Keuze van kunstcritici ook na tien jaar nog houdbaar
kunstleven
Protest cellist
Piet Kee en Albert de Klerk bespelen Cavaillé Coll-instrument
3 I
II
Miljoen extra
voor Rotterdams
tegen verlies van
staatsburgerschap
dé franse
keuken
SCOMERA
Rob Sipkes
edelsmid
Veelzijdig gitaarduo
ook goed ingespeeld
Overtuigende orgelimprovisaties
CHARLOTTE KÖHLER IN BEELD
a
LS
Lx
Veinig interesse voor Noordpool en Faverey
7
Kamerleden bezorgd
over veroordeling
Spaanse mimespelers
h’
KJ
VRIJDAG
1 7
MAART
19 7 8
KUNST
23
NSE
■HM
aal
Wederopstanding
4
Exklusieve sieraden
;eurs
*4
vindt n alleen bij interbouw
eigen idee.
Bij Rob Sipkes!
Si
■L
ORTE
öO
PW.
Exclusief dealer voor
geheel Kennemerland.
Bezoek onze showroom
interbouw bv
I DELFT. Tentoonstellingen die
>en overzicht geven van de stand
ran zaken in de hedendaagse
tunst, zonder dat er sprake is van
sen groepsverband, behoren tot
le zeer zeldzame fenomenen. Het
s, nu er praktisch even veel stij-
en zijn als kunstenaars, ook bij
kans niet meer mogelijk nog een
epresentatief beeld te maken,
>en doorsnee van wat er gaande
s. Toch ligt de periode dat dat wel
ion nog niet ver van ons vandaan,
n de jaren ’50 en ’60 werden er
egelmatig van dergelijke over-
ichtstentoonstellingen gehouden
lie soms een heel waarachtige in
ruk van de toen geldende modes
oonden.
Verander die koele
tijd in 'n prettig
polshorloge. Persoonlijk
vormgegeven naar uw
Ontdek de andere
horloges bij
Rob Sipkes...
i,
DüJARnil
A
i
Contour
’78: terugblik op kwaliteit
slmatig
s
ADVERTENTIE
CEES STRAUS
- 1
^8^
1
ADVERTENTIE
JOHAN VAN KEMPEN
ADVERTENTIE
VANWENNEKER
f
ils een
tot 40
Er is nu weer gelegenheid tot bespiege
ling' want de reeds ten grave gedragen
Contour mocht voor een keer zijn weder
opstanding beleven. George de Brauwere
gaat dit jaar als Delfts gemeente-ambte-
naar met pensioen en zijn afscheidscadeau
bestond hieruit dat hij nog een keer een
Contour mocht organisatoren. Zo’n aller
laatste keer biedt natuurlijk veel gelegen
heid aan het ophalen van nostalgische
herinneringen die er dan ook volop in
Delft zijn.
„De Contour nader bekeken 1978” zoals
de volledige titel luidt, geeft alle mogelijk
heden om het beleid van de hele serie aan
een kritisch onderzoek te onderwerpen. Er
is een keuze gemaakt dit wat destijds voor
kwaliteit doorging en dat wordt nu ge
toond in samenhang met het nieuwste
werk van de desbetreffende kunstenaars.
Bovendien worden de missers van toen nu
enigszins hersteld door de inbreng van
enkelen die doorgingen met het maken
van goed werk.
weleer valt het je op dat alle grote namen
van kunstenaars die nu gearriveerd zijn in
de jaren ’50 en '60 al in Het Prisenhof
werden gepresenteerd.
Een greep uit de vele namen: Gerrit
Benner, Gertie Bierenbroodspot, Kees van
Boheemen, Theo Bitter, Pieter Defesche,
Kees Franse, Klaas Gubbels, Wout van
Heusden, William Kuik, Ger Lataster, Rei-
nier Lucassen, Lei Molin, Jan Schoonho
ven en Co Westerik, het zijn niet de min
sten die het aangezicht van de kunst in de
jaren ’60 hebben bepaald.
