Subtiele stijl Ellen Vogel en Paul Steenbergen in zwak stuk van Kilty
Violiste Ida Haendel
innig en zangrijk spel
Northsea Festival:
Overtuig een ander
I
Vroeger was ik soort bezit van publiek
overladen agenda
Bekwaam docentenkorps
voor zomeracademie 1978
lan Dury maakt van zijn
zwakte juist zijn charme
■K
Bon
Sterke Engelse rockattractie in Paradiso
Verrassend werk van Vorisek op concert APhO
Cursussen voor organisten van 7 tot 23 juli
door Johan van Kempen
Met de HOV
Jo Vincent
maandag
tachtig jaar
schuwt
publiciteit
a
i'
13
KUNST
12
19 7 8
MAART
ZATERDAG
4
iFau
inge
er Is
In Ne-
n hoel
Voor U
een prachtig
(pletina)
miniatuurtje
ver-
naast
t. Bo-
in de
pot”.
niets
HAARLEM. Andermans dag
boek of gebundelde correspon
dentie lezen vind ik altijd een ver
moeiende bezigheid. Maar goed,
je kunt na twee of drie bladzijden
het boek dichtslaan en de volgen
de dag weer een paar dagen of
brieven verder gaan.
VERHUISLIFT
Lieve Leugenaar voor fijnproevers
JOHN OOMKES
>lad
JOHAN VAN KEMPEN
'ADVERTENTIE
is-
Adres
Plaats
NS JAKSZ. C05
Naam aanbrenger
.1
Adres
Plaats:
(Van onze kunstredactie)
De naam van deze, in 1898 in Amster-
TON KOOPNfAN
9
(ADVERTENTIE)
>ier (52
il Brou-
dam geboren, zangeres van bijzondere al-
era ES
ngebo-
tinenta
Een goddelijke toonvorming, waarmee,
direct vanuit het hart, het wezenlijke in de
muziek werd aangevoerd. De gehoorde
ling in Engeland een zeer gevierd toneel
speelster, van wie Shaw heel sterk onder
de indruk geraakt was. Hij schreef speci
aal voor haar zijn wereldberoemde Pyg-
intonatieslordigheden werden in het licht
van de uiteindelijk bereikte, unieke inner
lijke kwaliteit, dan ook volstrekt onbelang
rijk
hebben we aan het strand 'zitten lunchen.
En ik heb een gezellige dikke teckel, die
gaat dan ook altijd mee".
Wat doet u aan uw verjaardag?
„Niks bijzonders. Met vrienden van me,
die hier in de buurt wonen, ga ik uit eten’1.
En als Jo Vincent uitvoerig naar de toe
stand en de omstandigheden in Haarlem
heeft geïnformeerd en is het koud bij
jullie?”), haalt ze spontaan een paar herin
neringen aan onze stad op.
Stuur mij
als dank voor de ..moeite miniatuurtje
„Nu dat zeg je, maar je weet niet hoeveel
brieven ik erop krijg, die ik dan allemaal
moet beantwoorden. Toen ik vijfenzeven-
„Vergeet niet; ik was vroeger een soort
bezit van het publiek. Ze moesten me alles
vertellen. Als ik een jurk aan had die ze
niet beviel of als m’n haar niet goed zat,
dan schreven ze direct! Maar ja, ik spreek
nu wel in de voltooid verleden tijd. Alles is
nu wel een beetje anders geworden".
Laurens
Jansz
Coster
HAARLEM. De 24ste editie van de
Zomeracademie voor Organisten in Haar
lem heeft dit jaar van 7 juli tot en met 23
juli plaats. De openingsavond valt samen
met de afsluiting van het jaarlijkse im
provisatieconcours, dat vorm krijgt door
een concert door de juryleden van het
concours in de Grote of St. Bavokerk.
an
en
se
im
[in
in
ch
de
ite,
Dat
3.
Hand
persje
„M’n allereerste optreden was daar met
de HOV (vroegere naam van het NPO;
JvK) onder Gerharz. Later heb ik er na
tuurlijk gezongen onder Van Beinum en
Adam. Maar ja, ik heb er zóveel gedaan;
liederavonden en ook veel kerkconcerten
met Hendrik Andriessen, van wie ik ook
composities uitvoerde”.
