kunnen verdwijnen
TOT 1980 IN DE LEKBRUG-FILE
Criminele neigingen
Vrijwilligers
korps 30 jaar
w
Door hersenspoeling:
Afdankertjes
Mislukking
Ml
Werving
Geld
30 jaar
27
BINNEN- EN BUITENLAND
2(VRIJDAG
1 6
JUNI
19 7 8
is.
If
:da-
et
s-
n,
De filevorming voor de Lekbrug bij Vianen, die bosjes automobilisten
dagelijks grijze haren bezorgt, zal op z’n minst tot 1980 blijven
bestaan. Pas dan zal de nieuwe brug, ten oosten van Vianen gereed
zijn, waarna nog de aCtn- en afvoerwegen moeten worden voltooid.
De nieuwe brug zal 2x2 rijbanen vluchtstrook krijgen, waarover
het verkeer van en naar het zuiden ongehinderd zal kunnen rijden. De
brug wordt 730 meter lang en heeft een grootste overspanning van 162
meter.
Op de foto: de twee bruggen over de Lek, met op de voorgrond de
nieuwe. Links Vianen.
-
■Krf
(Door Hans de Bruijn)
GOUDA. Nederland heeft naast het zogenaamde „staande leger”
een legertje van zo’n 4500 vrijetijdssoldaten. Bankdirecteuren, bu
schauffeurs, ambtenaren of onderwijzers tussen ongeveer 25 en 55
jaar, die thuis in een kast hun plunje en een schietklaar geweer hebben
staan. Een enkele maal per jaar halen zij die spullen te voorschijn. Niet
om te leren hoe de Russen aan het front te lijf te gaan, maar om te
oefenen in het bewaken van bruggen, gebouwen of militaire com
plexen.
wil
irt
met
Anti-malaria campagne
ir.
1
V
De Jong is geen klager zoals je die onder
legerofficieren nogal eens tegenkomt.
„Hoe beroerd en slecht het ook is: het gaat
altijd. Ik heb ook voldoende mensen tot
mijn beschikking, al zou de uitrusting be
ter kunnen. De beschikbare middelen wor
den gewoon optimaal gebruikt”.
D^ Jong is het ook niet eens met de
stelling van de eerder genoemde Advies
raad, dat de Nederlandse territoriale
strijdkrachten door hun gebrekkige orga
nisatie slechts beperkte taken kunnen uit
voeren en aan echte territoriale verdedi
ging nauwelijks toekomen. Een misvat
ting, vindt hij. „Men is er te veel van
uitgegaan dat mijn taak territoriale verde
diging is, maar het gaat veeleer om territo
riale beveiliging. Wij moeten zorgen voor
het beschermen van vitale objecten. Voor
de verdediging van ons land is het Eerste
Legerkorps bestemd. Als hier ooit oorlog
komt, dan rekenen we voor de echte verdé-
diging op de NAVO-strijdkrachten”. De
Jong vindt het dan ook niet zo vreemd dat
de territoriale strijdkrachten op het twee
de plan komen en dat de beste middelen
naar het Eerste Legerkorps gaan, de troe
pen met een frontfunctie.
dank zij het internationale verkeer, van
daag of morgen onze eigen dood tot ge
volg kunnen hebben.
Tot deze conclusie zijn twee Ameri
kaanse criminologen, dr. Samuel Yo-
chelson en dr. Stanton E. Samenow,
gekomen na 16 jaar onderzoek onder
255 criminelen. Volgens het reclasse-
ringsblad KRI, dat melding maakt van
het onderzoek van de twee Amerika
nen, komt de voorgestelde behandeling
neer op een hersenspoeling van gedeti
neerden. Over dit verwijt zeggen de
onderzoekers: hersenen van de de
linquenten zijn smerig en moeten daar
om worden gewassen”.
