Nederland verovert filmwereld met kabouterindustrie
Cannes hecht aan Oosteuropese inbreng
ELO krijgt het groene licht
Veel Amerikanen
op Laren Jazz
Bezinning op monument
urn
’Stripdossier’van de ABN
voor nieuwe spaarders.
Termiek improviseert
vrijmoedig in Falaffel
R
_i
ft
Voor
maar f 15
O
r
r
door Pieter van Lierop
SMAAKVOLLE MIX VAN PSEUDO-KLASSIEK EN PSEUDO-ROCK
leest
Waarom is Strip-
dossier echt uniek?
Spelen met het toeval in Shaffy
Amerikaanse dirigent
Steinberg overleden
Welke spaarrekening?
2
KUNST
19 7 8
M E I
1 7
WOENSDAG
1
113
?s-
Stripdossier is een uniek naslag
werk, speciaal gemaakt voor de ABN.
Het telt in totaal 320 pagina’s, voor
jong en oud van 8 tot 80 jaar: historie,
bibliografie e.d. en tientallen verhalen
van beroemde stripfiguren. Nog nooit
verschenen er zoveel verschillende
striphelden in één boek.
Het ABN-kantoor in uw buurt
helpt u graag kiezen uit de vele
spaarmogelijkheden, zoals
Zilvervlootsparen, Spaarboekje
of-rekening, Spaar-Extra-
rekening, Girospaarrekening.
Het aanbod om Strip-
dossier te bemachtigen
V voor f 15,-geldt voor elke
spaarvorm van de ABN.
Maar wacht u niet
te lang, want de voor
raad is beperkt.
Stripdossier kunt u voor
f 15,- kopen, als u een spaar
rekening opent bij de ABN.
Uw eerste inleg moet dan wel
ten minste f 50,- zijn. De ABN
legt daar f7,50 premie bij.
Let wel: u hebt f 7,50 gekregen
en u betaalt f 15,-.
J
CANNES. Het zal vast wel allemaal nog mooi worden, maar het begin was zwakjes.
(ADVERTENTIE)
an-
ar-
f
self
c.
ABN Bank
FOnYEftl978K.F S DISTRIBUTED BY OPERA MUNDI AND WAVERY PRODUCTIONS
Deze laatste is nog nooit tevoren in euro
pa geweest, evenmin trouwens als de
tenorsaxofonist Harold Land, die met het
kwintet van Blue Mitchell zal optreden.
Onder de Nederlanders, die op het festi
val zullen optreden, zijn Harry Verbeke
met een nieuw kwartet, een grote formatie
van Loek Dikker, een speciaal samenge
steld sextet van Gijs Hendriks en het Rein
de Graaff/Dick Vennik Kwartet.
Verder komen de Bebop-zanger Eddie
Jefferson, de vibrafonist Milt Jackson, de
fluitist Frank Wes, de pianist Muhal Ri
chard Ambrams met een speciaal voor het
festival samengestelde formatie, de gita
risten Harb Ellis en Barney Kessel en de
bigbands van Toshiko Akiyoshi en Lew
Tabackin.
aer
ing
ONALE-
AARS
seling ook de ontspanning tussen Cannes
en het Oostblok een feit werd.
En zo kon het dan gebeuren dat dit jaar
niet alleen aan Rusland de, met verhou
dingsgewijs meer publiciteit omgeven,
openingsvoorstelling van Cannes verge
ven werd, maar bovendien Hongarije, Joe
goslavië en Polen nu allemaal doordron
gen tot de competitie. Hetgeen een hele eer
is, zoals wij Nederlanders weten, want alle
Nederlandse inzendingen werden ook dit
jaar weer weggeballoteerd.
Dit soort zaken hebben uiteraard vooral
met diplomatie te maken. Cannes wil sinds
31 jaar een waarlijk internationaal festival
zijn. En dat is het ook wel, als je bekijkt dat
hier in twee weken tijd iets van 500 films
worden vertoond, afkomstig uit circa veer
tig landen. En dat hier nu iets van 30.000
gasten extra staan geboekstaafd, onder
wie 1500 journalisten, 150 fotografen en 30
tv-ploegen. Maar dan hecht men ook aan
de aanwezigheid van de Oosteuropeanen.
