’ositie was vrijwel onhoudbaar geworden
I
Spionageproces in Bondsrepubliek
Zuidafrikaans hof gelast
onderzoek politiemethoden
Israel moet beslissen over Westoever
Israel zou in
Zuid-Libanon
posten willen
{Borgsom voor
I TWT Th
Mogelijk soort „IGGI”-plan
voor hulp aan Zaïre
Opnieuw bewaker
doodgeschoten
achtergrond
I
'VN-Russen
iniet verlaagd
r
Nederland misschien ook deelnemer
THE MIRACLE
ES VERDACHTEN
PRACTICAL JOKER
I
I
SCHILDPAD
(VERVOLG)
PRAKTISCH
GEHEUGEN
Vaagheid
I
2
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 8
WOENSDAG 7 JUNI
(Van onze redactie buitenland)
eld
•ces
(Van onze redactie buitenland)
-
om
JERUZALEM. De Israëlische regering zal maandag een besluit
nemen over de toekomst van de westelijke Jordaanoever na een
overgangsperiode van vijf jaar. Dat besluit zal van doorslaggevend
belang zijn voor de toekomst van de vredesonderhandelingen in het
Midden-Oosten. Het debat binnen het Israëlische kabinet hierover is
deze week begonnen.
teit
ing
a in
g in
van
lier-
Hin-
der-
iag
zijn
van
eeft
J üj-
ver-
oor-
isen
n de
oes-
gna-
Tan-
door Nico Scheepmaker
BONN. De Westduitse minister van Binnenlandse Zaken, prof,
fórner Maihofer (FDP) is gistermiddag afgetreden wegens de fouten
ie zijn gemaakt bij de opsporingsactie naar de ontvoerde en later
ermoorde werkgeversvoorzitter Hanns-Martin Schleyer. Dat staat
enminste in de ontslagbrief, die Maihofer gisteren aan bondskanselier
felmut Schmidt heeft overhandigd.
ng
een
i de
ilijk
leert I
aan-
van
ing
zoek
i 31-
p 23
ode
trijfel
Westduitse minister Maihofer
na reeks van
igelo
oom
sven
otte
iver-
>ffer
men
i hij
r en
iden
Dit is echter niet de enige reden waar
in de 59-jarige Maihofer uit het kabinet
i gestapt. In feite was zijn positie al
inge tijd vrijwel onhoudbaar geworden
jzijn aftreden kwam dan ook niet over
acht. Maihofer wordt opgevolgd door
ierhard Baum, de huidige staatssecreta-
s van Binnenlandse Zaken.
aftreden geëist. Daarna rolde Maihofer
van de ene affaire in de andere. Het schan
daal van de zelfmoorden van Baader,
Ennslin en Raspe in de gevangenis van
Stuttgart-Stammheim het zijn sporen in
Bonn na.
Enkele weken geleden werd bekend dat
Maihofers grenspolitie reizigers had ge
controleerd op linkse litteratuur en ge
schriften, waarvan het lezen geenszins in
strijd is met de Grondwet. Het deze week
gepubliceerde rapport van de vroegere
CSU-minister van Binnenlandse Zaken,
Hocherl, over de fouten bij de zoekactie
naar Schleyer, toonde aan dat ook hier
Maihofer niet vrijuit ging.
zaak zijn de 32-jarige Jürgen Wiegel, een
klerk op het ministerie, zijn 34-jarige
vrouw Ursula en het Oostduitse echtpaar
Minister van Justitie James Kruger zal
op last van het hof in elk geval uiterlijk 3
juli redenen moeten opgeven waarom niet
zou moeten worden ingegaan op het ver
zoek van de vader van de 26-jarige zwarte
Ernest Sabelo Ngobese om een rechter tot
zijn zoon toe te laten. De rechter zou de
jongeman dan onder ede moeten horen.
DURBAN (Reuter). Het Zuidafri-
kaanse hooggerechtshof heeft gisteren
een onderzoek gelast naar de methoden
die de politie volgt bij het verhoor van
zwarten, die op grond van de wet tegen
het terrorisme zijn opgepakt.