De gevangenen die zich aan de be
handeling van Yochelson en Samenow
onderwierpen, moesten zich gedurende
het eerste jaar dagelijks aan drie uur
durende „confyontatiegesprekken” on
derwerpen. De frequentie van de be
zoeken liep in de daarop volgende jaren
geleidelijk terug. De gedetineerden
Met een vaccin zou het zoals in het
verleden de pokkencampagne heeft bewe
zen mogelijk zijn malaria over de hele
wereld uit te roeien. De WHO spréékt dan
ook niet meer over uitroeiing van deze
ziekte; het streven is nu om malaria „onder
controle” te krijgen. Alleen dit zou naar
schatting op bijna twee miljard dollar per
jaar komen, hetgeen gezien het budget van
de meeste landen waar malaria heerst
volkomen onhaalbaar is. Malaria zou door
intensief en niet afnemend gebruik van
insectenverdelgers en medicijnen „onder
controle” gehouden kunnen worden. Een
van de ernstige problemen waar de arme
landen mee te kampen hebben, is dat de
insecten verdelgers* sedert de oliecrisis vier
keer zo duur zijn geworden en dat de
commerciële sector landbouw, gazons,
enzovoort meer dan negentig procent
van de wereldproduktie opslokt.
moesten bovendien ook een dagboek
bijhouden over al hun gedachten.
Hoewel van de drf'tig proefpersonen
die werden behandeld slechts negen
van de criminele geest werden „ver
lost”, zijn ze toch optimistisch over de
toepassing van hun methode. „Ons pro
gramma is niet alleen goedkoper dan
gevangenisstraf, maar het belooft ook
meer succes in termen van voorkoming
van misdrijven, stellen de twee onder
zoekers.
Het Amerikaanse gevangeniswezen
heeft de plannen van het tweetal en
thousiast ontvangen, zo meldt KRI, en
lijkt al te hebben gekozen voor toepas
sing van hersenspoeling voor gedeti
neerden. Er is al een gevangenis aange
wezen waar een proef zal worden geno
men met de behandelingsmethode van
Yochelson en Samenow. Het tweetal
ziet de behandelingsmethode duidelijk
als een alternatief voor de gevangenis
straf. „Maar we zullen niet zonder die
straf kunnen. Niet alleen omdat er veel
delinquenten zullen zijn die niet mee
willen werken, maar ook omdat we het
strafrecht als een soort breekijzer no
dig hebben. Pas door de opgelegde
straf kan er een motivatie ontstaan
voor verandering”.
Op een persconferentie merkte de direc-
teur-generaal van de WHO, dr. Half dan
Mahler op: „De chemische industrie staat
niet klaar om tien a twintig miljoen dollar
in research voor nieuwe insectenverdel
gers en anti-malariavaccins te investeren.
Nu de eenvoudige varianten van DDT niet
meer werken, concentreert de research
zich eerder op een medicijn dat kanker
bestrijdt en dat in de rijke landen goed
verkoopt, dan op een anti-malariavaccin”.
maand verschijnt, geeft ook aanbevelin
gen voor de te nemen voorzorgsmaatrege
len.
Maar geen van de ruim honderd landen
waar malaria heerst, is erop gebeten hier
grote bekendheid aan te geven. De WHO
kan zich echter alleen baseren op door de
landen zelf gemelde gevallen, hetgeen tot
gevolg heeft gehad dat jarenlang het wer
kelijke beeld van de omvang van malaria
vertekend is gebleven. Tijdens de zojuist
gehouden jaarlijkse assemblee heeft de
WHO echter openlijk toegegeven dat het
aantal malariagevallen de laatste vijf jaar
is verdubbeld en dat een groot aantal niet
is gemeld.
Zo blijkt nu in 62 van de 107 landen
weerstand tegen deze middelen te bestaan.
De WHO tracht malaria nu zoveel moge
lijk met medicijnen te bestrijden, maar in
meer dan 20 landen blijken de parasieten
ook hiertegen bestand te zijn. Tot nog toe
zijn de pogingen om een malariavaccin te
ontwikkelen, mislukt.
motor
1616
idden-
zda
323
i
cc)
leurs
Maar het Nederlandse leger kennende
dat zij altijd dicht bij huis zullen moeten
opereren”.
De Natres-verbintenis wordt voor vier
jaar - telkens te verlengen - aangegaan. In
die tijd moet men 100 oefenuren per jaar
maken (een avond per maand, af en toe
een zaterdag en een 24-uursoefening), als
mede eenmaal per vier jaar een langere,
vijfdaagse oefening. „Dat lijkt weinig,
maar de meesten hebben al gediend, dus
het gaat voor hen alleen nog maar om het
bijhouden van de kennis”' Er bestaat ove
rigens een zeer beperkte mogelijkheid
voor mensen die nooit in militaire dienst
zijn geweest om toch bij de Nationale
Reserve te komen.
n
el
vice
9t
en
a
ven er. „Ik heb bijvoorbeeld wel gemotori
seerde eenheden tot mijn beschikking, zo
als vrachtwagens, maar veel moeten er in
noodgevallen gevorderd worden. Gepant
serde voertuigen hebben we niet, we rijden
gewoon in jeeps. We krijgen altijd de af
dankertjes van het Eerste Legerkorps.
