De Hypochonders zit vol verrassende wendbaarheid
Bij Bernstein blijft boog
tot uiterste gespannen
Faillissement
êiibij Gabrieli Kwartet
n
Directeur Nuyten: „De mensen hebben het recht te weten wat er te doen is
Muziekcentrum op pad in wijk en streek
111
dreigt voor
toneelbestel
Kunstvervalsing
treft Institut
Intense betrokkenheid
Hooohoudt
»Brandalarm«
kan uw leven redden
Néerlandais
bij de boekhandel
B.V.
IEKI
1
L HoonhoiiitJ
Weldadigheidsconcert Amnesty International
^Sensitief en imponerend slotrecital
>00,
iet aam
»Brandalarm« ziet de rook en geeft alarm
onthullende boeken
f’Mbbele/|
jraan jenever
22
DONDERDAG 9 MAART
19 7 8
23
KUNST
AMSTERDAM. Een vrouw Nelly heet ze heeft haar minnaar
■oep Baal in première ging.
O.G.
lNS-
MIE”
k telef
noon of towMEwvit
ineren
n. leder
Qeótaurant ^oyal bo
4
^2
Nelly wordt gearresteerd, maar ook vyeer vrijgelaten, want de gebroe
ders Spaak betalen een borgsom. Wie zijn de gebroeders Spaak en
[waarom doen zij dat? Omdat Nelly voor hen werkte en een geheim
geneesmiddel op het spoor moest komen. Wat is de rol van dit alles bij
JNelly’s warrige echtgenoot Vladimir? En van Vladimirs wonderlijke
000,-1louders? Dat zijn vragen die je jezelf in de loop van de avond te
e nl|voorbarig natuurlijk stelt bij het zien van het toneelstuk De
win (wjlHypochonders, dat woensdagavond in het Shaffy theater bij toneel-
3 royaler ------
vvvj |vermoord toen deze al teveel naar het alleenrecht op haar ging streven.
ing(split-|, -■ - - -
(ADVERTENTIE)
Baal op spannend speurderspad
kon omzetten.
JOHAN VAN KEMPEN
KO VAN LEEUWEN
(ADVERTENTIE)
JAAP STORK
9 9
(ADVERTENTIE)
in „U
m.
een
origin! richt leek. Enigszins onttrokken aan de
ugelloze spontaniteit van het moment,
aakte het letterlijk beschaafde spel van
Js aanloop tot Schubert’s vijftig minu-
durende meesterwerk had het kwartet
Irijpelijkerwijs gekozen voor niet al te
ppeilende literatuur. Het was daarom
Het haarzuiver getroffen, in duivelslas-
tig hoog liggende slot van deze compositie
was maar een enkel voorbeeld van de
technische hoogstandjes waartoe de leden
van het kwartet trouwens in staat waren.
(AR
806
Ite.
central
Waarom heeft het muziekcentrum zo’n
vrij omvangrijk wijkprogramma opgezet?
Directeur J. Michael Nuyten: „Ons cen
trum heeft als centrale doelstelling zoveel
mogelijk burgers te helpen bij hun muzi
kale ontwikkeling. Ofschoon wij jaarlijks
zo’n 2600 mensen van jong tot oud helpen
zich op een instrument te bekwamen en
hen te laten delen in het plezier dat het
spelen geeft, zijn wij er van overtuigd dat
er nog heel wat mensen zijn die een ver
keerd beeld hebben van een muziekschool
of er eenvoudig helemaal niet over naden
ken. Die grote groep mensen die denken
dat je heel begaafd moet zijn voor je les
kunt nemen of dat het volgen van lessen
een dure zaak is, willen we op andere
gedachten brengen.
