(De hele zomer festiviteiten
u
KUSTPLAATS 150 JAAR GELEDEN „UIT DESZELFS DIEP VERVAL OPGEBEURD"
TANT
Milll
I
79.50
37.50
i
17
REGIO
19 7 8
APRIL
2 8
VRIJDAG
r
it
iveau)
■BI
-
mdse
regen
door Fekke Boukes
r.'lf
Li
EAU
If
1
1
KliiS
MMJ
i
(tel. 02
ZANDVOORT. De tophit van Louis Davids dateert pas van
kort voor de Eerste Wereldoorlog, maar de tekst van zijn onsterfelij
ke song werd al zo om erf bij anderhalve eeuw geleden voor de eerste
maal in praktijk gebracht. Wij gaan naar Zandvoort aan de Zee - al
150 jaar. Een feest, dat men in de badplaats dit jaar uitbundig gaat
vieren.
i LM - i - i
BB 4
A f
Lr
EM
JK
jaar.
Zandvoort
II.C./28-4
welvarend
door badels
uk
AARLEN
eling.
f
ikelijk va
trekking
stoffeer-
voor-
tech-
ZANDVOORT. De hele zomer lang
gaat Zandvoort zijn honderd vijf tig jarig
bestaan als badplaats vieren. Een feest
comité onder voorzitterschap van wet
houder Van der Mije heeft een veelzijdig
programma samengesteld. De reeks van
evenementen begint aanstaande zondag
en wordt op de laatste dag van augustus
afgesloten. Hieronder het volledige pro
gramma.
Hotel Groot-Badhuis, zoals het er in
1930, na een aantal verbouwingen, uit
zag. Aanvankelijk had het slechts één
verdieping. Door de sloopwoede van de
Duitsers iperd het Groot-Badhuis, samen
met 35 andere hotels en pensions, in 1943
weggevaagd.
van Noord-Holland gaven 30.000,- subsidie, Haarlem voteerde 700,- per jaar en
grootgrondbezitters uit de omgeving deden de rest van de benodigde 150.000,-. De
aanleg startte in 1825 en in maart 1828 was de weg gereed. Ook het Groot-Badhuis
opende in dat jaar haar deuren.
Van enige strandleven was in dat jaar en nog lange tijd daarna geen sprake. Aan
baden in zee werd nog niet gedacht. Wel werd er frequent reclame gemaakt met de
kwaliteit van het zeewater, dat eerst met emmers, later via de waterkar in de
badkuipen van het badhotel werd gestort. In een drietalig foldertje van het Groot-
Badhuis uit 1830 heet het: „De baden zijn hoogst gemakkelijk ingerigt, het zeewater
is voornamelijk daar ter plaatse bijzonder sterk, daar Zandvoort zeer ver van de
monden der rivieren af gelegen is. Het Logement vereenigt goede bediening met
zindelijkheid. Ook zijn de prijzen in hetzelve rijkelijk onder die in diergelijke
inrichtingen.”
De zaken floreerden aanvankelijk niet zo best. De tolgelden, die aan begin- en
eindpunt van de Zandvoortselaan werden geheven, bleken onvoldoende en het aantal
kuipbaders bleef miniem. Maar het bezoek nam geleidelijk toe, vooral toen omsteeks
1870 het nemen van zeebaden in zwang kwam. Er kwamen hotels bij en de
dorpelingen ontdekten, dat met het verhuren van kamers een aardig centje was te
verdienen. De aanleg van de spoorlijn Haarlem-Zandvoort in 1881 en later van de
tramlijn (1899) deed de toeloop van badgasten belangrijk groter worden.
Feit blijft, dat de klem voor de toeristenstroom door Van Lennep en zijn vrienden
werd gelegd. In 1828, door de aanleg van een toegangsweg, eerst een weinig
betreden en, bereden pad, nu een vele files vormende asfaltweg, die alleen in het
seizoen 1977 zo’n ö'/a miljoen auto’s kreeg te verwerken. En door de bouw van het
eerste „badhuis”, dat zich uitbreidde tot een volwaardige hotellerie. Met meer dan
2000 bedden in hotels en pensions, goed voor 200.000 overnachtingen per seizoen. Met
daarnaast nog eens 6000 bedden in*de particuliere sector, vier campings en het vrije
strand wordt de anderhalf miljoen overnachtingen zeker gehaald. Om het letterlijk
ontelbare legioen van „dagjesmensen” dan maar te vergeten. Het armetierige
vissersdorpje werd in anderhalve eeuw Neerlands meest bezochte badplaats. Reden
voor de Zandvoorters om de komende maanden veelvuldig alle vlaggen uit te steken.
r deze
I naar:
Hoofd-
331 CC
litnodi-
rmatief
:igers-
)OFD-
aneel-
Jkking
citaties m
en worde
s.:
Zondag 4 juni: Muziekoptreden door
Marching Band Connecticut Stross.
