Afluisteren telefoon en openen post van verdachten
Irak vermeerdert
steun
Koerdistan
tegenstanders Angolees
bewind bewapenen
Israëlische actie in Libanon
Sadat smoort kritiek in Egypte
Secretaris Waldheim betreurt
SPD: Filbinger
moet aftreden
Brezjnjev wijst
vrijlating van
Rudolf Hess af
Moboetoe wil
achtergrond
Weer onlusten
in Managua
F
r
i
- .zaterdag
REPRESAILLE VOOR SJABA
VS leveren China
moderne apparatuur
voor luchtkartering
BOMAANSLAG IN
BUENOS AIRES
I
I
.1
3
BINHEN- EN BUITENLAND
19 7 8
10 JUNI
ress
Neo-nazi’s
Sovjet-Unie
Dalende welvaart
>ord
BONN (ANP). De Duitse Bondsrepubliek
heeft haar strijd tegen het terrorisme ver
scherpt. Hoewel de nieuwe maatregelen voor-
te namelijk tegen de linkse stadsguerrilla’s ge
richt zijn, heeft het ministerie van Binnen
landse Zaken gewaarschuwd dat ook rechtse
extremisten in de fase zijn gekomen van
bankroof en diefstal van wapens en persoons
bewijzen.
BEIROET. President Sadat
maakt ernst met het monddood
maken van zijn critici in binnen-
en buitenland. Voor het eerst
heeft de Egyptische leider bui
tenlandse journalisten bedreigd
met uitwijzing indien zij zouden
doorgaan met, zoals Sadat het
noemt, „anti-Egyptische verha
len” te schrijven en contacten te
onderhouden of te zoeken met
Egyptische dissidenten.
ifden
mici
VDM
notie
terdam
m Pro-
n drie
fecten-
et tijd-
in 1976
enjarij
m Pro-
n en/of
lienste-
dragen
i in het
iffing
ssloten
litei
aatji
s d
>e pn
doei
Belg
uldei
jvend
in d
terug
gischt
neege-
if var.
<aan:
zoel
'•7
Bondsrepubliek verscherpt
strijd tegen terrorisme
De Bondsdag nam gisteren vroeg een wetsvoorstel aan
worden verdacht, af te luisteren en hun post te openen.
Voorts komt er een uniform systeem voor de elf deelsta-
Twee jonge bewapende Palestijnen lopen
over de restanten van huizen, die door de
Israëlische actie werden opgeblazen.
De actie werd vanuit zee ondernomen.
X
Tsum
logen
elijke
;te de
ijs uit
Hein-
i deze
dj de
elijke
dacht
heeft
■erder
n het
9 mei
r zijn
t zijn
■ld te dat de autoriteiten meer bevoegdheden geeft om tegen
n ont- extremisten op te treden. Zo wordt het gemakkelijker om
schot telefoongesprekken van personen, die van terrorisme
van
ijder
iman
9 mil. ten om gasten te registreren teneinde het voor terrotisten
innen
Palestijnse basis woonden, gedood, zo heb
ben bewoners van de streek nog meege
deeld.
Van Israëlische zijde is meegedeeld, dat
twee Israëliërs gesneuveld zijn en acht
gewond. Van guerrilla-zijde is gezegd, dat
het lijk van een Israëlische militair is ge
vonden en naar een ziekenhuis bij Sidon is
vervoerd.
De VN-bevelhebber voor het Midden
oosten, luitenant-generaal Ensio Siilas-
vuo, heeft gezegd, niet te geloven, dat door
de Israëlische actie de terugtrekking van
de Israëliërs vertraagd zal worden.
Waarnemers in Beiroet zien de Israëli
sche actie onder meer als een waarschu
wing aan de Palestijnen, dat Isrhel ze in
Libanon kan treffen in weerwil van de
terugtrekking. Men ziet er ook een moge
lijke vergelding in voor de ontploffing
vorige week in een bus in Jeruzalem,
waarbij zes doden vielen en velen werden
gewond. De verantwoordelijkheid voor
deze aanslag werd opgeëist door de Pales
tijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO).