En daar heeft men kennelijk een prijs
voor willen betalen: openen met Lotia-
nou’s „Jachtongeluk”, gebaseerd op een
nouvelle van Tsjechov. Het tragische ver
haal van een beeldschone boswachters-
dochter voor wie drie adelijke heren tij
dens een onweersbui spontaan in liefde
ontbranden, hetgeen het meisje alleen
maar ongeluk oplevert en uiteindelijk zelfs
een gewelddadige dood. Een hevig roman
tische geschiedenis die niet helemaal zon
der verdiensten op het doek werd ge
bracht.
Lotianou vertelde op een persconferen
tie dat hij film ziet als een spel met scherpe
messen en Tsjechov verfilmen als een
wandeling door een mijnenveld. Maar me
dunkt dat hij links en rechts op een mijn
gestapt heeft ook. Hij bezigt een soort
esthetiek (beelden van zwanen, of losge-
wijl drie fragmenten nogal moeizaam op
gang komen omdat de spelers de spanning
van de voorgaande scènes eerst van zich
moeten afschudden voor ze aan de nieuwe
ideeën vorm kunnen geven.
Toch wordt het best een leuke voorstel
ling waarbij het ontstaan van iedere nieu
we vondst sterk door de toeschouwer
wordt meebeleefd. Het heeft iets van de
vindingrijkheid van kinderspel, waarbij
het ook vaak voorkomt dat twee kinderen
tegelijkertijd met twee totaal verschillen
de fantasieën bezig zijn en dan ook, zoals
bij de klapdeur blindelings dwars door de
fantasieën van de anderen heenlopen. Ook
nemen kinderen in hun spel vaak dezelfde
risico’s als deze spelers in het eerste deel al
improviserend met het schommelende
touw nemen.
Vaak breekt de humor op de meest ver
rassende momenten door, als iemand
opeens volkomen natuurlijk zegt: „Er zijn
geen appels meer” na een langdurig, on
verstaanbaar gesprek van lieden die hun
monden steeds meer proberen vol te prop
pen met happen appel. Aan de andere kant
werkt een als gek bedoelde scène van een
grote man op een klein driewielfietsje, die
een wagentje voortrekt met daarop 4 men
sen met vertrokken gezichten in een ta
bleau vivant, nogal teleurstellend.
De voorstellingen in het Shaffy Theater
duren tot en met 20 mei en zullen, dankzij
de improvisaties, iedere avond weer an
ders zijn. Falaffel gaat ook nog een keer op
10 juni in het Festival of Fools.
De volgende produktie van Teatermiek
zal dan weer een volkomen uitgekristalli
seerde mimografie worden, want Trees
ten Brummelaar, Willenden Oosterveld,
Teun Luijndijk, Sjoerd Schwibetus en
Adri Verbeme vinden het improviseren
leuk en leerzaam maar houden toch ook
van een gave voorstelling.
CONRAD VAN DE WEETERING
broken paarden om liefst in slow motion
de link te leggen met de nog puur natuur
zijnde boswachtersdochter) die echt niet
meer kan. Compleet met close-ups van
biggelende tranen en musicerende zigeu
ners om de larmoyante hoogtepunten te
scanderen.
Toch is het moeilijk om helemaal onge
voelig te blijven voor het ingelegde vak
manschap. Want het acteerpeil, de came-
ra-behandeling en vooral de montage zijn
erg gaaf. Maar we hebben de laatste jaren
een paar aanmerkelijk sterkere Tsjechov-
verfilmingen te zien gekregen, zoals bij
voorbeeld het vorig jaar tijdens de film-
week Arnhem vertoonde onvoltooide voor
Pianola, van Andrei Mikhalkov-Koncha-
lovski, die trouwens nu hier in de jury zit;
een ander signaal van de genormaliseerde
betrekkingen tussen Cannes en Rusland.
Grappig voor het thuisfront zal het zijn
te vernemen dat, terwijl het zakenleven in
Cannes nog echt op gang moet komen, er
al van een buitengewone belangstelling
sprake is ten aanzien van een Nederlandse
speelfilm. En dat is niet Soldaat van Oran
je (hier groot-op geafficheerd als Survivor
One) of Pastorale 1943, maar Pinkeltje. En
zo zie je maar: Rien Poortvliet staat op de
Amerikaanse beststellerslijst met zijn ka
bouterboek. Vader Abraham walst alle
Europese hitparades plat met zijn ode aan
de blauwe kabouters, ook smurfen ge
naamd. En de Nederlandse cinema is in
Cannes toch niet helemaal afwezig en
staat in de startblokken om de wereld te
veroveren met Pinkeltje. Waarin een klein
land piepklein kan zijn: de kabouterindu
strie.
