Emmy Vrijberghe de Coningh verrast in Zand voort Bloemendaals theater Wim Jonker: eigenzinnig beeldhouwer zet beelden buiten g aan MM Caecilia wil goodwill kweken voor mannenzang Styx boort niet alle mogelijkheden ritmisch elan Boek van de maand: Melodieuze hardrockgroep maakt mooie, maar lege muziek Zevende Symfonie Beethoven mist Eis inspeciënten nog niet ingewilligd RK „Plantenrijk” Ir WIJS I I I I I I Husqvarna maakt maaien makkelijk I I I I I (yJHusqvarna Zweden 2 Noordhollandse kunstenaars tonen 78 werken APhO valt tegen Vergadering op 8 juni Realisme Levina Klerk-Rapis Eerste uitvoering ■^7 13 KUNST 19 7 8 M E I 2 4 WOENSDAG JES EN!!! ’72 hmh DE KROON OP UW TUIN BLOEMENDAAL. Het is geen misplaatste opmerking te stellen dat de Haarlemse beeldhou wer Wim Jonker een ei genzinnig man is. Als auto didact heeft hij moeizaam het pad omhoog gezocht en eenmaal met een zekere mate van erkenning ge confronteerd is hij blijven zoeken naar een zo’n sterk mogelijke manier om zijn gedachten uit te drukken. Wars van welke trend of mode dan ook, zocht hij naar een universele taal die hem in staat stelde om zijn ideeën met een zeer wijsgerige inslag vorm te geven. Hij kwam daarbij uit op een soort constructi visme waarin weliswaar rekening wordt gehouden met een aantal geometri sche wetten, maar dat in wezen toch wordt ingege ven door de filosofie. COUPON VOOR EEN FRAAI GAZON (Van onze kunstredactie) Uitgeverij is Kosmos. Amsterdam, Singel 508. JOHN OOMKES - j AMSTERDAM. Het boek van de maand in juni is „Plantenrijk”, een beschrijving in populaire stijl van de wilde planten in het Neder landse en West-vlaamse landschap. Het gaat daarbij om planten, die voor iedereen bereikbaar zijn, dus niet die in bijvoorbeeld natuurre servaten. De vele kleurenfoto’s zijn van Jan den Hengst, specialist op het gebied van plantenfotografie. De verschij ningsdatum is 1 juni. Gedurende ju ni is de prijs ƒ19,50, daarna ƒ35. Tot en met 27 mei, dagelijks van 14-17 uur. De ingang van het souterrain bevindt zich aan de achterzijde van het gebouw). „Denken en doen”, een van de bronzen die Wim Jonker in de benedenzaal van het Bloemendaalse gemeentehuis laat zien. (Van onze Haagse redactie) DEN HAAG. Op 8 juni a.s. wordt een extra vergadering van het Subsidiënten Overleg Toneel (SOT) belegd over de posi tie van de 150 inspeciënten van 15 gesubsi dieerde toneelgezelschappen. Dit is dins dag op het departement van cultuur, recre atie en maatschappelijk werk te Rijswijk, waar het SOT en de juridische werkgeef ster van de „reizende” theatertechnici, de Vereniging van Nederlandse Toneelgezel schappen (VNT), bijeenkwamen, gesloten. Volgens een communiqué van het minis terie hebben het SOT en de VNT gepro beerd elkaar te overtuigen van de redelijk heid van eikaars standpunten en lijkt het erop dat beide partijen wat nader tot el kaar zijn gekomen. Bekeken moet worden hoe een gefaseerde werktijdenregeling in een nieuwe cao voor technisch personeel bij het toneelbedrijf tot stand kan komen en hoe de daarmee samenhangende extra geldmiddelen begrotingstechnisch kunnen worden ingepast. De Kunstenaarsorganisatie-NW is ove rigens ongerust over de mededeling van CRM dat er sprake zal zijn van een „gefa seerde” werktijdenregeling voor de techni ci, omdat dit zou inhouden dat in de loop van een aantal jaren pas een 60-urige werkweek zou worden gerealiseerd. van haar hand toch het Engelse gezegde „last but not least” van toepassing kunnen laten zijn, want het is zeer verrassend wat zij aan kwaliteit etaleert. Als organisatrice van de expo sities streeft Emmy Vrijberghe de Coningh een beleid na dat een gevarieerd beeld geeft van de beeldende kunst dat in de eerste plaats bedoeld is voor een ge meente waarin op dit terrein niet zo