EEG-COMMISSAR1S ETIENNE DAVIGNON:
Gezondheidscentra uit
AWBZ financieren
Canada leent om
Zwitserland
te klein voor
sleutelrol
zijn valuta te
steunen
tussen de bedrijven door
beurs deze
week
Valutaproblemen oefenen
invloed uit op koersen
Neweda
4
SUB-COMMISSIE IN ADVIES:
15
ECONOMIE
19 7 8
MAART
4
ZATERDAG
Boetes
I
ie-
bijna 1 miljoen aan prijzen
bijna 1 miljoen aan prijzen
Alarmtoestand
ag
t.b.v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
tb.v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
geleden
Davignon,
Kranten
Centraal Beheer
en
Gebouwen
Ziekenhuisfinanciering
Reparatie-order
(Van een medewerker)
AMSTERDAM. De koersvorming ter beurze waar ook ter wereld
stond deze week geheel in het teken van de valutaproblematiek. Sedert
de vrije wereld jaren geleden besloot de vaste onderlinge valutaver-
houding in een zwevende te wijzigen, is er vrijwel nimmer meer rust
aan het valutaire front geweest. Wel ontwikkelde de sedertdien opge
treden onrust zich golfsgewijze en het afgelopen weekeinde bereikte
één van die golven weer zijn hoogtepunt. Het gevolg was nieuwe
laagtepunten voor Wall Street en een versterkte koersafbrokkeling op
het Damrak.
Herstructurering
IHC Holland
Werkloosheid
Japan
Door Theo Klein
BRUSSEL. Nog geen drie
maanden geleden lanceerde
Étienne Davignon, Europees
Commissaris voor de Industrie,
een sombere voorspelling. De
staalindustrie in de Europese Ge
meenschap zou een rampzalig
jaar tegemoet gaan als de prijzen
van staalprodukten niet met 10 tot
15 percent zouden worden ver
hoogd en alle staalproducenten
zich niet nauwkeurig aan de richt
lijnen van de Europese Commis-
sie zouden houden. Inmiddels zijn
we twee maanden gevorderd in
het nieuwe jaar. De situatie in de
staalindustrie is niet bepaald
rooskleurig. Er zal met harde
hand ingegrepen moeten worden
om de gezonde bedrijven in Euro
pa nog redelijk toekomstperspec
tief te kunnen bieden. Maar zo
triest als Davignon het in decem
ber voorspelde is het op dit mo
ment niet.
in
I
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
d
jd
De concurrentiekracht van de Ameri
kaanse multinationals op de wereldmark
ten neemt, op basis van de huidige lage
dollar, zo ongelooflijk toe dat hieruit al
leen al een dodelijk gevaar optreedt door
vrijwel alle Westeuropese ondernemingen
met een groot exportaandeel. Verliezen,
bedrijfssluitingen en werkloosheid kun
nen daarvan op grote schaal het gevolg
worden zodat de ongerustheid in vooral de
Westduitse Böndsrepubliek met de dag
stijgt.
UTRECHT (ANP). De sub-commissie
financiële aspekten van de commissie die
de voorlopige stimuleringsregeling wijk
gezondheidscentra begeleidt, meent dat
deze in de toekomst uit de AWBZ (Alge
mene Wet Bijzondere Ziektekosten) moe
ten worden gefinancierd. De voorlopige
stimuleringsregeling, op grond waarvan
wijkgezondheidscentra bepaalde subsi
dies krijgen, loopt 1 januari 1979 af.
het instituut de eerstkomende jaren ge
middeld voor circa 40 mln per jaar op de
kapitaalmarkt zal opnemen.
Voor de derde achtereenvolgende dag is
gisteren het op één na grootste Italiaanse
dagblad. La Stampa, niet verschenen als
gevolg van een stakingsactie van het druk
kerij personeel. Dit verzet zich tegen de
invoering van geautomatiseerde druktech
nieken. Een vakbondsvertegenwoordiger
verklaarde dat de drukkers hUn actie zul
len voortzetten totdat de directie van het
blad, dat in handen is van de Turijnse
automobielfabriek Fiat, toezeggingen doet
tot behoud van de werkgelegenheid.
