'oorjaarsexpositie bij Galerie Gabriels in Den Haag
e
Katsjatoerian: meer dan
alleen populaire muziek
Hartveroverende vocal-rock van Modern Lovers
Damiate Pers
I
Crisan
Per spoor
heel Nederland door
Voor de halve prijs op reis
Carlos Trafic toont zijn
subtiele theaterhumor
I
1
vnsan
kuurshampoolj
JT1B5
BaaE
Op zaterdag 6 mei 1978
of zondag 7 mei 1978
s
.Last
- van
HAAR?
Lr
t
I
CARFIT
BANDEN
HUT,
\J u
4.1
j-fc:
RUSSISCHE COMPONIST OVERLEDEN
echten tegen obsessies in Lady Juanita
Ml
BEETHOVENCYCLUS 1978
95,-
95,-
55,-
Landsadvocaat tegen
hogere RPhO-salarissen
Li /-
15
KUNST
M E I
19 7 8
3
0 E N S D A G
v.,
et de
hypo-
rijzen boven de halve ton liggen.
Schelfhout
Concertgebouw Haarlem 20.15 uur
ens
send
NOORDHOLLANDS PHILHARMONISCH ORKEST
donderdagen 11, 18 en 25 mei
dirigent: ANDRÉ VANDERNOOT
fietsers... dat zijn
gezellige lui
rantie
iw” te
N DE
IIBE-
IT?
t
0 uur.
b ge-
kale
id.
CARFIT-MONTAGE SERVICE
155x13
NU 55,-
NU 75,-
NÜ 99,-
rU U'
DEN HAAG. Het is een onmiskenbaar gegeven dat de kunst-
andel die zich traditioneel toelegde op de 19e-eeuwse schilderkunst
ezig is haar terrein te verleggen naar het einde van die eeuw en heel
oorzichtig zelfs een blik vooruitwerpt, in de richting dus van het
npressionisme en het begin van deze eeuw. Kunsthandels als Ivo
ouwman, Borzo en natuurlijk Scheen die aanvankelijk hun kracht
onden in de Haagse School en laat-romantiek maken nu verkennin-
en in een periode die gemiddeld enkele decennia later ligt. Enerzijds
ggen daar artistieke en commerciële motieven aan ten grondslag,
nderzijds is het ook zo dat de vroege 19e eeuw langzamerhand dreigt
p te raken, met name waar het een categorie betreft waarvan de
In samenwerking met de Nederlandse Spoorwegen kunnen
wij onze abonnees weer een unieke „Spoordag" aanbieden
Een dagkaart 2e klas kost u nu slechts f 16,50 (i.p.v. 33,-)
een kinderkaartje (4 t/m 9 jaar) 8,25.
'9^-9
Romantiek met toewijding vergaard
een
CEES STRAUS
(ADVERTENTIES)
net als 4.999 fietsenmakers
(ADVERTENTIE)
KO VAN LEEUWEN.
Puberale gevoelswereld bij Richman
C7
JOHN OOMKES
B ARUM tub
GOODRICH staaltub.
Extra breed
Carlos Trafic, de geest van een echte grote
clown.
ECHT i
.EDER
Ged. Oude Gracht 82 - Haarlem (Centrum!
Soendaplein - Haarlem (Noord)
Californiëplein - Haarlem (Schalkwijk)
Raadhuisstraat 60 - Heemstede
Lange Nieuwstraat 427 - IJmuiden
Zeestraat 18 - Beverwijk
Verrassingen ten aanzien van het hand
haven van de Romantiek, verrassingen
ook voor wat betreft de kleine meesters die
vaak zeer goede kwaliteit etaleren. H. F. C.
ten Kate, afkomstig uit de bekende schil-
dersfamilie van wie vooral Mario bekend
werd, is vertegenwoordigd met enkele kos
telijke genretafereeltjes, eigenlijk eerder
Frans dan puur-Hollands van opzet en met
Ook bij marines zitten schilders van
misschien geringere faam die toch zeer
acceptabel werk maakten: Willem Gruyter
jr. die van 1818 tot 1880 leefde en het
schildersvak leerde van Hendrik Koek
koek; Hendrik Hulk, leerling van zijn va
der Abraham Hulk en regelmatig werk
zaam in Haarlem. Daarnaast vind je er P.
C. Dommersen die ook met een Spaans
stadsgezicht aanwezig is.
