15
m
I
r
2
- ko
door Peter Heerkens
ID
Andere koersen
door Jan Preenen
Tien bergritten
Veel bereikt
Gevoelig
Geen hekel
M Mi
Conformeren
aor
In w
Het zijn drukke tijden voor de sportliefhebbers. Amper bekomen van de
evolutie in de wielersport de Tour-formule op de tocht heeft gezet.
ie-
N0-
n
)-
LA
3E3I
telijk
oor
oor
ing
lijk
rbij
jn-
le
len
sn
Ie
Tegen beter weten in heeft Guillermo Vilas zich toch weer aangemeld voor de tenniskampioen
schappen op „Wimbledon”, die op maandag 26 juni van start gaan. Terwijl van Björn Borg
Monsieur Jacques Goddet is een vriendelijke man. Heel wat humaner dan
zijn voorganger Henri Desgrange (in 1934 op 78-jarige leeftijd overleden); de
grondlegger van de Tour de France die in de wielergeschiedenisboeken voor komt
als een pure dictator. Jacques Goddet, 73 jaar oud en in Leiden aan de start van
zijn 32e Ronde als koersdirecteur, heeft veel vriendelijkheid in zich en hij bewees
het met het routeschema voor de 65e Tour de France.
ZJ- l
spanningen rond het wereldkampioenschap voetbal, moeten ze er deze
week weer tegenaan met twee nieuwe evenementen: Wimbledon en de Tour
de France. Maandag start het beroemde tennistoernooi in Engeland met
Björn Borg in de rol van grote favoriet. De blonde Zweed gaat jacht maken
op het record van Fred Berry die als enige Wimbledon driemaal achtereen
won: 1934, 1935 en 1936. Op zijn weg naar dat succes, krijgt Borg
vermoedelijk Jimmy Connors als zijn grootste concurrent. Onze sportredac
teur JAN PREENEN, die het Wimbledon-toernool gaat bijwonen, maakt
duidelijk door een verhaal over Vilas dat Wimbledon iets apart Is.
De Tour de France trekt dit jaar in Nederland bij de start al meteen grote
belangstelling vanwege het feit dat Leiden als vertrekplaats fungeert.
Donderdag beginnen daar 110 renners (elf ploegen van tien) aan 3950 zware
fietskilometers. Onze sportredacteur PETER HEERKENS, die de Tour de
France van nabij gaat volgen, oordeelt in zijn voorbeschouwing dat de
verwacht mag worden dat hij in Londen voor de derde maal in successie de titel zal opeisen, zal
Vilas hoogstwaarschijnlijk slechts een bijrolletje mogen vertolken. Gras is voor hem nog altijd een
materie, die hem niet kan inspireren tot het hogeschooltennis, dat hij op gravel wel kan etaleren,
zij het nog slechts sporadisch in vergelijking met 1977.
jr
I
rne
Ronde van Fran
meer alleen zalig
itie
'X,
De belangen verlegden zich, onder de
Vilas kansloos
op Wimbledon
en
en.
I
■v
i
In eerste aanzien lijkt de Tour ook aan
inhoud gewonnen te hebben met het spek-
taculaire nummer van een ploegentijdrit
de France een belangrijk nieuw element
bezorgden, is een dergelijk zware op
dracht in deze specialiteit nooit verstrekt.
over 153 kilometer op de vierde dag, maar
de schijn bedriegt. Goddet introduceert
hiermee geen nieuwtje maar een voor
oorlogs gebruik van Desgrange die in de
jaren ’20 overging tot dit onderdeel om de
monotonie van de vlakke ritten te breken.
