Polemoloog prof. B.V. Röling:
RUIL VAN NEUTRONENBOM TEGEN
TUSSEN MOSLIMS EN CHRISTENEN
Indonesische
arresteren
Carter prijst brugfunctie van Roemeense president
Carter hernieuwt
Europees parlement bepleit
energie-offensief
samenwerking tegen terreur
Gesprek met leiders
Patriottisch Front
regering laat
intellectuelen
Bevrijdingsfront
van Eritrea
SS-20-RAKET ZOU NIET JUIST ZIJN
bereid te praten.
„Sjevtsjenko wil zijn
functie neerleggen”
Protesten
Secretaris-generaal Waldheim:
Bezoek
Komend weekeinde:
Motor
Hr
3
BINNEN- EN BUITENLAND
DONDERDAG
1 3
19 7 8
APRIL
ntje
antse
ngen
jners
heeft
'igen.
geld,
en of
ld op
1. De
ngen
epro-
oek
ing
ach-
Ke-
aan
Van
erlid
ivijs-
ing
ol in
zich
be-
irec-
bu-
>are-
)UW,
gen.
jaar
gen,
n de
eeds
>ek
»rat
ario
rgd
slag
1 gis-
toen
agd
?hte-
t om
i aan
en
mikt
zijn
n de
BEIROET (AP). Leden van de Arabische vredesmacht hebben met
tanks en raketten de elkaar bevechtende moslims en christenen
bestookt gedurende de vierde dag van de ongèregeldheden in Beiroet.
Gisterochtend waren er 21 mensen gedood en meer dan 90 gewond,
aldus een plaatselijk politierapport.
w
lag
nde
ilde
van
'ens
j de
ioeg
aan.
ner-
weg
ids-
nen
het
Zeel
reid
MV
(Van onze redactie buitenland)
(Van onze redactie buitenland)
Secretaris-generaal van de VN, Wald-
(Van onze redactie buitenland)
■i
(Van onze redactie
buitenland)
Zij zullen dan ontvangen
worden door zowel de uit
voerende raad, als het pas
geformeerde kabinet. Dins
dag werd de benoeming be-
Namens de VN is meegedeeld dat Wald
heim dit weekeinde in Wenen zal zijn en
dan naar het Midden-Oosten gaat. Hij zal
op tijd in New York terug zijn voor het
bij wonen van een speciale Vergadering
van de Assemblee over het toekennen van
gelden aan de vredesmacht der VN in
Libanon. Die bijeenkomst begint op 20
april.
Bij de explosie verloren 12 personen het
leven en kwamen dodelijke radio-actieve
deeltjes vrij, aldus een officiële Syrische
verklaring, welke werd verspreid door het
Syrische Arabische persbureau.
Syrië heeft bij de vredesmacht van de
Verenigde Naties op de hoogvlakten van
Golan een klacht ingediend. Het beschul
digt Israel van een „barbaarse en wreed
aardige schending van internationale be
palingen tegen het gebruik van dergelijke
atoomcellen op burgerterrein”.
Ook bij het ministerie van defensie
lijkt men overigens geen voorstander te
zijn van een ruil van de neutronenbom
tegen de nieuwe Russische strategische
raket. Kolonel G.C. Berkhof van de De-
fensiestaf verklaarde op de bijeenkomst
dat ruilen van de neutronenbom tegen
Russische concessies wel nagestreefd
moet worden, maar dan niet tegen de SS-
20-raket. „Je moet geen appelen tegen
peren willen ruilen”, zo zei hij.
Volgens Berkhof zijn' wederzijdse af
spraken over het produceren van deze
neutronenwapens overigens uit westelijk
Journalisten die toestem
ming hebben gekregen de
vrijlating bij te wonen mo
gen geen verslag doen van
de omstandigheden waar
onder de gevangenen ver
keerden. Minister van Jus
titie Claypole verklaarde
de beperking door te zeg
gen dat de bestaande wet
ten dit niet toestaan.
