Het Nationale Ballet stelt historische daad
in teken
communicatie
Muziek meer gebruikt
BKR-collectie
Jarenlange ervaring leidt
artistieke gerijptheid
tot
P
opgeslagen
in ministerie
streekgenoten
exposeren
Alphenaar
ririïft
Pol Quitins Sammy een
complete mislukking
voor opvullen stilte
--riïirii
Volop nieuwe
Solina’s!
komende
exposides
Boekenweek
limn
Arpeggiomatic
in nieuwe C117.
Preset Percussions
in A200 serie.
Geperfektioneerde
Combomatic met
nieuwe ritme-unit.
Nieuwe Rithmix
met 14 ritmen.
3.3
(vanaf f1995)
H
Discussiedag Landelijk Ouderberaad Muziekscholen
Solotoneel zonder enige nuance
WARMBLOEDIG SPEL SMETANA KWARTET
21
KUNST
19 7 8
FEBRUARI
1 O
VRIJDAG
ff
W"* -
Marnix Gijsen
Overkomst
dringend gewenst
B
p.
MM
BB
AMSTERDAM. De première
van „Wereldstad”, die Het Natio
nale Ballet donderdag in de
Stadsschouwburg bracht, mag
een historische daad genoemd
worden. Kurt Jooss maakte dit
werk in 1932 kort na zijn meester
werk „De Groene Tafel” en dan
ste het met zijn eigen groep het
„Jooss Ballett” tot 1954 zo’n beetje
over de hele wereld. Daarna heeft
het 20 jaar in de kast gelegen tot
de dochter van Jooss het in 1974
voor het eerst weer ophaalde voor
het Ballet van Wuppertal.
MM
(ADVERTENTIE)
I
CONRAD VAN DE WEETERING
onder regie van Pim Peters. Het betreft
(Van onze Haagse redactie)
(ADVERTENTIE)
JOHAN VAN KEMPEN
t
Perfecte dansvorm in Wereldstad
De bijeenkomst, georganiseerd door de
werkgroep van het LOM, wordt gehouden
in de Regionale Muziekschool van Amers
foort. Behalve de onderhavige nota, die
medio vorig jaar door de werkgroep inge
diend is teneinde een eigen standpunt van
de ouders van muziekschoolleerlingen te
formuleren, zal ook de algemene bezorgd
heid over de beschikbaarheid en de kwali
teit van het muziekonderwijs ter sprake
komen.
Om een betere communicatie van de
werkgroep van het Landelijk Ouderbe
raad met de scholen tot stand te brengen,
is bij het ministerie van CRM een aan
vraag voor subsidie ingediend. De huidige
financiële armslag is bijzonder beperkt.
De oudercommissies gaan in de toekomst,
als de rijksbijdrageregelingen eenmaal
van kracht zijn, een steeds belangrijker
taak vervullen. CRM heeft nog geen beslis
sing genomen.
Op het ogenblik is er een deel van de
BKR-collectie opgeslagen bij een trans
portbedrijf in containers. De kosten daar
van zijn normaal; de opslag van de kunst
voorwerpen in de open lucht is sinds kort
beëindigd.
Het is de bedoeling dat waardevolle
kunstcollecties in het algemeen bijeen
worden gebracht in een aantal panden in
de Haagse Kazernestraat, die ontruimd
worden door de Koninklijke Bibliotheek.
Prijswijzigingen
lig informeren
over de
3lus de
jgrale
praktisch
uttenopde 1
atisch
i een voorruit
de
Die dochter van Kurt Jooss is Anna
Markard. Zij was zelf danseres, ging al
gauw les geven en begon tien jaar geleden
met het instuderen van „De Groene Tafel”
in verschillende balletgroepen. Nu doet ze
niets anders meer dan het overdragen van
balletten van haar vader overal ter wereld.
teen betrokken bij het lot van die arme
jongen.