Baal’s voorstellinglieeft van Paul Gallis
een glanzende verpakking van luxueuze
Jugendstil-achtige kitsch gekregen. Een
kamerdecor met marmeren trappen dat
eruit ziet alsof het met witte kwark is
overgespoten. Een prima voorstelling bij
Baal, waarbij de inhoud vanwege het
spanningselement zo min mogelijk mag
worden vrijgegeven. Baal zelf houdt zich
wat dat betreft in de informatietekst op
het programmablad ook fraai op de vlak
te. In elk geval zeker een voorstelling om te
gaan zien.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Het centrum voor mu
ziek, in elke wijk voor elk publiek. Dat is
het motto waarmee het Muziekcentrum
Zuid-Kennemerland (dat is de huidige
naam van de muziekschool) op een achttal
vrijdag- en zaterdagavonden in de perio
de van vrijdag 10 maart tot en met zater
dag 22 april zijn activiteiten gaat presen
teren in een aantal Haarlemse wijken en
op enkele plaatsen in de Haarlemse regio.
Scène uit De
Hypochon
ders, gespeeld
door Baal.
Deze foto
geeft een
goed beeld
van het
prachtige
decor van
Paul Gallis.
Op de foto
v.l.n.r. Rudolf
Lucieer,
Herman
Naber, Han
Römer en
Trudy de
Jong, (foto
Hans
Verhoeven).
Meer over geheime diensten:
John Barron. KGB, 28,90
Philip Agee, CIA, 25,50
S.J. Ungar, FBI, 28,90
„Omgekeerd is het niet zo dat we te
kleine capaciteit nu maar gaan verzwij
gen, dan zou je je laten inkapselen. We
zitten een beetje in een vicieuze cirkel, wat
dat betreft. Sinds onze school door samen
voeging van de volksmuziekschool en de
toonkunstmuziekschool ontstond is er veel
ten goede veranderd. Haast automatisch
neemt daardoor de belangstelling voor het
volgen van onderwijs toe. Helaas kunnen
we dan niet iedereen dadelijk helpen, hoe
wel we de capaciteit zelf ook iets verhoogd
hebben door bijvoorbeeld te beginnen met
De wijkprojecten zijn op:
Vrijdag 10 maart (19.30 tot 21 uur) in Club en
Buurthuis De Fjord, Paul Krugerkade 6
te Haarlem;
Vrijdag 21 april (19.30 tot 21 uur) in de M. L.
Kingschool, Van Zeggelenplein te Haar-
len en tot slot op
Zaterdag 22 april (10.30 tot 12 uur) in de
ruimten van het Muziekcentrum in het
Cultureel Centrum De Egelantier, Gas-
thuisvest 47 te Haarlem.
Zaterdag 11 maart (10.30 tot 12 uur) in de St.
Albertusschool, C. van Kietenstraat in
Spaarndam;
Vrijdag 17 maart (19.30 tot 21 uur) in de
Montessorischool, nabij Spaarnehal in
Haarlem-Schalkwijk
Zaterdag 18 maart (10.30 tot 12 uur) in het
Gemeenschapshuis, L. Davidsstraat 17,
Zandvoort;
Vrijdag 7 april (19.30 tot 21 uur) in de Lo-
rentzschool, Leidseplein, Haarlem;
instrumentaal groepsonderwijs in 1974 te
beginnen; nu neemt dat zo’n 15% van het
totale lesurenbestand in.”
Het Muziekcentrum gaat dus de wijken
in, ondanks de beperkte capaciteit. Hoe
bereik je de mensen die je moet bereiken?
Nuyten geeft toe dat de voorbereidingstijd
wat aan de korte kant was. „Ja, ons inzicht
met betrekking tot welke wijken we moe
ten behappen is zuiver gevoelsmatig. Nat-
te-vingerwerk. We hebben globaal beke
ken in welke wijken weinig muziekscholie-
ren wonen. Dan kom je bijvoorbeeld in de
Transvaalbuurt en in de Indische buurt
terecht. Wij proberen de mensen dan te
bereiken via het buurthuis, in dit geval de
Fjord, en via de kinderen die we op de
kleuter- en basisscholen bezoeken en een
briefje voor thuis meegeven. Helaas kun
nen we niet iedereen bereiken, daarvoor
zou je nog veel intensiever via de wijkorga-
nen en de wijkraden moeten werken.”
