Wim Verstappen toont
naar Vestdijk
keerzijde van medaille
film
in andere verzetsfilm
Howard Hawks, Grigori Kozintsev en tweemaal Fellini
Titels die cinefielen doen watertanden
filmhuizen
ohn Travolta verdrijft
haarlem
BOUWMARKT
KEUR B.V.
NIEUWE
REGENMANTELS
verveling in discobar
amsterdcim
Pastorale 1943
I Fin
IR
B
wand- en vloertegels
en plavuizen
Verhouding
Ontdekking
Humphrey Bogart
Nachtvoorstellingen
explosie van vitaliteit in Saturday Night Fever
jime ba
Is. Klei
jeibotei f
jordzict
302,- pi
Bdurenc
nog bo(
Biz. 16
1 Ifr
kW
FILM
19 7 8
APRIL
R I J D A G
1 4
7
Charles Boost
bel-
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□at
prc
GROTE SORTERING
tegen zeer concurrerende prijzen
Openingstijden: dit/mvr
Speciaalhuis regenkleding
i8-l30(
voorjaars-
kollektie
/erken
Koudenhorn 54
Koudenhorn 60
tel. 023- 321212.
322368.
8.00-12.30 uur
13.30-18.00 uur
8.30-16.00 uur
M_A-
als-
stra-
intie-
zaterdags van
’s maandags gesloten
Kort na de bevrijding, in de maanden juli en augustus 1945, schreef
imon Vestdijk in zijn legendarische tempo een omvangrijke verzets
man die hij met gevoel voor ironie „Pastorale 1943” noemde. Met als
lin of meer overbodige ondertitel „Roman uit de Tijd van de Duitse
ezetting
^□□□□□□□□□□□□^□□□□□□□□□I
toiiete l□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□^□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□o□c)□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□^l□□□□□□□^□□□□□□□p□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□^□l
19
I
►jon
4»
1
(ADVERTENTIE)
JOHN TRAVOLTA
oele auti
i.
lelal bii
hotel
n
er oi
lermar
minigc
Kortoi
sn.dicti 3SK
log bol
ot 8/7 e
t f 120 W
jgramrr
er wee
u 2C
irograr
liceerc
vrij to
en houdt de enige openlijke NSB-er van
het dorp, de drogist Poerstamper in de
gaten. Veel Duitsers ziet men er niet en
boer Bovenkamp met zijn vele onderdui
kers loop weinig risico’s tot zijn dochter
Marie een verhouding begint met Kees
Poerstamper, de zoon van de dorps-NSB-
er, daarmee een andere minnaar, de bij
Bovenkamp ondergedoken In ’t Veldt, een
wat moeilijke Indische jongen, tot wraak
zuchtige vijand makend.
Later zal hij het onderduikadres aan de
Gestapo verraden na eerst met Cohen die
ook op de boerderij De Hoenderik onder
dak gevonden heeft, een clandestien uit
stapje naar Amsterdam te hebben ge
maakt. De verzetsgroep verdenkt Poer
stamper van dit verraad en besluit hem na
een uitvoerige discussie te liquideren.
Vermomd in Duitse uniformen brengen
ze de drogist in een bos maar het lukt hun
niet de angstig gesticulerende man te do
den. Ze laten hem zwaar gewond achter en
moeten later in het ziekenhuis hun plan
verder ten uitvoer brengen. Hef tragische
van het geval is dat Poerstamper een onbe
duidende NSB-er is die alleen al uit angst
voor de gevolgen van morgen niet eens in
staat zou zijn de rol van landverrader te
spelen. Terwijl het groepje intellectuelen
dat zich geestelijk boven de ordinaire
Journalisten achter de sensatie aan in La
Dolce Vita (Film-Inn, Zandvoort).
Als Duitsers vermomde verzetshelden
(van links naar rechts: Sacco van der
Made, Bram van der Vlugt en Leen Jon-
gewaard) proberen de NSB-er Poerstam
per (Bernard Droog) te liquideren in Pas
torale 1943.