Bovendien telt voor het klassement alleen
een tijdsvergoeding die men toekent aan
de renners van de vijf snelste ploegen (60
seconden, 45, 30, 20, 10) wat betekent dat
deze tijdrit nooit van direct grote invloed
zal zijn omdat alle bergetappes nog moe
ten volgen. Opzienbarend is evenmin het
totale pakket individuele tijdritten dat met
175 kilometer, verdeeld over vier keer,
weliswaar opvalt maar niet schokkend af
steekt bij vorig jaar toen het totaal 150
bedroeg. Feit is echter wél, dat met de
uitbreiding van 25 kilometer meer even
wicht bewerkstelligd wordt in kansrijke
momenten tussen sprinters en klimmers.
Met die conclusie eigent de kleine, felle,
Fransman op nogal onbescheiden manier
voor de Tour de France de kamprechters-
plaats in de wielersport op, maar die tijd is
voorbij. Men kan dat betreuren maar niet
eraan voorbij gaan. Natuurlijk levert de
zondere Ronde wat een verkeerde voor
stelling van zaken is. De Tour de France
immers bouwde een reputatie op een ver
schrikkelijk zware fietsopdracht: dorst lij
den onder een verstikkende zon, de wielen
laten draaien op door de hitte tot stopverf
geworden asfalt en als nietig mens op een
kilo of acht fiets groot worden in de ber
gen. Dat is de definitie van de Tour sinds
1903, zodat vastgesteld kan worden dat
deze Ronde van Frankrijk er een is vol
gens beproefd recept en niets meer. Levi
tan echter denkt er anders over. „Wanneer
het zelfs nu nog aan echte grote strijd gaat
ontbreken”, zegt hij, „dan zullen we helaas
moeten concluderen dat de wielersport op
sterven na dood is”.
De gebeurtenissen liepen vader Vilas toen ook
uit de hand. Hij had graag gezien dat zijn zoon
dezelfde weg zou opgaan als hij en ook advocaat
zou worden, maar Guillermo liet de school in 1973
voor wat die was en stortte zich volledig op het
tennis, een sport waarin hij geleidelijk aan naar de
(sub)top doordrong. Via overwinningen in Gstaad,
Hilversum, Toronto, Louisville en Teheran stelde
hij zich in 1974 krachtig voor, maar daar leek het
de jaren daarop bij te blijven, omdat hij niet
bestand leek tegen de druk van de grote evene
menten.
Zo ging-hij op Forest Hflls tegen de-Span jaard-
Jacques Goddet
Tour de France een uniek stuk wielersport
dat door nostalgie en commercie gedreven
coureurs magnetisch blijft trekken. En dat
ook het naar heroïek hunkerende publiek
de moed voorlopig zeker niet zal verliezen,
werd vorig jaar bewezen met een miljoe
nenrecord aan kijkers ondanks langdurig
gemis aan grote strijd. De Tour vormt een
hoofdstuk apart, doch in de evolutie van
de wielersport is het zeker voor de cou
reurs niet meer zaligmakend.
5-
Het aantal eindstrepen op een col doet
tegen het decor van Goddets dreigement in
de vorige Tour ook nogal revolutionair
aan, maar eveneens ten onrechte. Tegen
over de vier finishes van nu staan er bij
voorbeeld vijf in 1976. Zo uniek is het dus
allemaal niet, maar toch wacht de renners
een bijzonder zware taak. Tien bergritten
onderbroken door slechts één rustdag, is
een uitermate lastige klus. Bovendien: bei
de rustdagen zijn pal voor bergetappes
geprogrammeerd wat betekent dat er van
echt luieren weinig kan komen omdat ter
voorkoming van stijfheid van de spieren
een aantal kilometers gedraaid zal moeten
worden dat het dagelijkse gemiddelde be
nadert.
Dat neemt niet weg dat de Roemeen al veel heeft
bereikt sinds de twee-eenheid Vilas/Tiriac drie
jaar geleden tot stand kwam. Tevoren was de in
Mar del Plata als zoon van een advocaat geboren
Guillermo Vilas voornamelijk aangewezen op Feli
pe Locicero, een leraar van de door zijn vader
geleide Club Nautique. Als negenjarige al was hij
een van de betere Argentijnen in zijn leeftijdsklas
se, maar leek toch voor de tennissport verloren te
gaan, omdat hij zich meer aangetrokken voelde tot
het voetbal.
het
iel
g
Uiteindelijk bleek hij echter gevoelig voor het
argument van zijn-ouders en-Locicero dat-hij -ale
4e
ig.
