EINDVERSLAG VAN MINISTER VAN AARDENNE NAAR KAMER
verder omhoog
n Frankfort
tussen de
bedrijven clocx
Krachtig herstel Wall Street
Dollarkoers
beurs deze
week
achtergrond
Astma Hm
Minister Albeda aarzelt nog met VAD
overrompelde Amsterdam
t.
Giro 55 0 55 Lensden z
I^at-ikSiy
Giro 55 0 55 Leusden
■M
Luchtvaartpersoneel Japan in staking
ÏÏFÏÏT
Sluit u een goede hypotheek af?
Of één die u voor verrassingen
stelt?
Hoge koersstand ondanks winstnemingen behouden
25 Jaar Consumentenbond
Ontslag directeur
Monumentenzorg
nietig verklaard
1 s
h
15
ECONOMIE
19 7 8
APRIL
ZATERDAG 22
(Van onze parlementsredactie)
I J
Almere
HM,/
I
(Van een medewerker)
Ubbink
Vi
i
502
Pannebier vandaag.
De vlag gaat
in top.
Weekend begint.
Het busje
haalt ons op.
U leest ’t samen met nog veel meer in de
Consumentengids. Die krijgt u elke maand voor
maar f 22,- per jaar.
Door nu lid te worden van de Consumentenbond.
Bel 070-889377 of stuur een ongefrankeerde enveloppe
met uw naam en adres naar antwoordnummer 9
in Den Haag. Doen. Wel zo zeker.
Norit: Investeren
VRG-Papier
AMSTERDAM (ANP). Op de
wisselmarkt in Frankfort is de
roers van de dollar in het begin
ran de handel van gisteren blij
ven stijgen. Enige tijd na de ope
ning werd gehandeld op ongeveer
!,07 mark vergeleken met een
.fixing” van 2,0632 mark donder
dagmiddag. De vraag vond zijn
oörzaak nog in de aangekondigde
verkoop van goud uit de Ameri
kaanse reserve.
Hoogste tijd om óók lid te worden.
AMSTERDAM. Een week
van forse koersbewegingen trok
ditmaal voorbij. Voor Wall Street
was het een onverwacht krachtig
herstel, dat de Amsterdamse ef
fectenbeurs min of meer over
rompelde en daar tot flinke fluc
tuaties aanleiding gaf. Wall Street
liet weer eens zien dat het verras
singselement nog altijd onverbre
kelijk verbonden is met het beurs
leven. Zonder direkt aanwijsbare
redenen schoot het koerspeil, dat
de Dow Jones-index voor 32 in
dustriële aandelen bijhoudt, in
twee dagen omhoog van 775 tot
810. En in het verdere beloop van
deze week kon die hoogste koers
stand ondanks winstnemingen
over een breed front, opvallend
goed behouden blijven.
DEN HAAG. Het kabinet zit
onmiskenbaar in de problemen
om op korte termijn met een
aanvaardbare regeling van de
VAD te komen. De beloofde da
tum van 1 april is al ruim over
schreden en op zijn vroegst in de
loop van volgende week zal het
kabinet, althans ten aanzien van
het moeilijkste punt het collec
tieve deel een tipje van de
sluier oplichten.
SHV-Raet
DEN HAAG. Het kabinet is
niet van plan wijzigingen aan te
brengen in zijn standpunt over de
invoering van de eerste fase der
Wet Investerings Rekening
(WIR). Dit is de voornaamste in
houd van het zogenoemde eind
verslag, dat minister Van Aar-
denne (Economische Zaken) gis
teren aan de Tweede Kamer heeft
uitgebracht. Hiermee is de weg
geopend tot behandeling van het
wetsontwerp, gepland voor de
eerste helft van mei.
(Van onze parlementsredacteur
Frans Kok)
1
(ADVERTENTIE)
Kabinet verandert ondanks
kritiek WIR-plannen niet
4
Als het niet mogelijk zou zijn de bezwa-
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
z
In Londen trad een reactie in onder
druk van winstnemingen na de sterke
stijging die de dollarkoers donderdag
te zien had gegeven. Volgens sommige
iiandelaren begint men zich af te vra
gen of de goudveilingen van de VS
wel voor een belangrijke verminde-
'ing van het enorme tekort op de
Amerikaanse handelsbalans kunnen
zorgen.