De Filmhuizen in en om Haarlem komen
deze week met films die de cinefiel tullen
doen watertanden. Film-Inn, in de Biblio
theek te Zandvoort vertoont op vrijdag 14
en zaterdag 15 april, telkens om 21 uur,
Fellini’s beroemde „La Dolce Vita” uit
1960 met Marcello Mastroiannni als de
sensatiejoumalist die het societyleven
van Rome op het eind van de jaren vijftig
uitputtend verslaat, een vaak opwindend
leven heeft maar arm is aan menselijke
contacten en een eenzaam en weinig be
vredigend bestaan leidt. Destijds verwek
te de film door zijn onthullingen over
zedenschandalen in de hoogste kringen en
door zijn anti-clericale houding grote sen
satie en was een overweldigend succes in
Amerika waar „La Dolce Vita” een stan
daarduitdrukking werd.
Bouwmaterialen
P.V.C.-artikelen
Wand- en
vloertegels
Open haarden
Ijzerwaren
Verfwaren
Elektra, art.
Sanitair
Tuinartikelen
Hout- en plaatmat.
rol van Johan Schults en Hein Boele als de
joyeuse Cohen die zich midden in de oor
log een zwierig uitstapje naar Amsterdam
permitteert opvallende prestaties leveren.
De toespraak die Schults tot zijn klas
houdt na de aanhouding van Miep Algera,
de Engelse lerares die door iedereen van
heulen met de vijand wordt verdacht maar
gespioneerd blijkt te hebben voor de En-
gelsen, is een indrukwekkend staaltje solo-
toneel, dat Frederik de Groot tot de ont
dekking van „Pastorale” 1943 maakt.
De rol van Schultz is De Groot’s filmde
buut nadat hij al enige jaren met mini-
toneel had geëxpermimenteerd (solo-op-
treden in „Hamlet’s Hamlet”) en was opge
vallen door zijn regie van Sartre’s „Huis
Clos”. Miep Algera, de verkeerd beoor
deelde Engelse lerares is een gratis bijdra
ge van Sylvia Kristel die weet dat ze te
duur is geworden voor een Nederlandse
film, maar dit gebaar maakte uit erkente
lijkheid voor Wim (en Pim) die haar tens
lotte voor de film ontdekt hebben en haar
lieten debuteren in „Frank en Eva”.
„Hamlet” (1964) en de prachtig geënscè-
neerde Lear-film (20.30 uur).
Als in „Casablanca” wordt Humphrey Bo
gart ook in deze film tegen zijn zin betrok
ken bij de schijnbaar zo ver afliggende
wereldoorlog.
Zelfs Martinique waar Bogart een kleine
visboot aan toeristen verhuurt wordt niet
ongemoeid gelaten, evenmin als Bogart
die op zich neemt een „vrije” Fransman
over te brengen naar het door Vichy be
heerste Martinique. Avontuur (uit de ko
ker van Ernest Hemingway) dus en roman
tiek want Lauren Bacall is van de partij.
Ook het filmhuis in DAC (Ripperda-
straat 13a) heeft een film van Fellini op het
programma genomen en wel „De Clowns”
die op 20 april vertoond gaat worden (20
uur). „I Clowns” is een hommage aan de
clowns die ooit Fellini tot zijn werk inspi
reerden. Met prachtige interviews van de
meester zelf en van de Franse komiek
Het is haar debuut dat meteen raak was en
tot een huwelijk met Humphrey leidde.
Maar in Verstappen’s regie die de hande
ling in korte doeltreffende scènes op
bouwt, geeft op een enkele uitzondering
na, weinig kansen aan individuele presta
ties. Waardoor zijn film vlot, pittig en met
goed gedoseerde spanning verloopt. Men
kan hier en daar lachen om de aandoénlij
ke stunteligheid van het verzet in Doorn-
wijk, wat niet betekent dat het verzet bela
chelijk wordt gemaakt. „Pastorale 1943” is
een minder heroïek maar daardoor geloof
waardiger pendant van „Soldaat van
Oranje”. Na de bla-bla van Verhoeven’s
film is het goed dat Verstappen de keerzij
de van de medaille heeft laten zien.
