Bedrijfsleiding en bonden samen naar ministerie
■m.2
Snelle beslissing bepleit
over gebruik kernenergie
Postorderomzet
Toenemende arbeidsonrust in Frankrijk
achtergrond
nu
1
Als u kip neemt,
weet u wat voor vlees
u in de kuip hebt.
4
tussen de
bedrijven clocx
I
Jaarrekening van Groningen
door accountant afgekeurd
steeg minder
Tweekip”
Plukon
„Te dure etentjes en te hoge reiskosten”
tó’l
7 w
4'
STUDIE, GECOÖRDINEERD DOOR TNO:
BELGISCHE BANK
WIL SERBADJADI
21
ECOHOMIE
19 7 8
DONDERDAG 22 JUNI
F
te
•R
(Van onze redactie economie)
kJ
iruik'm goed.
25
I
Onbehagen
1
>r,
bij
O
Zeepfabriek Curagoa
Eigen land
UTRECHT. (ANP). De vakbonden hebben gisteren met de raad
van bestuur van Macintosh in grote lijnen overeenstemming bereikt
over een plan tot handhaving van de volledige werkgelegenheid bij dit
confectiebedrijf. Naar verwachting zal Macintosh volgende week al
met vertegenwoordigers van het ministerie van Economische Zaken
om de tafel gaan zitten om over steunmaatregelen te praten.
Verlies Asselbergs
Tijl/Twentsche Courant
Springstoffen
Werkloosheid Noorwegen
In- en uitvoer
Stijgende consumptie
PARIJS. Terwijl de arbeids
onrust ondanks de naderende
vakantie toeneemt, wordt de re
gering steeds ongeduldiger
tegenover de Franse werkge
vers. Het mentaal op de rest van
West-Europa achtergebleven
Franse „patronaat” is de „Volks-
frontschrik” van vlak voor de
verkiezingen kennelijk alweer
vergeten. De plannen tot een toe
nadering tusse-i de huidige rege
ringscoalitie en welwillende
groeperingen binnen de opposi
tie lopen dan ook met name van
uit het patronaat gevaar.
SM
Parley
Amsterdam
Vergiftiging
(ADVERTENTIE)
k
Plan voor handhaving volledige
werkgelegenheid bij Macintosh
XX
(AD VER TENTIE)
CS
loteen
i .13?
(ADVERTENTIE)
xn in
lr<
ptt P'OSt
:laim,
Jen.
ische
ten
rsen.
r dit
ti euvel
aan.
maart in een brief aan de Tweede Kamer
gezegd dat er gestreefd moet worden naar
25.000 arbeidsplaatsen in de confectiein-
dustrie in 1980. „Nu er nog 23.000 zijn
moeten we uitgaan van handhaving van
deze arbeidsplaatsen”, aldus Boselie en
Guits.
ge declaraties”. Een etentje leverde voor
één persoon een declaratie op van ruim
vijfentachtig gulden.
Gedeputeerde Bartelds wordt onder
meer verweten dat hij zijn vrouw op
overheidskosten heeft meegenomen voor
een studiereis naar Canada. Ook andere
gedeputeerden en topambtenaren heb
ben zich, volgens de accountant, schuldig
gemaakt aan veel te hoge declaraties van
De al sinds eind mei slepende onrust
bij Renault is nog steeds niet uit de
wereld, met name niet in de fabriek van
Flins.
Andere in het oog lopende stakingen
zijn die in enige nederzettingen van Mou
linex en op de marinewerven van Brest,
Lorient, Cherbourg en Indret. De door de
reiskosten. Een reis van gedeputeerden
en ambtenaren naar Noorwegen kostte
34.000 gulden, terwijl van tevoren reeds
bekend was dat de resultaten nihil zou
den zijn, aldus de accountant. „Het is je
reinste verkwisting geweest”, stelt Strij
ker in zijn rapport.