„Ik heb geen hekel aan geld, ik kan het altijd wel
gebruiken, maar echt belangrijk vind ik het niet”.
Dat neemt niet weg dat Vilas behoorlijk actief is
geweest op het gebied van onroerend goed. In
eigen land heeft hij in Olivos bij Buenos Aires een
huis dat. omringd is door water en ven-waaruit-hif
die hij in januari opliep tijdens het Masters-
toernooi in New York en op het feit dat hij als
enige van de topspelers geen verklaring wilde
ondertekenen, van de spelersvakbond ATP, die er
op neerkwam, dat de desbetreffende speler niet
langer exhibities zou spelen, als dat ten koste zou
gaan van een door ATP gesteund toernooi. Vilas
en zijn Roemeense manager Ion Tiriac hielden het
drie maanden voor gezien en doken nauwelijks op
de toernooivelden op. Er werd in Argentinië wel
getraind, maar te weining en Vilas zal toch het
wedstrijdritme moeten vasthouden wil hij de
woorden van Tiriac waarmaken, die tijdens de
„Masters” verkondigde: „Ik heb één a anderhalf
jaar nodig om Vilas zodanig te vormen dat hij
werkelijk de nummer 1 is. Als iemand Vilas dan
nog verslaat, zal ik hem de hand schudden en
zeggen, u bent een fenomeen”.
de heuvels van Uruguay kan zien. Voorts heeft hij
zich in navolging van Borg een appartement aan-
tennisser een grote toekomst voor zich had. Pas
later zou Guillermo Vilas tot de ontdekking komen
dat je „als tennisser creatiever kunt zijn dan als
een schilder”. „Er is zoveel. De verscheidenheid
aan rackets, de verschillende soorten banen, het
weer, de tegenstanders, het effect, de snelheid van
de bal”.
vaart waarmee de sponsors hun reclame
bedreven, naar andere koersen. Renners
veranderden van mentale en technische
thans als uiterst serieuze wedstrijden) en
met het onvoorwaardelijk willen afzien
ligt het in deze moderne tijd ook anders
dan in de periode waarin de Tour echt
groot werd. In die essentie lijkt ook de
grote vergissing van Felix Levitans op
merking te liggen. De organisatie namelijk
kan het beeld van de koers niet meer
bepalen door de opdracht te verzwaren
omdat de renners die onvoorwaardelijk
strijd willen leveren zoals in de gouden
jaren niet meer bestaan. Hoezeer de
veranderingen in de wielersport zich vol
trokken blijkt aan de vooravond van deze
Tour. Door angst voor een confrontatie
met de grondbeginselen van een Ronde
van Frankrijk óf door andere seizoenop-
bouw, ontbreken er té veel vedetten: Fran
cesco Moser, Roger de Vlaeminck, Gibi
Aanvankelijk beloofde die opzet veel
onheilspellends voor de deelnemers toen
ze zich vorig jaar de oprechte boosheid
van Goddet op de hals haalden door voort
durende lamlendigheid tussen de Pyre
neeën en de Alpen. In een vlammend arti
kel tijdens de Tour, in het organiserende
sportblad L’Equipe, bereidde Goddet de
renners voor op een venijnige strafmaatre
gel: een niets ontziend draaiboek in 1978.
„Vernieuwingen”, predikte de opgewon
den Goddet toen, „die de coureurs zullen
verplichten tot het uiterste te gaan”.