Het parlement deed dit naar aanleiding van de ontvoering van
de oud-premier Aldo Moro, die al bijna vier weken gevangen
wordt gehouden door de Rode Brigades.
oogpunt niet reëel. De neutronenbom is
door het Westen juist bedoeld als wapen
tegen de grote tankovermacht van het
Oostblok. Voor de Russen geldt dat argu
ment echter nauwelijks. Beter zou daar
om zijn de neutronenbom uit te ruilen
tegen een vermindering van de Russi
sche tankstrijdkrachten.
Prof. Röling noemde overigens het idee
dat de Russen het Westen zullen aanval
len „waanzinnig”. Volgens de Groningse
hoogleraar moet men wel een hele goede
reden hebben om een militaire alliantie,
met meer dan een half miljard mensen,
Carter uitte vooral lof over de rol die
Ceaucescu gespeeld heeft bij het bevor
deren van de directe vredesonderhan
delingen tussen Israel en Egypte.
die tot de tanden bewapend is, aan te
vallen. „En die reden is er niet”. En
Röling gelooft er niet in dat de Russen
zomaar een massale aanvalsoorlog zul
len ontketenen.
Bovendien verwijt Röling het Westen
de motor te zijn van de bewapeningswed
loop. Alle nieuwe ontwikkelingen op wa-
pengebied blijken steeds eerst door het
Westen te zijn gedaan, waarna het War-
schau-pact meestal pas enkele jaren later
volgde. Het af zien van de neutronenbom
Gevraagd wat hij zou doen wanneer Sjevtsjenko van gedachten zou veranderen en
erop zou staan zijn dienstverband tot 1980 te volbrengen, antwoordde Waldheim dat hij
zijn rechtskundig adviseur al opdracht heeft gegeven een standpunt voor te bereiden.
GENÈVE (AP). Secretaris-generaal Kurt Waldheim van de Verenigde Naties heeft
gisteren in een vraaggesprek met een Zwitserse radioverslaggever gezegd dat zijn
Russische medewerker Arkady Sjevtsjenko van plan is zijn functie bij de V.N. neer te
leggen en in de Verenigde Staten te blijven.
Hij zei dat de Rus zijn secretariaat telefonisch van zijn voornemen op de hoogte heeft
gesteld en hem een brief heeft gezonden. „Sjevtsjenko heeft mij al laten doorschemeren
dat hij wil stoppen”, zei Waldheim. „Hij wil enige opheldering met betrekking tot zijn
contract, maar ik heb de indruk dat hij wil stoppen. Onder deze omstandigheden wordt
dit een zaak tussen de regeringen van de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten”.
„Dit is geen provocatie, men heeft hem er niet in laten lopen en hij wordt niet in dit land
vastgehouden”, verklaarde woordvoerder Tom Reston.
Waldheim, die zei dat hij inmiddels van het Russische standpunt terzake op de hoogte
is gesteld, herhaalde dat Sjevtsjenko had gesproken van „geschillen tussen hem en de
Russische regering”. In zijn telefoongesprek met het secretariaat van de V.N. heeft de
Rus gezegd in de Verenigde Staten te willen blijven, aldus Waldheim.
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gisteren met de meeste
nadruk een Russische verklaring van de hand gewezen als zou het verdwijnen van
Sjevtsjenko een provocatie zijn en dat de man zelf tegen zijn zin wordt vastgehouden.
Dit deelde de Deense minister van Buitenlandse Zaken Ander
sen, in zijn functie van voorzitter van de EEG-ministerraad, aan
het Europees parlement mee. Deskundigen uit de EEG-landen
komen over tien dagen in de Deense hoofdstad bijeen om zich
over het probleem te buigen.
De leiders van de twee grootste fracties in het parlement, de
Westduitsers Ludwig Fellermaier (socialist) en Egion Klepsch
(christen-democraat) leverden gisteren scherpe kritiek op het
besluit van de Amerikaanse regering dat ertoe kan leiden dat de
levering van Amerikaans verrijkt uranium aan West-Europa
opnieuw wordt gestaakt.