In het begin van de handel van
gisteren werd de dollar in Londen
genoteerd op ongeveer 2,065 mark
vergeleken met 2,0775 bij het slot van
donderdag. In Zwitserse franken no
teerde het Amerikaanse geld 1,958
tegen donderdag 1,969.
Op de wisselmarkt in Tokio is de
koers van de dollar gistermorgen ge
daald tot 225 yen na een opening van
226. De slotkoers van donderdag was
224,40 yen. De omzet bedroeg 46 mil
joen dollar.
In New York is de dollar donderdag
ten opzichte van de voornaamste Eu
ropese valuta’s gestegen ondanks
winstnemingen tegen het slot van de
handel.
Op die gewijzigde voornemens kwam
dermate veel kritiek uit het parlement en
TOKIO. (Reuter) Meer dan 300 internationale en binnenlandse vluchten van de
Japanse luchtvaartmaatschappij (JAL) zijn gisteren afgelast in verband met een
staking van het cabinepersoneel.
De actie is bedoeld om kracht bij te zetten aan eisen voor een loonsverhoging
variërend van 19,5 tot 27,5 percent. Meer dan 30.000 passagiers in spé zijn gisteren
door de staking getroffen. De actie begon donderdag, voor onbepaalde tijd.
Omdat de premies voor bestaande ge
bouwen in de Randstad twee maal zo hoog
worden als voor nieuwbouw, wordt ver
wacht dat de investeringen in die soort
bouw stijgen, terwijl juist investeringen in
nieuwbouw het gunstigst voor de werkge
legenheid zullen zijn. Bovendien wordt on
eigenlijk gebruik van de regeling ge
vreesd. Deze bezwaren komen zowel van
CDA- als van PvdA-zijde, waarbij deze
fracties zich afvroegen of deze opzet wel
bij de EEG wordt aanvaard.
ook van de kant van werkgevers- en werk
nemersorganisaties los, dat de behande
ling, die eerst in april zou worden gehou
den, al moest worden uitgesteld. Deson
danks schrijft minister Van Aardenne dat
het kabinet bij zijn plannen wil blijven. De
aanvaarding van het wetsontwerp wordt
daarmee, zo meent men in Den Haag, de
Kamer wel zeer moeilijk gemaakt. Bezwa
ren zijn er vooral tegen het feit dat de
regering de WIR nu wil koppelen aan de
Wet op de Selectieve Investerings Regeling
(SIR), waarvan het oorspronkelijke doel
was industriële activiteiten uit de Rand
stad te spreiden. Door die koppeling nu
zou er in een tijdvak van vier jaar onge
veer een miljard aan premies meer naar de
Randstad gaan ter stimulering, waarvan
dus zwakkere gebieden niet profiteren.
De oorzaak van de vertraging ligt
merkwaardigerwijs bij de man die tij
dens de formatie-Dei. Uyl de VAD-crisis
zo snel tot een oplossing wist te brengen:
Albeda. Hij heeft al uit eigen kring het
verwijt gekregen van besluiteloosheid,
omdat hij met zijn eerder wetenschap
pelijke dan politieke instelling telkens
nieuwe varianten van de VAD aan een
gedegen onderzoek wil onderwerpen.
gingen doen over een volledig uitgeklede
VAD, zelfs zonder collectief deel, wat
voor de vakbeweging volstrekt onaan
vaardbaar zou zijn. Dat wantrouwen
moet Albeda nu eerst zien weg te nemen.
