Verschil lende interpretaties over ET NKOMO EN MOEGABE en VS Somalië: tussen Sovjet-Unie Husak ontkent conflicten in partijtop Weer aanslagen in Italië Cubanen uit Angola naar Asmara Bi** achtergrond ^ENGELAND TRACHT TE PRATEN ,Aan DDR geen kerngeheimen verraden’ .burgerlijke vrijheden' j0 7 f hodesische vredesregeling ■er Indonesisch blad verboden /OVITSKAJA IN L ELGIE GEHUWD verea^en datum bekend Botha: Inter nationale regeling Namibië niet te verwachten” 2 3 zaterdag 2 5 FEBRUARI BINNEN- EN BUITENLAND 19 7 8 BONDSKANSELIER: ering Opvolging Breznjev nbo >ezoe Internationale steun Referendum Bram I I 'K WSLF padei J tzegels li-comi. !us Canada en de Verenide Staten aangenomen, zijn toegepast. Iderinj ?pstof J (door onze speciale verslaggever Fred Sanders) MOGADISJOE Elke dag landt op de luchthaven van Somalië’s hoofdstad Mogadisjoe een Lockheed Hercules transportvliegtuig van de Egyptische luchtmacht, beschilderd in camouflagekleuren. Officieel weet niemand wat er in de kratten zit, die uit het Egypti sche toestel worden geladen. Maar op de strandstoelen van de Angelo-American Beach Club, waar Europese diplomaten en zaken lieden samen met de internationale pers de oorlog in de Hoorn van Afrika begeleiden, overheerst de overtuiging dat de Hercules wa pens komt brengen. -s-cao nderm i^eede luchtha ven (Door onze medewerker Dick Verkijk) schild» BELGRADO. Een slotdocument van niet meer dan anderhalve Par igina - dat zal het zichtbare resultaat zijn van vijf maanden i van van Helsinki, in augustus 1975 door 33 Europese landen Mngea ergaderen in Belgrado waar wordt getoetst hoe de bepalingen lakte Ifijnei j Slotdocument over conferentie van „Als je je neus ophaalt, ruik je een Ethiopiërs tonen buitgemaakte Somalische wapens. wkeinde in Amsterdam onderdook, is tlgische geworden. Micours, waar zij een eerste prijs won. lJ I t tot vast ®nen op het Koningin Elizabeth Piano- n heeft n stem. PRAAG (DPA). De Tsjechoslowaak- se staats- en partijleider Gustav Husak heeft gisteren op een grote bijeenkomst in Praag geruchten over conflicten in de leiding van de partij met kracht tegenge sproken. „Er zullen geen revolutionaire kaderveranderingen zijn”, aldus Husak in een toespraak ter gelegenheid van de 30ste verjaardag van de machtsoverne- ming door de communistische partij. ele ed in dt it brand BRUSSEL (Rtr, UPI). De Russische isterocb *niste Jekaterina Novitskaja, die vorig en lier lulturd regeling en de Brits-Amerikaanse voor- dagmid Hen benadrukt, en gewezen op positieve aag voo menten als vrije verkiezingen en meer- aneutro rheidsbewind. Premier Callaghan ver arde donderdag in het Lagerhuis dat tomo en Moegabe betrokken moeten irden bij een regeling, en hun plaats sten krijgen in dit proces, „niet meer en minder dan dat”. Zaa Nkomo is gisteren in de Mozambikaanse i Rhodesische leiders die koord zijn gegaan met een plan voor In dé" voorbereidende conferentie van ni-augustus vorig jaar was overeengeko- n dat de hoofdconferentie niet uiteen LONDEN (Reuter, UPI, AP). De Brit- regering gaat proberen de Rhodesische perrillaleiders Nkomo en Moegabe te trekken bij een vreedzame regeling in Bodesië. Zij zoekt daarbij kennelijk aan- •n in het Sava Centar de atmosfeer - aar hij bedoelde dat meer ironisch dan Mogadisjoe ligt veel verder weg, onge veer 700 km van Harar. Dat brengt met In het westelijke voorstel staat precies dezelfde aanbeveling voor de deelnemen de landen, maar met de toevoeging „onaf hankelijk van politieke, economische en sociale stelsels”. Met andere woorden: de Sovjet-Unie eist het recht van elk land op een eigen interpretatie van de mensen rechten te geven; het Westen gaat uit van „universele