Harde reactie Israel verwacht
Soeharto vraagt Volkscongres
inlijving Oost-Timor
Belangrijke spoorlijn in
Ethiopische handen
Kritiek communisten op
Spanje breidt
zelfbestuur uit
kabinet Andreotti
Griekse-T urkse
n
Vijf skiërs na
lawine vermist
top succesvol
W .J
fc/j
f
1 Jlal
Schietpartij bij
begrafenis Soboekwe
Sjb*
O®!
JONGENS EN MEISJES
OLGA IS LARA
Schietpartij in Indonesische hoofdstad
Moskou weigert vertrek Russen en Cubanan
ZINAIDA
Ondanks steun aan regering
TONJA
O o
1
M A A N D A G
1 3
BINNEN- EN BUITENLAND
MAART
19 7 8
door Nico Scheepmaker
jrand
name
roïne
oning
tersma
ning in
i waar-
iet hun
nd zou
sen na-
flat in
e giste-
Ljarige
vastge-
ier aan
•theii
roofd
partij
militair
>nd een
enmili-
zijn ge-
neuveld
Uitgaansverbod
Gekrakeel
hting
escher-
)N) wil
1 slach-
srbiedt.
1 bassa-
vraagd
ig over
00 van
apanse
de vis-
)nken
Mortieren
(Van onze redactie buitenland)
TEL AVIV. Een Palestijnse terreuractie in Israel heeft zaterdag
middag het leven gekost aan 37 mensen. Tachtig Israëliërs werden
gewond.
De actie werd uitgevoerd door elf El Fatah-commando’s, onder wie
twee vrouwen. Negen van hen werden gedood tijdens het vuurgevecht
met Israëlische troepen en twee zijn opgepakt. Een van de twee is een
gewonde vrouw.
1
f» V)
M
i I
a M -
Bq
trijfël
Palestijnse actie
kost 37 levens
Over deze 800 kilometer lange spoorlijn
(Wordt vervolgd).
MADRID. Met het verlenen van een
voorlopig zelfbestuur aan Galicië, Ara
gon, Valencia en de Canarische Eilanden,
heeft het kabinet-Suarez zaterdag een ein
de gemaakt aan een tweeslachtige situa
tie, die bestond uit het stimuleren van het
Spaanse regionalisme en het achterwege
laten van verdere autonomieverleningen.
(Van onze redacteur in Spanje,
Peter Hattink)
BL in het voorgaande prozafragment is
Boris Leonidovitsj Pasternak, de vertel
ster is Olga Ivinskaja, het boek waaraan
het fragment ontleend is, verschijnt eind
mei in Elseviers Literaire serie en heet
„Gevangene van de tijd.” De vertaling is
van J. van Landeghem-Cox. En het nieuwe
prozawerk waarover Pasternak spreekt is
(u had het al geraden) „Dokter Zjivago”,
het boek dat hem op 24 oktober 1958 de
Nobelprijs voor Literatuur bezorgde, plus
een beschamende hetze van de kant van de
Russische autoriteiten en een deel van zijn
collega’s uit de Schrijversbond. De opmer
king: „Ik heb het gevoel dat u er ook uw
bladzijde in zult schrijven”, minder letter
lijk dan overdrachtelijk bedoeld, is ook
geheel uitgekomen. „Lara”, de heldin en
geliefde van de arts Zjivago in het boek, is
in grote trekken het portret van Olga
Ivinskaja, zoals blijkt uit een citaat van
Pasternak, dat Olga in haar boek aan
haalt:
„In de jaren na de Tweede Wereldoorlog
leerde ik een jonge vrouw kennen, Olga
Vsevolodovna IvinskajaZij is de Lara
van mijn roman, die ik juist in die tijd
begon te schrijven (met onderbrekingen
voor de vertaling van Schillers „Maria
Stuart”,, „Faust” en „Macbeth”). Zij is de
verpersoonlijking van levensblijheid en
zelfopoffering. Je merkt aan haar niet wat
ze in haar leven (hiervoor al) doorgemaakt
heeft. Zij is een ingewijde in mijn geeste
lijk leven en in al mijn literaire zaken.
