Voorzitter
I
KNZB
naar NOC
Voetbalencycloped ie
met de Franse slag
I
O
i
i i
it I
J
hl >1
Zwembad
bij Olympisch
Stadion
tb
„Te weinig aandacht voor amateurs”
B r
door Piet Teeling
Foute getallen
Twaalf vedetten
Niet moedeloos
Bep Bakhuys
Excessen
r «m
1 -U
I
Bi
s.
41
W
N
Bl
ns
tien
een
in
is
•ca
iet
bij
tal
igd
/an
op-
aan
els-
akt
120-
>or
ijk
Tien jaar leidde mr. Jaap van der Krol
advocaat en procureur te Nijkerk zwemmend
Nederland. Vandaag (zaterdag) legt hij de voorzit
tershamer neer. Voor Jaap van der Krol begint
morgen een nieuw tijdperk in de sport, als een
soort vrijblijvende vice-voorzitter van het NOC
het Nederlands Olympisch Comité. Over verle
den, heden en toekomst van de georganiseerde
sport in Nederland, de zwembond in het bijzonder
en het Nationaal Sport Overleg, waarvoor Jaap
van der Krol tien jaar vocht gaat dit verhaal. Het
verhaal van de Nijkerkse jurist, die hoe kon het
ook anders, zelfs het kort geding dat Enith Brigi-
1 tha vorig jaar tegen de KNZB aanspande tot een
goed einde bracht.
Winter 1978. Terwijl buiten de temperaturen net iets tot boven het nulpunt zijn opgeklommen, is het
binnen nauwelijks uit te houden. Televisielampen doen hun best om samen met de centrale verwarming het
Amersfoortse Sportfondsenbad te herscheppen in een bakkersoven. Links en rechts worden stropdassen
afgelegd, bovenste knoopjes losgemaakt. Dikke truien hebben al eerder plaats gemaakt voor fleurige, fel
gekleurde bloesjes. Het verlangen naar een verkoelende duik wordt met de minuut groter. „Meester” Jaap
van der Krol verschijnt in een donkerblauw kostuum; driedelig. Vouw in de broek, vest en colbert strak
dichtgeknoopt. De bordeaux-rode KNZB-stropdas wordt voor het grootste gedeelte bedekt door het vest. In
die ambiance loopt Van der Krol het halve zwembad rond voor de zoveelste prijsuitreiking van die dag.
Feliciteert de nummers één, twee en drie, overhandigt het brons, het zilver en het goud en kust de
uiteindelijke winnares: Enith Brigitha.
i-d
KT d
K /Hf
|K i
1 Y
RMHMMi
i»B«l
ize
Van der Krol kan
moeilijk buiten
de zwembond
h
>tste in
ton
bent en
vorden.
iet u
De KNZB-voorzitter naast oud-voorzitter Jan de Vries.
I
STOPPER
- - - •ag-sjaifip
VU
n bulk-
:oals
rengen
n de
i ze
end
ening,
uiden
Een dubbele overwinning voor de
zwembond; een dubbele overwin-
voetballers van faam vermeld worden in
het Franse encyclopediedikke boek „La
Fabuleuse histoire du Football” van
1115 bladzijden, dat in ieder geval tot en
met vorig jaar was bijgewerkt. Er staat
een zeer lange en prijzenswaardige lijst
in van bekende voetballers uit alle lan
den door de jaren heen, dus niemand
mag verlangen dat alle Nederlandse
voetballers van enige betekenis, dus ook
Klaas Nuninga en Firn Doesburg, erin
staan opgenomen. Het zijn er toch nog
twaalf geworden, nu t Bep Backhuys
(foutief gespeld dus, het moet Bakhuys
zijn) als de oudste en Johan Cruijff als
de jongste.
maar 28 doelpunten, waarmee hij de eni
ge Nederlander was die een hoger gemid
delde had dan 1, en dus meer doelpunten
maakte dan hij wedstrijden speelde. Dat
zijn nu juist de aardige dingen, daarvoor
maak je een encyclopedie.
natuurlijk ook bij moeten staan, bij die
vele honderden namen, maar ik wil niet
kinderachtig zijn en me neerleggen bij
het kwantum tien, tussen Bakhuys en
Cruijff in. Laten we nu eens kijken wel
ke van die tien niet in de Franse voetba-
lencyclopedie werden opgenomen. Dat
zijn Rinus Israel, Ruud Krol en Johan
Neeskens. Hoe onterecht hun afwezig
heid is moge blijken uit het feit dat
Horst Blankenburg wel wordt vermeld,
alleen maar dankzij Ajax, want in het
Duitse elftal heeft hij nooit gespeeld, en
in het Europa-Cup-Ajax was hij bepaald
niet de sterkste schakel, zeker niet ver
geleken met Neeskens, Krol, Swart en
Suurbier, of Vasovic, die ook ontbreekt.
