Jazz in Laren
ingekort
Vertroste vorm
van analyseren
Louis Cottrell
overleden
Carlos Orta hoereert
met talent dansers
(3110
Carter beschrijft sprong
naar het Witte Huis
LaSalle Kwartet toont
innerlijke overtuiging
~1
11
wij
ontvingen
l
5
overleden
Tango-componist
Juan Caldarella
„Afbraak van Kremlin”
„Alles op alles” maakt redelijke indruk
Museum herdenkt
Werken uit Tweede
Weense Schout aan bod
Goede ontwikkeling Dansvakopleiding Den Haag
geboortedag
Vincent van Gogh
17
KUNST
MAART
19 7 8
i
I
De regering geeft voor de verkiezingen geen
duidelijkheid over het hoe en wanneer van de
bezuinigingen. De VVD heeft er nooit doekjes om
gewonden waar de bezuinigingen gevonden moeten
worden: de sociale uitkeringen, door een eigen
risiko in het ziekenfonds, door slechter of duurder
openbaar vervoer bijvoorbeeld. De VVD was vóór
de verkiezingen duidelijk, zij heeft haar kiezers
beloften gedaan en dus mag je verwachten dat zij
zal doen wat zij beloofd heeft.
„Er waait een nieuwe wind
door Amerika. We zijn geschokt
door een tragische oorlog in een
ander land en door schandalen
en verbroken beloften hier in
ons eigen land. Onze mensen zijn
op zoek naar een nieuw geluid,
nieuwe ideeën en nieuwe lei
ders”. Een tekst als deze doet na
Vietnam, Watergate en Lock-
heed-schandalen een beroep op
mensen te kiezen voor een beter
bestuur. De oproep was afkom
stig van Jimmy Carter, in uitge
kiende bewoordingen gedaan.
W 0 ENSDAG 22
■F
Op 29 maart kiest u de Provinciale Staten,
het bestuur van uw provincie. Dat is een belangrijke
zaak, want daar worden veel zaken geregeld die
dicht bij uw huis spelen. Maar uw stem krijgt ook
een andere betekenis. Waarom? Nederland heeft
niet de regering gekregen die velen hadden
verwacht, waarvoor velen hadden gekozen.
In plaats van een tweede kabinet Den Uyl kwam
er een regering met Wiegel en van Agt.
Een regering die een ander beleid zal gaan voeren.
Hoe dat beleid er precies uit gaat zien, weet nog
niemand. Maar dat het anders gaat worden, wordt
steeds duidelijker.
Zo zal dit kabinet 10 miljard gaan bezuinigen,
inplaats van de 4 miljard die de PvdA verantwoord
vindt. Zo’n forse bezuiniging kan alleen als mensen
met uitkeringen en mensen met lage inkomens ook
moeten inleveren. De PvdA vindt dat steun aan het
bedrijfsleven terecht moet komen bij die bedrijven
die steun hard nodig hebben en dat er garantie
tegenover moet staan dat steun gebruikt zal worden
om meer werk te scheppen. Het CDA-VVD kabinet
gaat 1 miljard ongericht uitdelen aan bedrijven met
hoge winsten en aan mensen met vrije beroepen.
De PvdA vindt dat iedereen recht heeft op een goede,
betaalbare woning. Of u nu wilt kopen of huren.
De regering van Agt-Wiegel wil bezuinigen op de
subsidies op nieuwe huizen. Zo worden de huren
hoger. Zij willen ook meer dure koopwoningen
laten bouwen, ten koste van het aantal
gesubsidieerde huurwoningen.
Wij zijn óók duidelijk:
Wij vragen u om op 29 maart te gaan stemmen.
Op de PvdA. Alleen zo zal uw stem niet uitgelegd
worden als steun aan de plannen van deze regering.
En daarmee vergroot u de kans dat het 2e kabinet
Den Uyl er toch komt.
fc.
bibliotheek
M16
Jacob Loosjes
JACOB LOOSJES
maakten in drie balletten.
mm,
1
[3 PvdA
Zowel ’s morgens als 's middags zullen
op deze dag films over Van Gogh in het
museum worden vertoond.