Toch, en dat is het nadeel van een ten
toonstelling als deze die representatief wil
zijn: er ontbreken er zovele die van min
stens even grote kwaliteit waren. De gehe
le Cobra-groep met een Appel, een Cor
neille of een Lucebert komt hier niet aan
bod en hoe interessant zou het zijn een
kleine indruk te geven van Cobra anno
nu? Mensen als Tajiri, als Ad Dekkers en
Ans Wortel, als Constant en Couzijn, als
In de Stadsschouwburg van Amsterdam is tot en met 7 april een tentoonstelling
te zien over Charlotte Kohier. Op deze foto de acteur Paul Steenbergen (rechts)
samen met professor Wijdeveld, die de laatste elf jaar met Charlotte Kohier
getrouwd was. Paul Steenbergen heeft de tentoonstelling officieel geopend. De
openingsuren zijn donderdags en vrijdag van 12 tot 16 uur.
De geniale, in de Tweede Wereldoorlog
gesneuvelde Franse componist Jehan
Alain vond hier een ideaal medium in Piet
Kee, die het, als het ware zijn eigen kli
maat aftastende sfeerstuk „Climat” en de
Deuxième Fantaisie - excentriek van vin
ding en uitwerking - spanningsrijk voor
droeg
Al met al een avond met orgelspel van
originele allure en gezien het belangrijke
aandeel en de klasse van de improvisaties,
ook een concert in typisch „Haarlemse
geest”. Het kernachtige betoog dat de bei
de concertgevers allereerst gezamenlijk
hielden met de voordracht van de neoba-
Van de uit Voorburg afkomstige beeld
houwer Aart van den IJssel worden op
Contour '78 onder meer deze twee
sculpturen geëxposeerd: leen moederli-
bel (achtergrond) en een insectmotor.
Beide beelden zijn in 1976 in messing
uitgevoerd. Van de IJssel werkt heel
natuurgetrouw, maar wisselt dat af
met een uniek soort fantastisch realis
me. Ook mythologieën spelen soms in
zijn werk een grote rol.
krachtige inleiding tot het onderhoudende
geheel.
Carel Visser en Frans Verpoorten hebben
hun sporen diep door de vruchtbare kunst-
akkertjes van tien of vijftien jaar geleden
getrokken.
Maar goed, dat is praten achteraf, want
de Contour is teruggebracht tot een een
malig gebeuren. Spijt hoeven we daar niet
van te hebben, het is een ondoenlijke zaak
geworden om nog ooit een representatief
overzicht samen te stellen. De Duitsers
doen het eens in de vier of vijf jaar met de
Documenta in Kassei en dat is een zo’n
chaotisch gebeuren geworden dat velen er
vertwijfeld rondlopen.
Wat wellicht wel als een nader uit te
werken aanzet mag worden beschouwd is
het gegeven van een aantal verschillende
disciplines die op deze Contour-exposities
heel vluchtig worden neergezet, tiet is bij
voorbeeld heel aantrekkelijk om te zien
hoe zich in de keramiekwereld een aantal
evoluties voordoen
Contour toont een aantal van hen die
lange tijd de toon hebben aangegeven: Jan
van der Vaart, Jan de Rooden, Johnny
Rolf, Johan van Loon, Francine Timmers,
Helly Oesterreicher (die bij de oude Con
touren werd gemist). Daar zou een heel
aardige groepstentoonstelling van zijn te
maken zoals ook in opzet de expositie was
die enige tijd geleden in het Museum Flehi-
te onder auspiciën van het Kapelhuis in
DEN HAAG (ANP). De Tweede-Ka-
merleden Voogd en Kosto (beiden PvdA)
zijn bezorgd over de recente veroordeling
in Spanje van enkele mimespelers van de
groep Els Joglars door een krijgsraad we
gens het spelen van een reeds in 1974
opgevoerd stuk. Donderdag hebben de ka
merleden schriftelijk aan minister van der
Klaauw van buitenlandse zaken gevraagd
of hij de bezorgdheid deelt en deze dan
kenbaar wil maken aan de Spaanse rege
ring.
Volgens de kamerleden heeft het opge
voerde stuk betrekking op een terechtstel
ling, welke tijdens het vorige dictatoriale
bewind in Spanje plaats vond. Het stuk
zou een protest tegen de executie bevatten.