Het Israëlische autonomieplan zal
voor een proeftermijn van vijf jaar van
kracht blijven. Op grond van de ervarin
gen opgedaan gedurende die proeftijd,
zal dan verder beslis' moeten worden
wat er met het gebied gaat gebeuren.
Gedurende de overgangsperiode zal de
vraag van de soevereiniteit over het
gebied worden open gelaten.
Frank en Christine Gerstner (alias Helene
Ruchert), dat de leiding over het spionage-
complot zou hebben gehad.
De vader had ook verzocht Ngobese door
een door de staat aan te wijzen arts gron
dig medisch te laten onderzoeken, hetgeen
de minister had afgewezen.
De jongeman was krachtens „artikel
zes” in december gevangen gezet. Op
grond van dit wetsartikel kan hem voor
onbepaalde tijd zonder enige vorm van
proces elk contact met de buitenwereld
worden ontzegd.
Ngobese zou in een ziekenhuis in Dur
ban in een hevig gevecht gewikkeld zijn
geraakt, nadat hij daar zou zijn gebracht
na te zijn aangevallen door leden van de
veiligheidspolitie.
DEN HAAG (ANP). In Brussel zullen op 13 en 14 juni hoge ambtenaren van een
aantal landen, die hulp verlenen aan Zaïre, bijeenkomen, ter bespreking van het
zogenoemde plan-Zaïre voor economische steun aan dit land. Behalve België dat als
gastheer optreedt, zullen onder meer ook deelnemen de EEG-landen, de VS, Canada,
Japan en Saoedi-Arabië.
Een vrouw, die in het ziekenhuis werkt,
Grace Basi, verklaarde voor het hof Ngo
bese te hebben zien vechten met twee
gewapende blanken, terwijl een arts een
naald in zijn handen hield „alsof hij de
patiënt bloed zou willen afnemen”. Toen
zij naderhand het vertrek was binnenge
komen lag Ngobese met zijn gezicht op de
grond en was er volgens haar verklaring
„bloed op de grond bij zijn hoofd en ge
zicht”.
Ook de vader had het hof ten slotte nog
nadere details gegeven over de toestand
waarin hij zijn zoon nadien had aangetrof
fen.
duidelijk aan te geven, eist Israel een
vetorecht op voor iedere wijziging in de
status van het gebied.
Volgens het Israëlische autonomieplan
zal er een vertegenwoordigend lichaam
komen waarin Israel, Jordanië en de
Palestijnse Arabieren zitting hebben, een
raad van elf leden. Ieder van de drie
partijen heeft volgens het Israëlische
plan een vetorecht ten aanzien van wijzi
ging in het autonomieplan na de proef
tijd.
Het politieke kneepje van het Israëli
sche antwoord zit in de vaagheid ten
aanzien van dat vetorecht. Begin en Da-
jan hebben in hun recente uitspraken
dat vetorecht niet expliciet vermeld,
hetgeen overigens ook niet betekent dat
zij het hebben opgegeven. „Als na afloop
van de periode van vijf jaar de tegenpar
tij de soevereiniteit claimt, dan zullen
ook wij die claim op tafel leggen”, aldus
Dajan. En in onderhandelingen tussen
Israel en Jordanië moet dan die vraag
worden opgelost.
meningen verdeeld waren. Zo werd er
geen duidelijke uitspraak gedaan over de
vorming van een Afrikaanse veiligheids-
macht met westelijke bewapening en door
het Westen opgeleid.
Over de vorming van een Afrikaanse
veiligheidsmacht stonden, naar verluidt,
de Amerikanen tegenover de Fransen, die
met klem pleitten voor een dergelijk leger.
Volgens de VS zou een dergelijke strijd
macht alleen in het kader van een interna
tionale organisatie als de Organisatie voor
Afrikaanse Eenheid zinvol zijn, omdat de
vorming van een leger van „gematigde”
Afrikaanse staten zeker zou leiden tot de
oprichting van een soortgelijke strijd
macht van „radicale” Afrikaanse landen.