rechten”, wat trouwens met zoveel woorden niet alleen in de Slotakte van Helsinki staat vermeld, maar ook in de VN-verklaring van de universele rechten van de mens, die paradoxaal genoeg ook door de Sovjet-Unie is ondertekend. Het dilemma blijkt heel duidelijk uit de vergelijking van twee zinnen uit het Rus sische stuk en dat van de westelijke lan den. Sprekende over de tien beginselen van de Slotakte van Helsinki (waarvan beginsel 7 de burgerlijke vrijheden bin nen elk deelnemend land vastlegt) zegt de Sovjet-Unie dat alle landen moeten probe ren die beginselen vast te leggen in hun wetgeving „aangepast aan de praktijk en regels van elk land afzonderlijk.” Door enkele Oosteuropese vertegen woordigers wordt in informele gesprek ken met westelijke collega’s het vermoe den uitgesproken dat men het in Moskou zo druk heeft met opvolgingsproblemen rond Breznjev, dat er daar op het ogenblik weinig belangstelling is voor de buiten landse politiek en al helemaal niet voor Belgrado. Het gebrek aan beleid op dit punt zal voor een deel de wel heel starre houding van de Sovjet-Unie hier in Bel grado verklaren. Nog niet helemaal zeker is of in de tekst zal worden opgenomen „dat er uiteenlo pende meningen waren over verschillende onderwerpen" Deze tekst is in naam een „slotdocu ment" omdat deze bijeenkomst nu een maal niet zonder slotdocument mag wor den beëindigd; in feite is het niet meer dan een slotcommuniqué. Vragen te over. Om ze in één klap te kunnen beantwoorden had president Barre de internationale pers bijeenge roepen. Volgens de minister van Infor matie en Nationale Leiding waren er zoveel verzoeken voor interviews met de president, dat men maar een persconfe rentie heeft belegd. Barre houdt ook tij dens deze persconferentie vol dat hij niet precies op de hoogte is van de frontsitua- tie in het Noorden. Historisch mogen de Somaliërs een verdedigbare claim hebben op de Oga- den, waar nomaden wonen die behoren tot hetzelfde volk als zij zelf, internatio naal hebben ze weinig been om op te staan. Een invasie is een invasie, ook als die wordt verricht door een bevrijdings leger. „Unfair”, noemde Barre het be roep dat de Verenigde Staten op Soma lië hebben gedaan, om zich uit de Oga- den terug te trekken. „Wij hebben daar geen troepen. Er zijn alleen de vrijheids strijders, en waar moeten die naar toe als ze willen terugtrekken? Die mensen horen daar, die wonen in hun eigen land, West-Somalië, wat u de Ogaden noemt”. Centrale figuur in hét schandaal is de secretaresse van het ministerie van Defen sie Rena te Lutze die meer dan 1.000 docu menten zou hebben gefotokopieerd ten behoeve van de DDR. Hierbij zouden NA- VO-plannen zijn voor het opvangen van een communistisch offensief in Europa. Schmidt zei dat de totale omvang van de schade pas zal zijn vast te stellen na het proces. Volgens hem scheen het duidelijk dat ernstige schade was ontstaan voor de Bondsrepubliek, maar in mindere mate aan de NAVO. „In geen geval zijn atoom geheimen verraden", zei Schmidt. ROME (AP). In Rome hebben donder dagavond gemaskerde jongeren (vermoe delijk rechtse extremisten) twee autobus sen in brand gestoken en een communisti sche activist mishandeld. Enkele uren la ter richtte in Milaan een bomontploffing schade aan bij de kantoren van de „Cor- riere della Sera”, het grootste dagblad in Italië. Geruchten als zou hij ten val zijn ge bracht of zelf zijn ontslag hebben aange boden noemde hij „louter onzin”. De partij is vastbesloten haar huidige koers voort te zetten, aldus Husak, volgens wie geruchten maar één doel hebben, na melijk het veroorzaken van onrust. BONN (Reuter). Bondskanselier Hel mut Schmidt van West-Duitsland heeft