l&loord-Holland: bedrijf met zesduizend werknemers
3
Ze zullen wel plannen maken of zo
■I.
DE MAN IN DE STRAAT SNAPT ER NIETS VAN
o
99
Ziekenhuizen
Subsidies
Waterstaat
Streekplannen
V)
^1
1
AANDAG 20
MAART
19 7 8
9
Werk van rijk en gemeente.
lil
nt
Wat de gemeente voor taken
heeft is ook bekend. Maar wat
i's daartussen in het provinciaal be
w
S meeste mensen wel vrij precies.
g stuur nog rommelt, daar kunnen
133» stelling van maken. Die onbe
kendheid van de provincie staat
niet in verhouding tot het belang
deze middelste bestuurs-
HAARLEM. Het provinciaal
bestuur mag zich van de drie
bestuurslagen (rijk, provincie en
gemeente) verheugen in de min
ste belangstelling van het pu
bliek. Wat het rijk doet, weten de
’PRcV/MClALE WATE^TAAT 2O«É>T EK
NCOR z PAT U 6EEN) KJ Al AC MCE -
TEN)
sJ'J laag. Het werk van de provincie
36® heeft net zo zeer met het leven
sa# van alle dag te maken, als het
S werk van rijk en gemeente.
STATENVERKIEZINGEN
w
1
Provincie zorgt voor licht
snelle wegen en droge voeten
.50
RIEN POLDERMAN
ür Mevrouw E. M. Vis
■ir E. C. Hulsebosch
L. Zaal
ir
23e
30
50
30
30
30
30
50
20
30
30
50
30
30
30
50
50
50
50
30
30
50
DO
00
30d
2^ uctricitéitsbedrijf. En of dit bedrijf
Wt - - -
278,1
.Verreweg de oudste taak van de pro-
incie is de zorg voor de waterstaat.
De heer R. Bertels, een 30-jarige sales
manager uit Krotenhoef, is lid van de
WD. Hij legt uit, dat het provinciaal
bestuur zich bezig houdt met het opzet
ten en voorbereiden van streek- en be
stemmingsplannen. „De leden Provincia
le Staten maken voorstellen, waarover
het college van Gedeputeerde Staten een
beslissing neemt”, zegt hij. „En de com
missaris van de koningin heeft alleen
maar een adviserende taak bij het voor
dragen van een nieuwe burgemeester.
Hij draagt een kandidaat voor aan het
ministerie van Binnenlandse Zaken en
die neemt dat advies meestal over. Zo
werkt dat”.
Mevrouw J. Broek uit Wormerveer is
ijverig bezig de gigantische etalageruiten
van een winkel in een Zaandamse straat
te zemen. Voor een gesprekje heeft ze
nauwelijks tijd. Stemmen gaat ze wél op
29 maart, maar wat Provinciale Staten
nu eigenlijk zijn is haar niet helemaal
duidelijk. „Ik denk aan dat ze de belan
gen van de provincie behartigen”, zegt
ze, aan een nieuwe ruit beginnend. „Ze
zullen wel in Den Haag gevestigd zijn”.
„Nee, wie de commissaris van de konin
gin is weet ik niet”.
Mevrouw De Bruin, die blijkbaar gauw
uit de gure wind de warme winkel in wil,
laat het achterste van haar tong niet zien.
Een zeer belangrijke taak van de pro
vincie, zo niet de belangrijkste, is de
Het is de vraag of de voorwaarden
scheppende taak van de provincie hier
(niet) ophoudt. Niettemin kan de provin
cie de totstandkoming van zulk soort
zaken aanmoedigen met subsidies. De
provincie kan daarbij tevens beïnvloe
den wat, hoe, waar, en in wat voor mate
iets tot stand komt. Dat kan de provincie
doen, door aan subsidies bepaalde voor
waarden te verbinden. Zo kan de provin
cie bevorderen dat er medische centra,
sportterreinen, schouwburgen, etc. juist
daar tot stand komen, waar dat past in de
ruimtelijke ordening. Dat sluit dan mooi
aan bij het doel van die ruimelijke orde
ning: het menswaardig bestaan voor
iedereen, dat wil zeggen ontplooiingsmo
gelijkheden voor iedereen, of wel met
een vervelend woord het algemeen
„welzijn”.