Centraal Beheer Groep in Apeldoorn
heeft alle aandelen overgenomen van de
CSR Groep in Amsterdam. CSR heeft 160
medewerkers en een omzet (1977) van 15
mln. Bij Centraal Beheer werken 300 man
in het computerbedrijf CEA en wordt een
omzet van ongeveer 35 mln geboekt.
Voor 1978 wordt voor de nieuwe combina
tie een omzet verwacht van 60 mln met
een personeelsbestand van bijna 500 man.
De betrokken bonden en de onderne
mingsraad van Centraal Beheer hebben
hun instemming met de samenwerking
betuigd, aldus Centraal Beheer.
dige
J. Al
:clu-
der-
huis
den,
ten.
110,
en).
De produktie van gebouwen in Neder
land zal dit jaar en het volgende groeien
met 8 tot 10 procent. Dit is becijferd door
het Economisch Instituut voor de Bouw
nijverheid in Amsterdam en neergelegd in
een gisteren verschenen rapport: verwach
tingen voor de gebouwenproduktie in
1978 en 1979.
NV Instituut voor Ziekenhuisfinancie
ring heeft in 1977 een winst behaald van
2,5 mln tegen 2 mln in 1976. Voor 1978
wordt eveneens 2,5 mln winst verwacht.
Dit blijkt uit het prospectus behorend bij
de uitgifte van nominaal 15 mln 8,25 pet.
obligaties 1978 per 1984-1993, waarop op
9 maart kan worden ingeschreven. De
emissiekoers wordt 7 maart voorbeurs be
kendgemaakt.
Mede door de teruggang van de bouwac
tiviteiten in de gezondheidszorg neemt het
leningenbestand van het IZF minder snel
toe dan enige jaren geleden werd ver
wacht. Desondanks is de verwachting dat
7,50
6,25
15,-
3,75
9,75
4,75
4,25
|en
De grote acties kwamen ditmaal van
Zwitserland, dat al geruime tijd onder de
dollarvlucht bedolven wordt. De infla-
tiepsychose van de afgelopen jaren heeft
geleerd dat als het publiek een munteen
heid niet meer vertrouwt, er een vlucht uit
die munt in goederen plaats heeft. Het
vbortdurend pompen van Amerikaanse
dollars in het wereldverkeer, vorig jaar
rond 25 miljard dollar en dit jaar zeker
niet minder, heeft onder de niet-Amerika-
nen onder andere particulieren, onder;
nemingen en centrale banken zoveel
wantrouwen veroorzaakt dat ook hier al
geruime tijd het bekende vluchtverschijn-
sel waarneembaar is. Nu echter niet in
goederen maar in andere valuta, waarbij
velen blijk geven van het verlangen de rol
van wereldsleutelvaluta, die de Ameri
kaanse dollar nu nog altijd vervult, door
de Zwitserse frank te zien overnemen.
Maar een dergelijke rol kan Zwitserland
als klein land niet vervullen, zodat de
koers van de frank door de aanhoudende
aankopen torenhoog werd. Vorige week
werd zelfs even een prijs van 1,30 voor
een Zwitserse frank betaald. De exportpo
sitie van het land dreigde hierdoor geheel
in het slop te geraken. Teneinde dit moor
dende gevaar af te wenden, nam Zwitser
land deze week een aantal maatregelen die
de indruk gaven vanuit een soort wan
hoopssituatie te zijn voortgekomen. Met de
verlaging van het officiële wisseldisconto
van anderhalf procent tot één procent,
ging de centrale bank vrijwel tot het uiter
ste van haar rentemogelijkheden.
