Kweek-
experimenten
n
e
a
r
L
r
I
Schotland telt
reuzesnoeken
w
i
De graskarper
graast wat af
t
door Marcel Enkelaar
v.,
tÉ. A*a f
F]
V?
-
I
11
I
7.
fi
1
Wat trekt zovelen naar de waterkant? „Een vreemd
soort genoegen een dier met een grote haak uit het water
te sleuren”, zeggen de tegenstanders. „De rust aan de
ene kant, de sensatie van een aanbeet anderzijds”,
zeggen de sportvissers.
Bij meer dan anderhalf miljoen Nederlanders is het
weer gaan kriebelen. Donderdag, 1 juni, mogen ze er weer
op uit. Het visseizoen gaat weer open. Enkele maanden
van gedwongen werkloosheid zijn voorbij. De hengelsport,
verfoeid door sommigen, enthousiast beoefend door hon
derdduizenden. De sportvisserij, nummer 1 op de ranglijst
van de in ons land beoefende sporten. Zelfs volkssport
voetbal haait niet een dergelijk grote aanhang.
Wat is pijn? Waarom hapt een zwaargewonde vis tóch in
een stuk aas? Een karper, geen echte roofvis, ook al heeft
hij de vrij onbekende gewoonte ook kleine visjes te
verorberen, kan wel vijf keer op een dag met een hengel
worden gevangen!
die
eer.
ng
Al jarenlang sluiten wij ons aan bij de laatste categorie
mensen. We zijn geen dierenbeul; integendeel, we preten
deren zelfs een dierenliefhebber te zijn. We scheppen er
geen plezier in vissen pijn te bezorgen.
Over die pijn bij deze waterbewoners is overigens weinig
bekend. Zeker is dat verschillende vissoorten in hun bek
over gevoelloos kraakbeen beschikken. Kijken we naar de
in Nederland met uitsterving bedreigde snoek dan zien we
dat op de plaats van een verwijderde haak zich een
bobbeltje na enkele dagen vormt dat na een poosje zelfs
helemaal is verdwenen.
een laag pitje. Gelukkig. Als we
de organisatoren van speciale
hengelsportreizen naar dit schit
terende gebied mogen geloven
zal er alles aan worden gedaan
dat zo te houden. Onlangs
brachten we een bezoek aan
Schotland. Hieronder een im
pressie.
Op de vijvers van de Organisatie ter Verbetering van de
Binnenvisserij in Lelystad hebben we zeer recentelijk
opnieuw kunnen constateren dat ook karpers die nog nooit
een haak in hun bek hebben gevoeld van nature een
schuw karakter hebben.
Verschillende roofvissoorten beschikken over dermate
sterke maagsappen dat sommige haken verteren en als
poeder uit elkaar vallen. Mits de slokdarm niet afgesloten
wordt vormen niet-verteerbare haken vaak geen enkel
probleem voor de vis, ook al omdat na verloop van tijd de
haak los gaat zitten en alsnog kan worden uitgespuugd.
Op deze pagina meer over de sportvisserij in Nederland,
het nog onontgonnen visparadijs Schotland en de experi
menten met de graskarper, een Chinees lid van de
karperfamilie die wordt ingezet bij de bestrijding van
overmatige plantengroei.
B
V.
■aw
w
t
I
i R
Schotland. Bekend om zijn
whisky, Loch Ness, zijn zuinige
bewoners en het nationale voet
balteam dat in Argentinië in de
zelfde groep speelt als Oranje.
Schotse nationalisten zorgen
ervoor dat we goed op de hoog
te blijven van hun onafhankelijk
heidsstreven. Bovendien kwam
het land de laatste tijd in het
nieuws door massale grondaan
kopen van buitenlanders, onder
wie veel Nederlanders. Minder
bekend is Schotland als sport-
vissersdorado. Ierland heeft
zich op dat terrein een veel
grotere naam verworven. De
grote aantallen hengelaars heb
ben er echter voor gezorgd dat
een regelrechte aanslag op de
natuur werd gepleegd: met
sprongen liepen de vangsten
van zalm, forel, snoek en zeevis
achteruit. Overbevissing en het
meenemen-op-grote-schaal
van de gevangen vis vormden
de voornaamste oorzaken.
Het hengelsporttoerisme naar
Schotland staat daarentegen op
Als een ezel zich zelfs niet voor een tweede keer aan
een steen zal stoten, zou een karper die door een haak pijn
lijdt dan zo happig zijn als vaak is bewezen? Het argument
dat een vis een dom beest is gaat niet op: karpervissers
weten als geen ander hoe voorzichtig de karper het
aangeboden aas benadert. Niet omdat hij „hengelschuw”
is.
