MOSTERDZAADJE FLOREERDE
IN KONING WILLEMSHUIS
verontrust
’Stripdossier’van de ABN
voor nieuwe spaarders.
1
<4
Centrum in Witte Tejater
met „Een Bekentenis”
Over IJmuiden gesproken
„Nieuwbouw”
over afbouwregeling
IJmuiden-dag
Schoolfoto
Burgerlijke stand VELSEN
ACTIE IN DE OPEN LUCHT
N
Voor
maar f 15
Waarom is Strip
dossier echt uniek?
Welke spaarrekening?
„Tour de Velsen-Noord”
Niet zo best
IJMOND
WOENSDAG
3 1
M E I
19 7 8
r
Stripdossier is een uniek naslag
werk, speciaal gemaakt voor de ABN.
Het telt in totaal 320 pagina’s, voor
jong en oud van 8 tot 80 jaar: historie,
bibliografie e.d. en tientallen verhalen
van beroemde stripfiguren. Nog nooit
verschenen er zoveel verschillende
striphelden in één boek.
Stripdossier kunt u voor
f 15,- kopen, als u een spaar
rekening opent bij de ABN.
Uw eerste inleg moet dan wel
ten minste f 50,- zijn. De ABN
legt daar f 7,50 premie bij.
Let welu hebt f 7,50 gekregen
en u betaalt f 15,-.
Het ABN-kantoor in uw buurt
helpt u graag kiezen uit de vele
spaarmogelijkheden, zoals
Zilvervlootsparen, Spaarboekje
of -rekening, Spaar-Extra-
rekening, Girospaarrekening.
Het aanbod om Strip
dossier te bemachtigen
voor f 15,-geldt voor elke
spaarvorm van de ABN.
Maar wacht u niet
te lang, want de voor
raad is beperkt.
(ADVERTENTIE)
ABN Bank
IXtl’l Yl ©I97*K s DIS I RUU 111 - IV) Ol’l RA Ml \DI AND’AA'.IR'i l’RODl I lo\s
over
ven de vijftig. Dat moet
allemaal toch kunnen?"
,;OOK BUITEN DE clubavonden stond
het Koning Willemshuis voor iedereen
open”, aldus de heer Kwak. „In de grote
conversatiezaal met buffet en biljart was
het altijd gezellig. Men kon er schaken,
dammen en sjoelen en er waren nog vele
andere mogelijkheden om de jeugd bezig
te houden. Ik heb talrijke prettige herin-
laat een Termeer zien die bezig is zijn
relaas te formuleren en die, terugkijkend
naar zijn leven, poogt te ontsluieren wat
zich in zijn diepste wezen afspeelt. Peter
Oosthoek regisseerde deze voorstelling,
waarin Jaques Comandeur, Coby Stun-
nenberg, Lou Steenbergen, Onno Molen
kamp, Louise Robben, Ben Hulsman en
Margreet Heemskerk.
Coby Stunnenberg en Jacques Commandeur in „Een bekentenis”, het stuk dat komende
zaterdagavond wordt gespeeld in het Witte Tejater.
VELSEN-NOORD.Van dinsdag 4 tot
en met vrijdag 7 juli wordt de „Tour de
Velsen-Noord” gehouden. Aan deze fiets
tocht kunnen jongens en meisjes van 10
tot 14 jaar meedoen. De adressen waar de
deelnemers zich op kunnen geven worden
binnenkort bekend gemaakt.
De tour wordt georganiseerd door Wim
Olivier, die daarbij geholpen wordt door
Toerclub Pieters en de stichting „Velsen-
oordse Aktiviteiten Kommissie”. Het start
schot zal gelost worden door wethouder J.
W Meijer van sportzaken. Wijkagent Nies
ten en de heer J. Pieters zullen fungeren
Het Koning Willemshuis, een der mar
kante gebouwen van het oude IJmuiden,
aanvankelijk een zeemanshuis, later een
drukbezocht centrum van het plaatselij
ke verenigingsleven.
als fietsencontroleurs terwijl verschillen
de inwoners van Velsen-Noord zich al heb
ben aangeboden als baancommissaris of
jurylid.