Het kabinet had al vorige week vrijdag
de VAD-knoop, die langzamerhand Gor
diaanse afmetingen heeft aangenomen,
willen doorhakken. Maar staatssecreta
ris Notenboom van Financiën kwam
toen met een plan om de VAD te laten
samenvallen met de op stapel staande
algemene pensioenplicht. Notenboom
had dit idee opgedaan bij zijn broer, het
voormalige kamerlid en D’66-dissident,
een expert op pensioengebied. In plaats
van dit voorstel direct als onrealistisch,
gezien de hele voorgeschiedenis van de
VAD, van de hand te doen, zag Albeda er
wel enkele interessante gedachten in, en
verzoener van standpunten als hij is,
ging hij onmiddellijk op zoek naar een
compromis, dat er echter niet bleek te
zijn.
Een complicatie vormde ook het feit
dat er in het kabinet een drietal opvattin
gen om voorrang strijden en dat deze
bovendien dwars door de twee partijen
heen lopen. Natuurlijk, het merendeel
van de VVD-bewindslieden wil helemaal
In de afgelopen anderhalf jaar, waarin
Wall Street van een stand van 1000 terug
viel tot 742, is dat wel eens anders geweest.
Tijdelijk opkomend herstel smolt toen
meestal na enige dagen weer geheel weg.
Zou het getij dan inderdaad gekeerd zijn?
Het meest opvallende bij dit herstel van de
Newyorkse effectenbeurs is wel de enor
me dagelijkse omzet, die enkele dagen
achtereen alle historische records glans
rijk versloeg. In de twee dagen dat de
koersstand 35 punten steeg, werd voor niet
minder dan ongeveer 110 miljoen aande
len van eigenaar verwisseld.
Nu is deze enorme animo psychologisch
wel verklaarbaar, omdat vele potentiële
kopers op een seintje zaten te wachten. En,
zoals het meer gaat in beurszaken, komen
die kopers dan opeens massaal opzetten,
hetgeen in Wall Street wordt vergemakke
lijkt doordat daar, in tegenstelling tot Am
sterdam, de beurshandel over een groot
aantal uren wordt uitgestreken.
De wachtende kopers bleken ditmaal
vooral uit de hoek van de beleggingsmaat
schappijen te komen, die in de loop van de
eerste maanden van ’78 grote liquiditeiten
hadden vergaard. Ook het buitenland had
zich maandenlang onthouden van aanko
pen op de Newyorkse effectenbeurs, om
dat de dollar niet werd vertrouwd. Beide
werknemers op de hoogte is, heeft zijn
uitlating bij het CDA nogal wat weer
stand opgeroepen. In het kabinet was
afgesproken dat niets over de voortgang
van de VAD-discussie naar buiten zou
komen. Van Agt hield op zijn wekelijkse
persconferentie zijn mond dan ook dicht,
wat hem zelfs bracht tot de uitspraak:
„Ik ben Andries de Zwijger.”
Alleen Albeda mocht wat reclame ma
ken voor zijn VAD op het congres van de
Unie BLHP. Toen Wiegel het niet kon
laten de VAD van het kabinet-Den Uyl
demonstratief naar de schroothoop te
verwijzen, kreeg hij onmiddellijk van
Aantjes een terechtwijzing aan zijn
broek. Aantjes vond dat het niet de taak
is van Wiegel zich zo te profileren en
verwees naar het feit dat Wiegel altijd zo
vol kritiek is geweest op dit soort partij
politieke speldeprikken.
Boersma’s solo-actie tegen de VAD-
nieuwe-stijl heeft binnen het CDA wel de
wenkbrauwen doen fronsen, maar ook
enkele kamerleden, vooral die met een
vakbewegingsverleden, aan het denken
gezet. Boersma’s argument dat de VAD
een principekwestie is die niet kan wor
den afgekocht met een paar gulden méér
in het handje, spreekt hen wel aan. Dat
Boersma tegen de nieuwe VAD is, valt,
zeker gezien de uitleg die Wiegel eraan
geeft, te begrijpen. Als hij consequent is
en tegen het wetsontwerp gaat stemmen,
kan dat voor sommigen uit de linkervleu
gel van het CDA aanleiding zijn zijn
voorbeeld te volgen. In dat geval moet
het kabinet nog heel nauwkeurig de neu
zen gaan tellen om tot een meerderheid
te komen.
