Veelzijdig programma
tijdens de paasdagen
Haarlem
film
amsterdam
n
filmhuizen
t
I
1
few
rato®
1
te»
ioede acteerprestaties zorgden voor opvallende emancipatie
fc
WW*
a
luur
Close Encounters, Disney en Japanse surprise
s
I
Verrassingen
Vriendschapsband
17
MAART
2 4
19 7 8
RIJD AG
Hl M
I
I
Charles Boost
I
joaoonocirrnc
n
ir
jfroeger was het begrip „star”
loniem met actrice. Te begin-
K met Mary Pickford in de eer-
■decennia van deze eeuw waren
Tactrices, van onschuldig platte-
Jdsmeisje tot de vamp toe, de
Ite kassa-trekkers. Theda Bara,
[zusjes Gish, Gloria Swanson,
lice Terry maakten toen zo’n
jetje de dienst uit. Daarna na
jade mannen het over: Douglas
jrbanks, Rudolph Valentino,
|hn Gilbert, John Barrymore.
inc.iru
k k u k int HinrinnnDnonnnnnnnnonnannnnaaaaDDDaDaaanDaaDDaaDaaaDDat
w O
inacii.
-
■F -
l
S
H
fit
7 S
Het werd de film waarvan na afkipp
niemand precies kon vertellen waar de
plot over ging, maar iedereen wel in dode
lijke spanning had gezeten In een woord
een film die geen cinefiel zich mag laten
De filmhuizen in en om Haarlem zorgen
deze week eveneens voor een paar uitzon
derlijke films. Het Melkwoud (Zijlstraat
63) komt met „The Big Sleep”, een titel die
iedere filmliefhebber het hart sneller doet
kloppen. Een van de beste Humphrey Bo-
gart-films, maar tegelijk een hoogtepunt
in de carrière van Howard Hawks die in
1946 de gelijknamige roman van Raymond
Chandler liet bewerken (o.a. door William
Faulkner), die Sidney Hickox achter de
camera plaatste, Max Steiner de bijbeho
rende muziek liet componeren en die
naast „Bogye" diens vrouw Lauren Bacall
plaatste.
Hij is daarvoor uit Milwaukee waar hij
bakker is naar Hollywood gereisd, samen
met zijn timide vrouw Annie (een mooie,
aandoenlijke rol van Carol Kane, bekend
uit „Hester Street”) en de verwarring en
chaos die hij argeloos om zich heen veroor
zaakt, zorgen voor de nodige pret, verfijn
de humor hoeft men van Gene Wilder niet
te verwachten maar wie houdt van een
bandeloze, naar,het surrealisme neigende
val-, smijt- en breekklucht, zal zich zeker
niet vervelen bij ,,’s Wérelds vurigste Min
naar”.
Gene Wilder als gaucho in „The World's
greatest Lover”. (City)
nachtvoorstellingen van Roxy.
Haarlem biedt deze week een gevarieerd paasprogramma waar ieder wel iets van zijn
gading kan vinden. Wie van science fiction houdt, gaat natuurlijk naar Lido waar
„Close Encounters of the Third Kind” draait, een film van Steven Spielberg, die zijn
naam onverbrekelijk verbonden heeft aan „Jams”. Ditmaal heeft hij zijn talent voor het
oproepen van spanning en sensatie beproefd op het verschijnsel van de UFO’s, de niet
geïdentificeerde vliegertde voorwerpen in het heelal, populair „vliegende schotels”
genoemd. Een minder gruwelijk onderwerp, een onderwerp ook waarbij men misschien
niet zo lijfelijk betrokken is als bij „Jams”, waardoor „Close Encounters” zijn
inzinkingen heeft tussen opwindende fragmenten waarin vooral de technische stunts
domineren.
Woody Allen voorkomt als no. I bij „bepte
Ie Amsterdamse filmagenda is vrijwel
veranderd gebleven. Erbij gekomen is
Animal”, terecht vertaald met „Een
ile beestenboel” waarin Jean-Paul Bel-
tado laat zien dat hij nog niets aan durf
•lenigheid heeft ingeboet en samen met
Mjuel Welch de waanzinnigste stunts
eet uit te halen. Een oppervlakkige
mturenfilm met veel luidruchtige span-
»9
1
Spielberg heeft in ieder geval een onder
houdende film gemaakt, waarin de Franse
regisseur Francois Truffaut de rol speelt
van een geleerde, bezig vreemde verschijn
selen op te lossen die uiteindelijk te maken
hebben met de aanwezigheid van UFO’s,
waarvan er tenslotte een triomfantelijk op
l weer
vertrekt. Allen die dat meegemaakt heb
ben zullen niet meer twijfelen aan het
bestaan van vliegende schotels.