gisteren in een parlementaire commissie verklaard dat een communistische spio- nage-groep binnen het ministerie van De fensie de Bondsrepubliek ernstig heeft geschaad, maar dat geen kerngeheimen zijn verraden aan de DDR. KAAPSTAD (AFP, DPA). De Zuidaf- rikaanse minister van Buitenlandse Za ken Botha heeft een internationaal aan vaardbare regeling voor de kwestie-Na- mibië vrijwel af geschreven. Voor het par lement in Kaapstad verklaarde hij giste ren dat hij niet verwacht dat een dergelij ke regeling nog tot stand kan komen. Aan het front strijden tot nu toe nog alleen de troepen van het Westsomalisch Bevrijdingsfront (WSLF), zo wordt in Mogadisjoe officieel gezegd. Vanzelf sprekend wordt ernstig betwijfeld of dat bevrijdingsfront zelfstandig en ge heel alleen het gevecht voert. Maar pre sident Barre zei enkele dagen geleden nog: „Wij erkennen het WSLF, wij steu nen het, maar onze troepen vechten nog niet mee”. Als iemand zegt bij een recent bezoek aan het oorlogsgebied toch wel degelijk Somalische uniformen te heb ben gezien, zegt de president: „Als er Somalische troepen zijn, dan gaat het om onbelangrijke aantallen”. hB Dit referendum, volgend het systeem dat ieder een gelijke stem heeft, moet bespro ken worden tijdens het overleg dat nog altijd plaatsvindt tussen de nationalisten en de blanke regering van Ian Smith. Sithole was juist in Nairobi aangekomen nadat hij in Londen gesproken had met minister Owen. De Rhodesische regering weigerde giste- DJAKARTA (AP). De Indonesische autoriteiten hebben een verschijningsver bod opgelegd aan het weekblad „Moehi- bah” wegens het publiceren van „insinue rende berichten”. Deze zouden de lezers een verkeerd beeld van de regering kun nen geven, zo wordt gezegd. Eerder deze maand werd het onafhanke lijke dagblad „Masa Kini” op grond van eensluidende beschuldigingen verbaden. i fietspa ar gestreefd, aldus de twee bewinds- izijnn den, dit schema in 1979 als beleidsvoor- i Wateimen vast te stellen ubsidii r i de bil schrift ner. Dj vorming van een zwarte meerderheidsre gering in Rhodesië, heeft gisteren ver klaard dat hij een voorkeur heeft voor een referendum om te zien of dit plan voor alle Rhodesische burgers aanvaardbaar is. Volgens sommige diplomaten in Moga disjoe staat Barres opvolger al klaar, de vice-president Samata'r, van wie een te rugkeer naar de vroegere pro-Russische houding wordt verwacht. Maar er is de Amerikanen veel aan gelegen te voorko men dat zowel Ethiopië als Somalië in de Russische invloedssfeer terecht komen. Vandaar de grote voorzichtigheid waar mee Amerika’s bondgenoten in deze streek (Saoedi-Arabië, Soedan, Egypte) hun bemiddelingspogingen omringen. Voor president Barre is internationale steun van levensbelang. Militair - hij moet proberen de verlorengegane wa pens te vervangen - maar vooral politiek. Zolang het Ethiopische bewind Russi sche militaire steun krijgt op een schaal zoals de laatste maanden gebeurt, kan Barre een militaire overwinning op de Ethiopiërs wel vergeten. Alleen internati onale druk, overleg tussen de VS en de Sovjet-Unie, of misschien in de Organi satie van Afrikaanse Eenheid, kan ertoe leiden dat er een oplossing wordt gevon den die Barre al te veel gezichtsverlies bespaart. Hij heeft voorzichtig laten blij ken niet onwillig te zijn in plaats van de hele Ogaden een kleinere grenscorrectie te accepteren. De Somalische president moet wel, want zijn positie wordt er niet stabieler op. ren het parlement mee te delen hoeveel mensen in Rhodesië zijn opgehangen, sinds premier Ian Smith in 1965 eenzijdig de onafhankelijkheid uitriep. Minister van Justitie Hilary Squires sprak van een „kwalijke en provocerende vraag” van