In de Verenigde Staten is vorige maand een wet van kracht
geworden die beoogt de controle op het gébruik van door Ameri
ka geleverd uranium en eventuele doorlevering aan derde landen
te verscherpen, teneinde de verspreiding van kernwapens tegen
te gaan.
De Deense minister Andersen verklaarde in het parlement
ervan overtuigd te zijn dat „een positieve, voor alle landen
aanvaardbare” oplossing zal kunnen worden gevonden. Hij dacht
hierbij kennelijk ook aan Frankrijk, dat heeft laten blijken
verscherpte Amerikaanse controle als een onaanvaardbare in
menging in Europese zaken te beschouwen.
is volgens hem een middel om die ont
wikkeling nu eens te stoppen.
De Rotterdamse hoogleraar in de ra-
dio-biologie, prof. dr. D.W. van Bekkum,
een erkend deskundige op het terrein
van radio-actieve straling in Nederland,
stelde op de bijeenkomst dat de mensen
nog veel te weinig weten van de biologi
sche gevolgen van de neutronenbom. De
neutronenbom is een gevolg van weten
schappelijke onderzoeken, maar we mo
gen daar de wetenschap niet op aankij
ken, zo zei hij. Niet het fundamentele
onderzoek kan kwaad, maar de toepas-
sing daarvan, want die moeten we ter
discussie stellen. Dat door de weten
schappelijke wereld nooit tegen andere
atoomwapens is geprotesteerd, komt vol
gens hem voort uit het feit dat die gedu
rende de Tweede Wereldoorlog in het
geheim zijn ontwikkeld en er plotseling
waren. Aan de introductie van de neutro
nenbom is nu echter een zeer publieke
discussie vooraf gegaan, waarin ook de
wetenschappers zich hebben gemengd.
Behalve van prof. Van Bekkum en
prof. Röling staan in het boekwerkje
(voor 6,50 verkrijgbaar via uitgeverij
Libresso, postbus 23, Deventer) bijdra
gen van drs. G.J. Aupers en dr. J. Melle-
ma (overde algemene kemwapenont-
wikkeling), van dr. O. L. Wolthuis (over
chemische wapens) en van dr. J. L. F.
Gerbrandy (over biologische wapens).
Het boekje bevat uitgebreide beschou
wingen over gebruik en werking van de
neutronenbom. Dat het alleen kritische
geluiden bevat is een gevolg van hét feit
dat het ministerie van Defensie ten tijde
van de sluitingsdatum voor de bijdragen
nog niet met een eigen standpunt naar
buiten wilde treden.
Carter had dinsdagavond en gisteren
een gesprek met de gezamenlijke Congres
commissie die deze verschillen moet weg
werken. Tegelijkertijd, „bewerkte” James
Schlesinger, de minister voor Energieza-
ken, een aantal invloedrijke Congresleden.
Een republikeinse afgevaardigde, Cla
rence Brown, zei na de besprekingen de
indruk te hebben dat Carter op het mo
ment bereid is elk compromis dat in de
commissie wordt breikt, te steunen.
Het uitblijven van dé aanvaarding van
het energieprogramma heeft bijgedragen
aan een versnelde koersdaling van de dol
lar. Van diverse kanten is er bij de VS op
aangedrongen eindelijk eens vaart te zet
ten achter de procedure.
Een hoge regeringsfunctionaris heeft
verklaard dat Djoenaidi te maken had
met een anti-regerinsbeweging op het
Instituut van Technologie van Ban
doeng. Eerder had hij al toespraken
gehouden tijdens verschillende studen
ten samenkomsten öp universiteiten,
en kritische artikelen geschreven.