(Van onze kunstredactie)
HAARLEM. Plannen om de entourage van het verzetsmonument aan de Dreef
te Haarlem aan te passen teneinde de intentie van het beeld meer tot zijn recht te
laten komen, worden binnenkort voorgelegd aan het college van B. en W. van
Haarlem. Beeldhouwer Mari Andriessen en stadsarchitect Wiek Röling zijn van
mening dat het beeld in de huidige omgeving minder tot zijn recht komt dan de
oorspronkelijke opzet beoogde.
De gemeentelijke commissie Toegepaste Monumentale Kunst heeft zich inmid
dels met de door Andriessen geuite wens beziggehouden. Ook de vereniging van
oud-verzetstrijders is met de mening van de beeldhouwer om het beeld weer kaal in
het plaveisel te plaatsen op de hoogte. Vooral de bloemenbak die het nu nog
omringt, zou verwijderd moeten worden. Andriessen bezint zich momenteel nog op
de uiteindelijke entourage. Het monument blijft hoe dan ook op dezelfde plaats
gesitueerd.
Roy Wood boekte halverwege de jaren
zestig opzien met de uit het Engelse Bir
mingham afkomstige The Move, dat met
een combinatie van inzet, scherp gesneden
vokalen en kolderieke teksten een tijdlang
hoge ogen gooide. Toen dat ten einde liep
zat duvelstoejager Wood niet voor een gat
gevangen. Fluks kwam hij met een con
cept op de proppen, dat het gesprek van de
dag werd, een reservoir van mogelijkhe
den voor de komende tijd en een brood
winning voor de toekomst. Waarom zo
vroeg Roy „The Wizard” zich af zou je niet
met succes het geluid van een kleine, klas
siek aandoende strijkerssectie kunnen
combineren met panklare rock?
Eureka! Een idee, een concept en een
toepassing; maar voor dat laatste voelt
Wood niet zo veel, zodat hij na het eerste
begin het juist vormgekregen Electric
Light Orchestra vaarwel zegt en de bedoe
ning overdraagt aan de oud-Move-collegae
Jeff Lynne (gitaar) en Bev Bevan (drums).
Lynne ontpopt zich weldra als de nieuwe
motor in het muzikantenkollektief, dat na
korte tijd dankzij de smaakvolle mix van
pseudo-klassiek en pseudo-rock en het
symfonische rockgeluid geknipt lijkt voor
een massale populariteit.
JOHN OOMKES
NB. Ook vanavond concerteert ELO in
Ahoy te Rotterdam. Er zijn nog enkele
honderden plaatsen verkrijgbaar.
i
i
if
1
NEW YORK (UPI). De Amerikaanse
orkestleider William Steinberg is dinsdag
op 78-jarige leeftijd in New York overle
den. Hij is ondermeer dirigent geweest
van de symfonieorkesten van Pittsburg
en Boston en gastdirigent van het New-
yorks Philharmonlseh Orkest.
HILVERSUM (ANP). Er zullen ook
dit jaar weer veel Amerikaanse jazzmusi
ci optreden op het Internationaal Laren
Jazz Festival, dat op 11,12 en 13 augustus
wordt gehouden. Evenals vorig jaar komt
de tenor-saxofonist Earl von Freeman,
die met de groep van zijn collega-tenor-
saxofonist Willis Jackson zal spelen.
achtige songs die Lynne afscheidt, maar
op een of andere manier blijven zijn crea
ties in een live-situatie veel meer overeind.
Dat komt voor een belangrijk deel om
dat werkelijk niemand - ook Lynne niet -
een grotere plaats krijgt toebedeeld dan de
song die op een bepaald moment wordt
uitgevoerd. Iedereen is zuiver functioneel
bezig. Dat geldt voor de strijkers, Hugh
McDowell en Melvyn Gale celli en Mik
Kaminski viool, dat is ook van toepassing
op toetsenman Richard Tandy en de effi
ciënt werkende ritmesectie met Bev Bevan
op drums en Kelly Groucutt op bas.
In alles is ELO dus een groepsgebeuren,
tot in de symmetrische belichting aan toe
lijkt het een vrij mechanische belichting,
maar je vergist je wel degelijk in de soepel
heid van ELO’s set. Het groene licht van de
pijlsnelle laserstralen wordt niet tot in
extenso gebruikt, de stevige geluidsmuur
wordt niet bij voortduring opgetrokken.
