Aanval op beleid van minister Owen
na moord op Britse missionarissen
Voor multiraciale verkiezingen
de weg naar vrede
politiek in Afrika toe
Volgens Europese deskundigen
té
"I
Amnestie-aanbod
president
Zaïre afgewezen
India wil verbod
op kernproeven
Cubaanse minister licht
Griekenland pas over ruim
negen jaar volledig EG-lid
Israel blokkeert
1
VLIEGTUIG
NEERGESTORT
IK ZAL ZE MISSEN
I
Egyptische regering:
CESARE MENOTTI
Vluchtelingenhelpers
in DDR veroordeeld
Ry
■m
3
BINNEN- EN BUITENLAND
JUNI
19 7 8
DINSDAG 27
door Nico Scheepmaker’
i
ictie
eval
Kritiek
■k
naal
x
4
•1
ugal
lion
den
rter
iven
- - -
trix
WINDHOEK (Reuter, AFP).
Zuid-Afrika is gisteren begon
nen met de inschrijving van kie
zers voor multiraciale verkiezin
gen in Zuidwest-Afrika (Nami
bië), dat eind van dit jaar onaf
hankelijk moet worden. De regi
stratie van de naar schatting
440.000 stemgerechtigden, onder
wie 99.000 blanken, zal ongeveer
drie maanden duren.
rval
8M1
K ^1111
Door een aantal ultra-rechtse conser-
MINISTER OWEN
in Namibië is begonnen
In Windhoek deelde een woordvoerder
i
Q
I Al die trainers op de bank, die zal ik ook
deerlijk missen. Helmut Schön bijvoor
beeld. Die langwerpige trouwe hondekop
met die pet op, de hoofdpersoon Wafwaf in
een kinderboek. Het merk hond heb ik niet
kunnen achterhalen. Is hij misschien de
verpersoonlijking van de oerhond, waar
over Rudy Kousbroek het heeft in zijn
inleiding bij „Stijloefeningen” van Ray
mond Queneau:
Van al die trainers met hun verbeten
zenuwen, hun vastgeketende emoties en
verboden dadendrang, was Helmut Schön
de oerhond. Dat herinnert me aan Sergej
Michaljkov, die ik een jaar of dertien gele
den bij Jaap ter Haar ontmoette. Aardige,
gezellige man, begaafd stotteraar („Ze stu
ren mij altijd maar naar het buitenland
omdat ik stotter, want ze denken dat ik
daarom eerst wel even zal nadenken voor
dat ik iets zeg”), voornamelijk schrijver
van verhalen, fabels en gedichten voor
kinderen in oplagen van tientallen miljoe
nen exemplaren, tevens secretaris van de
Moskouse Schrijversbond en een van de
verachtelijkste intellectuelen in de Sovjet
unie, groot lasteraar van mensen als Pas
ternak en Solzjenitsyn, die van mening
was dat er in ieder mens een bepaald dier
schuil ging. Hijzelf was een jachthond, zei
hij (een rake typering, als je achteraf be
denkt op hoeveel dissidente schrijvers hij
jacht heeft gemaakt), de balletdanser Con
rad van de Wetering was een eekhoorn,
Theun de Vries een vogel en Annie M. G.
Schmidt een mopshond. Helmut Schön
behoorde indertijd niet tot de genodigden
van gastheer Jaap ter Haar, maar op eigen
gezag kan ik u nu dus melden dat hij de
oerhond is, waarvan het beeld steeds va
ger zal worden.
oorse
i toen
n de
oerde
boor-
jen is
in het
e een
tudie
g tus-
Vol-
iu het
•naai-
BRUSSEL (AP) De oppositie tegen de
regering van president Moboetoe van Za
ïre heeft gisteren in Brussel laten weten
dat zij Moboetoes aanbod van amnestie
aan in het buitenland wonende politieke
ballingen heeft afgewezen.