Regisseur Herbert Ross was eens danser
in musicals en later choreograaf, zijn
vrouw was jaren geleden prima ballerina
bij het American Ballet Theatre en beiden
verheimelijken hun afkomst niet in „The
Turning Point” (City), naast de discofilm
„Saturday Night Fever” (Cinema Interna
tional en Tuschinsky 1) de interessante
première deze week in Amsterdam.
>rting o
v.v. Li
tarievei
persoo
dens g<
6 in
Deze vreedzame mentaliteit beheerst de
gedragingen van het plaatselijk verzet. Het
helpt onderduikers, brengt ze onder op een
boerderij aan de andere kant van de rivier,
overvalt een distributiekantoor waaraan
de directeur van het kantoor zelf meedoet
Vooral het groepje lichtelijk pedante le
raren, goede vaderlanders, maar misluktè
verzetstrijders is raak getypeerd waarbij
vooral de acteur Frederik de Groot in de
Ook na zijn dood in december van het
vorige jaar blijkt Howard Hawks zijn
greep op het vooral jeugdige bioscoopbe
zoek behouden te hebben. Niet het minst in
films als „Rio Bravo”, „Red River”, „The
big Sleep” en „To have and have not”. Die
laatste film heeft Filmhuis Velsen (Ka
naalstraat 257, IJmuiden) gekozen voor
vertoningen op 18 en 19 april (20.30 uur).
f299
f399
f288
f405
f390.
f430
f214
f322
f244.
KRUISWEG 7J HAARLEM
i
nma
„The Turning Point” is een speelfilm
waarin het ballet niet alleen de handeling,
maar ook de sfeer van de film bepaalt en
tegelijk voor enkele imponerende dans-
fragmenten zorgt. De intrige is een vrou-
wenverhaal vol achterdocht, afgunst en
concurrentiestrijd. Scenarioschrijver Ar
thur Laurents ging daarbij uit van een
ontmoeting na jaren van twee ballet-riva-
len, van wie de een het huwelijk (Shirley
MacLaine) en de ander het applaus en de
roem verkoos (Anne Bancroft).
Herbert Ross heeft voor alles een roman
tische theaterfilm gemaakt met adembe
nemende dansintermezzi. Zoals we al eer
der constateerden: twee uur degelijk amu
sement.
□esteni
ilist nie
en vo
per pe
4 in pr<
ilijk t<
In de overige nachtvoorstellingen is
Woody Allen (met Gene Wilder) gebleven
in „Everything you wanted to know about
Sex” (Roxy), is Terence Hill „De eenzame
Scherpschutter” in Frans Hals en komt
Lido met „Vanessa”, de avonturen van een
eerbaar meisje dat het ouderlijk huis uit
vlucht om in oosterse landen alles over sex
te weten te komen.
Voor de jeugd is „Winnetou keert terug”
gereserveerd voor de matinees van Palace
en is „Herbie gaat naar Monte Carlo”
gebleven in Studio.
Het opvallende aan „Pastorale 1943”,
(halve dat het hem lukt in zo’n korte tijd
n meesterlijk geconstrueerde roman te
hrijven, was dat hij daarin een visie gaf
i het verzet en de illegaliteit die in de
lera-stemming van direct na de oorlog
sinig populair moet zijn geweest maar
e bovendien vooruit liep op de conclusie
n latere historici, n.l. dat het Nederlands
irzet tegen de Duitse overheersers, zeker
die eerste jaren van de oorlog van
iperkt forihaat was en grote delen van
it volk onberoerd het. Die visie sluit geen
aaltjes van grote heldenmoed uit, even-
in als doeltreffende activiteiten van ver-
tsgroepen maar houdt wel de trage en
lak onhandige wijze in waarop het verzet
gang kwam.
Een gang van zaken die niet zo verwon-
■rlijk is bij een weinig militant volk dat
ngzaam moest wennen aan een gruwelij-
realiteit waarvan de consequenties niet
overzien waren. Maar bovendien gaat
estdijk’s roman niet over het verzet in
jn geheel maar meer over Nederlanders
hun eigenaardigheden die plotseling in
n ongewone situatie zijn terechtgeko-
en waardoor die eigenaardigheden geac-
ntueerd worden.