Het eerste deel speelt zich af op straat en
het is ongelooflijk met wat voor simpele
middelen (het parallel aan het voetlicht
opzij voorbijschuiven van de passanten)
een levendig straatbeeld wordt geschil
derd. De arbeiders met hun petten en hun
iets vermoeide door de knieën gezakte
AMSTERDAM. Het Sme
tana Kwartet bestaat al meer
dan dertig jaar. En het was
gisteravond voor de tweede
maal in de geschiedenis dat
door dit Tsjechische ensemble
in de Kleine Zaal van het Am
sterdams Concertgebouw ge
speeld werd. Slechts één muta
tie had in de loop der tijd
(wegens ziekte) plaats in de
formatie; de altist werd ver
vangen. Maar dat is inmiddels
ook alweer ruim twintig jaar
geleden. En sindsdien werd er
blijvend in die samenstelling
gemusiceerd.
Intieme verfijning bij een zo
groot mogelijke expressiviteit
in de voordracht, zonder een
enkele neiging tot epateren;
dat zijn wel de kenmerken van
beweging zijn ogenblikkelijk als zodanig
herkenbaar tegenover de rijkelui die met
hun nette kleren (heren met hoge hoed)
hoog op de benen lopen. Daartussendoor
spelen zich allerlei activiteiten af: hoeren
zoeken klanten, een krantenjongen brengt
het laatste nieuws en probeert zoveel mo
gelijk kranten te verkopen; een arbeiders
jongen flirt met zijn meisje en de elegante
heer schuift zich tussen hen in. Er is geen
enkel dekor en het licht geeft de indruk
alsof het uit hoge straatlantaarns komt.
Het tweede deel speelt zich af op de
binnenplaats in een achterbuurt. Kinderen
spelen in een nauwelijks belicht kringetje.
Een jongen geeft een meisje een klap, een
andere jongen geeft die jongen weer een
klap en hiermee is de bron van een enorme
rel getekend, die gelukkig niet doorzet
want even later dansen de kinderen weer
vrolijk in de kring. Dan geeft de heer uit
het eerste deel aan zijn nieuwe vriendin
een cape zoals hijzelf ook draagt, alleen in
andere kleuren, en met dit gebaar maakt
hij haar tot iemand van zijn eigen kring.
Terwijl ze zich verkleedt in de coulissen,
komende moeders van de spelende kinde
ren als twee kloeken hun kroost bescher
men tegen die verdachte heer (nooit snoep
jes van zo’n man aannemen kinderen!).
Maar het derde deel is helemaal een
meesterstuk. In een chique dancing met
dit kwartet met zijn slanke
maar altijd kleurrijk genuan
ceerde toonvorming. Vanwege
de oprechtheid, de afwezigheid
van ijdelheid, maakt het spel
van deze Praagse musici des te
meer indruk.
Sjostakovitsj’ eigen neiging
om op enigszins goedkope wij
ze indruk te maken, lijkt dan in
Joseph Carman, Mea Venema en Francis
Suiceretti in Wereldstad
felle witte schijnwerpers dansen de betere
standen een charleston. De elegante heer
en het meisje dansen mee. Dan vloeit de
scène haast filmisch over in een volks-
danszaal waar de arbeiders een wals-mu-
sette dansen. De jongen die zijn meisje
kwijt is hangt er wat eenzaam rond, pro
beert zich met een ander meisje te troosten
maar kan zijn vriendin niet vergeten. Weer
vloeit de scène over in de eerste dancing
met de charleston en daar komt dan die
arbeiders-jongen zijn vriendin zoeken ook
al voelt hij zich tussen deze nette lui hope
loos verloren. Inmiddels blijkt het meisje
zich daar ook niet zo erg op haar plaats te
voelen maar die twee kunnen elkaar toch
niet terug vinden.
Het Nationale Ballet geeft dit mini-dra-
ma naar de vorm perfect weer maar moet
nog wat in de rollen groeien. De kranten
jongen van Grahame Lustig is nog niet
vinnig en opdringerig genoeg; de elegante
heer van Francis Sinceretti is prachtig
maar nog iets te nadrukkelijk, wat hij doet
zou vanzelfsprekender moeten zijn; het
jonge meisje van Mea Venema is erg mooi,
maar de jonge arbeider van Joseph Car
man zou zijn spanningen meer van binnen
uit moeten laten komen, wat hij nu doet is
nogal uiterlijk.