heel veel gebeurt. Elk deel van de bevolking moet zodoende aan zijn trekken kunnen komen en dat heeft weer tot gevolg dat ze zowel najeven als symbolisten, schilders als keramisten brengt. Toch is in de loop van de tijd wel een zekere voorkeur komen bo vendrijven, een voorkeur vooral voor het figuratieve, het realisme in de kunst. Wie haar werk beschouwt, zal die voorkeur niet vreemd vinden, want Emmy drukt zich in haar tekeningen uit in een heel poë tisch en verstild soort realisme. Het is werk dat tegenwoordig nogal in de mode is: droomachti ge figuurtjes in een verstilde we reld met een fantastische onder toon. Met gebruikmaking van verf zou je ze fijnschilders kun nen noemen, maar Emmy werkt in een gemengde techniek waar bij de tekenstift overheerst. Ze beheerst de materie ten volle: elk effect komt als zodanig bedoeld over en het is een lust om te zien tot welk een verfijning ze kan komen. Er zijn weliswaar een aantal invloeden aan te wijzen Peter Vos, Tom Eyzenbach, een enkele maal ook Anton Pieck maar het lijkt me dat het hier niet om een verkeerd gebruik van stijl middelen gaat. Wanneer ze deze invloeden zal weten te verwer ken, zullen haar tekeningen zeker nog aan kracht kunnen winnen. samengesteld, zijn zeven beelden te zien. Uit de omliggende gemeenten komen onder meer Luut de Gelder (Vogelen zang), J. Holsbergen en Jack Prins (bei den uit Heemstede) en Herna Veken uit Hoofddorp. Daarnaast zal nog werk te zien zijn van Nelleke Allersma, Bob Anink, An- nemiek Bennink, Tineke Bot, Klaas den Braven, Henri de Bruin, Rob Cer- neüs, Carstine Engelhard, Toni Ger lach, Ans van Haersolte, Yvon de Jonge Melly, Edith ten Kate, Geert Jan van Meurs, Louk van Meurs-Mauser, Pearl Perlemuter en Marijcke Visser, Van hen is Tineke Bot met eveneens zeven objecten het best vertegenwoordigd. Tegelijkertijd met de expositie ver schijnt een uitvoerig geïllustreerde ca talogus met een voorwoord van Harry Prenen, de voorzitter van het Comité Tentoonstellingen Bloemendaal die de Stichting Openluchttheater Bloemen daal met het organiseren van de exposi tie heeft bijgestaan. Het ligt in de .bedoeling dat de heer Weekhout, burgemeester van Bloemen daal, de expositie zal openen. Dat gaat gebeuren op zaterdag 3 juni, om 11 uur. De tentoonstelling blijft van 10-18 uur gedurende de volledige duur open en zal eveneens toegankelijk zijn tijdens de voorstellingen die in het theater wor den gehouden in de avonduren. De opening met Grand Illusion, Lorelei, Mademoi selle en Fooling Yourself is correct, maar de Suite Ma dame Blue en Chrystal Ball geven impotent gepruts te zien, dat eerst gecompen seerd wordt met Lady en Come Sail Away, maar la ter dunnetjes wordt over gedaan in het compromis loze Midnight Ride, dat bol staat van het effectbejag. (Van onze kunstredactie) BLOEMENDAAL. In het Open luchttheater van Bloemendaal en op het omliggende voormalige landgoed Caprera zal van 3 juni tot en met 6 augustus voor de eerste maal een open luchtexpositie van beeldhouwwerken worden gehouden onder de titel: „Beel den buiten”. De tentoonstelling, die mede verband houdt met een aantal extra activiteiten in het kader van het dertigjarig bestaan van het theater, zal 78 werken omvatten van 26 Noordhol landse beelhouwers. (ADVERTENTIE) Husqvarna heeft voor èlk gazon de juiste grasmaaier. Robuuste,lichtlopende handmaaiers en pittige, milieu-vriendelijke motormaaiers. Alle met messen van hoogwaardig, zweeds staal. Vraag uw handelaar om inlichtingen of stuur de bon in voor een interessant informatiepakket. Zend mij gratis uw dokumentatie over: handmaaiers motormaaiers kettingzagen Naam Adres Plaats-- In open envelop zenden aan: Husqvarna Nederland b.v. Antwoordno. 