„Ik vond Haarlem overigens altijd al een
heerlijke stad. Als kind, toen we nog in
Amsterdam woonden, gingen we vaak met
vader en moeder naar Overveen. Wande
len. Was ik al dol op die omgeving En dan
kochten we Bloemendaalse kruidnoten bij
bakker Snel.”
„Later heb ik daar in de buurt met mm
man gewoond. Erg gelukkig. Maar sinds
de tijd dat hij gestorven is, ben ik liever het
grootste deel van het jaar hier. Dat is ook
alweer heel wat jaartjes. Ja hemeltje, wat
worden we oud. M’n zuster is 83 en m’n
broer (de pianopedagoog Piet Vincent;
JVK) 82.
En heel veel collega’s zijn al lang overle
den. Zelfs Kathleen Ferrier, met wie ik
destijds op het Amsterdamse podium heb
gestaan en die veel jonger was dan ik, is
ook alweer vijfentwintig jaar dood".
Voordat we met uitwisseling van harte
lijkheden afscheid nemen, drukt Jo Vin
cent me nog eens op het hart: „Maak er in
Naam nieuwe abonnee
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG. Het Northsea Jazz Fes
tival wordt dit jaar op 14, 15 en 16 juli
gehouden. In acht zalen van het Haagse
Congresgebouw zal op die dagen weer een
zeer groot aantal binnen- en buitenlandse
jazzmusici en -groepen optreden. Ver
wacht wordt dat het bezoekersaantal van
vorig jaar (17.081) nog wordt overtroffen.
es
rij
nin
srd
int
de krant nou toch maar echt niet teveel
werk van. ’t Is toch immers niet belangrijk
of iemand nou 80 of 75 of 85 wordt. En ik
heb vroeger steeds in de krant gestaan,
maar heb daar nu helemaal geen behoefte
meer aan.”
Maar u hebt er toch geen last van als
dat nog eens een keertje gebeurt?
■MM
met de kans, dat de verveling je soms naar
de keel vliegt
Die ervaring heb ik vrijdagavond in de
Stadsschouwburg opgedaan, toen daar El
len Vogel en Paul Steenbergen de officiële
première gaven van hun versie van „Lieve
Leugenaar”, een door Jerome Kilty ge
schreven spel, dat gebaseerd is op de cor
respondentie tussen mrs. Patrick Camp
bell en George Bernard Shaw. Mevrouw
begint hij de meegebrachte plastic zak uit
te pakken. Een wirwar van sjaaltjes, kle
dingstukken en lappen siert in korte tijd
zijn directe omgeving.
Met behulp van deze attributen en de
microfoonstandaard weet hij haast elke
song een visueel tintje te geven. Zo beeldt
hij in Wake up, make Love to Me de vrouw
uit die niet wakker wil worden en de liefde
wil bedrijven. Maar haast elk lied blijkt op
zich een gebeurtenis te worden door de
manier waarop Dury zijn persoonlijkheid
over het voetlicht weet te dragen. De
sterkst tot de verbeelding sprekende com
posities zijn daarbij Clever Trever, My old
Man, Partial tot your Abracadabra, Ass
holes en het fanfaré-achtige England’s
Glory. The Blockheads, bestaande uit
drummer Charlie Charles, bassist Nor
man Watt-Roy, saxofonist Davey Payne,
gitarist Johnny Turnbull en toetsenman
Micky Harrigan, bewijst zichzelf daarbij
voortdurend. Het is een van de sterkste
nieuwe rockattracties uit Groot-Brittannië
van dit moment.
v York,
ito en
s voor
4500,-,
VB/Ge-
imp. Ju-
nevr M
sschaat-
jsemaat,
ld), me)
iaiseweg
:kbernd.
lastncht.
jrtmans.
mevr
aat 22.
e auto-
Van der
l Zaan-
Gendt
g J A
J. Etten-
s-Spruit.