De Fransen vonden met hun voorstel tot
vorming van een hulpfonds voor Afrika
van één miljard dollar (circa ƒ2,25 mil
jard) eveneens de Amerikanen tegenover
zich. Ook in dit geval is het Amerikaanse
bezwaar dat moeilijk is vast te stellen, of
een land „gematigd” is en daarom voor
hulp in aanmerking komt. Bovendien is
een belangrijke factor dat er in het Ameri
kaanse Congres grote weerstanden be
staan tegen een directe betrokkenheid van
Amerika in Afrika.
Uit een en ander mogen we vermoedelijk
de volgende conclusie trekken. Roald
Dahl, begenadigd schrijver van korte ver
halen (zojuist verscheen in Nederlandse
vertaling „Het wonderlijk verhaal van
Hendrik Meier”), zag op het balkon van de
benedenbuurvrouw van zijn dochter een
schildpad in een doos zitten en herinnerde
zich toen de bovenstaande verhalen, zon
der zich te herinneren dat hij ze al kende.
Een praktisch geheugen dus.
n
s om
nge-
>ffer
i en
der-
uit-
de
and.
s en
ver-
nen-
zijn
tien
1977
Toen ik het verhaal van Roald Dahl
uittikte, voelde ik nog een vaag gevoel van
schuld en onbehagen: kon ik dat wel ma
ken, een andermans verhaal publiceren
voordat het geschreven was? Maar ja, Kay
Webb wist dat de zaal vol journalisten zat
toen ze het vertelde en ze vertelde het niet
„off the record”. Om aan mijn schuldge
voelens tegemoet te komen, „herschreef”
ik het verhaal zo, dat Roald Dahl het nog
een ietsje kon verbeteren als hij zijn best
deed en dat was dat. Maar toen kreeg ik
een brief van mevrouw W. A. Rasker-
Locher uit Oegstgeest, die schreef:
„Het is een interessante fantasie van de
heer Roald Dahl, maar even interessant
schijnt mij te zijn dat het geen wereldpri
meur is. Dezelfde fantasie is namelijk ge
schreven al in een opstel „The Miracle”
door Michael Kent, in het Engelse maand
blad GOOD HOUSEKEEPING van febru
ari 1951, pagina’s 41 en 96-107. In dat
verhaal kreeg een weduwe die in geldnood
zat, een klein schildpadje cadeau van een
gierige tante en haar commensaal bewerk
te eerst het wonder van het groeien en
later van het klein worden van het dier,
zonder dat iemand het merkte. Het aardige
van het verhaal is daar, dat het „wonder”
indirect de weduwe en haar kinderen uit
de geldnood hielp doordat de mensen van
heinde en verre ernaar kwamen kijken”.
erse
euw
van
irige
de
pan-
ritei-
artet
■rval-
roeg
van
par-
ubli-
UDINE (UPI, AP). Een bewaker van
de gevangenis in het Italiaanse Udine is
gisteren voor zijn woning doodgeschoten
door een man en een vrouw.
Kort na de schietpartij eisten verschil
lende organisaties de verantwoordelijk
heid op voor de aanslag.
De politie houdt er rekening mee dat de
aanslag verband houdt met moeilijkheden
die zich vier maanden geleden in de gevan
genis van Udine voordeden. Deze proble
men ontstonden nadat beschuldigingen
waren geuit dat enkele bewakers steek
penningen aannamen om geld, drugs en
sigaretten naar binnen te smokkelen en
boodschappen naar buiten. Tijdens een
gevecht met een gevangene had de nu
doodgeschoten bewaker tijdens de moei
lijkheden verwondingen opgelopen. Bij
eerdere aanslagen dit jaar werden al twee
gevangenisbewakers om het leven ge
bracht.
opgeven van de soevereiniteit is strijdig
met zijn beginselen.
Het is een antwoord dat dus zo te zien
niets biedt wat al niet eerder gezegd is, en
waar de Amerikaanse regering dan ook
weinig mee kan doen om de vredesonder
handelingen weer op gang te krijgen
als tenminste deze formule inderdaad
door de regering wordt aangenomen.