215 Amersfoort (Geen postzegel) kwaad, het leven tegenover de dood, de geest versus het li chaam, liefde en haat, materie en abstractie, yin en yang. Op die begrippen is elke wijsbegeerte te rug te voeren en Jonker laat dus in wezen een aantal oerbegrippen zien, of ze nu door Westerse ethiek of door Oosterse gedach ten zijn geïnspireerd. De consequentie die Wim Jon ker in zijn werk nastreeft, heeft tot gevolg dat hij in de vereen voudiging van zijn vormen niets aan het toeval overlaat. Elke vorm, elke lijn, elke kleur heeft zijn eigen symboliek en Jonkers kunst moet dan ook diepgaand worden bestudeerd wil men de idee begrijpen en de boodschap kunnen meenemen. Iedere mate van spontaniteit ontbreekt, het geen in sommige van zijn werken wel eens leidt tot een zekere ver starring in de esthetische bele ving van de beelden. Jonker is in brons duidelijk sterker dan in het gips waarmee hij nu eenmaal vaak moet werken willen zijn beelden voor hem zelf betaalbaar kunnen worden gemaakt. De manier waarop hij zijn brons bewerkt de vorm wordt vrijwel perfect gepolijst zorgt voor een uiterst gaaf beeld. Bo vendien heeft het door hem ge bruikte koperkleurige brons als prettig bij-effect dat het sterk beïnvloed wordt door de lichtval. Met andere woorden, er ontstaat toch weer een zekere toevalsfac tor die het soms loodzware ka rakter van het werk relativeert. In gips is dat veel minder. Gips is eigenlijk een tamelijk onprettig materiaal, het slaat snel dicht, het kent weinig variaties, maar het laat zich wel goedkoop gebrui ken. Voor een beeldhouwer als Jonker is dat laatste van groot belang, maar soms zou je wel wensen dat hij zoveel opdrachten zou krijgen dat zijn werk op een groter formaat en in fraaier ma teriaal kan worden uitgevoerd. Wie geen kans meer ziet naar het Bloemendaalse gemeentehuis te Rush zal daar niet vreemd aan zijn. Aan die interesse voor dergelijke groepen kunnen we beter geen over- Voor Jonker is de vorm slechts een handvat dat hij kan gebrui ken om een abstract idee te ver wezenlijken. Zoals hij gebruik maakt van primaire vormen (kruis, bol, ronde opening en ruimteconstructies), zo weerspie gelen zijn opvattingen ook het meest essentiële van ons bestaan: de samensmelting van goed en De groep zou om te be ginnen het gekscherend op treden van James Young en Dennis de Young ach terwege moeten laten en de ingestudeerde houdinkjes moeten laten varen om overtuigender over te ko men. Vervolgens zou Tom my Shaw een nog promi nentere positie als front man moeten worden ge gund, want deze jongere en meisjesachtiger ogende ko pie van Peter Frampton be schikt over een appeal, een voortreffelijke stem en de mogelijkheid om emotie in zijn handelen te leggen. Nu nog blijft Styx mooi maar leeg als de film Bilitis van softporno-fotograaf David Hamilton. Voor de tentoonstelling is geen be paald thema bedacht. Het enige uit gangspunt is geweest dat de betrokken kunstenaar een zekere erkenning moest hebben bij de keuze werd gebruikgemaakt van het adressenbe stand van de Culturele Raad Noord- Holland en het werk moest uiteraard geschikt zijn voor een openluchtten toonstelling. Aldus is een zeer heterogeen gezel schap van beeldende kunstenaars bij eengebracht die werk in verschillende stijlen zullen laten zien. Van de Haar lemse kunstenaars nemen deel Wim Duller met een keramisch plastiek, voorts Piet van Keerden, Greet Last, Marianne Souwerbren, Ab Vermeulen en Erik van Spronsen. Van Ab Vermeu len die plaats heeft genomen in het werkcomité die de tentoonstelling heeft gaan, kan vanaf komende maan dag terecht in het Elsevierge- faouw in de Jan van Galenstraat in Amsterdam-West waar Jonker op de achtste verdieping een gro te expositie heeft). Geen groter tegenstelling met dit symbolistische werk dan de streng-naturalistische schilderij