In het zuidwesten van Libanon dunt
Israel zijn troepen verder uit, in voorberei
ding op de terugtrekking van volgende
week. Het dorp Chiam, dat voor de Israëli
sche invasie in Zuid-Libanon (in maart)
een Palestijns bolwerk was, werd overge
dragen aan de christelijk-Libanese bevel
hebber in het nabijgelegen Marjajoun.
Een woordvoerder van de PLO in Bei
roet heeft de Israëlische actie een „volko
men mislukking” genoemd. „Iedereen die
zijn hand in een bijenkorf steekt moet
verwachten dat hij gestoken wordt”, aldus
de woordvoerder. Hij zei verder, dat Israë
lische kanonneerboten het vuur openden
over een breed gebied om de invasietroe-
pen te dekken. Maar de aanval werd door
de Palestijnën afgeslagen en de Israëliërs
moesten zich met zware verliezen terug
trekken.
De Israëliërs hebben de nadruk gelegd
op het „preventieve karakter” van de ac
tie.
Functionarissen van de veiligheidsdiensten hebben
uiting gegeven aan hun vrees dat rechtse extremisten in
dezelfde omvang zullen gaan ageren als hun linkse tegen
standers die al jaren een campagne voeren van bankover
vallen, ontvoeringen en moorden. Het ministerie van
Binnenlandse Zaken in Bonn schat de „harde kern” van
de neo-nazi’s op ongeveer 150 leden. Hoewel hun aantal
niet groot is, wordt hun optreden steeds gevaarlijker.
Het afluisteren van telefoongesprekken en het openen
van post van verdachte elementen mag, als een parle
mentscommissie haar goedkeuring geeft. Vroeger was
de regerende sociaal-democraten en de met hen verbon
den vrije democraten zorgden er voor dat dit amendement
werd verworpen.
Het aanvaarde wetsontwerp maakt het ook mogelijk,
van terrorisme verdachte personen sneller te berechten.
Zo kan de openbare aanklager beschuldigingen van min
der belang laten rusten en zich op de hoofdpunten concen
treren. De rechters krijgen op hun beurt de mogelijkheid
om pogingen van de verdediging om een proces te rekken,
te doorkruisen.
(Van onze redactie buitenland)
Het is de laatste ontwikkeling in het
kader van het terugdraaien van de enke
le jaren geleden doorgevoerde economi
sche en politieke liberalisatie in Egypte.
Volgens Sadat is nu „een nieuw tijdperk
van discipline” ingetreden.
toestemming van een rechtbank vereist. Bij het passeren
van een Westduitse grens moet voortaan een paspoort
worden getoond. Tot dusver was een persoonsbewijs dat
alle Westduitsers bezitten, voldoende.
Volgende week donderdag wijdt de Bondsdag een debat
aan een rapport over tekortkomingen in de strijd tegen
het terrorisme, zoals die zijn gebleken bij de ontvoering
van en moord op de werkgeversvoorzitter Hanns-Martin
Schleyer. Dit rapport leidde deze week tot het aftreden
van de minister van Binnenlandse Zaken, de vrije demo
craat Werner Maihofer. Donderdag ontving bondskanse
lier Helmut Schmidt de nieuwe bewindsman, Gerhart
Rudolf Baum, een weinig bekende figuur van de linker-
vleuger van de vrije democraten. Schmidt adviseerde hem
er niet tegen op te zien om impopulaire maatregelen in de
strijd tegen het terrorisme te nemen.
De bondsdag aanvaardde het wetsvoorstel met algeme
ne stemmen, met uitzondering van de bepalingen betref
fende demonstraties en de hotelregistratie. De christen
democraten stemden in deze twee gevallen tegen, omdat
zij de bepalingen niet krachtig genoeg vonden. De rege
ringscoalitie gebruikte echter haar meerderheid van tien
zetels om ook deze punten aanvaard te krijgen.
Het wetsontwerp krijgt kracht van wet.'nadat het door
president Walter Scheel is ondertekend.
BONN (Reuter). In regeringskringen
in Bonn is gisteren gezegd, dat de Russi
sche president Brezjnjev een pleidooi van
de Westduitse president Scheel voor de
vrijlating van Hitlers voormalige plaats
vervanger Rudolf Hess, van de hand heeft
gewezen.
