Het Gesprek van Mickery Workshop
schenkt intense toneelvreugde
j Nederlands Kamerorkest en APhO mogen voorlopig blijven
I
Opvoeding kind heeft
wisselwerking nodig
wij
ontvingen
De Amro Bank is er vooralle spaarders
Bjr
Rosemary’s baby
blijft beste
Lot
jF^j
Professor Wijdeveld en Charlotte Kohier als reconstructie
Pleidooi van ontwikkelingspsycholoog
!O
Kwaliteit kunstzinnige
vorming ter discussie
Unieke Amro spaarvorm
om zo snel mogelijk aan i
geld voor een eigen huis te komen.
Geeft momenteel een hoge rente
van 6’/2 °/o, zonder vastzetten. Stok
achter de deur: bij opname voor ’n
andere gelegenheid dan de koop
van ’n eigen huis betaalt men 2°/o
opnamekosten.
Dat geldt ook voor
I;
1 alle opnamen binnen
1 jaar na opening van de
^-'''rekening.
Extra voordeel: Eigen Huis
Spaarplan-spaarders betalen een
]/2 minder afsluitprovisie, wanneer
een Amro Woninghypotheek wordt
afgesloten (maximaal gelijk aan het
g g totaal van de bijge-
S H schreven rente).
13
VARIA
19 7 8
JUNI
J
1W0ENSDAG 7
--
i aan.
Egmoiï
omge-
e heelt
zoek ik
dewer-
kok die
belanc
hiktheic
noemde
DEN HAAG (ANP). De regering moet bevorderen dat er op korte
termijn een wet komt voor registratie van belangrijke kunstschatten
en voor het verbod van uitvoer van kunstvoorwerpen die karakteris
tiek zijn voor de artistieke en maatschappelijke ontwikkeling van ons
land. Met de stemmen van enige VVD-ers en de fractie van de PSP
tegen heeft de Tweede Kamer deze opvatting dinsdag uitgesproken.
ireidinc
pl. za
tatie er
betrok
i werkt
4
f 1
i
mH
w
C'
bibliotheek
Kamer wil uitvoerverbod kunst
bed
alijke
78-23
KO VAN LEEUWEN
(ADVERTENTIE)
P.A.W.
2
adigd
chten
érso-
arlem
één-
n het
Wat Voskamp en Lambregts via de Mic
kery Workshop hebben gedaan is het ma
ken van een dramatische documentaire
over het gesprek met Wijdeveld en de
details daar omheen. Dat gebeurt niet door
slechts de door Wijdeveld gesproken tekst
te laten horen, doch door een acteur te
gebruiken die een kopie van deze ruim
negentigjarige architekt opvoert. Geen in
terpretatie van een regisseur of acteur,
maar een werkelijke kopie en dat gebeurt
in de persoon van Jan Banting op een
verbluffende wijze tot in de fijnste details.
Zij deed dat in een motie die het kamer-
i lid Wolff van de CPN vorig jaar februari
had ingediend toen de commissie voor
CRM-zaken zich bezig hield met de nota
kunst en kunstbeleid. Het was een van de
dertig moties, waarover de volksvertegen
woordigers zich nu bogen. Ze waren inge
diend niet alleen bij de behandeling van
„kunst en kunstbeleid” maar ook bij die
van de nota over het orkestenbestel en de
nota voor een nieuw museumbeleid.
De regering werd ook gevraagd de om-
De beide interviewers hadden in Wijde
veld een mens getroffen die op een uiterst
handige manier zelf het vraaggesprek re
gelde. Dat wil zeggen dat Voskamp en
Lambregts nauwelijk aan vragen toekwa
men; architekt Wijdeveld dosserde zijn
levensopbloei („het groeide, en groeide”)
als bouw-elementen die door het bijeen
brengen zijn leven tot een architektonisch
wonder verheffen. De gespreksleiders zijn
onopvallend aanwezig, maar blijven op
hun hoede en voeren een geraffineerde
tegen-manipulatie uit welke de geïnter
viewde ontgaat. Althans zo komt dat in de
voorstelling over.