Al deze zaken zullen wel weer aan de
de kómen als binnenkort de film „Pasto-
le 1943” van Wim Verstappen in onze
I; 2 kn oscopen zal gaan draaien, een film die
enlucht [g heroïek vermijdt zoals ook Vestdijk in
stort hij zich dan met zijn vrienden m een
festijn van klank, licht en beweging, een
explosie van vitaliteit, een wereld waarin
hij zich thuis voelt. Daar ontmoet hij Step
hanie (Karen Gorney) die zich ook wil
bevrijden uit haar beperkt milieu en als zij
samen dansen is alle narigheid en verve
ling verdwenen.
In een disco-competitie winnen Tony en
Stephanie hun eerste geldprijs en dat
opent perspectieven op een dagelijkse „Sa
turday Night Fever”. In zijn „Tribal Rites
of the New Saturday Night”, het boek
waarop Badham’s film gebaseerd is, heeft
de auteur een beeld willen geven van de
nieuwe generatie van de jaren zeventig.
Het is een jeugd die buiten Manhattan
woont, haar eigen zeden en gewoontes
heeft, haar eigen stijl van kleden, haar
eigen manier van leven.
In die zin is „Saturday Night Fever” te
vergelijken met films als „The Wild One”
of „Rebel without a Cause” die model
stonden voor vroegere generaties jeugd
die door andere leefomstandigheden ge
vormd waren.
Zoals gezegd, de film wordt gedragen
door John Travolta die nauwelijks meer
een ontdekking genoemd kan worden, ze
ker niet in de grammofoonplaten-wereld
waar nu het ene Travolta-album na het
andere verschijnt met hits als „Let her in”,
„Can’t let you go” en „Slow dancing”.
Daarnaast heeft hij al de nodige toneeler
varing (bijv, in de Broadway musical
„Grease) en zijn hele optreden heeft iets
electrificerends wat hem in de film al de
bijnaam „King of the Disco-Dancing”
bezorgt.
„Saturday Night Fever” brengt veel mu
ziek, ontelbare songs, stijlvolle dans en is
tegelijk een speurtocht naar de origines
van de huidige jeugd waarbij de camera
knokploeg voelt bij die ene keer dat het
actief meent te moeten optreden, alle fou
ten maakt die maar te bedenken vallen. De
leidinggevende en meest koelbloedige fi
guur uit die bovenlaag van het dorpse
verzet is de Duitse leraar Schults die ten
slotte in Scheveningen belandt maar door
tussenkomst van zijn „foute” broer, een
actieve nationaalsocialist bevrijd wordt.
Vestdijk tekent een lichtelijk ironisch
beeld van het kleine verzet en Wim Ver
stappen heeft in de beste film die hij na
„Dakota” gemaakt heeft dit beeld voor
treffelijk uitgewerkt. Met grote voortva-
renheid laat hij de gebeurtenissen elkaar
opvolgen en in zijn keuze en regie van
acteurs heeft hij, naar het me lijkt geheel
gehandeld in de geest van de auteur. Diens
karakteriseringen van de verschillende ac
tieve figuren in de dorpsgemeenschap van
Doornwijk (een plaatsnaam die verwijst
naar Doorn waar Vestdijk destijds woon
de) zijn door Verstappen met een groot
inlevingstalent overgenomen.
ger Hauer die op het einde van de film een
kleine rol speelt als August Schultz die zijn
jongere broertje uit de gevangenis haalt en
hem de les leest over zijn onvolwassenheid
en zijn naïve bemoeienissen met het
verzet.
In de verdere rolbezetting komen we
namen tegen als Bernard Droog (als de
angstige Poerstamper), Leen Jongewaard,
Pieter Lutz, Sacco van der Made, Coen
Flink en Bram van der Vlugt als mede-
verzetslieden en Jaap van de Merwe als de
boer die zijn huis zo gastvrij beschikbaar
stelt voor onderduikers.
ilGld, 661
Pierre Etaix. Een weinig vertoonde, maar
aandoenlijke film voor wie zich de grote
figuren van de piste en het zaagsel, als was
het maar bij naam, herinnert.
