F
w
n
centrum in Plantagebuurt
Met vragen over natuur
en milieu naar informatie-
f
Een dak boven het hoofd
van de vele verschoppelingen
in de kattenwereld
■P
w
I
L
F'l
3
r
I
I
1
O p
'1
1
I "v
Damparade
Valentino’s
F w
oi
I
fSr
A
d
p
*1
III -
ira
If:
I I
- 2
AMSTERDAM
I
IH
1
L/1
■71
y
*1
w
V-
Bl
n
B
WW
K
'4
y
Wordingsgeschiedenis
Artislessen
1
-
Kattebakken
Onplaatsbaar
A
w
#2
TBr:
F
4.W
Als de rondvaartboten langsva-
en gaan de hoofden van de toe
tsten en hun camera’s in één be
weging van links naar rechts,
vant: „daar aan uw rechterhand
iet u dan de Amsterdamse poe-
enboot”. „Soms noemen ze het
)ok wel een hotel, dat kan natuur
ijk niet” moppert Warnar Land-
troon, vast medewerker op de
>oezenboot die in het Singel te
genover nummer 40 ligt. Zeker
[een hotel: geen kat zit hier vrij
willig omdat-ie het zo leuk vindt,
jever heeft hij ook een gezellige
'uiskamer, ligt hij spinnend op de
ichoot van zijn baas of bazin dan
üer met zo’n honderd lotgenoten
n het eindstation van zijn leven
'oto-object van toeristen te zijn.
2U
F
ONDER REDACTIE VAN INGE CRUL
■/■J
J]
Xi;
W
i
x<
T
?-
J
Ml
si
i
er
X
22
De balie ,A hpr
nieuwe informatiecentrum
Artis en het IVN, het Instituut voor Na-
lurbeschermingseducatie hebben geza-
lenlijk dit informatiecentrum opgezet. In
e mensen achter de balie is de verdeel-
eutel doorgevoerd: een coördinator van
;en van beide partijen, Peter Eleveld;
an Trees Kaizer van het IVN, Cobi Bol-
enstein van Artis. De wordingsgeschiede-
is begint eigenlijk bij de Amsterdamse
atuurhistorische Raad, een lichaam dje
le bestaande organisaties op het milieu-
i natuurgebied in de hoofdstad overkoe-
lel t, activiteiten coördineert op het gebied
pn natuureducatie en milieugericht on
twijs, een scala aan lessen, rondleidin-
en en projecten organiseert en een eigen
Iformatiecentrum op de Plantage Mid-
enlaan heeft dat speciaal gericht is op het
pderwijs.
Gered van de straat, honger en verwaar-
ozing, in goede handen, en niet opgesloten
n een klein hokje, maar mét alle andere
ötten in de grote boot waar ze los rondlo
pen. Zo is de poezenboot, die nu een jaar of
de dieren. Eerst een soort „voorportaal”
met katten die zoals hij zegt niet zo
„nieuwsgierig zijn dat ze naar buiten gaan,
want weglopen Willen deze dieren natuur
lijk niet”. Achter een deur het gros van de
poezen en katers, die vol belangstelling
gadeslaan hoe de cyperse van vlak naast
de buitendeur aanhalig op mijn schouder
springt en er niet anders dan met een forse
ruk is af te krijgen. Overal kattebakken,
overal mandjes en dozen waar ze in sla
pen. En gevulde bakjes met voer. Warnar
praat met de poezen, haalt ze aan. Hij kent
ze allemaal naamloos als ze zijn soms,
alleen al door hun karakter.
Van de beide geestelijke vaders van het
centrum, IVN en Artis, is de laatste na
tuurlijk de bekendste. De dierentuin, plek
voor aapjes kijken, maar en veel scho
lieren die de Artislessen bezochten weten
dat in de hoofdstad vooral ook een plek
om iets op te steken. De Artisdirecteur
hoopt dan ook vurig dat velen juist vanuit
de tuinzijde als het ware vanzelf, en pas
sant even het informatiecentrum binnen
lopen, en dat de mensen die actief willen
zijn hier vooral terecht kunnen. Hij zou
zitten de „onplaatsbare” katten, die om
wat voor reden dan ook nergens meer te
handhaven zijn. De enige dieren die soms
meteen in slaap gemaakt worden zijn wil
dé katten een verblijf in gevangenschap
is voor hen én de mensen een onhoudbare
situatie.