Welke drie Nederlanders hebben dan
de plaats ingenomen van Neeskens, Krol
en Israel? Ten eerste Abraham Appel,
ten tweede Berthus de Harder en ten
derde Barry Hulshoff, die aangeduid
wordt als „le „hippie” d’Ajax”, blijkbaar
omdat hij een baard droeg. De keuze van
de eerste twee is nog wel begrijpelijk,
voor Fransozen, want Berthus de Harder
(inderdaad een fabuleuze voetballer, al
reikte hij, mede door de oorlog, niet
hoger dan 12 interlands) en Bram Appel
hebben allebei in Frankrijk gevoetbald
en maakten ook deel uit van het Waters-
noodelftal dat Frankrijk met 1-2 ver
sloeg. Bakhuys, Rijvers en Van der Hart,
die in het rijtje voorkomen, hebben trou
wens ook in Frankrijk gespeeld, en dat
zal bij de samenstellers zeker in het
geheugen zijn blijven hangen. Ik bedoel:
Cor van der Hart werd eens beschouwd
als Europa’s beste spil, hij hoort zekerin
het rijtje thuis, maar Rinus Israel WAS
in zijn Feyenoord-tijd domweg de beste
Ausputzer van Europa, alleen het feit
dat hij daarna naar Zwolle ging in plaats
van naar Lille heeft gemaakt dat hij op
het lijstje ontbreekt.
Het valt bovendien op, dat de bijge
voegde cijfers zelden kloppen. Cruijff
Enith Brigitha ontvangt uit handen van de
voorzitter een medaille tijdens de
Speedoweek in Amersfoort
vraag of het met zoveel miljoenen
gepaard moest gaan. Maar Van
had ook vorig jaar meer dan 32 internati
onale wedstrijden gespeeld, hij staat nu
op 48 (waarmee hij op de zesde plaats
staat en Abe Lenstra gepasseerd is!).
ander levenspatroon. Met minder
vergaderen, minder telefoontjes,
minder post voor of van de zwem
bond. Daar moet ik me op gaan
instellen, al weet ik nu al dat het me
zwaar zal vallen. Soms hè”, merkt
Op 19 mei zal het zwembad op
Papendal officieel worden geo
pend met een nationale sportont-
moeting, vorige week is op het
sportcentrum in Zeist de eerste
spade de grond ingegaan voor een
zwembad en de afgelopen week
kreeg de Amsterdamse wethouder
van sportzaken de bouwtekening
en de begroting voor het 50-meter-
bad achter het Olympisch Stadion
op zijn bureau. „Wanneer de com
missies van financiën en sport
nog voor de verkiezingen van de
gemeenteraad dit voorstel ter be
handeling krijgen en de raad nog
dit jaar haar goedkeuring zal kun
nen geven, zal in 1979 met de
bouw van dit 50-meterbad kunnen
worden begonnen”, zo meent de
KN ZB-voorzitter.
Met de bouwkosten van het bad
in de hoofdstad is een bedrag van
14 miljoen gemoeid.
Maar laten we nu eerst eens de tien
spelers invullen die volgens ons tussen
Bakhuys en Cruijff het meeste recht
hadden om vereeuwigd te worden. Abe
Lenstra natuurlijk, en Faas Wilkes en
Kees Rijvers. Cor van der Hart en Coen
Moulijn. Rinus Israel, Piet Keizer, Ruud
Krol, Johan Neeskens en Bob Rensen-
brink. Stop! De tien zijn al bereikt. Voor
Sjaak Swart, voor Willem van Hanegem,
voor Wim Suurbier, voor Jan van Beva
ren is al geen plaats meer. Zij hadden er
schop je meestal tegen de schenen
van organisaties als NSF of NOC.
Dat is in het verleden regelmatig
gebeurd. Daarbij vond ik, dat ik niet
uit het oog mocht verliezen, dat die
„schenenschopperij” plaatsvond in
het belang van de sport zelf. Kijk
naar de KNVB de voetbalbond.
Die bond blijft flink groeien, maar is
wel bezig het zicht te verliezen op de
brede, grote amateurlaag, door te
veel te kijken naar de professionals.