Maar die zijn overigens nog goed genoeg
voor ons”. Eind dit jaar krijgt de Natres
bovendien de beschikking over meer dan
100 nieuw DAF-trucks.
Zoals gezegd bestaat de taak van de
Nationale Reserve vooral uit het bewaken
van gebouwen, bruggen en complexen.
Hierbij valt te denken aan strategische
punten, zoals havens waar goederen aan
gevoerd moeten worden, wegen waarover
die vervoerd moeten worden of opslag
plaatsen. Want daar gaat het vooral om:
het veiligstellen van de bevoorrading van
de vechtende troepen, een vitaal belang in
een oorlog. Zeker daar Nederland in zo’n
geval een van de belangrijkste aanvoer-
plaatsen voor de in Duitsland vechtende
NAVO-eenheden van overzee - zoals Ame
rikanen, Engelsen en Canadezen - zal zijn.
167
095
I
^De Nationale Reserve
voor vol worden aangezien
De oorzaak van deze opfeaiing en dat
geeft de WHO liever niet openlijk toe is
de totale mislukking van de anti-
malariacampagne die in de jaren vijftig
werd gelanceerd en aanvankelijk een
spectaculair succes had. In India bijvoor
beeld werden in 1966-’67 nog geen 100.000
gevallen geregistreerd, terwijl het er nu
meer dan zeven miljoen zijn. Ongeveer
dezelfde verhoudingen gelden voor Indo
nesië. Het falen van de anti-
malariacampagne komt door een combi
natie van nalatigheid en een toenemende
weerstand tegen de bestaande insecten
verdelgers. Door het aanvankelijke succes
van de campagne verslapte de aandacht
en de intensiteit en nam de weerstand
tegen de klassieke insectenverdelgers zo
als DDT toe.
De belangstelling voor de Nationale Re
serve is - ondanks een inzinking in de
zestiger jaren - de laatste tijd weer groeien
de. Sommigen zien de Nationale Reserve
als een vlucht om uit de BB te blijven,
anderen kiezen voor de Natres om na hun
militaire dienst toch nog actief te blijven.
„De Natres is een tijdlang aan het afzak- i
ken geweest”, zegt majoor N. Toes, coördi
nator voor de Nationale Réserve in de staf
van generaal De Jong. „Maar over een jaar
verwachten we alle pelotons vol te heb
ben”. De Nationale Reserve telt dan 105
pelotons van elk 41 man, verspreid over
alle provincies.
„De werving voor de Nationale Reserve
gebeurt voor een deel via mond-tot-mond-
reclame”, aldus Toes, „Aan de andere kant
krijgen alle dienstplichtigen die vrij ko
men van hun mobilisatiebestemming een
brief van ons met het verzoek of zij geen
zin hebben om bij de Nationale Reserve te
komen. Het voordeel boven gewoon mobi-
lisabel-zijn, is dat zij de zekerheid hebben
(Van onze redactie binnenland)
„Misdadigers zijn anders dan andere mensen. Zij lijden aan een afwijking in
hun persoonlijkheid en zijn behept met een misdadige geest, die zich uit in een
lange reeks van criminele denkfouten. De afwijking is met een redelijke kans op
succes te veranderen. Misdadigers die bereid zijn een therapie te ondergaan die
gericht is op een diepgaande verandering van de persoonlijkheid, kunnen van
hun criminele neigingen worden verlost”.
(Van onze verslaggeefster Kati David)
GENÈVE Het feit dat malaria de
meeste doden ter wereld eist, maakt op de
doorsnee-Europeaan weinig indruk.
Evenmin als het feit dat op het Afrikaan
se continent alleen al een miljoen kinde
ren tijdens de eerste vijf levensjaren aan
deze ziekte overlijden. Maar nu het aantal
officieel geregistreerde gevallen van ma
laria in Europa de tweeëneenhalf duizend
is gepasseerd, beseffen we dat de proble
men van arme
De ingrijpende behandeling die
wordt voorgesteld, zou slechts lukken
wanneer de therapeut „binnendringt in
de geest van de crimineel en hem steeds
weer confronteert met zijn criminele
denkfouten en de gevolgen daarvan”.