T- - T
X
R
- - -
ag
n
■XvC-W»'-'-'
\:<x
Z
X’
,X
5
3Êk
"Z.*‘
i
Bij ons bezoek aan Schotland
stond de snoek centraal. We wil
den nagaan of alle veelbelovende
Behalve op het uitgestrekte Loch Lomond kan ook aan de
kust of op zee worden gevist. Op of in de omgeving van'Gare
Loch is de zeevisserij een zeer lucratieve bezigheid, zowel van
het strand als vanuit de zeewaardige huurboten. Voor de
hengelaars op bet binnenwater geldt nog de aantrekkelijke
Loch Lomond leverde deze trotste vts-
sers een rijke snoekoogst op
Het bijdragebewijs (viskaart met rood
zegel) geeft recht op het vissen met één
gewone hengel. Kosten: 5,05.
De kleine visakte (viskaart met blauw
zegel) geeft recht op het vissen hetzij met
één speciale, hetzij met ten hoogste twee
gewone hengels, hetzij met één peur. Kos
ten 11,05.
De in Nieuwegein zetelende organisatie
voert voor dit bedrag vele kweekexperi-
menten uit, kweekt vissoorten om te kun
nen uitzetten in viswater en koopt jonge
vis aan om verder te „begeleiden”.
Een miljoen sportvissers hebben zich
tot nu toe gehouden aan de verplichting
een visdocument op het postkantoor of
het gemeentehuis te kopen. Door een uit
breiding van de controle op „zwartvisse-
rij” hoopt de Algemene Inspectiedienst
van het Ministerie van Landbouw en Vis
serij in de loop der jaren, de „vaste kern”
van zeker 400.000 zonder de vereiste pa
pieren vissende hengelaars te kunnen op
sporen.
De gelden uit de verkoop van deze docu
menten gaan naar de „Algemene Midde
len”, de OVB en de PTT (administratie
kosten).
De grote visakte (viskaart met geel ze
gel) geeft recht op het vissen met alle
geoorloofde vistuigen. Kosten 33,05.
xwow-:
X
i --
eizo^e:
teksten het Amsterdamse
Hengelsport Service Centrum in
derdaad de waarheid bevatten. We
zijn niet teleurgesteld thuisgeko
men. Integendeel, als het even kan
zitten we er over niet al te lange
tijd weer. Moet de Nederlandse
snoekvisser het de laatste jaren
echt treffen om een of meer knap
pe exemplaren van zijn of haar
favoriete vissoort te vangen, in
Schotland zit zoveel snoek dat de
bewoners Esox Lucius meer als
een bedreiging voor de zalm en de
forel beschouwen dan als een aan
trekkelijke sportvis.
W9
In Loch Lomond zijn twee cate
gorieën vis te vangen: 1) „coarse
fish”: snoek, baars, aal, voorn en
owan, een soort zoetwaterharing
die alleen in Loch Lomond en
Lock Eek is gesignaleerd; 2) „game
fish”: zalm, zeeforel en bruine fo
rel. Beperken we ons tot de snoek
dan mag zonder overdrijving wor
den gesteld dat in Loch Lomond
We horen de Schotse taxichauf
feur glimlachend aan. Hij heeft
zojuist, terwijl de zwarte auto zich
een baan zoekt langs smalle weg
getjes naar het minuscule dorpje
Inverbeg, ongeveer een uur van
Glasgow, schitterende verhalen
verteld over enorme vangsten op
Loch Lomond, het immense meer
dat al jaren geleden de titel „Beste
snoekwater van Groot-Brittanië”
opgeprikt kreeg. Onwillekeurig
denken we aan Loch Ness, „Nes-
sie” en alle prachtige anekdotes
over dat ene grote monster dat
zich maar niet wil laten verschal
ken. Nogal wiedes, mijmer ik, an
ders zou een belangrijk gedeelte
van het Schotse toerisme over de
kop gaan Twee dagen na de
indrukkwekkende maar weinig
geloofwaardig bevonden verha
len van de genoemde taxichauf
feur over reusachtige afmetingen
van gevangen vissen moeten we
bekennen: Schotland biedt onge
kende mogelijkheden voor de
sportvisser die wel eens wat an
ders dan de vaderlandse polder
sloot wil bevissen.
exemplaren rondzwemmen van
veertig, vijftig pond! Enkele snoe
ken van dit kaliber zijn gevonden
aan de oevers van dit middenin de
bergen liggende meer. Soms komt
het wel eens voor dat een nietsver
moedende sportvisser zo’n knaap
van een vis aan de haak krijgt. Tot
nu toe is het materiaal van de
Schotten niet opgewassen geble
ken tegen het enorme geweld dat
deze roofvis weet te ontwikkelen:
in enkele gevallen kwam de onge
lukkige „Broeder in Petrus” met
een gebroken hengel thuis: de
snoek in Loch Lomond spot met
geldende wetten wat trekkracht
van nylon lijnen betreft, buig
zaamheid van hengel-topeindjes
en dergelijke.