Zijn realistische, ten opzichte van katten
fatalistische houding: hij vindt dat in feite
alle poezen en katers gecastreerd en geste
riliseerd zouden moeten worden. Het is
goed als onmogelijk te realiseren, maar als
het zou kunnen zou je na vergrijzing geen
kat meer over houden maar daar zit
Warnar niet mee. „Gelukkig zou ik zeggen.
Want voor wie is het een nadeel dan? Voor
die kat zeker niet. Een voor de mens ook
niet, die neemt wel een speelgoeddier”.
Voor totale uitroeiing hoef je volgens hem
toch nooit bang te zijn: „dan valt er weer
een poesje van een balcon,' en even verder
op een onbesneden kater, nou ja en dat
teelt maar aan”. En over de mensen: „die
willen ook natuurlijk zijn, gunnen dat
beest dat, enfin, maar denken niet verder
na over alle dierenleed”.
Wie het werk van de poezenboot financi
eel wil steunen kan dat via giro 1967731,
t.n.v. mevrouw H.van Weelde, „poezen
boot”. (gemeentegiro Amsterdam W 5515).
Ook daadwerkelijk hulp is mogelijk: voor
spullen, kleine karweitjes op de boot,
schoonmaken e.d. En voor de controle op
geplaatste katten. Wie daar belangstelling
voor heeft kan dagelijk tussen half één en
half twee bij de poezenboot aan het Singel
terecht.
‘De pcïzenbppt
b de a\i ril srt eeuw
Een van de toevallige „klanten” van het
iformatiecentrum voor natuur- en mi-
eu-educatie aan de Plantage Middenlaan
at onlangs geopend werd en dat een
raagbaak en documentatiecentrum wil
jn voor iedereen die op enigerlei wijze in
atuur en milieu geïnteresseerd is. Eén
eur gaat naar Artis, één de Plantage-
uurt in. De combinatie en dan vooral het
p slinkse wijze zo de Artiskassa trachten
i passeren wordt verijdeld door een inge-
ieus en doeltreffend hekje. De ligging
on niet gunstiger dan in deze buurt waar
e know-how op het gebied van flora en
luna geconcentreerd lijkt in vele instel-
tigen, waarvan Hortus Botanicus en Artis
r al twee zijn.
Als ik op de boot kom, ’s middags tegen
een uur of vijf, is Warnar druk doende met
Hij formuleert bedachtzaam de doelstel
lingen van de poezenboot: „het is een cri
sis- en opvangcentrum voor noodlijdende
dieren, die door de mensen gebracht wor
den met de al dan niet op waarheid berus
tende mededeling dat hij gevonden is.
Wil niet oordelen over de handelwijze van
de mensen: constateert alleen maar wat er
gebeurt eigenlijk. Wie met z’n kat bij de
boot komt wordt nooit verwezen naar het
asiel. De katten blijven tot het einde van
hun dagen. Niet dat er ten koste van alles
katten tegen beter weten in leven gehou
den worden. Men is bij wijze van spreken
blij als de mensen zo verstandig zijn hun
nest jonge poezen hier te brengen, als de
oogjes nog dicht zijn. „Dan laten we ze
inslapen” zegt Warnar. En mevrouw Van
Weelde kan eraan toevoegen dat die jonge
beesten beter af zijn straks in de poezenhe
mel „dan in de poezenhel op aarde”.
Elke volwassen kat die wordt gebracht
wordt door de arts op de quarantaineboot
onderzocht op ziektes, gecastreerd of ge
steriliseerd. Gezonde katten willen nog wel
eens een plekje ergens vinden. Maar de
boot houdt het in de gaten: wie een kat
meeneemt doet dat op contract, dat hij
goed voor het dier zal zijn, hij moet zich
legitimeren, en wordt van tijd tot tijd ge
controleerd. Op de grote boot en in Hoorn
Verpesten mensen een kat? Warnar is
daar zeer nuchter in, en vooral relative
rend. Een kat heeft een karakter is zijn
opvatting, hij heeft panische katten mee
gemaakt die je zó kon aanhalen, en katten
die je aanvlogen. Katten die onplaatsbaar
zijn blijven tot hun oude dag hier, sterven
een natuurlijk dood of worden zo nodig
door de mens uit hun lijden verlost. Aan
„eliminatie” of „opruimen” van katten
doet men hier niet.