Norit (Producente van actieve kool) blijft
flink investeren. In 1977 bewogen de inves
teringen zich op een hoog niveau en dit zal
ook gelden voor het lopende jaar aldus het
bedrijf. Norit heeft 1977 met een gunstig
resultaat afgesloten. De omzet steeg van
ƒ81,1 mln tot ƒ89,2 mln. De nettowinst
nam toe van 5,0 mln tot 6,6 mln of per
aandeel van 20 nominaal van 13,32 tot
17,53. Voorgesteld wordt een dividend
van 6,20 in contancten per aandeel, als
mede 0,80 in agio-aandelen. Over 1976
werd 5,60 in contanten betaald.
matieverwerking. SHV beoogt hiermee té
komen tot een noodzakelijke verbetering
van de informatieverwerking in het con
cern, die zonder deze samenwerking moei
lijk te verwezenlijken is. Voor RAET
houdt deze samenstelling, aldus SHV, een
niet onbelangrijke schaalvergroting in.
NV Gemeenschappelijk Bezit VRG heeft
over 1977 een netto winst behaald van
6,93 mln tegen 6,79 mln in 1976. Voorge
steld zal worden over 1977 een dividend te
declareren van 3,50 per aandeel van ƒ10
tegen 3,30 over 1976. Bij het bestuur
bestaat het vertrouwen, dat het groepsre-
sultaat over 1978 niet zal achterblijven bij
de winst over 1977. De omzet bleef onver
anderd 378,0 mln. De winst per aandeel
nam toe van ƒ7,47 tot ƒ7,63 en de cash
flow per aandeel van 10,60 tot 11,15. De
jaarvergadering is op 6 juni.
ren te ondervangen, dan zou er volgens
CDA en VVD een overgangsregeling moe
ten komen. In dit geval werd gesugge
reerd te komen tot een gedeeltelijke in
voering van de regeling met een basispre
mie van 11 procent (zoals aanvankelijk
bedoeld) in plaats van, zoals nu'voorge
steld wordt, 23 procent. Dan zou voor
gebieden buiten de Randstad als extra
stimulans voorlopig het huidige systeem
(nu overal geldend) van de vervroegde
afschrijving moeten blijven bestaan.
UTRECHT. (ANP) Het ministerie van
CRM moet het ontslag van directeur O.
van Dongen van de Rijksdienst voor de
Monumentenzorg intrekken. De Centrale
Raad van Beroep in Utrecht verklaarde
gisteren het ontslagbesluit nietig en vond
ontslag een te straffe maatregel.
SB
De goudprijs is donderdag in New
York drie dollar per ounce (31,1 gram)
gezakt en op 170,40 dollar terechtge
komen. Dat was wel boven de slotno
tering in Londen die 168,75 dollar
bedroeg. Gistermorgen steeg de Lon-
dense goudprijs tot 171 dollar na een
opening op 170,825 dollar. In Zürich
kwam er in de goudprijs gistermor
gen weinig verandering.
geen collectief deel in de VAD, laat staan
een collectief aandelenfonds beheerd
door de vakbeweging. Maar een enkele
WD’er vroeg zich af waarom zonodig
van de oude VAD afgeweken moest wor
den, temeer daar de opbrengst, buiten de
aardgaswinst van de NAM, vrijwel nihil
zou zijn. De regeling die nu op stapel
staat, betekent voor het bedrijfsleven,
dat het toch al moeilijk heeft, een niet
geringe belastingverhoging. Ook bedrij
ven die onder de oude regeling nooit
VAD-plichtig zouden worden, moeten nu
meebetalen.