Officieel bijgehouden recordlijs-
ten tonen aan dat in Schotland
tientallen „Loch Nessies” hebben
rondgezwonnen en nog steeds in
dit nog weinig beviste water. Op
gezette exemplaren in musea, ho
tels en bij de gelukkige hengelaars
thuis bewijzen dat wat de Lo-
mond-snoek betreft geen woord
visserslatijn hoeft te worden gebe
zigd. De reuzen-exemplaren wer
den met de hengel gevangen, met
netten gevonden aan de oevers en
stervend midden op het meer.
Heeft de rechtgeaarde Neder
landse sportvisser nog de mtensie
een kapitale snoek, eventueel na
het nemen van een foto, in het
vangwater terug te zetten, de in
stelling van de Schotten gaat een
heel andere kant op. Alles wat
snoek heet is een bedreiging van
de zalm en forel en moet op de
kant worden geslingerd.
I
Milieuvervuiling is er ook in Neder
land. Wordt het water van de eens
schone Noordzee elke dag smeriger
door illegale olielozingen, storting van
chemicaliën, fosfaten en dergelijke,
het nationale binnenwater wordt ge
teisterd door fabriekslozingen, huis
houdelijk afval en meer van deze kwa
lijke toevoegingen aan het tweede ele
ment: het water.
Als gevolg van hoge temperaturen in
combinatie met genoemde lozingen is
de versnelde plantengroei een pro
bleem is de waterhuishouding. Het
komt vaak voor dat sloten compleet
dichtgegroeid zijn.
De Organisatie ter Verbetering van
de Binnenvisserij, de OVB, heeft ja
renlang geëxperimenteerd met de uit
China afkomstige graskarper. Deze
vissoort is één van de weinige soorten
uit de gematigde klimaatzone die zich
hoofdzakelijk met planten voeden.
In de grote rivieren in China kan de
graskarper wel afmetingen bereiken
van anderhalve meter met een gewicht
van rond de tachtig(l) pond. Gebleken
is dat deze vis in warme zomers ook in
ons land een snelle groei kan vertonen.
Verschillende, afgesloten, wateren
in ons land zijn al voorzien van een
partij graskarpers. Deze vissoort kan
onder gunstige weersomstandigheden
enorme hoeveelheden planten veror
beren. Ook mechanisch moeilijk te be
strijden waterplanten als draadalgen
(„flab”) waterpest, kroos en dergelijke,
die tot voor kort zich vaak alleen met
chemische middelen lieten bestrijden,
worden nu door de milieuvriendelijke
gra^karper opgeruimd.
Het hoeft geen betoog dat naast de
sportvisserij de graskarper wordt
als een echte „vechter” beschouwd
ook de recreatie en graantje mee
pikt van deze vorm van plantenverdel-
King. f,
Hoe warmer de zomer, hoe groter de
vraatzucht van de graskarper. Daarom
dienen beheerders van viswaters goed
in het oog te houden dat niet teveel
graskarpers in een bepaald water wor
den uitgezet: binnen de kortste keren
zou de sloot of ander water volledig
kaal zijn.
De Organisatie ter Verbetering van de
Binnenvisserij (OVB) is in 1952 in het
leven geroepen met het doel „de verbete
ring van de binnenvisserij te bevorde
ren”. Daartoe moet een ieder die in het
binnenwater vist, zowel de beroeps- als
recreatievisser, een bijdrage betalen. In
het afgelopen boekjaar ontving de OVB
uit deze bijdragen ruim 5,3 miljoen gul
den.
bijkomstigheid dat voor de eerder genoemde categorie „coarse
fish” in tegenstelling met Nederland géén gesloten tijd geldt.
Wie het land van de kilts en de doedelzakken uit hengelsport-
overwegingen eenmaal heeft bezocht kan maar tot één conclu
sie komen: Schotland gaat het helemaal maken.
- i
'-'.A
dMM» MI "'«TSH
--X.
w
i
X
.r - a
L -y'- .- a/-
- f
■-
