a
TERREURACTIE TEGEN REGIME VAN SMITH
IRA vermoordt
oud-sergeant
Israëlische regering verwerpt
Gevangenisopstand: 7 doden
Meer Franse
kerncentrales
voor Iran
Twee doden bij
blikseminslag
Helikopter stort
neer: 9 doden
Weer poging tot
zelfmoord Wagner
j
1
I
1
I
f
a
1
f achtergrond
vredesvoorstel van Egypte
Haat-liefde tussen Noord- en Zuid-Jemen
Be
«aas
ONTDEKKING
CITATEN
DROEVIGE OOGST
BRUG STORT IN:
ZEKER 7 DODEN
Dissidenten in
Polen aangehouden
1
Gruwelverhalen
Moeilijk bewijsbaar
dl
Hl
2
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 8
MAANDAG 26 JUNI
door Nico Scheepmaker’
on
OW
(Van onze redactie buitenland)
(Van onze redacteur in Rhodesië,
Karl Breyer)
BEIROET. De moord afgelopen zaterdag op de Noordjemeniti-
sche president, luitenant-kolonel Ahmed Houssein al Ghachmi,
vestigt de aandacht weer eens op de haat-liefde-verhouding tussen
Noord- en Zuid-Jemen. De twee landen zijn ideologisch gezien
eikaars tegenpolen: het noorden feodaal-conservatief, nog sterk
gericht op de islam en pro-Saoedisch, het zuiden revolutionair,
seculier en geregeerd door het enige puur-marxistische regime in de
Arabische wereld.
j
een
jven
is en
A|
1
a
SALISBURY. In de ernstig
ste terreuractie die de opstand
tegen het blanke regime-Smith in
Rhodesië tot nu toe heeft gekend,
hebben zwarte guerrillastrijders
in de nacht van vrijdag op zater
dag twaalf Britten mannen,
vrouwen en kinderen ver
moord.
-
trijfël
Guerrilla’s vermoorden 12 Britten
De guerrillastrijders behoorden, volgens
foto: een bewaarder houdt gevangenen onder schot.
F-
De grootste ontdekkingsreiziger aller tij
den is dr. John Aird van de afdeling analy
se van vreemde volkeren van het Ameri
kaanse bureau voor statistiek. Hij heeft
vorige week uitgerekend, dat China meer
dan een miljoen inwoners telt. Zijn cijfers,
schrijft de Washington Post, mogen be
schouwd worden als de betrouwbaarste
die er zijn. In The World Almanac Book
of Facts wordt het aantal Chinezen nog
steeds op „bijna 800 miljoen” geschat, dus
dat houdt in dat dr. John Aird door thuis
wat rekenwerk te verrichten een verloren
volk ter grootte van de bevolking van de
Verenigde Staten heeft ontdekt! Colum
bus was natuurlijk een prima ontdekker,
alle lof!, maar toen hij op 12 oktober 1492,
om twee uur ’s middags, een van de Baha
ma Eilanden in zicht kreeg en daarmee
„De Nieuwe Wereld” ontdekte, ontdekte
hij alles bij elkaar toch maar een fractie
van het aantal „Amerikanen” dat dankzij
de gestegen bevolkingsgroei nu in Amerika
woont, en dus ook maar een fractie van het
aantal mensen dat dr. John Aird in China
ontdekte. Nog af gezien van de vraag of je
een werelddeel kan ontdekken waar al
lang mensen wonen die hun land ontdek
ten door er geboren te worden, en die op
hun beurt kunnen claimen dat zij op die
12e oktober de eerste Europeaan ontdek
ten.
8. Een voetbalmaniak praat de bal
vaak mis. (Hugo Olaerts).
9. Ik had een dodelijk schot als ik op
eigen doel terugspeelde. (Godfried Bo
mans).
10. Voetbalstadions zijn net sponzen.
Ze zuigen alle mensen naar binnen of naar
de beeldbuis toe. (Seth Gaaikema).