Honderdtien bladzijden verderop be
toogt de man opeens: „De Russinnen en
Russen zijn in stilte maar massaal in
staking gegaan ze maken geen kinde
ren meer”. Voor Thomas Robert Maltus,
als hij nog in leven zou zijn, om de
kriebels van te krijgen. Volslagen onge
loofwaardig wordt Todd zo: „De huidige
USSR,” schrijft hij, „doet met haar socia
le uitersten en haar stand van economi
sche ontwikkeling denken aan een West-
europa uit de zestiger jaren van de vorige
eeuw”. Achter dit zinnetje zet hij een
noot waarin hij deze these ogenblikkelijk
verwerpt onder het motto „Hier heb ik
sterk vereenvoudigd”.
Want „vergelijken van een voorbij en
een mythisch welvaartspeil gaat de theo
retische mogelijkheden van een econo
mische analyse te buiten.” Telt men bij
dit soort flodder redeneringen talloze
druk- of schrijffouten op en kretologie,
zoals „marxo-anabaptisme”, dan heeft
„Afbraak” zichzelf al snel tot op de fun
damenten afgebroken.
Voor de concerten zullen zes Ameri
kaanse en zes Europese, waaronder ook
enkele Nederlandse jazzformaties worden
uitgenodigd.
Evenals in voorgaande jaren zullen weer
aan het festival „workshops” voor jonge
jazz-musici worden verbonden, die dit
keer geleid zullen worden door Niko Lan-
genhuijsen en Rob Madna.
Ook het Laren-Jazzpodium zal weer een
onderdeel vormen van het festival. Dit
concours is bestemd voor Nederlandse or
kesten, groepen of solisten, ongeacht stijl
van jazz-beoefening.
NEW ORLEANS (UPI). Jazz-klarinet-
tist en leider van de „Onward Brass
Band” is op 67-jarige leeftijd in New
Orleans overleden.
Louis Cottrell werd op 7 maart 1911
geboren en groeide op met de grondleg
gers van de Dixieland jazz, waartoe ook
zijn vader, de drummer Louis Cottrell Sr,
behoorde die in 1895 de Onward Brass
Band oprichtte.
uitdrogingsproces overkomt en dat bij
Berg de muzikale levenssappen op een
nieuwe manier kunnen blijven vloeien.
Merkwaardig is overigens ook, bij de
Lyrische Suite, dat Berg in de zes onderde
len om en om de strenge twaalftoonstech
niek en dan weer de vrije atonaliteit han
teert, terwijl de einduitkomst op harmo
nisch gebied dan nauwelijks verschillen
oplevert.
Dat de musici van het LaSalle Kwartet
al tien jaar onbetwist dé gespecialiseer
de meesters op het terrein van de hier
gehoorde muziek zich met de meest
gave techniek en de grootste intensiteit
voor de uitvoering inzetten, lag voor de
hand. Dat het eindresultaat nog indruk
wekkender van expressie was dan van hen
van de grammofoonplaat bekend is, was
daarbij een verrassende omstandigheid.
JOHAN VAN KEMPEN
JIMMY
CARTER
beloften
ver
broken.
Deze vertroste vorm van analyseren
kan men aantreffen in „De afbraak
het onherroepelijke einde van het Krem
lin”, een uitgave van Manteau in Brussel
(vertaling: Susanne Lederer).
Maar voorspellen zo blijkt maar weer
is nu eenmaal een moeilijk bezigheid.
Erger wordt het wanneer Todd met zijn
in vreemde woorden verpakte bitterta-
felgebabbel ongeremd met feiten gaat
goochelen. Op bladzijde 79 zegt hij nog:
„Na de Tweede Wereldoorlog is de Russi
sche bevolking over het algemeen met
een grotere snelheid toegenomen dan de
voedselvoorziening. Anno 1976 maken
we een klassiek voorbeeld van de mal-
thusiaanse leer mee”.
rikaanse LaSalle Kwartet, nog steeds „an
essay in dissonance” (om een Londense
criticus en tijdgenoot van de eerder geci
teerde Leichentritt, met betrekking tot de
zelfde materie aan te halen).