De provincie verleent die subsidies
voor voorzieningen op het gebied van de
gezondheidszorg, het maatschappelijk
werk, de sport, de cultuur, het jongeren
werk, de bejaardenzorg, de recreatie. En
op zeer concreet ruimtelijk gebied, na
melijk dat van de monumentenzorg, sub
sidieert de provincie eveneens. Een gave
stad, met fraai gerestaureerde oude hui
zen, hoort immers ook onlosmakelijk bij
een menswaardig bestaan.
Heel „tastbare” taken heeft de provin
cie ook. We noemden in het begin al het
Provinciaal Electriciteits Bedrijf. Er is
bestemmingsplan ruimte is voor de bouw
van een 'sporthal of schouwburg. Maar
daarmee staat die sporthal of schouw
burg er nog niet. En wanneer die schouw
burg is gebouwd, dan is daarmee nog
niet het toneelgezelschap aanwezig om
het bestaan van dat gebouw zin te geven.
koningin in Noord-Holland is. Die van
Utrecht is Verdam, dat weet ik wel. Ik
woon niet in Noord-Holland, ben hier een
paar dagen op bezoek. De provincie? Die
heeft toch met die milieubelasting te ma
ken, waarover een paar jaar geleden
zoveel te doen was? Mevrouw Blij dam is
op 29 maart weer thuis en gaat dan ook
„gewoon” stemmen. „Waarop weet ze
eigenlijk nog niet precies”.
Tot in de puntjes gekleed en een af
wachtend gezicht zettend, treed me
vrouw H. H. M. Rood naar voren in de
juweliers winkel waar ze werkt. De 35-
jarige Alkmaarse wil best bekennen dat
ze geen idee heeft wat provinciale staten
doen. „Met de wegen en zo”, zegt ze
wijfelend. „Nee, de commissaris van de
koningin, dat weet ik niet. „Wél ga ik
stemmen, maar op welke partij weet ik
nog niet. Daar héb ik me nog niet zo in
verdiept. Ik stem lang niet altijd op de
zelfde partij, logisch, want er zit vaak een
hele tijd tussen de verschillende ver
kiezingen”.
Gert-Jan Bak maakt een activistische
indruk. Ijverig plakt hij een affiche,
waarop een cultureel evenement wordt
aangekondigd over oudere aanplakbil
jetten heen. Hij houdt zich van den dom
me. „Nou, misschien ga ik wel stemmen,
misschien niet. Mijn vriendin vindt dat ik
het moet doen, maar waarop ik eigenlijk
stem weet ik ook niet”, zegt hij, een
pseudo-onschuldige blik in de ogen. Dat
het maar grapjes zijn, wordt al gauw
duidelijk. De Alkmaarder weet best van
politiek wanten en zijn uitstraling door
snor en wapperend haar benadrukt, be
vat de duidelijke kenmerken van de ge
motiveerde politiek-geëngageerde jonge
burger.
En dan is er nog een man in IJmuiden
(mijnheer J. van der Vijver, weegmeester
bij de hoogovens), die zijn politieke inte
resse beperkt tot het uitbrengen van een
stem. Hij gaat naar de bus vanuit een
soort volgzaamheid, wellicht in de hand
gewerkt door de stemplicht, die zo lang
heeft bestaan. En dat karakteriseert het
beeld van de gemiddelde kiezer treffend:
men is over het algemeen wel bereid naar
de provinciale stembus te gaan maar
weet niet waarom. Men stemt eerder om
„ervan af” te zijn dan vanuit een poli
tieke overtuiging. Met andere woorden:
men geeft zijn mogelijke politieke in
breng gemakkelijk uit handen en heeft
daarmee het gevoel voldaan te hebben
aan de status van Nederlands staatsbur-
ook een Provmciaal Waterleidingbedrijf
(met waterwingebieden, die tevens als
recreatie- en natuurgebied dienst doen).
Het Provinciaal Waterleidingbedrijf is
momenteel in het nieuws, omdat het
poogt de taak van een aantal gemeente
lijke waterleidingbedrijven over te ne
men. Daar bestaat hier en daar bezwaar
tegen. Het Electriciteitsbedrijf heeft cen
trales in Velsen en Diemen en een nieuw
hoofdkantoor in aanbouw in Alkmaar.
Als enige provincie heeft Noord-Hol
land ook nog twee Provinciale Zieken
huizen. Het zijn de psychiatrische inrich
tingen in Santpoort en in Bakkum, bij
Castricum.