Zij waarschuwt tegen dit „valse geluid
van de tiran Moboetoe” en wijst erop dat
de rebellenleider Pierre Mulele en de Ka-
tangese gendarmes, die vertrouwen had
den gesteld in een eerder gedane amnestie,
in Zaïre waren gedood zodra zij er terug
keerden.
Generaal Nicolas Olenga, die ook in het
aanbod had geloofd, was gegrepen en in de
gevangenis geworpen, aldus de verklaring.
De oppositiegroepen eisen het onmiddel
lijk aftreden van Moboetoe.
Een 11 man sterke Chinese militaire
I delegatie, geleid door chef-staf van het
leger en onderminister van Defensie Tsjin
Mao Tjem, is jongstleden vrijdag in de
Zaïrese hoofdstad aangekomen, aldus is
gisteren meegedeeld door het staatspers-
bureau AZAP.
Aangenomen wordt dat de Chinese dele
gatie in Kinsjasa is ter bespreking van een
vermeerdering van de Chinese militaire
hulp aan Zaïre.
Een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken verklaarde dat
een bekendmaking van de Israëlische re
gering, waarin zij een suggestie van presi
dent Sadat van de hand wijst „weer eens
doet twijfelen aan de werkelijke bedoeling
van Israel”. Deze suggestie betreft het te
ruggeven van de westelijke Jordaanoever
aan Jordanië en de strook van Gaza aan
Egypte.
„De houding van Israel”, zei de woord
voerder, „laat zien dat het zenuwachtig en
ongerust is geworden door de gunstige
internationale reactie op het in persverkla
ringen uiteen gezette idee van president
Sadat. Deze houding is een poging de weg
voor vredespogingen af te sluiten”. Hij
noemde het „vreemd” dat Israel een voor
stel afwijst „dat nog niet volledig geformu
leerd is” en voordat het op de hoogte is van
de details.
Het Etyptische ministerie van Buiten
landse Zaken is momenteel bezig het idee
van Sadat te verwerken in een volledig
plan, dat moet dienen als antwoord op een
verzoek van de Verenigde Staten. Functio
narissen zeiden gisteren dat het plan „bin
nen een week” in Washington op tafel zal
liggen.
President Carter van de Verenigde Sta
ten heeft kritiek op het Israëlische kabinet
geleverd omdat het „zeer teleurstellende
antwoorden” heeft gegeven inzake de toe
komst van de bezette gebieden en de Egyp
tische voorstellen heeft verworpen zelfs
voordat deze officieel zijn aangeboden.
Carter sprak zich uit voor een ontmoe
ting tussen de ministers van Buitenlandse
Zaken van Egypte, Israel en de V.S. tenein
de „een gemeenschappelijk gebied van be
grip” te vinden. „Elke voortgang zal goed
Iedereen van 18 jaar en ouder die vier
jaar onafgebroken in het gebied heeft ge
woond, kan zich laten inschrijven bij een
van de honderden posten die op vastgestel
de tijden zullen zijn bemand door een van
de 150 rondtrekkende ambtenarenteams.
Inmiddels heeft de woordvoerder van
het Zuidafrikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken verklaard, dat zijn regering
het plan steunt dat vijf westelijke mogend
heden de Verenigde Staten, Engeland,
Frankrijk, Canada en West-Duitsland
hebben opgesteld voor de procedure voor
het onafhankelijk worden van Namibië.
Hij ontkende dat de kiezersregistratie
zou betekenen dat Zuid-Afrika werkt aan
een eigen oplossing van de kwestie. Een
feit is echter dat enige politieke partijen en
groeperingen niet enthousiast zijn over de
inschrijving van dfe kiezers. De Nationale
Partij, die velen van de 99.000 blanken
vertegenwoordigt, staat gereserveerd te
genover de voorwaarden die aan inschrij-
vertrouwen en soepelheid van beide zijden
nodig hebben”.