„Er is hier sprake van een inperking van
de vrijheid van meningsuiting”, aldus de
kamerleden.
idevoónri 1
rokke negentiende-eeuwse Fantasie in d
(met fugatisch slot) voor orgel vierhandig
van Adolf Hesse, vormde daarbij een
Santpoorterstraat 41
Kleverpark-Haarlem
Tel. 023-2634 63
Marte Röling is op Contour ’78 aanwezig met een serie „handen”, gemaakt in 1975
in zeef druktechniek. Het is een typisch voorbeeld van Nederlandse hard edge die
door Amerika is beïnvloed.
Amersfoort werd gehouden, maar waar te
weinig op de minder aan de weg timme
rende keramisten werd gelet.
Iets dergelijks doet zich ook voor in de
sector beeldhouwwerk. Wat in Delft staat,
is weliswaar heel goed van kwaliteit, maar
hier geldt heel sterk dat de tijd er afstand
van heeft gedaan. Er werd kennelijk nog
veel in de jaren vijftig en zestig aan het
echte „beeldhouwen” gedaan, het werken
dus in marmer of steen want het aantal
objecten waarvoor al dan niet gebruik
werd gemaakt van kunstmaterialen is op
vallend klein. Terwijl juist in de hoek van
de minimal art opvallend veel plastics,
perspex en andere materialen werden ge
bruikt. Voor George de Brauwere die dui
delijk de eeuwigheidswaarde in de schoon
heid zoekt, moeten het waarschijnlijk ma
terialen zijn die uit den boze zijn. Zijn
keuze zal zich over een tien- of twintigtal
jaren waarschijnlijk nog steeds laten
rechtvaardigen. Hij koos niet voor de con
touren, de omtrekken van dg moderne
kunst maar voor de wezenlijke kern van
de kunst zoals die zich gedurende een
aantal jaren heeft gemanifesteerd.
(Tot en met 2 april, dagelijks geopend
van 10-17 uur, op zon- en feestdagen van
13-17 uur).
Tot die categorie behoorden ook de ex
posities „Contour onzer beeldende kunst”
lie jaarlijks in Het Prinsenhof in Delft
eerden gehouden onder de stimulerende
eiding van George de Brauwere. Er zijn er
n totaal 16 geweest, in de periode van
1951 toen er op expositiegebied nog prak-
isch niets viel te beleven tot en met 1967
oen er bij de samenstellers niet veel ani-
io meer bestond om door te gaan.
Zelf heb ik van dat zestiental er maar
ien expositie van gezien en dat was me
ren de laatste, zodat de spijt niet gering
ras. Want bladerend door de catalogi van
le voorafgaande tentoonstellingen viel je
len al op hoeveel kwaliteit er daar in
(elft was bijeengebracht.
De commissies die de inhoud van de
JContouren” bepaalden, zijn overwegend
bt kunstcritici bemand geweest. Dat is
Bsschien een merkwaardig gegeven want
Bt is de taak van museumdirecteuren en -
inservators om tentoonstellingen te orga-
ISeren en die van de critici om daar over
I schrijven. Maar critici kunnen het soms
I goed menen te weten dat ze genoeg
'etentie in huis hebben om zelf een expo
tie te verzorgen.
Het is geen preken voor parochie als ik
Tel dat de Delftse tentoonstellingen altijd
■skundig zijn samengesteld. Critici als
ees Doelman, Hans Redeker, Dolf Wel
ig, Pierre Janssen, Charles Wentinck,
>s de Gruyter en Ruud Penning om enke-
n te noemen, hadden zoveel ervaring en
’n groot overwicht van wat er gaande
as dat de Contouren altijd zijn geslaagd,
anieuw bladerend in de catalogi van
HAARLEM Stanley
Noordpool en Rob Faverey
tjn twee uit Suriname af-
omstige gitaristen die
un studie in Nederland
ebben voltooid. Noord-
ool behaalde zelfs de Prix
’Excellence voor gitaar,
lts wat beslist uniek kan
'orden genoemd. Sinds
nderhalf jaar zijn deze
vee gitaristen als muzi-
aal duo werkzaam. Vorig
lar traden zij met veel
ncces op in de Zolderserie
m Kamermuziekcentrum
Mens, zodat een voort-
etting in de aldaar geor-
miseerde abonnements-
oncertserie zeker te ver
lachten was.
van wist te geven. Niet al
leen hun grote vaardigheid
op hun instrument, maar
zeker ook de mate waarin
zij op elkaar zijn inge
speeld stonden daarbij
borg voor uitvoeringen op
belangrijk niveau. Temeer
daar deze twee musici als
muzikale naturen voldoen
de overeenkomen om een
hechte eenheid te vormen
Iets wat voor een vast duo
toch wel onontbeerlijk is.