Aan het begin van elke fietsavond bezoe
ken alle deelnemers een deel van Velsen-
Noord voorafgegaan door de auto's van de
winkels en bedrijven die de tour sponso
ren. Dankzij deze sponsoring is deelname
aan de tour gratis. De wedstrijd zal gehou
den worden op het parcours Grote Hout-
of Koningsweg ter hoogte van de voorma
lige papiervakschool. Er zijn een aantal
mooie prijzen beschikbaar waaronder fiet
sen en radio’s. Inlichtingen zijn te krijgen
bij W. Olivier. Wijkerstraatweg 207, Vel
sen-Noord, telefoon 02510-25990.
woonde. Toen volgde de laatste oorlogs
winter en moesten we alles stilleggen.
„NA DE BEVRIJDING hebben we het
CJMV-werk weer opgenomen. Opnieuw
kwam er een periode van grote bloei met
goed werk voor de jongens. Ook de to
neelvereniging Kleine Kracht keerde te
rug. Maar na de jaren vijftig zakte het
jeugdwerk in zijn oude vorm overal in
het land ineen: de jongeren zochten naar
andere vormen. Gedurende enige jaren
kwamen de oudere leden nog eenmaal
per jaar bijeen maar deze groep werd
steeds kleiner. Helaas, het is alles verle
den tijd geworden”, zo besluit de heer
Kwak. „Maar ik kan wel zeggen dat het
Koning Willemshuis en het Mosterdzaad
je voor veel mensen uit het oude IJmui
den tot zegen is geweest."
t 44
ntrum
GEBOREN:
C. E. Looij-de Boer, z„ IJmuiden. H. P.
de Jong-Dingelhoff, z„ IJmuiden, C. G. M.
E. Wigchert-Alders, d„ Santpoort, J. S. P.
Groeneveld-Giesberts, d., IJmuiden, K. S.
N Tan-Tjioe, z„ Santpoort, P. E. J. M.
Busman-van Keulen, d„ IJmuiden.
OVERLEDEN:
C. P. Neve, 54 jr„ weduwe van: H. J. W.
Uijldert, IJmuiden, T. Klein, 80 jr„ Sant
poort.
VELSEN. In het Witte Tejater speelt
toneelgroep Centrum zaterdag „Een Be
kentenis”. Een toneelstuk dat werd ge
maakt op basis van de roman „Een nage
laten bekentenis” van Marcellus Emants
uit 1894.
230 personeelsleden van de afdeling. In
een begeleidend schrijven laten deze ver
ontrusten weten dat zij zekerheid willen
hebben. Zij willen geen verdere afbouw
van hun afdeling en vinden verder dat
„sociale plannen” niet onder dwang mo
gen worden opgelegd. De brief was onder
tekend door „Verontruste personeelsleden
van nieuwbouw”. Eerder deze week werd
een brief van dezelfde strekking opgesteld
ondertekend door „Een groep verontruste
FNV-leden binnen Nieuwbouw”. Niet alle
FNV-leden leken met de actie in te stem
men. Reden waarom de actie werd losge
koppeld van de industriebond.
De heer A. Douma te
Haarlem: „Over de „goe
de oude tijd” gesproken:
Veel vrouwen gingen ais
de trawler buiten de pie
ren was direct een „voor
schot” halen op het kan
toor van de rederij. Veel
vrouwen gingen als de
trawler „binnen” was
gesignaleerd als de blik
sem naar de lommerd
om pa's enige zondagse
pak terug te halen".