Soeharto nam geen leden van de PPP
op in zijn kabinet omdat deze partij
felle kritiek had geleverd op de rége-
ringspolitiek tijdens de zitting van het
Volkscongres. Het was de eerste keer in
een periode van tien jaar dat de PPP
door Soeharto van regeringsdeelne-
ming werd uitgesloten. Volgens poli
tieke waarnemers schijnt de Indonesi
sche regering vastbesloten te zijn de
partij van de Moslems krachtig aan te
pakken.
Admiraal Soedomo, hoofd van de
Veiligheidsdienst, heeft meegedeeld
dat bijna alle onlangs gearresteerde
studenten weer zijn vrijgelaten. Vijftig
studentenleiders en 100 andere activis
ten zullen berecht worden voor hun
aandeel in de campagnes tegen de rege
ring.
De drie die nu vastzitten zijn: Mah-
bub Genaidi, plaatsvervangend secre
taris-generaal van de PPP, voormalig
voorzitter van de Indonesische journa
listenvereniging en bekend dagblad-
criticus, professor Ismain Soeni, rec-
tor-magnificus van de Moslim-universi-
teit Moehammadiya en de gepensio
neerde generaal Soetomo, die in 1945
tegen het Nederlandse bewind streed.
Professor Soeni heeft eerder dit jaar
al enige tijd vastgezeten. Het was in de
periode van protesten tegen de herver
kiezing van president Soeharto. Soeni
had verklaard dat enkele generaals van
het Indonesische leger zich op onwetti
ge wijze hadden verrijkt.
Hare
crijk,
d en
r van
e Sri
-dam
adha
sek-
sveer
Hare
ihan-
dag
den
het
nin-
’en-
ter-
het
i op
ver-
DAR ES SALAAM, SA
LISBURY. Het komende
weekeinde zullen de lei
ders van het Rhodesische
Patriottisch Front, Robert
Moegabe en Joshua Nko-
mo, in Tanzania bespre
kingen voeren met de mi
nisters van Buitenlandse
Zaken van de VS en Groot-
Brittannië, Cyrus Vance
en David Owen.
CAIRO (DPA). Het bevrijdings
front van Eritrea is bereid met de
Ethiopische regering te onderhande
len, wanneer deze voldoet aan vijf
voorwaarden. Dit wordt gezegd in een
verklaring, die gisteren in Cairo gepu
bliceerd werd door de volksbevrij-
dingskrachten.
f De regering van Ethiopië moet het
zelfbeschikkingsrecht van het Eritrese
volk erkennen en bereid zijn met „ver
tegenwoordigers van de Eritrese revo
lutie” te onderhandelen, omdat die de
wettige vertegenwoordigers van Eri
trea zijn.
Voorts moet er een volksreferendum
komen onder supervisie van de VN, de
„Organisatie voor Afrikaanse Een-
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. Als wij van de Russen
vragen om in ruil voor het afzien van de
neutronenbom af te zien van de invoe
ring van de nieuwe strategische SS-20-
raket, dan is dat een oneerlijk voorstel.
Bovendien zou het Westen eerst eens
positief moeten reageren op de verzoe
ken van de Russen om een algeheel ver
bod op het beproeven van kernwapens
in te stellen.
Die mening verkondigde de bekende
Groningse polemoloog prof. mr. B. V. A.
Röling gisteren in Utrecht op een bijeen
komst ter gelegenheid van de presentatie
van het door de Stichting Bioweten-
schappen en Maatschappij in Leiden uit
gegeven brochure „Neutronenbom, wa
pentuig in opspraak”. Volgens Röling
betekent een invoering van de neutro
nenbom dat de Russen niet anders kun
nen doen dan er zelf ook een te ontwikke
len. De ontwapeningsbesprekingen wor
den daardoor opnieuw getorpedeerd, zo
vindt hij. Röling zei het dan ook te be
treuren dah president Carter geen defini
tief „neen” tegen de neutronenbom heeft
laten horen.