Amerika steunt de Egyptische eis dat de
Palestijnen in staat moeten worden ge
steld over hun eigen toekomst mee te
beslissen (de formule die president Car
ter in januari in Asoean gebruikte). Dat
zou moeten geschieden via een referen
dum, na afloop van de proefperiode van
vijf jaar. De Israeli’s zijn tegen iedere
vorm van zelfbeschikking van de Pales
tijnen, en daarom ook tegen een referen
dum. Beperkte autonomie is het uiterste
waartoe Israel wil gaan. En om die grens
Ook kreeg ik twee briefkaarten, van de
heer Pathuis uit Haarlem en van de heer
Touw uit Bunnik, die mij beiden wezen op
„The Compleat Practival Joker” van H.
Allen Smith, uitgegeven in 1953. Ik had die
pocket zelf, nota bene en citeer daar nu het
volgende uit:
„Waldo Peirce, kunstenaar, dichter en
een legendarische figuur, woonde in een
Parijs hotel, waar hij het hart stal van de
conciërge, die hem op alle mogelijke ma
nier bemoederde. Hij wilde iets terug doen
voor haar vriendelijkheid, wist dat ze gek
was op dieren en bracht daarom een
schildpadje voor haar mee. Ze was in de
wolken, vertroetelde het beest en maakte
zich zorgen over zijn eetlust. Toen begon
de fantasie van Waldo Peirce te werken.
Een paar dagen nadat hij het schildpadje
had meegebracht, verwisselde hij het voor
een iets groter schildpadje. En de volgende
dag leek het schildpadje opnieuw een paar
centimeters gegroeid te zijn. Madame was
verrukt. Haar huisdier bloeide op dank zij
haar goede zorgen. Ze vertelde het aan
iedereen die maar luisteren wilde. Iedere
dag bleek de schildpad weer te zijn ge
groeid, totdat madame in het bezit was van
een enorm en moeilijk te hanteren beest.
Haar Amerikaanse gast vond dat het nu te
ver ging en begon nu dag na dag de om
vang van de geweldige schildpad te ver
kleinen. De conciërge maakte zich grote
zorgen, bleef ’s nachts op zitten en verliet
haar huisdier zo zelden, dat Waldo Peirce
nauwelijks meer in de gelegenheid was het
dier te verwisselen voor een kleiner exem
plaar. Ze dreigde van verdriet haar ver
stand te verliezen, en toen besloot Peirce
dat hij de zaak te ver had doorgevoerd en
vertelde hij haar de waarheid”.
Dat zal ongeveer het antwoorf zijn dat
de Israëlische regering aan Amerika zal
geven op de vragen die de Amerikaanse
regering heeft gesteld ovsr de toekomst
van de westelijke Jordaanoever na een
overgangsperiode van vijf jaar beperkte
autonomie. Een antwoord dat vaag
wordt gehouden, omdat premier Begin
er niets voor voelt zich op de toekomst
vast te leggen ten aanzien van de soeve
reiniteit van het gebied. Het bij voorbaat
U herinnert zich waarschijnlijk het ver
haal over de steeds grotere schildpadden
die Roald Dahl in de doos op het balkon
van de bejaarde benedenbuurvrouw van
zijn dochter wilde overhevelen, waardoor
de oude dame zou denken dat haar schild
pad steeds groter werd, in een beangsti
gend tempo, waarna Roald Dahl de schild
pad in omgekeerde volgorde steeds weer
door een kleinere wilde vervangen, totdat
hij na een week weer zijn vroegere, gewo
ne grootte had teruggekregen. Vervolgens
zou hij de oude dame gelukkig maken met
het idee dat zij over een magische schild
pad beschikte.
Goed, u herinnert zich dan dat Kay
Webb, uitgeefster van Dahls kinderboe
ken, die Dahl verving op het Literair Diner
omdat de schrijver zelf in het ziekenhuis
moest worden opgenomen, de aanwezigen
dit verhaal, dat Dahl nog niet geschreven
had, als wereldprimeur vertelde, en ook
als een door hemzelf aan haar gesugge
reerd voorbeeld hoe zijn „verhaal-
hersens” beginnen te werken als hij door
zijn dochter attent wordt gemaakt op een
schildpad in een doos op het balkon van
haar benedenbuurvrouw.
het /aar z*ï zullen worden berecht op be-
i ge-
oest
ord-
zeer
Op grond van de uitslag van dit overleg
zal Nederland besluiten of het zal deelne
men aan een consortium voor economi
sche hulp aan Zaïre, naar analogie van de
IGGI, de intergouvernementele groep voor
Indonesië. Aan de orde komen ondermeer
de problemen die ontstaan als in Zaïre
door het aanhouden van de onveiligheid
de Europeanen niet meer bereid zouden
zijn in Sjaba of de rest van Zaïre te wer
ken.