Eenmaal achter het bureau om de plan
nen uit te werken, pakte de aimabele wie-
lerbaas de zaken echter minder spectacu
lair aan dan waar het in juli vorig jaar
naar uitzag. De vernieuwingen bleken
voornamelijk te bestaan uit veranderde
bonificatiesystemen die nogal wat rekena-
rij vragen, Zo is de tijdsvergoeding voor de
eerste drie van een etappe vervallen en
wordt in plaats daarvan onderweg bonifi
catie uitgedeeld. Dat gebeurt met een inge
wikkeld systeem: 20 seconden voor de ren
ner die op de plaats van de vliegende spurt
tenminste 20 seconden voorsprong heeft
als solo-rijder of als eerste van een kop
groep die niet groter is dan een-vijfde van
het nog in koers zijnde aantal renners.
i
geschaft in Monaco en verder zou hij nog de hand
hebben kunnen leggen op een huis aan de Champs
Elysées in Parijs. fr
Een aardige belegging voor iemand, die het in
1974 nog moest doen met een „inkomentje” van
209.000 dollar en inmiddels alle records heeft ge
broken met een inkomen van ruim 764.000 dollar.
Om zover te komen verzekerde Vilas zich in 1975
van de steun van Tiriac, die de opdracht kreeg om
van de Argentijn de belangrijkste tennisser te i
maken. Tiriac veranderde de stijl van Vilas, leerde
de Zuidamerikaan een efficiëntere wijze van ser
veren, zorgde er voor dat hij agressiever werd door
zich meer aan het net te manifesteren en zich ook
beter te concentreren.
Vilas was immers altijd de jongen, die zich
alternatief opstelde, enigszins afstand nam door
het opstellen van gedichten en het spelen op drums
en fluit. Een speler ook, die er vanuit ging dat je
tegenstander ook je vriend is en dat je op de eerste
plaats sportman bent en dan pas prof. Helemaal
veranderd is Vilas niet. Vorig jaar juni had hij zijn
uitschakeling in de eerste ronde van het internatio
nale toernooi in Nottingham onder meer te danken
aan zijn sportieve gedrag. Tot tweemaal toe wei
gerde hij namelijk van een fout van een lijnrechter
te profiteren: „Ik wil geen punten, die mij niet
toekomen”.
Dat neemt niet weg dat hij zich op vele andere
punten steeds meer lijkt te gaan conformeren met
het wereldje om hem heen. Een wereldje, waarin
hij zich vorig jaar plotseling enkele maanden als
de nummer 1 manifesteerde, nadat de pers hem al
bij de verliezers had gerangschikt. Die toonaange
vende positie is Vilas als gevolg van zijn rustperio
de begin dit jaar inmiddels allang weer kwijt. Van-
het zelfvertrouwen, waaraan Tiriac hem had ge
holpen was in Parijs niets te merken, de passeer-
slagen bleven achterwege en de volleys bleven tot
een minimum beperkt, omdat Vilas maar zelden
de baseline durfde te verlaten.
Omdat hij op zijn eigen terrein, het gravel al niet
al te best uit de voeten kwam, valt er van Vilas op
het gras van Wimbledon al helemaal niets te ver
wachten. Bepaald niet overtuigd van zichzelf het
hij na afloop van het toernooi in Parijs weten: „Ik
zal nu gaan spelen op gras. Twee weken lang. Niet
in toernooien, omdat dat toch geen zin heeft als je
tegen spelers komt te staan, die vertrouwd zijn
geraakt met dit soort banen, maar via trainings-
partijtjes. Ik geloof niet dat het genoeg zal zijn om
-ever-te-schakelen, maarTk izaHret pröbëTén”
Vorig jaar werd de Argentijn de keizer genoemd
van de langzame banen, op welke pistes de bal wat
i hoger opspringt, de rally’s langer duren en de
dollars voor types als Vilas gemakkelijker kunnen
worden opgeraapt. Van de 34 toernooien, waarin
hij uitkwam, won hij er 24, waarvan 8 op rij. Zijn
verdiensten: 766.065 dollar, inkomsten van exhibi
ties en reclame niet meegerekend. Minstens zo
belangrijk als het geld dat hij eraan overhield was
voor Vilas vorig jaar echter het feit dat hij in Parijs
en Forest Hills wist aan te tonen wel degelijk ook
het grote werk aan te kunnen.