Tijdens de activiteiten in de wijken
wordt in een tijdsbestek van zo’n ander
half uur een overzicht geboden van de
mogelijkheden die het Muziekcentrum
biedt. Een ensemble bestaande uit leerlin-
gen van de school speelt een openingsstuk,
waarna in verschillende ruimtes van het
school- of buurtgebouw waar het gebeu
ren plaats heeft vervolgens korte pro
gramma’s worden gebracht, waarin pro-
jekten rond jazz en lichte muziek, toetsin
strumenten, gitaar, strijkers, blazers, blok
fluit en klavecimbel en algemene muzikale
vorming tonen wat je kunt gaan beoefenen
en hoe het musiceren en bespelen van
instrumenten in zijn werk gaat.
Het programma wordt besloten door een
door alle medewerkers te spelen slotstuk
van de hand van Peter Maissan, adjunct-
directeur, die een werkje in rondo-vorm
heeft geschreven. Met de toepasselijke titel
De Wijk genomen. Dat is precies wat het
Muziekcentrum gaat doen, mede dankzij
de hulp van een aantal vaders, dat een
handje helpt met het vervoer van de beno
digde instrumenten van en naar de school
of het buurtgebouw, waar de wijkprojec
ten plaatshebben.
elektronische rookmelder
voor woonhuizen i
reageert op rook bij begin 1
van brand I
werkt op batterij
eenvoudig te plaatsen
Verkrijgbaar bij de elektrohandelaar
en bij uw warenhuis
DEN HAAG. (ANP) Men kan er niet
mee doorgaan de financiële lasten verder
naar de lagere overheden te schuiven.
Wordt deze lijn namelijk gevolgd, dan zal
dit leiden tot het failliet van een landelijk
verspreid gesubsidieerd toneelbestel, dat
de podiumkunsten dient en dat zich niet
richt op onmiddellijk commercieel gewin.
en 17.00
tot 23.0
Se»<>schenfege en öe a«er nieuwste
de gw af hnwwrte
van de KG8
overigens niet zo dat het centrum met deze
activiteiten de overheid extra met de neus
op de problemen wil drukken. Geld voor
nieuwe voorzieningen is er zo een twee,
drie niet. Het opheffen van de bestaande
wachtlijsten komt neer op zo’n 255 duizend
gulden voor 1979; ik zie dat niet in een keer
gebeuren.”
Heinz Höhne
Admiraal Wilhelm Canaris
Het einde van een verzetsmythe.
39,50
Francis Hitching
De megalieten bouwers
Boeiende speurtocht naar de
geheimzinnige krachten van een
raadselachtige beschaving.
22,90
(ADVERTENTIE)
'iry:
Jiüf)
ook hier, dat de geconstateerde neiging
van het viermanschap om inhoudelijk felle
geladenheid niet het volle pond te geven,
het minst aan de orde was.
Muziekonderricht in deze tijd wordt ver
der gekenmerkt door een wat ander gege
ven. Talent staat minder centraal in de zin
van dat je heel goed móet zijn als je een
instrument zou willen bespelen. Dat is
onzin. Muziek leren spelen en beoefenen
heeft te maken met het omgaan met jezelf.
.Bedachten met zijn stuk alle kanten op en
■e verrassing wordt keer op keer vanuit de
gekst naar de handeling doorgevoerd. Zo
(ontstaat een ongewone, wat irreële sfeer
jraarin vermeende aanknopingspunten
fcet steeds weer laten afweten. Dat heeft
got gevolg dat er aan het slot een opsomme-
|ige uitleggerij nodig is als verantwoor-
ling, maar dat neem je op de koop toe. En
le wending aan het einde is een echt
Inverwachte.
J Leonard Frank heeft deze thriller alles
■eegegeven wat de auteur mogelijkerwijs
an een getalenteerd regisseur kon ver
lachten. Frank heeft er met een strak
>gie-concept, waarbinnen de spelers zich
nconventioneel en gestileerd kunnen be
legen, een vertoning van gemaakt vol half
toteske elementen. En als de regie-aan-
ijzingen in het tekstboekje dat Baal bij
e voorstelling levert van Strauss zelf zijn,
an heeft Frank ze in elk geval met loep
zuivere perfectie uitgevoerd.