De heren Bartelds, Heering en Boerma
vormen in de ogen van de accountant een
„driemanschap van lummels en deugnie-
Uitwijken naar aardolie zal dan niet meer kunnen. Een groter
gebruik van steenkool is niet aan te bevelen, omdat steenkool in
grote hoeveelheden moeilijk te krijgen zal zijn en bovendien bij
verbranding schadelijk is voor het milieu. Daarom moet er naar
worden gestreefd om in de eerste decennia van de komende eeuw
het verbruik van steenkool te beperken tot niet meer dan 30
miljoen ton per jaar (thans nog geen drie miljoen ton per jaar).
Met het aardgas moet zo zuinig mogelijk worden omgespron
gen, vinden de opstellers van de studie, die handelt over de
toekomstige rol van gas en elektriciteit als energiedragers in
Nederland. Gas zal tot ver in de volgende eeuw een rol kunnen en
moeten spelen bij de energievoorziening in Nederland, vooral
voor het huishoudelijk en klein-industrieel verbruik. Voor dit
De stakingsgolf die bij Renault begon,
is daarom zo moeilijk in te dammen,
omdat er vaak geen concrete bezwaren
bij de stakers aanwijsbaar zijn. Heel dui
delijk is er het groeiende gevoel van
onbehagen, dat al ontstond toen de over
winning van communisten en socialisten
bij de verkiezingen van maart uitbleef.
Dit onbehagen om het verlies is des te
groter, omdat het samen gaat met de
diepe teleurstelling over de breuk tussen
de communisten en socialisten in hun
gemeenschappelijk regeerprogram, een
breuk die in het algemeen wordt gezien
als ontstaan door het „verraad” van de
communisten aan de gemeenschappelij
ke zaak.
ten, die het niet waard zijn dat zij ook nog
maar een voet over de drempel van het
Provinciehuis zetten”.
Het rapport van de Provinciale Ac
countantsdienst van Groningen is inmid
dels naar het ministerie van Binnenland
se Zaken gestuurd. Het college van Gede
puteerde Staten heeft de Rijksaccoun-
tantsdienst inmiddels om een tegenrap-
Het is het grote probleem van de 20ste-
eeuwse industriestaten, dat neerkomt
op een diepgeworteld balen van het da
gelijks sleurwerk, gepaard aan de we
tenschap dat er van een promotie of een
verandering in het werk nooit meer
sprake zal zijn.
leren gevoel van onbehagen, dat ook
valt te vertalen met het woord „balen”.
verbruik zou de gasvoorraad, die na de eeuwwisseling nog over is,
in zijn geheel moeten worden gereserveerd, geleidelijk aangevuld
met ingevoerd gas en steenkoolgas.
Vakbondseisen tot vermindering van
de werktijd echter vinden bij premier
Barre en president Giscard weinig ge
hoor, hoewel ze worden ondersteund
door hun eigen minister van Arbeid,
Boulin. Men vermoedt dat Boulin door
oud-premier en Gaullistenleider Chirac
is geïnspireerd, die zint op actie als
straks de vakantie voorbij is. Want de
mooie socialiseringsplannen van het
duo Giscard-Barre worden niet alleen
door de werkgevers steeds meer geboy
cot. De nog steeds op wraak beluste
Gaullistenleider heeft alle zomermaan
den rustig de tijd om op een spectaculai
re en de regering hinderende come-back
te zinnen.
gen heeft aangetoond, een organisatie
„waar men nooit genoeg heeft”.
Als voor midden juli het getrekkebek
van de werkgevers niet tot voor de vak
bonden gunstige resultaten heeft geleid,
zal de regering-Barre het „patronaat”
achter de broek zitten door een fikse
verhoging van het minimumloon. Tegen
die tijd heeft de regering voorzien in een
verhoging van 3,5 tot 4 procent, waarmee
de koopkracht met één tot 1,5 procent zal
stijgen. Komen de werkgevers niet over
de brug, dan stijgt het minimumloon nog
iets meer.