I 1 Bak-
jtwedde
H G W
30 Gen-
Toch hoeft deze gehandicapte Londense
oud-student aan de kunstacademie zich
geen zorgen voor zijn toekomst te maken,
laat hij een onvergetelijke indruk na. Die
wordt nog versterkt, zo bleek vrijdag
avond in Paradiso, door het feit dat hij de
gedachten van het gewone volk weet te
verwoorden en van goede, directe muziek
is voorzien.
lan Dury is in de eerste plaats en sjofele
stumper, die alles tegen heeft, zich nergens
op kan beroemen en hoogstens kan fanta
seren hoe het moet zijn om geliefd te zijn
bij de vrouwen. Zijn teksten en zijn gedrag
wijzen daar op. Maar de handicap wordt
door hem omgebogen in zijn sterkste punt
juist door van zijn stunteligheid een visu
eel Uitgebalanceerd gebeuren te maken.
Maar voor we vertellen hoe hij daar in
slaagt, nog even wat feiten. Dury timmert
al een kleine tien jaar aan de weg zonder
dat hij de aandacht van een groot publiek
op zich heeft weten te richten, al beschikte
hij vanaf 1974 over een pub-rockformatie
Kilburn and the Highroads, die erin slaag
de om een reputatie op te bouwen. Dit
verleden bepaalt nog steeds de muzikale
stijl waarbinnen Dury vandaag de dag
opereert. Hij is de enig overgebleven ster-
artiest van het vorig jaar nog zeer belang
rijke Engelse Stiff-label, dat begin 1978
Elvis Costello, Nick Love en the Damned
moest laten gaan.
Muzikaal gezien vormt zijn stijl een ver
gaarbak van allerlei mogelijke invloeden.
Pure rock and roll, funk, rhythm and
blues, maar ook hoempa en het Engelse
kroeglied hebben hun sporen nagelaten.
The Blockheads, Dury’s begeleidings
groep, speelt het mengsel met een zeer
krachtdadige aanpak, groot gevoel voor
variatie en een enorme inzet, die het talrijk
opgekomen publiek haast dwingt tot on
stuimige danspartijen.
New Boots and Panties was de naam van
het album waarmee Dury rond de jaarwis
seling voor het eerst sinds enige tijd om
aandacht vroeg Hij blijkt, zoals reeds ver
meld, te kiezen voor simpele directe tek
sten die het gewone verwoorden. Zijn suc-
ces-single Sex, Drugs and Rock and Roll is
van die opvatting misschien wel het krach
tigste voorbeeld.
Ondanks het gekkenhuis dat in Paradiso
dreigt te ontstaan, zwaait slechts één man
zijn scepter over het gebeuren: Dury zelf.
Wonderlijk uitgemonsterd sjouwt hij het
podium op, een misplaatste bolhoed op.
Nadat hij zijn wandelstok heeft weggezet,
Er zullen 75 „live”-concerten worden ge
geven. Alle stijlen zijn te beluisteren.
Count Basie, Oscar Peterson, Ella Fitzge
rald, Dizzy Gillespie, Sonny Rollins, Fred
die Hubbard, Ramsey Lewis, The World’s
Greatest Jazzband, Lionel Hampton, Mary
Lou Williams, Art Blakey en Bill Evans
(om enkele namen te noemen) komen naar
Den Haag, maar ook de avant-garde is
present met Carla Bley, het Yamashita
trio, Eric Kloss Barry Miles, het Compo
sers Workshop Ensemble, Double Image,
enz. Verder zijn er dan nog zogenaamde
„speciale attracties” te beluisteren, zoals
de Clifton Chenier Band, de groep van Bo
Diddley en de gospelgroep The Mighty
Clouds of Joy.
Inmiddels is er een stichting Northsea
Festivals in het leven geroepen, waarvan
Joop Schrier, Wim van Woerkens, Wybe
Buma, Hans Dulfer en Tim Braaksma het
bestuur vormen.
Het festival-1978 omvat niet alleen con
certen, maar ook films, discotheken, een
jazz-winkelcentrum, video-shows en een
expositie.
Haar portret levensgroot in olieverf uitgeschilderd door de Haarlemse schilder
Otto de Kat hangt in de boven-foyervan het Amsterdams Concertgebouw. Een van de
kostbare herinneringen uit het vroegere Nederlandse concertleven: Jo Vincent.
