CARTER WIL SPOEDIG RHODESIE-OVERLEG
Namibische kritiek op
Solidariteitsstaking
bij Volvo in Zweden
Bestrijdingsschip
onderhandelen
werkzaamheden
Russelltribunaal
eindigt zitting
Rode Brigades
zouden willen
I
ff
„Smal Agt” stopt
plan westelijke vijf
I
„Regering VS wil
wapenembargo
Turkije opheffen
Steun aan Belgische werknemers
FOYLES
KIPPIGHEID
BLAUWE OGEN
BRIEFJE
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 8
APRIL
MAANDAG 3
door Nico Scheepmaker
erval
Daden
HM
Klacht
i
iolen
GOTENBURG. De staking bij Volvo in België zal worden gevolgd
door solidariteitsacties in de Zweedse fabrieken van Volvo. De nu al
een week durende staking in de Volvofabriek in Gent betreft 1300 van
de 1500 werknemers die werkzaam zijh in de personenautoafdeling,
300 in de lichte vrachtautoafdeling en 180 mensen in de reserve
Belgische afdeling.
rzoek
htlijn
tionale
;t is de
:o heeft
iterdag
rd mee-
tie van
aei-Lai,
IC, de
jrlucht-
00 kilo-
aratsji,
aakt ert
sbischa
lollar
uwen
poord
n Haag
rok van
aar Den
van het
jedt, dat
i wissel
bij het
>nd had-
jongens
van het
ntstof wordt gemaakt uit eigen voorraad bijvoor-
beeld reservedelen te gaan leveren aan
pliüm Europa en de Verenigde Staten die oor-
t zoge-
(EDS).
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM. Minister van Defensie Weizman zal binnenkort
weer naar Cairo gaan voor besprekingen met president Sadat, moge-
)HUte lijk jn je iOOp van deze of de volgende week. President Sadat heeft dat
den 27 in een interview met het blad „October” gezegd; in Israël was daar al
rtfesti- eerder op gezinspeeld.
trijfël
Carter, die al eerder gepleit had voor
Weizman gaat weer naar Cairo
De Israëlische regering heeft in een offi-
Zaterdagavond protesteerden ongeveer 35.000 Israëliërs in Tel Aviv tegen de politiek van premier Begin
delmut
handelsverdrag China-EG
sard d’
gscom-
en Gi-
lebben
onomi-
op het
isteren
cabine
iduide-
n werd
enden,
n won-
erwon-
rs. Vol
wijten
(Van onze redacteur in Scandinavië, Henk Ruyssenaars)
eenstemming met het beleid van de rege
ring van Israel, en van de premier, aldus
Dajan. Hoe de stemming binnen het kabi
net is, valt moeilijk te peilen, aangezien
over de discussies het volstrekte stilzwij
gen wordt bewaard.
Belangrijker wordt nu ook de buitenpar-
lemeritaire discussie. Zaterdagavond vond
in Tel Aviv een grote' protestdemonstratie
plaats tegen Begins politiek, waaraan
25.000 mensen deelnamen, onder de leuze
„Vrede is belangrijker dan een Groot-Is-
rael”. De "demonstratie was georganiseérd
door 350 reserve-officieren, die de afgelo
pen maand al een brief schreven aan Be
gin, waarin zij een verlegging van Begins
prioriteiten eisten.
Syrië heeft bij de waarnemers van de
Verenigde Naties een klacht ingediend
over een Israëlische schending van het
troepenscheidingsakkoord yan 1.974. Een
Israëlische eenheid zou de bestandslijn
geïnfiltreerd hebben en mijnen hebben
gelegd in dichtbevolkt gebied bij de weg
tussen Damascus en Deraa.
De landmijnen hadden de dood van ne
gen Syrische militairen en drie burgers
veroorzaakt. De Syrische regering stelt
Israel verantwoordelijk voor de gevolgen
van dit „misdadige incident”.
De VN-waarnemers zijn belast met het
toezicht op de naleving.van de troepen-
scheidingsovereenkomst.
Buitenlandse Zaken en dat eraan deelge
nomen dient te worden door vertegen
woordigers van de V.S., Engeland, de
twee guerrillagroeperingen, gebundeld
in het Patriottisch Front, de zogenaamde
frontlijnstaten en de Rhodesische rege
ring van Ian Smith. Hij was ook van
mening dat de V.N. op de conferentie
vertegenwoordigd moeten zijn.