Afwisseling is wel degelijk gegarandeerd.
Na Concert for a rainy Day, Night in the
City openbaart zich in Turn to Stone en
Can’t get it out of my Head het enige euvel:
binnen het ELO-circus krijgt elke vorm
van emotie een bedenkelijke pathetiek, die
toegegeven, de groep op zich wel siert.
Werkelijk voortreffelijk is de vondst om
de solo die Hugh McDowell aan zijn witge
lakte cello ontlokt te visualiseren met be
hulp van een groene laserlichtkrans die
van vorm wisselt al naar gelang de toon
hoogte of de frequentie verandert. Het
effect dat de ring van licht in „Spirograph-
patronen” op de cello oproept doet merk
waardig mysterieus aan. Daarna volgen
Tightrope, Telephone Line, het heftige
Rockaria waarin de strijkers zich met be
wegingen die van rockgitaristen geleend
zijn ontpoppen als echte wildemannen.
Rustiger is daarna de combinatie met
Strange Magic, Showdown, het snelle Mr.
Blue Sky en het monotone Evil Woman,
dat de beperktheid van Lynne als songwri
ter aantoont. Niettemin krijgt ELO van het
publiek en mij toch het groene licht van
wege de voortvarendheid waarmee het
nieuwe theatertechnieken verbindt aan
het eigene van hun muziek in plaats van
andersom.
ng
iet
an-
ROTTERDAM. Boven het immense podium in de Rotterdamse Ahoyhal hangt een
zeshoekige belichtingskroon, die onmiddellijk na binnenkomst in de ruimte, waar zo’n
dikke zevenduizend rockliefhebbers de komst van ELO zitten af te wachten, doet
denken aan het vignet van het bedrijf waarbij ik werkzaam ben. Een ogenblik komt
hetzelfde gerustmakende gevoel over me als wat zich elke morgen van me meester
maakt als ik de zeshoekige kantoortuin binnenwandel. Suggestie dus, maar de zeer
gedurfd verpakte show van het Electric Light Orchestra riep dinsdagavond voortdu
rend vergelijkbare sensaties in me wakker.
De enige vrouw in de jury van de
31e editie van het Internationale
Filmfestival van Cannes is de
Zweedse actrice Liv Ullman. Naast
haar staat de voorzitter van de jury,
de Amerikaanse regisseur Alan J.
Pakula.
Terwijl het ensemble de volgende jaren
langzamerhand zijn huidige bezetting
krijgt, groeit de hitpotentie van het con
cept. Aan beide zijden van de Atlantische
Oceaan worden de zwaar aangevulde strij-
kerspartijen op prijs gesteld en ontwikkelt
de groep zich naar de beperkte groei die
Lynne als songschrijver doormaakt. Tot
voor gisteravond begreep ik dan ook
slecht waarom ELO een miljoenenpubliek
aantrekt, temeer daar anderen eerder - het
Nederlandse Ekseption bijvoorbeeld - met
de gedachte aan een fusie van verschillen
de muziekstijlen speelden.
Niet in de laatste plaats door de hoge
mate van visueel genot dat een ELO-
concert verschaft. Een lasershow die haast
ongekende ruimtelijke mogelijkheden
suggereert door een ingenieus gebruik van
spiegeltjes en twee projectievlakken, ver
raadt een gevoel van smaak dat je de
groep op basis van de muziek niet zo snel
toedenkt. Ik behoud mijn twijfels voor wat
betreft de nogal „poppy” en McCartney-
van ’S werelds belangrijkste filmmanifes-
tatie NAGAAT. Nooit tevoren is dat voor
gekomen. In feite is de verhouding Rus-
land-Cannes altijd uiterst moeizaam
geweest.
Rusland namelijk is een land dat jaar in
jaar uit moeilijk deed over de selectie
procedures. Terwijl de Cannes-program-
meurs het standpunt huldigden dat zij wel
zouden uitmaken wat er eventueel van de
Russische produktie de moeite waard was
om te vertonen, proberen de Russen tel
kens spaken in het wiel te steken en andere
films op te dringen, onder het dreigement
dat er anders helemaal geen Russische
films verstrekt zouden worden.