De Liberiaanse mammoettanker „Brazi
lian Marina” van 320.000 ton zal op de
Verolme-werven van Rozenburg worden
gerepareerd, nadat het schip begin dit jaar
zware schade opliep toen het in Braziliaan
se wateren aan de grond liep. Het répara- -
tiekarwei zal naar schatting acht weken in
beslag nemen. Volgens Verolme-Rozen-
burg, onderdeel van het Rijn-Schelde-
Verolme-concern, kon de werf de order
boeken ondanks grote concurrentie van
werven in Europa, Japan en Singapore. De
„Brazilian Marina” werd twee jaar gele
den op de Verolme-werf gebouwd.
met mij te doen. Het is beslist niet zo dat
het Nederlandse aandeel in de totale Euro
pese produktie daardoor gevaar zou lopen.
Een producent die in het eerste kwartaal te
veel geproduceerd heeft krijgt in het twee
de kwartaal gewoon minder. Ik heb ze
daar al voor gewaarschuwd. Er is maande
lijks overleg. En daar zijn de laatste keer
harde woorden gevallen”.
OTTAWA. (Reuter en ANP) Canada
gaat 750 miljoen Amerikaanse dollar le
nen op de kapitaalmarkt in de Verenigde
Staten ter ondersteuning van zijn valuta
en voor de financiering van het tekort op
zijn betalingsbalans. Er worden drie obli
gatieleningen, elk van 250 miljoen dollar,
geplaatst. Dit heeft de Canadese minister
van Financiën, Jean Chrétien meege
deeld.
De drie obligatieleningen hebben ver
schillende looptijden. De eerste loopt vijf
jaar (tot 1983), de tweede zeveneneenhalf
jaar (1985) en de derde twintig jaar tot
1998. Het is waarschijnlijk dat de centrale
bank van Canada de miljoenen zal gebrui
ken om Canadese dollars op te kopen op
de internationale wisselmarkten om een
verdere koersval van de munt tegen te
gaan.
Canada heeft nog maar weinig deviezen
tot zijn beschikking om zijn munt te steu
nen. Eind 1977 beschikte het land nog over
monetaire reserves (goud en buitenlandse
valuta’s en kredieten) ter waarde van 4,41
miljard dollar. Dit jaar zijn er echter weer
forse aanslagen gepleegd op de Canadese
reserves. Zij hebben inmiddels het laagste
peil van de afgelopen acht jaar bereikt.
Dr. H. Lamberts, huisarts in het Rotter
damse gezondheidscentrum Omoord, is
het met het advies van de sub-commissie
eens. Op het ogenblik zijn de gezondheids
centra volgens hem „te sterk om te ver
dwijnen en te zwak om te bliven bestaan”.
Hij stelt in het blad Medisch Contact van
de Maatschappij Geneeskunst, dat er drin
gend behoefte bestaat aan een finan
cieringssysteem dat rekening houdt met
de heterogeniteit in samenwerkingsvor
men, maar dat daarnaast voldoende stabi
liteit biedt voor een inhoudelijke ontwik
keling. Er moet geen principiële keuze
worden gemaakt voor één bepaalde orga
nisatievorm of één bepaalde doelstelling.
Financiering uit de AWBZ (of uit de
algemene middelen) heeft volgens dr.
Lamberts als voordeel, dat er enerzijds
geen onderscheid meer wordt gemaakt
tussen twee soorten hulpverleners („solis
ten” en hulpverleners in samenwerkings
verbanden), terwijl anderzijds de exploi
tatietekorten niet meer in de eerste plaats
door de ziekenfondsverzekering behoeven
te worden opgebracht.
Dr. Lamberts meldt, dat het voorlopig
advies van de commissie inhoudt, dat een
deel van het exploitatietekort wordt ver
goed. En wel de kosten die, vergeleken met
een solo-situatie, extra moeten worden ge
maakt voor huisvesting en personeel. Ver
der gaat het advies ervan uit, dat samen
werking extra tijd kost en dat ook die tijd
moet worden vergoed. Er zal nog moeten
worden gesproken over het aantal uren
dat de hulpverleners kwijt zijn aan samen
werking en ontwikkelingswerkzaamhe-
den. Dr. Lamberts neemt aan, dat men zal
uitkomen op ongeveer twintig percent van
de tijd.