Van Gerrit Groenewegen, meer een 18e-
eeuwer die ook als etser bekendheid ge
niet, zijn er twee gewassen pentekeningen
met schepen op woelige baren als voorstel
ling. Groenewegen, die scheepstypen ging
tekenen nadat een ongeluk het einde bete
kende voor zijn vak als scheepstimmer
man, is in beide bladen opvallend minder
didactisch te werk gegaan als vaak van
hem is bekend. Hij plaatst zijn schepen
tegen een bepaald niet neutrale achter
grond terwijl ook met de golven enige
vrijheden worden gepermitteerd. Voor de
liefhebbers van Groenewegen ongetwij
feld verrassend werk.
solisten: ANNEROSE SCHMIDT, BARBARA NISSMAN - piano;
ALBERTO LYSY-viool
1 10-
Incl. montage en B.T.W.
Uitlaten - Banden - Trekhaken -
SchoKbrekers - Autoradio’s
HAARLEM
Rozenstraat 15 - Tel. 316035
voor FIAT-MAZDA
GOLF VAUXHALL - SIMCA
RENAULT
Het is daarom zonder meer verrassend
1 opmerkelijk dat er op de voorjaarsten-
lonstelling van Galerie Gabriels (Noord
nde 157a in Den Haag) nog zoveel en
)ede Romantische en Haagse School
ordt getoond. Gabriëls heeft zijn hart
an de Romantiek verpand en zijn collec-
e straalt op dit punt pure toewijding uit
ie leidt tot een bijna fanatiek speuren
aar nog mooiere en nog betere werken,
'at dan weer tot gevolg heeft dat zijn
■ntoonstellingen steeds beter worden, al
jkt het er iedere keer weer op dat het dan
ereikte niveau nauwelijks meer kan wor-
|en overtroffen.
Gabriëls liefde voor de Romantiek sluit
lie voor de Haagse School eigenlijk toch
jen reactie op de voorgaande stijl niet
jit en zelfs het impressionisme dat in het
rerlengde hiervan ligt wordt niet ge-
Ichuwd. Aldus ontstaat een beeld van de
[9e eeuw dat voor ieder breed publiek wel
raakvlakken zal hebben. Het is zelfs een
Oriëntatie geworden met opvallend weinig
schap van Jonathan die met zijn publiek mee naar buiten
loopt, het daar bedankt en handtekeningen uitdeelt.
Objectief bezien, valt de show in drie delen uit elkaar.
Voor de toegiften aan bod kpmen, is het eerst luchtig,
haast op een akoestisch geluidsniveau gebracht nieuw
materiaal (dat binnen vier weken op een nieuw album
verschijnt) en daarna het bekende repertoire wat de klok
slaat. In de nieuwe songs als Gail, Cupid, Bundle of Joy,
Ding Ding, het hartverscheurende Springtime (de kinder
lijkheid ten top), Buzz Buzz en het oosterse Cleopatra is de
rol van Richman nog gegroeid ten opzichte van gitaris
Lery Radcliffe, bassist Asa Brebner en drummer D.
Sharpe. Hij bepaalt als de leider van een jeugdbende de
volgorde van de songs, wijst zelfs wanneer Leroy mag
soleren en laat zelf meer en beter gitaarwerk horen.
Amusement zonder de bijbehorende vrijblijvendheid;
zo zou je Richman’s muziek eigenlijk moeten omschrij
ven. Want alleen van de close-harmony of de tweekwarts
maten genieten bestaat niet. Daarvoor richt Richman zich
te zeer voor naar het publiek en daarvoor verlangt hij een
gelijkwaardige interesse in zijn persoon voor terug. Ik hou
alleen mijn hart vast voor zijn bijdrage aan Pinkpop.
(ADVERTENTIE)
Parodieert Richman?, vraagt de helft van het publiek zich
steevast bij het begin van een show af. Nee, allesbehalve,
hij is bovenal zichzelf. Alles wat hij doet past in de wereld
van een groot kind, dat dreint, zeurt, lief doet en haast
geen raad weet met de onbeholpenheid van zijn expander
ende lichaam, verlegen doet tegenover de andere sexe en
met grote, onderzoekende ogen de wereld rondom hem
observeert en in het geval van Richman bereid is om zijn
fantasie in liedjes onder woorden te brengen.
De verschillen met de eerste kennismaking liegen er
overigens niet om. Jonathan is zich meer bewust van het
publiek, niet uitsluitend meer naïef in zijn opstelling met
dien verstande dat hij het beter weet te bespelen. Die
toegenomen publieksattitude is overigens niet ten koste
van de spontaniteit gegaan, zoals songs als I’m a little
Airplane en I’m a little Dynosaur bewijzen, maar hij weet
beter wat het publiek van hem verwacht.