Amerikaanse functionarissen voegden
hieraan toe dat men al bezig is een bij
eenkomst te beleggen van Engeland, de
V.S. en het Patriottisch Front, die dan
vooraf moet gaan aan de door Carter
bedoelde conferentie.
Het handelsakkoord, dat vijf jaar geldig zal zijn, bevat velerlei
bepalingen die nauwelijks meer zijn dan verklaringen van goede
wil. Belangrijkste doel is „voor het handelsverkeer gunstige
voorwaarden te scheppen”. Hoe dat moet gebeuren wordt niet
nauwkeurig aangegeven en in feite verandert er weinig aan de
handelspraktijk die sinds 1974 tussen de Europese Gemeenschap
en China bestaat.
In dat jaar verklaarde de Gemeenschap dat zij jegens China de
zogenaamde meest-begunstigdeclausule zou toepassen. Dit bete
kent dat China op dezelfde voet wordt behandeld als de landen
die zijn aangesloten bij het GATT, de algemene overeenkomst
van handel en tarieven. In ruil voor dit gebaar zegde China toe de
handel met de Europese Negen „met welwillende overwegingen”
te zullen behandelen.
Men meent in deze kringen dat Carter
nog steeds met daden moet tonen dat hij
niet meer zo onverschillig tegenover de
Afrikaanse problematiek staat als, naar
wordt beweerd, de vorige Amerikaanse
regeringen. Carter, die eerder een rede
President Carter is een cynicus, die
met zijn bezoek aan Nigeria, ingegeven
door overwegingen van politiek opportu
nisme, het recht heeft verspeeld om zich
als voorvechter van mensenrechten op te
werpen, zo reageerde'de Zuidafrikaanse
staatsradio vandaag op Carters reis naar
Nigeria.
De Zuidafrikaanse regering gaf offici
eel geen commentaar, maar de radio
Volgens goed ingelichte bronnen is het
Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken nog doende vast te stellen of Israel
met zijn invasie in Zuid-Libanon Ameri
kaanse wetten heeft overtreden of zijn
defensie-akkoord met de Verenigde Staten
heeft geschonden. Het State Department is
In het nieuwe handelsakkoord hebben de Negen andermaal een
gebaar gemaakt aan het adres van Peking. De lijst van beperkin
gen op het vrije handelsverkeer, die voor China geldt, ziet er
anders uit dan die voor andere staatshandelslanden. Tenslotte
heeft China de Europese Gemeenschap al lang erkend en daartoe
zijn ds Oostbloklanden nog steeds niet bereid. Een gemengde
Commissie bespreekt jaarlijks de uitvoering van het akkoord.
De werkelijke betekenins van het handelsakkoord tussen de
EEG en China is van politieke aard. Voor Peking is de verbintenis
met de Europese Negen een logische consequentie van Mao’s
„afwijzing van de twee hegemonieën” (die van Amerika en van de
Sowjet-Unie). Het verenigd Europa is in de zienswijze van Peking
een natuurlijke bondgenoot omdat EG en China de Sovjet-Unie
als belangrijkste gemeenschappelijke vijand hebben.
Anderzijds biedt het handelsakkoord ook kansen voor Europe
se exporteurs. De Chinese minister van Handel, Li Chiang, die
vandaag het akkoord in de Belgische hoofdstad ondertekent wees
er vorig jaar juli op dat de Chinese regering het handelsverkeer
met het buitenland wil uitbreiden. De handel met China is nog
zeer beperkt: 0,8 procent van de uitvoer van de EG ging in 1976
naar' China en het aandeel van China in de invoer van de EG
bedroeg dat jaar slechts 0,5 procent.
Met één factor hoeft de Zuidafrikaanse
regering volgens de radio nu geen reke
ning meer/ te houden, en dat is „morele
druk van Washington”. Zijn recht om in
termen van moraal te spreken en derge
lijke druk uit te oefenen heeft president
Carter in Lagos definitief verbeurd- Car
ter reist vandaag via Liberia terug naar
de Verenigde Staten.
wees erop dat Nigeria een van Amerika’s
grootste olieleveranciers is. De president
van de Verenigde Staten, aldus de radio,
speelt onder een hoedje met de „totalitai
re heerser van een onderontwikkeld land
waar in de loop der jaren grove schen
dingen van de mensenrechten aan de
orde van de dag zijn geweest”.
hiernaar gevraagd door leden van het
Amerikaanse Congres.