Dit boek vertelt in de vorm van een
autobiografie het leven van de ongeveer
Oud-IJmuidenaar: „Ik
heb een idee waarover ik
graag eens de mening
van de lezers zou willen
horen. Waarom houden
we niet jaarlijks op 1 no
vember (de stichtingsda
tum) een soort Oud-
IJmuidendag? Ik denk
aan de Stadsschouwburg
met een programma van
muziek (er is werk van
Sam Vlessing bewaard
gebleven), taferelen uit
de succesvolle jubileum-
revue, een of andere film
over IJmuiden van toen
of nu, een expositie van
ansichtkaarten kor
tom een veelzijdige reü
nie van IJmuidenaren
van laten we zeggen bo-
Kaarten voor de voorstelling kunnen op
werkdagen worden gereserveerd bij het
bureau van de Velser Gemeenschap
(02550-15743 of 15789) en zaterdag vanaf
twee uur in het Witte Tejater (2550-21972).
dat we al in 1925 met een groep gingen
kamperen, ergens bij Noordwijkerhout.
Eigen materiaal hadden we niet, daarom
huurden we legertenten. Op de zomera
vonden was er veel sport en spel op het
strand (o.a. zwemmen) en in de Breesaap.
„DE WINTERAVONDEN werden be
gonnen met het voornaamste, de bijbel-
bespreking. Deze werd iedere week door
een ander lid ingeleid waarna het onder
werp in algemene bespreking werd geno
men en dus iedereen zijn zegje kon doen;
van deze gelegenheid werd druk gebruik
gemaakt. In de tweede helft van de
avond waren er werkzaamheden waar
voor ieder lid een taak kreeg toegewezen,
een taak waar je gewoon aan moest vol
doen. Het werd belangrijk geacht voor de
vuist weg te kunnen spreken. Daarom
kwam iedereen aan de beurt om een
improvisatie of memorisatie te houden.
Bij een memorisatie kreeg men een week
voor de voorbereiding, maar de improvi
satie moest uiteraard zonder meer ge
beuren: zo leerde men zijn gedachten
onder woorden te brengen. Er werd ook
veel aandacht aan declamatie gegeven.
Bovendien werd er heel wat gezongen,
vooral uit de bundel van het Jongeman-
nenverbond; vrolijke en ernstige liede
ren wisselden elkaar af.
neringen aan die tijd. Vooral de vriend
schap onder elkaar was van groot be
lang. Nu, na zoveel jaren, de meeste
jongeren van toen al met pensioen zijn is
die vriendschap er nog steeds. Onze
kring bestond uit leden van alle maat
schappelijke milieus. De handwerks
man, de onderwijzer en de student had
den ieder een eigen inbreng wat de ge
meenschappelijke ontwikkeling bevor
derde.
IJMUIDEN. Een poging van een delegatie van de afdeling Nieuwbouw van
Hoogovens om vanochtend tijdens een vergadering van de Ondernemingsraad het
resultaat van een bliksem-handtekeningenactie te overhandigen kon geen genade
vinden in de ogen van bedrijfsdirecteur G. Wilnink. „Het is protocolair onjuist
delegaties in de OR te ontvangen” merkte hij op. Zij collega ir. F. E. Mathijsen Gerst
dacht er net zo over. Daarom werd de actie voor de aanvang van de vergadering buiten
in het zomerse zonnetje afgehandeld.
Voordat de heer M. van Overveld de lijst
met 230 handtekeningen overhandigde
merkte hij op dat de actie was voortgeko
men uit een gevoel van onbehagen bij veel
personeelsleden van de afdeling Nieuw
bouw over de afbouwplannen van de di
rectie. „Uw afbouwprocedure wordt als
onrechtvaardig ervaren en wekt wrevel
op. Door de Raad van Overleg is uw ex
pansief personeelsbeleid dat u jarenlang
heeft gevoerd regelmatig afgekeurd. Het
was telkens tevergeefs. Met uw huidige
beleidsvisie kan dan ook niet worden inge
stemd.”
De heer Overveld zei te spreken namens
HET OUDE IJMUIDEN had een van
zijn markantste gebouwen, het Koning
Willemshuis, in feite te danken aan zee
lieden uit de Amsterdamse Jordaan.