„Een zeer goede vriendin” was in dit
geval een eufemisme voor „mijn eigenlijke
grote liefde”, want Pasternak pendelde
tussen zijn wettige vrouw Zinaida Nikola-
jevna (die van zijn verhouding met Olga op
de hoogte was) en Olga Ivinskaja. Olga
schrijft hierover met betrekking tot „Dok
ter Zjivago”:
En in een interview met een Engelse
journalist zei Pasternak: „Zij (Ivinskaja) is
een zeer goede vriendin van me. Zij heeft
me geholpen bij het schrijven van het
boek, bij mijn leven.Ze heeft vijf jaar
gekregen voor haar vriendschap met mij.
In mijn jeugd was' er niet slechts één
LaraDe Lara van mijn jeugd is een
algemene ervaring. Maar de Lara van mijn
latere jaren is in mijn hart geschreven met
haar bloed en gevangenschap.”
„Toen hij de eerste vier hoofdstukken af
had, zag BL het hele boek al voor zich en
wist hij al met welke opdracht erin hij het
mij cadeau zou geven: „Voor Lara, van
Joeri”. En toch ben ik waarschijnlijk niet
de „absolute” Lara en hij niet de „absolu^
te” Joeri. Vaak heeft BL me gezegd dat een
volledige biografische overeenkomst van
zijn romanfiguren met degenen die ervoor
model hadden gestaan niet nodig was.
Waarschijnlijk zijn het samengestelde fi
guren en zijn in Tonja trekken van zowel
mij als Zinaide Nikolajevna verenigd, zo
als ook Lara iets van ons beiden, en van
nog iemand anders heeft.”
idelijke
‘gen dl
'eer 251
achte
lers ui
met de
i Zuid-
ssolutie
van de
ka wet
en dis-
Irie pu-
igehou-
giro-be
en hun
aan de
ndteke-
politie
an van
ing het
titer dat
i woon-
dam en
van een
tte ook
oonwa-
werden
s woon-
art over
moeder
•rie van
lagen te
worden
Een zich op het strand bevindend meisje
werd ondervraagd en daarna gedood. Ver
volgens hielden de elf een taxi aan, dood
den de inzittenden en vertrokken met de
wagen, richting autoweg Haifa-Tel Aviv.
Op die weg aangekomen, werd een auto
bus, volgepakt met mannen, vrouwen en
kinderen, terugkomend van een dagtocht-
je, beschoten en gekaapt. Tijdens de
schietpartij ontstond er geweldige paniek
in de bus. Een aantal inzittenden wist te
ontkomen, een aantal werd gedood of ge
wond en de rest moest mee met de Palestij-
nen, richting Tel Aviv. Onderweg werd
een tweede bus beschoten en tot stoppen
gedwongen. De passagiers in deze autobus
moesten overstappen en met ruim hon
derd passagiers aan boord werd de rit
voortgezet. Ook werd onderweg nog een
taxi tot stoppen gebracht en moesten de
zes passagiers zich bij de busreizigers
voegen.
Een eerste poging van politie en leger om
de bus te stoppen, mislukte. Een opgewor
pen wegversperring bleek onvoldoende en
de elf kapers ontsnapten.
vervoerden de Ethiopiërs ongeveer twee
derde van hun export en import voordat
deze op verschillende plaatsen tijdens de
bittere gevechten om de Ogaden-woestijn
werd afgesneden.
Om die reden werd voor het eerst in de
Israëlische geschiedenis op niet bezet Is
raëlisch gebied een uitgaansverbod afge-
kondigd. Gisteravond toen zeker was dat
er niemand was ontsnapt, werd het uit
gaansverbod opgeheven en werden de zoe
kacties gestaakt.
El Fatah, die de verantwoordelijkheid
voor de actie heeft opgeëist, noemde de
operatie onderdeel van een campagne om
„de gewapende strijd tegen de bezetting
van Palestina op te voeren.”
De Israëlische premier Begin heeft giste-
De Sovjet-Unie heeft gisteren in tegen
stelling tot eerdere berichten, te kennen
gegeven, dat zij niet zou instemmen met
terugtrekking van haar eigen en de Cu
baanse troepen waarop de VS aandrongen
in ruil voor het vertrek van de Somalische
troepen uit de Ogaden. Ook gaf zij te
kennen, dat zij niet een ander Amerikaans
voorstel zou steunen om waarnemers uit
neutrale landen te laten toezien op een
bestand tussen Ethiopische en Somalische
troepen in het omstreden gebied.