De 84-jarige Hess bevindt zich in de
gevangenis van Spandau in West-Berlijn.
Hij is er al 10 jaar de enige gevangene.
Scheel heeft tijdens het onlangs door
Brezjnjev aan West-Duitsland gebrachte
bezoek de Russische leider verzocht de tot
levenslange gevangenisstraf veroordeelde
Hess thans vrij te laten, uit humanitaire
overwegingen
President Sadat zegt dat al zijn critici
eigenlijk „werktuigen in handen van de
Sovjet-Unie” zijn. Hoewel het gestook
van de Russen in Egypte beslist niet
onderschat moet worden en het Moskou
zeer welkom zou zijn als Sadat zou vallen
(heel de Russische strategie in het Midden
oosten en in Afrika is dar op gericht),
moeten economische onzekerheid en die
pe teleurstelling over het uitblijven van
tastbare resultaten van Sadats vredesini
tiatief als belangrijkste oorzaken van de
duidelijk voelbare onvrede in Egypte ge
zien worden.
gelasten en met de botte bijl op zijn
critici in te hakken.
In de hoofdstad Cairo is het welvaarts-
en welzijnspeil in dalende lijn. Cairo
heeft nu ruim 9 miljoen inwoners: per
dag komen er 2000 fellahs arme boe
ren zich in de hoofdstad „vestigen”,
Sam Noejoma, voorzitter van de Nami-
bische onafhankelijkheidsbeweging SWA
PO, heeft de NAVO beschuldigd van po-
De Iraakse minister van Voorlich
ting, Saad Qassem Hammoedi, heeft
verklaard, dat Irak vastbesloten is Koer
distan op hetzelfde ontwikkelingspeil
te brengen als dat van de rest van het
land.
Koerdistan is al meer dan tien jaar
een slagveld geweest tussen Koerdi
sche separatisten en Iraakse troepen
BAGDAD (Reuter). Irak geeft dit
jaar 5,4 miljard gulden uit voor de
ontwikkeling van het gebied Koerdis
tan in het noorden van Irak. Dit bedrag
is het drievoudige van dat van vorig
jaar, dat aan Koerdistan is besteed, zo
blijkt uit een publikatie van gisteren.
Waarnemers vragen zich af waarom
Sadat juist nu het moment gekomen
achtte het democratiseringsproces af te
remmen, zonder dat er sprake was van
een directe fysieke bedreiging, zoals bij
voorbeeld de rellen en onlusten van janu
ari 1977.
Dit laatste mag natuurlijk openlijk en
in alle toonaarden in Egypte gezegd wor
den. Maar dat de president met zijn gang
naar Jeruzalem gezien het uitblijven
van enige adequate reactie van Israëli
sche zijde de blunder van de eeuw zou
hebben begaan, dat is een zaak waarover
in Egypte tegenwoordig alleen maar
fluisterend, maar in de rest van de Arabi
sche wereld hardop gesproken wordt.
totdat in 1975 een overeenkomst werd
gesloten tussen Iran en Irak. De rege
ring in Teheran zegde toe haar steun
aan de Koerdische rebellen te staken in
ruil voor Iraakse concessies met be
trekking tot het betwiste grensgebied
Shatt el Arab.
Geen enkele ondergrondse organisatie
heeft tot dusver gezegd voor de aanslagen
verantwoordelijk te zijn. Voor het begin
van het voetbalevenement had de belang
rijkste verzetsbeweging in Argentinië, de
Montoneros”, laten weten dat zij haar ac
ties niet zou onderbreken. Wel zouden de
voetbalstadions worden ontzien.
WASHINGTON (ANP). De Verenig
de Staten hebben zich bereid verklaard,
aan China apparatuur voor luchtkarte
ring te verkopen die om militaire redenen
niet naar de Sovjet-Unie zou mogen wor
den uitgevoerd.