De meesten van het redelijk aantal con
certbezoekers Tweede Weense School-
maniakken en diegenen die de unieke kans
aangrepen om dan toch in ieder geval met
deze kunst eens „live” en qua uitvoering
op top-niveau, kennis te maken reageer
den echter enthousiast tot en met veel
bravogeroep op het gebodene.
al zal er nooit een Nobelprijs voor litera
tuur aan worden toegekend.
Carters pennevruchten smaken beter
dan die van Carl Rogers in zijn „De stille
revolutie” (een uitgave van Bert Bakker,
Amsterdam; vertaling: Ruud Markveldt
en Lenneke Zondervan). De Amerikaan
se psycholoog, vooral bezig met psycho
therapie, denkt dat er een onmerkbare
ommekeer aan de gang is in het denken
en leest daaruit een toekomst af voor een
nieuwe mens, die „de macht en controle
over zichzelf zal hebben”. Met tal van
voorbeelden (onder meer oervervelende
zoals Jan was met Truus, maar Jenny
kwam ertussen en toen vond Truus Bob)
tracht Rogers zijn betoog rond te krijgen.
En zo worden we volgens dese „psych”
mogelijk en als alle factoren meewerken
„respectvoller, harmonieuzer, meer ge
lijk, liefderijker”, enz. We helpen het
heer Rogers natuurlijk hopen, maar
voorlopig wijzen feiten, aangedragen
door Amnesty International, de organi
satie die opkomt voor de mensenrechten,
in een heel andere richting, namelijk dat
steeds meer mensen worden opgesloten
en in elkaar getrapt als ze ronduit voor
hun mening uitkomen.
In deze afdalende reeks komen we
tenslotte terecht bij Leo Gundy, „jaren
lang topmanager bij Amerikaanse be
drijven van wereldformaat”. Onder de
onversneden Nederlandse titel „Catch as
catch can” (de vertaling is van C. J. van
Tilborgh, Van Holkema en Warendorf in
Bussum gaf het uit) beschrijft hij hoe
Amerikaanse zakenlieden in Europa pe
netreerden. Dat verschijnsel is al eerder
en beter uit de doeken gedaan, onder
meer in „Onzichtbare wereldmachten”
van Louis Turner en „Het Amerikaanse
imperialisme” van Claude Julien. Gundy
komt niet veel verder dan anekdotisch
een immens probleem beschrijven.
Een oppervlakkige, onsamenhangende
aanpak waardoor men zich na afloop
misschien nog zal herinneren dat „een
zakenman uit Texas, die probeerde Eu
ropese zeden na te bootsen, de hand van
zijn Franse gastvrouw kuste en daarbij
haar arm ontwrichtte”. Maar méér niet.
HILVERSUM (ANP). Het internatio
naal jazzfestival Laren wordt dit jaar van
11 tot en met 13 augustus gehouden. Dat
betekent ten opzichte van voorgaande ja
ren een inkorting met twee dagen, maar
volgens de NOS zal het programma-aan-
bod nauwelijks geringer zijn, mede omdat
men nu behalve over de Singerconcert-
zaal ook zal kunnen beschikken over een
in de tuin bij de zaal op te zetten grote
tent. De organisatie van het festival is
weer in handen van de NOS, die zou
samenwerken met VARA, de Belgische
BRT en Singer.
BUENOS AIRES (AP). Juan Calda
rella, de vermaarde Argentijnse compo
nist van tango’s, is dinsdag te Buenos
Aires overleden. Hij is 87 jaar geworden.
Cardarella, een geboren Italiaan, was
een groot vriend van wijlen de tango-
musicus Francisco Canaro. Zijn beroemd
ste tango is „Canaro in Parijs” geweest die
was opgedragen aan Francisco Canaro die
de Zuid-Amerikaanse dans in! het begin
der jaren ’20 in Parijs had geïntroduceerd.