11. In het voetbalstadion huilen 50.000
toeschouwers hysterisch om een afge
keurd doelpunt. Ondertussen liet ergens
een monnik zich op straat levend verbran
den, in alle stilte. (Clem Schouwenaars).
jurde,
rijt en
rkant.
ik van
•in zij
reg 75
euvre
auto,
gesla-
richt
zaak
bank
snde
>llec-
i de
luid
elde
het
de
Degene wiens vrijlating werd gevraagd
is de 28-jarige Olympische zeiler Blazej
Wyszkowski, die al sinds 29 dagen in
Gdansk in hongerstaking is. Hij begon zijn
actie toen hij voor twee maanden in de
gevangenis werd gezet wegens het plegen
van verzet tegen de politie toen deze een
eind maakte aan een bijeenkomst van dis
sidenten.
De vier personen die werden aangehou
den, maakten deel uit van een groep van 30
die vlugschriften uitdeelde bij elf kerken
in de Poolse hoofdstad. Later werd nog
een vijfde man opgepakt in verband met
de pamflettenuitdeling.
TEHERAN (DPA). De Franse minis
ter van Buitenlandse handel, Francois
Deniau, heeft volgens het Iraanse blad
Kayhan meegedeeld, dat Iran nog vier
kerncentrales van Frankrijk zal kopen.
WARSCHAU (Reuter). De Poolse po
litie heeft gisteren in Warschau vier dissi
denten aangehouden, die aan kerkgangers
pamfletten uitdeelden waarin om vrijla
ting werd gevraagd van een medesstan-
der. Dit heeft een woordvoerder van de
dissidenten bekendgemaakt.
Deze installaties van elk 1200 megawatt
zouden met Iraanse olie worden betaald.
Er zijn al twee Franse kerncentrales in
Iran in aanbouw.
Over bijzonderheden van de transactie
zou nog worden onderhandeld. In het afge
lopen jaar steeg de Iraanse olieuitvoer
naar Frankrijk met 40 pet tot 1,48 miljoen
ton.
De Britten, zendelingen van de Pink
stergemeente die pas sinds negen maan
den werkzaam waren in de missiepost bij
Oemtale (in het oosten van Rhodesië,
dicht bij de grens met Mozambique) wer
den met knuppels, bijlen en messen afge-
maakt. Een vrouw bleef in leven en wordt
nu, ernstig gewond, in een ziekenhuis in
Salisbury verpleegd. Een man kon zich
schuilhouden, nadat hij door een van de
zwarte stafleden van de missiepost was
gewaarschuwd.
BRASILIA (DPA). De voormalige
plaatsvervangende commandant van de
Duitse vemietitngskampen Treblinka en
Sobibor in Polen, Gustav Franz Wagner,
heeft vrijdag een tweede zelfmoordpo
ging ondernomen. Dit heeft de politie van
Brasilia bekendgemaakt. Wagner zit in
een Braziliaanse gevangenis in afwach
ting van zijn insluiting.
Twee weken geleden heeft Wagner ook
geprobeerd zichzelf van het leven te bero
ven door het stuk maken van zijn brillegla-
zen en het inslikken van de scherven.
Vrijdag liep hij met zijn hoofd tegen de
tralies van zijn cel, maar hij liep slechts
onbelangrijke schrammen op. De politie
voorkwam dat hij nieuwe pogingen deed.
verklaringen van de autoriteiten in Salis
bury, tot het leger van de ZANU, de bevrij
dingsbeweging die onder leiding staat van
Robert Moegabe. Voordat de massamoord
begon hadden zij alle ongeveer 250 leerlin
gen van de bij de missiepost behorende
school en de eveneens zwarte leerkrachten
opgesloten in hun slaapvertrekken, na een
toespraak over de verwerpelijkheid van
het bewind van Smith en zijn overgangsre
gering in Salisbury. Vanuit de slaapzalen
konden de kinderen het gegil horen van de
slachtoffers, die op een voetbalveld bij de
school werden bijeengedreven.
De Britse minister van Buitenlandse Za
ken David Owen, die de „interne regeling”
en de gemengd blank-zwarte overgangsre
gering in Salisbury steeds heeft veroor
deeld, verklaarde zaterdag „diep ge
schokt” te zijn door de massamoord. Hij
deed een beroep op alle partijen in het
conflict in Rhodesië (d.w.z. de overgangs
regering en de guerrillabewegingen in het
Patriottisch Front) om de tafel te gaan
zitten om te onderhandelen over een wa
penstilstand.