Ook bij het waterpolo gaan we die
richting in en dat is een gevaarlijke
richting”, zo meent mr. Jaap van der
Krol.
Toch waren het in de loop van zijn
voorzittersperiode niet alleen uitval
len naar het Nederlands Olympisch
Comité of naar de Nationale Sport
Federatie. Ook de overheid moest
het ontgelden. Van der Krol: „Het
valt niet te ontkennen, dat de geor
ganiseerde sport in zijn totaliteit ei
genlijk weinig aandacht heeft be
steed aan de recreatieve sportsector.
Misschien dat de KNZB, dat sinds
1968 een eigen afdeling recreatieve
sport heeft, daar een uitzondering
op vormt, maar over het algemeen,
staan de topsport (wedstrijdsport)
en de recreatieve sport ver bij el
kaar vandaan. De vorig jaar afgetre
den minister van CRM, Van Doorn,
probeerde de recreatiesport met een
injectie te helpen, op zich een nobel
streven, al blijft daarbij wel een
anders zijn, maar ook daar raak je
aan gewend”, aldus Van der Krol,
die binnenkort als nieuwe vice-voor-
zitter van het Nederlands Olym
pisch Comité zal worden geïnstal
leerd. Als opvolger van Koos leden
burg. Zijn rol bij het NOC: het actief
volgen en begeleiden van zes van de
aangesloten bonden: hockey, voet
bal, krachtsport, gymnastiek, judo
en ruitersport. Zijn eerste taak: een
In die tien jaar, dat Jaap van der
Krol de functie van voorzitter bin
nen de KNZB vervulde, heeft hij
M-
Persoonlijk zou ik dan ook Puck van
Heel er nog even bijgezet hebben, als de
man met de meeste interlands (boven
dien was hij aanvoerder van het elftal
dat op 12 januari 1936 in Parijs met 1-6
van Frankrijk won en waarin Bakhuys
drie doelpunten scoorde), maar vooral
zou het wenselijk zijn geweest dat de
bijgevoegde cijfers Bep Bakhuys recht
hadden gedaan. Hij scoorde immers niet
23 doelpunten in 23 wedstrijden, zoals in
de Franse encyclopedie, vermeld staat,
Piet Keizer heeft geen 30 maar 34 „selec
tions” op zijn naam staan (de 38 van
Moulijn kloppen merkwaardigerwijs
weer wel!), en Van der Hart speelde geen
41 interlands maar 44. De potsierlijkste
cijfers zijn echter bij Abe Lenstra, Kees
Rijvers en Faas Wilkes uit de bus gerold
in de Franse voetbalencyclopedie. Ach
ter Abe Lenstr’a naam staan 27 inter
lands (in plaats van 47), Cornells Rijvers
wordt geschat op slechts acht interlands
(in plaats van 33 waarop hij recht heeft)
en Faas Wilkes komt niet hoger dan 11
stuks, terwijl het er toch echt 38 zijn. De
vermelding dat hij voor Inter, Valencia
en Feyenoord speelde, is bovendien wat
summier: hij speelde voor Xerxes (ook al
als international), Intemazionale, Tori
no, Valencia, Levante, VW en Fortuna
’54. Dat hij ooit voor Feyenoord speelde,
daaraan is althans in Nederland nooit
ruchtbaarheid gegeven
ning voor Jaap van der Krol. Het is
typerend voor het beleid, dat hij tien
jaar als voorzitter van de Koninklij
ke Zwembond heeft gevoerd en
waaraan hij een eigen gezicht heeft
willen geven. Op voorhand lijkt Van
het eind van de avond zeg ik dan:
Goddank, dat het afgelopen is. Je
bent er iedere dag mee bezig, vijf,
zes avonden in de week, meestal het
Hoewel ik in principe natuurlijk een
internationalist en cosmopoliet ben,
voel ik me in de praktijk toch altijd weer
een beetje genomen als ik merk dat (bij
voorbeeld) Denen of Zweden in het bui
tenland hoger worden aangeslagen dan
Nederlanders. Spijskaarten die in alle
talen, inclusief het Zweeds, het voedsel
omschrijven, behalve natuurlijk in het
Nederlands, of advertenties waarin ge
schermd wordt met ettelijke buitenland
se kranten waar dan wel de Dagens Ny-
heter bij staat maar niet de NRC (zelfs
De Telegraaf had ik dan liever gezien
dan helemaal niets!), of servetjes, waarin
je in tien talen „smakelijk eten” wordt
toegewenst, behalve in het Nederlands.