Er zijn verschillende aspecten waardoor
de voorstelling in Mickery ongewoon boei
end is. Zo boeiend, dat je van begin tot
eind met golven van genot kijkt en toe-
AMSTERDAM. Twee jaar geleden, in
1976, hadden Geert Voskamp en Lamber-
tus Lambregts „van het Instituut Hout
appel uit Enschede” een zogenaamde
levensschool een interview met de Am
sterdamse architekt prof. Hendrik Wijde
veld. Dat gebeurde in diens woning, ter
wijl op de achtergrond Wijdevelds vrouw,
de beroemde actrice Charlotte Kohier, stil
aanwezig was. Het gebeurde korte tijd
nadat professor Wijdevelds persoon als
een soort Dit-is-uw-leven-interpretatie op
de televisie te zien was geweest. Het resul
taat van het bezoek van Voskamp en Lam-
ibregts werd door Jasper Holthuis „gecon
serveerd” op dia’s en geluidsband. Micke-
\ry Workshop heeft een haarzuivere to-
\n.eel-„reconstructie” gemaakt, die onder
de titel „Het Gesprek” vanaf dinsdag
avond (gisteren) tm. 11 juni in het Mickery
theater gespeeld wordt.
hoort. Eén van de aspecten die tot luiste
ren activeren is de pose van de geïnter
viewde, die wellicht van oorsprong opzet
telijk, in de loop der jaren tot diens natuur
lijke voorkomen is ontwikkeld: de leergie
rige, naar kunst dorstende mens, die door
ijver en schranderheid in staat was te
worden wat hij is: „een beroemd man die
eenvoudig gebleven is”. Ander aspect is de
bijna-gelijkenis tussen de acteur en de
echte Wijdeveld, zo ook de actrice (Elsy
Banting) en de inmiddels overleden Char
lotte Kohier. Deze beide toveren in combi
natie met het prachtig in wit uitgevoerde
huiskamerdecor, ook weer een getrouwe
reproduktie van de sfeer van Wijdevelds
interieur (wat bijvoorbeeld te zien was op
foto’s op de expositie over Charlotte Koh
ler in de Stadsschouwburg). Een sfeer van
afstandelijkheid ten aanzien van het aard-
ir Scène uit Het Gesprek, een. „reconstructie” van een interview met professor
Wijdeveld. Middenachter Jan Banting als Charlotte Kohier.
De wenselijkheid opleiding en uitvoe
ringspraktijk in de balletwereld meer op
elkaar te doen aansluiten, leidde tot de
uitspraak, dat balletvakonderwijs moet
worden geconcentreerd. Mede aan de
hand van het advies dat de Raad voor de
Kunst heeft gegeven, moet dit gebeuren.
De musea worden niet op korte termijn
gratis toegankelijk. Er wordt een proef
genomen met vrij entree op de woensdag.
De oppositie vond dat extra middelen
moesten worden toegewezen voor meer
kunstbeleving en kunstbeoefening. Ze wil
de, dat de achterstand die sedert 1970 is
ontstaan, wordt ingehaald en dat de rijks-
uitgaven voor kunsten tenminste gelijke
tred houden met de totale omvang van de
rijksuitgaven. Daar was evenwel geen ka
mermeerderheid voor te vinden.
se, het alledaagse, vermengd met de reali
teit van het materieel zorgeloze bestaan.
En dat vind ik eigenlijk nog het allerknap
ste in de voorstelling. Dat de aanwezige
spelers daaraan hun deel leveren (vooral
Jan Banting en Elsy Banting, die nu een
maal die twee merkwaardige kunstenaars
en kunstminnenden moeten uitbeelden) is
onlosmakelijk van het behaalde resultaat.
Zelfs een roodharige poes leverde een su
bliem aandeel in de voorstelling. Katten
zijn en blijven intrigerende schepselen.