Dr. Etienne Davignon, een Belgische, in 1932 in Boedapest geboren burggraaf,
behoort tot de groep van Belgische politieke grootheden, die genoemd wordt als
toekomstig minister van zijn land. Hij begon zijn politieke loopbaan in 1959 in
dienst van het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken. Twee jaar later al
werd hij kabinets-attaché van de toenmalige minister Spaak van Buitenlandse
Zaken.
In 1964 werd hij kabinetschef bij Spaak, een functie die hij ook onder minister
Harrnel behield tot hij in 1969 directeur-generaal op het ministerie werd. Op 18
november 1974 volgde zijn benoeming tot voorzitter van het directie-comité van
het Internationaal Agentschap voor Energie. Sedert 1 januari vorig jaar is hij lid
van de Commissie der Europese Gemeenschap, belast met de zorg voor de Interne
Markt, de Douane-Unie en de Industriële Zaken
In het herstructureringsplan van de
Europese Commissie, waaraan momen
teel druk gesleuteld wordt, zal precies
staan welke bedrijven nog levenskansen
hebben in de staal en welke ondernemin
gen zich beter op andere sectoren kunnen
gaan richten. Er zullen harde klappen
vallen. Tienduizenden arbeidsplaatsen
staan op het spel, vooral in de zwakke
staalregio’s in Europa. Davignon laat er
dan ook geen twijfel over bestaan dat de
politieke tegenstand bij de totstandko
ming van het plan erg groot is. Niemand
ziet natuurlijk graag zijn staalindustrie
gekortwiekt. Davignon: „Maar ook hier
geldt dat ze geen keus hebben. Voor som
mige landen zal het werkeloosheid bete
kenen. Dat is natuurlijk niet gemakkelijk.
Maar zelf kunnen ze het niet meer klaren.
Al die enorme bedragen die bijvoorbeeld
in de Britse staalindustrie worden gesto
ken, legt een flinke druk op de Engelse
middelen. Dat kan zo niet doorgaan”.
IHC Holland heeft in de eerste twee
maanden van dit jaar opdrachten geboekt
voor ruim 170 mln, zo heeft het concern
bekendgemaakt. Hoewel sommige van de
orders winstgevend zijn, wordt over het
geheel een aanzienlijk verlies geleden. Dit
niettegenstaande de steun van de regering,
die is verleend volgens de algemene regels
van de verliesparticipatie.
In West-Duitsland is het aantal werklo
zen in februari met 10.600 toegenomen tot
1.224.100, overeenkomende met 5,4 pro
cent van de arbeidsbevolking. Dat heeft
het centrale arbeidsbureau in Neurenberg
vrijdag bekendgemaakt. Eind februari
1977 waren er in de Bondsrepubliek
1.213.700 werklozen. Het aantal mensen
dat met verkorting van de werktijd te
maken heeft, steeg vorige maand met 464
tot 251.637 en het aantal vacatures met
19.009 tot 223.705.
elkaar op te werken nu op zelfmoord uit
zoiij 'open”.
De Europese Commissaris stelt niet zon
der trots vast dat in de Gemeenschap alle
betrokkenen nauwkeurig weten welke
Europese staalpolitiek er gevolgd wordt.
Dat beleid is er volgens hem op gericht de
voor- en nadelen evenwichtig te versprei
den. Wanneer alle producenten in de Ge
meenschap zich aan de voorwaarden hou
den, dan kunnen ze er, aldus Davignon,
van op aan dat dit ook werkelijk gebeurt.
Toch lijkt het allemaal niet zo voorbeeldig
te lopen als de Europese Belg het voorstelt.
De produktiecijfers over januari hebben
uitgewezenv dat bedrijven in België,
Luxemburg, Duitsland en Italië aanmer
kelijk meer hebben geproduceerd dan op
grond van de afspraken voor het eerste
kwartaal zou mogen. Gaan zij zo door dan
zullen ze boven de voor hen vastgestelde
produktie uitkomen.