Vrijdag werd intussen bekend dat in
Mozambique, dichtbij de grens met Rho-
De beschuldigingen van Noordjemeni-
tische zijde nu, als zou Zuid-Jemen de
hand hebben gehad in de moord vol
gens Noord-Jemen werd de president
gedood door een „booby-trap”, die een
speciale afgezant uit Aden in zijn koffer
tje bij zich droeg zijn door Zuid-Jemen
met kracht van de hand gewezen. Het
Iraakse persbureau „Ina” bericht vanuit
de Noordjememtische hoofdstad Sanaa,
dat Noord-Jemen na de moord de diplo-
Ethnisch verschillen beide landen
echter niet veel en al jaren lang zijn er
plannen voor een of andere unie tussen
Noord- en Zuid-Jemen. Van tijd tot tijd
werd zo’n complete fusie tussen noord
en zuid met veel vertoon uitgeroepen,
waar de legers van .ei de „provincies”
elkaar in het grensgebied binnen de
kortst mogelijke tijd weer in de haren
zaten.
Gisteren kwamen vanuit Rhodesië de
gruwelverhalen over de taferelen die een
groep journalisten, door de Rhodesische
militairen naar de plaats van de moord op
de Pinksterzendelingen gevlogen, aantrof.
De halfgekleden, verminkte lijken la
gen allen bij elkaar op het voetbalveld
van het missie-station. Daarnaast lagen
ook de „wapens” die voor de moord wer
den gebruikt: palen, stukken hout en zoge-
desië, in de nacht van 21 op 22 juni een
jonge Belgische landbouwdeskundige en
zijn vrouw zijn vermoord. De directeur
van de Voedsel- en Landbouworganisatie
van de VN, Edouard Saouma, maakte de
moord bekend, maar kon niet vertellen
onder welke omstandigheden de Belg, Luc
Hennebert, en zijn vrouwe waren omge
bracht. Later gaf de regering van Mozam
bique een verklaaring uit, waarin werd
gezegd dat de Henneberts samen met ze
ventien zwarte vluchtelingen uit Rhodesië,
zouden zijn doodgeschoten door Rhodesi
sche soldaten. De militaire woordvoerder
in Salisbury zei zaterdag dat hem niets van
een dergelijke actie bekend was.
matieke betrekkingen met Aden heeft
verbroken, een bericht dat tot nu toe
onbevestigd bleef.
Buurland Saoedi-Arabië, wiens rela
ties met Zuid-Jemen kort geleden na een
korte „flirtation” weer verkoelden tot het
niveau van openlijke vijandschap, heeft
als reactie op de moord een zeer duidelij
ke waarschuwing tegen „buitenlandse
inmenging in ons islamitisch zusterland”
de wereld ingestuurd. Zonder de rege-
President Al Ghachmi kwam negen
maanden geleden aan de macht na de
nooit precies opgehelderde moord op
zijn voorganger, kolonel Ibrahim Al
Hamdi. De moord op Al Hamdi werd
destijds toegeschreven aan conservatie
ve krachten in Noord-Jemen zelf, die
tegen Al Hamdi’s voorzichtige toenade
ringspolitiek met Zuid-Jemen waren.
Met de dood van de blanke missionaris
sen is het aantal blanke slachtoffers van
de oorlog in Rhodesië tot tweehonderd
gestegen. Tot nog toe werden 34 blanke
missionarissen gedood. In februari 1977
werden drie Jezuïetenpaters en vier Domi-
nicaner-nonnen op het missiestation Moe-
sanni in noordoostelijk Rhodesië eveneens
op beestachtige wijze vermoord. In de laat
ste drie weken stierven vier blanke missio
narissen een gewelddadige dood. Onder
hen bevonden zich twee onderwijzeressen
van het Leger des Heils uit Engeland, een
Duitse en een Zwitserse missionaris.