De aankleding van Hermann Markard is
ronduit schitterend, bijzonder fraai van
kleur en uiterst functioneel. De muziek die
Alexandre Tansman speciaal voor dit bal
let componeerde, een habanera voor het
eerste deel, een blues voor het tweede en
een charleston, die overgaat in een wals-
musette en dan weer in een charleston
voor het derde deel, worden uitstekend op
twee vleugels gespeeld door Eddy van Dij
ken en Gerard Willens.
al te danken1
lijke
stangen vóór
tegen bij
Kurt Jooss, die voor deze première naar
Amsterdam gekomen was, Anne Markard
en de pianisten mochten delep in het lang
durige applaus en een groot aantal boeket
ten. Wereldstad is een aanwinst voor Het
Nationale Ballet en gaat weer in Amster
dam op 16 februari.
HAARLEM. De nog jonge Fransman
Sammy Rodier is een branieachtig type
mens, niet slecht van karakter en verder
van de categorie gewiekste versierders.
Hij verdient de kost met wat populair
gezegd wel de „losse handel” wordt ge
noemd. Maar het is bij Sammy een tikje
uit de hand gelopen. Op zekere dag wordt
hij door een van zijn schuldeisers ge
maand. Wanneer hij vóór ’s avonds zes uur
geen veertigduizend francs kan betalen
zal Sammy op gangsterachtige wijze wor
den mishandeld.
Zo begint het toneelstuk Sammy, ge
schreven door Pol Quitin. Met de dreiging
van de gevoelige lijfstraf voor ogen gaat
onze Sam aan de slag. In een paar uur tijd
tracht hij het benodigde bedrag bijeen te
handelen. Met hier een beetje winst op een
partij sigaretten, daar wat grijpstuivers
verdiensten op whiskyglazen en ga zo
maar door. Wat ontstaat is een toneelstuk
van bijna twee onafgebroken telefonades
van een jachtige jongen op een armoedige
huurkamer. Een saaie, eentonige aangele
genheid, waarvan de afloop dramatisch
uitermate voorspelbaar is.
In de Toneelschuur ging donderdaga
vond de première van dit toneelwerk. Ger
Thys, regisseur bij Theater, moet dit oer-
vervelende stuk van Quitin hebben ver
taald en de acteur Jan Winter speelt het nu
mee aan de expositie „Werken op papier”
die door Galerie Fagel (Prinsengracht 723
in Amsterdam) wordt georganiseerd ter
gelegenheid van haar vijfjarig bestaan.
KRUISWEG 45-49, HAARLEM, 023-320244
BIJ STATION EN PARKEERGARAGE
DEN HAAG. De wijdverbreide mu-
ziekconsumptie via de massacommunica
tiemiddelen wijst erop dat muziek ge
bruikt wordt ~voor het opvullen van onge
wenste, benauwende stilte. Over deze en
andere reacties op de discussienota „Wat
vinden wij ervan?” wordt op 18 februari
gedebatteerd op de jaarlijkse bijeen
komst van het Landelijk Ouderberaad
Muziekscholen (LOM), door vertegen
woordigers van oudercommissies van
muziekscholen in ons land.
zo’n op de essentie gerichte uit
voering ineens tot een bijkom
stigheid te worden geredu
ceerd. Dat zegt dan wel iets
over de mentaliteit van de
spelers.
Dit evenwicht in innerlijke in
uiterlijke kwaliteit, was overi
gens al gehoord in het groten
deels in lichte en tedere stem
ming geschreven (variatie-)
kwartet in A, opus 18 nr 5, van
Beethoven, waarmee dit reci
tal in klassiek-romantisch spel,
werd ingeluid. Misschien hoeft
het ditmaal niet zo lang te du
ren voordat het Smetana
Kwartet opnieuw geëngageerd
wordt?
Hoe „safe” en hoe vrij het
samenspel van dit kwartet in
die lange periode is geworden,
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Eric de Nie en Ger Da-
niëls, beiden uit Haarlem afkomstig, doen
Vanaf medio februari heeft Arnhem
i een nieuwe tentoonstellingsruimte en cen
trum voor culturele activiteiten: het mid
deleeuwse St. Peter’s Gasthuys aan de
Rijnstraat, gepacht door Kunstgalerij Al-
bricht in Arnhem. De eerste activiteit is\de
tentoonstelling Verborgën schilderkunst
uit Gelders particulier bezit. Deze verza
melde werken zijn nog niet eerder tentoon
gesteld. De collectie omvat schilderijen'
van onder meer Isaac Israels, Willem Ma
ris en Weissenbruch.