Davignon is er echter van overtuigd dat
dit niet zal gebeuren. „En zou dat onver
hoopt toch zo uitkomen, dan krijgen ze
Hij noemt het noodzakelijk, dat er snel
een meer definitieve regeling komt, ook als
de voorlopige stimuleringsregeling bij
voorbeeld zou worden verlengd tot 1 janu
ari 1981. De voortvarende aanpak van de
begeleidingsoemmissie verdient volgens
hem daarom steun. „Zodoende zou een
ruim tien jaar durende periode van voorlo
pigheid, onzekerheid en van volledig niet
op elkaar afgestemd zijn van de inhoude
lijke doelstellingen voor de hulpverlening
en de bestaande struktuur ten einde
komen”.
Davignon: „We zitten in een hele delicate
situatie. Als het evenwicht dat we nu heb
ben niet gehandhaafd kan worden dan
gaat de hele zaak kapot. Wanneer de Com
missie daar niet straf de hand aan zou
houden, dan zou iedereen hetzelfde doen.
Vervolgens gaan de prijzen nog een keer
kapot en dan zijn we nergens”.
In principe zijn de afspraken over de
produktiemaxima in de gemeenschap ge
maakt op vrijwillige basis. Volgens Da
vignon is dat echter een zeer betrekkelijk
begrip. Want achter de deur heeft hij de
stok dat hij met verplichtingen kan komen
als het op vrijwillige basis niet mogelijk
zou blijken te zijn. „Maar het zal lukken
zoals het nu gaat”, zegt de Europees Com
missaris zelfverzekerd, „de landen hebben
geen keus. De meeste zullen zonder een
Europees beleid nooit aan herstel van hun
staalindustrie toekomen. Wat moet bij
voorbeeld een land als België? Akkoord,
het gaat nu nog niet best met de staalin
dustrie, maar zonder Europa zouden ze
nog dieper zijn weggezakt. Daarom zegt de
Belgische regering tegen de staalprodu
centen in hun land, dat zij geen nationale
steun meer zullen krijgen als ze zich niet
aan onze afspraken houden. De regerin
gen staan achter ons. Tegen onze druk en
die van de nationale overheid kan geen
enkele producent op”.
In theorie zou het dus nog voor kunnen
komen dat er later in het jaar toch nog
staalbedrijven blijken te zijn die te veel
produceren. Davignon gelooft daar niet
in. Hij gaat er zonder meer vanuit dat de
betrokken regeringen de staalproducen
ten vöör die tijd op de vingers getikt
zullen hebben. De landen van de Gemeen
schap staan achter de maatregelen en
producenten die zich aan het einde van
het jaar niet aan de afspraken hebben
gehouden wachten forse boetes, aldus de
Europees Commissaris.
Ook de centrale banken van de andere
harde-valutalanden, West-Duitsland, Ja
pan en Nederland zijn in een alarmtoe
stand gebracht teneinde te voorkomen
dat ook hier vloedgolven van dollars zul
len optreden. West-Duitsland maakte
daarbij bekend bij een dollar van twee
Duitse marken niet te kunnen leven. Maar
desondanks zakte deze week die munt
toch beneden dit blijkbaar kritische
niveau.
Over de toekomst van Hoogovens is Da
vignon betrekkelijk optimistisch. In verge
lijking met veel andere Europese staalpro
ducenten is het Velsense bedrijf efficiënt
en modern. In het reorganisatieplan zal
dan ook een sterke plaats voor Hoogovens
gereserveerd worden. Davignon: „Natuur
lijk, we moeten ons richten op de sterke
ren. We kunnen onze toekomst niet base
ren op de zwakke bedrijven in de Gemeen
schap”. De Belgische Commissaris ziet de
overwinning van de crises in onder andere
de staalindustrie als een krachtproef voor
de Europese Gemeenschap. „Door zulke
problemen te overwinnen kan Europa zijn
bestaansrecht aantonen”, zegt hij. Aan een
voorspelling van de toekomstige ontwik
keling durft hij zich echter niet te wagen.
Heel voorzichtig vertelt hij: „Wanneer de
zwakke broeders zijn afgevallen, is het
volgens mij een goede basis om uit te gaan
van de huidige totale capaciteit, zeker tot
1985. „Meer dan een lichte groei van de
produktie zal er niet inzitten”. Hij besluit:
„Eén ding is zeker. De staalindustrie zal
nooit meer zo’n treksector zijn als in het
verleden.”