Van welingelichte zijd^ gaf men te ken
nen dat er op het ogenblik tussen de drie
hoofdsteden overleg gaande is met het oog
op de drie-partijenbijeenkomst die begin
juli in Londen tijdens een reis van de
Amerikaanse minister van Buitenlandse
Zaken, Cyrus Vance, zou kunnen plaats
vinden.
ving worden gesteld. Het liberale „Namibi-
sche Nationale Front” (NNF) is van oor
deel dat men beter nog even met de regi
stratie had kunnen wachten, omdat nu het
westelijke initiatief voor een internatio
naal aanvaarde onafhankelijkheidsformu-
le in gevaar zou kunnen worden gebracht.
De „Zuidwest-Afrikaanse Volksorgarii-
satie” (SWAPO), die binnenkort het over
leg over het westelijke plan hervat, zou
niet aan de registratie willen meewerken.
Er zijn echter strenge straffen gesteld op
het voeren van propaganda tegen de in
schrijving op de kiezerslijsten.
lijk treffen met de Rhodesische interim-
regering bij te wonen.
van het NNF gisteren mee, dat de Zuid
afrikaanse regering Andreas Shipanga
toestemming heeft gegeven naar Namibië
terug te keren. Shipanga is een van de
oprichters van de SWAPO, de zwarte nati
onalistische guerrillabeweging. Onlangs
werd hij vrijgelaten uit een gevangenis in
Tanzania, waar hij met anderen was op
gesloten wegens deelneming aan een be
weerd complot tegen SWAPO-leider Sam
Noejoma.
De conservatieve minister van Buiten
landse Zaken in het „schaduwkabinet”
van Margaret Thatcher, John Davies,
was van mening dat wanneer het interim-
AFLGIERS (AFP), De Cubaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken heeft op
een gisteren in Algiers gehouden perscon
ferentie een uiteenzetting gegeven van de
De Britse regering heeft zich inmiddels
nog niet uitgelaten over een het afgelo
pen weekeinde aangekondigd boek van
een voormalige Portugese minister waar
in uitvoerig en gedocumenteerd uit de
doeken wordt gedaan hoe de Britse Shel-
1- en BP-olie-industrieën van meet af aan
het officiële embargo hebben gesabo
teerd en ervoor zorgden dat Rhodesië de
benzine kreeg die het nodig had om te
overleven.
„Die bal... (lange pauze, trouwhartige
blik)... Stel dat die rond was geweest... (iets
kortere pauze)... Zouden we die dan wel
geaccepteerd hebben? Han Berger.”
Toch zal ik hem missen, Mart Smeets.
Meer dan Jan Stekelenburg, die zich zo
schitterend versprak in Kijkduin, waar de
„spelersvrouwen” zich zaten te verbijten
voor het televisietoestel. „En wat vinden
de vlaggen ervan?”, zei hij, of een soortge
lijke zin waarin hij „vrouwen” verwisselde
voor „vlaggen”. Om nooit te vergeten en
altijd te blijven gebruiken: „de spelers-
vlaggen op de modderschuit van Oranje”,
zo’n soort zin. „Kan dat, de avond voor de
wedstrijd met je vlag naar bed?”
Herman Kuiphof, die zal ik ook missen.
De finale mocht hij als afscheidscadeautje
niet meer verslaan, maar hij deed de op-
één-na-finale om de derde en vierde plaats
en werd daarmee de Nederlandste Neder
lander: een goede tweede plaats achter
Theo Reitsma, zoals Nederland een goede
tweede plaats achter Argentinië wist te
bereiken. Wat zei hij ook alweer allemaal?
„Pompen of verzuipen”, „een ziekenhuis
balletje”, „Vrouwen en kinderen eerst!”
Dat soort aan het werkelijke leven ontleen
de termen. De verspreking van Jan Steke
lenburg kwam voor hem net een dag te
laat, anders had hij zijn verslaggevers-
loopbaan waardig kunnen afsluiten met:
„Vlaggen en kinderen eerst.”