Volgens Soeharto heeft het volk van Oost-Timor na een lange
strijd gevraagd om geïntegreerd te worden in de republiek van
Indonesië.
Het Volkscongres in Indonesië komt slechts eenmaal in de vijf
jaar bijeen. Aan het eind van de zitting van het congres, op 22
maart, zal Soeharto voor vijf jaar worden herbenoemd als presi
dent. Hij is daar nu al zeker van om de eenvoudige reden dat hij
de enige kandidaat is.
Op Oost-Timor is een bevrijdingsbeweging, Fretelin, actief die
na de Portugese terugtrekking hoopte op de onafhankelijkheid
van het eiland. De Indonesische regering dacht daar anders over
en stuurde troepen om het „Fretilin” te bestrijden. Tegen het
moderne wapenarsenaal waren de guerrillero’s niet opgewassen
er> zij zijn nu nog slechts actief in de berggebieden. Volgens het
Fretilin wil het volk van Oost-Timor niets weten van een Indonesi-’
sche overheersing.
Soeharto zei zaterdag echter, dat het volk van Oost-Timor nu
juist wel die aansluiting wil bij Indonesië. Op 17 juli 1976 heeft het
parlement (de helft van het Volkscongres) de annexatiewet al
goedgekeurd. Nu moet het hele congres de wet goedkeuren. De
Indonesische leider zei dat er vanuit de wereld weliswaar kritiek
wordt geleverd op de Indonesische annexatie van Oost-Timor
zo erkennen de Verenigde Naties die annexatie niet maar „het
volk van Oost-Timor heeft het recht zijn eigen toekomst te
bepalen.”
DJAKARTA (Reuter/AFP). De Indonesische president Soe
harto heeft zaterdag bij de opening van het Volkscongres ge
vraagd om de formele inlijving van Oost-Timor bij Indonesië.
ROME (Reuter). De Italiaanse com
munistische partij, die voor het eerst in 30
jaar een regering steunt, heeft gisteren
kritiek geleverd op het herverschijnen
van oude gezichten in het nieuwe kabinet
dat vandaag beëdigd wordt.
Het lot van de nieuwe regering, de 40ste
in het post-fascistische Italië, hangt af van
de steun van de communistische, socialis
tische, sociaaldemocratische en republi-
Deze kritiek weerspiegelt de broosheid
van het nieuwe bewind en de vastbesloten
heid van de communisten druk te blijven
uitoefenen op hun oude politieke rivalen,
ondanks de belofte hen in het parlement te
zullen steunen.
Bij het begin van de zitting van het Volkscongres brak buiten
het gebouw in de hoofdstad Djakarta een schietpartij uit. Volgens
sommige berichten zouden soldaten geschoten hebben op demon
strerende jongeren. Vrijdag werden elf jongeren gewond toen zij
eveneens voor het congresgebouw demonstreerden.
De laatste tijd is het onder de studenten in Indonesië zeer
onrustig. Zij leveren scherpe kritiek op het regime-Soeharto, dat
volgens hen verantwoordelijk is voor de corruptie, de bureaucra
tie, de economische chaos, de armoe, de rechtsonzekerheid en het
gebrek aan democratie.
tardoor
iet zijn
teer ge
Boven-
lie voor
n, beter
dheids-
nswerk
NAIROBI. (Reuter/UPI) Radio-Addis
Abeba heeft gisteren gemeld, dat Ethiopi
sche troepen de belangrijke spoorweg tus
sen Addis Abeba en Djibouti hebben her
overd.
Aanvankelijk geloofden de autoriteiten,
dat drie van de kapers waren ontvlucht.
„Opnieuw bewezen de christendemocra
ten niet in staat te zijn het interne gekra
keel te overwinnen”, zo schreef het com
munistische dagblad l’Unita. „Wederom
waren zij niet in staat nieuwe krachten en
nieuwe energie naar voren te schuiven om
wijziging te brengen in de regeringsstaf
die al versleten is.”