Wanneer hun zeilschepen met uitvaren
moesten wachten op een gunstige win
drichting liepen ze doelloos rond in de
jonge plaats waar geen straat zonder
kroeg was maar waar een gastvrij tehuis
zoals ze dat in Amsterdam kenden ont
brak. Terug van een lange reis praatten
ze er over met de dominee Carel Steven
Adama van Scheltema, hervormd predi
kant in de Jordaan, een man die er een
groot pionierswerk op maatschappelijk
gebied verrichtte. Hij nam op zijn beurt
contact op met een van de mensen die
zijn werk voortdurend steunde, de freule
Van der Goes. Het is opmerkelijk tot
welke resultaten particulier initiatief in
die jaren kon leiden, op zeer korte ter
mijn zelfs. IJmuiden kreeg een kleine
zeven jaar voor de eeuwwisseling inder
daad een tehuis voor de Amsterdamse
(en natuurlijk ook andere) zeelieden, op
de hoek van de Kanaalstraat en de Am-
stelstraat. een gebouw dat aan de mo
dernste eisen voldeed.
HET GEVEN VAN een naam was geen
probleem. De zeebeden van de Jordaan
die de dominee op de situatie in IJmui
den attent hadden gemaakt kenden van
jongsaf het Koning Willemshuis in hun
woonwijk. Het was in 1862 door Adama
van Scheltema in de Egelantierstraat ge
sticht nadat hij al een aantal jaren het
(Reacties op deze ru
briek: schriftelijk aan
het bureau van dit blad
met vermelding „IJmui
den wat vertel je me
nou?”, telefonisch 023-
378601.)
„TOEN DE vereniging 't Mosterdzaad
je het Koning Willemshuis in de crisisja
ren om financiële redenen moest verko
pen zocht en vond de CJMV een onderko
men in een oud winkelpand van Vhn
Praag aan de Prins Hendrikstraat”, me
moreert lezer Kwak. „In de evacuatietijd
moesten we ook daar weg. We verlegden
ons werk naar IJmuiden Oost, waar we
het zaaltje van Porck in de Kalverstraat
ter beschikking kregen. Steeds meer le
den werden echter gedwongen naar el
ders te vertrekken. Het laatst kwamen
we nog bijeen bij een lid dat in Santpoort
De hele klas had zich in
de beste kleren gestoken
toen de fotograaf kwam.
Bovendien was op het
schoolbord met fraaie
letters genoteerd: „De
vreeze des Heeren is het
beginsel der wijsheid”.
„ONZE VERENIGING kende vele acti
viteiten en had daarom verscheidene af
delingen, zoals een toneelvereniging
(Hunsche), een zapgkoor (Sliggers), een
muziekgroepje (S. Doevendans) met een
bezetting van fluit, viool, piano en orgel,
een mondaccordeonclub e.d. Ook wer
dén er takken van sport beoefend, waar
onder natuurlijk voetbal, onder leiding
van Vos en Doevendans; deze afdeling
werd later de Voetbalvereniging IJmui
den (WIJ). Ik herinner me bovendien
De heer P. van Hesse-
lingen te IJmuiden toon
de ons een foto naar aan
leiding van het verhaal
over de familie Reehorst
waarop enige kinderen
van dit gezin voorkomen
in hun Beverwijkse
schoolperiode, ongeveer
zeventig jaar geleden.
'T MOSTERDZAADJE hoe was de
sfeer bij deze vereniging? Oud IJmuide-
naar A. Kwak die nu in Santpoort-Zuid
woont: „Het jonge IJmuiden was zijn tijd
ver vooruit met het bloeiende stuk jeugd
werk van deze christelijke jongemannen
vereniging en daarnaast de knapenvere
niging Thimotius, aangesloten bij het Ne
derlands Jongelings Verbond, 't Mos
terdzaadje werd opgericht op 24 februari
1892 met als doel de geestelijke en maat
schappelijke ontwikkeling. Daar de vere
niging niet bij een kerk was aangesloten
kon iedereen die zich christen noemde lid
worden. Het kwam ook voor dat nlet-
christenen zich bij ons aansloten, alleen
al vanwege de gezellige vriendenkring. U
ziet: toen reeds de oecumenische gedach
te in IJmuiden. Ik ben in 1924 lid van de
knapenvereniging geworden. Van de op
richters herinner ik me de namen van L.