Een ander zeer levend probleem onder
de stakers is een niet helemaal te formu
la
.52
,42
62,«0
49,M
36,30
56,00
100.00
40,00
36,20
614,00
53,00
67.20
49.30
49.20
46.00
127,00
39,00
49,00
119,00
61,70
53,20
3,20b
64.00
149.00
71,00
77,00e
191,50
61,20
56,00
125,50
54,00
27,60
143,00
71,50
92,00
58,00
32.000
138,00
94,00b
105,00
58,00
179,50
36,30
89,00
101,00
60,30
66,50e
47,20
S 44,30
260,00
470,00
176,00
132,0
345,W
113,00
53,30
110,00
1.40
162,00
7,00
90.00
26.50
54,00
108,50
49,20
58,50
51.50
66,00
39.00
56,00
125,50
102,50
102,00
36,50
114.06e
70,00
136.30
CXitt
A'H
I
I
De Franse werkgevers hebben nimmer
inspirerend op de Franse werknemers
gewerkt. Premier Barre en president
Giscard beginnen nu langzamerhand ge
noeg te krijgen van de „middeleeuwse
houding” die daar wordt aangenomen
tegenover de vakbondseisen op het ter
rein van de sociale politiek. Premier Bar
re zou in intieme kring hebben gespro
ken van de „geeuwhonger naar voor
deeltjes”, die met name de kamer van
koophandel van Parijs in onderhandelin-
stakers geformuleerde eisen komen in de
meeste gevallen neer op loonsverhoging
en langere betaalde vakanties. Bij Re
nault wordt ook om de bevordering ge
vraagd van lopende-bandwerkers die in
een uitzichtloze positie verkeren.
In de studie waaraan onder meer door DSM, Akzo-Zoutchemie
en Omprimo is meegewerkt, wordt er de aandacht op gevestigd,
dat er nog geen afdoende oplossing is gevonden voor een
milieuvriendelijke verwijdering van vluchtige en vaste afval-
stolffen bij directe verbranding van steenkool.
Omdat steenkool zo’n grote rol zal gaan spelen in onze energie
voorziening, is het nodig dat nu begonnen wordt met onderzoek
naar het gedrag van as en slak in het milieu.
Ook moet onderzoek worden gedaan naar de mogelijkheden om
as en slak te verwijderen en op te slaan en eventueel nuttig aan te
wenden. De opstellers vragen voorts spoedig onderzoek naar de
mogelijkheden van vermenging van hoogcalorisch aardgas en
steenkoolgas.
De studie ziet in stadsverwarming, een goed middel om energie
te besparen, maar vindt dat aardgas hierbij niet mag worden
gebruikt, omdat het voor de huishoudingen moet worden gereser
veerd. De studie pleit voor aanwending van steenkool voor de
stadsverwarming. Het geïntegreerde kolenvergassingsprocédé
zou heel goed voor stadsverwarming kunnen worden toegepast.
Op Caragao is de Antillian Soap Co
begonnen met de produktie van verschil
lende soorten zeep voor huishoudelijke
doeleinden. In de fabriek is een bedrag
van NA ƒ4,5 mln geïnvesteerd, aldus de
Antillian Soap Co. Behalve de Curagaose
families Halabi, Pinedo en Blok neemt de
Nederlandse Parthicipatie Maatschappij
voor de Nederlandse Antllen deel in de
maatschappij. Deze participatiemaat
schappij staat onder directie van de Natio
nale Investeringsbank. De technische ken
nis voor de opzet van de fabriek is afkom
stig van de Nederlandse zeepfabrikant
„De Klok” (eigendom van Douma Verenig
de Bedrijven BV in Etten-Leur).
De heer Smits wees erop dat in tegen
stelling tot wat in sommige persberichten
is gepubliceerd, het bedrijf de overheids
steun niet zal gebruiken voor de uitbrei
ding van de buitenlandse handelsketen,
maar het uitsluitend zal aanwenden voor
de financiering van het behoud van de
werkgelegenheid in Nederland en om de
verliezen af te dekken.