naamde „knobkerries”, een knots uit zeer
hard hout. Een van de vrouwen had de
krulpennen nog in het haar. Een drie
weken oude baby was met bloed bespat,
had bajonetsteken naast het oor en lag
bovenop zijn moeder. Een van de mannen
had nog een bijl in zijn stukgeslagen sche
del. De vrouwelijke lijken, die allen inge
slagen hoofden hadden, waren kennelijk
verkracht
De 250 kinderen van de missie werden
zaterdag allen door het Rhodesische leger
met bussen naar hun families terugge
bracht.
ring in het „godloze” Aden met name te
noemen, hield het Saoedische regerings-
communiqué „misdadige kringen, die
hun geloof hebben herroepen en hun
vaderland aan het buitenland hebben
verkocht” verantwoordelijk voor de
moord op Al Ghachmi. Een duidelijke
verwijzing naar het communistische re
gime in Aden.
Hoewel Adens directe betrokkenheid
bij de moord moeilijk is te bewijzen
de feodale structuur, de stammentegen
stellingen en het instituut van de poli
tieke moord in Noord-Jemen, vormen
een constante bedreiging voor iedere
machthebber in het land past een en
ander wel in de strategie van de Sovjet
unie. Moskou heeft zijn greep op Aden
recentelijk verstevigd, met een tweele
dig doel: het problemen scheppen voor
het pro-Westerse, anti-communistische,
olierijke Saoedi-Arabië (door middel
van bijvoorbeeld onrust en spanningen
in Noord-Jemen) en het veilig stellen
Het regeringscommuniqué noemt het
Egyptische voorstel om Jordanië en Egyp
te tijdelijk de heerschappij te geven over
die gebieden „een voorwaarde vooraf”
omdat pas na het overgeven van het ge
bied aan Egypte en Jordanië over de voor
waarden voor een veiligheidsarrangement
voor Israel zal worden onderhandeld. Met
•andere woorden: Egypte wil dat Israel
gebied opgeeft zonder vooraf garanties te
hebben voor zijn veiligheid.
toekomst van die twee gebieden zal zijn, of
er al dan niet een onafhankelijke Pales
tijnse staat komt. Israel kan gedurende die
tussenfase een militaire aanwezigheid op
de westoever en in de Gazastrook handha
ven, maar in geen geval daarna.
BALI (Reuter). Alle negen inzitten
den van een Indonesische legerhelikopter
zijn gisteren om het leven gekomen bij
een ongeluk dat zich kort na het opstijgen
van het vliegveld Bedoegoel in de mist
voordeed.
s jaar
rt (ge
ld om-
n hun
i Bijl-
:Lem-
geko-
legen.
:enbij
tomen
;ed de
p een
Den
lidden
□orde
agens
SAN SEBASTIAN (AFP). Door het
instorten van een brug over de rivier de
l'rumea in een plaats bij San Sebastian,
rijn gisteren in Spaans Baskenland zeker
■even mensen om het leven gekomen.
'Joord-
Johan-
>m het
;ed op
;eneen
t Hel-
zon-
i zijn
n. De
reden
iffeur
eurne
n zijn
llzinus
•gen in
jverle-
eerder
ngeval
ond te
werd
■en hij
MÜNCHEN (DPA). Zaterdag zijn tij
dens de bezichtiging van een toren in Beie
ren twee vrouwen door de bliksem getrof
fen en gedood. Hun twee begeleiders heb
ben levensgevaarlijke verwondingen op
gelopen.
De vier personen waren tijdens een on
weer aan de beklimming begonnen. Hal
verwege rustten zij uit op een overloop.
Daar werden zij door de bliksem getrof
fen.
van
om
g te
def
ers,
oun-
nde-
ioor
ge-
nke-
ijks-
nde
ieel-
ipra-
ofes-
p de
ooek
viele
:uur-
ig te
aeer.
n het
■n.
ee per-
jloord-
'e me-
ningse
•an hei
m het
aakten
Ziehier het elftal citaten dat ik uit een
tiental citatenboeken opdiepte. „Voetbal is
oorlog” van Rinus Michels wordt wel veel
geciteerd, maar blijkbaar nog niet in de
citatenboeken en dictionaries of quotati
ons. Het is, u zult dat met me eens zijn, een
droevige oogst. Maar dat komt ook omdat
er, vrees ik, slecht gezocht is door de
samenstellers. Vooral in de Engelse zon
dagsbladen vind je nog wel eens iets aar
digs, bijvoorbeeld laatst, nadat Schotland
van Nederland had gewonnen, maar toch
nog net uitgeschakeld werd. Een Hongaar
heeft toen gezegd, dat de Schotten een
oorlog hadden verloren en toen pas tot de
ontdekking kwamen dat zij de beschik
king hadden over de atoombom.