DICK PANMAN
MARIA SCHLICHTING
stuur nvg luinmciu, uaai XYLUlllcll
velen zich nauwelijks enige voor
geeft aan bedrijven, die afvalgassen wil
len lozen in de lucht of afvalwater in de
sloten en vaarten, vergunningen af. Lo
zen zonder vergunning is verboden. En
om een vergunning te krijgen moet een
bedrijf voldoen aan strenge eisen. Zo’n
eis kan bijvoorbeeld zijn dat een bepaal
de giftige of gevaarlijke stof eerst uit het
afvalgas of afvalwater wordt verwijderd.
Technici van de waterstaat houden met
meetinstrumenten in de gaten of water,
lucht en bodem worden verontreinigd en
in wat voor mate.
De Provinciale Waterstaat is gevestigd
in een apart kantoor aan de Zijlweg in
Haarlem.
■claim,
•n.
sche
sn
sen.
dit
Alkmaar, in de buurt van een waren
huis. Mevrouw C. Pieterse is een 61-
jarige huisvrouw, die haar interesse in de
politiek volledig verloren zegt te hebben
sinds „er zo gerommeld is bij de formatie
van het kabinet”. „Ik heb er geen kijk
meer op. Op 25 mei van het vorig jaar
heb ik nog overtuigd op de PvdA ge
stemd, maar die zit niet eens in de rege
ring. Daar begrijp ik niets van. Nee, ze
doen maar. En bij de verkiezing van
Provinciale Staten zal het wel net zo’n
rotzooitje zijn. Politiek is allemaal één
pot nat”.
lezers) nog veel groter is (theoretisch
[esproken tenminste). Laten we alles,
so yat de provincie doet eens op een rij
40 i,t etten
waar ze part-time werkt. „Toevallig”,
zegt ze, „heb ik vandaag juist de stem-
kaart in de bus gekregen. Nee, van poli
tiek weet ik niets. De Commissaris van
de Koningin? Die is toch gegijzeld? Ach,
dat moet u mij niet allemaal vragen, Mijn
man weet er meer van. Van de provincie
heb ik geen verstand”.
Tenslotte moet als taak van de provin
cie nog worden genoemd het maken van
plannen voor wijziging van gemeente
grenzen en herindelingen (waar overi
gens niet de provincie, maar de Tweede
Kamer over beslist). De provincie houdt
toezicht op het financieel beleid van de
gemeenten. Het dagelijks bestuur van de
provincie, het college van Gedeputeerde
Staten, doet dienst als administratieve
rechtbank in bepaalde geschillen tussen
gemeenten en particulieren. Voorts geeft
de provincie rijbewijzen af en heeft zij
een coördinerende taak bij de zorg voor
de openbare orde en veiligheid. Dit hoort
bij de taak van de commissaris van de
Koningin. Deze heeft ook ’n belangrijke
taak bij burgemeestersbenoemingen.
Noord-Holland is één van de elf provin
cies die ons land telt. In sommige geval
len hebben bepaalde provincies of groe
pen van provincies tegengestelde belan
gen. Een voorbeeld daarvan is de belan
gentegenstelling tussen de Randstad-
provincies (Noord- en Zuid-Holland en
Utrecht) en de overige provincies, waar
het gaat om de uitkeringen uit het pro
vinciefonds (het fonds waar een belang
rijk deel van de provinciale werkzaam
heden uit betaald wordt). Maar in sommi
ge kwesties hebben de elf provincies te
genover bijvoorbeeld het Rijk een ge
meenschappelijk belang. Om gezamen
lijk op te kunnen treden zijn de provin
cies daartoe verenigd in het IPO, het
Inter Provinciaal Overleg.
Het werk van de provincie Noord-
Holland wordt gedaan door zesduizend
ambtenaren, onder politieke leiding van
zes Gedeputeerden, onder voorzitter
schap van de Commissaris van de Ko
ningin, politiek gecontroleerd door 79
Statenleden.