WASHINGTON (AFP). De Ameri
kaanse president Jimmy Carter heeft
dinsdag en gisteren nieuwe stappen on
dernomen om de aanvaarding van zijn
energieprogramma door het congres te
bespoedigen. De aanvaarding van de
voorstellen wordt al geruime tijd opge
houden doordat het Huis van Afgevaar
digden en de Senaat verschillend bijge
schaafde versies van het programma heb
ben aangenomen.
mrat
gna-
dier
>n in.
r de
»t zo
;rke-
n die
zijn
itten
1973
aren
F'
or de
1, het
eling 1
dan
n het
mers
ireau
an de
tking
alijke
er in
eren
n de
sec-
’ele-
ïoek
ffer.
ver-
Het Front zou, aldus de
diplomaten, niet meer ge
kant zijn tegen de aanwe
zigheid van een vredes-
was
iona-
n le
lt de
nten.
e en
1 120
Generaal Soetomo, bekend onder de
naam Bong Tomo, werd ook al eerder
voor korte tijd vastgehouden, omdat hij
de onrust op de universiteitsterreinen
zou hebben aangewakkerd.
Het is de eerste keer dat de Indonesi
sche autoriteiten tot arrestaties zijn
overgegaan na de vorming van een
nieuwe regering door president Soe
harto. Deze werd vorige maand voor
een derde ambtstermijn tot president
herkozen.
De Syrische regering heeft Israel er gis
teren van beschuldigd het conflict in het
Midden-Oosten ernstig te verscherpen.
Aanleiding hiertoe was het plaatsen van
een op atoomcellen werkende radio-ont-
vanger op Syrisch grondgebied bij de tele
foonkabel van Amman naar Damascus,
die op 1 april tot ontploffing kwam, toen
Syrische militairen het apparaat aan een
onderzoek wilden onderwerpen.
DJAKARTA. De Indonesische re
gering heeft drie vooraanstaande
intellectuelen, onder wie een topfunc
tionaris van de Islamitische Partij
PPP, laten arresteren. Ze zijn aange
houden op last van procureur-generaal
Ali Said.
heid” en de „Arabische Liga”. Bij dit
referendum moet het Eritrese volk
kunnen kiezen tussen volledige onaf
hankelijkheid, een confederatie met
Ethiopië of volledige aansluiting bij
Ethiopië. Bovendien moeten zowel
Ethiopië als Eritrea de verplichting op
zich nemen de uitslag van het referen
dum te eerbiedigen.
De Rhodesische autori
teiten hebben gisteren be
kend gemaakt dat zij van
daag beginnen met het vrij
laten van 461 politieke ge
vangenen, bijna de helft
van het totaal aantal zwar
te nationalisten dat zonder
vorm van proces wordt
vastgehouden.
kend gemaakt van negen
zwarte ministers, gisteren
die van de negen blanke.
Deze laatsten zaten allen
reeds in de voorgaande re-
heb- gering.
De Roemeense president zei verder
dat een onafhankelijke Palestijnse
staat moet worden gevestigd en dat de
grenzen en soevereiniteit van alle sta
ten in het gebied behoren te worden
gegarandeerd.
Het is Ceaucescu’s vierde officiële
bezoek aan de Verenigde Staten. Presi
dent Carter constateerde dat de Vere
nigde Staten en Roemenië een afwij
kend politiek systeem hebben maar
ook veel gemeen. Beide staatshoofden
spraken na hun ontmoeting waarde
ring uit over de gestadige verbetering
van de wederzijdse betrekkingen tus
sen beide landen.
Vance en Owen streven
er naar alle partijen in het
Rhodesische conflict om de
tafel te krijgen. Premier
Smith en de uitvoerende
raad hebben laten weten
tegen een dergelijke bijeen
komst te zijn. Beide minis
ters gaan maandag naar
Rhodesië om te proberen
dit standpunt te veran
deren.