Bij kunsthandel Fijnaut, Keizersgracht
536 in Amsterdam wordt van 16 februari
tot en met 8 maart een tentoonstelling
gehouden van werken van de schilder-
beeldhouwer Hans Bayens. De tentoon
stelling is een vervolg en uitbreiding van
de tentoonstelling die in het gemeentemu
seum De Wieger in Deurne werd ge
houden.
Hans Bayens, die in 1924 werd geboren,
kreeg zijn opleiding aan het Hoger insti
tuut voor schone kunsten in Antwerpen.
Bekende werken van hem zijn onder meer
het verzetsmonument in Zwijndrecht en
het monument van Betje Wolf en Aagje
Deken in Ouderkerk aan de Amstel. Werk
van Bayens werd al eerder tentoongesteld
in Amsterdam, Antwerpen, Maastricht,
Leiden, Bergen (nh) en Singer Museum in
Laren. De tentoonstelling wordt op 16 fe
bruari om 16 uur officieel geopend door
Henk van Ulsen.
Van 13 februari tot en met 3 maart
wordt in de galerie van de Spaarbank voor
de Stad Amsterdam in de hoofdstad de
fototentoonstelling Circus gehouden. De
tentoonstelling omvat foto’s van H. H.
Baudert, die zich gespecialiseerd heeft in
circusfotografie. Uit de collectie van Peter
vah Lindonk zijn enkele tientallen clowns
en pierrots opgesteld. De expositie wordt
geopend door mevr. Hans Snoek, opricht
ster van het Scapino-ballet.
In het kasteel-raadhuis van Helmond is
vanaf 13 maart een tentoonstelling inge
richt waarin de geschiedenis van deze Bra
bantse gemeente in beeld wordt gebracht.
Helmond viert mpmenteel het 800-jarig
bestaan. Op de tentoonstelling zijn platte
gronden, gebruiksvoorwerpen, wapens,
handschriften en oude kerkschatten te
zien. Geprobeerd wordt ook de toekomsti
ge ontwikkeling van Helmond als groei
stad te schetsen. De expositie duurt zes
maanden en is dagelijks geopend van 14
tot 17 uur.
e
ïid: de Escort!
Neem de 1
4-deurs Sedan
Dealer En 1
•t, RS 2000 ol
oor uw geld. I
(Van onze Haagse redactie)
De eerste indruk die „Wereldstad”
maakt is: zeer authentiek en enigszins
naïef. Maar als je wat beter kijkt blijkt die
'haïviteit nogal mee te vallen. Het probleem
is uiterst simpel, een arbeidersjongen
raakt zijn vriendin kwijt aan een elegante
heer. Het ballet duurt 14 minuten en in die
korte tijd ziet Jooss kans duidelijk die
twee niveau’s van „rijke nietsnutten” en
„arme, maar eerlijke arbeiders” naast el
kaar te tekenen. Zonder overdreven dra
matische effekten voelt iedereen zich me-
.wxs
V \X
J'
was gisteravond onder andere
goed op te maken uit het feit
dat in het na de pauze uitge
voerde, gevaarlijke strijk
kwartet in A, opus 105 van
Dvorak, uit het hoofd werd ge
speeld. Dat daarbij een innig
heid en natuurlijke warmbloe
digheid in de interpretatie
werd gestoken die deze blijde
Slavische muziek een ongewo
ne spirituele kracht verleende,
wijst op de artistieke gerijpt
heid van de musici onderling
en als viertal.
Ter behandeling van de complexe pro
blematiek van het muziekschoolonderwijs
heeft de werkgroep voor deze bijeenkomst
tevens een aantal deskundigen uitgeno
digd, die in een panel zitting zullen nemen.
Tot de panelleden behoren voorzitter Wil-
mans van de SOM (Stichting Overleg Mu-
ziekschoolinstellingen), rijksinspecteur
Smeets van de muzikale vorming van het
ministerie van CRM, voorzitter mevr. Rijn-
ders-Muizelaar van het Landelijk Overleg
Muziekschooldocenten, en voorzitter Van
Amerongen van het Directeurenoverleg
Muziekscholen.