Zulke dingen storen me. Er zijn toch
meer Amsterdammers dan Stockhol
mers, de Nederlandse taal is toch wijder
verspreid en literair gezien belangrijker
dan de Zweedse, al zou je dat niet zeggen
als je het aantal Nobelprijzen voor lite
ratuur aan Zweden (Selma Lagerloef,
Verner von Heldenstam, Erik Axel Karl-
feldt, Paer Lagerkvist, Eyvind Johnson,
Harry Martinson) vergelijkt met het aan
tal dat ooit aan Nederlanders werd toe
gekend (nul komma nul).
Omdat dit een sportrubriek is, zal ik u
nu even vertellen welke Nederlandse
ninklijk Nederlands Gymnastiek
Verbond, over de grenzen van de
topsport. Van der Krol: „Het turnin-
ternaat op Papendal is een doorn in
het oog. Ik vraag me wel af of het
binnen de verantwoordelijkheid van
het NOC ligt, maar is de werkwijze
op Papendal inderdaad verant
woord? Zijn we wel in staat om het
tot de top te brengen of kan dat
alleen maar op een kunstmatige wij
ze? Die vragen zijn niet zomaar één-
twee-drie beantwoord”, zo meent de
scheidende zwembondvoorzitter.
der Krol daarin geslaagd te zijn. Een
gezicht waarin continuïteit op de
voorgrond lag. Waar trainers elkaar
bij kleine bonden met een zekere
regelmaat opvolgen, werkte het be
stuur van de zwembond aan de con
tinuïteit bij de trainers. Alleen al
daarin lijkt Van der Krol geslaagd te
zijn.
„De KNZB heeft de strijdbijl be
graven. Ook ten aanzien van de bad-
pakaffaire met Enith Brigitha. We
hebben ervan geleerd en hebben
Enith weten te behouden voor de
zwemsport. Dat er fouten zijn ge
maakt, vooral door de leiding van de
zwembond, geef ik graag toe. Maar
waar gewerkt wordt, vallen spaan
ders. Als wij niet terloops na wed
strijden in Volendam de opmerking
hadden gemaakt, dat de zwemmers
en zwemsters uit de nationale ploeg
bij internationale wedstrijden voort
aan in een door de zwembond voor
geschreven outfit aan de start moes
ten verschijnen, maar dat eerst met
de trainers hadden doorgesproken,
was er niets aan de hand geweest.
Zelfs niet met Enith Brigitha”, zo
stelt Van der Krol. „Enith heeft het
hard gespeeld, nam een risico, maar
stond plotseling helemaal alleen.
Net zo als in Wenen bij de Europese
kampioenschappen. Ziels-alleen.
Toen zwaaide Enith met een hand
doek van Arena voor het oog van de
zoemende Eurovisiecamera’s. En
wat was de prijs: een fototoestel.
Toen al verklaarde ik Enith voor
gek, heb een tijd met haar gespro
ken en toen was ze het met me eens.
Ook na de uitspraak van het kort
geding stond Enith alleen. Ook toen
hebben we de zaak in het reine ge
bracht, na een geheime missie in
Bunnik, alleen maar om haar te hel
pen, omdat we binnen de zwembond
van mening waren, dat zelfs dit kort
geding, geen afbreuk mag doen aan
de carrière van de topsporter”.
sociale
goede
chikt
iisnet
n groot
i
De Nijkerkse jurist kent echter
ook de keerzijde van de medaille
topsport. Een keerzijde, die een
grauwsluier over de sport in het
algemeen legt, als gevolg van de
terugkerende excessen uit de pro
fessionele sector van de sport. „Als
ik meen dat het anders moet, dan
Krol heeft er zijn redenen voor: „Ik
moet zeggen, dat ik dat bijzonder
jammer vind. Maar aan de andere
kant: ik ben geen voorzitter meer
van de zwembond en er zitten vol
doende krachtige medebestuursle-
Doorn maakte daarbij één fout: hij den bij de KNZB. Ik krijg straks een
zag de recreatieve sport primair en
de georganiseerde sport secundair.
Maar het is èn, èn. Het hoort bij
elkaar; het ligt in eikaars verleng
de”, aldus Van der Krol.