Naar aanleiding van deze conferentie
heeft een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken verklaard dat de
Nederlandse delegatie in zijn opstelling
mede de informatie zal betrekken die de
regering zal krijgen over de Afrika-
conferentie die maandag en gisteren in
Parijs is gehouden.
De vertegenwoordigers van de Verenig
de Staten, Frankrijk, België, West-
Duitsland en Engeland zijn het er gisteren
op de Afrika-conferentie over eens gewor
den dat president Moboetoe van Zaïre
moet worden geholpen in het zadel te
blijven op voorwaarde dat hij ingrijpende
politieke hervormingen invoert. De bijeen
komst leverde overigens alleen „aanbeve
lingen” op voor de betrokken regeringen.
Uit het communiqué dat in de loop van
de dag werd gepubliceerd, bleek dat de
Sric I
die
lam I
n is
iste
zen.
nks
aed,
Zele
weg
sten
Iers
i de
iste-
op-
naal
i de
De
aren
van
)len,
?ken
1 de
d bij
mee
i hij
Premier Begin gelooft dat de ontwik
kelingen in het gebied de toekomstige
status zullen bepalen, waarbij hij niet
zozeer denkt aan het succesvolle opere
ren van de Palestijnse autonome raad,
maar aan de joodse nederzettingen die in
die tijd zullen verrijzen en Israels claim
op het gebied via voldongen feiten ver
sterken. Daarom schrijft het autonomie
plan uitdrukkelijk vrijheid van joodse
nederzettingen op de westelijke Jordaan
oever voor. De regering droomt over
honderdduizenden nieuwe Israëlische
bewoners voor het gebied; minister van
Landbouw Sharon spreekt zelfs over één
miljoen. Maar voorzichtige en meer rea
listische benaderingen achten zelfs
100.000 aan de hoge kant, gezien het
gebrek aan potentiële inwoners voor de
nieuwe steden die daar gesticht zouden
moeten worden. Zo weinig is het animo
bij de Israeli’s om werkelijk in het gebied
te gaan wonen, dat in Kiriat Arba, ds
joodse wijk van Hebron, honderden
apartementen leeg staan.
chuldiging van verraad.
De openbare aanklager beschuldigt de
oormalige secretaresse op het ministerie
lenate Lutze en haar man Lothar van
erraad, vervalsing, omkoperij en het
oorgeven van naar schatting 1000 gehei-
le documenten over de NAVO en de
festduitse militaire strijdkrachten aan
)ost-Duitsland.
De twee defensie-ambtenaren werden in
uli ’76 gearresteerd, maar de omvang van
iet spionageschandaal werd pas duidelijk
a publikaties in het Westduitse dagblad
ing
t dit
ader
3t 18
de
ging
:n in
1.000
ctes,
lani-
I de-
DUSSELDORP (AP). Zes West-
uitsers, waaronder drie voormalige
mbtenaren van het Westduitse ministe-
ie van Defensie, zijn gisteren voor de
echtbank in Dusseldorp verschenen
BEIROET (ANP, AP). Israel wil voor
bepaalde tijd een klein aantal eenheden
Volgens de kranten is handhaving van
minstens vier observatieposten één van de
voorwaarden die Israel heeft gesteld voor
de terugtrekking van de Israëlische bezet
tingstroepen, die volgens schema de vol
gende week dinsdag voltooid moet zijn.
In militaire kringen in Israel zijn deze
berichten tegengesproken, maar van di
plomatieke zijde in Beiroet is meegedeeld
dat men dergelijke voorwaarden „wel ver
wacht” had.
e Frankfurter Allgemeine in december
'an het vorig jaar. Als gevolg van dit
chandaal zag de toenmalige minister van
lefensie Georg Leber zich gedwongen qm
ijn ontslag in te dienen.