7 De voortdurende wendbaarheid in de
jekst zelf, maakt dat je de hele avpnd met
Siemens Nederland N.V. Den Haag
volledige interesse toehoort. Die wend
baarheid is vanuit de tekst knap in het
bewegen en spreken van de spelers door
gevoerd. Zo is Rudolf Lucieer briljant als
Vladimir die hij een hakkelende gedach
tengang meegeeft en een bepaalde onhan
digheid toemeet welke pas aan het slot
verklaarbaar is. Trudy de Jong speelt als
Nelly duidelijk het vrouwtje met gecamou
fleerde onzekerheid. Als moeder van Vla
dimir is Kitty Courbois kostelijk grotesk
en stoïcijns. Ze is een prachtig gemene dik
gemaakte theemuts en zet haar ogen vol
venijn. Herman Naber en Han Römer vul
len uitstekend aan als de strip-achtige ge
broeders Spaak en Elja Pelgrom is meer
dan alleen als dienstmeisje aanwezig.
Diens Tweede en Derde Symfonie wer
den hier in de praktijk een indringende
belevenis voor het vele, vele (tot op de
podiumtrappen gezeten) publiek. Degenen
die aan de kassa teleurgesteld moesten
worden, kunnen alsnog 12 maart via de
radio horen wat hier muzikaal allemaal is
gepasseerd.
Evenals van Beethovens Missa Solem-'
nis, die vorige week in dezelfde omstandig
heden werd gehoord, kreeg men ook nu
van deze twee symfonieën een echt Ameri
kaanse uitvoering. Amerikaans, wat wil
zeggen: alles terwille van het klankeffect
extra aangezet, fel en gechargeerd en op
een hoger dynamisch niveau dan in Euro
pa gebruikelijk is. De boog blijft tot het
uiterste gespannen en wat opgeklopt kan
worden, wórdt opgeklopt. En Beethoven
voer daar wél bij, omdat hetgeen de com
positie biedt, innerlijk zo sterk is dat het
uiterlijke overdrijving verdraagt.
Het hoort in Europese cultuur-snobisti-
sche kringen op het ogenblik tot de „bon
ton” om het muzikaal „Amerikanisme” af
te wijzen. Maar of het nu je smaak is of
niet; op dit niveau is het een vorm van zeer
expressief musiceren, waarbij het dan niet
zozeer gezocht wordt in het intieme, maar
vooral in het groot-groter-grootst. Zoals te
verwachten was, waren de houtblazers in
het orkest verdubbeld en werd overal een
gloedvolle uiterlijke verschijningsvorm
bereikt, waarin vooral de heroïek werd
onderstreept en waarvan het eindresultaat
laaiend enthousiast door het publiek werd
gewaardeerd.
Groot was ook ditmaal de suggestieve
spanning, met name in de Dodenmars van
de na de pauze gebrachte „Eroica”, terwijl
in de Tweede, Beethovens „zonnigste”
symfonie, in deze benadering als haast
vanzelfsprekend speciaal de karakteris
tieke fierheid, sterker dan de erin aanwezi
ge lyriek, tot uitdrukking werd gebracht.
Bernsteins uitbundige manier van diri
geren kende op dit benefitconcert dezelfde
beeldende gebaren, maar was toch aan
zienlijk minder showmatig als waarmee de
Omdat veel mensen nog steeds geen weet
hebben van de mogelijkheden waarover
een muziekschool anno 1978 beschikt,
gaat het Muziekcentrum hen dicht bij
huis, in de eigen woonwijk opzoeken met
een snel, afwisselend en leuk programma
dat geïnteresseerden in een kort tijdsbe
stek informeert over muziekinstrumen
ten, de studiemogelijkheden en de manier
waarop er muziekonderwijs gevolgd kan
worden.