Geheel onaanvaardbaar voor Israel is
ook de idee om de toekomst van een Pales
tijnse staat geheel in handen van een Ara
bisch forum te leggen mogelijk een
Arabische topconferentie zonder dat
Israel daar zelf enige inbreng in heeft.
Israel heeft daarom het voorstel afgewe
zen, nog voordat het is ingediend, om te
voorkomen dat het een basis voor onder-
handelingen zou worden. Wat er van presi
dent Sadats vredesinitiatief nu over is, is
een voor hen volstrekt onaanvaardbaar
Israëlisch voorstel dat de status quo met
een ander pakpapier voor eeuwig wil
handhaven, en daartegenover een vol
strekt onaanvaardbaar Egyptisch vredes
voorstel, dat slechts met zijn Israëlische
tegenhanger gemeen heeft dat de toe
komst van de westelijke Jordaan oever
open laat.
De Amerikaanse vice-president Walter
Mondale zal tijdens zijn komende reis naar
het Midden-Oosten niet alleen Israel, maar
ook Egypte aandoen. Wat aanvankelijk
een goodwill-bezoek zou zijn ter gelegen
heid van de dertigste verjaardag van de
staat Israel, is daarmee tot diplomatieke
missie geworden. De Verenigde Staten
doen pogingen Israel en Egypte weer aan
de onderhandelingstafel te krijgen.
Mondale heeft „met plezier” een uitnodi
ging van president Sadat aanvaard om
hem 3 juli te ontmoeten. Mondale vertrekt
op 29 juni naar Israel.
gen) is
»n met
ren in
s aan
Het negental had zich bezig gehouden
met de voorbereiding van een bijeenkomst
op het eiland Bah van president Soeharto
en premier Lee Kuan Yew van Singapore.
Er waren geen personen uit Singapore
aan boord van het verongelukte hef-
schroefvliegtuig.
BELFAST (ANP). Een jarige man, die
zaterdagavond door een commando-
eenheid van het verboden Ierse Republi
keinse Leger (IRA) was ontvoerd, is door
het IRA vermoord.
De man, een oud-sergeant van het Britse
leger, is gedood, zo verklaarde het IRA,
omdat hij de veiligheidsdienst inlichtingen
verstrekte. De man had dit tijdens onder
vragingen bekend, aldus het IRA.
Bij een gevangenisopstand in de Mexicaanse stad Tijuana hebben zeven mensen, onder wie een bewaker, het leven verloren. Op de
Gedurende die tussenfase zal er met
Israel onderhandeld worden over de nodi
ge veiligheidsarrangemten, en zodra daar
over overeenstemming wordt bereikt zul
len de Arabieren onderling bepalen wat de
De stemming in het kabinet was zeer fel
en verontwaardigd: het toch al geschokte
vertrouwen bij de meeste Israëlische mi
nisters in de vredeswil van Sadat is er
niet groter op geworden. Waar het Israel
om gaat is dat het in het geheel niet van
plan is om de heerschappij over die gebie
den op te geven, niet vóór en niet na vijf
jaar, niet aan Jordanië en niet aan Egypte.
Tegelijk met de ontdekking van nog
even 200 miljoen Chinezen die per ongeluk
door een kier in de statistiek waren geval
len, kwam het bericht dat ook de Chinezen
naar de finale van het wereldkampioen
schap voetbal kohden en mochten kijken.
Daarmee kwam het aantal tv-
toeschouwers op anderhalf miljard. Je
mag dus rustig van een evenement spre
ken. Voetbal heeft de mensen in zijn greep.