Jarenlang gold Vilas als een talent. Toen hij het
echter steeds vaker op belangrijke momenten het
afweten werd hij in de pers beschreven als ie
mand, die verlamd raakte als het grote succes
binnen bereik kwam. „Mijn moeder las dat een
keer en dacht dat ik werkelijk verlamd was ge
raakt”, merkte Vilas op nadat hij dankzij een zege
op zichzelf, de pers en Brian Gottfried, die tijdens
de finale van de open Franse kampioenschappen
met slechts drie games was afgescheept, door
15.000 toeschouwers was gehuldigd.
Die overwinning betekende voor Vilas de start
van een uiterst succesvol jaar. waarvan nu alleen
nog maar de herinnering over is. Terug in Parijs
bleek Vilas deze maand namelijk geen schim van
de geweldenaar, die een jaar tevoren op de banen
van Roland Garros had huisgehouden. Nauwelijks
1 uur en 20 minuten mocht Vilas figureren in de
show van Björn Borg, die voor de dertiende maal
zijn meerdere bleek. Dat de inmiddels 25-jarige
I Vilas het nodige terrein heeft moeten prijsgeven is
I ^grotendeels terug te voeren op een enkelblessure.
Uitgangspunt van Goddet en Levitan: „Bo
nificatie voor de aanvallers en niet voor de
sprinters”. Heel wat opzienbarender is de
primeur van een 50 kilometer lange tijdrit
bergop: de 14e etappe die naar de top van
de Puy de Dóme voert. Sinds de tijdritten
in het begin van de vijftiger jaren de Tour Jammeren
„Wij hebben de renners weinig rust gela
ten”, benadrukt mededirecteur Felix Levi
tan het kernpunt van de moeilijkheids
graad. Hij sprak over dat aspect al eerder
trots en wel op zo’n manier dat de renners
van de weersomstuit gingen jammeren
waardoor het beeld groeide van een bij-
Manuel Orantes in de halve finale in 1975 nog
onderuit toen hij bij een voorsprong van 2-1 in sets
en 5-0 in games geen raad wist met maar liefst vijf
matchpoints. Op dat moment besefte Vilas dat hij
iemand achter zich nodig had die hem over het
„dode punt” zou kunnen helpen. Tevoren had hij
weliswaar wel eens gezegd dat hij geen echte
ambities had om een groot toernooi te winnen,
maar die visie wisselde hij al gauw in voor een
zakelijker standpunt, zoals hij in de praktijk ook is
teruggekomen op zijn uitspraak dat „geld hem niet
echt interesseert”.
Baronchelli, Didi Thurau, Guiseppe Sa-
ronni en Johan de Muynck (die in de Giro
bewees dat hij in de Tour voor aardig wat
instelling: de seizoen-opbouw werd anders koersverlevendiging had kunnen zorgen),
(trainingskoersen van vroeger gelden
Goddet en Levitan zouden er goed aan
doen zich eens druk te maken over de
veranderde mentaliteit en seizoenaanpak
van de renners. Vanuit die hoek werken
aan een Touropzet die niet zoveel vedetten
thuis houdt als nu, lijkt heel wat zinvoller
dan goochelen met bonificatiesystemen.
Er zou dan ook een goede bijdrage gele
verd kunnen worden aan de verbetering
van de strijdlust want het is nu eenmaal
nog steeds zo dat niet het parkoers maar
de coureurs de wedstrijd maken. In hun
beschouwingen op deze Tour, is door de
groten al zó moeilijk gedaan dat hun hou
ding grote voorzichtigheid belooft. Lang
durige, pittige, strijd in de komende weken
zal derhalve een aangename verrassing
zijn.
N
i
Z.
-