„Het Gesprek” heb ik gevolgd met inten
se toneelvreugde en zoiets kan lang niet bij
elke produktie worden gezegd.
Minister Gardeniers van CRM werd
voorts verzocht de beslissing over moge
lijk stopzetten van de subsidie aan het
Nederlands Kamerorkest op te schorten.
Het Amsterdams Philharmonisch Orkest
kan nog blijven functioneren zolang zijn
functie niet op andere wijze wordt ver
vuld.
Het idee van een landelijk muziekcen
trum sprak de meerderheid wel aan. Dit
instituut gaat de samenwerkingsverban
den in het nieuwe orkestenbestel lande
lijk begeleiden.
De stichting overleg muziekonderwijsin-
stellingen, de vereniging voor creativiteits-
ontwikkeling, de bond van onderwijzend
personeel en de Kunstenaarsorganisaties
NW zeggen dit in een verklaring die zij
maandag hebben uitgegeven.
De minister van CRM stelt zich volgens
hen te vrijblijvend op ten aanzien van de
kwaliteit van de kunstzinnige vorming.
Dat leiden de organisaties af uit de tekst
van de voorgestelde rijksbijdragenrege-
ling sociaal-cultureel werk waarin de mu
ziekschool en de creativiteitscentra zijn
ondergebracht.
De vier organisaties voelen niet zoveel
voor het onderbrengen van de kunstzinni
ge vorming bij het sociaal-culturele werk,
omdat het om verschillende welzijnsactivi-
teiten gaat. Het ministerie heeft zeggen
ze ook niet duidelijk gemaakt waarom
dat nodig zou zijn. Ze zijn des te meer
verbaasd over het vrijblijvende standpunt
dat de minister nu volgens hen heeft inge
nomen, omdat de afgelopen jaren juist
vanuit CRM, richtlijnen voor de kwaliteit
van de kunstzinnige vorming zijn ontwik
keld.
Eventueel zou er een specifieke centrale
regeling voor de kunstzinnige vorming
moeten komen, maar vooralsnog gaan de
vier organisaties er van uit, dat de door
hen gewenste centrale verantwoordelijk
heid toch nog tot uitdrukking zal worden
gebracht in de rijksbijdragenregeling soci
aal-cultureel werk.
boek onder meer de verschillen
opvoedingssferen.
Dat is ook gebeurd met „Het zaad van
de duivel” van Gene Thompson, een
lang niet onverdienstelijk boek, ook
wel spannend, maar zeer voorspelbaar
en nauwlijks origineel meer.
Thompsons boek, intelligent geschre
ven, werd uitstekend vertaald door Pon
Ruiter, verscheen als paperback bij El
sevier en kost 16,90.
righeid en wisselwerking
in de relatie tussen kind
en opvoeders.
W. H. O. Smith, De ontwik
keling van het kindin het
perspectief van cultuur en
opvoeding (AMBO).
UTRECHT (ANP). De landelijke
overheid moet verantwoordelijk blijven
voor de kwaliteit van de kunstzinnige
vorming zoals die onder meer wordt ver
zorgd door muziekscholen en creativi
teitscentra.
Dit is tegelijk ingegaan met de verhoging
van de tarieven. Gratis openstelling zou
derving van meer dan vier miljoen gulden
betekenen. Ook een gratis openstelling
buiten het toeristisch hoogseizoen van de
musea die van educatief belang zijn en
juist in gezinsverband-plegen te worden
bezocht, kon geen meerderheid in de
Tweede Kamer vinden. Alleen de opposi
tie stemde voor zo’n proef.
De VVD- en CDA-fracties waren met die
van D’66 en DS’70 voldoende om de motie
van tafel te werken, waarin de rijksover
heid een actief verzamelmuseumbeleid op
het gebied van moderne beeldende kunst
was toebedacht.
