schrijvende lezers
puzzel van de week
I CARAVANS1
Woonidee bij Pander.
CSE
Air-conditioning in auto
wint steeds meer terrein
Kbnica
i
k
salkura
weg
en wiel
O"
CHRYSLER KOMT MET SUNBEAM
E
prijswinnaars
Ford bestaat
75 jaar
Nieuws in ’t kort
OTTO HARINGA
O
re
Omzetting w.a. in
allrisk-dekking
BOSCH
Bonneterie
Pander
Bosch
inloop
keukenstudio
1
i
Werkloze huisartsen
Herdenkingszegel
Ambtenaren
Oversteekplaats
11
VARIA
i 9 7 8
W
O
100 JAAR DE EERSTE
KNAUS
EIFELLAND
WOLF
HAARLEM
IR I J DAG 9 JUNI
ROODENBERG BV IJMUIDEN
ndustrie1-': 50 (hoek haringkade) tel 02550-14441
j
in on
an:
60
66
77
84
nummer 22
en
978
(ADVERTENTIES)
i
m
Imp.: Kinotechniek 02968-6355
bei
--
o
Komt h eens Langs bij
DE
ii
Amsterdam: Kaherstraat 185, Hokin 142
Den llaag - ^instenkH» - Lhrttei'dain - Eindhoven - Leiden - Groningen - Enschede
i
Q
Oplossing puzzel nummer 22
1. ribbel; 2. marine; 3. wortel; 4. doende;
isch.
erlam
zonder meer
de aantrekkelijkste kollektie
Hoe n ook aan tafel w ill. Pander heeft er
de oplossing oor. Tussen de fraaie,
fmiktioneleeethoek x an Lübke en de
aparte, komfortabeleColonial Stxle zijn er
nog tal van mogelijkheden. Kijk ook bij
Pander als n zieh op het gebied x an
eethoeken w ilt oriënteren.
Kiene keukens”1^
voor iedere^
smaak, beurs en ruimte.
Bosch bouwt uitgekiende keukens.
Waarin u zich roeren kunt.
Waarin u alles dichtbij de hand
hebt. Waarin alle elementen en
inbouwapparaten op elkaar
afgestemd zijn. Want Bosch heeft
alles in één hand. Keukens in elke
kleur, uitvoering en grootte.
Van hout en kunststof.
Ingericht en aangekleed.
Nu allemaal bij elkaar in één
imposante keukenstudio.
VERKOOP EN SERVICE
JANSWEG 26-28
25,-: M. J. A. van Geffen, Laan van
Berlijn 114, Haarlem; K. Tijssen, Marconi
straat 11, IJmuiden. ƒ15,-: W. Corsten-
Schmüll, Tempeliersstraat 55-Z, Haarlem;
K. J. Eits, Europaplein 262, Heemskerk.
10,-: G. Stoffer, Esdoornlaan 8, Heem
stede; W. Hartenberg, Broekbergenlaan
37, Santpoort.
inruil - financiering
accessoires - alle reparaties
verhuur
Altijd-raak-kamera in de
populaire klasse
(met ingebouwde elektronenflitser).
De beste
resultaten
met de beste
colorfilm
ter wereld
Mercedes heeft zijn prijzen verhoogd
met gemiddeld 4,5 percent. De goed
koopste Mercedes, het type 220, kost
thans 30.798.
Dit najaar gaat Amsterdam een proef
nemen met de trolleybus. Voor deze
proefneming huurt het gemeentever
voerbedrijf in Zwitserland twee gelede
trolleybussen. Het proeftraject bevindt
zich in Amsterdam-West. Men heeft in
Amsterdam plannen om de trolleybus
sen te gaan gebruiken in Amsterdam-
Noord. Omdat daar echter nog onvol
doende elektriciteitsvoorzieningen aan
wezig zijn, heeft men voorlopig het wes
ten van de stad uitgekozen voor de
proefneming.
Air-conditioning in de auto wordt in ons land nog gezien als een overbodige luxe.
Niet helemaal ten onrechte. Tenslotte staat het Nederlandse zomerklimaat nu niet
bekend om zijn brandende zonneschijn. Toch gaat het ernaar uitzien, dal
air-conditioning ook hier terrein wint. Twee vrij warme zomers achter elkaar en
de ruime toepassing van air-conditioning hebben waarschijnlijk hieraan bijgedra
gen.
wagen in de middenklasse moet reke
nen op een totaal bedrag tussen de
2000 a 3000. Wisselt men van auto,
dan kan in de meeste gevallen de instal
latie wel worden overgezet in de nieuwe
wagen. Dit brengt natuurlijk wel op
nieuw kosten met zich mee.