Gemeend wordt dat, gezien de economi
sche toestand van het ogenblik, opneming
van muziekschoolonderwijs in het basis
voorzieningenpakket helaas nog een on
haalbare kaart is. Voorts moet niet de
hoogte vah de prestatie van de mu-
ziekschoolleerlingën, maar hun plézier in
het muziekschoolonderwijs als uitgangs
punt dienen bij het benaderen van de
problemen naar aanleiding van de lange
wachtlijsten om een plaatsje op een mu
ziekschool te bemachtigen.
een toneelinitiatief dat niet gesubsidieerd
wordt met waarschijnlijk als gevolg dat de
voorstelling uit een smal budget moest
worden gefinancierd.
Op zich hoeft dat geen mislukking te
betekenen, maar de wijze waarop deze
voorstelling zich onder Peters regie vol
trekt is verre van aantrekkelijk. Jan Win
ter acteert met grote inzet maar bezit een
voudig niet het vermogen met de figuur
Sammy werkelijk te boeien. Zijn spel is
helaas gespeend van elke in mise-en-scène,
en tekort en doortrokken van een ouwe-
jongensrealisme dat het misschien in een
goed bezet café doet. De eerlijkheid ge
biedt te zeggen dat het stuk zelf een acteur
nauwelijks enige kans van slagen in het
vooruitzicht stelt. Als publiek kijk je aan
tegen een voorspelbare handeling die nau-
welijks interessant is, maar waarvan je
weet dat die op dezelfde manier nog wel
een uurtje doorgaat. Jan Winter mag zijn
stemgeluid dan nog zo in fortissimo bren-
gen, er valt heel gewoon niets te redden
omdat elke dramatische opbouw zowel in Z
het stuk als in de wijze waarop hij Sammy
speelt zoek is. Voeg daarbij een aantal
onvolkomenheden in de regie en de mis-
lukking is compleet. Sammy’s droefenis f
lijkt haast symbolisch voor het magere
artistieke resultaat. KQ VAN LEEUWEN '1
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. De Boekenweek
1978 zal in het teken van de communi
catie staan. In deze week, die van 2 tot
en met 11 maart loopt, zullen op ver
schillende plaatsen in ons land boe-
kenweek-activiteiten plaatshebben,
terwijl radio en televisie door middel
van luisterspelen en literaire program
ma’s eveneens aandacht voor het the
ma „boek en communicatie’, vragen.
Het traditionele Boekenweekge
schenk is dit jaar tweedelig. Wie in de
boekenweek voor 17.50 gulden bij de
boekhandel besteedt, krijgt behalve
een draagtas met informatief druk
werk als gebruikelijk een boekwerkje,
deze keer een bundel van zeven nieuwe
verhalen van de Vlaamse auteur Mar-
nix Gijsen, „Overkomst dringend ge
wenst”. De verhalen hebben allemaal
op de een of andere wijze met het
gegeven communicatie te maken. Van
de in totaal 350 duizend gedrukte exem
plaren gaan 50 duizend naar België
daar de Vereniging ter Bevordering
van het Vlaamse Boekwezen. De VB VB
verzorgt daar voor de eerste keer een
boekenweek. In ons land, waar de zus
terorganisatie van de VBVB, de Collec
tieve Propaganda van het Nederlandse
Boek (CPNB) alle boekverkopende ac
tiviteiten stimuleert, wordt de boeken
week voor de 43e keer gehouden.
De Boekenweek wordt deze keer niet
met het traditionele Boekenbal geo
pend. Volgens CPNB-directeur D. Ou-
wehand wordt een dergelijk festijn niet
meer effectief geacht. Aan de oor
spronkelijke opzet, te weten het bijeen
brengen in feestelijke sfeer van allen
die met het boek te maken hebben,
alsmede artiesten en vertegenwoordi
gers van de media zal nu worden vol
daan door middel van een bijeenkomst
op donderdag 2 maart in Den Haag. Op
deze dag, waarvoor een geselecteerd
gezelschap van 750 bij het boek betrok
ken mensen wordt uitgenodigd, zal een
film van Jef Rademakers worden ver
toond onder de titel „Prettig weekend
een literaire lovestory” die op de
daaropvolgende zondag door de televi
sie zal worden herhaald. Op de bijeen
komst zullen voorts dr. J. Verhoeff,
professor in de informatica aan de Rot
terdamse universiteit, de Latijns-Ame-
rikaanse schrijver Mario Vargas Llosa
en Hans Magnus Enzensberger uit de
Duitse Bondsrepubliek lezing houden.