In het voorjaar van 1948, slechts
drie jaar na het einde van de Tweede
Wereldoorlog, liepen de spanningen
in Europa weer op. Het was het begin
van de koude oorlog; in Tsjechoslo-
wakije dreigden grote moeilijkhe
den. Met ruim 100.000 Nederlandse
soldaten nog in Nederlands-Indië, be
stond bij de militaire top in Den
Haag de vrees dat Nederland
mocht het ook hier opnieuw tot con
flicten komen niet voldoende ver
dedigd kon worden.
Het herstel van het Nederlandse le
ger na de Tweede Wereldoorlog ver
liep niet zo snel, en op de generale staf
kwam men daarom met het idee vrij
willigers, bijvoorbeeld studenten, op
te roepen die zouden gaan functione
ren als een soort „nationale garde”,
voor de verdediging van die objecten
waar de gewone soldaten niet aan toe
kwamen.
Korte tijd daarna ontstond de Nati
onale Reserve. Ondanks hoger ge
spannen verwachtingen, meldden
zich in de beginperiode slechts 3750
man aan. Tien jaar later was dat
aantal gestegen tot bijna 6000. Nu,
terwijl de Nationale Reserve (Natres)
het 30-jarig bestaan herdenkt, telt dit
pure vrijwilligerskorps ruim 4000
man. Over 30 jaar geschiedenis van
de Natres en de toekomst van deze
part-time krijgsmachteenheid spra
ken wij met majoor N. Toes, coördi
nator voor de Nationale Reserve bij
de staf van de Nationaal Territoriaal
Commandant in Gouda, en met die
territoriale bevelhebber, generaal-
majoor M. de Jong, zelf.
Majoor Toes roemt de motivatie van de
reservisten. Hij spreekt zelfs van een
„hartverwarmend enthousiasme”. Vol
gens Toes zijn krijgstuchtelijke problemen
binnen de Natres dan ook een hoge uitzon
dering. „Er is een grote innerlijke discipli
ne.”.
Het deelnemen aan de Nationale Reser
ve is geen winstgevende zaak voor wie een
lucratieve schnabbel op het oog dacht te
hebben. De vergoeding is laag. „Om zeker
te weten dat je niemand krijgt die het
alleen om het geld doet”, zegt Toes. Begin
dit jaar zijn deze vergoedingen overigens
opgetrokken tot hetzelfde niveau als de
vergoeding die vrijwillige politie- en
brandweereenheden krijgen. Bovendien
zijn de nationale1 reservisten tegelijk in
hun rechtspositie gelijkgesteld met het ge
wone reservepersoneel van de krijgs
macht. De Natres is daarmee geïntegreerd
in de krijgsmacht en niet langer een bijwa
gen waarom gelachen wordt.
werd totale mislukking
Nu dit voorjaar het 30-jarig bestaan van
de Nationale Reserve wordt herdacht,
I doen de leidende figuren van dit korps er
alles aan om de waarde van de Natres (in
militair jargon) te benadrukken. In Gouda
I worden we daarom ontvangen door gene
raal-majoor M. de Jong, de Nationaal Ter
ritoriaal Commandant. Hij is de bevelheb
ber van alle troepen die in oorlogstijd in
Nederland achterblijven, terwijl de parate
troepen van het Eerste legerkorps hun
stellingen op de Noordduitse laagvlakte
hebben betrokken om de vijand - die ken
nelijk alleen maar uit het Oosten kan ko
men - tegen te houden.
Het thuisland kan dan natuurlijk niet
onverdedigd achterblijven. De vijand kan
ook aan parachutes uit de lucht komen
vallen, hij kan zijn spionnen en vijfde
kolonnes hebben of sabotages uitvoeren.
Om ons daar tegen te wapenen, zijn er
territoriale strijdkrachten en is er een Na
tionale Reserve die daar deel van uit
maakt.
De Jong: „Vooral de Nationale Reserve
is in zo’n situatie belangrijk. In de eerste
dagen van een conflict moeten duizenden
soldaten gemobiliseerd worden. De op-
komstcomplexen waar dat gebeurt, zijn
een natuurlijk doelwit voor een aanvallen
de vijand en moeten daarom beschermd
worden. De troepen die naar het front
moeten, kunnen dat zelf niet doen en ook
het oproepen en verdelen van de gewone
territoriale eenheden vergt enige tijd”.