Ook was er geen meerderheid voor de
motie om een regio aan te wijzen voor
experimenten met een muziekcentrum
voor een geïntegreerd aanbod van allerlei
vormen van muziekbeoefening. Wel zal er
worden nagegaan hoe in de muziek grote
re groepen van de bevolking kunnen wor
den bereikt.
Veel te ondoordacht werd de motie ge
acht om de basissalarissen van alle musici
gelijk te maken. Wel was een meerderheid
van de Tweede Kamer er voor te vinden
aan subsidiëring een voorwaarde te ver
binden tot democratisering van de muziek
instelling.
SINDS DAVID Levine Rosemary’s
baby schreef, zijn er verscheidene po
gingen ondernomen om zijn succes te
evenaren en ook de filmindustrie heeft
dankbaar geprofiteerd van de renais
sance van het verschijnsel „occulte
thriller”. Rosemary’s baby blijft echter
onovertroffen. Dat ligt niet alleen aan
Levine’s vakmanschap, maar waar
schijnlijk ook aan de beperktheid van
het onderwerp.
De reïncarnatie van de duivel, de
(vooral ook seksuele) aspecten van zijn
verhouding tot de mens, het smakelijke
griezelen dat nu eenmaal aan dergelij
ke verhalen verbonden is, het zijn alle
maal zaken die eigenlijk maar éénmaal
echt goed op papier of celluloid vastge
legd behoeven te worden om alle navol
gingen bij voorbaat tot mislukking te
doemen.
ir De ontwikkelingspsycholoog W. H. O. Smith belicht in het hierbij beschreven
die zich kunnen voordoen in uiteenlopende
Smith belicht de ont
wikkeling van het kind in
een brede, menselijk, cul
turele en opvoedkundige
samenhang. Verschillen
de ontwikkelingstheori
eën passeren de revue,
benadrukt wordt de be
langrijke rol van de taal
en het leren denken en
spreken. Naast het effect
van onderwijs en de rela
tie met sociaal milieu,
schetst Smith verschillen
in Westerse en niet-
Westerse opvoedingssfe
ren.
Veel nieuwe inzichten
zijn er in dit van een uit
gebreide literatuurlijst
voorziene boek, niet te
vinden. Wel stelt Smith
een aantal originele vra
gen die hij aan de hand
van treffende voorbeel
den uit vrij recent onder
zoek, boeiend illustreert.
F.L.
Aansluitend bij de op
vatting van zijn Neder
landse collega prof. M. J.
Langeveld, ziet Smith het
kind als „animale edu-
candum” een wezen, dat
niet alleen opgevoed kan,
maar ook opgevoed moet
worden, wil het zich ten
minste ten volle tot mens
kunnen ontplooien. Het
accent moet liggen op de
voortdurende wederke-
„De weeskinderen van oma Betto”
door Brigitte Hermans, uitgave Leo
pold 13.90).
„Maria en opa” door Hans-Eric Hell-
berg, uitgave Leopold 13.90).
„De kat in de gordijnen” door Dolf
Verroen, uitgave Leopold 15.90).
„De uitvindingen van Leonardo da
Vinei” door Charles Gibbs-Smith
met een voorwoord van Rudy Kous
broek, uitgave De Haan 19.50;
prijs na 1 augustus ƒ27.50).
„Onderwijs in beweging”, voor ver
nieuwing en democratisering, sa
mengesteld door Onno Bosma, Ma-
risca Milikowski en Sylvia Schreu
ders, uitgave Pegasus 8.00).
„Gezellig winkelen in Amsterdam”,
door André Leenes en Camilla Ze-
guers, uitgave Elsevier (f 14.90).
verschillende ontwikke
lingsstadia, baby, peuter,
kleuter enz. met bijbeho
rende lichamelijke ken
merken en het emotione
le wel en wee, komt het
„verschijnsel” opvoeding
er bij de ontwikkelingsp-
sychologen bekaaid af.