P. Tismeer, T. J. Doevendans, A. Mulder,
Joh. Rietdijk en F. Beenhakker.
evangelie had verkondigd in de buurt die
werd geteisterd door grote armoede en
onvermijdelijke consequentie in die tijd
alle kwade gevolgen van drankmis
bruik. Wat de wijk nodig had en dankzij
Adama van Scheltema kreeg was een
centrum waar de bewoners van de krot
ten hun ellende konden ontvluchten, een
gebouw waar geen alcohol werd ge
schonken maar wel vele ontspannings
mogelijkheden waren en bovendien gele
genheid bestond om zich enigermate te
ontwikkelen, al was het maar door deel
te nemen aan een lees- en gespreksgroep
dan wel een zang- en muziekclub of door
lid te worden van een brei- en hand-
werkkring. Er werd vooral veel gedaan
om de jonge generatie een beter houvast
in het leven te bezorgen.
OOK IN IJMUIDEN dus nu een Ko
ning Willemshuis. Freule Van der Goes
legde de eerste steen in 1893. Al spoedig
konden de deuren wijd worden geopend
van een gebouw dat aan de Kanaalstraat
de aanduiding Koning Willemshuis en
aan de Amstelstraat de aankondiging
Tehuis voor Zfeelieden kreeg. Huisvader
werd H. Nielsen („de man met de
baard”). Het pand bleek aan zo’n behoef
te te voldoen dat er weldra een uitbrei
ding tot stand kwam met beneden een
flinke zaal en boven nog wat extra lo
geerkamers. Maar daarna veranderde de
tijd snel: stoom ging radicaal de zeil-
kracht vervangen zodat op den duur nie
mand meer in IJmuiden op een goede
windrichting behoefde te wachten. Van
de logeerkamers werd praktisch geen
gebruik meer gemaakt door de mannen
en jongens uit de Jordaan.
INTUSSEN was het verenigingsleven
van IJmuiden de zalen van het Koning
Willemshuis intensief gaan gebruiken,
vooral de in 1892 opgerichte christelijke
jongemannenvereniging 't Mosterdzaad
je, IJmuidens eerste en vele jaren de
energiekste jeugdorganisatie. Ook ker
kelijke groeperingen die nog niet aan een
eigen gebouw toe waren, geheelonthou
dersclub, zangkoren en toneelgroepjes
kwamen er graag bijeen. Hoewel het
steeds meer een verenigingscentrum
werd bleef het gebouw echter beschik
baar voor logies. Daarbij bewees het
goede diensten aan schipbreukelingen.
Er stond trouwens voortdurend een gro
te kist met kleding voor noodgevallen
gereed. Na de Eerste Wereldoorlog zoch
ten de beheerders een koper die bereid
en ook in staat was het huis verder te
exploiteren met inachtneming van de be
ginselen die er steeds waren hooggehou
den. Eigenares werd, zoals was te ver
wachten, de vereniging 't Mosterdzaadje.
Van 1920 tot eind 1936 zorgde ze voor een
uitstekend beheer. Toen maakte de eco
nomische crisis het onmogelijk de lasten
langer te dragen en moest ’t Mosterd
zaadje proberen het gebouw van de hand
te doen. Het Koning Willemshuis stond
geruime tijd leeg. In de Tweede Werel
doorlog werd het op last van de Duitse
bezetter gesloopt.
I
vijfendertigjarige Willem Termeer. Willem
Termeer heeft zijn vrouw vermoord en uit
een soort psychische onrust voelt hij de
drang op te schrijven wat hem tot deze
daad aanzette. Hij wil zichzelf begrijpen
omdat hij niet langer het isolement en de
eenzaamheid verdraagt.
Ton Vorstenbosch gaat in zijn toneelbe
werking uit van een ander perspectief. Hij
IJmuiden^
wat vertel je me nou?