Berucht is het geval van Tarkovski’s
Andrei Roeblev die via een omweg (een
Franse distributeur) in 1969 op het festival
terecht kwam, tegen de zin van de Russen
in. Met groot vertoon heeft de Sovjet-
delegatie toen uit protest het festival de
rug toegekeerd en is een soort van koude
oorlog gaan voeren, waarbij ook de sate-
lietstaten werden betrokken. Vanaf 1969
stuurden de Oosteuropeanen het beste wat
men op filmgebied te vertonen had niet
naar Cannes, maar naar het concurreren
de Berlijn, dat daardoor jaren achtereen
het karakter gekregen heeft van een door
geefluik van Oost naar West.
De betrekkingen begonnen net iets te
verbeteren toen er in 1975 opnieuw een
conflict ontstond. De Russen, zwaar in de
kuif gepikt door het feit dat geen enkele
door hen voor-geselecteerde film zwaar
genoeg werd bevonden om in het competi-
tie-programma te worden opgenomen, slo
ten demonstratief hun stand en alle Oost-
blok-landen, op Hongarije na, waren soli
dair. Berlijn voer daar wel bij.
Maar juist nu in 1978 Berlijn zijn festi-
val-data (altijd een maand na Cannes) in
eens ging verleggen naar een maand voor
Cannes (hetgeen er even bedreigend heeft
uitgezien, in de kring van festivalorganisa-
toren zijn er harde woorden over gespro
ken) bleek niet alleen dat Berlijn volledig
IVCrsl' faalde met de machtsgreep, maar dat plot-
is busvet
don naai
1, vertrt L
ijwielsta) Want, alleen al het idee om het Cannes-
l uur, ver programma te openen met een Russische
lur. Vant' film is iets heel curieus, als de geschiedenis
a naar Ti)
lalf uur
tel: OU
555447.
leze ben filmfestival van Cannes heeft niet zo’n erg spectaculaire ouverture gekregen met de
rCTtbri t vertoning van „Jachtongeluk gemaakt door de Rus Emil Lotianou. De beau monde van
*"1 en de internationale filmwereld kan zich feestelijker openingsavonden
daarna® herinneren, toch waren de implicaties niet zonder betekenis.
1 anden
k William Sternberg is in Keulen geboren.
Hij is daar dirigent van de opera ge”-
en heeft in Duitsland andere vo-aan
staande posities op muzikaal gebied be
kleed voordat hij in 1933 door de nazi’s
Werd ontslagen.
In 1936 vertrok hij naar Palestina, waar
hij het Palestijns orkest, nu Israëlisch
Philharmonisch Orkest geheten, oprichtte.
Twee jaar later werd hij door Toscanini
naar Amerika uitgenodigd, waar hij geble
ven is.
AMSTERDAM. Dinsdagavond stoeiden de vijf leden van de mimegroep Teater
miek in het Shaffy Theater vrijmoedig met vijf nieuwe ideeën. De voorstelling heet
Falaffel, een naam ontleend aan een Israëlisch gevuld broodje en daar de vulling van
zo’n broodje nooit precies hetzelfde is, zo zal iedere voorstelling van Falaffel ook steeds
X. verschillend zijn.
Het uitgangspunt was namelijk om een
serie improvisaties te creëren, waarvan
-wel de spelregels en de gebruikte voorwer-
■iM pen vaststaan maar de ontwikkeling van
het toeval afhangt. Ieder van de vijf spe
lers bedacht een kort spelletje en om de
zaak niet te ver vast te leggen werd dat
maar een week lang gerepeteerd. De vijf
fragmenten zijn achtereenvolgens gegroe
peerd om touwen, maskers, appels en lad
ders, pyjama’s en lappen en een klapdeur
en koffers.
Teatermiek verraste in december met
Tafel in Kwint, waarvan iedere beweging
tot op de millimeter was vastgelegd. Ik
stelde toen vast, dat ze een eigen gezicht
aan de Nederlandse mime-ont wikkeling
hadden toegevoegd. Dat eigen gezicht te
kent zich ook nu weer af, maar minder
koel dan toen en veel minder strak. Twee
scènes ontaarden in pure agressiviteit, ter-
restaurai
ie Bergs
ag 21 m
jeursvoj
elobjectg
door
Verat.
(ook b»
rote mm
Saai opa
■00 UU! I
mtr. rui) Hoewel het verbazingwekkend mag heten, hoeveel mensen er ondanks de motregen nog
schikbas bereid waren, samen te drommen voor het festivalpaleis, teneinde glimpen op te vangen
■amelaart van sterren als Romy Schneider, Liv Ullman, Curd Jurgens of Michel Piccoli, het 31e
tzegels
„.„I KI
•enbands Frankrijk