Israel is van zaterdagavond af verstoken
van nieuws. Journalisten van dagbladen,
de radio en de televisie zijn in staking
gegaan. Deze is bedoeld om kracht bij te
zetten aan loon- en andere eiseh.
Ik wil juist graag met je naar Londen,
want samen vinden wij het wel!
Ik wijs de weg, jij schuift de ponden,
maar mag je, van je kolonel?
En zullen zij, van ’t legioen,
je kippigheid wel tolereren?
En kan je daar, met goed fatsoen,
nog bruine kroegen frequenteren?
Het beste is toch thuis te blijven,
ver weg van Foyles en ’t legioen.
Denk maar: „ze kunnen het me doen!”
en blijf voor ons je Kronkels schrijven.
ól eerst
>ben, al-
ierzoek
lag aan.
in Gro-
bij de
derwet-
ikunde-
laamde
idt zich
ivoegen
erschil-
ico’s bij
lat erfe-
e-eigen-
komen
n post-
ïkende
uit ge-
?t kan-
orhou-
dvuur-
erhan-
enkele
auto,
(Van onze redacteur in Brussel, Jan Gerritsen)
BRUSSEL. „Naast heilzaam voor het handelsverkeer is deze
handelsovereenkomst van verstrekkend politiek belang”. Dit
oordeel is afkomstig van de hoogste ambtenaar op „buitenlandse
zaken” van de Europese commissie, de Brit sir Roy Denman. Het
betreft de handelsovereenkomst tussen de Europese Gemeen
schap en China, die vandaag in Brussel wordt ondertekend.
FRANKFURT (ANP). De derde zit
ting van het Russel-tribunaal, gewijd aan
„de eerbiediging van de mensenrechten in
de Bondsrepubliek” is gisteren in Fank-
furt afgesloten. De jury heeft twaalf ge
vallen aangehoord van mensen die door
een „Brufsverbot” waren getroffen.
zondag
hodesi-
ng van
lar met
hte van
ht pro-
ta. Vol-
>dig als
•t en de
Har. In
ook al
drie en
Twee weken geleden schreef Simon Car-
miggelt in een van zijn Kronkels in Het
Parool, dat hij in Londen, na daar acht
jaar niet geweest te zijn, vergeefs op Cha
ring Cross Road gezocht had naar de
grootste boekhandel ter wereld: Foyles.
Op de plaats waar Foyles vroeger stond,
stond nu een bankgebouw, en een Engels
dametje had hem verteld dat Foyles ver
huisd was naar Upper Berkeley Street,
waar hij, inplaats van de vertrouwde boe-
kenopslagplaats van vier verdiepingen
verspreid over twee of drie panden met
een voorraad van zo’n vier miljoen boe
ken, een gewone, keurige boekwinkel
aantrof.
Dit verhaal verbaasde me. Een half jaar
tevoren was ik nog met de roltrappen in
het aloude gebouw naar boven gegaan,
menige Nederlander had ik daar zien
rondsnuffelen, en inderdaad, een telefoon
tje met Peter Brusse in Londen leerde me
dat Foyles, herkenbaar aan de gele vlag
die uit de gevel steekt, nog steeds op zijn
oude plek in Charing Cross Road te vinden
is. Een hele geruststelling, en voor Carmig-
gelt een gerede aanleiding om binnenkort
opnieuw naar Londen te gaan
raden in België helpen om de actie doel
treffender te maken”.