I
(Van onze kunstredactie)
LONDEN. Het Institut Néerlandais
in Parijs en een groot aantal internationa
le musea zijn waarschijnlijk het slachtof
fer geworden van een kunstvervalser. De
Britse Daily Thelegraph heeft bekendge
maakt dat het gaat om twintig tot dertig
tekeningen van Italiaanse meesters,
waarvan ondanks uitgebreide proeven
nog niet geheel zeker vaststaat dat het om
vervalsingen gaat. Maar verschillende
deskundigen zijn reeds tot de conclusie
gekomen dat een voormalige student van
de Koninklijke Kunstacademie in Londen
het brein achter de vervalsingen zou zijn.
Volgens het dagblad hebben verscheide
ne musea de vervalste werken .terugge
stuurd naar de kunsthandelaren die ze
geleverd hebben. Een van de vervalste
werken is de „Studie van een page die een
lans vasthoudt” die is toegeschreven aan
Francesco del Cossa en die is aangekocht
door de Pierpont Morgan Library in New
York.
De Times, eveneens een Brits dagblad,
heeft bekendgemaakt dat werken van de
Franse kunstenaar Fragonard, die door
Europese en Amerikaanse kunsthandela
ren zijn verkocht aan musea eveneens niet
echt zijn. Door deze vervalsingen zijn het
veilinghuis Sotheby, de National Gallery
of Canada in Ottawa en het Montreal
Museum, beide in Canada ernstig gedu
peerd.
tingen:
sch
Leonard Bernstein grootse Missa werd aangepakt. Ook nu
weer bleek overigens het Concertgebouw
orkest weer een medium dat de intenties
van deze dirigent van het New York Phil-
David Lewis
Seksspionage door de
Sowjetunie
Fascinerend relaas over de
geraffineerde slaapkamer-
spionage van de KGB. 22,90
Zaterdag 8 april (10.30 tot 12 uur) in de
Beatrixschool, Von Brücken Focklaan 2
te Heemstede;
De Vereniging van Schouwburg- en
Concertgebouwdirecties in Nederland
heeft dit gesteld in een commentaar op de
jongste toewijzing van subsidies voor to
neelgezelschappen. De schouwburgdirec
teuren hebben de volksvertegenwoordi
gers ook geschreven dat de verschuiving
in de toekenning van subsidies structurele
problemen verdoezelt.
Voorts betekent een verhoging van rijks-
bijdragen die minder dan de trendmatige
is, een verschraling van het toneelaanbod.
Voor de voorstellingen zal meer moeten
worden betaald, wat veelal een extra last
inhoudt voor de lagere overheden.
Alle oplossingen en gevolgen die tot nu
toe zijn gesignaleerd, leiden volgens de
schouwburgdirecteuren tot het verdwij
nen van een niet-commercieel toneelbe
stel, dat zijn bestaansrecht grondt op
artistiek-kwalitatieve maatstaven. Op eco
nomische gronden zal het voor de schouw
burgen onmogelijk zijn de verscheiden
heid voor de verschillende publiekgroepen
te garanderen, aldus de vereniging.
1 4* -
a a 1 I illustere Londense kwartet afgezien
tuurlijk van een zeldzaam knappe staal-
art aan de subtielste klanknuances een
thans op mij licht geaffecteerde indruk.
merkwaardige echter was, dat deze
dsteldheid (waarschijnlijk vanwege het
Betisch ongehoord boeiende luisterele-
■nt) de composities als zodanig niet of
■welijks tekort deed. Daarvoor was de
eep die Kenneth Sillito, Brendan O’Reil-
(viool), Ian Jewel (altviool) en Keith
irvey ook technisch gesproken op de
iterie hadden, te imponerend.