Het einddoel van de ruimtelijke orde
ning is als gezegd een menswaardig be
staan voor iedereen: een behoorlijk dak
boven je hoofd, een prettige woonomge
ving, werkgelegenheid op niet al te grote
afstand, goed openbaar vervoer, veilige
wegen, niet alleen voor auto’s, maar ook
voor voetgangers en fietsers, een gezond
milieu (geen stinkende sloot achter je
huis, geen gif in de lucht, geen vliegtuig
lawaai), scholen voor de kinderen, goede
medische voorzieningen, een theatertje
hier en daar, kerken, bioscopen, sport
velden, turnzalen, concertgebouwen, be-
jaardengymnastiek en wat al niet meer.
Het provinciaal bestuur probeert daar
voor de ruimtelijke voorwaarden te
10 107.5»
30 47,51
>0e 79,54
UI
136®
82,»
26,®
44®
453 br,—
52* -
39,55
55,®
98,r
WIL--
103» 1.
t. Hij bestaat al sinds 1881. De
rovinciale Waterstaat heeft drie belang-
jke taken:
1. De dienst zorgt er voor, dat u geen
atte voeten krijgt door binnenstromend
sewater of traag wegvloeiend regenwa-
euvei *pr. Maar ook houdt de dienst in de gaten
landbouwgronden en weilanden niet
(drogen door te lage grondwaterstan-
in. De technische zorg is in handen van
e waterschappen en polderbesturen.
rovinciale Waterstaat controleert of de
aterschappen hun werk goed doen.
2. De dienst zorgt voor provinciale we-
waarover het autoverkeer allerlei
orpen en stadjes kan bereiken, die niet
ereikbaar zijn via de rijkswegen. Of
len die wegen snel of minder snel kan
Zodra we bijvoorbeeld het licht aan-
ruimtelijke ordening. Daarvoor beschikt
de provincie over de Provinciale Planolo
gische Dienst (PPD). Aanvankelijk was
deze PPD een afdeling van Provinciale
Waterstaat. Sinds 1961 is het een zelfstan
dige dienst, gehuisvest in een apart ge
bouw (gebouw Noord-Holland aan de J.
Hamelinkstraat). De PPD heeft als voor
naamste taak het maken van streekplan
nen. In een streekplan wordt in grote
lijnen aangegeven hoe de ruimte in een
bepaald gebied moet worden gebruikt.
Dus waar wegen moeten komen, waar
huizen worden gebouwd, welk gebied
bestemd is voor recreatie, welk gebied
voor de landbouw en welk gebied voor
industrie. De PPD wordt bij het opstellen
van streekplannen geholpen door de scheppen.
ETD (Economisch Technologische
Dienst) en de Waterstaat, die economi-
73,1
59,1 lersoneel. En of dat weer goed werkt en
KsT -
321
92.1
96,1
op kan de kiezer invloed hebben. Niette-
HAARLEM. Bij de afdeling voor-
fchting in het Provinciehuis in Haarlem
Bgt een stapel handzame boekjes over
Bet provinciaal bestuur van Noord-Hol-
ind In simpele bewoordingen wordt
■schreven hoe dit orgaan in elkaar zit
Bi waar de politieke verantwoordelijkhe
id liggen.
LWie met dit boekje in de hand op 29
■aart naar de stembus gaat maakt een
■bede kans een bewuste keus te maken
Sk het gaat om de verkiezingen van de 79
ktenleden, die de provincie Noord-Hol-
few telt. Gezien de bijzonder lage graad
ftan politiek bewustzijn bij de meeste
Bezers lijkt het niet ongewenst het voor-
■htingsboekje in grote oplage te her-
Bukken en voortaan samen met de stem
part in de brievenbussen te stoppen. De
■rkiezingen van provinciale staten
Baan zo mogelijk nog verder van de
■onsen af dan gemeenteraadsverkiezin
gen of Tweede Kamerverkiezingen. Dit
ffijk' een logisch gevolg te zijn van het
Gemis aan betrokkenheid van de meeste
pensen met het provinciaal bestuurlijk
jpbeuren
fcHet resultaat van een mini-enquête on-
Br willekeurige bewoners van een aan
tal plaatsen in Noord-Holland leverde
het trieste beeld op van gebrek aan be-
fegstelling en kennis van provinciaal
Blitieke zaken. Dick Panman en Maria
LSchlichting hielden „mensen van de
praat’ staande en legden hen een aantal
■tegen voor. Uitgangspunt hierbij was
pet verkrijgen van een globaal inzicht in
argumenten waarmee kiezers wel of
niet naar de stembus gaan.