Het was jammer dat
Stanley Noordpool en Rob
Faverey bij een dergelijk
programma nog geen der
tig mensen in de zaal had
den, die overigens in en
thousiaste bijval bewezen
dat het gebodene aan hen
wel besteed was.
GEMMA COEBERGH
I
Warmoesstraat 2 - Haarlem
tfn. (023) 32 43 09
(achter de Hallen bij de Grote Markt)
Scarlatti hielden deze sfeer
prachtig vast.
Het lieve salonstukje
l’Encouragement van de
vroeg 19e eeuwse compo
nist Fernando Sor bood ge
legenheid tot gracieus-
vloeiend passagewerk en
ongecompliceerde stem
mingswisselingen van ma
jeur naar mineur en weer
terug naar majeur - dit al
les toch interessant door de
verfijnde wijze waarop het
gebracht werd. Maar uiter
aard is de Spaanse sfeer
van een Cordoba of Evoca-
cion van Isaac Albeniz het
meest meeslepend. Boei
end was ook het (niet uitge
sproken geavanceerde) idi
oom van de 3 micro piezas
van Leo Brouwer.
PARIJS. De Russische cellist Mstis-
law Rostropovitsj en echtgenote, de ope
razangeres Galina Visjnevskaja, die
woensdag door de Sowjet-autoriteiten het
staatsburgerschap werden ontnomen, zo
dat zij niet meer kunnen terugkeren naar
hun land, hebben dit gisteren een „onmen
selijke en onwettige daad" genoemd,
vooral daar zij zich niet als politieke
activisten beschouwen.
In de Fransgeaarde improvisatie door
Albert de Klerk over „Victimae Paschah
laudes” werd diep in de betreffende mate
rie doorgedrongen. Sfeervol en sterk van
spanningsopbouw kreeg de verwerking,
rijk aan afwisseling en vol imiterende
stemmen en tegenstemmen, een indruk
wekkend orkestraal karakter.
ge variaties over „De winter is vergangen”,
terwijl Albert de Klerk improviseerde
over Psalm 24. En dat laatste dan in de
vorm van een „partitaatje” (zoals De Klerk
het zelf noemde); eerst mild-bezonken in
traditionele harmonieën en dan speels en
vrolijk kwinkelerend op geheel eigen wijze
in gekruide samenklanken.
Niet alleen „spontane” improvisaties
klonken op dit concert. Twee door Duruflé
genoteerde (gereconstrueerde) improvisa
ties van diens oudere collega’s Vierne en
Tournemire - respectievelijk een „Médita-
tion” en een „Cantilene” - werden door De
Klerk met smaak weergegeven.
DEN HAAG (ANP). Ondanks de door
minister van CRM mevrouw Gardeniers-
Berendsen, geopperde bezwaren heeft de
Tweede Kamer donderdagmiddag, met
meerderheid van stemmen besloten dit
jaar een miljoen gulden extra beschik
baar te stellen voor het kunstleven in
Rotterdam. Deze beslissing kwam tot
stand door het aannemen van een desbe
treffend amendement van de Kamerleden
Hans de Boer en Cor Kleisterlee (beiden
CDA).
Tegen het CDA-voorstel stemden de
fractie van de WD zonder haar leden De
Beer en Van de Ven, en de fracties van
SGP en GPV
Het bedrag van een miljoen gulden is
bedoeld om een aperte achterstand op het
gebied van rijksbijdragen aan de kunst in
de Maasstad enigermate in te lopen. Het
geld gaat naar het Rotterdams Philharmo-
nisch Orkest (250.000 gulden), de stichting
Toneelraad Rotterdam (450.000 gulden) en
het Museum Boymans-van Beuningen
(300.000 gulden).