Toch laat deze meest beoefende en meest
bekeken sport ter wereld weinig sproren
achter in het culturele leven. Ik beschik
over een tiental citatenboeken in diverse
talen, maar als je onder het trefwoord
„voetbal” kijkt, vind je niet veel bijzon
ders. Ik som ze even op:.
1. Profvoetbal is net een kernoorlog. Er
zijn geen winnaars, alleen overlevenden
(Frank Gifford).
2. Het leven was een vervloekte rot
zooi een voetbalwedstrijd met idereen
buitenspel en een weggestuurde scheids
rechter waarvan iedereen zei dat hij op
zijn hand zou zijn geweest. (Clyde Fitch).
3. Vijf dagen zult gij arbeiden, zoals de
bijbel zegt. De zevende dag is voor de Here
God. De zesde dag is voor voetbal en de
verkondiging van het woord en voor be
straffingen en dergelijke. (Anthony Bur
gess).
4. Ik zie de wereld als een voetbal die
door hogere machten heen en weer wordt
geschopt, waarbij ik me met mijn tanden
en teennagels vastklem aan de veters.
(Dan Leno).
5. Het leven zelf is maar een voetbal
wedstrijd. (Sir Walter Scott).
6. De verliezende voetbalploeg heeft
steeds af te rekenen gehad met een oneer
lijke scheidsrechter. (Eddy van Vliet).
7. Het doelpunt heiligt de middelen.
(Alec Beaufish).
(Van onze redacteur in Israel,
Jaap van Wessel)
JERUZALEM. De Israëlische rege
ring heeft een Egyptisch vredesvoorstel
afgewezen nog voordat het officieel is
ingediend. Afgaande op de tekst van het
gezaghebbende Egyptische blad El
Achram gaf de Israëlische regering gis
termiddag een officiële verklaring uit,
waarin het Egyptische voorstel onaan
vaardbaar wordt genoemd.
Er zouden nog meer mensen onder de
■esten van de brug zijn bedolven. Deze
begaf het op een moment dat zich op de
brug 40 a 50 mensen bevonden om te
kijken naar een wedstrijd tussen boten
’en sardinevissers. Er is ook een onbe
kend aantal gewonden.
ü- Volgens het Libanese dagblad An Na
har heeft de Israëlische premier Begin
nog maar enkele weken te leven indien hij
niet spoedig een hartoperatie ondegaat.
Het blad zegt „officiële kringen” als bron
te hebben.
Het Egyptische voorstel komt erop neer,
dat de westelijke Jordaanoever voor een
overgangsperiode van vijf jaar aan Jorda
nië in bewaring wordt gegeven, en de
Gazastrook voor een zelfde periode aan
Egypte.
van de Russische invloed vlak in de
buurt van het grote krachtenveld in de
„Hoorn van Afrika”.
Aden heeft de Somalische havenplaats
Berberra vervangen als Russische basis
en Zuid-Jemen vormt een ideale „link”
met het onder Russische en Cubaanse
invloed staande Ethiopië. Zuid-Jemen is,
onder Russische druk, het enige Arabi
sche land dat aan de kant van de Ethio-
piërs (en de Russen en Cubanen) tegen de
voor onafhankelijkheid strijdende Eri-
treërs vecht.
Het doel van Moskou is beheersing van
de ingang van de Rode Zee (Bab el Man
deb) en daarmee voor een groot deel van
de olieroute naar het Westen. Blijvende
onrust in het door Saoedi-Arabië tot nu
toe beschermde Noord-Jemen kan het
machtsevenwicht in het Rode-Zeegebied
in het voordeel van de Russen doen oms
laan.
President Al Ghachmi was tegen toe
nadering met Zuid-Jemen en werd als
pro-Saoedisch aangemerkt, een omstan
digheid die de Russen onwelgevallig was
en daarom moest hij verdwijnen. De poli
tieke verhoudingen in Noord-Jemen lij
ken op het eerste gezicht niet te zijn
veranderd: in Sanaa was het gisteravond
rustig. Een presidentiële raad van vier
man, onder leiding van kamervoorzitter
Abdel Karim al Archi, oefent het gezag
van staatshoofd uit, in afwachting van
nieuwe presidentsverkiezingen.
1 ^7 sa
I
I
«ic..