AIGLE (Reuter). In Zwitserland
wordt gezocht naar vijf skiërs die worden
vermist nadat zich gisteren op de Mont
d’Or, in het zuidwestelijke kanton Vaud,
een lawine had voorgedaan.
igen is
op een
'an het
iplaats.
aan het
3
hatting
terdag-
terdan
s, waar-
et plan
leggen
uin uit
middag
ethaven
>oh zijn
t „Mars
is. Om-
rerd hij
■rpolitie
lem van
ngenin
Onlangs werden zeven kranten verboden die melding maakten
van studentenonrust op de universiteiten. De militairen trokken
op naar de campus om de orde met ijzeren hand te herstellen.
Er werd nu groot alarm gegeven, omdat
de Israëlische autoriteiten vreesden, dat
de elf terroristen eenmaal in Tel Aviv
aangekomen, tot meer bloedvergieten zou
den overgaan. Veertig minuten nadat de
Palestijnen de bus hadden gekaapt, kwam
het einde van de rit bij een ditmaal wel
effectieve wegversperring, dicht bij Tel
Aviv. De bus werd zwaar onder vuur geno
men door politie en leger, terwijl de Al
Fatah-commando’s, uitgerust met gewe
ren en pistolen, handgranaten en zelfs
mortieren naar buiten gooiden en vuur
den. Maar ook in de bus wierpen ze elf
granaten.
De buschauffeur slaagde erin een Pales
tijn zijn pistool af te nemer), te verhinderen
dat een andere een granaat gooide en hij
doodde deze met het afgenomen pistool,
ondanks het feit dat hij gewond was aan
ogen en schouder.
De Palestijnen sprongen daarop de bus
uit en bleven handgranaten naar binnen
keinse partijen. Zij hebben met de chris
tendemocraten een gezamenlijk wetge
vend program opgesteld om het hoofd te
bieden aan de economische crisis en het
toenemend politiek geweld.
Voor het eerst sedert 1947, toen zij ver
dreven werden uit een door christendemo
craten geleide coalitieregering, zullen de
communisten deel uitmaken van een par
lementair regeringspact. Dit akkoord
bracht de communistische partij, de op
een na sterkste politieke macht in het land,
tot de status van een „regeringspartij.”
Premier Andreotti zal zijn kabinet en
zijn nieuwe regeringsprogram donderdag
aan het parlement aanbieden en zal naar
verwachting eind deze week een vertrou
wensvotum krijgen.
De tot premier aangewezen Giulio An
dreotti bood zaterdag aan president Gio
vanni Leone zijn nieuwe christendemocra
tische minderheidskabinet aan waarin
slechts twee nieuwe figuren optreden.
gooien in de bus die op dat moment in
brand vloog. Voor een groot aantal passa
giers bleek ontkomen onmogelijk. Bijna
alle mannelijke inzittenden waren doorlde
terroristen vastgebonden en konden niet
loskomen. Een naar binnen geschoten
mortiergranaat bezegelde het lot van 25
inzittenden De bus ontplofte en brandde
vervolgens geheel uit. Van een aantal pas
sagiers bleven alleen onherkenbare kool-
resten over. Samen met eerder omge
brachte Israëliërs kwam het dodental ui
teindelijk op 37.
„Weet u”, zei BL tegen me, toen hij op
een keer met me meeliep van Novy mir, „ik
heb een héél goed idee; nou ja, misschien
dat ik het alleen een góéd idee vind. Laat ik
u meenemen naar een pianiste die ik ken.
Zij zal op de vleugel spelen en ik heb
beloofd iets voor te lezen uit mijn nieuwe
prozawerk. Het wordt geen roman, althans
niet wat men gewoonlijk onder een roman
verstaat! Ik zal verschillende jaren, tiental
len jaren, vluchtig doornemen en mis
schien bij iets onbeduidends eens wat lan
ger stilstaan. Wellicht noem ik mijn
nieuwe werk „Jongens en meisjes”, of
„Tafrelen uit een halve eeuw dagelijks
leven.” Ik heb het gevoel dat u er ook uw
bladzijde in zult schrijven! Laten we in
ieder geval daar naar toe gaan.”
„Met haar hartstochtelijke werklust en
haar intense handigheid bij alles wat ze
doet wassen, koken, schoonmaken, kin
deren opvoeden heeft mijn vrouw de
huiselijkheid gecreëerd, een tuin, een le
venswijze en een dagelijkse routine, de
rust en stilte die onontbeerlijk zijn om te
werken.”