De in Polen geboren Ida Haendel was de
soliste op deze avond. Een illustere naam,
die om welke reden dan ook, de laatste
jaren weinig op de aanplakbiljetten en
programma’s is verschenen. Deze 53-jari-
ge violiste is evenals Yehudi Menuhin op
geleid door Georges Enesco en een typi
sche representante van die school. De na
druk ligt daarbij op de innerlijke ver
dieping van het spel. En al was er in het
door Ida Haendel vertolkte Vioolconcert
in D, KV 218 van Mozart een flinke accli-
matiseringsperiode nodig om tot even
wichtig musiceren te komen: daarna wer
den de toehoorders door deze violiste mee
genomen in het meest innige en zangrijke
spel dat maar mogelijk is.
De overdracht van het schilderij dat de Haarlemse schilder Otto de Kat van haar maakte
ten overstaan van talrijke vrienden, betekende voorJo Vincent een laatste afscheid voor
haar vertrek naar Frankrijk.
tig werd, liep ik met een tas met 150
brieven. En dat waren dan de meest nood
zakelijke gevallen uit nog veel meer, die ik
wel beantwoorden moest. Allemaal van
mensen die ik niet eens ken”.
AMSTERDAM. Aan een kant van zijn
lichaam is hij gedeeltelijk verlamd, waar
door zijn gang weifelend en motorisch
gestoord als die van iemand waarvan we
zouden zeggen dat-ie niet helemaal nor
maal is Een schoonheid is lan Dury ook al
niet en dus is het moeilijk om je hem als
een podium-persoonlijkheid en zanger
voor te stellen.
malion, waarin Patrick Campbell als het
bloemenmeisje enorm succes oogstte.
Shaw heeft met Patrick een langdurige
en uitvoerige briefwisseling gevoerd, een
correspondentie, die gelukkig bewaard is
gebleven, maar waaruit Jerome Kilty niet
zo gelukkig zijn productie gemaakt heeft.
Het lijkt me trouwens een onmogelijke
zaak, voor wie dan ook, enigerlei theater
uit die brieven te distilleren, als je teveel
uitgaat van de letterlijke tekst. Je krijgt
dan een soort citatenboek, waar je je toch
niet te lang mee bezig moet houden
Nou is Shaw altijd goed voor een paar
satirische, ironische in ieder geval pittige
uitspraken. Patrick was kennelijk ook niet
op haar mondje gevallen, althans haar
opmerkingen in de correspondentie moch
ten er ook zijn. Maar in zo'n productie
blijven ze toch op een gegeven moment in
de lucht hangen, ze zijn te veel uit hun
verband gerukt. Daardoor verwatert de
spiritualiteit en krijgen tal van opmerkin
gen hooguit een anecdotische waarde.
De schrijver moet dat ook aangevoeld
hebben, want om nog enigszins theater te
krijgen, heeft hij enkele wederzijdse
brieven gedramatiseerd. Opeens veran
dert dan het beeld, zeker zoals vrijdag
avond, wanneer Ellen Vogel en Paul
Steenbergen zo’n stukje toneel voor hun
rekening nemen. Sterker- werd dat nog,
toen in deze productie enkele scènes ge
speeld werden uit Pygmalion en een ironi
sche repetitie werd gebracht uit „De keizer
van Amerika”.
Die scenes werden de kracht van de
lure, heeft zijn betekenis bepaald nog niet
verloren. Buiten de vele artistieke bijdra
gen die deze Nederlandse sopraan tot haar
afscheid van het podium in 1955
heeft geleverd, is haar stem nog steeds
te horen op oude en herpersingen van
oude grammofoonplaten (onder meer in
combinatie met het Concertgebouworkest
onder leiding van Willem Mengelberg) en
kan men haar mémoires lezen in het des
tijds met behulp van haar echtgenoot ge
schreven boekje „Zingend door het leven".
Een destijds door Kubelik opnieuw geïn
troduceerde Symfonie in D van de toch
nog steeds tamelijk onbekende,
vroeg-19de-eeuwse Boheemse componist
Jan Vaclav Vorisek, zal voor het publiek
van dit APhO-concert in het Amsterdams
Concertgebouw zeker een verrassing heb
ben ingehouden. Het gaat hier om een
werkelijk in alle opzichten voldragen sym
fonie, klassiek van vormgeving en roman
tisch van klank. De sterke opbouw ervan
en de warm klinkende orkestratie kregen
bij Furst en het APhO de juiste aandacht
in de uitwerking.
het ministerie van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk Werk worden onder be
paalde voorwaarden studiebeurzen voor
Nederlandse deelnemers ter beschikking
gesteld. Het secretariaat van de Stichting
Internationaal Orgelconcours kan hier
over inlichtingen verschaffen.
Voorafgaande aan de academie heeft
het jaarlijkse improvisatieconcours in de
Grote of St. Bavokerk te Haarlem plaats
van 4 tot en met 7 juli. Een speciaal Messi-
aen-prögramma staat op de openingsa
vond centraal, daarna volgen een concert
door de deelnemers aan de improvisa-
tiewedstrijd, de feitelijke improvisa-
tiewedstrijd en het al aangestipte concert
door de juryleden. De excursie naar be
langrijke oude en moderne Nederlandse
orgels heeft dit jaar onder leiding van
Klaas Bolt plaats op zaterdag 8 juli.
Lieve Leugenaar, maar illustreerden te
vens de onmacht van de schrijver, die
kennelijk aan de brieven niet voldoende
had om echt theater te maken En dat was
toch z’n bedoeling. De fijnproevers zullen
er beslist van genoten hebben, zeker door
de soms genuanceerde, altijd subtiele stijl,
waarin Ellen Vogel en Paul Steenbergen
die intellectualistische correspondentie
verwoorden. Maar ik ben zo iemand, die
niet overal het fijne van proeft.
WIM HELVERSTEIJN
Als abonnee kent u onze krant U weet dus hoe prettig het is om elke dag uit de
eerste hand te vernemen hoe het gaat in de wereld, in ons land en in de buurt
Toch zijn er mensen die onze krant nog met lezen' Uw beste vriend of vriendin,
buurman of kennis misschien9 Breng daar gewoon even verandering in. Maak
hem of haar abonnee. Zo gefikst. En mooi beloond' Want voor die kleine
moeite krijgt u van ons een van die prachtige miniatuurtjes kado Kijk eens om u
heen Heeft u al een abonnee op het oog9 Vast wel
1. Laurens Jansz Coster
2. Papierschepper
3 Handpersje
Maandag 6 maart aanstaande wordt de
ze leerlinge van Cornelie van Zanten, die
sedert 1926 als liederen- en oratoriumzan-
geres (ónder andere in de Matthauspassi-
on) ook op de buitenlandse podia als van
Londen, Parijs en Wenen grote faam ver
wierf, tachtig jaar. Aan de vooravond van
haar verjaardag belde ik de thans aan de
Franse Zuidkust (Cap-d’Ail) verblijvende
kunstenares op.
Jo Vincent blijkt niet meer zo gesteld op
publiciteit („maak het stukje alsjeblieft
héél kort”) maar verkeert in goede wel
stand en spreekt met heldere en opgewekt
klinkende stem.
„Ik ben de Lieve Heer erg dankbaar"
stelt ze allereerst „dat ik mijn 80ste
verjaardag mag beleven, en dat ik zo’n
mooi leven had en, nu op een heel andere
manier, nóg heb. Ik heb hier een heerlijk
appartement met prachtig uitzicht op Cap-
Ferrat. En voor als het me hier ’s zomers te-
warm wordt heb ik nog een chaletje in de
bergen
Op m’n zevenenzeventigste heb ik nog
rij-examen gedaan en een autootje ge
kocht waarvan ik veel plezier heb. De
omgeving is hier zo fantastisch en het
klimaat zo goed. Gistermiddag ben ik nog
met m’n vriendin naar Menton geweest en
Het gewenste vakje aankruisen en deze bon, in een open envelop, zonder
postzegel sturen naar Damiate Pers, Antwoordnummer 416, Haarlem
Anders wordt het, wanneer het dergelij- Campbell was omstreeks de eeuwwisse-
ke, meestal niet onbelangrijke lectuur een
soort theater gemaakt wordt, een toneel-
productie zogezegd. Je komt er dan moei
lijk onder uit, de hele avond uit te zitten
2.
Papier-
schepper
Verhuisondernemirig^^^—
Specialist op gebied van kantoor
inboedelverhuizingen met
Korte Spaarne 21Haarlem,
tel. 023-326099/075-171700.
s, ga
an ler-
t.w.v.
ü- Moment uit Lieve Leugenaar, dat met
Ellen Vogel en Paul Steenbergen in de
hoofdrollen, vrijdagavond in de Haarlem
se Stadsschouwburg zijn première
beleefde
JAGO-
Jan van
De Zomeracademie is destijds ingesteld
voor organisten, die hun studie hebben
voltooid, maar mogelijkheden zoeken om
zich in een bepaald aspect van de orgellite
ratuur te specialiseren. Ook dit jaar is er
een hoogst bekwaam docentenkorps aan
getrokken, waarmee gewaarborgd wordt
dat erin zoveel mogelijk specialisaties on
derricht kan worden gegeven.
Twee oudgedienden en in kringen van
orgellièfhebbers zeer gerespecteerde mu
sici, de Oostenrijker Anton Heiller en de
Italiaan Luigi F. Tagliavini, zijn dit jaar
weer beiden present. Eerstgenoemde do
ceert de literatuur van Bach en Buxtehu
de, Tagliavini haast vanzelfsprekend Itali
aanse en Spaanse orgelliteratuur.
Verder kunnen cursisten inschrijven op
cursussen in improvisatie bij Louis Toe-
bosch, klassieke Franse orgelliteratuur bij
Ewald Kooiman, op klavecimbel bij Ken
neth Gilbert, op het terrein van Jan
Pietersz. Sweelinck en tijdgenoten van
zelfsprekend bij Ton Koopman en in mo
dernere literatuur (Regger, Hindemith, Re
da en Kluge) bij Gisbert Schneider.
Kandidaat-cursisten dienen een in
schrijfformulier aan te vragen bij en ver
volgens ingevuld terug te zenden aan het
secretariaat van de Stichting Internatio
naal Orgelconcours, Stadhuis, Haarlem.
Voor de toelating is in principe een einddi
ploma van een Nederlands of gelijkwaar
dig buitenlands conservatorium vereist.
Ook het diploma B is geldig. Actieve deel
name aan tenminste één cursus is voor
elke cursist verplicht. Het is mogelijk om
een tweede cursus, hetzij actief hetzij hos-
piterend, te volgen. Niet te combineren
zijn echter de cursussen van Kenneth Gil
bert en Louis Toebosch en die van Ton
Koopman en Gisbert Schneider.
Over toelating tot de academie beslist
het bestuur van de Stichting Internatio
naal Orgelconcours in overleg met de do
centen van de Zomeracademie. Beslissin
gen in deze zijn 'onherroepelijk De in
schrijving sluit overigens op 15 mei aan
staande. Bij aanmelding moet het in
schrijfgeld ad 100 worden voldaan. Door
AMSTERDAM. Het Amsterdams
Philharmonisch Orkest werd vrijdag
avond geleid door Janos Furst; een in 1935
te Boedapest geboren dirigent, die bij het
orkest technisch redelijk goed, maar in de
eerste plaats spontaan aandoend spel be
reikte, krachtig van lading.
Zonder poespas werd overal op natuur
lijke en tegelijk zeer persoonlijke wijze het
geëigende karakter in gelegd, hetgeen in
alle delen van Brahms’ Eerste Symfonie
voelbaar werd. Achtereenvolgens strijd
baar en pathetisch, melancholiek, verstild
en tenslotte wat de finale betreft, triom
faal.
De nieuwe abonnee maakt eerst 2 weken gratis kennis met de krant en wil
daarna kwartaalabonnement Stuur hem/haar Haarlems Dagblad
jaarabonnement IJmuider Courant
Beverwijkse Courant