STUTTGART (DPA). De fractielei
der van de SPD in het parlement van de
Westduitse deelstaat Baden-
Württemberg, Erhard Eppler, heeft giste
ren het aftreden geëist van Hans Filbin
ger (CDU), de minister-president van deze
deelstaat. Een staat kan zich niet laten
vertegenwoordigen door mensen die voor
zichzelf andere maatstaven aanleggen
dan voor anderen, meende Eppler.
Rotter-
:ort ex-
an aan
verwo-
t uit te
3 in de
aatsse-
dat be-
>rt een
■de Ka-
ugsver-
en de
gezel-
uming
□or de
bete
er een
r, met
ek en
zal dit
1886
cago
ee de
ifron
t krij
•n. De
r dan
maai 1
ad en
id 1
s, ter.
smid-
BUENOS AIRES (AFP). Voor een
bank in Buenos Aires is gisteren een bom
ontploft. Er ontstond materiële schade,
maar niemand werd gewond. Het was de
tweede aanslag in de Argentijnse hoofd
stad sinds de strijd om het wereldkampi
oenschap voetbal op 1 juni begon.
In de nacht van donderdag op vrijdag
ontplofte een bom bij een Renault-dealer
in Buenos Aires. De aanslag van vrijdag
was gericht tegen een agentschap van de
internationale ontwikkelingsbank.
Filbingers positie is omstreden gewor
den sinds bekend werd dat hij kort voor
het eind van de oorlog als officier van
Justitie bij een marinegerecht de dood
straf eiste tegen een gedeserteerde ma
troos (Gröger).
Filbinger gaf toe dat hij in de discussie
over de controverse formuleringen heeft
gebruikt die tot misverstanden konden lei
den. Maar hij verklaarde met nadruk dat
hij indertijd naar eer en geweten had ge
handeld. In het geval van de matroos Grö
ger had hij niet meer kupnen helpen, zo zei
hij.
;e Mili-
>n felle
ssecre-
op van
;en van
gt aan-
e actie
>n jaar-
en voor
oor de
MANAGUA (UPI). Honderden stu
denten hebben gisteren betoogd in Mana
gua, de hoofdstad van Nicaragua, om hun
onvrede te uiten met het-huidige regime-
Somoza. Er onstonden branden en leden
van de nationale garde sloegen de demon
stranten uiteen.
Betogingen zijn in Nicaragua een vrijwel
dagelijks verschijnsel sinds de moord op
de oppositieleider en krantendirecteur Pe
dro Joaquin Chamorro, 10 januari van dit
jaar.
Volgens een woordvoerder van de V.N.
betreurde de secretaris-generaal het inci
dent ten zeerste. Waldheim liet zijn verkla
ring publiceren na een onderhoud met de
Libanese ambassadeur Ghassan Tueni.
De aanval, die in een dicht beboste kust
strook, 10 km ten zuiden van de haven
Sidon plaats vond, geschiedde slechts vier
dagen voordat de Israëliërs hun terugtrek
king uit Zuid-Libanon zouden voltooien.
Een Fatach-bevelhebber ter plaatse zei,
dat vijf guerrillastrijders zijn gedood en
zeven gewond. Bovendien waren ten min
ste zes burgers, die in de buurt van de
op zoek naar werk dat er niet is. Er is
van tijd tot tijd voedseltekort, de
stroom valt om de haverklap uit, het
verkeer is een chaos, de vervuiling is
hemelschreiend en telefoongesprekken
binnen de stad bestaan overdag bijna
tot de onmogelijkheden: er zijn gevallen
bekend van zakenlieden in Cairo die
elkaar telegrammen stuurden omdat dat
sneller ging dan per telefoon.
De economische situatie in het land is
belabberd. De „open-deurpolitiek” om
buitenlands kapitaal aan te trekken, is
geen succes gebleken, behalve dan voor
een handvol toch al kapitaalkrachtige
Egyptenaren. Het spectaculaire project
van vrijhavens en tax-feezones langs het
Suezkanaal is tot nu toe nauwelijks van
de grond gekomen. Door enerzijds de
privé-sector aan te moedigen zonder de
centraal geleide economie in te perken,
wordt de inflatie sterk in de hand ge
werkt, en deze bedraagt nu bijna 23 pro
cent per jaar.
af te
■r van
isteren
er van
len tot
van de
West-
isburg
ens de
ad de
gd on)
direc-
parle-
Egypte erg moeilijk maakt behoorlijk te
functioneren. Vorige week nam de
Volksraad het Egyptische parlement
een wet aan die politieke activiteit van
politici van voor de revolutie van 1952,
marxisten, pro-Moskou-aanhangers en
zij die onder Nasser officiële ambten
bekleedden, vrijwel verbiedt.