Macintosh bezit 68 eigen detailhandels-
verkooppunten in België, Frankrijk, Span
je en Portugal. Er zijn volgens drs. Smits
wel plannen deze handelsketen in de ge
noemde landen vijf a zes per jaar uit te
breiden.
Behalve in Nederland produceert Ma
cintosh ook in België en in Portugal. In
België echter heeft het bedrijf al een aan
tal ateliers gesloten.
De miljoenen verliezen die Macintosh in
Nederland maakt, drukken volgens Smits
op de totale winsten van het concern. Ma
cintosh heeft het afgelopen jaar als con
cern vijf miljoen gulden winst gemaakt,
maar dat was na aftrek van de Nederland
se verliezen, aldus Smits. In die winst zit
ook een belangrijk gedeelte overheidssub
sidie.
DEN HAAG. (ANP). In een studie van twaalf bedrijven,
instellingen en instanties, gecoördineerd door TNO en het Ener
gie Studie Centrum Nederland, wordt gevraagd om een snelle
beslissing over de positie van de kernenergie. Als rond het jaar
2000, aldus de studie, niet ongeveer tien procent van de energie-
produktie met behulp van kerncentrales kan worden opgewekt,
zal dit een extra aanslag betekenen op de nog resterende aard
gasreserves of een nog groter gebruik van steenkool nodig zal
maken.
AMSTERDAM (ANP). Investco in
Brussel, een dochteronderneming van de
Belgische Kredietbank, blijkt de instelling
te zijn die de aandelen van Cultuurmaat
schappij Serbadjadi wil kopen. Dit heeft
Effectenkantoor E. van Wijngaarden en
Co. meegedeeld. Het bericht aan aandeel
houders zal begin volgende week verschij
nen, aldus de woordvoerder van Van Wijn
gaarden.
Het Brabantse PvdA-Statenlid H. de Klerk
heeft om een uitgebreid grondwateronder-
zoek verzocht. Vier jaar geleden zijn er
volgens de heer De Klerk bij de Belgische
plaats waar de chemische stortingen heb
ben plaatsgevonden twee mannen gestor
ven. Een woonde vlak bij de put waar het
vuil gestort was, de ander, had in de put
gezwommen. De doodsoorzaak is nooit
vastgesteld.
Het verlies van Asselbergs Holland
(ijzergieterijen) is vorig jaar opgelopen
van 3,9 mln tot 8 mln. Ook dit jaar
verwacht de directie weer een belangrijk
verlies te lijden, maar dit zal geringer zijn
dan over 1977. Over 1979 zal naar verwach
ting evenmin een positief resultaat kunnen
worden verkregen. Eerst in 1980 zal het
bedrijfsresultaat positief kunnen zijn. Een
positief resultaat kan al worden bereikt bij
bestendiging van de huidige ongunstige
marktsituatie. Een rendement zal echter
slechts kunnen worden bereikt na balans
sanering, aldus de directie in haar jaar-
verslag.
Tussen de directies van Koninklijke Tijl
in Zwolle en drukkerij Twentsche Courant
in Hengelo worden gesprekken gevoerd
over hechter samenwerking tussen de be
drijven. Grondslag voor deze samenwer
king zou moeten zijn een wederzijdse min-
derheidsdeelname in eikaars aandelenka
pitaal. De directies hebben dat gisteren
bekend gemaakt.
Gelet op de te verwachten bijdragen van
de deelneming Muiden Chemie acht de
Koninklijke Nederlandsche Springstof-
fenfabrieken N.V. het aannemelijk dat het
dividend over 1978, onvoorziene omstan
digheden voorbehouden, gelijk of nage
noeg gelijk aan dat over 1977 zal zijn. Over
1977 wordt, zoals eerder bekendgemaakt,
een dividend voorgesteld van 25 pet tegen
20 pet over 1976. Evenals in vorige jaren
was ook in 1977 de KNSF, wat haar inkom
sten betreft, aangewezen op huur- en be-
leggingsopbrengsten
Eind mei waren er in Noorwegen 13.900
werklozen, 8.000 mannen en 5900 vrou
wen aldus is gisteren van officiële zijde
bekendgemaakt. Een maand eerder was
het aantal veel hoger geweest, namelijk
17.800 (11.100 mannen en 6700 vrouwen).