Ceaucescu waarschuwde dat er
een uiterste krachtsinspanning moet
worden geleverd om vrede in het Mid-
den-Oosten te bereiken, „op straffe van
ernstige gevolgen”. Hij vond het nood
zakelijk dat de Israëlische troepen wor
den teruggetrokken achter de grenzen
van voor juni 1967 wil de vrede een feit
kunnen worden.
I
macht ten tijde van de
overgangsperiode naar een
zwart meerderheidsbe-
wind en zou ook zijn be
zwaren tegen een Britse re
geringscommissaris
ben laten varen. Deze moet
tijdens de overgangsperio
de de hoogste macht in
handen krijgen.
heim, zal een kort bezoek brengen aan het
Midden-Oosten en daar besprekingen met
alle partijen houden in verband met het
naleven van de resolutie van de Veilig
heidsraad die de terugtrekking der Israëli
sche troepen uit Zuid-Libanon had
bevolen.
s
LUXEMBURG. Het Europees parlement heeft gisteren in
Luxemburg de regeringen van de negen EEG-landen gevraagd
nauwer samen te werken bij de bestrijding van terrorisme. Met
eerbiediging van de democratische rechten en van de in elk van
de grondwetten neergelegde waarborgen zouden „concrete, snel
werkende en doeltreffende” maatregelen moeten worden
genomen.
Het bevel van het vredesleger liet weten
dat twee Syrische en twee Soedanese sol
daten zijn gewond geraakt. De lokale pers
sprak van meerdere doden onder de solda
ten. De gevechten spelen zich af tussen de
christelijke wijk Ein Rummanen en de
moslimbuurt Chiyah.
Christelijke militieleiders riepen dins
dagnacht een staakt-het-vuren uit en druk
ten hun volgelingen op het hart zelfs niet
terug te schieten. Daarna werd het even
rustig, maar de gevechten laaiden na mid
dernacht weer in alle hevigheid op.
Er werd grote schade aangericht terwijl
Syrische troepen met raketten en tanks de
scherpschutters van beide partijen be
schoten. Het rechtse radiostation „De
Stem van Libanon” meldde dat de christe
lijke wijk het zwaarst getroffen werd en
dat er vele gewonden waren gevallen on
der de burgerbevolking.
De Palestijnen hebben ten stelligste ont
kend iets te makeri te hebben met de
gevechten in Beiroet. Zij verklaarden dat
het gisteren kalm is gebleven in door Israel
bezet Zuid-Libanon. Dinsdag sneuvelde
echter een Israëlische korporaal.
t Libanese bewindslieden verklaarden
gisteren niet tevreden te zijn met de gang
van zaken omtrent de terugtrekking van
de Israëlische troepen uit bezet gebied. Zij
wensen een totale terugtrekking, terwijl
Israeli’s nog steeds delen van Zuid-Liba
non bezetten. Om hier een eind aan te
maken wil Libanon een versterking van de
7N-vredesmacht in het land om de terug
tocht te versnellen.
WASHINGTON. President
Ceaucescu van Roemenië is gisteren
door de Amerikaanse president Carter
op het Witte Huis ontvangen. De presi
dent prees Ceaucescu als een „grote
leider van een groot land” en sprak
waarderende woorden over de brug
functie die de Roemeense leider is
gaan vervullen tussen groepen en lei
ders in de wereld.
Strijd in Beiroet duurt voort
De Franse president Giscard d’Estaing heeft het voorstel ge
daan om alle Europese diensten die zich bezighouden met de
bestrijding van terreur zo nauw mogelijk te integreren en gepleit
voor een maximaal gebruik van de vindingen van de moderne
techniek.
Over dit voorstel is afgelopen vrijdag en zaterdag gesproken op
de Europese topconferentie in Kopenhagen, maar daar werden
nog geen besluiten omtrent een integratie genomen.
Westerse diplomaten
deelden gisteren mee dat
zij geloven dat het Front
zijn voornaamste bezwa
ren tegen het Brits-Ameri-
kaanse plan inzake de toe
komst van Rhodesië heeft
laten varen.