Wie echter meer voelt voor komische
onwaarschijnlijkheden, kan in Studio te
recht waar een speelfilm uit de Disney-
studio’s, „Herbie gaat naar Monte Carlo”
is ingezet. Voor velen, vooral voor jeugdi
gen, is Herbie een begrip. Hij is de kleine
Volkswagen, die zijn hersenen weet te ge
bruiken en dikwijls zeer eigenzinnige be
slissingen neemt. Hij is zelfs in staat ver
liefd te worden en waartoe dat leidt als hij
ingeschreven wordt voor een race van
Parijs naar Monte Carlo kan men zien in
deze derde Herbie, die onder regie van
Vincent McEveety stond.
Als repeterende reprise heeft Roxy voor
de paasweek „Le Cerveau” gekozen, beter
bekend onder de titel „Wie 't laatst lacht".
<een soort golfbeweging volgden ver-
•Lens de periodes waarin afwisselend
tors of actrices de strijd om de grootste
Hilariteit wonnen. Na Garbo en
tiich rezen de sterren van Clark Gable,
ij Grant, William Powell, Spencer Tra
in de naderende oorlog creëerde het
iè van de „sophisticated girl”, Myma
j, Ginger Rogers, Carol Lombard, Ka
me Hepbum en uiteindelijk Lauren
tall die zich zelfs tegenover Humphrey
I prt wist te handhaven.
te zien Minder eenvoudig ligt het bij de
andere kandidaten
In ..Julia’,’ naar authentieke gegevens
van de schrijfster Lillian Hellman worden
twee vriendinnen geïntroduceerd respec
tievelijk gespeeld door Jane Fonda en
Vanessa Redgrave, die elkaar in kwaliteit
van spel weinig toegeven. Maar daarbij
kan tenminste nog een enkele bij-omstan-
digheid de doorslag geven Jane Fonda als
de schrijfster Hellman heeft een leidende
rol in het verhaal en komt dus meer in
beeld. Domineert daardoor als het ware de
meer bescheiden aanwezige Vanessa.
het rijtje bepaald door de prestatie van een
of twee actrices, zodat in de rubriek „Beste
actrice” de namen uit de genomineerde
films voorkomen van Anne Bancroft (uit
„The turning Point”), Jane Fonda (uit „Ju
lia”), Diane Keaton (uit „Annie Hall”) en
Shirley MacLaine (uit- opnieuw- „The tur
ning Point”).
Als vijfde naam staat Marsha Mason
genoemd die in het hier .nog niet bekende
maar wel genomineerde „The Boodbye
Girl” de hoofdrol speelt. Ook in de catego
rie „beste vrouwelijke bijrollen" worden
enige hierboven al genoemde films ge
noemd, maar ook „Looking for Mr. Good
bar” die de aangewezen film zou zijn ge
weest om er de hoofdrolspeelster Diane
Keaton mee te bekronen. Maar omdat
haar naam al genoemd wordt in verband
met „Annie Hall” (waarvan regisseur
■ijken we in recentere jaren dan is er
I i sterke opmars van de mannelijke ac-
r geweest, de dominerende man als
rlon Brando, Richard Burton en in de
van de „loner” Robert Redford, Steve
Queen, Dustin Hoffman, Peter Fonda,
bert de Niro, waartegen de vrouwen
halve in enkele west-Europese landen)
inig in te brengen hadden.
(aar het getij schijnt weer gekeerd. Het
i erikaanse weekblad Newsweek riep
(wat voor ons 1978 wil zeggen) uit als
ar of the Actress”, vanwege de ver-
illende naar voren springende films die
ide prestatie van een actrice hun faam
I danken hadden. En ook vanwege de
or de „Academy of Motion Picture Arts
i Sciences” samengestelde lijst van no-
f latie voor een Oscar (die begin april
rit uitgereikt). Die nominatie stelt niets
Iers voor dan een voorkeurkeuze van
i „Academy” voor films, acteurs en tech-
the krachten die straks voor een Oscar
lanmerking komen.
n bij de nominaties van dit jaar staan
Ier het kopje „Beste film” Annie Hall:”
i Woody Allen, „The Goodbye Girl” van
■bert Ross, „Julia” van Fred Zinne-
in, „The turning Point”, eveneens van
bert Ross en „Star Wars” van George
pas. Behalve de laatste film (de enige
fe spektakelfilm die voor een Oscar in
pmerking komt) worden de andere in
rabpon-serie met „De Deserteur” van Pu
dovkin (op dinsdag 28 maart) die zich
grotendeels buiten Rusland, in een Duitse
havenstad afspeelt, verder „De Opstand
der Vissers” naar de roman van Anna
Seghers en onder regie van de Duitse maar
naar Rusland gevluchte theaterver-
nieuwer Erwin Piscator (op woensdag, de
29ste) en tenslotte op donderdag „De Vech
ters” van Gustav von Wangenheim, even
eens een emigrant.