Daarnaast hièlden enkele progressief
getinte CDA’ers vast aan de oude opzet
van de VAD, die de medezeggenschap
voorop stelt in ruil voor de vrijwillige
loonmatiging van de werknemers van de
laatste jaren. Albeda, het past bij zijn
aard, probeerde een realistische tussen
weg te bewandelen. Gezien de bezwaren
van de WD tegen medezeggenschap van
de vakbeweging in de onderneming, zou
het idee van spreiding van het produktief
vermogen wat losgelaten worden, maar
daar moest dan wel een hogere op
brengst van de VAD tegenover staan. In
plaats van èen kale, maar principiële
VAD-overeenkomst, maakte Albeda de
VAD tot een goed gevulde winstdelings-
regeling. Wiegel typeerde het maandaga
vond in Barneveld als volgt: De VAD-
plannen van het kabinet-Den Uyl, vol
dogmatisme, zijn van de baan. Nieuwe
realistische voorstellen komen er aan,
rekening houdend met wat de werkne
mers zelf willen.
Afgezien van de vraag hoe Wiegel zo
goed van de diepere verlangens van de
Van Dongen werd in november 1975
ontslagen als directeur Monumentenbe
heer, omdat hij als adviseur van een bouw
bedrijf tegen betaling voor dat bouwbe
drijf orders in de wacht zou hebben ge
sleept. Daarbij zou hij misbruik gemaakt
hebben van de kennis en de positie die hij
als directeur Monumentenbeheer had,
vond CRM.
De Centrale Raad meende ook dat Van
Dongen zich schuldig had gemaakt aan
plichtsverzuim, maar van daadwerkelijke
acquisitie was geen sprake geweest. Eén
keer zag het er naar uit dat het zover zou
komen, maar toen ging het om een
nieuwbouwproject en niet om de restarau-
tiesector.
De Centrale Raad liet vandaag in het
midden of Van Dongen nu weer directeur
bij Monumentenzorg moet worden. Zijn
opvolger zit er al. Hij moet maar eens met
CRM gaan praten over een bevredigende
oplossing, aldus de raad.
In maart kwam de regering met een
lanvullende memorie van antwoord,
waaruit bleek dat het voorgestelde pre
miestelsel ter stimulering van de investe
ringen, aanzienlijk wilde wijzigen. Daar
bij werden de algemene of basispremies
aanzienlijk verhoogd. De oorzaak van de-
re veranderingen was met name de kri
tiek bij de EEG in Brussel op de extra
toeslagen, die investeerders naast de
basispremie zouden kunnen krijgen.
Het vooruitschuiven van de beslissing
heeft ook weinig opgeleverd, want zoals
het er nu uitziet komt er ten aanzien van
het collectieve deel een regeling uit de
bus die gelijkluidend is aan wat Albeda
al weken geleden voorstelde: geen hef
fing op de overwinst, maar een verho
ging over de hele linie van de vennoot
schapsbelasting met twee punten. Het
effect van de besluiteloosheid was
slechts dat allerlei gissingen de ronde
ging van de basispremie is ook van de kant
van het bedrijfsleven bezwaar gerezen,
men ziet daar liever een basispremie van
12 procent, en wel zo spoedig mogelijk in te
voeren. De vakbeweging heeft de nieuwe
opzet van de WIR als „onaanvaardbaar”
betiteld.
De woningen in Almere zullen vooral
worden toegewezen aan inwoners van Am
sterdam, die gedwongen door de stadsver
nieuwingen moeten verhuizen en aan men
sen, die in Almere werken. Dit heeft giste
ren het ministerie van verkeer en water
staat meegedeeld. Verder zegt het ministe
rie dat de uitgangspunten voor de verde
ling in Almere zijn vastgesteld en dat de
Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders en
het openbaar lichaam Zuidelijke IJssel
meerpolders daarover overeenstemming
hebben bereikt. Voorts zullen alleen zij,
die voor 1 april 1976 in de huisvestingsad-
ministratie zijn opgenomen, in aanmer
king komen voor een woning in Almere.
Deze datumgrens is ingesteld, omdat het
aantal aanvragers ver uitsteeg boven het
aantal woningen dat tot 1980 in Almere
wordt gebouwd.