Vandaar is de zegetocht van de tango over
Europa begonnen.
Ten tweede gaf het de gelegenheid aan
de in Keulen werkzame Venezolaan Carlos
Orta om nu al voor de derde keer te
bewijzen dat hij geen choreograaf is. Hoe
veel kansen krijgt deze man nog voor de
artistieke leiding van het Dans Theater dat
eindelijk ook in de gaten krijgt?
Ten derde ging het werkstuk (Noviciado)
van Orta over een hoerenkast waarin het
mooiste wat er te beleven viel is, dat de
danseres Sabine Kupferberg de gelegen
heid kreeg te zingen dat ze „von Kopf bis
Fuss auf Liebe eingestellt” is. Tot slot nam
het Nederlands Dans Theater de gelegen
heid te baat om Ariadne van Jiri Kylian
nog eens te vertonen.
De dansvakopleiding in Den Haag blijkt
zich overigens gunstig te ontwikkelen, het
niveau van de leerlingen is tenminste veel
beter geworden dan de laatste keer dat ik
te zag. Dat kwam nog niet zo duidelijk
naar voren in het eerste werk, Unisono,
van Hans van Manen. Lopen is één van de
allermoeilijkste dingen om goed te doen,
maar zelfs als je dat kunt, dan.betekent dat
nog altijd niet dat je ook goecnunt dansen.
Unisono nu bestaat voor het grootste
déél uit het lopen van allerlei figuren,
aangevuld met wat armbewegingen en een
enkel eenvoudig pasje.
Het meest interessante van de avond, ik
zou haast van een ontdekking spreken, is
„Vijf Dansen” van René Vincent op vijf
melodieën voor viool en piano van Prokof-
jew, fraai uitgevoerd door Christina en
Peter Visser. Zeer zorgvuldig gecompo
neerd in aansluiting op de verrassende
arabesquen van Prokof jev, gaan deze dan
sen allemaal uit van al even verrassende
armgebaren en zeer lichte, hoge beenbe-
wegingen. Ze worden perfekt uitgevoerd
door vijf leerlingen en deden me denken
aan koele Japanse karakters in de wijde
toneelruimte.
Het derde leerlingenballet is een Roe
meense danssuite van Tom Bosma met een
aantal aardige momenten er in, maar ook
met weer teveel geloop. Het grootste be
zwaar daarin vind ik echter, dat deze leer
lingen te weinig verschil maken tussen het
uitvoeren van volksdansen (sterk aan de
grond gebonden) en klassiek ballet (met
het accent op lichtheid).
En dan komen we tenslotte tot „Novicia
do” van Carlos Orta, de inwijding van een
nieuweling in een hoerenkast. Een enkele
danser of danseres komt af en toe wel tot
wat fraaie bewegingsfragmenten (alle
dansers doen trouwens hun uiterste best
om de zaak goed te verdedigen), maar het
geheel blijft een vervelend naspelen van
wat Carlos Orta denkt dat er in een bor
deel gebeurt.
Het betekent allemaal niets, er is geen
spat drama en om bij het thema te blijven
zou je in het gunstigste geval kunnen zeg
gen, dat Orta met het talent van zijn dan
sers hoereert. Vanavond gaat deze voor
stelling nog een keer in Den Haag.
CONRAD VAN DE WEETERING
DEN HAAG. Dinsdagavond trad het
Nederlands Dans Theater in de Koninklij
ke Schouwburg op in de rol van gelegen
heidsgever. Ten eerste gaf het aan de
dansvakopleiding van het Koninklijk
Conservatorium de gelegenheid zijn leer
lingen aan het publiek te vertonen waar
Steeds herhalend wat de Amerikaanse
kiezers graag willen horen. En wat onmo
gelijk leek lukte de man uit Plains, het
gehucht in de staat Georgia: hij werd in
1976 gekozen tot president van de Vere
nigde Staten.
In zijn autobiografisch boek „Alles op
alles”, vertaald door Janny de Moor en
uitgegeven door J. H. Kok in Kampen
kan men lezen hoe de nieuwste Witte
Huis-bewoner zijn aanloop nam naar de
sprong in het centrum van de
macht van Washington.