U.S.A. Aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 10/17 juni: Week van de Neder
landse Spoorwegen. Expositie oud ma-
terieel, met aansluitende foto-expositie
in de hal van het N.S. Station.
Zaterdag 10 juni: Ballonoptocht met me
dewerking van drumband Damiate uit
Haarlem. Start V.V.V. kantoor, 19.30
uur.
Zaterdag 17 juni: Antiek- en Curiosa-
markt Gasthuisplein van 15.00-21.00
uur.
Woensdag 21 juni: Optreden gemengd
koor uit New York.
Zaterdag 24 juni/1 juli: week van het
paard. 24 juni: Gasthuisplein, paarden-
keuring, 11.00 uur; 25 juni: rijpaarden
keuring terrein kop van Lennepweg,
14.00 uur. 26 juni: kortebaandraverij
op het circuit plus z.g.n. „monte-ren-
nen”, 14.00 uur. 27 juni: ponyraces op
het strand 19.00 uur: 28 juni: ringrijde-
rij Prinsesseweg, 14.00 uur: 1 juli: Con
cours d’élégance door de gemeente,
aanvang 14.00 uur. Springwedstrijden
op terrein manege Rob v. d. Berg.
Keesomstraat, 19.00 uur.
Zaterdag 1 juli: antiek- en curiosamarkt,
Gasthuisplein, 15.00-21.00 uur.
Vrijdag 7 juli: expositie in Cultureel Cen
trum, „Zandvoort 150 jaar Badplaats”,
tot en met 28 juli.
Vrijdag 7 juli: Kermis terrein kop van
Lennepweg/Boulevard Barnaart.
Zaterdag 15 juli: Vliegerwedstrijd „Fly
Away”, Duinterrein Zuid bij BP-par-
Van dat plan is niets gekomen. Maar gelukkig waren er nog anderen, die het goed
met Zandvoort meenden. Het was Prof. Mr. D J. van Lennep, die zijn initiatief „om
Zandvoort uit deszelfs diep verval op te beuren" met élan gestalte gaf. Samen met
Jhr. W. Ph. Barnaart van Vogelenzang, ambachtsheer van Zandvoort, P. van Lennep,
eigenaar van Groot-Bentveld en de Haarlemse notabelen J. Enschedé, raadslid en W
van der Vlucht, bankier, werd een commissie gevormd met het doel „van den ouden
zandweg naar Zandvoort een klinkerweg te maken van den Haagschen weg bij Oud
Berkenrode door Aerdenhout en Bentveld naar de Haarlemmerstraat in Zandvoort
en dan met een Hoogen weg over het duin naar een gelijk te maken stuk van de
strandreep, om daarop een badhuis te bouwen.”
Er werd vlot ingetekend, als eerste door koning Willem II voor 10.000,-. De Staten
De keuze van 1978 als jubeljaar ter herdenking en ter viering van „Zandvoort 150
jaar badplaats” lijkt een goede keus. Het motief om 1828 als start voor Zandvoort-
Bad te nemen stoelt namelijk op twee feiten: de aanleg van de Zandvoortselaan en de
bouw van het Groot-Badhuis, die beide in 1828 gereed kwamen. Al was die
primitieve Zandvoortselaan dan ook maar een smalle klinkerweg, die vaak onder het
zand waaide, en al beperkte het baden zich nog bijna een halve eeuw lang tot een
onderdompeling in een badkuip met zeewater, de eerste aanzet tot de latere glorie van
Zandvoort was er.
Overigens kwamen de initiatieven om Zandvoort tot bad- en vakantie-oord te
verheffen, net op tijd. Het dorpje aan de zee, dat toch al niet zo florissant door de
eeuwen was gelaveerd, beleefde in die twintiger jaren van de vorige eeuw barre en
boze tijden. De toen slechts 700 inwoners likten nog de wonden van de Franse tijd,
met haar inkwartiering van vreemde soldaten en belemmering van de visserij door de
Engelse vloot, die dicht onder de kust kwam en niet schroomde de visserspinken te
plunderen of in brand te stichten. De gemeentekas was voortdurend leeg en de nood
steeg hoog. Een plaatselijke belasting van twee duiten op een brood bracht ook al niet
veel soulaas. Lodewijk Napoleon had al eens 600,- geschonken, Haarlem stuurde 40
hectoliter aardappelen en Amsterdam collecteerde zelfs 1500,- bij elkaar voor de
ellende aan de kust.