Voor die situatie worden de leden van de
Nationale Reserve opgeroepen. Aangezien
zij hun uitrusting thuis hebben, zijn ze snel
klaar. Generaal De Jong: „Zij zijn snel
beschikbaar omdat zij ook vóór het kritie
ke moment al kunnen worden opgeroepen
door de minister van defensie zelf. Er is
geen lange mobilisatietijd. Bovendien
wordt mobilisatie (een officiële daad die
I door het parlement bekrachtigd moet wor
den - red.) in een crisissituatie vaak als een
provocatie uitgelegd”.
Daar komt bij dat de nationale reservis-
ten altijd optreden in de directe omgeving
van hun woonplaats. „Hun lokale bekend-
I heid is van belang voor een snel optreden.
Bovendien zijn zij erg gemotiveerd; het
zijn immers vrijwilligers”, zegt De Jong.
De voordelen van de Nationale Reserve in
een notedop. De Jong zegt dat daarom
soms ook meer waarde wordt gehecht aan
de Nationale Reservisten voor de objecten
bewaking, dan aan de parate territoriale
eenheden, de zogenaamde beveiligings-
compagnieën „Van Heutz”.
In het verleden hebben deze „Nationale
Reservisten” nogal eens de nodige moeite
gehad om voor vol te worden aangezien.
Gezeten, rustige burgers, die zo nu en dan
soldaatje spelen, een „daar-komen-de-
schutters-imago” was gauw geboren. Maar
wie met zo’n vergelijking bij een reservist
aankomt, wordt verontwaardigd beje
gend. „Wij doen belangrijk werk in oorlog-
A stijd en we doen het uit overtuiging, omdat
we iets voor ons land willen doen”, luidt
J zo’n reactie vaak.
B Het weinig volwaardige aanzien van de
Nationale Reserve is op zich wel verklaar
baar. Wie gaat nou voor zijn lol, niet eens
voor zijn beroep, maar voor zijn plezier en
terwijl hij een goeie baan heeft, voor sol
daat spelen? Of het zijn fanatici, óf ze
vinden het zeker leuk om met een geweer
tje te lopen. Het zijn reacties die menig
nationaal reservist bekend in de oren zul
len klinken.
Daar kwam bij dat de Adviesraad voor
Defensieaangelegenheden (ADA) - een ad
viesorgaan van de minister van defensie -
vorig jaar met een studie kwam waarin
stond dat, als het er ooit onverhoopt op
aan komt, de Nationale Reserve nauwe
lijks iets kan doen: er is niet genoeg mate
rieel, de verbindingen zijn volstrekt onvol
doende (men moet bijvoorbeeld van gewo
ne telefoonlijnen gebruik maken) en de
nationale reservisten krijgen slechts een
habbekrats voor hun werk en inzet. De
Nationale Reserve is slechts in staat tot
eenvoudige politiewerkzaamheden. Vrij
vertaald: een stel padvinders-met een ge
weer.
De naiïeve toerist die een retourtje voor
een safarireis koopt hoeft er echt niet op
te rekenen dat het reisbureau op de geva
ren van malaria wijst. Volgens de Wereld
gezondheidsorganisatie (WHO) in «Genève
hoort ieder reisbureau in het bezit te zijn
van een brochure met gegevens betreffen
de de risico’s in alle betrokken landen. De
ontwikkelingslanden, ^jaarlijkse WHO-brochure, die eind deze
zijn er natuurlijk ook nadelen aan te wij-
zen. De Adviesraad voor Defensieaangele-
I genheden had namelijk wel degelijk gelijk
in de kritiek op de uitrusting van de Natio
nale Reserve. Tot dit jaar schoten de reser
visten met karabijnen die nog dateren van
vlak na de oorlog en met mortieren die
zeker zo oud waren. Sinds dit voorjaar
beschikken zij eindelijk over een nieuwe
uitrusting, hebben zij dezelfde FAL-
geweren als de landmacht en hebben zij
van de luchtmacht een partij UZI-
niachinepistolen gekregen.
Afdankertjes. Goeie, maar toch: afdan
kertjes. Dat is een beeld dat niet alleen de
Nationale Reserve, maar de hele territoria
le verdediging betreft. „De hele organisa
tie van de territoriale verdediging is mini
maal opgezet”, geeft generaal De Jong toe.
Toch gelooft hij er met de hem ter beschik
king staande middelen wel te kunnen ko
men. Hij moet wel, maar problemen blij-