De eerste twee films zijn uit ’33/34 en
houden zich bezig met arbeidsopstanden
buiten de Sovjet-Unie die gevoed worden
door de communistische leerstellingen. De
triomf dus van de Sovjet-leer. De laatste is
een dramatisering van de Rijksdagbrand
die Hitler aan het bewind bracht. Joris
Ivens werkte nog korte tijd met Von Wan
genheim aan het scenario.
Zijn naam is Dersoe Oezala, hij is een
oud, wijs en inventief man die tegen alle
vermoeienissen is opgewassen en in ogen
blikken vari gevaar een onmisbare hulp in
de nood is. Er ontstaat een grote
vriendschap tussen Arsenjew en Dersoe
en als er een tweede expeditie nodig is, is
Dersoe als toevallig opnieuw van de partij.
Maar dan dienen zich bij hem, wiens leef
tijd niet te schatten valt, de kwalen der
ouderdom aan.
Vooral zijn jagersblik gaat achteruit en
Arsenjev vindt het onverantwoord zijn
gids en vriend alleen in de bossen achter te
laten. Hij neemt hem mee naar zijn huis in
de stad. Maar ondanks de hartelijkheid
van de hele familie kan de woudloper het
in die omgeving niet uithouden. Hij keert
terug naar zijn geliefde bossen en kort
daarop bereikt Arsenjev het bericht dat
De film is van 1969 en gemaakt door Gé- zijn trouwe vriend onder tragische om-
rard Oury, Frans acteur en regisseur die
ditmaal met Amerikaanse steun een
groots opgezette thriller kon maken over
een ingenieuze treinroof, daarbij gesecon
deerd door een internationale cast met
namen als David Niven, Jean-Paul Bel
mondo, Bourvil en Eli Wallach. De blijvers
zijn deze week „Ben Hur", 2de week Pala
ce, en „Dr. Vlimmen”, 5de week Luxor.
Maar voor de doorgewinterde film
liefhebbers, die dit alles wel voor gezien
houden, zitten de mooiste verrassingen in
de nachtvoorstellingen. Daartoe hoort nog
niet zo zeer „The Devil's Brigade” in Pala
ce, een harde, in Italië spelende oorlogs
film van de geroutineerde Andrew V.
McLaglen met William Holden en Cliff
Robertson, die tot de goede Amerikaanse
middelmaat kan worden gerekend. Ook
niet een goedkoop sex-probeersel als „De
Prostitutie Profiteurs” in Lido. Maar wel
„Dersoe Oezala”, waarvan Roxy de nach
telijke première geeft.
De film is uit een Japans-Russische sa
menwerking ontstaan en werd geregis
seerd door de internationaal gerenom
meerde Japanner Akira Koerosawa. Het
resultaat werd een zeer ongewone en tege
lijk uiterst fascinerende film over een Rus
sische verkenningstocht omstreeks 1900
door nog niet in kaart gebrachte gebieden
van Siberië. De expeditie bestaat uit mili
tairen, onder leiding van kapitein Arsen
jew, ongeoefend^ en niet op ongecultiveer
de gebieden en moerassen ingestelde man
nen Als toevallig een Mongoolse woudlo
per en jager hun pad kruist, wordt zijn
bereidheid om als gids op te treden van
harte toegejuicht.
Als paassurpise is ook nog toegevoegd
ilt Disney’s „Peter Pan”, een tekenfilm
lar het bekende Engelse sprookje van
sines Barrie al in 1953 in het Nederlands
gesynchroniseerd met Johan Walhain
oor de stem van de oppermachtige Peter
to Andere bekende Nederlanders die
m de nasynchronisatie meewerkten wa
in Fons Rademakers, de Nederlandse
iem van Kapitein Hook, verder Wam Hes
es, Cruys Voorbergh (Meneer van Dalen),
fetty Blok, Lia Dorano, Ton Lutz en Har-
sBronk De verteller is Wim Povel. Het
lal een attractie extra zijn tijdens de film
e raden naar de acteurs die hun stem
éenden.