Het totaal van eind mei was 300 lager dan
dat van precies een jaar eerder.
Zowel de in- als de uitvoer is in de eerste
vier maanden van dit jaar ten opzichte van
1977 gestegen: de invoer met vijf en de -
uitvoer met drie procent. In voorlopige
cijfers van het Centraal Bureau voor de
Statistiek uitgedrukt werd in die maanden
voor 37,4 miljard gulden ingevoerd en ging
voor 36,3 miljard gulden aan goederen
naar het buitenland. Daarbij zijn niet
aardolie en aardolieprodukten, schapen
en vliegtuigen begrepen, omdat die aan
sterke fluctutaties onderhevig zijn.
In het eerste kwartaal van dit jaar is de
consumptie van de Nederlandse bevolking
met bijna vier procent gestegen, een onge
veer even grote stijging als die van 1976 op
1977. Het door het CBS samengestelde
indexcijfer van de consumptie per hoofd
van de bevolking steeg van 110 voor het
eerste kwartaal van 1976 naar 114 voor het
eerste kwartaal 1977 en 118 voor het eer
ste kwartaal 1978. Het gebruik van voe-
dings- en genotmiddelen, dat van 1976 op
1977 vrijwel stabiel was gebleven, steeg dit
jaar met bijna vier procent (indexcijfer
109 tegen 105 voor het eerste kwartaal van
1977). De stijging van het verbruik van
duurzame consumptiegoederen was daar-
entegen minder groot dan verleden jaar.
GRONINGEN (ANP). Op de jaarre
kening van de provincie Groningen is
miljoen aangetroffen, die ten on
rechte is afgeschreven. Tot deze conclu
sie komt het hoofd van de Provinciale
Accountantsdienst in Groningen, de
heer G. Strijker. Hij onthoudt daarom
zijn goedkeuring aan de rekening over
1976, omdat hij een rekening „waaruit zo
duidelijk is gebleken dat de uitkomst
door manipulaties is beïnvloed, niet
kan, mag en zal goedkeuren”, aldus de
accountant in zijn vernietigend rapport.
0 0.S
- 22,M
Ob lit
)0 374,
Zoals gemeld is, had Macintosh in een
eerder stadium 15 miljoen gulden van de
overheid gevraagd om de Nederlandse
vestigingen (waar in totaal 2700 mensen
werken) in afgeslankte vorm met 265
werknemers minder, te kunnen laten
voortbestaan. Volgens drs. A. N. A. M.
Smits, lid van de raad van bestuur van
fond» Macintosh, begon het verlies in deze vesti
ging al tegen de tien miljoen gulden per
jaar aan te lopen. Van die 15 miljoen zou
Macintosh eventueel de helft terugbetalen
als het weer wat beter ging bij de Neder
landse vestigingen. De regering echter be
sloot in mei de steunaanvraag niet te hono
reren. Hiermee kwam de werkgelegenheid
in gevaar van 750 werknemers bij de ate-
,oo 445,t liers in Stein, Susteren, Tilburg en Em-
men.
port gevraagd, zo meldde radio-Noord
gisteravond.
Accountant Strijker deed twee jaar
geleden ook al stof opwaaien, doordat hij
zijn accountantsrapport voorzag van en
kele kritische kanttekeningen. Hij ver
weet ook toen verscheidene gedeputeer
den overmatig drankgebruik en het de
clareren van te hoge reis- en onkostenno-
ta’s.