De show, die keurig om tien over half negen begint,
levert een ander bewijs van Richman’s afhankelijkheid
van het publiek. Iets wat hij in het nieuwe nummer
Affection overigens haast breekbaar en aangrijpend on
der woorden brengt. Inclusief de elf nummers die als
toegift worden gebracht duurt het tot elf uur voordat
de zaal kan worden verlaten en dan is dat nog in gezel-
hiaten, al vind ik het op zich te betreuren
dat J. H. Weissenbruch in het verder zo
roemruchte gezelschap ontbreekt, evenals
Klinkenberg en Barend Cornelis Koek
koek omdat zij baanbrekend zijn geweest
voor (winter)landschap en stadsgezicht,
twee genres die deze keer bij Gabriëls
kwalitatief heel goed vertegenwoordigd
zijn. Een kunsthandelaar kan zich beijve
ren om elk jaar met een dergelijke meester
te komen, maar voor Gabriëls zou het wel
tot gevolg hebben dat hij zichzelf uit de
markt gaat prijzen omdat hij zich nu een
maal tot een andere groep kopers richt.
De kaartjes zijn uitsluitend verkrijgbaar bij onzekantoren:
Haarlems Dagblad:
IJmuider Courant:
Beverwijkse Courant:
Deze speciale kaartjes zijn dus NIET verkrijgbaar bij de
N .S. -Stati onsl oketten
stellen en doet alsof hij zijn
pseudo-banaan smakelijk
opeet.
Wat mij in zo’n voorstel
ling, die geheel bestaat uit
losse opeenvolgende grap
jes en vondsten, verbaast is
dat Trafic je toch volop in
spanning houdt. Misschien
omdat hij zelf steeds voort
durend zo ontzettend bezig
is. Bezig met een uiterst re
lativerende vorm van hu
mor, zonder echt de grap
jas te willen uithangen. Het
is de grote suggestie die
Trafic rond zich in werking
heeft gesteld en eigenlijk
heeft Don Mayer (Trafic’s
technicus, tevens „zijn ob
sessie”) gelijk, als hij bijna
aan het slot van de show
tegen het publiek vertelt
dat Trafic ze al weer ruim
een uur er tussen heeft ge
nomen. Maar was het geen
heerlijk uurtje? Tot en met
15 mei nog te zien in
Mickery.
Werkelijke hoogtepunten zijn er bij Ga
briëls volop. Jacob Maris bijvoorbeeld,
wordt twee keer geëxposeerd en in beide
gevallen betreft het een (Amsterdams)
stadsgezicht, doortrokken van de zo speci
fieke Marisstemming. Ruime aandacht
wordt ook gevraagd voor Andreas Schelf
hout, qua stijl een heel vreemde eend in de
19e-eeuw bijt. De romantische Schelfhout
komt naar voren op een winterlandschap
met boerderij (in olieverf), terwijl de rea
listische Schelfhout te zien is in een viertal
aquarellen op klein formaat. Het zijn ei
genlijk meer studies maar de voorstellink-
jes van figuren op het strand of op het ijs
zijn zo gaaf neergezet dat rustig van een
zelfstandig werkstuk mag worden ge
sproken.
(Tot en met 11 mei, dagelijks van 11-18
uur).
een goed gevoel voor een literair getinte
humor. Of een August Wijnantz die in de
eerste helft van de 19e eeuw leefde, maar
als schilder nog helemaal wortelt in de
18e eeuw getuige een stadsgezicht
(Utrecht?) in een wat droge stijl met uiterst
fijne details.
(Van onze kunstredactie)
MOSKOU. Aram Iljitsj Katsjatoerian, de vermaarde Russische componist van
onder meer de Sabeldans en het ballet Spartacus waarvan een gedeelte is gebruikt door
de makers van de tv-serie Onedin Line als herkenningsthema, is afgelopen maandag op
bijna 75-jarige leeftijd overleden. Katsjatoerian die de inspiratie voor zijn muziek vond
in het levendige volksritme van zijn geboortestreek Armenië, overleed na een langduri
ge en ernstige ziekte, zo heeft het Russische persbureau Tass bekendgemaakt.
stenaar van de Armeense Sovjet-repu-
bliek.
Het was het begin van een grote reeks
onderscheidingen, die in 1948 abrupt
werd afgebroken. In dat jaar werd Katsja
toerian door het Centrale Comité van de
Sovjet Communistische Partij officieel
veroordeeld, omdat hij „formalistische
muziek” zou hebben gecomponeerd.