en van Levina Klerk-Rapis die eveneens in de benedenzaal te zien zijn. De Bloemendaalse te kent al vanaf haar prille jeugd, maar begon na een verandering in haar gezinssituatie pas weer op gevorderde leeftijd te schilde ren. Met paletmes en olieverf zet zij lieve landschappen, stillevens en een enkel portret neer met geen enkele pretentie dan het scheppen van een blijde stem ming bij de beschouwer. Ze maakt helaas nog al eens een aantal standaardfouten die de amateurschilder niet vreemd zijn de voorstelling slaat met name vaak „plat” maar ze weet Amstelveen, Winkelcentrum Binnenhof. Haarlem, Winkelcentrum Schalkwijk. Hilversum, Winkelcentrum Hilvertshof Leidschendam, Winkelcentrum Leidsenhage. ZANDVOORT. Voor Emmy Vrijberghe de Coningh is haar expositie in het Cultureel cen trum van Zandvoort (Gasthuis plein 9b) een soort van thuiswed strijd. Ze is immers beheerster van het centrum en is vooral be last met het organiseren van de tentoonstellingen van beeldende kunst. Het centrum heeft nu zijn eerste expositieseizoen er op zit ten en het tekent haar beschei denheid dat ze haar werk pas op het einde van het jaar brengt. Hoewel het niet de allerlaatste expositie is zou je op het werk Eeden zo geestdriftig vertelt werken van Schubert, Martinu, Debussy en Röntgen worden uitgevoerd, waarbij elk van ds drie koren telkens een kort programmaa tje voor zijn rekening neemt. De soli in enkele van deze werken zullen worden gezongen door bekende solisten als de tenor Gerard Honig en de bariton Bernard Kruysen. Verdere medewerking komt van Anton de Beer, Richard Ram en Ben Kerk hof, die voor de orgel- en vleugelbegelei- dingen zorg zullen dragen. Tijdens het concert staat de luisteraar nog iets bijzonders te wachten. Na de pauze zal het Heerder Mannenkoor onder leiding van Jan Tobben namelijk de eerste uitvoering in Haarlem van Mount of Three Lights van Martinu verzorgen. Dientenge volge ligt er een avond vol waardevolle muziek, speciaal geschreven voor een mannenkoorbezetting in het verschiet. Caecilia hoopt echter dat er van dit evene ment, waarvoor al een zeer grote belang stelling bestaat, ook een wervende invloed voor de mannenzang kan uitgaan en good will zal kweken. Jos van Eeden wil desgevraagd best ver klaren wat er spreekt voor de mannen zang. „Koorzang in het algemeen betekent dat een ieder zijn steentje bijdraagt. Dat geldt dus ook voor gemengde koren. Maar er zijn nog al wat mannen die gruwen van sopraanpartijen die je in een gemengd koor hebt. Het timbre hè?dat is anders bij een mannenkoor. Daar domineren die so pranen niet. In een gemengd koor daaren tegen zijn de mannenstemmen toch van een wat minder belang, zingen vaak een continuopartij. In een mannenkoor sec kom je beter uit, kun je speciaal voor mannen geschreven werken en oratoria zingen. En och, je bent met jongens onder elkaar. Die sfeer telt ook. Je wil nog wel eens een pittige mop vertellen en dat gaat niet altijd met dames erbij.” Het Koninklijk Nederlands Zangersver bond, dat de belangen van de gefedereerde mannenbonden beschermt, zal zijn jubi leum dit jaar overigens nog wel veelvuldi- ger luister bijzetten. Zo verschijnt er een dubbelelpee met werken uit de mannen- koor-literatuur, waarop enkele aangeslo ten koren het specifiek^ van de mannen zang ten gehore zullen brengen. En daar naast wacht in september van dit jaar een grote landelijke manifestatie van het ver bond in Den Bosch. lijknamige formatie dins dagavond op zijn stoel in het Haags Congresgebouw aantrof. Styx laat zich makkelijk karakteriseren als een melodieuze hard rockgroep, die met graagte meerstemmige vokalen en stevige en dominerende synthesizerpartijen benut om op te vallen. Al sinds het begin van de jaren ze ventig probeert Styx ver woed zich te onderschei den van de andere honder den Amerikaanse rock bands die hetzelfde genre beoefen(d)en. „Hit Euro pe” slaat op het feit dat het vijftal voor het eerst dit continent aandoet. De grote zaal van het Haags Congresgebouw is bij aanvang van de ander half uur durende show van het kwintet zowaar zeer re delijk bezet. Het over de gehele linie toenemende concertbezoek en de ruime aandacht die de laatste maanden is toegevallen aan vergelijkbare bands als Kansas, REO Speedwa- gen en ook het Canadese (Van onze kunstredactie) HAARLEM. 