Volgens het regime gaat het om een stelletje oproerkraaiers met
een communistische overtuiging. Volgens politieke waarnemers
echter wordt de kritiek van de studenten op de regering door veel
burgers gedeeld. Volgens Amnesty International zitten in Indone
sië tienduizenden mensen om politieke redenen gevangen. De
regering in Djakarta heeft onlangs een gedeelte vrijgelaten, maar
het overgrote deel bevindt zich nog in kampen.
Met het protest van de studenten komen er aanwijzingen dat het
militaire gezag niet langer zonder meer geaccepteerd wordt. Het
hangt ervan af in hoeverre de studenten openlijk gesteund zullen
worden door andere groepen uit de samenleving. Soeharto staat
in ieder geval geen gemakkelijke nieuwe ambtsperiode te wach
ten, zo menen waarnemers, en sommigen vragen zich af of hij die
wel geheel zal'uitzitten.
In Valencia en op de Canarische Eilan
den toonde men zich zeer verheugd over
het voorlopig zelfbestuur; in Aragon en
Galicië staat men met gemengde gevoelens
tegenover de autonomie, want men gelooft
niet dat deze regionale regeringsvorm een
oplossing kan bieden voor structurele pro
blemen van beide streken.
Zo spoedig mogelijk zullen gemengde
commissies van regionale parlementaire
vertegenwoordigers en regeringsfunctio
narissen opgezet worden, die gezamenlijk
zullen onderhandelen over de bevoegdhe
den die van de regering naar de regionale
raden gedelegeerd moeten worden.
Net zoals in Catalonië en het Basken
land, hebben de autonomieverleningen
een voorlopig karakter, omdat de nieuwe
democratische grondwet nog niet klaar is.
De regering in Madrid kan eventueel om
redenen van staatsveiligheid de verleende
zelfbesturen onmiddellijk intrekken.
Het officiële persbureau Tass citeerde
het Ethiopische ministerie van Buiten
landse Zaken, dat beide voorstellen ver
wierp. „Ethiopië verwerpt vastbesloten de
pogingen van de Amerikaanse regering en
haar bondgenoten tot inmenging in het
oplossen van zaken die vallen onder de
Ethiopische soevereiniteit.”
Tass zei dat dit met name sloeg op „po
gingen om een Somalische troepenterug
trekking te verbinden aan de aanwezig
heid in Ethiopië van militair personeel, dat
door de Ethiopische regering was uitgeno
digd zowel als aan het voorstel tot het
zenden van buitenlandse waarnemers
naar Ethiopië.
„Al deze pogingen zijn gelijk aan inmen
ging in de binnenlandse aangelegenheden
van ons land”, aldus de Ethiopische rege
ring volgens Tass.
„Zij zijn onaanvaardbaar voor Ethiopië
en kunnen de zaak van het vestigen van
vrede niet dienen.”
Buitenlandse waarnemers zeiden, dat de
publikatië van de verklaring in deze vorm
door het officiële persagentschap een dui
delijk teken was, dat de Sovjet-Unie zelf
volledig instemt met de Ethiopische opvat
ting.
De Ethiopische radio maakte later be
kend, dat Ethiopische troepen ook vijf
stadjes in de Ogaden hebben veroverd. In
totaal zouden de Ethiopiës nu negen stad
jes hebben Ingenomen in de afgelopen vijf
dagen.
Aanvankelijk waren twintig mensen
zoek, maar vijftien van hen zijn inmiddels
terecht.
MONTREUX. (DPA en UPI) Grieken
land en Turkije zullen zich gaan inzetten om
de geschillen tussen de twee landen te over
bruggen.
Dit hebben de Griekse premier Konstantin
Karamanlis en de Turkse premier Bulent
Ecevit zaterdag gezamenlijk verklaard ter
afsluiting van hun tweedaagse besprekingen
in Montreux aan het meer van Genève.