het zwarte parlementslid Njandoro, en zei dat het niet in het nationaal belang zou zijn de gegevens te verschaffen Sinds april 1975 worden er geen medede lingen meer gedaan over het ophangen van terdoodveroordeelden, omdat het vol gens het ministerie van Justitie een „emo tionele kwestie” is. De regering liet slechts weten dat aangenomen kan worden dat executies worden voltrokken kort nadat het eventuele beroep is afgewezen. zou gaan voordat men het eens zou zijn geworden over een slotdocument. Eerst zou worden gediscussieerd over de toepas sing (dat is gebeurd van begin oktober tot het kerstreces), daarna zou in redac- tiegroepen een document worden opge steld waarin het besprokene in hoofdpun ten zou worden vastgelegd plus aanbeve lingen voor verbeteringen van die toepas singen op die punten waar gebreken wa ren geconstateerd. Daaraan was men vanaf half januari bezig en eigenlijk liepen de redactiebe- sprekingen al meteen de eerste dag vast. De Sovjet-delegatie kwam met een con cept voor een slotdocument van twaalf pagina’s, dat zeer optimistisch was getoon zet en dat op het punt van de mensenrech ten, hoofdpunt voor 28 van de 35 delega ties, zeer vaag was. Bovendien werd ver meden weer te geven dat er wat betreft dit punt sterke meningsverschillen waren Officieel kreeg de Sovjet-Unie alleen vijf andere Oosteuropese landen mee; zelfs Roemenië (dat de weinig ontspannende aspecten op het militaire terrein in het Russische stuk terugvond) was tegen Een voorstel van de neutrale en niet- gebonden landen werd door de Sovjet- Unie onaanvaardbaar geacht, evenals een Frans voorstel (tegen alle binnen de Euro pese Gemeenschap-afspraken in inge diend). Toen duidelijk werd dat een „substan tieel” document niet haalbaar was, hebben de 15 westelijke landen alsnog hun voor stel voor een slotdocument op tafel gelegd, om in ieder geval voor de geschiedenis vast te leggen, hoe zij zich zo’n doucment hadden voorgesteld en om het mee te laten spelen op de vervolgconferentie m Madrid in 1980. Het geeft een gematigd, maar feitelijk verslag van de dialoog en is daar om toch scherp omdat de tegenstellingen met name over de toepassing van de men senrechten onoverbrugbaar groot zijn ROME (Reuter, AFP). Vanuit Angola zijn 2000 Cubaanse soldaten overgevlogen naar de Eritrese hoofdstad Asmara om de Ethiopische troepen te helpen bij de ver dediging van deze belegerde stad. Dit is gisteren in Rome gezegd door iemand van het centrale comité van het Eritrees Volksbevrijdingsfront. - Men heeft vergaderd; Tito zich in een boodschap tot de bijeenkomst heeft ge richt; het gastland dankt; het proces van detente moet worden voortgezet; de slot akte van Helsinki blijft onverkort gehand haafd en moet met alle middelen worden uitgevoerd; in het kader van de vervolg conferentie in Bonn een wetenschappelijk forum zal worden gehouden en in Mon treux een vergadering van experts over de vreedzame betrekking va| geschillen; men in 1980 in Madrid opnieuw bijeen zal komen Botha wijt de impasse in het overleg aan de houding van de Amerikaanse regering, die volgens hem verlangt dat Zuid-Afrika zijn troepen in Namibië vermindert tot een niveau beneden het absolute minimum. Botha heeft de besprekingen in New York, waar de vertegenwoordigers van de Verenigde Staten, Canada, Engeland, Frankrijk en West-Duitsland contact hielden met hem en met SWAPO-leider Sam Noejoma, op 11 februari afgebroken. Botha heeft sindsdien verslag uitgebracht in Zuid-Afrika en Namibië. Nu moet de Zuidafrikaanse regering besluiten of ze de gesprekken via de westelijke mogendhe den over een internationaal acceptabele regering zal hervatten, of dat definitief wordt gekozen voor de