Warnar: „De mensen moeten ook niet
denken dat we de katten van straat halen.
Als ik een goed verzorgde kat op straat zie
denk ik goddank die heeft het goed. Maar
als ik hem een week later onverzorgd en
mager zie rondscharrelen dan neem ik
hem wel mee, dan is het wat anders”. Heeft
de boot geen last van vlooien? Hij glim
lacht stoïcijns: „als er elders een vlooien
plaag is, is het hier een oase. We zijn erin
getraind, met zware middelen wordt alles
hier gereinigd”.
„Weet u nou wat voor gras dit is?” vroeg
t oude man aan de informatrice achter de
ilie, in de duidelijke zekerheid dat hïf in
\k geval wel wist welke graspluim de
mslag van het boek in zijn handen sierde,
'an achter de balie kreeg hij het volle
ond zodat hij glunderend zijn kennis te
oorschijn kon toveren. Het grassoorten-
bek gaf hij terug: „dit is me te gedetail-
•erd. Daar heb ik toch allemaal geen tijd
oor”.
nog wel meer activiteiten zoals bijvoor
beeld instructiepuzzeltochten in de dieren
tuin willen.
Het gebouw is helder en licht, met grote
amen die zicht geven op de Artistuin en
ffiches en posters op de andere muren. In
et midden een grote rondlopend balie van
aaruit zowel de mensen die van straat
omen als zij die uit de dierentuin binnen
tappen bediend kunnen worden. Ruimte
enoeg voor grote groepen, zeker aan de
rtiskant. Vroeger konden er ook al flinke
ezelschappen in, toen was het een „pen-
oppo”, zo’n grote wel overdekte maar
iet door wanden of deuren gehinderde
jimte, waar je op het altijd verregende
ihoolreisje aan tafels je brood kon ope-
■n, droog en tóch in de natuur.
Per dag verbruikt de poezenboot maar
liefst 50 pond vis, 25 pond vlees, en twintig
broden. Dat kost geld. Steeds moeten er
katten gesteriliseerd en gecastreerd wor
den en door de dierenarte op ziektes on
derzocht worden. Kost ook geld. Onder
houd en schoonhouden van de boot kost
geld. Geld dat uit particuliere zakken komt
want de gemeente Amsterdam verwijst
naar het asiel, waar mevrouw Van Weelde
noch Warnar erg veel woorden aan vuil
willen maken hoewel het duidelijk is dat ze
er niet veel mee op hebben.
Het IVN is de andere belangrijke staan
der onder het informatiecentrum. Deze
instelling werkt met vrijwilligers door het
hele land vanuit de natuurbeschermings-
gedachte en milieubesef, plaatselijk, maar
ook landelijk. Het landelijke bureau in
Amsterdam verstrekt veel informatie,
voorlichtings- en lesmateriaal aan particu
lieren, onderwijskrachten en scholieren.
,X
2.vW
tien in het Singel ligt. De stuwende kracht
erachter is mevrouw Van Weelde, die nu al
weer twintig jaar zich het lot van zwerfkat
ten aantrekt. In haar woning aan de gracht
heeft ze ook een dakterras met nog eens 25
katten en 3 honden. In Hoorn zijn circa
honderd katten ondergebracht op de boer
derij Bobeldijk, en dan is er nog de qua
rantaineboot die ook in het Singel ligt, en
waar een wisselend bestand van veertig
katten huist.
Deze ANR wilde komen tot een grotere
bundeling van het milieu-educatieve werk.