Grote vooruitgang is ge
boekt bij de institutiona
lisering en bewerktui
ging van de opvoeding,
maar geen enkele voor
uitgang is er te bespeu
ren op het gebied van de
opvoeding zelf, is de som
bere constatering van de
in Canada docerende
ontwikkelingspsycho
loog prof. W. H. O.
Schmidt in zijn boek „De
ontwikkeling van het
kind”.
vang na te gaan van de handel in kunst
voorwerpen uit zogenaamde Derde
wereldlanden. Onverantwoorde import
moet worden tegengegaan.
Voor de kunst en het kunstbeleid werd
voorts een schema verlangd voor het door
voeren van de decentralisatie en de daar
mee verband houdende inspraak en finan
ciële verhoudingen. Waar bij decentralisa
tie werkgelegenheid in het geding is moet
met werknemers en werkgevers worden
overlegd, vond een kamermeerderheid.
„TERUG NAAR DE
NATUUR”, roept in de
achttiende eeuw Jean
Jacques Rousseau zijn
tijdgenoten toe en in zijn
„Emile” propageert hij
de natuurlijke opvoe
ding en ontwikkeling
van het kind ver weg
van de verwoestende in
vloed van de corrupte,
onnatuurlijke maat
schappij. Slechts dan,
als de natuurlijke ont
plooiing onbelemmerd
doorgang vindt, zullen
de scheppers van een
nieuwe, frisse wereld
kunnen opstaan.
n U
Th.
„De dag dat de paus ontvoerd werd”
roman door Michael Shepherd, uit
gave L. J. Veen 22.50).
„Dood van een dictator” roman door
Patrick Alexander, uitgave L. J.
Veen 19.50).
„Regiment des doods” door Sven
Hassel, uitgave De Boekerij
24.50).
„Dubbelspel om Dunja” roman door
Heinz Konzalik, uitgave De Boekerij
28.50, prijs na 1 september
33.90).
„Een dal van liefde”, roman door
Catherine Marchant, uitgave De
Boekerij 24.90).
„Franse toestanden”, een verzame
ling korte verhalen van Robert
Franquinet die in de jaren zestig al
in Vrij Nederland, De Groene Am
sterdammer en Het Parool werd ge
publiceerd. Uitgave Corrie Zelen,
prijs 14.90.
„De’brave revolutie”, Cubaanse ont
moetingen door Herman Vuijsje,
uitgave Het Wereldvenster 22.50).
Van de schrijfster Utta Danella ver
schenen bij de Zuid-Hollandsche
Uitgeversmaatschappij twee ro
mans onder de titel „Een meisje van
stand” en „Vakantie in Venetië”;
prijs 14.50 per boek.
„De grote wereld en de kleine Eliza
beth” door Adriaan Hoekmeijer, uit
gave De Boer Maritiem (herdruk
ƒ15).
„Bomen en struiken van Europa”,
herkenningsgids met meer dan 100
illustraties in kleur, door Oleg Polu
nin, uitgave Zomer Keuning
29.50).
„Edelstenen in kleur” door Ove
Dragsted en B. Krijger, uitgave
Moussault 37.50).
„Planeet Aarde in kleur” door Peter
Lancaster Brown, uitgave Mous
sault 34.50).
„Leven tussen huizen” door de Deen
se architekt professor Jan Gehl (ver
taling Jan van Beusekom), uitgave
De Walburg Pers 36).
O/2 Tb
Wat nu ontwikke
lingspsychologie heet,
heeft na Rousseau’s cul-
tuur-utopistische ideeën
nog vele gedaanteverwis
selingen ondergaan. De
overeenkomsten en ver
schillen tussen het leren
en de ontwikkeling van
dieren en mensen zijn via
experimenten veelvuldig
nagegaan en opgete
kend; wisselend is de in
vloed van de omgeving
benadrukt.
Maar ondanks de zui
vere afbakening van de
Het Amro Eigen Huis
Spaarplan.
Ik