SHV en RAET software- en computer
service in Arnhem onderhandelen over
een samenwerking van het Rekencentrum
SHV in Utrecht-Den Bosch en RAET op
het gebied van de administratieve infor-
(ADVERTENTIE)
Geef ze lucht
Gepleit werd ook om de regeling voor
vervroegde afschrijving zodanig te wijzi
gen dat deze ook gaat gelden voor ver
liesgevende bedrijven. De regering heeft
wel een regeling voorzien, waardoor ver
liesgevende bedrijven sneller investerings-
premies kunnen krijgen. Tegen de verho-
Geef ze lucht
Giro 55 0 55 Lensden
Astma Honds
Ubbink (o.a. kunststoffenproducten
voor de bouwnijverheid) rekent voor 1978
op een gestabiliseerde nieuwbouwmarkt
van woningen. Dit betekent dat Ubbink in
de afzet van haar traditionele pakket
bouwproducten op de Nederlandse markt
niet op een verdere groei mag rekenen. De
geconsolideerde omzet steeg vorig jaar
met 10 pct. van 38,5 tot 44 mln. De
nettowinst steeg met 16 pct. van 1,8 tot
2,1 mln. Voorgesteld wordt een dividend
uit te keren van ƒ13 per aandeel van 100
of naar keuze 4 in contanten en 5 in
aandelen uit de agioreserve. Over 1976
werd ƒ12 uitgekeerd of naar keuze 8 in
agio-aandelen.
groepen zijn nu echter tot de aanval over
gegaan. De buitenlandse liefhebbers heb
ben moed geput uit de weerstand die de
dollar nu aan de dag blijkt te kunnen
leggen bij onverhoedse aanvallen, terwijl
de Amerikaanse beleggingsmaatschappij
en nogal onder de indruk schijnen te ko
men van de overwegend gunstige winstcij
fers die de Amerikaanse ondernemingen
over de eerste drie maanden van ’78 pu
bliceren.
Nu voorts is gebleken dat de olie-import
van de Verenigde Staten duidelijk aan het
teruglopen is, althans in de eerste drie
maanden van ’78 lag die invoer behoor
lijk lager dan vorig jaar, lijkt ook de
positie van de dollar in de nabije toe
komst versterkt. Bovendien zijn de Vere
nigde Staten van plan een grote hoeveel
heid goud te verkopen om zo het teveel
aan dollars buiten het land te neutrali
seren.
Door al deze factoren steeg de prijs voor
de dollar deze week tot meer dan 2,22
tegen enkele weken geleden nog 2,13 (en
een half). Een keer ten goede in Wall Street
dus. Wanneer iets dergelijks optreedt in
een periode die voor de Amsterdamse ef
fectenbeurs grotendeels beheerst wordt
door een vrij gunstig lopend dividend- en
jaarverslagenseizoen, dan moet dit wel een
positief effect hebben.
Vele aandelen schoten de eerste twee
beursdagen van deze week omhoog, ge
steund bovendien door een discontoverla-
ging van de Nederlandsche Bank van 4,5
procent op 4 procent. Deze werd op de
hielen gevolgd door een nieuwe staatsle
ning die, profiterend van de discontoverla-
ging, de rente stelde op 6,75 procent. Na de
vier 6,5 procent-staatsleningen in 1968 is
sedertdien een lening beneden de 7 pro
cent met de Staat als debiteur, niet meer
voorgenomen, zodat zich hier wel een ge
beurtenis heeft voorgedaan.
Het tekent overigens de voortdurende
rentedaling, die zich ook dit jaar blijft
voltrekken. Want eind vorig jaar kon nog
op een rente van 8,25 procent worden
ingeschreven. Aanvullend verhoogden de
hypotheekbanken deze week de afgifte-
koers van 7,5 procent-pandbrieven tot 101
procent.
Nadat de eerste overrompelingsreactie
op de aandelenmarkt van Amsterdam
enigszins was uitgewerkt, kwam echter de
koersvorming in aanmerkelijk rustiger
vaarwater terecht. Vele sterk opgeblazen
noteringen moesten later in de week zelfs
weer flink terrein prijsgeven.
(ADVERTENTIE)
Geef ze lucht
Astma Fbnds“