Autobezitters, die alleen maar een
w.a.-verzekering voor hun voertuig
hebben afgesloten, kunnen deze verze
kering gedurende korte tijd bijvoor
beeld tijdens de vakantie omzetteri in
een allrisk-verzekering. De polisvoor
waarden en de premie verschillen dan
natuurlijk wel van die van een normale
allrisk-dekking. De premie wordt per
dag berekend, naar rato van de huidige
catalogus waarde van de auto. Gemid
deld komt dat neer op vier gulden per
dag voor wagens onder de tien mille.
De verzekeringsduur is minimaal tien
dagen.
dal
hristt
en
ss,
Oplossingen, uitsluitend per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in ons bezit
te zijn. Indien per post wordt ingezonden
als volgt adresseren: „DAMIATE PERS
B.V.”, POSTBUS 18, 1970 AA IJMUI
DEN.
dienstjaren op 65-jarige leeftijd met pensi
oen gaat geniet via de zogenoemde in-
bouwregeling boven zijn ambtelijk pensi
oen 20 percent van de aow/aww-uitkering.
Gerechtvaardigd zou zijn als hij hiervoor
20 percent van de premie aow/aww ofwel
2,4 percent van zijn salaris had betaald.
Hij betaalde in feite echter 6,9 percent van
zijn salaris, dus 4,5 percent te veel, waarte
genover geen uitkering staat. Uitgaande
van het genoemde gemiddelde salaris van
28.000 bruto per jaar betekent dit 1260
per jaar of 105 per maand. Dit is meer
dan de helft van het door de schrijver
veronderstelde gemiddelde voordeel van
200 per maand. Ik heb slechts willen
betogen dat met het noemen van enige
cijfers en het op grond daarvan trekken
van conclusies en hiermede, wellicht onbe
wust, inspelen op het helaas bij velen nog
bestaande vooroordeel tegen „de ambte
naar” geen objectieve voorlichting aan de
lezers van uw krant werd verschaft.
B. J. H. VAN EIJKELENBORG,
IJmuiden.
jkhot
tm va
i
vlakbij het station
Tel 023-322234
*=- p
-■
weinig ongeschoolden en dus weinig mini
mumloners kunnen voorkomen, gezien de
diensten die zij te verlenen hebben. Uiter
aard ligt het gemiddelde salaris van de
ambtenaren daardoor hoger dan buiten de
ambtelijke sector. Hieruit de conclusie te
trekken „dat dus de ambtenaren meer dan
gelijkberechtigd zijn aan de werkenden in
het particuliere bedrijfsleven”, zoals de
schrijver deed, is misleidend. Dat de amb
tenaren een aantal sociale premies niet
betalen valt niet te ontkennen, evenmin
dat de ambtenaren gunstig zitten ten aan
zien van de vakantie-uitkering ook voor
kinderen en de belastingvrijdom van de
interimregeling ziektekosten. De vraag of
hier sprake is van bevoordeling kan alleen
dan bevestigend worden beantwoord als
vastgesteld zou kunnen worden dat de
salariëring van ambtenaren en niet-
ambtenaren voor gelijkwaardige arbeid
op gelijk niveau ligt, hetgeen nog nimmer
is gebeurd. Een niet opvallende onjuist
heid in het artikel: de premie aow/aww
bedraagt 12 percent van het loon. De over
heid en niet de ambtenaar betaalt deze
premie. Het voordeel van 12 percent lijkt
maar zo. Toen destijds de aow en korte tijd
later de aww werden ingevoerd, bedroeg
de premie 6,9 percent. Bij algemene maat
regel werd toen aan een ieder, ambtenaren
en niet-ambtenaren een looncompensatie
van 6,9 percent gegeven. Toen besloten
werd dat de overheid de premie ging beta
len, werd de compensatie van 6,9 percent
voor de ambtenaren ongedaan gemaakt.
In feite droeg de ambtenaar dus voor 6,9
percent in de premie bij en dat is nog zo.
Gaan we naar het voorbeeld van uw mede
werker: de ambtenaar die met 40 of meer
5. ladder; 6. sirene; 7. pellen; 8. Bilbao; 9.
Amstel; 10. stroom; 11. bodega; 12. galmen;
13. remise; 14. teller; 15. absent; 16. setter;
17. molest; 18. kolbak; 19. knevel; 20.
versie; 21. streek; 22. binnen; 23. rennen;
24. ransel; 25. lokaal; 26. finale; 27. eiloof;
28. kennel; 29. Gibbon; 30. benard; 31.
armada; 32. omlaag; 33. ingaan; 34. oosten;
35. seniel; 36. noemer; 37. gedrag; 38.