De staking in België wordt door de Vol-
vo-directie in Zweden een „wilde staking”
genoemd die volgens haar volledig onwet
tig is. Ruim een maand geleden werd een
nieuwe cao tussen bedrijfsleiding en werk
nemers in België gesloten waardoor 110
werknemers op straat zouden komen te
staan. Volgens de directie heeft een gedeel
te van de werknemers en de vakbonden in
België zich niet gehouden aan deze schrif
telijke overeenkomst en protesteren zij nu
door staking tegen deze cao. Vakbonden
noch directie voorzien een spoedig einde
van dit gecompliceerde conflict.
in Am-
Irecord
m ge-
de stu-
km af,
verden
LAGOS (Reuter). President Carter
heeft gisteren op een persconferentie in
Lagos meegedeeld dat de V.S. en Enge
land proberen op zo kort mogelijke ter
mijn een conferentie te beleggen van
alle partijen, betrokken bij de kwestie-
Rhodesië, in de hoop tot een vreedzame
regeling te komen op basis van een
zwart meerderheidsbewind in Rhodesië.
WASHINGTON (Reuter). De Ameri
kaanse regering zal binnenkort haar voor
nemen bekend maken om het drie jaar
oude wapenembargo tegen Turkije te
beëindigen, zo is gisteren in welingelichte
kringen in Washington vernomen.
Naar wordt verwacht zal president Car
ter het voornemen openbaar maken na
zijn terugkeer van een reis langs diverse
landen. Vorige week was de Amerikaanse
onderminister Van Buitenlandse Zaken,
Warren Christopher, in Ankara, waar hij
besprekingen voerde met de Turkse pre
mier Bulent Ecevit.
In Washington werd gisteren gezegd dat
Carter voorstander is van het opheffen
van het embargo zonder dat vooraf voor
waarden worden gesteld. Het embargo
werd ingesteld na de Turkse invasie van
Cyprus in 1975. Tot dusver werd er steeds
van uitgegaan dat het embargo slechts zou
worden opgeheven als Turkije bereid was
tot concessies in de kwestie Cyprus.
Het embargo kan alleen met medewer
king van het Amerikaanse Congres wor
den opgeheven. Daarom is het de vraag of
Carter zijn voornemen ook zal kunnen
uitvoeren, omdat de pro-Griekse lobby in
het Congres erg sterk staat.
Morgen zal de jury een uitspraak doen
over de resultaten van de zitting. In Janua
ri volgend jaar komt het Russel-tribunaal
opnieuw bijeen, waarna een „algemeen
oordeel” over de situatie van de mensen
rechten zal worden geveld.
Tijdens de nu afgelopen zitting hebben
verscheidene leden van het tribunaal
meermalen beklemtoond dat zij de Bonds
republiek beschouwen als een democrati
sche staat, maar dat zij in de praktijk van
de „Brufsverbote” een aantasting van de
rechten van de mëns zien.
De 180 werknemers in de fabriek voor
zware vrachtwagens in Alsemberg werken
normaal door. De verzamelde vakorgani
saties bij Volvo in Gotenburg hebben nu
besloten om deze week te beginnen met
solidariteitsacties met hun Belgische colle
ga’s.
Dit houdt in dat het Volvo onmogelijk
iropese
or een
i sterke
ran tien
de van
ent dit
len een
>er kip.
Volgens deze kranten heeft Mor o
een brief zijn derde gestuurd
naar zijn politieke secretaris, Nicola
Ra,na. De brief zou vorige week ver
stuurd zijn vanuit de „volksgevange-
nis”, waar de Rode Brigades Mooro al
gevonnist zouden hebben.
Politie en regeringsfunctionarissen,
die op last van het ministerie van
Binnenlandse Zaken het volstrekte
stilzwijgen moeten bewaren over deze
affaire, wilden vanzelfsprekend niets
zeggen over de berichten in de pers.
een zwart meerderheidsbewind in Rho
desië en Namibië (Zuidwest-Afrika) en
ook kritiek had geleverd op het apar
theidssysteem in Zuid-Afrika, staat nu
van vérschillende zijden onder zware
druk om het niet bij woorden te laten. Bij
diverse Afrikaanse groeperingen heerst
er in dit opzicht een zeker scepticisme.
NEW DELHI (AFP,
Reuter). Namibische
leiders hebben zaterdag
kritiek geuit op de vijf
westelijke mogendheden
die een vreedzame rege
ling voor de onafhanke
lijkheid van Zuidwest-
Afrika willen bewerk
stelligen. Over een der
gelijke regeling is dit
weekeinde in Windhoek
in Namibië overleg ge
pleegd.