1978, het jaar waarin het 125-jarig bestaan van het Koninklijk Nederlands Zangersverbond (KNZV) wordt gevierd, wordt door het Haarlems mannenkoor Caecilia aangegrepen om eens te wijzen op de scherpe terugloop in ledental gedurende de laatste decennia bij een aantal mannenkoren in de Haar lemse regio. Dat gebeurt door middel van een speciaal jubileumconcert komende vrijdagavond in het Haarlems Concertge bouw. Twee grote mannenkoren, te weten het Heerder Mannenkoor uit het Lim burgse Heer-Maastricht en Die Haghe Sangers uit de residentie, hebben hun medewerking toegezegd. „De terugloop wordt ten onrechte alleen aan de opkomst van de televisie geweten”, zegt Jos van Eeden, penningmeester van het Koninklijk Mannenkoor Caecilia en een van de organisatoren van het jubi leumconcert. „Wij hebben bij acties voor het winnen van leden gemerkt dat de men sen niet meer zo gebonden willen zijn. Men gaat niet zo graag meer verplichtingen aan. De creativiteit kan nu gekocht wor den. Wat is er vandaag de dag niet alle maal te krijgen, radio, stereo-apparatuur, noem maar op. De mensen zitten liever thuis, lui in een stoel, dan dat men zelf creatief naar buiten zou willen treden.” De verander(en)de gewoonten lieten hun sporen ook bij bezetting van mannenkoren na. „Vroeger, ik heb het nu over zo’n dikke twintig jaar geleden, waren er in Haarlem alleen zo’n vijf grote mannenkoren, elk met zo’n 100 a 110 leden. Als je nu om je heen kijkt, tel je vier kleintjes en één grote. Alleen Zang en Vriendschap beschikt nog over zo’n 70 a 80 stemmen, het Haarlems Christelijk Mannenkoor heeft zo’n 50 a 55 zangers en Proza, Caecilia en het Postaal Mannenkoor ontlopen elkaar niet veel. Rond de 30 leden hebben we elk.” Haarlem en omgeving missen wat, vindt Caecilia. Daarom voelt het zich verplicht de mensen een bijzondere kans te bieden om (weer) eens te ervaren hoe een talrijk mannenkoor klinkt. Van Eeden: „Teza men met de 110 man van Die Haghe San gers en de 95 van het Heerder Mannenkoor komt ook Caecilia op het podium. Tijdens sommige werken staan er dan even zo’n 230 mannen op de planken. Een machtig gezicht en geluid”. Er zullen op het concert waarover Van (ADVERTENTIE) TUINPROBLEMEN? Wijs heeft alles om tuinproblemen in een handomdraai op te lossen. Loop eens binnen bij een van onze 5 tuinspeciaalzaken voor een seizoen met méér tuinplezier! Barbecue/Bloembakken/Tuinboeken/Broeikassen/ F onteinen/Gazoiiverzorging/Tuingereedschap/ ft. Maaimachines/Meststoffen/ P* Tuinmeubelen/Tuinverlichting/Zaden/ I Zonnewijzers Schrijver is de bioloog Wim Schroevers. Adviezen voer de plan tengroei in Vlaanderen kreeg hij van prof. dr. Paul van der Veken uit Gent. Maar het is alsof een prachtige vernislaag een slechtgeschilderde deur een beter aanzien moet ge ven. De zo geroemde pre sentatie (die de titel Grand Illusion naar de titel van het laatste Styx-album draagt) maskeert echter niet het gebrek aan tekstu ele zeggingskracht, het ont breken aan cratieve emoti onaliteit of het tekort aan variatie in de uitwerking van de gebruikte thema’s. Dat is jammer, omdat het zes-plusje waarmee we de Amerikanen nu moeten af schepen zonder veel extra inspanning een acht had kunnen zijn. AMSTERDAM. Na