Op sommige punten lijkt Carter nu
waar te maken wat hij in het vooruitzicht
stelde zijn hameren op een Ameri
kaans energieprogram (hoogst noodza
kelijk in een land dat onbekommerd
enorme olieplassen verzwelgt). Aan de
andere kant verbrak hij verkiezingsbe
loften door opnieuw méér uit te geven
voor defensie, een post uit de begroting
waarop bezuinigd zou gaan worden.
Tamelijk storend in dit boek is de reeks
tandpasta-glimlachfoto’s. Maar wie zich
daar niets van aantrekt en wie de tijd
neemt om de graten van overdreven wel
sprekendheid op het randje van zijn bord
te leggen, krijgt er toch een redelijke
indruk van welke snaren in een mens
beroerd worden als hij, zeg maar, een
van de machtigste politieke mannen ter
wereld wil worden. Tot november 1980
behoudt dit boek zeker zijn waarde, ook
Roe voorspel ik het jaar van de ineen
storting van het systeem van de Sovjet
unie? Een als historicus geëtaleerde,
zich „aspirant-kommunistoloog” noe
mende. Emmanuel Todd doet dat zo:
„Dan moet in de eerste plaats de land
bouw in het oog gehouden worden. Als
de oogst van 1976 slecht zal uitvallen is
alles mogelijk. Als de oogst van 1977
slecht zal uitvallen, en dat geldt even
zeer voor alle volgende jaren, is nog
steeds alles mogelijk’’. Vraag: als dus in
1999 de oogst slecht zal uitvallen...?
Voorspelbaar antwoord: Jawel, dan is
alles mogelijk.
Dat enthousiasme op dit vierde en laat
ste concert van de serie die het LaSalle
Kwartet de afgelopen weken wijdde aan
deze Tweede Weense School (waartoe zo
als men weet ook Schonbergs leerlingen
Anton Webern en Alban Berg gerekend
worden) kwam vooral los bij Bergs Lyri
sche Suite voor strijkkwartet, die het ge
heel besloot.
De innerlijke overtuiging die de vier
strijkers van dit fabuleuze kwartet ken
merkt, sprak weliswaar ook al uit de voor
dracht van het genoemde, ongenaakbare
„Reizend achter het heimwee” (dicht
bundel) door Willem Brandt, uitgave Hol-
landia 14,90).
„Een mooie vriend”, vijf korte verhalen
door Raymond ten Berge, uitgave Sta-
bo/All Round 12,75).
„De vruchtbare muze”, tendens en en
gagement in de literatuur, door Annie Ro-
mein-Verschoor, uitgave SUN in Nijme
gen 10,-).
„Kanonnevoer” door Louis-Ferdinand
Céline, uitgave Meulenhoff 16,50).
„Onze ramen op het Oosten” (dichtbun- door May Bethel, uitgave Helmond bv
del) door Harry Hoogstraten, uitgave In de 19,90).
Knipscheer 8,50). „De eindeloze strijd”, het wielerseizoen
„Dagen van na-bestaan”, dagboek van van A tot Z, door Jan Cornand en Stefaan
een rouwproces, door Joke Forceville-Van Van Laere, uitgave Drukkerij Het Volk in
Rossum, uitgave Ambo 9,75).
„Distance Call”, brief aan een Suri-
naams-Antilliaanse moeder, door Ken
Mangroelal, uitgave In de Knipscheer
8,50).
Gent 20,70).
„Van onze reporter ter plaatse” door
Jan Cornand, uitgave Drukkerij Het Volk
19,90).
„Komplot in California” door Alistair „Maak er een schip van”, praktische
Maclean, uitgave Elsevier 19,50). tips voor het verbeteren, repareren en
„De zeewolf” door Jack London, uitga- uitrusten van uw jacht, door lan Nicolson,
ve Teleboek 14,90).
„Mooie boel” door Monika Sauwer, uit
gave Bert Bakker.