Maar ook zonder dat blijft „Peter Pan”
ienvan de beste Disney-films, al waren de
hgelsen niet zo blij met de popularisering
'to hun dierbaar sprookje. Peter Pan is
latuurlijk te zien in het Flora Disney The
ta in de Amstelstraat en ook in City 2.
Enkele weken geleden hebben we op
tae plaats naar aanleiding van „The last
Remake of Beau Geste” aandacht, ge
daagd voor twee leerlingen van de regis
ter Mel Brooks („Blazing Saddles”, „Si
lent Movie”) die het vak bij hem leerden en
vervolgens hun eigen weg gingen, maar
dan wel in de sporen van hun leermeester.
Dat waren Marty Feldman en Gene Wil
der. De eerste debuteerde als schrijver-
Speler-regisseur met „The last Remake”,
de tweede deed hetzelfde in „The Adventu
res of Sherlock Holmes’ smarter Brother"
(75) thans gevolgd door „The World’s
latest Lover”, ingezet in City.
De titels van de films wijzen er al op dat
tede debutanten de succeslijn willen
.Voortzetten van hun leermeester: het paro
diëren van eens bestaande maar vergeten
Jümgenres. Ook in hun stijl, sterk aange
zette kolderhumor die dikwijls bij het
waanzinnige af is, bewijzen zij hun af
komst. In „The Worlds greatest Lover”,
met wie natuurlijk Rudolph Valentino be
doeld is, doet Gene Wilder die zich al bij
Voorbaat Rudy Valentina heeft laten noe
men, mee aan een filmtest die moet uitma
len wie als waardige opvolger van de
grote minnaar van het witte doek in aan
merking komt.
nes, .wijst het al uit. Emma en Didi spelen
gelijkwaardige rollen en het zal bijzonder
lastig zijn een keuze fe moeten maken.
Misschien dat de jury die uiteindelijk de
Oscars zal toewijzen de moeilijkheden zal
ontlopen door Diane Keaton de veelbe
geerde titel te geven. „The turning Point”
krijgt hoe dan ook toch een hooggeplaatste
vermelding, omdat regisseur Herbert Ross
al bij de beste regie vermeld staat, het
scenario (van Arthur Laurent) al een no
minatie heeft voor het beste oorspronkelij
ke script en danser Mikhail Baryshnikov
als eerste voorkomt op de lijst van beste
mannelijke bijrol. Maar dat de vrouwen
ditmaal een belangrijke rol gespeeld heb
ben bij de verdeling van de jaarlijkse
Oscars staat wjjl vast.
in die tijd op doorreis door Parijs, nog een
optreden bijdraagt.
Verder spelen in de film die kwistig
gebruik maakt van nostalgieke „art déco”-
stijlen, nog mee Charles Boyer, Francois
Périer, Anny Duperey en Claude Rich De
film is van een kille schoonheid en de
mensen die optreden zijn bewegende
schimmen uit een ver verleden die als de
meeste historische figuren niet van vlees
en bloed zijn, maar levende legendes.
Het Filmmuseum beëindigt zijn Mesh-
standigheden om het leven is gekomen.
Behalve een natuurfilm van een prachti
ge wilde schoonheid is „Dersoe Oezala”
een ontroerend verslag van een
vriendschap tussen de natuurmens Dersoe
en de natuurgeleerde Arsenjev, een ver
bond waarbij praktische en door ervaring
verworven kennis samengaat met boeken
geleerdheid.
Bijzonder bezienswaardig is ook de
nachtelijke film bij Studio, die ook maan
dagavond draait. De inviterende titel is
„Hollywood Boulevard”, een opwindende
plaats van handeling. Twee aan de filma
cademie van Los Angeles afgestudeerde
studenten, Joe Dante en Allan Arkush
hebben met weinig geld een parodie op het
filmcentrum en op zijn goedkope produk-
tie van B-films gemaakt. Beide onderwer
pen leveren stof genoeg voor waanzinnige
grappen en een kolderfilm die overvloedig
gebruik maakt van alle bekende Holly-
wood-ingrediënten als sex, achtervolging
en geweld.
Zodat de twee regisseurs tenslotte zelf
uitkomen op een B-film, dwz. een op een
schoen en een slof gemaakte film die zijn
armoede verbergt achter een nevelgordijn
van sensaties en goedkope effecten, alleen
maar met het doel het publiek vluchtig
bezig te houden. En dat doet „Hollywood
Boulevard” dan ook, zij het ditmaal met
intelligentie en met pittige teksten.
In Frans Hals is „The Omega Man” met
Charlton Heston geprolongeerd. Behalve
„Herbie” in Studio is er voor de jeugd een
Tom en Jerry-festival, dat Palace op de
matinees organiseert. Zoals gezegd,
niemand is vergeten pp dit veelzijdige
paasprogramma.
Shirley MacLaine (links) en Anne Bancroft spelen twee bevriende danseressertfn „The
turning Point", die binnenkort in ons land in roulatie zal gaan. Het is een van de films,
waarin vrouwen voor opvallende acteerprestaties zorgen, die zijn voorgedragen^ voor
een Oscar. E
’.’Wl
ontgaan ook al heeft hij hem al enige
malen gezien. Al was het alleen maar om
Humphrey Bogart en Lauren Bacall zo
terloops hun giftige dialogen te horen uit
wisselen.
Misdaad is ook het hoofdthema van de
film die Filmhuis Velsen (Kanaalstraat
257, IJmuiden) woensdagavond vertoont
Want in „Stavisky” van Alain Resnais gaat
het om de historische oplichter en zwende
laar uit het begin van de dertiger jaren
wiens ontmaskering de val van de Franse
regering ten gevolge had. Jean-Paul Bel
mondo speelt deze Russisch-joodse zaken
man die politici omkocht, met de top van
de Parijse politie bevriend was en een
ongekend luxueus leventje leidde. - Res
nais („Hiroshima, mon Amour”, L’Année
dernière a Marienbad”) heeft Jorge Sem-
prun het verhaal overeen decadente perio
de laten schrijven, waaraan Leon Trotzky,
trouw weer in tel op witte doek
Veel mqeilijker wordt het bij de twee
vrouwenrollen in „The turning Point” die Joeri Solomin als Arsenjev bij het graf van Dersoe Oezala, een boeiende film in de
binnenkort in ons land zal gaan lopen
maar in het buitenland al een hele reputa
tie heeft. Opnieuw, als bij „Julia” bestaan
er in deze film vriendschapsbanden tussen
de twee vrouwelijke hoofdpersonen. In
haar jeugd waren ze beiden veelbelovende
danseressen, maar Didi (Shirley MacLai
ne), een van hen, kapte vroegtijdig met het
inspannende beroep, ook al omdat ze
zwanger werd. Zelf speelde ze nog met de
gedachte van een abortus, maar haar
vriendin Emma (Anne Bancroft) raadde
haar destijds die plannen sterk af.
Twintig jaar later ontmoeten de
vriendinnen elkaar opnieuw. Didi is geluk
kig getrouwd met de vader van het kind
dat zij verwachtte en is nu huisvrouw en
moeder van drie kinderen. Ogenschijnlijk
een onbekommerd bestaan Maar Emma
die is blijven doordansen is een internatio
nale prima-ballerina geworden die de ja
loezie van Didi opwekt. Had oók zij niet
beroemd en geëerd kunnen worden als zij
destijds maar haar zin had doorgezet.
En zelfs begint ze er Emma van te ver
denken haar tijdens haar zwangerschap
alleen maar in de richting van het huwelijk
geadviseerd te hebben om een mogelijke
concurrente vreedzaam uit de weg te kun
nen helpen. Achterdocht en naijver ver
troebelen tijdelijk de vriendschap die de
vrouwen door de jaren heen voor elkaar
zijn blijven voelen. Het verhaal dat afge- "“rctedaalt en’naeen kort Oponthoud
regie”, als „beste acteur’’ en bij „beste wisseld wordt met imponerende balletscè-
oorspronkelijke script”) is bijrolspeelster
Tuesday Weid uit deze film gekozen in de
rubriek „beste vrouwelijke bijrol". Het is
allemaal heel erg ingewikkeld, maar een
ding is zeker: „Annie Hall” gaat hoe dan
ook met de meeste Oscars onderscheiden
film worden en het lijdt ook geen twijfel
dat de beslissing welke actrice het predi-
caat beste actrice van het jaar moet krij
gen, de grootste moeilijkheden zal ople
veren.
Wij hebben hier Diane Keaton kunnen
zien in de voortreffelijke film „Annie Hall"
en in de zeer zwak gemaakte „Looking for
Mr. Góodbar” en haar in beide gevallen tot
uitzonderlijke prestaties zien komen.
Niemand zou, denk ik bezwaren hebben
haar tot beste actrice van 1977 uitgeroepen