets van de flats in de
nieuwbouwwijken. „Daarbij”, merkt in
specteur Witvliet in één adem op, „moet je
natuurlijk wel bedenken dat het vaak
moeilijk is een norm te stellen aan „over
last”. De één wordt wakker van hanenge
kraai en geniet van het landelijke karakter
dat daaruit spreekt, een ander ligt te wach
ten op het eerste kukelekuu om zich ter
stond te ergeren en geen oog meer dicht te
doen. Datzelfde gaat tot op zekere hoogte
op voor bijna alle vormen van overlast.
Waar we naar zoeken is de grens van het
HAARLEM-De nachten zijn vaak lang
en koud. De stilte en de duisternis schep
pen eén beklemmende sfeer. Doch de
spanning maakt na enige traag verlopen
uren plaats voor verveling. Vanachter het
stuur van zijn verdekt opgestelde auto,
sukkelt hij af en toe in slaap. En terwijl
hij in het land der dromen verzeild raakt,
weet zijn slachtoffer aan de aandacht te
ontglippen. Detective Jan de Vries lurkt
behoedzaam aan zijn pijp en zegt: „Zoiets
is mij meermalen overkomen. Wat wil je
ook, als je van acht uur ’s avonds tot
veelal de volgende ochtend in je gepar
keerde wagen zit te posten. Turend met de
verrekijker; gespitst op elk verdacht ge
luid. Dan kan het gebeuren dat de slaap je
overmant. Wanneer je weer wakker wordt
is de vogel soms gevlogen”.