al klaar liggende „interne regeling” in Namibië. ier j s uitgift iofdstad Mapoeto aangekomen, waar hij kengeur, als op een dag voor de begrafe- j”. Zo karakteriseerde één van de diplo- ijf vat gisch. De Amerikaanse delegatieleider jef met Hdberg maakte een voor een Ameri- m of de an ien ver- ebrach rails it at.niet-centrum”. De overheid had de voorgeschreven on- 1 Belgische musicus Francois Hervy, zo ben gis- i terrai afspr» QQf advies over je legeii' Egypte en Saoedi-Arabië leveren Amerikaanse wapens, op verzoek van de Amerikanen, weet een Italiaanse zaken man te melden. Nog steeds vechten de Somaliërs voornamelijk met Russische wapens, overgehouden uit de periode (sinds de vestiging van de militaire dic tatuur in 1969 tot eind verleden jaar) dat het land zeer innige betrekkingen had met de Sovjet-Unie. Maar in die wapen- voorraad heeft het Ethiopische offensief van eind januari flinke bressen ge slagen. lis Sothe idden eerder geprobeerd in Moskou in ‘kende» huwelijk te treden, maar zonder ?h echte: lcces Tien jaar geleden hebben ze elkaar leren In Rome zei de politie dat de incidenten zich voordeden nadat de autoriteiten uit veiligheidsoverwegingen een bijeenkomst van rechtse jongeren hadden verboden. Een communistische activist die bij het opplakken van partijbiljetten werd mis handeld moest met een gebroken jukbeen in een ziekenhuis worden opgenomen. Later dwong een groep van vijf perso nen op de drukke Nomentana verkeers weg een autobus tot stoppen, lieten zij de bestuurder en pasagiers onder bedreiging uitstappen en staken zij de bus vervolgens in brand. Enkele straten verder stopte een andere bus toen enkele kogels de voorruit doorboorden, waarna verscheidene jonge ren brandbommen wierpen en de passa giers in paniek door nooduitgangen en ramen een goed heenkomen moesten zoeken. Postmu sprekingen over de ontwikkelingen in nstellini lodesië zal voeren met Moegabe, die lissies il men met hem de leiding vormt van het zijn ook triottisch Front. iet Post Volgens nationalistische kringen in straat il imbia zullen de beide guerrillaleiders aten over de interne regeling die in Rho-' sië tussen premier Smith en drie genia le binnenlandse nationalistische leiders bereikt Ook zullen zij naar verwacht Mogadisjoe is dan ook een gewild jachtgebied voor de discrete handelaren des doods, de internationale wapenhan delaren die proberen een deel van het door Saoedi-Arabië aan het Somalische broedervolk geschonken geld op te strij ken. „Verreweg de meeste wapens ko men binnen via schepen, die worden ge lost in Berbera”, vertelt de Italiaanse zakenman. Dat lijkt logisch, want Berbe ra ligt niet meer dan 200 kilometer van het strijdgewoel rond Harar, het gebied waar de Somaliërs, in afwachting van de hernieuwing van het Ethiopisch-Rus- sisch-Cubaanse offensief, dringend nieuwe wapens nodig hebben na 1 „o -v steren in Bergen, België, getrouwd met l Belgische musicus Francois Hervy, zo )06K£l «Idt de Belgische radio. Zij is daardoor ■ring van n meega i de naa irtrouw van tien dagen laten vervallen, en. Vori| te bruid is 26 jaar, de bruidegom 27. Zij Iedereen, zowel neutraal en niet-gebon- den als Oost en West, is er nu wel zeker van dat er géén zogenaamd „substantieel docu ment” uit de bus komt. De Joegoslaven trachten uit prestige overwegingen (het begrip Belgrado mag niet in ongunstige betekenis de geschiede nis ingaan) wanhopig toch nog iets sub stantieels in de wacht te slepen, maar de Nederlandse delegatieleider J van der Valk achtte de kans hierop gisteren „min der dan één, zeg maar nul procent". De Ethiopische troepen zouden er niet in zijn geslaagd naar het zuiden uit te breken. „Ongeveer 2000 Cubaanse