Carter, die vier uur lang met het Nige-
riaanse staatshoofd, luitenant-generaal
Oloesegan Obasanjo, gesprokén had ove-
r de kans op een zwart meerderheidsbe
wind in zuidelijk Afrika en economische
vraagstukken, zei dat de conferentie, zo
die mocht doorgaan, gehouden zal wor
den op het niveau van de ministers van
In Karasbrug in Zuid
west-Afrika zelf zei Dirk
Mudge, blanke voorzitter
van de „Democratische
Turnhalle Alliantie”
DTA, een partij die haar
aanhang vindt onder dé
verschillende rassen in
Zuidwest-Afrika, op een
bijeenkomst van dp DTA
dat er thans zo snel mo
gelijk verkiezingen moe
ten worden gehouden,
beeld reservedelen te gaan leveren
Europa en de Verenigde Staten die
spronkelijk uit België zouden moeten wor
den geleverd. „Wij leveren geen enkel re-
servedeel meer”, zo verklaarde een woord
voerder van de verzamelde vakbonden,
Bengt Ekebladh. „We moeten onze kame-
Voor het schip was weinig meer te doen,
nu de olie vooral tegen de kust is gaan
zitten. Het schip is maar een paar dagen
actief geweest. Het slechte weer verhinder
de dat de „Smal Agt” voor afgelopen don
derdag met zijn werk begon.
Duizenden inwoners van Bretagne heb
ben zaterdagavond gedemonstreerd tegen
de olievervuiling van de Bretonse stran
den en kustwateren. De betogers eisten
afdoende maatregelen om herhaling van
de genoemde soort ongelukken te voorko
men. Zij droegen borden en spandoeken
mee met teksten als „Bretagne is geen
vuilnisvat”, en „Vandaag door de olie ver
vuild, morgen radioactief”.
had gehouden voor het Nigeriaanse „In
stituut voor Internationale Aangelegen
heden”, kreeg van de voorzitter van dit
instituut te horen dat „elk woord dat hij
gesproken had, in de komende dagen,
weken en maanden grondig geanaly
seerd zal worden”.
Vandaag ondertekening
rijk, West-Duitsland en
Canada te zullen blijven
verwerpen zolang daarin
niet de soevereiniteit van
Namibië over de Zuidaf
rikaanse exclave Walvis
baai niet expliciet wórdt
erkend.
Simon Carmiggelt bezwoer me dat hij de
hele Charing Cross Road oplettend en
sober was afgelopen, en reageerde, nadat
ik hem mijn stuk met de geruststellende
mededeling over de verblijfplaats van
Foyles had toegestuurd, met het aan mij
opgedragen gedicht FOYLES, dat als
volgt luidt:
Dat ik, al aardig vroeg seniel
aan kippigheid ten offer viel
zoekend naar Foyles mijn laatste
twijfel,
verdween bij ’t I^zen van je Trijfel.
Zoiets stomzinnigs zal ik nooit meer
doen:
ik heb me aangemeld bij ’t Vreemdelingen
legioen.
Je hebt mijn misslag zeer behendig uitge
vonden.
Een goede raad: ga nooit met mij naar
Londen.
SIMON CARMIGGELT
Niet alleen een aardig antwoord, maar
ook nog in dichtvorm! Binnenkort ver
schijnt een boek over Simon Carmiggelt,
samengesteld door Tonny van Verre, en de
uitgever, Marinus van Raalte, vertelde me
dat Simon Carmiggelt een tijdje geleden
een briefje terug had, gehad van de beeld
houwster die voor de wassenbeeldenmu
sea Madame Tussaud in Londen en Am
sterdam de figuren maakt van de (tijde
lijk) bekende persoonlijkheden. Ze was
ook naar Amsterdam gekomen om Simon
Carmiggelt van top tot teen op te meten, de
kleur van zijn haar en zijn ogen te bepalen,
enzovoort enzovoort. Voor die ogen heb
ben ze (dit is even een zijsprong) een bak
met misschien wel duizend verschillende
kleuren en nuanceringen, waarvan er al
tijd wel eentje precies bij de ogen van de
geportretteerde past, en het is maar één
keer gebeurd dat ze een geheel nieuw paar
ogen moesten maken. Want zulke blauwe
ogen als die man had, was niet in de
collectie aanwezig. Dat waren de ogen van
Jan Cremer!