Het moet Jaap van der Krol vol
doening schenken, dat nog dit jaar Van der Krol op, „ga ik eens lekker
het Nationaal Sport Overleg van de er een avondje de pest in zitten heb-
grond komt. In de periode dat hij de 'ben. Gewoon, omdat ik er eigenlijk
voorzittershamer bij de zwembond nog geen afstand van kan doen. Aan
hanteerde, bleek hij ook een voor
vechter te zijn van dat NSO. „Ik
geloof, dat we alleen al met de op
richting van dit NSO een enorme
stap voorwaarts doen. Via dit NSO weekend erbij. In het begin zal het
blijkt de overheid namelijk bereid
om inspraak te geven bij het uitvoe
ren en uitstippelen van een natio
naal sportbeleid. Dat is een enorm
winstpunt. In een dictatoriaal gere
geerd land zou een NSO misstaan,
zelfs niet mogelijk zijn. Zou een Na
tionaal Olympisch Comité afhanke
lijk zijn van de overheid. Zou de
verhouding overheid-sport moeilij-
ker liggen en zou die overheid geen
inspraak dulden. Maar de praktijk gesprek met de leiding van het Ko-
zal ook bij ons moeten bewijzen of
het werkt. Het werk van het NSO zal
moeten groeien. Het is een enorme
stap vooruit, dat de minister een
pre-advies gaat vragen aan het
NSO, wanneer er keiharde beslissin
gen of wetswijzigingen op stapel
staan. Om dat advies kan die minis
ter niet heen; dat is de winst voor de
georganiseerde sport”, aldus Jaap
van der krol.
Toch zal de voorvechter van het
NSO geen plaats innemen in het
nationaal sportoverleg. Van der
Een van de problemen, die de
zwembond sinds jaar en dag kent,
is het gebrek aan voldoende ac
commodaties, die aan de eisen
van de FINA de internationale
zwembond voldoen. Zelf heeft
de KNZB het nooit aangedurd om
een zwembad uit eigen middelen
te bouwen, omdat het niet haal
baar zou zijn. Zegt scheidend
voorzitter Jaap van der Krol: „We
hadden het wel moeten doen, dan
hadden we er nu van kunnen pro
fiteren. We hadden tenslotte be
lang bij een zo centraal mogelijk
bad en dat zou ergens in de
driehoek, Amsterdam-Utrecht-
Rotterdam gesitueerd moeten
zijn. Al eerder hebben wij de NSF
te kennen gegeven niets te voelen
voor een zwembad op het natio
naal sportcentrum Papendal. Dat
is te „uitlandig”. We zijn vervol
gens met de KNVB in zee gegaan,
waarbij we mikten op Zeist, maar
de NSF vond, dat Zeist daardoor
te belangrijk als sportcentrum
zou worden ten opzichte van Pa
pendal. Ook dat voorstel werd af
gestemd, waardoor wij als zwem
bond in een impasse kwamen. De
onvoorzienigheid wil, dat er bin
nen twee jaar, plotseling drie ba
den tot onze beschikking zijn”,
aldus Jaap van der Krol.
niet onder stoelen of banken gesto
ken, dat hij de topsport als wezenlijk
onderdeel van de georganiseerde
sport beschouwde. „Er is gerust in
ons land een toekomst voor de top
sport weggelegd. Daar hoef je hele
maal niet moedeloos over te zijn.
Alleen, je zult topsport in West-Eu-
ropa maatschappelijk dragelijk
moeten proberen te maken. Kijk
naar de hockeybond. Daar blijkt
topsport in een amateuristisch
sportland mogelijk te zijn. Het hoort
er nu eenmaal bij omdat topsport in
de pyramide-achtige opbouw van de
sport in Nederland als een stimulans
voor de grote brede laag werkt. Mis
schien moeten we binnen de zwem
bond ook wel weer tien jaar wach
ten voor het waterpoloteam een
bronzen plak behaalt op de Olympi
sche Spelen. Misschien is het ook
louter en alleen aan de toevalligheid
te danken geweest, dat Trumbic uit
Montreal met een bronzen plak te
rugkeerde. Tenslotte, als Nigeria
zich niet had teruggetrokken, had
den we nooit als deelnemer inge
schreven gestaan. Maar zelfs dan
blijkt, dat een team op amateuristi
sche basis, plotseling tot iets groots
in staat is. Daarom moet je niet nu al
zeggen, dat het dit jaar toch niet lukt
of dat het pas weer over tien jaar zal
lukken. Blijf nu nog maar even te
ren op die roem van Montreal”,
aldus Van der Krol.
s-
y
x.j.
1 r
l." -
PW
■a