Canada; 39. cognac; 40. ageren; 41. etappe;
42. azalea; 43. manege; 44. bagger; 45.
senaat; 46. vacant; 47. nering; 48. hippen;
49. gezant.
Naar aanleiding van het artikel „Huis
arts met kleine praktijk zit in de rode
cijfers” in uw krant van zaterdag 3 juni,
wil ik het volgende opmerken. Praktijk of
bedrijf, het verschil zit hem slechts in het
woord; een zakenman is óók de huisarts.
De een is voor zijn cliënten, de ander voor
zijn patiënten. Het woord patiënt is
emotioneel beladen; daar wil de jonge arts
toch geen misbruik van maken? De Heem
steedse huisarts P. Lens hoeft zich niet
bezorgd te maken. Denk maar eens aan de
>1)
In juni dit jaar bestaat Ford 75 jaar.
Tevens is het 75 jaar geleden, dat in
Europa de eerste Ford-automobiel
werd verkocht. Dit was een model A.
met dubbele cilinder. Het voertuig
werd verscheept naar Engeland. Nau
welijks vijf jaar later gingen al enige
honderden modellen van de T-Ford
richting Engeland, waar in 1909 al meer
dan vierhonderd wagens van dit type
werden verkocht.
In Manchester verrees in 1911 het
eerste assemblagebedrijf van Ford, om
de snel groeiende vraag naar de T-
Ford-wagens te kunnen bij houden. Dit
was tevens het eerste assemblagebe
drijf van Ford binnen Europa. Bor-
dteaux was de volgende Europese
plaats waar Ford een assemblagebe
drijf vestigde. In de jaren twintig wa
ren in de meest Europese landen Ford
fabrieken gevestigd. Nederland kwam
aan de beurt in 1924, met een Ford
assemblagebedrijf in Rotterdam. In
1932 verhuisde het bedrijf naar Am
sterdam, waar het nu is bestemd voor
de produktie van bestelwagens en zwa
re trucks.
Tijdens de jaren dertig ontstond de
behoefte aan een Europees Ford-
model, inplaats van de importwagens
uit Amerika. Het resultaat was het mo
del Y, dat in 1932 werd gelanceerd. Een
jaar later waren in de fabriek in Dagen
ham al 33.000 exemplaren van dit mo
del vervaardigd.
Ford bezit nu in Europa een volledig
geïntegreerde produkten-serie. In acht
verschillende Europese landen zijn in
totaal 23 fabricage-eenheden gevestigd.
Het totaalbezit van Ford in Europa
bedraagt rond de 2,5 miljard dollar.
Engelse titel (afk.); 56. rivier (Spaans); 59.
enkelspel; 60. koningszoon; 61. wedinrich-
ting; 63. voorzetsel; 65. herkauwer; 67:
Amerikaanse echtscheidingsplaats; 69.
groot bouwwerk; 74. bijbelse naam; 76.
familielid; 78. bolgewas; 80. persoonlijk
voornaamwoord; 81. voorzetsel; 83. jon
gensnaam.
1
ji
ter wereld ’wj:,,.
fa
1 Vertikaal: 1. inwoner van Suriname; 2.
zrouwelijke titel (afk.); 4. reeds; 5. meisjes-
laam; 6. karakter; 7. jonge koe; 8. meis-
esnaam; 9. begrip; 11. voorvoegsel; 12.
leilig voorwerp; 14. voordeel; 17. weers-
m (esteldheid; 20. samenhangende vocht-
ieeltjes; 23. gelooide huid; 25. vogelpro-
iukt; 27. kaartenboek; 29. deel van een
schip; 32. toiletgerei; 34. oude vochtmaat;
36. afstandsmaat (afk.); 39. ambachtsman;
42. onder andere (afk.); 43. doorzichtig
weefsel; 44. kledingstuk; 45. stofmaat; 46.
met wolken bedekt; 48. kindergroet; 49.
soort bond; 51. herkauwer; 52. grap,
streek; 53. een en ander (afk.); 54. gezet; 55.
De werking van een air-conditioning
systeem in een auto kan men vergelij
ken met de werking van een koelkast.
Alleen hoeft in een auto de tempera
tuur niet te worden gebracht op 4 a 5
graden Celsius. Het is al een prettige
gewaarwording als de temperatuur in
een auto enkele graden lager is, dan de
buitentemperatuur en de lucht in het
interieur minder vocht bevat. Om het
zover te krijgen zal de warmte in het
binnenste van de auto op een of andere
manier opgenomen moeten worden.