Bondskanselier Helmut Schmidt pro-
leerde de zaak nog te sussen, toen hij in
ipril een parlementaire onderzoekscom
missie vertelde dat de gestolen NAVO-
eheimen de Russen alleen maar bevesti-
|en wat zij toch al zouden moeten weten
iver de westerse defensie, „Namelijk dat
ie NAVO niet in staat is zich op conventio-
leel gebied voor meerdere maanden ach-
ereen te verdedigen”.
De overige verdachten in deze spionage-
i-
de 'n Zuid-Libanon handhaven om er zeker
van te zijn dat er in dat gebied geen
Palestijnse guerrilla-activiteit meer
wordt ondernomen. Dit hebben Libanese
kanten gisteren gemeld
Lothar Lutze (r) en zijn vrouw Renate (l) worden het gerechtsgebouw in Dusseldorf binnengehaald. Beiden worden beschuldigd
ionage voor de DDR te hebben bedreven.
De liberale hoogleraar in de rechten, die
>ns het linkse paradepaard van zijn partij
as en als trekpaard gold van de sociaal-
berale regeringscoalitie, kwam vorig jaar
laart heftig in opspraak toen de atoomge-
erde Klaus Traube illegaal bleek te zijn
'geluisterd. Toen al werd door velen zijn
zaken afgetreden
beide verkiezingen, zoals bekend is, niet de
kiesdrempel van 5 percent. Dat betekent
dat zij niet meer in de deelstaatparlemen
ten zijn vertegenwoordigd.
Oppositieleider Helmut Kohl (CDA) zei
dat het aftreden van Maihofer een verder
teken is voor het afbrokkelingsproces van
de huidige Bondsregering. CSU-chef
Franz-Josef Strauss liet zich in gelijke
bewoordingen uit. Volgens Strauss moe
ten ook Bondskanselier Helmut Schmidt
en de chef van de federale recherche,
Horst Herold, consequenties trekken uit
de fouten bij de Schleyer-zaak.
Verschillende politici van SPD en FDP
hebben Werner Maihofer bedankt voor
zijn werk in het verleden. De staatsrechts
geleerde Maihofer heeft een belangrijke
rol gespeeld bij de heroriëntering van zijn
partij, die in 1969 in een zeei’ diepe crisis
was gekomen. Ook heeft hij grote verdien
sten gehad op het terrein van de medezeg
genschap.
Maihofer werd in 1974 minister van Bin
nenlandse Zaken in het eerste kabinet-
Schmidt. Daarvoor was hij minister met
speciale opgaven in de regering-Brandt.
■fr De Westduitse minister van Binnen
landse Zaken Maihofer.
Verder is Maihofer door een deel van
zijn partijgenoten zondebok gemaakt voor
de desastreuze nederlaag van de FDP bij
de deelstaatverkiezingen in Hamburg en
Nedersaksen. De liberalen bereikten bij
NEWARK (UPI). Een Amerikaan-
se federale rechter heeft geweigerd de
borgsom van 2 miljoen dollar per per-
soon te verlagen voor twee Russische
J functionarissen van de Verenigde Na-1
ties. Het tweetal moet op verdenking i
I van spionage op 12 september terecht J
staan.
De twee Russen, Wladik Aleksandro-
witsj Enger en Rudolf Peterowitsj
Tsjernjajev werden op 20 mei, samen
met Wladimir Petrowitsj Zinjdkin, de
derde secretaris van de Russische mis- I
sie bij de VN, aangehouden nadat zij
geheime documenten betreffende de
J onderzeebootbestrijding hadden opge-
haald.
Deze papieren waren verschaft door
een Amerikaanse marine-officier die
de Russen in acht maanden ruim 20.000
dollar zouden hebben betaald. Deze of-
ficier werkte voor de Amerikaanse Fe- J
derale Recherche, de FBI.
Zinjdkin moest door zijn diplomatie- I
ke onschendbaarheid worden vrijgela- I
ten en heeft inmiddels op verzoek van
I de Amerikaanse autoriteiten het land
verlaten.