Daaruit is toen het plan geboren voor het
naar
het begin van deze eeuw genoemde „Hei
mans en Thijssecentrum voor natuur- en
milieu-educatie”, dat de versnippering van ervaringen kan opdoen,
allerlei activiteiten kon tegengaan en ook
de mensen méér zou kunnen motiveren,
méér activeren in hun belangstelling voor
de natuur die er vaak wel is, maar dan erg
passief. Het informatiecentrum van Artis
en het IVN is een eerste aanzet tot verdere
samenwerking in groter verband. Daarbij
de Amsterdamse onderwijzers aan komt dat CRM het verlangen tot de ópzet
van een netwerk van regionale informa
tiecentra had geuit en men in Amsterdam
Het hart van Amsterdam schijnt meer
aandacht te moeten hebben. Een vereni
ging als City Centrum Amsterdam, altijd
op de bres tegen die onbereikbaarheid van
de binnenstad gaat er zaterdag met nog
enkele comités en verenigingen (Initiatief
Comité Amsterdam Koninklijke Neder
landse Federatie van Muziekgezelschap
pen) voor zorgen dat het hart nog wat
onbereikbaarder is gedurende enkele uren.
Er komt een muzikaal festijn onder de
naam „Damparade”. Orkesten gaan zich
als vanujt de punten van een ster naar dat
hart van Amsterdam verplaatsen.
Het begint al met concerten op zes plei
nen in de stad, tussen kwart over tien en
kwart voor elf. Vanaf de Munt vertrekt de
hele verzamelde stoet dan om ongeveer
kwart over elf richting Dam voor een slo-
taubade, waarna burgemeester Polak de
City Amsterdam Trofee zal overhandigen
aan het beste korps. Omstreeks kwart over
twaalf is alles afgelopen en kunt u rustig
weer de stad in. Overigens dient iedereen er
wel rekening mee te houden dat de trams
over Damrak, Dam en Rokin tussen elf en
één uur een andere route zullen rijden, en
sommige zelfs helemaal niet vertrekken
vanaf het Centraal Station.
Joop Braakhekke, directeur >van het zo
jammerlijk en voortijdig in vlammen opge
gane toekomstige restaurant-theater Va
lentino’s Follies in de Warmoesstraat heeft
niet stilgezeten. Hij vond een mogelijkheid
om zijn groep dansers en danseressen, de
Valentino’s Dutch Follies, met leading lady
Kees ter Bruggen, elders onderdak te ver
schaffen. In het City Theater zal men nu tot
en met 10 mei acte de présense geven. De
bedoeling is dat men na de filmvoorstelling
van The Turning Point dan naar de Follies
kan gaan, eventueel via een gecombineerd
toegangsbewijs maar dat laatste hoeft
niet, theater en film zijn in principe ge
scheiden. Joop is bovendien van plan om
op de as van het pand in de Warmoesstraat
nieuwbouw te gaan plegen.
A"
Iedereen kan nu gratis in het nieuwe
centrum terecht, dagelijks van 9 tot 5, voor
de meest uiteenlopende informatie over
natuur, landschap en milieu. Je kunt er
boeken inzien of kopen ook net als affi
ches. (de hoop is self-supporting daardoor
te kunnen worden), folders krijgen en vra
gen stellen. De mensen achter de balie zijn
vooral begeleidend: De bezoeker kan zelf
bijvoorbeeld zijn informatie hier bijeen
garen. Wie geïnteresseerd is in de adressen
van bepaalde actiegroepen of organisaties
kan hier ook weer verder worden gehol
pen. Het is moeilijk vindt Trees Kaizer om
op dit moment de vraag te inventariseren.
Men draait nog maar zo kort. Onderwij
zers en leraren vormen een belangrijke
groep, kinderen ook. Die, aldus Trees, niet
meer zoals vroeger alleen om „plaatjes”
komen zeuren, maar wezenlijke informa
tie voor bijvoorbeeld scripties willen en
willen weten wat verontreiniging inhoudt.
„Het natuurbeschermingsjaar 1970 heeft
daar heel veel aan bijgedragen. Brieven
als „ik wil informatie over het behoud van
bodem-, water en luchtverontreiniging ko
men nog maar heel weinig voor”.
Wie geïnteresseerd is in het centrum: het
is dus bereikbaar aan de Plantage Midden
laan 41, of vanuit Artis, en telefonisch via
Artis (020) 231836 of via het IVN (020)
228115. Het verdient aanbeveling vöor wie
uitgebreide informatie wil even te
schrijven.
X