Dit kan gemakkelijk door deze warmte
te gebruiken om vloeistof te laten ver
dampen. In een air-conditioning sys
teem hanteert men dit principe om de
warmte af te voeren.
De hoofdonderdelen van een air
conditioning systeem bestaan onder
meer uit een verdamper met ventilator
(gewoonlijk onder het dashboard aan
gebracht), een compressor en een con
densator. De compressor bevindt zich
in het motorruim en wordt ook aange
dreven door de motor. Omdat hiervoor
extra vermogen nodig is, konden enige
jaren geleden alleen motoren met grote
cilinderinhoud (bij voorkeur motoren
van Amerikaanse auto’s) zonder pro
blemen de compressor aandrijven. In
middels hebben bepaalde systemen
zich verder ontwikkeld; één zo’n ont
wikkeling zorgt voor een uitschakeling
van de compressor als vol motorvermo
gen nodig is voor de aandrijving van de
wagen.
Wie air-conditioning in de wagen laat
aanbrengen, ziet in het interieur van de
wagen alleen de verdamper. Via regelk-
noppen kan men de temperatuur in de
wagen vaststellen. Is de verdamper in
werking dan daalt de vochtigheid van
de lucht in het auto-interieur. Hierdoor
verdwijnt tevens de vaak benauwde
sfeer in de auto. Ook ’s winters kan
men daarom gebruikmaken van air
conditioning voor droge lucht. Voor
deel is, dat de ruiten niet meer beslaan.
In de zomer houdt men als de air-
conditioning werkt, de ruiten gesloten,
zodat men bevrijdt is van hinderlijke
tocht en windgeruis.
De installatie van een air
conditioning systeem is het werk van
specialisten. Er zijn importeurs die ver
spreid door het land een netwerk van
inbouwstations hebben gerealiseerd.
De prijs van een installatie is afhanke
lijk van het merk en het type auto: men
komt al gauw aan 1700, exclusief de
inbouw. Dit betekent, dat men bij een
Ter herdenking van het feit dat de korf
balsport in Nederland 75 jaar in georgani
seerd verband wordt beoefend, gaf de
PTT op 1 juni een bijzondere postzegel uit.
Maar wat is er nu voor bijzonders aan een
zegel waar alleen maar op een hoekje
staat: Korfbal Nederland 45 cent, en ver
der een open vlak? Dat vlak had gevuld
kunnen worden met de afbeelding van een
spelmoment, bij voorbeeld een speler
„doelende” op de korf. Deze postzegel, die
meteen propaganda had kunnen maken
voor deze mooie en ook in onze gemeen
te druk beoefende sport gaat nu als een
misdruk de geschiedenis in. De tegelijker
tijd uitgegeven zegel van 40 cent, gewijd
aan het schaken, geeft ons wel een mooi
beeld van deze sport. Een groot verschil
dus in appreciatie van de zijde van de
PTT. j. p. ERIKS,
Driehuis.
Eind mei kwam in Nederland de Chrysler Sunbeam op de markt: een driedeurs
wagen met de conventionele indeling; motor voorin, aandrijving op de achterwie
len. De nieuwe kleine Chrysler kan worden geleverd met een 1,3 liter motor, een 1,6
liter motor of een 1,0 liter krachtbron. De prijzen variëren van bijna elf mille tot
ruim dertien mille. Toen de Chrysler combination een financiële overeenkomst
aanging met de Britse regering, ging zij tevens de verplichting aan om op zo kort
mogelijke termijn een nieuwe wagen te ontwerpen.
Dat is de Chrysler Sunbeam geworden, die thans in Schotland wordt geprodu
ceerd, in een „oplage” van 1.055 auto’s per week.
De auto zal naar de fabriek hoopt vooral in de smaak vallen bij kopers die
een zuinige auto willen. De Sunbeam is niet alleen zuinig, maar levert daarbij ook
nog goede prestaties op de snelweg. De wagen is door zijn geringe buitenafmetin
gen goed handelbaar in het stadsverkeer. Het ruime interieur en het goede uitzicht
zijn opvallende kenmerken van de nieuwe auto.
Op de foto de nieuwe Chrysler Sunbeam.