Toen het herstelde oranje-bewind in 1814 aan het gemeentebestuur vroeg welke
maatregelen men nodig oordeelde om het dorp tot enige bloei te brengen, was het
antwoord: „De inrichtingen welke wij zouden oordelen, dat er in deze gemeente
konden worden daargesteld tot vermeerdering van den welvaart, zoude naar onze
gedachte zijn de bevordering der beplanting van de groote vlakten in onze duinen
gelegen, die zeer goed land zouden opleveren, bij aldien er uitwatering konde
gemaakt worden om het overtollige water van de hoogten afvlietende te loozen en de
hoogere landen te bevochtigen. Hiertoe zouden wij oordelen, dat een vaart, die uit de
Leidsche vaart naar het dorp gelegd werd zeer voordelig zoude zijn”.
A Een historisch moment stemmig vastgelegd. Zandvoort op de grens van twee
tijdperken. De visserij is nog volop gaande en Zandvoort heeft nog een eigen
vissersvloot. Terwijl de plaatselijke bevolking zich ophoudt rond de vismanden,
worden de eerste badgasten in badkoetsjes aangevoerd. Zonder pottekijkers kunnen
ze voorzichtig hun grote tenen in het zoute water dompelen. De eerste aanzet tot een
bloeiend toeristenbedrijf.
30 april 1978: officiële openingsplechtig
heid van de viering „Zandvoort 150
jaar Badplaats”. Ned. Herv.Kerk, 20.30
uur.
Zondag 21 mei: Koffieconcert Cultureel
Centrum door Louis van Dijk en Jules
de Corte. Aanvang 11.00 uur.
Zaterdag 27 mei: Openluchtconcert door
Muziekver. Eensgezind/Excelsior” uit
Heemstede, op Gasthuisplein. Aan
vang 20.00 uur.
Zondag 28 mei: Open Scoutingdag door
Scoutinggroep Willibrordus m.m.v.
Jeugddrumband uit Den Haag. De ge
hele dag op het terrein van Len
nepweg.
Vrijdag 2 juni: Opening tentoonstelling
in Cultureel Centrum van Zandvoortse
schilderamateurs. Tot 2 juli 1978.
r
keerterrein. Aanvang 14.00 uur.
Donderdag 20 juli: De traditionele derde
donderdag van juli openlucht vismaal-
tijd, m.m.v. De Kwakeltrappers, 19.30
uur.
Donderdag 27 juli: zomeravondconcert
door Nelly Paap trompet en Jan Bruin
orgel, in Ned. Herv. Kerk, 20.00 uur.
Zaterdag 5 augustus: Groot openlucht
jazzfestival op het' Gasthuisplein met
medewerking van Sociëteit Duyster-
ghast, 17.00-22.00 uur.
Zondag 6 augustus: Standwerkerscon-
cours, voor het eerst op het Gasthuis
plein, 14.00-21.00 uur.
Zaterdag 12 augustus: Solex-race par
cours Noordbuurt, met medewerking
van MAC Zandvoort, aanvang 20.00
uur.
Donderdag 17 augustus: Tweede traditi
onele openluchtvismaaltijd op het
Gasthuisplein, aanvang 19.30 uur.
Zaterdag 19 augustus: Antiek- en curio
samarkt, Gasthuisplein 15.00-21.00 uur.
Zaterdag 26 augustus: Groot vuurwerk
in verband met het Grand Prix Festi
val, verband houdend met het 150-jarig
bestaan van Zandvoort.
Dinsdag 29 augustus: Openlucht toneel
voorstelling Gasthuisplein, van de to
neelvereniging Wim Heldering met het
toneelstuk „Op Hoop van Zegen”.
Donderdag 31 augustus: Slotfeestvie-
ring„ Zadnvoort 150 jaar Badplaats”,
o.a. muzikale stertocht door diverse
orkesten in de gehele gemeente met
slottaptoe op Grote Krocht om 20.00
uur.
j
fr, -MB
oHl