Opmerkelijk was dat enkele partijen
zichzelf ophieven in plaats van zich te
laten opheffen, zoals de Nieuwe WAFD-
partij en de Nationale Progressieve Unie.
Als opvolger van Nasser heeft Sadat
langzaam maar zeker de dictatoriale
staatskolos ontmanteld en van Egypte
één van de meest open samenlevingen in
de Arabische wereld gemaakt. Sadat laat
er zich op voor staan dat Egypte tegen
woordig een democratie is, er niet meer
gemarteld wordt en niemand om zijn
politieke ideëen vast gehouden wordt.
Maar volgens Sadat hebben linkse en
rechtse politici en journalisten de vrijhe
den hen gegeven in het kader van het in
1976 gestarte politieke liberalisatiepro-
ces, misbruikt. In feite kwam het er op
neer dat de oppositie steeds openlijker de
regering begon te beschuldigen verant
woordelijk te zijn voor corruptiegevallen
bij buitenlandse investeringsprojecten in
Egypte en voor het voortdurend stijgen
der prijzen, terwijl de persoonlijke inte
griteit van sommige ministers in twijfel
werd getrokken. Dit was voldoende voor
Sadat om het referendum van 21 mei te
KINSJASA (UPI, Reuter, AFP). President Moboetoe van Zaïre heeft gisteren
gezegd dat hij overweegt tegenstanders van het bewind in het buurland Angola te
bewapenen en te trainen, als repressaille voor de hulp die Angola zou hebben gegeven
- aan de rebellen die vorige maand de Zaïrese provincie Sjaba binnenvielen. Moboetoe
beweerde dat een 6.000 man sterk rebellenleger een half jaar in Angola is getraind door
70 Cubaanse officieren onder leiding van een generaal De José.
moeilijker te maken zich te verplaatsen en schuil te
houden. Tevens is er een gat in de wapenwet gedicht,
)riis doordat het voortaan verboden zal zijn bij demonstraties
J en massabijeenkomsten voorwerpen bij zich te hebben,
gram- jje kunnen worden gebruikt om de politie aan te vallen.
De christen-democratische oppositie had ook het dragen
van maskers bij betogingen willen laten verbieden, maar
De Egyptische president kon tegen zijn
vermeende „tegenstanders” (pers, oppo
sitie, intellectuelen) gaan optreden nadat
het volk hem daartoe met overweldigen
de meerderheid (98 procent) middels
een referendum had gemachtigd. Sinds
dien is alles erg snel gegaan: journalis
ten, schrijvers en dichters die openlijke
kritiek op Sadat of het referendum zelf
hadden geleverd, werden vervolgd, som
migen een uitreisverbond uit Egypte op
gelegd. Het eerste slachtoffer was Mo
hammed Heikal, oud-hoofdredacteur
van het gezaghebbende semi-officiële
Cairose dagblad Ai Achram eens ver
trouwensman en minister van informatie
van Nasser en in feite een zeer gematigd
criticus van Sadat.
Het referendum maakte ook de weg
vrij voor nieuwe wetgeving, die het de
linkse en rechtse oppositiepartijen in
gingen Afrika opnieuw te koloniseren. Het
idee om een Afrikaanse interventiemacht
op te richten veroordeelde Noejoma als
een poging van imperialistische NAVO-
landen zich te mengen in de binnenlandse
zaken van onafhankelijke Afrikaanse sta
ten.
Hij meent dat de NAVO-landen zich
willen bedienen van „bepaalde marionet-
ten-regimes in Afrika om het Afrikaanse
continent opnieuw te koloniseren”.
Voorlopig kan er volgens de Zaïrese
president geen sprake zijn van verzoening
tussen Zaïre en Angola. Hij beschuldigde
de Sovjet-Unie, Cuba en de DDR ervan dat
ze greep willen krijgen op de mineralen
rijkdom van de provincie Sjaba.