Ik zal dat tjingeltje en het symbool van
het WK-1978 natuurlijk missen, en dat
doelpunt van Johan Cruijff tegen Brazilië
met die abstracte juichkreet van Herman
Kuiphof: „Dizzeko-dizzeko!” eronder (bij
de bookmakers in Londen staat ,,’t Is *n
goal, ’t is ’n goal!” met 9 tegen 4 het hoogst
genoteerd), maar het meest van al zal ik
toch het hoofd, nee: de gedaante van Cesar
Luis Menotti missen. Zoals hij daar zat, op
de bank onder het afdakje, een beetje
wegschurkend in zijn kraag, maar toch als
de eerste onder zijn gelijken. Af en toe,
tegen zijn eigen bedoeling en natuur in,
toch iets vanaf die bank naar zijn spelers
schreeuwend, niet als een roepende in de
woestijn, want het geluid draagt daar zeer
ver, maar als een fluisteraar in een metaal-
pletterij. En na afloop stond hij op, handen
in de zakken van zijn jas, en torende dan
met gemak boven de hem omringende
meute uit, de rust uitstralend van de ziener
die boven de kleinsteedse twijfels van zijn
medestanders staat. Op wie lijkt hij nu
toch, heb ik me vier wedstrijden lang afge
vraagd, en opeens, bij de vijfde wedstrijd,
wist ik het. Makkelijk was het ook niet,
omdat hij wat gezicht betreft eigenlijk
helemaal niet op Mikis Theodorakis, de
Griekse componist, lijkt. Maar wel wat de
houding betreft, en de lengte, en die supe
rieure rust waaraan de onrust knagen kan
wat hij wil, maar stuk krijgen zal hij hem
niet. Cesare, Mikis, Mikis, Cesare. Dirigen
ten van verschillende orkesten.
„Er bestaan, zou je kunnen zeggen, aller
lei variaties op het thema hond: tekkels, St.
Bernhards, de schapendoes en de patrijs
hond, er zijn er wel meer dan 99. Maar
waarvan het variaties zijn, is niet goed vast
te stellen. Hoe meer je er gezien hebt, hoe
meer je in staat bent een gegeven variant
als hond te herkennen, maar tegelijk
wordt het beeld van de oerhond steeds
vager.”
rgan-
zeling
hting
imen-
;t Pa-
'erne-
advi-
•erde-
eder-
omité
igssa-
iziens
unite,
idjze”
k van
indse
taan.
egon-
e wil-
over-
:aam-
>rme-
Chi-
ange-
m dfe
■zegd.
tl een
1 Van
con-
m te
n de
Iraks
koop
para-
«rfte
Registratie van kiezers
(Van onze redacteur in Groot-Brittanniè,
Henk Leffelaar)
LONDEN. De moord op de twaalf
Britse missionarissen in de Rhodesische
grensplaats Umtali door nationalisti
sche Afrikaanse terroristen heeft in En
geland een golf van emoties teweegge
bracht. Een gevolg daarvan is dat de
minister van Buitenlandse Zaken, Da
vid Owen, in het parlement is aangeval
len over zijn tot nog toe gevolgde beleid
om, in samenwerking met de Verenigde
Staten, geen steun te verlenen aan het
huidige bewind in Rhodesië maar aan
het Patriottistisch Front van zwarte gu
errillastrijders, onder leiding van Ro
bert Moegabe.
Dr. Owen: „Er is geen alternatief voor
een conferentie van alle partijen. Deze
kan overal plaatsvinden; privé of in het
openbaar; iedereen kan er komen met
zijn eigen gezichtspunten; er is geen vast
gestelde agenda. Het enige dat nodig is, is
dat het belang van Zimbabwe (Rhodesië)
voorop wordt gesteld en dan te onder
handelen”.
jaar
mba-
in de
antal
kt uit
erin
>p de
ijfers
imis-
et de
is ge-
ir die
t zijn
e een
ZJeor-
be ta
in die
iet de
chik-
i.
heeft
ieven
ie ge-
chtig-
ie ge-
ihulp
I
>mité
isidie
-time
imen.
‘land
/aart
inses
land-
3der-
acht-
oem-
vier
vens.
1960
Wil-
dag-
ienst
n 330
sn.