Als blikvanger op het programma van
I slotrecital in de kwartetserie f ungeer-
hoe kan het anders, Schuberts laatste
artet, opus 161 (posth.) in G, een trek-
ister die door muzikaal Haarlem werd
honoreerd met een verrassend goed ge-
Me grote zaal. Dankzij het sensitief
M mkboetseren, alsmede de opmerkelijke
■■uikracht, waarmee het Gabrieli Kwar-
■Idit monument van ontstegen lyriek van
Mtot z in niet aflatende bezieling aan ons
Morbij liet trekken, waren wij getuige van
B visie die in elk geval wat betreft zijn
Bistiek gehalte ver boven elke twijfel
Uheven was.
Na een puntgave, transparante en even
wichtig opgebouwde introductie met
Haydns Kwartet in C opus 74, nr. 1 schonk
het Gabrieli Kwartet de aanwezigen an
dermaal sublieme klankschoonheid met
het in rake impressionistische sfeer afge
schilderde, kernachtige Strijkkwartet
opus 34 van de begaafde Vincent d’Indy-
discipel Joaquin Turina.
De Hypochonders is een fantastisch ge-
ichreven thriller van de Duitse auteur
Botho Strauss. Een schrijver van onze tijd,
jie met dit stuk een speurdersgeschiedenis
jp papier zette waarin de zwaarmoedig-
wid door verrassende geestigheid over-
keuken,ltind gehouden wordt. Strauss stuurt je
toilet, af
nlichtin
aak eef
K ^outötr. 44 ^'lemZel.3237 34
MENU a 28,50
Paté la Maison
Consommé de Légumes
(held, groentesoep)
Coteiet Royal
(varkenscotelet met champignons)
in Madeirasaus
Clacé au Mandarine
(ijs met mandarijntjes)
KINDERMENU 9,50
En dan geloof ik dat ieder mensenkind
creatief is.”
Toch worstelt het Muziekcentrum met
een probleem als het er om gaat alle
nieuwe te verwachten aanmeldingen te
plaatsen, omdat er momenteel al zo’n 240
aspirant-cursisten op wachtlijsten staan.
Er is dus een tekort aan capaciteit. Deson
danks probeert het centrum mensen attent
te maken op zijn mogelijkheden.
Nuyten: „We moeten eerlijk blijven, de
wachtlijsten bestaan en het tekort aan
capaciteit valt niet te verzwijgen. Toch
vinden wij dat de mensen het recht heb
ben, te weten wat je aan het Muziekcen
trum Zuid-Kennemerland kunt hebben,
wat er te doen is. Ze betalen er namelijk
voor. De echte kosten van een centrum als
het onze worden na aftrek van de eigen
bijdragen van de cursisten toch verhaald
op de belastingbetalers? Nou dan. Het is
AMSTERDAM.
en het Concertgebouworkest musiceerden
gisteravond geheel ten bate van Amnesty
International, in het ook al voor dit
doel belangeloos ter beschikking gestelde harmonie, inzake diens Beethoven-inter-
Amsterdamse Concertgebouw. Een pretatie, doorgaans magnifiek 'in klank
avond muziek van de componist die de
„Alle Menschen werden Briider” -gedach
te in zijn kunst heeft willen uitdragen:
Ludwig van Beethoven.
raste trap
z.g.st.
J. Michael Nuyten, directeur Mu
ziekcentrum Zuid-Kennemerland.
I -•- - - -■*z- --“-
achtertuin!1
j.kamersT
iHAARLEM. Tekenend voor de be-
nkkenheid waarmee het gisteravond in
et Haarlemse Concertgebouw concerte-
tnde Gabrieli/Strijkkwartet in een fraai
geproportioneerd programma te werk
rt jing, was de wijze waarop met name pri
marius Kenneth Sillito de vertolkingsex-
tressie ook in fysiek opzicht uitstraalde;
neermalen kwam deze begenadigde sti
mulator zelfs los van zijn stoel teneinde
daadwerkelijke muzikale uitdruk-
kJiriA ngskracht nog sterker tot de verbeelding
migint laten spreken.
9
Toch was het eerder een verdere intensi-
ring van de op zich al zo fraaie klankver-
ning dan het reliëf verschaffen aan niets
rhullende dramatiek, waar dit alles op