Om op ons onderwerp terug te komen:
toen zijn wassen beeld klaar was, schreef
Simon Carmiggelt de beeldhouwster een
briefje waarin hij haar complimenteerde
met het resultaat. Ze schreef terug, dat ze
die wassen beelden nu al dertig jaar maak
te, maar dat hij de eerste was geweest die
er even, met een briefje op gereageerd
had! Zo aardig is nu Simon Carmiggelt, of
beter gezegd: zo onaardig zijn nu de mees
te mensen, ook de beroemdsten onder ons!
Uiteraard kan ik zijn versbrief niet on
beantwoord laten. Mijn antwoord luidt
aldus:
SWAPO-leider Sam
Nujoma verklaarde vol
gens officiële bron in
New Delhi tijdens zijn
bezoek aan India de
voorstellen van de vijf,
de VS, Engeland, Frank-
;en ge-
spron-
htbad, ciële verklaring zijn spijt er over uitge-
i weer sproken dat Sadat het voorstel van Weiz-
aat het man om de politieke en militaire commis-
rtegen- sie weer bijeen te roepen, heeft afgewezen,
lappen Desondanks is het duidelijk dat de directe
onderhandelingen door zullen gaan, ook al
omdat Sadat op vrij milde toon aan „Octo
ber” zei „eeuwig” met de Vredesonderhan
delingen door te zullen gaan.
Sadat hoopt op twee mogelijke ontwik
kelingen. De ene is dat premier Begin
alsnog met nieuwe voorstellen zal komen
ten aanzien van de westelijke Jordaanoe-
ver, nieuwe voorstellen en geen nieuwe
formules. Die kans lijkt uitermate gering,
gezien Begins ideologische gebondenheid
aan een Groot-Israel. Maar het rommelt in
Israel. Minister van Defensie Weizman en
minister van Landbouw Sharon kruisen
regelmatig de degens over de nederzettin
genpolitiek.
Sharon pleitte gedurende het weekeinde
voor een voortzetting en uitbreiding van
Een Israëlische legerwoordvoerder
sprak de Syrische beschuldiging tegen en
zei dat Israel geen aanval meer tegen Syrië
heeft ondernomen sinds het troepenschei
dingsakkoord in mei 1974 werd onderte
kend.
terdam
Zwolle,
het uit-
is deze
luiness
isverre
m staat
zan een
km al nieuwe nederzettingen in bezet gebied. De
voorzitter van de Knessetcommissie voor
Buitenlandse Zaken en Defensie, prof.
$Card ^rens> van Begins Cheroetpartij,
klaagde dat Dajan tijdens geheime bespre
kingen de Sinaï al aan Sadat heeft beloofd
/verleg voordat deze naar Jeruzalem kwam.
Voor zijn vertrek naar Roemenië, gister
avond, heeft'Dajan bevestigd dat hij con
tacten heeft gehad met Egyptenaren voor
dat Sadat zijn bezoek aan Israel bracht.
Maar alles wat hij in die gesprekken te
berde had gebracht was volledig in over-
DEN HAAG (ANP). De „Smal Agt”,
het oliebestrijdingsschip van Rijkswater
staat, is opgehouden met zijn werkzaam
heden voor de Bretonse kust na de ramp
met de olietanker Amoco Cadiz. Een
woordvoerder van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat heeft dit meege
deeld.
ROME (UPI, Reuter). Italiaanse
kranten die over het algemeen als
betrouwbaar worden beschouwd,
hebben gisteren melding gemaakt
van een nieuwe brief van Aldo Moro,
waardoor de mening is versterkt dat
de Rode Brigades van plan zijn on
derhandelingen te beginnen over de
vrijlating van de voormalige
premier.
daar de vijf kostbare tijd
hebben verspild door te
trachten de nationalisti
sche beweging SWAPO
tevreden te stellen en te
vens een internationaal
aanvaardbare regeling te
vinden
Mudge zei dat ver
kiezingen niet langer
kunnen worden uitge
steld daar de spanning in
hef gebied groter wordt
vorige week maandag
werd DTA-leider Cle
mens Kapuuo vermoord
en dat de SWAPO nu
eindelijk moet beslissen
of de organisatie dl dan
niet wil deelnemen aan
het politieke proces in
het gebied.
-o