„Een valk voor een koningin” door Ca
therine Gaskin, uitgave A. W. Bruna
6,50).
„Kropotkin”, memoires van een revolu
tionair, door Peter Kropotkin, uitgave Het
Wereldvenster 44,50).
uitgave Hollandia 34,50).
„Winnend starten”, strategie en tactiek
van het wedstrijdzeilen, door Eric Twina-
me, uitgave Hollandia 34,50).
„Overleven op zee”, handboek voor de
zeezeiler, door Dougal Robertson, uitgave
Hollandia 34,50).
„Het bruine schuiten boek”, over een
„Mozambique, een volk in beweging”, nieuwe generatie schippers op oude zeil-
uitgave Komité Zuidelijk Afrika, Da Cos- schepen, door Theo Leeuwenburgh, uitga-
tastraat 88, Amsterdam (ƒ7,50). ve P. N. van Kampen Zn. 39,50).
AMSTERDAM. Donderdag 30 maart
zal het Rijksmuseum Vincent van Gogh de
gehele dag (van 10.00 tot 17.00 uur) gratis
voor het publiek toegankelijk zijn in ver
band met de herdenking van de 125ste
geboortedag van de schilder. Van Gogh
werd donderdag 30 maart 1853 in Zundert
(NB) geboren.
Kwartet opus 30 van Schönberg, maar het
onmiskenbare feit dat Alban Berg zich op
een veel natuurlijker en ongedwongener
wijze bedient van de atonaliteit als uit
drukkingsmiddel, verleende het muzikale
betoog in diens werk veel meer glans.
Het was als altijd weer opmerkelijk dat
in deze kunst die de consequentie in
houdt van de cerebrale wending waartoe
het oeverloos gebruik van de chromatiek
ten tijde van de overrijpe laat-romantiek
wel moest voeren bij Schönberg als een
zekere verwrongenheid, een corset, een
'féwmW I
niet min^r don 81 leerlingen gebruik van
(ADVERTENTIE)
29 Maart telt uw stem dubbel
AMSTERDAM. „Hoe arm zouden on
ze nakomelingen wel zijn, als deze vreug
deloze, verbitterde Schönberg voor hen
ooit zou moeten gelden als samenvatting
van het gevoel van hun tijd”, schreef de
Berlijnse musicoloog en criticus Hugo
Leichentritt zo’n halve eeuw geleden. Die
„nakomelingen” zouden Schonbergs
ideeën rond 1950 overigens alsnog als al
leenzaligmakend uitgangspunt nemen
voor een nieuwe, toonaangevende richting
in het componeren. Een aanvankelijk zeer
krachtige stroming die evenwel allang
weer op dood spoor is geraakt, terwijl
Schönberg intussen „klassiek” geworden
is.
Toch betekende Schonbergs Derde
Strijkkwartet uit 1927 voor sommige toe
hoorders bij de uitvoering, dinsdagavond
in de Kleine Zaal van het Amsterdams
Concertgebouw door het beroemde Ame-
„Emanciperen moet je leren” door
Yvonne van de Mosselaar, uitgave
Kooyker.
„Volgend jaar misschien”, geloven tus
sen twaalf en zeventien jaar, door Jan
Nieuwenhuis, uitgave Ambo 29,50).
„Tussen twaalf en zeventien”, berichten
van jonge gelovigen, door Jan Nieuwen
huis, uitgave Ambo 19,50).
„Inleiding tot de wijsbegeerte van de
Grieken en de Romeinen”, door prof. dr.
H. de Vos, uitgave Het Wereldvenster
29.50).
„De Chinese agenda” door Joe Poyer,
uitgave A. W. Bruna 4,50).
„De Generaal: Allemachtig”; „Johnny
Goodbye: De straatvechter”; „Bob Mora-
ne: Het zwaard van de Paladijn” en „Oli
vier Blunder: Onweerstaanbaar niet te
stuiten”. Vier nieuwe stripuitgaven van
Oberon, prijs per deel 5,25.
„De genezende kracht van kruiden”