Inderdaad was Katsjatoerian na de
Tweede Wereldoorlog niet steeds direct
bezig met het componeren van partij-pro-
pagandistische muziek. Een ode op Lenin
heeft echter veel goed gemaakt. In 1952
werd Katsjatoerian dan ook weer be
noemd tot leraar aan het conservatorium
van Moskou, een zeer hoge positie in de
muziekwereld van Rusland.
Simpele ritmen, gemakkelijk aanspre
kende melodieën, typische dansmuziek in
de echte zin van het woord hebben Katsja
toerian bekend gemaakt tot over de hele
wereld. Hij heeft daarmee tevens de Russi
sche muziektraditie op eminente wijze
voortgezet.
houdt zijn publiek bezig op
een hartelijke, warme wij
ze. Hij heeft voldoende aan
heel weinig. Het toneel is
bijna helemaal leeg en de
attributen die Trafic ge
bruikt zijn ook snel bijeen
gepakt.
De grote kracht van een
artiest als Carlos Trafic is
zijn simpele benadering.
Een opmerkelijke beschou
wing van alles wat hij als
mens om zich heen ziet be
wegen, heerlijke onbevan
gen verbazing, het valt alle
maal op zijn gezicht te le
zen. Schitterend is zijn con
tact met God. Aari een
touwtje komt een zak om
laag en daarin zit een brief
voor Trafic, afkomstig van
de Allerhoogste. Later
komt er zelfs een banaan.
Hij mag die als beloning
voor zijn geloof opeten,
doch als Trafic de schil be
hoedzaam afpelt blijkt de
vrucht hol te zijn. Maar
Trafic wil God niet teleur-
Tamelijk uniek zijn de aquarellen van
Charles Leickert die grotere bekendheid
geniet als schilder, etser en lithograaf. De
twee aquarellen die Gabriëls van zijn hand
laat zien vormen een waar pleidooi voor
het houden van een overzichtsexpositie
van zijn werken waarop ook deze kant van
zijn kunnen eens belicht kan worden. Het
zijn in ieder geval trefzeker opgezette wer
ken met een realistische benadering van
het stadsgezicht. Het zou niet de eerste
keer zijn dat een handelaar een lans breekt
voor een kunstenaar die in sommige mu
sea wat al te lang in de depots moet ver
blijven.
DEN HAAG (ANP). Rotterdam mag
niet uit eigen middelen een salarisverho
ging financieren van de leden van het
Rotterdams Philharmonisch Orkest
(RPhO). Bij het verstrekken van een rijks-
subsidie aan het RPhO mag de minister
van CRM de hoogte van de salarissen
bepalen; als die wordt overschreden moet
de bewindsman de mogelijkheid hebben
de gehele rijkssubsidie in te trekken. Het
is het enige drukmiddel dat hem is over
gebleven.
Dit heeft landsadvocaat Mr. Drooglever
Fortuyn dinsdagmiddag gezegd voor de
afdeling rechtspraak van de Raad van
State in Den Haag. Die behandelde het
beroep van de gemeente Rotterdam en het
RPhO tegen het standpunt van de minister
van CRM in deze zaak.
Rotterdam heeft in 1976 besloten de be
groting voor 1977 zo te wijzigen dat er
ruimte vrij kwam om de salarissen van het
Rotterdams Philharmonisch Orkest
(RPhO) met vijf procent te kunnen ver
hogen.
Dat raadsbesluit werd bij koninklijk be
sluit van 18 april 1978 vernietigd.
Wat Trafic in dit nieuwe
programma doet is vechten
tegen zijn obsessies. Obses
sies die hij evenwel zelf ook
weer koestert, want anders
kan hij er niet tegen vech
ten. Maar hij doet meer, hij
WAGENININGEN. Het aantal mogelijkheden is ge
ring: of je bent dol op Jonathan Richman of je veraf
schuwt dit jonge Amerikaanse fenomeen, dat vorig jaar
profiteerde van de publiciteitsgolf rond al dan niet ver
meende new wave-groepen. Dinsdagavond legde deze
zanger-songwriter weer een hartveroverende eerlijkheid
aan de dag tijdens een miraculeus optreden in het Wage
ningse cultureel centrum De Junushoff, aan het begin van
een Nederlandse toemee die hem en zijn Modern Lovers
op zaterdag 13 mei langs het Amsterdamse Paradiso en
twee dagen later naar het Pinkpop-festival voert.