soldaten zijn uit Angola in Asmara aangekomen”, aldus Amdemicael Cahsai, die eraan toevoegde: „Het zijn geen adviseurs, het zijn (ge vechtsgroepen’ Volgens het Witte Huis in Washington wordt Ethiopië nu geholpen door 10.500 a 11.000 Cubaanse militairen en een Russi sche generaal. Deze leidt de militaire ope raties in het gebied van Harrar. De Cuba nen bestaan uit een brigade infanterie en een gemechaniseerde brigade. de ned in An. RuiJ •s uit dl □wakijd krijk, dl over tal >ndag liliting bij de interne regeling die lan tegen d “th heeft gesloten met drie zwarte lei- rs. Engeland heeft tot dusver geen oor- el uitgesproken over deze omstreden teling. Maar na drie dagen van bespre ken tussen de Britse minister van Bui- llandse ^aken David Owen en dominee Buiten hole, één van de drie leiders, lijkt Lon- Madriin *e kiezen voor een pragmatische oek aaiers’ d00 Jritse functionarissen hebben de laatste °ua gen de overeenkomsten tussen de inter- DEN HAAG. Wanneer de Rijks Plano- [ische Commissie met een advies zal /erV3 men over de tweede nationale luchtha- n is nog niet te zeggen. Dat blijkt uit het nebbe twoord van minister Tuijnman en ABN ii atssecretaris mevr. Smit-Kroes (Ver- gulda eren Waterstaat) op schriftelijke vragen ie enig t de Tweede Kamer, die zijn gesteld ter •d bij d orbereiding van de begrotingsbehande- kantoo 8 van verkeer en waterstaat. ar wer De vorige minister van Verkeer en Wa- rwape •staat en die van Volkshuisvesting en leid ee dmtelijke Ordening hebben de aanbeve- klante 8 van de Rijks Planologische Commis- met d i overgenomen om de nadere voorberei- ig. die moet leiden tot een eindadvies er de keuze van een tweede luchthaven, laten samenvallen met de voorbereiding 1 het structuurschema burgerlucht- irtterreinen Er wordt door de regering ■n hoogst ongebruikelijke Franse «rdspeling op dit Sava Centar, dat hij idoopte in „Ca va pas-centrum”, het rf helemaal perfect Frans voor „Het- zich mee dat de Migs van de Ethiopische luchtmacht - bestuurd door Cubanen, wier plaatsen in Cuba weer zouden zijn ingenomen door Russen, zo ingewikkeld zijn de wegen van het internationale im perialisme tegenwoordig - Mogadisjoe niet kunnen bereiken Althans niet als ze ook nog terug willen naar hun bases. Dat is een hele geruststelling, ook voor de bevolking, die zich dan ook weinig lijkt aan te trekken van de heroïsche vrijheid soorlog die de Somalische broeders in de Ogaden-woestijn (West-Somalië, zegt men hier) voeren. De algemene mobilisatie, een week of twee geleden uitgeroepen door president Mohammed Siad Barre, heeft slechts be trekking op de werklozen onder de bevol king en dan nog alleen op diegenen bo ven de 15 jaar die geschikt worden ge acht voor militaire dienst, man of vrouw. Dat heeft ertoe geleid dat de school waar Utrechter Ton van ’t Loo les geeft, een lerarenopleiding voor het technisch on derwijs, plotseling voor honderd procent wordt bezocht, „tot voor een paar weken had ik altijd problemen. De halvp klas kwam niet opdagen, sommigen staakten omdat ze de stof te moeilijk vonden, anderen omdat ze het beledigend gemak kelijk vonden. Maar nu zijn ze er alle maal, met de dreiging van de mobilisatie boven het hoofd”. mensenrechtten wellicht nietszeggend Een onofficieel, zeer geheim en dus bij velen bekend rondzwervend concept slot document van westelijke kant beslaat an derhalve pagina. Er staat niet meer in dan: aiji heeft >rdt overleg plegen over het verhevigen t van dl n de guerrillastrijd tegen het blanke I Marint ®derheidsbewind i veertij iolfijnei reden ii 'erspreidrominee Sithole, één van de drie zwarte in kleine ederlam

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1978 | | pagina 3