Oud-gedeputeerde L. J. Bartelds
meent dat Strijker praat zonder verstand
van zaken. „Deze accountant heeft”, al
dus Bartelds, „bovendien niet tot taak
onze declaraties te beoordelen, maar al
leen te controleren of de bedragen wel
kloppen”. De reiskosten, die hij voor zijn
vrouw op provincierekening gemaakt
zou hebben, zijn naar zijn mening reeds
lang met de provincie verrekend. Bar
telds: „Deze man begrijpt blijkbaar niet
dat je na afloop van een dag inspannend
vergaderen, niet wilt volstaan met een
belegd broodje.
Strijker heeft in zijn inleiding geen
goed woord over voor verscheidene ge
deputeerden en topambtenaren. Over de
gedeputeerden Bartelds en Heering zegt
hij: „Het begint er zo langzamerhand op
te lijken dat zij zijn belast met het testen
van restaurants”. Het hoofd van het bu
reau voorlichting en public relati
ons, de heer A. Boerma, is volgens
Strijker „topscorer en kampioen van ho-
De vakbonden vonden dit onaanvaard
baar en kwamen vorige week vrijdag met
het bedrijf overeen dat het opnieuw met
een steunaanvraag naar de overheid zou
stappen, maar ditmaal mede vergezeld
van een alternatief plan voor handhaving
van de volledige werkgelegenheid. Dit
plan is gisteren aan de industriebonden
voorgelegd en die zijn hier volgens be
stuurder P. H. Boselie van de Industrie
bond NKV in grote lijnen mee akkoord
gegaan. Ook de bonden zullen een gesprek
aanvragen met de ministers van Economi
sche- en Sociale Zaken.
Zowel Macintosh als de betrokken vak-
I bonden gebruiken een uitspraak van ex-
I minister Lubbers (Economische Zaken)
I als wapen in de strijd voor overheidssteun.
I De oud-bewindsman heeft vorig jaar
Parley B.V. in Dokkum (brei- en hand-
werkgarens) heeft gisteren werktijdver
korting aangevraagd voor alle 210 werkne-
mers en wel voor de helft van de werktijd.
Het bedrijf heeft gisteren bovendien sursé
ance van betaling aangevraagd. De direc
tie hoopt met deze maatregelen tijdsruim
te te krijgen voor besprekingen over reor
ganisatie. Daarvoor is overheidssteun aan
gevraagd.
De Watermaatschappij Zuidwest-
Nederland stelt een onderzoek in naar de M
eventuele vervuiling of zelfs vergiftiging
van het grondwater in de Belgisch-
Nederlandse grensstreek. De aanleiding
tot dit onderzoek is een storting van giftig A
chemisch afval, nu ongeveer vier jaar gele
den nabij het Belgische plaatsje Stabroek.
(Van onze redactie economie)
I AMSTERDAM. De omzet in de post-
orderbranche is in 1977 minder gestegen
dan in 1976, achtereenvolgens 10 en 20
procent. Volgens de Nederlandse Postor
derbond zijn mogelijke oorzaken de alge
mene economische situatie en wellicht
ook de beperkingen bij de invoer van
textielgoederen van buiten de EEG.
De postorderbedrijven hebben er waar-
dering voor dat de PTT-tarieven dit jaar
S niet zullen stijgen. De totale postorderom-
zet in 1977 bedroeg ongeveer één miljard
I gulden.
Bl’NNIK (ANP). De in de wandelgan
gen tot nu toe als „tweekip” aangeduide
combinatie van Fri-ki (onderdeel van Ce-
becoi) en Bekebrede (onderdeel van Mene-
ba) is sinds maandag officieel gestart on
der de definitieve naam „Pluimvee Kom-
binatie Nederland Plukon bv”.
In Plu
kon zijn nu opgenomen de voormalige
bedrijven van Bekebrede in Barneveld en
Gedemsvaart en de voormalige bedrijven
'"an Fri-ki in Boxmeer, Oosterwolde en
Wezep. Het hoofdkantoor is voorlopig ge
vestigd in Zevenaar, maar zal later ver-
•noedelijk worden overgebracht naar
Barneveld. Het bedrijf heeft 1125 werkne
mers.