Zijn boek deed en die zich meer bezig
houdt met de moed van een stuntelig stel
letje beginnenden verzetsmensen die er
niet om gevraagd hebben held te worden.
Hun standpunt en kijk op eigen beper
kingen inzake het verzet wordt al in het
begin van het boek duidelijk gemaakt in
een gesprek tussen twee leraren van de
middelbare school in Doornwijk, het
plaatsje tussen de grote-rivieren waar de
handeling zien grotendeels afspeelt. „We
kunnen niet allemaal helden zijn”, zegt
geschiedenisleraar Van Bunnik tegen zijn
Duitse collega Schults (die eigenlijk
Schulz heet), „Zo erg heldhaftig zijn we
niet, dat is niet van ons te verwachten.
Wij intellectuelen hebben weinig wapens
tot onze beschikking maar ik vlei mij er
mee dat wij op den duur meer bereiken
dan de verzetsgroepen die in het wilde weg
telefoonkabels doorsnijden en NSB-ers
doodschieten. De onschuldigen moeten
daarvoor boeten, dat vind ik het ergste.
je weet hoe ze zijn, een soort negatieve
NSB-mentaliteit”.
van Ralf D. Bqde een boeiende zwerftocht
onderneemt door het New York dat aan
Europese toeristen minder bekend is.
Overigens zijn er geen vernieuwingen in
het Haarlems programma aangebracht.
„Vlimmem” is in Studio en beleeft daar
zijn achtste Haarlemse week, Roxy prolon
geert „New York, New York” met Robert
de Niro en Liza Minnelli, Lido gaat door
met de vertoningen van „Close Encoun
ters” en verder is er wat erotisch vertier in
Frans Hals met „Verpleegstersrapport”, in
Luxor met „Beuk Broeders, Beuk” en in
Studio (in de nachtvoorstellingen en op
maandag) met „Loflied op de Zonde”.
n kuntl.
een tiental andere steden beleeft
larlem deze week de première van „Sa-
rday Night Fever" in Palace. Een goede
enstt uze’ want de door John Badham geregi-
t me lrde bezit een grote attractie in de
rwAnp6 ebrijdige hoofdpersoon John Travolta
jrwege g zanger, danser en acteur een snelle
rrière in Amerika heeft gemaakt. Hij
eek de aangewezen acteur om Tony te
Londe t^en’ dg volksjongen die zes dagen per
t één va 'e^ een saa^e baan in een verfwinkel
of twe wstaat om zaterdagavond werk en fa-
ook z be te vergeten in de danskoorts van een
:estedei sco-bar.
iet h
ni Bevrijd van de verveling van alledag
n. Retoi
- per pe
af f 210.
In „Pastorale” blijft zij een vage ver
schijning die geen indrukwekkende bij
drage aan de film levert evenmin als Rut-
i IngeT* i
Het Melkwoud in de Haarlemse Zijl
straat heeft voor een andere indrukwek
kende Italiaanse film gezorgd: „Padre Pa
drone”, over het achterlijk en onmenselij
ke leven van herders in Sardinië en over
de overheersende rol van de vader-dicta-
tor. Vrijdag tot en met zondag (21 uur).
Filmhuis ’t Plein (nabij Spaamehal,
Haarlem-Schalkwijk) vertoont op donder
dag 20 april een Russische versie van
„King Lear”, de laatste film die Grigori
Kozintsev (1905-’73) maakte. Kozintsev be
hoorde tot de pioniers van de Sovjetfilm
die samenwerkte met Trauberg en Yutke-
vich, later bekendheid kreeg door zijn „De
Jeugd van Maxim” als onderdeel van de
Gorkitrilogie (1935), in 1956 „Don Quicho-
te” maakte en zich toen ging verdiepen in
Shakespeare over wie hij het in Engeland
verschenen „Time and Conscience”
schreef. In diezelfde periode maakte hij
(ADVERTENTIE)
v'