Met meerderheid van stemmen heeft de
Tweede Kamer bovendien besloten nog dit
jaar een bedrag van 145.000 gulden op de
begroting van CRM op te voeren ten be
hoeve van het Friese toneelgezelschap
Tryater. Tegen het desbetreffende voor
ste] waren de fracties van SGP en GPV.
Op de begroting stond voor Tryater
reeds een bedrag van een ton.
Piet Kee ontfermde zich over hetzelfde
gegeven en voegde daar in de praktijk nog
een merelmotief uit de tuin van Arthur
Ponten aan toe. Hoewel boze tongen bewe
ren dat de heer Ponten in het geheel geen
tuin bezit, kon Kee die verdachtmaking
muzikaal-overtuigend weerleggen.
Ook het Flentrop-portatief bood op dit
gemeentelijk orgelconcert weer goede
diensten bij het improviseren. In het ge
deelte voor de pauze leverde Piet Kee een
serie leutige en soms ook weleens dromeri-
Met de nobele Forlorne
Hope Fancy van John
Dowland (geënt op een
chromatisch dalend thema
dat door veel componisten
in die tijd en ook daarna is
toegepast - denken we bij
voorbeeld alleen al aan de
beroemede Chromatische
Fantasie van Sweelinck)
werd meteen de juiste sfeer
getroffen, waarbij het sub
tiel gebruik van klankkleu
ren en sterktegraden zorg
de voor een transparant
klankbeeld. Zowel de mil
de John Langston Pavin
als de drie hierop volgende
sonates van Domenico
Donderdagavond voer
en Noordpool en Faverey
1 Kadens (voor een pover-
es bezette zaal) een pro-
ramma uit dat het tijdvak
an de Renaissance (John
lowland) tot heden (een
ompositie uit 1970 van Leo
trouwer) bestreek. Een
lijk van muzikale veelzij-
igheid, waar het duo ook
'P overtuigende wijze blijk
De heterogene samenstelling van de di
verse commissies zorgde er steeds voor dat
iedere stijl, elke richting aan bod kwam.
Dat is ook nu nog heel duidelijk terug te
vinden op de Contour 78. Elke beweging
die in de jaren ’60 een breed draagvlak
had, is er: de figuratie, het nieuwe realisme
tot en met hyper- en fotorealisme, de ab
stracte geometerie en de minimal art, de
altijd gebleven portretschilder en de provo
die met ludieke happenings wilde
schokken.
HAARLEM Er werd gisteravond
weer eens - op hoog niveau - naar hartelust
geïmproviseerd op het Cavaillé Coll-orgel
in de gemeentelijke concertzaal. De stads
organisten Albert de Klerk en Piet Kee
verdedigden deze gecombineerde kunst
vorm van scheppen en gelijktijdig uitvoe
ren, om beurten, terwijl zij er geïnspireer
de vertolkingen van composities aan toe
voegden.
Zij zeiden dit in een verklaring die werd
uitgegeven in Parijs waar zij een woning
hebben.
„Wij namen en nemen geen deel aan de
politiek, in binnen noch in buitenland en
wijden ons volledig aan de muziek, van
daar dat het alleen maar kan gaan om een
wraakactie wegens de menselijke solidari
teit die wij hebben getoond tegenover hen
die worden vervolgd”, aldus de verklaring.
Rostropovitsj viel in 1970 in ongenade
toen hij schrijver Alexander Solzjenitsin
toestond in zijn huis te wonen en hem
verder verdedigde.
„Wij weten dat hier, in het buitenland,
een hond die op straat wordt gezet be
scherming van de gemeenschap krijgt om
wreedheid tegenover dieren te voorko
men, zo zelfs dat vaak de vorige eigenaar
ter verantwoording kan worden geroe-
pen”, aldus de verklaring van het echt-
I paar.
„Is het mogelijk dat er in onze wereld
I geen gemeenschap is die diegenen kan
I verdedigen die worden vervloekt en uitge-
I worpen”, zo vragen zij zich tenslotte af.
“F - .:i