De CPNB wil voorts de belangstel
ling voor het boek die bij de media naar
haar zeggen in ruime mate leeft, bevor
deren met de jaarlijkse toekenning van
de zo te noemen CPNB-prijs. Het gaat
pm een bedrag van vierduizend gulden
(zoor een individu of zesduizend gulden
door een groep of instelling die zich
Onderscheidt in het stimuleren van de
belangstelling voor het boek in de ruim
de zin.
Voor de eerste keer gaat de prijs naar
tie stichting Bzztóh in Den Haag die
Onder de naam Bzzlletin een literair
tijdschrift op de markt brengt. In het
Juryrapport wordt het toekennen van
de prijs onder meer gemotiveerd met
de volgende opmerkingen: „In de loop
der jaren ontwikkelde Bzzlletin zich tot
ben letterkundig tijdschrift dat door
fijn eigen aard in hoge mate heeft bij
gedragen tot het stimuleren van de be
langstelling voor het boek in de ruimste
sin. Bzzlletin wist zich verre te houden
yan letterkundige partijstrijd en tevens
tnet opmerkelijke duurzaamheid een
boog redactioneel niveau te handha
ven. Het experiment is door de redactie
biet geschuwd. Aldus ontstond een on
dogmatisch, informatief orgaan, dat
thans in de Nederlandse letterkunde
Bnig in zijn soort is”.
De jury die deze eerste prijs toeken
de, bestaat uit dr. G. Bergers (voorzit
ter), Henk Bamard en H. J. A. Hofland.
DEN HAAG. Kunstvoorwerpen, in
het bezit van het Rijk via de Beeldende
Kunstenaars Regeling, de zogenaamde
BKR-collectie, worden binnenkort tijde
lijk opgeslagen in een vrijkomend pand
van het Ministerie van Binnenlandse Za
ken in Den Haag. Dit heeft minister Gar-
deniers van CRM, mede namens haar col
lega van Volkshuisvesting, meegedeeld in
antwoord op schriftelijke vragen van de
PvdA-Tweede-Kamerleden Kosto en
Duinker.
Sjostakovitsj vertrouwde,
naar dikwijls blijkt, zijn beste
inventies toe aan de vierstem
migheid. En als zo’n composi
tie als het hier aan de orde
komende opus 73 nr 3, dan op
bovengeschetste manier wordt
weergegeven, komt deze mu
ziek optimaal tot haar recht.
Het gaat om een groepstentoonstelling van
de vaste exposanten van Fagel tot wie
onder meer ook Ger Meinema, Arie van
Geest en Hans Blanken kunnen worden
gerekend.
„Werken op papier” wordt komende
zondag om 16 uur geopend en blij ft daarna
tot 17 maart te bezichtigen. Behalve op
zon- en maandag is Galerie Fagel dagelijks
geopend van 12-18 uur.
In het cultureel centrum van Midwoud
(Tripkouw 2) gaat komende zondag om 14
uur een expositie open van kleuretsen van
Rob Clous uit Haarlem. De opening zal
muzikaal worden opgeluisterd door de
Haarlem Blue Band met gezellige klanken
uit de jaren dertig. De expositie loopt tot 12
maart. f
Mamix Gijsen schreef speciaal voor de
Boekenweek die dit jaar behalve in ons
land ook in België wordt gehouden een
zevental nieuwe verhalen. De omslag is
ontworpen naar een schilderij van de
fijnschilder Wout van Vliet, terwijl de
lay out werd bepaald door Alje Olthof.
gen worden 1
idsisolatie-
leid van de 1
gen te gaan
Sedert 184
Gierstraat 52-56 - Haarlem - Tel 023-3129 92