Zij bevestigden de „politieke wil van hun
regeringen om vreedzame en gerechtvaardi
ge oplossingen te zoeken voor de bestaande
problemen tussen beide landen”. Zij voegden
eraan toe dat zij een „vriendschappelijke en
opbouwende dialoog” hadden gevoerd. De
besprekingen zullen een vervolg krijgen,
maar het tijdstip waarop dat zou moeten
gebeuren werd niet genoemd.
mn me-
le Suri-
van de
in Sun-
ster De
verking
maribo
ofdstad
net zijn
en over
ulppre
nst zoi
ren de teireuractie „een gruweldaad die
we nooit zullen vergeten" genoemd. Hij zei
dat de actie het dodelijke gevaar aantoont
van een toekomstige Palestijnse staat. In
antwoord op een vraag of Israel wraak zal
nemen, zei Begin: „Degenen die in onze
tijd joden doden, zullen niet ongestraft
blijven.” Waarnemers geloven, dat Israel
binnen een paar dagen tot harde actie zal
overgaan in Libanon en mogelijk zelfs in
Beiroet.
Politici van westerse landen hebben de
daad van de commando’s fel veroordeeld.
Ook Nederland heeft geprotesteerd. Minis
ter Van der Klaauw van Buitenlandse Za
ken en de fractievoorzitters van de belang
rijkste politieke partijen hebben hun af
schuw uitgesproken over de actie en mede
leven betuigd met de nabestaanden van de
slachtoffers.
In de meeste Arabische landen is posi
tief op de Palestijnse actie gereageerd.
Opvallend was het commentaar van het
doorgaans gematigde Saoedi-Arabië. Ra
dio Riad noemde de operatie „gewaagd”
en sprak over „de nobele doeleinden van
de Palestijnse guerrilla’s.”
Radio Caïro onderstreepte nogmaals het
belang van een Palestijns thuisland. In
Egypte werd gehoopt, dat Israel wraakac
ties zou nalaten om het vredesoverleg niet
te verstoren. De Israëlische premier Begin
zei in zijn radiorede daarover, dat de ter
reurdaad het klimaat van de vredesonder
handelingen tussen Israel en Egypte niet
hoeft te verstoren.
In Moskou werd gisteren onder leiding
van de bekende dissident Sacharov door
een tiental joden gedemonstreerd. De be
togers beschuldigden het Kremlin ervan
de Palestijnen te steunen. Niemand werd
overigens gearresteerd.
GRAAFF-REINET. (Reuter) Bij een de
monstratie van jonge negers in het Zuidafri-
kaanse Graaff-Reinet, ter gelegenheid van
een openluchtplechtigheid voor de overle
den nationalistische leider Soboekwe is het
zaterdag tot een schietpartij gekomen.
De politie zei dat drie jongens, een van 13 en
twee van 18 jaar, met kogelwonden in het
ziekenhuis zijn opgenomen.
Het schieten begon toen de demonstranten
minister Gatsha Boethelezi van het thuisland
Kwazoeloe dwongen het sportveld te verlaten
waar de begrafenisplechtigheid werd ge
houden.
Op de vraag waarom zij Boethelezi hadden
weggejaagd antwoordde een van de demon
stranten: „Omdat hij met (premier) Vorster
praat”.
Ook in ons land is Soboekwe herdacht. Een
groot aantal mensen heeft zaterdagmiddag in
Rotterdam deelgenomen aan een herden
kingsdienst voor de onlangs overleden zwarte
Zuidafrikaan.
De operatie begon zaterdagmiddag om
vier uur toen twee rubberboten 40 kilome
ter ten noorden van Tel Aviv elf zwaar
bewapende Palestijnen aan land zetten.
ir- Eerste hulp voor een gewonde Palestijnse na de kaping van de bus door elf
Palestijnse commando’s.
Als bewijs dat Tonja in het boek min of
meer het portret van zijn wettige vrouw is
(van wie hij niet wilde scheiden omdat je
geen geluk kunt bouwen op een puinhoop),
citeert Olga wat Joeri Zjivago over Tonja
zegt in het boek:
„Het is mij opgevallen hoe handig, sterk
en onvermoeibaar Tonja is, hoe schrander
ze haar werk indeelt om zo min mogelijk
tijd te verliezen wanneer ze aan het volgen
de begint.”
En vervolgens wat Boris Pasternak in
een brief aan Renate Schweitzer van 7 mei
1958 over zijn Zinaida Nikolajevna
schreef:
