Evenwichtige jubileumexpositie in de Vleeshal
De Groep brengt actualiteit
met legio verrassingen
n Commedia dell’arte
En toch vrij kunnen opnemen.
Met de nieuwe ABN Kapitaalmarkt-spaarrekening.
De hoge rente maken
van de kapitaalmarkt.
iil'ommerciële opzet met rijp en groen talent slaat aan in Nederland
dij
r
Expositie rond „Het vaderlands
gevoel in Rijksmuseum”
sjonge acteurs watervlug
èatro a l'Avogaria uit Venetië speelt ,,Zani"
qENSDAG 29 MAART
KUNST
19 7 8
’n
k
ken
atisuw
Niet hautain
t.
kaar.
De nieuwe ABN Kapitaalmarkt-
Dhr./Mevr.:
Adres:
Tel.:
Plaats:
BH
spaarders. U benut de hoge rente van
de kapitaalmarkt. Het rendement wordt
Stuur mij de informatiefolder ’’Kapitaalmarkt-
spaarrekening”.
1
I
I
I
I
I
I
I
J
Heeft reeds een rekening bij de ABN: ja/neen.
Zo ja, bij ABN-kantoor:
In ongefrankeerde envelop zenden aan: ABN Bank,
Afd. O.D. 50, Antwóordnr. 1555,1000 PA Amsterdam.
ROTTERDAM. Het is een mondvol, maar we zullen er aan moeten
ennen. Het ziet er namelijk naar uit dat The International Festival of
juntry Music, waarvan de eerste vaderlandse editie dinsdagavond
ior een zeer goed bezette Ahoyhal plaatshad, elk jaar een vervolg zal
ijgen.
De nieuwe ABN Kapitaalmarkt- F
spaarrekening is interessant voor kritische VV7Z-
spaarders. U benut de hoge rente van WII11C1L/C1
de kapitaalmarkt. Het rendement wordt
maandelijks door het CBS gepubliceerd en j
door de ABN met V2% verhoogd.
U loopt geen koersrisico. En toch kunt
u vrij over uw geld beschikken zonder
opzegtermijn. U betaalt dan wel 3%
opnamekosten. Het is dus belangrijk dat u
uw spaargeld lang laat staan.
Meer weten van de ABN Kapitaalmarkt-
spaarrekening? Uw ABN-kantoor helpt I
u graag verder. Ook kunt u gebruik UHkl
maken van de informatiebon. I BItL
"yPcr Lu vuu
«Cndf ipitano,
®en.
it wordt
t
n.
(de advocatuur - het gerechtsge-
JOHN OOMKES
(ADVERTENTIE)
uren jan
n
C 13
CEES STRAUS
riem
ir Tompall Glaser
innema
r weken
oor een
In de relatie tussen Pantalone en zijn
verliefde dochter ligt het volle accent op
uiterst korte rijmende zinnetjes, wat zelfs
gelaten publiek in de intieme barok-
louwburg in Leiden van „De Komedie
Trouwens, op de tentoonstelling wordt op
geen enkele manier verwezen naar dat
verleden en eigenlijk is dat wel zo te be
treuren. De Groep heeft in de loop van
haar bestaan praktisch alles aan kwaliteit
wat Haarlem op schilderkunstig gebied te
bieden had een kans willen geven. Om
onder meer die reden is ze ook opgericht in
1952 toen de allermeeste kunstenaars het
heel moeilijk hadden om aan een expositie
te komen. Het was best aardig geweest
Er is in deze krant uitgebreid stilgestaan
bij dit jubileum, zodat het weinig zin heeft
opnieuw te refereren aan het soms zeer
roemruchte verleden van de vereniging.
Het was vooral de Gouden Eeuw
waaraan men zich wilde spiegelen. Her
oïsche en tragische gebeurtenissen uit
een verder verleden, zoals de slag bij
Waterloo, de moord op de Gebroeders
de Witt, de aanslag op Prins Willem van
Oranje, het laatste gebed van Van Ol-
debarnevelt waren vaak dankbare on
derwerpen voor negentiende-eeuwse
schilders.
„Parkeer
plaats 77" is de
titel die Haye
Gemser aan zijn
olieverfschil
derij meegaf dat
hij in
fotorealistische
stijl maakte. Te
zien op de 25e
tentoonstelling
van De Groep in
de Vleeshal in
Haarlem.
(Tot en met 9 april, dagelijks van 10-17
uur, op de zondagen van 13-17 uur).
ngen
uur
uur
5 uur,
0 uur.
lat je niet)
est.
die bond
hebben om dit werk voor de vuist weg te
kunnen spelen.
De bedoeling van deze voorstelling?
Ach, ik heb jarenlang avant-gardetheater
gedaan, maar de avant garde is dood,
daarom ben ik op zoek gegaan naar de
bron. Uit de Zani is iedere vorm van thea
ter van nu voortgekomen. Ik heb er geen
politieke bedoeling mee, ik weet eigenlijk
niet goed wat de bedoeling van het theater
nu is, misschien is het een vorm van kerk
dienst, een samenkomen van mensen die
zoeken naar een relatie met elkaar, naar
een gemeenschappelijk begrip, hoe simpel
dan ook”.
In deze voorstelling, georganiseerd door
het Nederlands Theater Instituut, laat dat
begrip in ieder geval niets te wensen over,
Italiaans hoef je er niet voor te kennen,
hoewel het doorlezen van het programma
vooraf aan te bevelen is. In de Haarlemse
Stadsschouwburg kunt u daar donderdag
avond getuige van zijn.
CONRAD VAN DE WEETERING
aer één v< en ook nu weer zijn het jonge acteurs
re
ledij en met hun typische commedia
'ell’arte maskers in volle vaart in deze
ude theatervorm storten. Giovanni Poli:
Oudere acteurs kunnen dit niet meer,
ror dit spel moet je speels, licht en jong
jn”.
Dat houdt allemaal noch een definiëring
noch een veroordeling in van een, toegege
ven, zeer vercommercialiseerde vorm van
lichte muziek met duidelijk behoudende
maatschappelijke tendenzen. Country is
op zich amuserende, gemakkelijk toegan
kelijk vierkwartsmaats muziek, waarop
het uitstekend wiegen of dansen is. De
langzamere ballads beschikken bovendien
over het vermogen in te spelen op gevoel,
emotie en sentiment.
Daarnaast mag best eens onderstreept
worden dat de sterren in de country zich in
de regel niet hautain opstellen en zich best
de moeite willen getroosten om in de pau
zes naar de foyers te komen om met hun
bewonderaars van gedachten te wisselen,
albums te signeren en handtekeningen' uit
te delen. Het is een van de redenen van hun
volkse succes.
Vergeten wij een moment dat deze mu
ziek de bestaande maatschappelijke rolpa
tronen (de man als vrijbuiter, de vrouw als
trouw huisdier, bijvoorbeeld) bevestigt,
dan blijft er dus veel over dat ondanks de
carnavalerie van een dergelijk circus de
moeite waard is. Maar de vragen oproe
pende opzet van het geheel korte hoog
uit 15 a 20 minuten durende optredens
vormt een belemmering om een goed beeld
van een artiest te krijgen. Terwijl bij een
normaal concert dan juist het essentiële
breekpunt voor elke artiest optreedt
overwint hij de gewenning of niet? sluit
men tijdens dit festival juist de korte ken
nismaking weer af. Zoiets kan vervelend
zijn als je juist op één of twee namen uit
het pakket bent afgekomen. Een beoorde
ling van waartoe iemand werkelijk in staat
is valt dan ook niet te geven.
Daarom som ik maar de notities op die
ik bij enkele van de artiesten heb gemaakt.
Carl Perkins bijvoorbeeld, de man van
Blue Suede Shoes, schuwt directheid niet
en maakt uitstekend contact. Joe Ely komt
over als een goed, nieuw talent, beschikt
over een voortreffelijke donkere stem en
een adequate honky-tonk band. De dartele
Jody Miller doet menigeen glimlachen,
maar maakt zich er met een al te gemakke
lijke pot-pourri vanaf. Slechts haar versie
van Mickey Newsberry’s American Trini
ty staat op niveau.
Dave and Sugar roepen vervolgens wei
nig emotie op, maar voor good old Kenny
Rogers komt menigeen van zijn plaats
omhoog, ondanks het feit dat deze zanger-
componist geen kopstem meer heeft. Aan
een kritiek over Tompall Glaser, een van
mijn persoonlijke favorieten, waag ik me
niet. Zijn show is te weinig toegankelijk
maar zijn band met onder meer Buddy
Emmons op pedal steel en Reggie Young
op gitaar weet van wanten, dat blijkt on
der meer uit een extra jam-nummertje.
De ergste kinderziekten het feit dat
gekozen wordt voor een doordeweekse
dag, een te lang programma en een uitlo
pen daarvan zullen volgend jaar wel
overwonnen zijn zo belooft Conn onder
meer. We zullen zien, maar voorlopig heb
ik meer op met een van zijn andere initita-
tieven: in mei speelt Charley Pride in de
Ahoy.
Jan Adam Kruseman, J. H. Isings (ook
bekend van vele schoolplaten), Simon
Opzoomer, Josef Israels en Charles Ro-
chussen hebben dit soort gebeurtenis
sen op hun doeken vorm gegeven.
Omdat bij een enquête is vastgesteld
dat feiten uit de vaderlandse geschiede
nis niet algemeen bekend zijn, zeker
niet bij mensen jonger dan 25 jaar,
heeft het Rijksmuseum veel werk ge
maakt van het uitleggen van de afge-
beelde historische gebeurtenissen. De
schilderijen hangen in volgorde van
tijd waarin de afgebeelde gebeurtenis
heeft plaatsgevonden. Op blokken zijn
de onderdelen die aan de orde komen
uitgelegd: Hoekse en Kabeljauwse
twisten, de Tachtigjarige Oorlog, Wil
lem de Zwijger en de schilders in de
Gouden Eeuw. De ondertitel van de
tentoonstelling luidt: Vergeten negen
tiende-eeuwse schilderijen over onze
geschiedenis.
Er is een aparte ruimte ingericht voor
de historische galerijen: Arti et Amici-
tiae en De Vos. Ook het verschijnsel
historische galerij wordt toegelicht. De
expositie, die duurt tot 25 juni, wordt
omlijst met
gramma.
een paard doormidden
«laat (een verrassend moment) dat later
■veer door Zani aan elkaar genaaid wordt.
duidelijk wat oudere publiek is moeilijk te
geven, maar menige taxichauffeur,
frittenthouder en beurtschipper is present.
Nederland wordt opgestoten in de vaart
der volkeren, zo beloofde Mervyn Conn, de
vooruitziende Engelse promoter die in
1969 voor het eerst een dergelijke country
and western-circus onder die naam en met
een scala aan Amerikaanse topartiesten
optrok in het immense Wembley-complex
te Londen.
Sinds die tijd gaat het florissant met een
stijl die van een minderheidsgebeuren uit
groeide tot de Middel'of the Road-muziek
van deze jaren, zoals dezelfde Conn volko
men terecht opmerkt in de inleiding van
het programmaboek van deze feitelijk
tiende aflevering van zijn rondreizende,
Barnum and Bailey-achtige onderneming.
De grootste successen van artiesten die
de mengvorm van country-rock propage
ren zoals Emmylou Harris en Linda Ron-
stadt en groepen als Poco lijken weliswaar
dan nu tot het verleden te horen, de in
vloed van de pure country-stroming heeft
zich de laatste vijf jaar eerst zeer krachtig
laten gelden. Allereerst is het publiek in
Nederland dat tippelt op namen als Skeet
er Davis, Ronnie Milsap, Tompall Glaser
en Don Williams steeds gegroeid, maar
daarnaast hebben ook allerlei artiesten in
het populaire vlak commercieel bewust de
financieel-gunstige overstap naar een wat
pseudo-country-geluid gewaagd. Voor
beelden in ons land zijn onder meer Saskia
en Serge en Pussycat.
Niet zonder gemengde gevoelens stap je
de inmense betonnen badkuip van Ahoy
binnen om jezelf deelachtig te maken aan
het feestgedruis, dat door de duizenden
liefhebbers moeiteloos wordt gecreeërd.
HAARLEM. Groepstentoonstellingen
lijden vaak aan een gemeenschappelijk
euvel. De goedwillende organisatoren wil
len elke deelnemer en liefst zoveel
mogelijk volledig aan zijn trekken la
ten komen. Gevolg: de bezoeker verdrinkt
in het aanbod, haalt uit die vele werken
hoogstens een handvol die hij nader be
kijkt en komt met verwarrende en vaak
ook misplaatste ideeën over de moderne
kunst thuis. De expositievereniging De
Groep slaagt er elk jaar weer in een bijzon
der goed afgewogen beeld van de vorderin
gen van haar leden te bieden waarbij zelfs
nog ruimte overblijft om een aantal
nieuwkomers aan den volke te tonen. Ook
dit jaar is de Groepsexpositie in ruime
mate geslaagd, zoals te zien is in de Vlees
hal op de Grote Markt. Daarmee wordt
tevens een jubileum gevierd: het is voorde
25e keer dat De Groep een dergelijke expo
sitie organiseert.
uiteraard voor zover mogelijk om de
exposanten van die jaren nu te tonen.
Sommigen van hen nemen nu ook deel,
maar te velen ontbreken helaas.
De Groep kiest dus voor de actualiteit en
dat levert tal van verrassingen. Er is een
evenwichtig aanbod van 25 kunstenaars
ieder met een drietal, soms iets meer, maar
weinigen met minder die vooral hun
recentste werken inzonden. Ook al omdat
de expositiemogelijkheden voor Haarlem
se kunstenaars in eigen gemeente uiterma
te beperkt zijn is het waardevol om na te
gaan welke ontwikkelingen zij doorma
ken. Uiteraard is een aantal van 25 niet
representatief voor het hele Haarlemse
ten voorstaan op hun kennis; en met de
de officier van de gewapende
acht. De enigen voor wie de Zani’s een
vak hebben, zijn de jonge gelieven, de
enstmeisjes en de hoeren.
Het stuk zoals we het te zien krijgen is
liet een reproduktie van een spel zoals het
I neger 1500) werd uitgevoerd. Toen
urenaa„ I ,erden er alleen maar op de pleinen in de
teden korte scènes gespeeld en die wer-
I en dan nog hoofdzakelijk geïmprovi-
J eerd Dat improviseren had onder andere
ij.- A en praktische oorzaak, die acteurs kon-
en namelijk niet lezen. De voorstelling
'an nu is zorgvuldig opgebouwd uit korte
hebcdrijwa eènes gebaseerd op aantekeningen van
oen. Daarbij moeten we vooral denken
lan een vroege, dus nog primitieve vorm
ran commedia dell’arte, volledig geba-
eerd op gemakkelijk herkenbare situa
tes.
Een Zani vraagt Pantalone iets te eten en
ffijgt dat niet, als hij er echter een paar
Tienden bijhaalt, die Pantalone met stok
ken te lijf gaan weet die niet hoe gauw hij
de kippen en de worsten tevoorschijn moet
- lalen. Een eenvoudige vorm van revolutie
”1 JHDEN. Dinsdagavond genoot een
'niihlioL' 'in rio intiomo hnrnk-
elke dag
stverwerkAi de Zani’s” door het „Teatro a l'Avoga-
idere graft
inig mem tu>^ uit Venetië. De première van dit
n van jim ik speelde al 20 jaar geleden onder regie
trant.(Ofl Giovanni Poli met studenten van zijn
hèt-lk™ ^em^e voor commedia dell’arte in Ven-
(HI, Wil -
k voor en n die academie die zich in hun kleurige
*eisgidser“ - t -
de weekt
kt, hangt
t drukwa
oor jou oi
het werkelijk bonte eh vertroste spekta-
I, dat de goodwill van de country wel ten
ede zal komen.
Rijp en groen wordt een gemengd pu
ik van kenners, fans en toevallig meege
ren familieleden voorgeschoteld in een
pr- vlagen moordend hoog tempo, waarbij
1 Jaamai ranend genoeg de kwaliteit van de ware
i te horen ^n niet lijdt onder het lopende band
iet. Maar veel aanwezigen lijken nau-
rirt üjks ontvankelijk te zijn voor toch dui-
lijke nadelen als een hoog tempo en een
itrast in kwaliteit. Velen lijken voorna-
lijk de glitterende pracht van de omlijs-
j en de gezellige sfeer op te zuigen.
'at dat betreft gaat de vergelijking met
i circus ook al niet mank. Tussen de
dissen gaat menigeen na een overvloe-
gebruik van alcohol rustig onderuit, zo
en dan wordt een stevig robbertje ge-
chten en geven in Duitsland gelegerde
-4, lerikaanse militairen zo luidruchtig van
,e|ODai aanwezigheid blijk dat je zou denken
Pers ^ze er hun tijd op hebben zitten. Conn’s
1(' Ha rl H>aas en °PPersPreekstalmeester, Geor-
aa’ Hamilton IV, gaat gretig in op dergelij-
randgebeurtenissen en het moet ge
ld. hij smeedt met dozijnen superla-
ren en een vertrouwenwekkend voorko-
n de familieband waarvoor dozijnen
ichtwagenchauffeurs hun truckcabine
i dagje in de steek hebben gelaten en
ieder de vrouw op sleeptouw hebben
-nomen.
Een dwarsdoorsnee van het overigens
I
0-22282! als je er geen woord van verstaat vermake-
R
r
(denk aan eten) en degen die er op uit loopt
-- dat de capitano
Waar het hoogtepunt van de avond is toch
pet vlooienlied, waarbij alle rarigen en
(standen gelijkelijk ten onder gaan aan de
Beuk onder het krabben en zingen van de
Steeds weer herhaalde worden pigliare
wangen) en matare (dooddrukken).
Tot de verdere boeiende zaken behoren
nog de operatie door de dottore, waarbij
het knap ruw toegaat in de vrijpartij tus
sen de jonge gelieven, waarbij Zani met
handgebaren die niets te raden overlaten
aan ons duidelijk maakt wat er precies
gebeurt. Een pispot, twee honden die tegen
de dottore hun achterpoot optillen, stin
kende rotte vis in een sonnet verpakt en
veel verwijzingen naar broek- en rok-in-
houd vormen verder de ingrediënten van
dit spel, dat overigens perfekt gerepeteerd
is waarbij niets aan het toeval is overgela
ten. Giovanni Poli: „De acteurs van nu
kunnen dit niet meer improviseren, daar
voor zou het nodig zijn dat ze van vader op
zoon uit commedia-dell’arte-kringen
voortkwamen en dan nog zouden die jon-
.gelui van nu een te andere mentaliteit
Vele van de thans tentoongestelde
werken van schilders als W. J. Hoeven
aard, Nicolaas Pieneman, Cornells en
kunstenaarsleven, wel laat het een door
snee zien van een vrij groot aanbod van
onbetwiste kwaliteit.
Wat die verrassingen betreft: ze zijn le
gio. Hans Mulder bijvoorbeeld die toch al
weinig exposeert, laat voor het èerst sedert
lange tijd in plaats van tekeningen heel
kleurige schilderijen zien. Ze hebben een
sprookjesachtige ondertoon met lichte
verwijzingen naar het abstract-surrealis-
me van de jaren ’20 maar met een eigen
tijdse conceptie opgezet. Dit abstract-sur-
realisme wordt bij Mulder vermengd met
een licht naief soort realisme dat aan zijn
werk een ontwapenend karakter geeft, een
vaak feestelijke sfeer die heel oprecht ove
rkomt.
Jaap Ploos van Amstel werkt nog altijd
in een magnifiek monumentale stijl, los
staan van allerlei modernismen en heel
gevoelig voor stemmingen. Je zou zijn
werk momenteel kunnen rekenen tot de
neo-figuratie, maar er zitten zoveel ele
menten in die zijn werk tijdloos maken dat
eigenlijk iedere vorm van etiketjesplakke-
rij uit den boze is.
Het magisch realisme in de aquarellen
van Haye Gemser krijgt in zijn olieverven
plotseling meer een fotorealistisch tintje.
Bij Gemser zit de waarheid altijd achter de
oppervlakte verstopt, een soort van diepte
werking die heel suggestief overkomt. In
de olieverven is de spanning bijna direct
onder het oppervlak gebracht door een zo
concreet mogelijke weergave van de mate
rie met elementen die net niet wezens
vreemd aan doen.
Ook Eric de Nie is bezig met het weerge
ven van een vorm van de werkelijkheid,
zoals die fotografisch is te ervaren. Zijn
thematiek handelt nu over de schaduw
werking: de donkere contouren van gras
halmen tegen een licht vlak. De Nie be
wijst in deze nieuwe fase dat fotorealisme
niet noodzakelijkerwijs als een modieuze
stroming in een doodlopend slop hoeft te
geraken.
Er is binnen De Groep een aanzienlijk
aantal kunstenaars die je met „degelijk”,
„solide” of „betrouwbaar” kunt omschrij
ven. Ik noem bijvoorbeeld Cor en Kees
Hak van wie je elke keer weer werk kunt
zien dat er goed uit ziet. Of Wim Steyn die
ditmaal een heerlijk portret zet naast een
herfstig en koper opkleurend landschap.
Ook een Poppe Damave, een Ronald Ruse-
ler of een Jan Verburg gaan verder op een
ingeslagen weg waarop falen niet meer
mogelijk is. Er zijn op deze tentoonstelling
ook jongeren van wie dat nu al met een
zekere stelligheid kan worden gezegd: een
Eric van Spronsen met een evenwichtige
en overdachte opvatting over esthetiek of
een Enno Kammeijer die heel eigenzinnig
bezig is met een commentaar op de ab
stracte geometrie van de jaren zestig.
Samen met Jan Polak, Adine Engelman,
Bert Schutter, Kees Bierman, Jules Cha-
pon, Jan Hendrik van Borssum Buisman,
Robert de Vries, Piet van Heerden, Frank
Masion, Kees Okx, Margreet Bouwman en
Marinus Fuit ruimtegebrek leidt ertoe
dat ze hier niet nader besproken kunnen
worden zorgen ze er voor dat er van een
uitermate geslaagde tentoonsteHing spra
ke is.
AMSTERDAM (ANP). Met ingang
van vandaag is de tentoonstelling „Het
vaderlandse gevoel” in het Rijksmu-
seum met ruim tachtig schilderijen en
een aantal tekeningen uit de negen
tiende eeuw, voor het publiek te be
zichtigen. Omdat er in die periode op
vele gebieden in Nederland sprake
was van een zekere stilstand, er weinig
gebeurde en het land er economisch
ook niet te best voorstond, zochten
kunstenaars uit het begin van de ne
gentiende eeuw vaak naar historische
onderwerpen in een poging het natio
nale bewustzijn wat op te vijzelen.
lijk klinkt. In de botsing tussen Zani en de
apitano ontstaat er een duel op vork
Country-circus roept vragen op
Isof een pot tutt-frutti op het podium
ndt omgekeerd en de smaak van elk
[onderlijk partje vrucht wordt geconsu-
perd, zo gretig reageren de country-fans
Zani’s (spreek uit „zjianni”) komt van
iovanni en zijn bergbewoners uit Berga-
o, die in Venetië op zoek zijn naar werk,
e hebben dus honger en in het stuk wordt
m ook steeds weer over eten gesproken,
aarnaast zien we hun botsingen met Pan-
n, lone, de rijke gierigaard; met de dottore,
e vertegenwoordiger van mensen die zich