Zaandam, een drukke winkelstraat.
Met enige trots vertelt de 50-jarige L.
Zaal, medewerker van bouw- en woning
toezicht in Zaandam, dat hij in Oostknol-
lendam woont. „Ik ken ze natuurlijk niet
persoonlijk”, zegt hij, doelend op de le
den van Provinciale Staten, „en dat
maakt de keus er niet gemakkelijker op.
Ik-stem meestal gewoon op een partij
zonder te kijken wie er op de lijst staan.
gS, wat de provincie doet? Ik zou het niet
Weten Ze maken natuurlijk ook plannen
gPr bouwen en wonen, maar het fijne
Met ik er niet van. Ik geloof trouwens
Mt dat de verkiezingen van Provinciale
Staten weinig verandering in het leven
van de mensen zullen brengen. De Com
missaris van de Koningin heeft volgens
mij ook niets te vertellen. Nee, voor mij
bpeft het allemaal niet zo nodig. Ik stem
gewoon PvdA”.
LMet haar wandelwagentje, waar een
pèftallig kind in zit, stapt de 19-jarige
[mevrouw E. M. Vis uit Almaar over het
Itrottoir. Ze komt juist de kledingboetiek,
T
<1
3
loteerd
,oo 395® Rovinciale Waterstaat is de oudste
:m 3iienst
,00
50
oo 36® van
,00
,30 53;
,00
,00
00
,10
,50
00
00
50
00
40
50
00
00
80
20b
50
50 132® ral in de provincie de zaken in het hon-
10
60
00
00
00
00
afleggen, hangt af van de politieke beslis
singen van de Staten. En die politieke
beslissingen worden weer bepaald door
de politieke samenstelling van de Staten,
afhangend van de uitslag van de ver
kiezingen. Provinciale Waterstaat draagt
voor die beslissingen de gegevens aan
(verkeersonderzoeken). Maar of een be
paalde bochtafsnijding, een rondweg,
wegverbreding, of nieuwe weg opweegt
tegen de schade aan landschap, dorpska-
rakter of natuur, dat bepalen de Staten.
De kiezers bepalen de krachtverhoudin-
gen tussen autobelangen en milieuvoor-
vechters.
3. De dienst probeert de vervuiling van
water, bodem en lucht terug te dringen.
De regering heeft wetten gemaakt om die
taak voor het provinciaal bestuur moge
lijk Je maken. Het provinciaal bestuur
„Wat iemand gaat stemmen, is natuurlijk
een privé-zaak”.
E. C. Hulsebosch uit Beverwijk is wat
opener. Hij gaat op 29 maart op het CDA
stemmen. „Vorige keer heb ik PPR ge
stemd, het gaat me eigenlijk meer om de
mensen die er voor staan dan om de
partij”. Dat Roel de Wit Noordhollands
commissaris van de koningin is weet hij
best en ook is hij op de hoogte van de
taken van Provinciale Staten. „En Gede
puteerde Staten worden uit de Eerste
Kamer gekozen”, houdt Hulsebosch stug
vol. Hij is best bereid tot een
vriendschappelijke woordenstrijd. Geen
wonder, want hij heeft geen last van
koude wind of regen in het bankkantoor
waar de 37-jarige Beverwijker en KRO-
fan werkzaam is.
„Ach ja. het wil me niet te binnen
schieten. Hij was vroeger wethouder in
Amsterdam. Natuurlijk, De Wit, ik wist
het eigenlijk wel”. I. J. Broesder uit Ca
stricum is, na een aarzelend beginnetje,
best bereid wat over de Provinciale-Sta-
tenverkiezingen te praten. De 42-jarige
inwoner van Castricum gaat op 29 maart
in elk geval wél naar de stembus.
Maar daarmee is men er niet. De pro-
sche en technische gegevens aandragen. vincie kan er wel op toezien, dat in een
De bedoeling van een streekplan is het
ordenen van schaarse ruimte in de pro
vincie. Deze ruimtelijke ordening raakt
tal van maatschappelijke terreinen. In
het kader van een streekplan komen on
der meer aan de orde:
- economische vraagstukken
- verkeersvraagstukken
- problemen van milieuverontreiniging
- vraagstukken van volkshuisvesting
(woningnood)
- bestuurlijke aangelegenheden.