Diplomatieke kringen in Kinsjasa wij
zen erop dat Moboetoe al jaren lang hulp
geeft aan twee prowesterse querillagroe-
peringen, die het onderspit hebben gedol
ven in de strijd tegen de MPLA van de
Angolese president Agostinho Neto. Juist
deze Zaïrese bemoeienis zou Neto aanlei
ding hebben gegeven tot steun aan de
mobilisering van een deel van de ongeveer
200.000 Zaïrese vluchtelingen in Angola, zo
menen deze zegslieden.
Sprekend over de conferentie voor eco
nomische hulp aan Zaïre, de volgende
week in Brussel wordt gehouden, zei Mo
boetoe: „Ik zal nooit hulp aanvaarden,
waaraan voorwaarden verbonden zijn die
de vrijheid en onafhankelijkheid van mijn
land in gevaar brengen. Hij kondigde aan
dat hij de zaken nu strak in de hand gaat
nemen om „de veiligheid van Sjaba defini
tief te versterken”.
In Sjaba zijn inmiddels 1500 Marok
kaanse militairen aangekomen. De ko
mende dagen worden nog 1200 manschap
pen uit andere Afrikaanse landen ver
wacht.
Het Zaïrese persbureau AZ AP heeft gis
teren de samenstelling bekendgemaakt
van de Panafrikaanse strijdmacht die in
Sjaba zal worden ingeschakeld. Deze
interventiemacht, een nieuw verschijnsel
in de geschiedenis van Afrika, gaat in
totaal 2.684 manschappen tellen. Het leeu
wendeel wordt geleverd door Marokko
(1.511 man), gevolgd door Senegal (500),
het Centraal-Afrikaanse Keizerrijk (300),
Togo (159), Ivoorkust (110 man medische
troepen), Gabon (44) en Egypte (60 instruc
teurs). Ook Somali zou bereid zijn aan de
strijdmacht deel te nemen.
Angola heeft in de algemene vergade
ring van de Verenigde Naties gezegd dat
de „massale Franse aanwezigheid in Afri
ka, de kaart van het continent deed lijken
op een exercitieterrein van de NAVO”.
Volgens regeringsfunctionarissen in
Washington gaat het om een systeem om
vanuit de lucht met behulp van infra-rode
stralen een gebied geologisch in kaart te
brengen. Deze eerste moderne apparatuur
van deze soort die Amerika aan China
levert, kost 2,8 miljoen dollar (circa 6,3
mln). Het systeem kan voor militaire doel
einden worden gebruikt, maar de Chine
zen missen, in tegenstelling tot de Russen,
de uiterste moderne elektronische appara
tuur om dit te kunnen doen, aldus de
Amerikaanse functionarissen.
Zij wilden echter geen commentaar ge
ven op de vraag of militair gebruik door de
Chinezen uitgesloten is. Volgens sommige
kringen kan de apparatuur wellicht wor
den gebruikt om Russische militaire bewe
gingen bij de grens met China te ontdek
ken en vast te leggen.
<e Ne
ippei
'egatii
Veten
igeko
■rgelij
lan
tot 1
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK/BEIROET. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kurt
Waldheim, heeft gisteren de Israëlische commando-acties in de nacht van donderdag
op vrijdag op een kleine kustbasis van de Palestijnse guerrilla-organisatie El Fatach in
Libanon veroordeeld. De basis ligt 40 kilometer ten noorden van de Israëlische grens.
Algemeen wordt aangenomen
dat Sadat op zijn critici heeft toegeslagen
om te voorkomen dat de binnenlandse
oppositie tegen zijn vredesinitiatief je
gens Israel te grote vormen zou gaan
aannemen. De gemiddelde Egyptenaar is
er niets mee opgeschoten dat Sadat zijn
historische reis naar Jeruzalem onder
nam. Steeds meer Egyptenaren vinden
dat hun president weliswaar een zeer
moedige stap heeft ondernomen, maar
dat Israel daar niets of totaal onvoldoen
de tegenover heeft gesteld.