Als gepensioneerd ambtenaar heb ik
net belangstelling in uw blad van 6 juni
iet artikel „Ambtenaar zou best wat kun-
len inleveren” gelezen. Graag wil ik hier-
lij enige kanttekeningen maken. Ik sta
liet op het standpunt dat er aan de positie
'an de ambtenaren niet gesleuteld zou
;unnen en mogen worden. Wel vind ik dat
>ij de benadering van dit vraagstuk de
gehanteerde gegevens juist en volledig
noeten zijn. Een deel van het publiek heeft
-log altijd een verkeerde voorstelling van
ie ambtenaar, ook omdat men wellicht
ens een onaangename ervaring met hem
if haar heeft opgedaan. Het ambtenaren-
:orps bestaat voor zeker 70 percent uit
kannen en vrouwen die op laag en middel
baar niveau ons dagelijks, zonder dat we
ins dat altijd realiseren, onmisbare dien
ten bewijzen. De schrijver van het artikel
Hulp telt dat het percentage ambtenaren dat
aal i let minimumloon geniet slechts 1,4 be
haagt, tegenover 15,8 in het particuliere
ledrijfsleven. Zij die van het minimum-
doti moeten zien rond te komen zijn voor
iet merendeel ongeschoolden. Het is van-
elfsprekend dat er onder de ambtenaren
Nu het mooie weer is gekomen en ik
ledenk hoeveel kinderen er dagelijks de
lerenduinweg in Velsen moeten overste-
sen om het zwembad te bereiken, houd ik
nijn hart vast als ik zie hoe het snelver
keer de aldaar gelegen oversteekplaats
iadert. Kan het nou echt niet wat rustiger?
Kroeg of laat vallen er slachtoffers en wij
lopen toch allemaal dat dit niet gebeurt.
Iet snelle naderen van of eventueel door-
ijden bij een oversteekplaats is een be-
tend probleem. Niettemin wil ik het nog-
naals onder de aandacht brengen in de
loop dat de automobilisten nog eens extra
lan onze kinderen en zeer bezorgde moe-
lers willen denken.
G. VEERMAN, IJmuiden.
vergrijzing straks in ons land, want over
ongeveer 20 jaar hebben we slechts „krik-
kemakkers”, nee, patiënten. Ja, academici
kunnen zich beter verwoorden dan de ar
beider en zo zie je maar weer: Kennis is
macht. Manipulaties van ene heer Kok
behoeven zij niet, doch zij moeten niet
proberen zelf de goegemeente te manipu
leren. Een besteedbaar inkomen van
23.000 is de negatiefste fantasie die je
maar kunt bedenken. Ik ken echt wel
jonge artsen die uit eigen inkomen
zich een tweede huis of riante villa kunnen
veroorloven; dat is prima, want ze werken
er voor. Hoe durft iemand van 30 jaar die
zich een huis veroorlooft van 450.000 nog
te klagen? Ik vind zo iets niet eens preten
tieus, m‘aar in hoge mate a-sociaal. De hen
voorgeschoten renteloze gelden van de
gemeenschap nota bene dienen voor
niet veel meer dan de helft te worden
terugbetaald over een tijdbestek van tien
jaar. Probeer eens met een pas begonnen
bedrijf uitstel van betaling, dat kost dan
wel 10 percent rent.
J. F. M. ZEGWAART-ROOIJERS,
Haarlem.
Ii
Puzzel nummer 23
Horizontaal: 1. sociaal democraat (afk.);
I. soort stoet; 10. bedorven; 13. vaas; 15.
ilingerplant; 16. of dergelijke (afk.; 18.
Engelse ontkenning; 19. ongekookt; 21. vo
gel; 22. grap; 24. gesloten; 26. spoedig; 28.
erv. ifgematte; 30. vervoerbedrijf (afk.); 31.
lierenliefkozing; 33. bevel; 35. hetzelfde;
J6. kosten koper (afk.); 37. verbrandings
rest; 38. verbinding; 40. maanstand (afk.);
11 masker; 43. tot en met (afk.); 44’. betreu-
■enswaardig; 47. en anderen (afk.); 48.
Suits persoonlijk voornaamwoord; 49. ijle
;tof; 50. Frans persoonlijk voornaam
woord; 51. zangnoot; 52. vorstenwoning;
i4. de dato <afk.); 55. sportterm; 56. ambts-
lalve (Lat. afk.); 57. drank; 58. onmeet
baar getal; 59. tooi; 60. jongensnaam; 62.
bekende voetbalvereniging; 64. groep zan-
66- draaiend deel; 68. geheel van
Mgyfcouwlanden; 70. suo loco (afk.); 71. per
soonlijk voornaamwoord; 72. ent; 73. duin
vallei; 75. voorzetsel; 77. bijwoord; 79.
"^""Frans onbepaald voornaamwoord; 80. ge
reedschap; 82. leeftijd (Frans); 84. hen-
-gelgerei, 85. de andere zijde; 86. voeg
woord.
!^10
I
7d