Al deze zaken houden onderling ver
band met elkaar, beïnvloeden elkaar we
derzijds op allerlei manieren en moeten
op een juiste manier tot hun recht komen
in het streekplan. De uiteindelijke bedoe
ling van de ordening van onze ruimte is
het streven naar (het behoud van) een
menswaardig bestaan van de inwoners'
van de provincie. In de streekplannen
worden in feite de ruimtelijke voorwaar
den opgesteld, die voor dat menswaardi
ge bestaan de meeste nieuwsverhalen
over het provinciale bestuur deze ruimte
lijke ordening tot onderwerp hebben.
Want met dat onderwerp zijn praktisch
alle maatschappelijke terreinen
gemoeid.
Een streekplan beslaat hét grondge
bied van verschillende gemeenten. De
gemeenten zorgen voor een meer gede
tailleerde ruimtelijke ordening van het
gemeentelijk gebied. Dat gebeurt in be
stemmingsplannen. Deze bestemmings
plannen moeten, altijd kloppen met de
grote lijnen van het streekplan. De PPD
heeft tevens als taak om dat te controle
ren. De PPD meldt aan het provinciaal
bestuur, wanneer een bestemmingsplan
niet klopt met een streekplan. Het pro
vinciaal bestuur kan dan de gemeente
die uit de pas loopt tot de orde roepen.
„Nee hoor, ik bemoei me niet met poli
tiek. Je hebt uiteindelijk toch niets te
zeggen”. De oudere heer die korzelig
deze uitspraak doet is al weer honderd
meter verder. Hij wil niet praten over
welke verkiezingen dan ook en naam en
woonplaats, beroep en leeftijd vindt hij
al helemaal zijn eigen zaak.
De 22-jarige mevrouw Tempelaar uit
Westzaan heeft blijkbaar wel even tijd en
belangstelling. Ze weet te vertellen dat
Provinciale Staten zich met „grotere din
gen” bezighouden en dat dit bestuursor
gaan de leden van de Eerste Kamer kiest.
Maar wie of wat de commissaris van de
koningin is, is voor haar een raadsel. Dat
verhindert haar echter niet op 29 maart
naar de stembus te gaan.
G. Andriessen uit Amsterdam, 45-jari-
ge vertegenwoordiger: „Nou, de Provin
ciale Staten die behartigen de belangen
van de provincie, die gaat over de wegen
en zo. Ze zijn in Haarlem gevestigd. Wat
ik ga stemmen weet ik nog niet precies. ger, en bovenal die van inwoner van een
PvdA of D’66”. provincie.
Door de straat flaneert in alle etalages
kijkend de 48-jarge mevrouw Blijdam.
„Geen idee, wie de commissaris van de
Of uw scheerapparaat of wasmachine
72» als het u uitkomt werken, hangt af van de
Jedrijfszekerheid van het provinciaal
oed functioneert, hangt af van het be
id van de direktie en de inzet van het
op wat voor manier, hangt af van het
U »eleid van Provinciale Staten, de provin-
tiale volksvertegenwoordiging. En daar-
ars Iron rlü IrizarzriT’ V»oNNnn
37,a min trekken de Statenverkiezingen aan-
aJIJierkelijk minder kiezers dan Kamer- of
135®
97J
32011 jjevoorziening is dus democratische in-
57,»
41»
57®
36»
118® d°en de TV. maken we al gebruik van
30» de dienstverlening van de provincie: de
S1* stroomleverantie van het provinciaal
56® electriciteitsbedrijfWe vinden die dienst
51* zo gewoon, dat we hem als vanz^lfspre-
kend aanvaarden. Maar wat zouden ove-
"7 1-7“ i“
133’* derd lopen, wanneer het provinciaal elec-
167® triciteitsbedrijf een dag zou staken! Het
00ii! is een simpel en tamelijk direkt voor-
124® beeld van het belang van de provinciale
55® wèrkzaamheden voor elke huishouding.
50b 29®
50 135,3
60
00
00
80
00
00
20
00
00
00
50
60
20
20
60
80
00
495,1 gemeenteraadsverkiezingen.
Zelfs op het terrein van de ener-
'loed mogelijk. Er zijn echter provinciale
1 Werkzaamheden, waarop de politieke in-
fondsei ^ed (de invloed van de keus van de
POMPEN),
rj MOORO-'
01
■A Gert-Jan Bak