Set rode BOSCH fantarehoorns in doe-het-zelf-verpakking. Met
bevestigingsmateriaal en duidelijke montagehandleiding. Een ge
schenk van WILLEM VAN RIJN ter waarde van 70,
U weeft moeiteloos en snel zonder weefgetouw dit prachtige
wandkleed. De Leidse Wolspinnerij N.V., fabrikante van Neveda
Wol, stelt iedere week twee weefpakketten ter beschikking. U krijgt
dan een compleet pakket: 100% wol, speciale weefstof en
weefnaald-plus een duidelijke beschrijving. Het nummer van dit
dessin is 7619 De afmeting is ca. 50x75 cm. Winkelwaarde 45.,-.
„Nee”, verklaart het Belgische commis
sielid, „ik ben niet ontevreden. Ik geloof
dat we nog iets kunnen doen om de situatie
te verbeteren. De prijsontwikkeling is gun
stig. En er bestaat een grotere discipline
bij de bedrijven. Men is zich bewust ge
worden van zijn verantwoordelijkheid. We
hebben ook begrip gevonden bij de fa
brieken die het staal verwerken. Ook zij
tonen nu meer solidariteit. Iedereen begint
nu te begrijpen dat hij in dezelfde boot
zit”.
„De producenten kunnen niet apart le
ven. De crisis is zo wereldomvattend, zo
structureel, dat er op alle fronten solidari
teit betracht moet worden. De afnemers
van staal in de wereld beginnen nu ook te
begrijpen dat ook zij er belang bij hebben
dat het de producenten een behoorlijke
prijs kan opleveren. Hetgeen vanzelfspre
kend belangrijk is voor het prijsniveau.
Door de overcapaciteit in Europa en de
Concurrentie van goedkope staallanden
als Japan, het Oostblok en Spanje zakte de
prijs van het staal de afgelopen jaren zo
sterk, dat het voortbestaan van een aantal
staalbedrijven in gevaar is gekomen. De
Europese Commissie heeft daartegen al
maatregelen genomen. Men probeert tot
afspraken te komen met de goedkope lan
den, er zijn minimum- en referentieprijzen
(toeslag op goedkope invoer) ingevoerd, er
is geld beschikbaar om de spciale gevolgen
(ontslagen) van de crisis op te vangen en er
wordt momenteel hard gewerkt aan een
herstructureringsplan voor de Europese
staalindustrie (dat deze zomer klaar komt).
Davignon: „Zelfs Japan heeft nu een
wet waarin staat dat staal een crisisnij
verheid is. Dat betekent dat ook Japan nu
belangstelling heeft om betere prijzen te
krijgen voor het geëxporteerde staal. Als
de crisis niet te lang duurt dan kan men
het zich soms permitteren om met grote
verliezen te verkopen. Maar als de crisis
aanhoudt dan kan niemand dat meer op
den duur, zelfs Japan niet. Ik ben er van
overtuigd dat de producenten in gaan zien
dat de oude traditie van altijd maar tegen
Buitenlanders die grote bedragen op
Zwitserse bankrekeningen storten moeten
daarop 40 procent rente als boete betalen,
terwijl, als het meest drastische van alles,
buitenlanders zelfs verboden is Zwitserse,
effecten aan te kopen. Met deze torenhoge
dam tracht de Zwitserse regering de vloed
golven van dollars voldoende te kunnen
breken.
In eerste instantie reageerde de frank
met een forse daling en steeg de dollar
navenant. Maar al spoedig zakte het peil
van de laatste weer even snel tot nieuwe
dieptepunten omdat deze maatregelen de
fundamentele zwakte van de Amerikaanse
dollar niet verandert. Wel is hiermee nu
duidelijk gemaakt dat de waardedalingen
van de dollar en de vlucht uit deze valuta
in andere muntsoorten een uiterst gevaar
lijke grens heeft bereikt.
„Hoogovens staat sterk
Europese staalindustrie