Hoe je ook over Richman mag denken, hem plaatsen
geeft aan iedereen de nodige hoofdbrekens. Op het eerste
gezicht is er sprake van succes voor een lichtelijk geschif
te Amerikaan die zijn eigen liedjes maakt en zingt in de
stijl van de vocal-rockgroepen uit het eind van de jaren
vijftig en aan het begin van de jaren zestig. Leuke, vaak
door doowop beïnvloedde vrijetijdsmuziek voor tieners.
Bij Jonathan krijgt de stijl door zijn minder vrijblijvende
aanpak een wat ander gewicht. Op het podium blijkt hij
een overtuig aanhanger van de gevoels- en ideëenwereld
van de puber uit die tijd.
Niet iedereen kan uit de voeten met het kind Richman.
Zijn eerlijkheid ten opzichte van zijn enkel op het podium
aan de dag tredende extravertheid kan bedreigend zijn.
Katsjatoerian, in 1903 in Tiflis geboren,
zou onrecht worden aangedaan, wanneer
hij alleen maar op zijn overbekende com
posities zou worden gewaardeerd. Zijn to
tale produktie, waaronder het volkslied
van Armenië en een aanzienlijke hoeveel
heid filmmuziek, omvat verder een grote
hoeveelheid werken in het klassieke genre.
Helaas worden deze laatstgenoemde
werken maar weinig gespeeld in de Neder
landse concertzaal. Hier valt met name te
denken aan het vioolconcert uit 1940 en het
celloconcert, geschreven in 1946. Ook zijn
symfonische werken en zijn balletmuziek,
zoals „Gajaneh” moeten vermeld worden.
Katsjatoerian studeerde cello en compo
sitie in Moskou. In 1938 kreeg hij zijn
eerste onderscheiding. Hij werd toen
geëerd als verdienstelijk scheppend kun-
Op de dag van afstempeling kunt u op dit kaartje zoveel sporen als u
maar wilt (onderbreking van de reis is toegestaan) door geheel Nederland.
AMSTERDAM. De Argentijnse acteur Carlos Trafic is na een kortstondig verblijf
in Duitsland weer terug in ons land. In Mickery gaf hij dinsdagavond de première van
'ittijn nieuwe programma Lady Juanita, dat als ondertitel draagt „Many doors". Dat
plaatste staat voor de vele figuurlijke deuren waarachter de oplossingen wachten die de
'clowneske Trafic zelf telkens weer met aandoenlijke ijver schept. In elk geval, Trafic’s
f^ady Juanita laat weer eens zien dat de Argentijn doordrenkt is van al wat menselijk is
in de clown. of omgekeerd
I Op het eerste gezicht lijkt
ITrafic’s nieuwe program
ma een samenraapsel van
(vondsten Kijk je wat
dieper, dan valt steeds op
nieuw de menselijke onbe
holpenheid, de kleine tra-
jek of de schuchtere ver
assing die snel wordt goed
gemaakt te herkennen. Bij
dies wat Trafic in zijn
Show onderneemt gaat het
mis en daarom is zijn Lady
Juanita evenals indertijd
zijn Okey Doe een juweel
tje van subtiele theaterhu
mor geworden. Carlos Tra
fic heeft de geest van een
echte grote clown. Je moet
hem ook echt van dichtbij
GD.bekijken, zoals dat nu in de
kleine bovenzaal van Mic
kery mogelijk is.
uit te voeren werken: Duitse dansen en contradansen; Octet voor blazers in Es
gr.t.; Wellington’s Sieg; Pianoconcerten nos 4 en 5;
Symfonieën nos 2, 3 en 8; Vioolconcert
abonnement 3 concerten f 24,- (a.i.) losse kaarten f 12,- (a.i.)
c.j.p.-abonnement f 12,- (a.i.) c.j.p. f 6,- (a.i.)
abonnementsverkoop aan de kassa van het Concertgebouw, Lange Begijne-
straat 13 Haarlem, van 10-15 uur; telefonisch 023-32 09 94 van 12-15 uur.
Twee schilde
rijen die een
afbakening
geven van de
collectie die
Gabriëls bij
een heeft ge
bracht: het
stadsgezicht
van August
Wynantz die
in de eerste
helft van de
vorige eeuw
leefde maar
stilistisch
nog helemaal
door de 18e
eeuw werd
beïnvloed en
het vrouwe-
portret van
Edouard
Claes,
Belgische im
pressionist
die tot in de
jaren ’20 van
deze eeuw
heeft geleefd.
Een wereld
van verschil
ook tussen de
koele, beheer
ste en gede
tailleerde uit
werking van
een onder
werp en de
vlotte, speel
se toets die
alleen het mo
ment wil
vangen.