alle memorabele vertolkingen die de Beethovencyclus van dit jaar in het Amsterdams Concertge bouw tot nu toe heeft opgeleverd, viel de dinsdagavond door het Amsterdams Phil- harmonisch Orkest onder leiding van An ton Kersjes gespeelde Zevende Symfonie nogal tegen. Kersjes legde weliswaar felle dynami sche contrasten en accenten (met soms zelfs teveel geweld in de pauken) en zorgde voor de vereiste stuwingen, maar het ont brak vaak aan instrumentale doorzichtig heid en vooral en dat is juist zo belang rijk in deze „dans”-symfonie aan rit misch elan. Trouwens, kan het APhO zich een derge lijk instrumentaal-technisch „rammelen” als in het eerste deel soms het geval was, eigenlijk wel veroorloven? Het belangrijk ste bezwaar tegen deze vertolking gold overigens het feit dat Kersjes te weinig kon laten voelen van hetgeen achter de noten staat. Gelukkig kreeg het bijna anderhalf dui zend mensen tellende publiek voor de pau ze een bezielende weergave van het Vierde Pianoconcert te genieten. Vanuit een grote innerlijke rust en zekerheid droeg Radu Lupu in gezond-romantische en nooit ge- maniede aanpak de solopartij voor. Op enige bespeurbare onenigheid tussen dirigent en solist inzake het tempo van de uiteindelijk tamelijk traag uitpakkende fi nale na, was er sprake van een uitstekende verstandhouding tussen deze Roemeense pianist en het orkest. Lupu leverde daarbij een manifestatie van meesterlijke pianistiek; uiterst mild maar altijd zangerig in het andante, rijk geschakeerd en krachtig maar nooit scherp van toucher in de boekdelen, bij een steeds prachtige detaillering. JOHAN VAN KEMPEN Zodat je zijn werk, zoals dat ook nu weer overvloedig wordt tentoongesteld in de beneden zaal van het Bloemendaalse raadhuis (Bloemendaalseweg 158 in Overveen) kan betitelen met filosofisch, beter gezegd symbolistisch constructivisme. Want anders dan de meeste con structivisten is voor Jonker niet de vorm het eindpunt maar de idee die hij met de vorm tracht te symboliseren. DEN HAAG. „Styx hit Europe” staat er op de omslag van het program maatje dat elke bezoeker van het concert van de ge- haaste conclusies verbin den. Van enige vernieu wing in de rock is momen teel nauwelijks sprake en Styx is daar debet noch credit aan. Het is daarentegen wel zo dat formaties als Kansas en Styx werkzame formu les hebben bedacht om met gemakkelijke en direct aanspreekbare muziek op de proppen te komen. Bo vendien mag die aan spraak maken op andere positieve kenmerken als daar zijn een handige en smakelijk-ogende verpak king en een door de bank genomen voortreffelijke podiumpresentatie. Als we het hier boven gememo reerde programmaboekje openslaan, zien we dat John (drums) en Chuck Pa- nozzo (bas), gitarist James Young, toetsenman Dennis de Young en gitarist Tom my Shaw op die golflengte zitten. „Muziek wordt gemaakt om te worden uitgevoerd. Platen zijn slechts surro- ir Tommy Shaw, met zijn baby-face een meisjesachtiger gaat”. Het zijn uitspraken kopie van Peter Frampton, gitarist bij de groep Styx voor in een gouden lijstje. Ik krijg echter sterk de in druk dat Styx in de goede bedoelingen blijft steken, althans niet alle mogelijk heden aanboort om werke lijk furore te kunnen ma ken. De groep weet in een concertsituatie zonder moeite het vrolijk- verfrissende karakter van hun muziek over te bren gen, fraaie theatertrucs (belichting, rookbommen, koolzuur en een bij vlagen arrogante presentatie) ver luchtigen het geheel. Tot en met 28 mei, dagelijks van 14-17 uur). CEES STRAUS toch ook een poëtisch moment te bereiken. Minder in de land schappen zijn het haar bloemen die kunnen bekoren die vooral in hun kleurengamma heel ge slaagd kunnen zijn.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1978 | | pagina 13