Niettemin bleef minister Owen bij zijn
standpunt dat een werkelijke meerder
heidsregering in Rhodesië alleen maar
tot stand kan komen wanneer alle partij
en bereid zijn aan een rondetafelconfe
rentie deel te nemen. Het probleem van
het standpunt is echter dat het de guerril
lastrijders zijn die weigeren een derge-
trijfël
hoofdzaak een vaststelling van resultaten
die tijdens onderhandelingen op ambassa
deursniveau bereikt zijn.
Zo is bijvoorbeeld geconstateerd dat de
uitbreiding van de Europese Douane-unie
met Griekenland geen problemen meer
hoeft op te leveren. Ook voor de toetreding
tot deze unie zal echter een overgangsperi
ode moeten gelden.
Gisteren is ook vastgesteld dat de Grie
ken aan de Kolen- en Staalgemeenschap
zeven miljoen gulden moeten betalen.
Hiertegen bestond van Griekse zijde be
zwaar en daarom is overeengekomen dat
dit bedrag in jaarlijkse termijnen betaald
mag worden zonder dat de Grieken rente
verschuldigd zijn.
Wat de Europese Gemeenschap voor
Atoomenergie betreft is vastgelegd dat
i
CAIRO (UPI). De Egyptische regering heeft gisteren gezegd dat Israel de weg naar
vrede in het Midden-Oosten blokkeert door bij voorbaat een voorstel over de toekomst
van de door Israel bezette gebieden van de hand te wijzen.
Hun rekensommetje zag er als volgt uit:
pas tegen het einde van 1980 zullen de
onderhandelingen geheel afgerond zijn.
Na de ratificatie van het toetredingsver
drag begint Griekenland aan een over
gangsperiode, die minstens een jaar of
zeven zal moeten duren.
Shipanga, die op het ogenblik in Europa
verblijft, heeft in vraaggesprekken te ken
nen gegeven dat hij bereid is bij de komen
de verkiezingen met het NNF samen te
werken. De woordvoerder van het NNF
die dit zei, Roekoro, heeft in Europa van
gedachten gewisseld met Shipanga.
BERLIJN. (DPA) Een rechtbank in
het Oostduitse Potsdam heeft vier burgers
uit West-Duitsland wegens hulp aan men
sen die naar de Bondsrepubliek wilden
vluchten tot zware gevangenisstraffen ver
oordeeld.
Het Oostduitse persbureau ADN, dat dit
gisteren meldde, zei dat twee beklaagden
twaalf jaar en twee medeplichtigen ieder
achteneenhalf jaar hadden gekregen. Vol
gens ADN ging het om „gehuurde agenten
van een door een westerse geheime dienst
in het leven geroepen bende.”
rol van zijn land op het Afrikaanse conti
nent.
„Cubaanse militairen zijn naar Afrika
gezonden op verzoek van wettig erkende
regeringen toen hun landen het doelwit
waren van een buitenlandse interventie,
die de territoriale soevereiniteit van die
landen bedreigde”, verklaarde minister
Isodoro Malmierca.
Hij merkt voorts op dat „de essentie van
de samenwerking” van Cuba met de volke
ren in Afrika een geheel vormt met de
doelstellingen van de „Organisatie van
Afrikaanse Eenheid” (OAE). „Wij willen
verhinderen dat de tijdens het koloniale
tijdperk ontstane grenzen met geweld wor
den veranderd”, aldus Malmierca.
Wat de strijd in Eritrea betreft beklem
toonde de Cubaansp bewindsman dat er
geen Cubaanse troepen aan het offensief
van de Ethiopische strijdkrachten hebben
deelgenomen. Deze kwestie moet worden
opgelost in het kader van de erkenning
van de rechten van de volkeren in een
verenigd Ethiopië”, zei hij. De minister
waarschuwde dat „onze troepen gereed
staan deel te nemen aan de verdediging
van de territoriale integriteit van Ethiopië
als dat land aan een nieuwe agressie bloot
zou komen te staan”.
Malmierca wees de beschuldigingen van
president Moboetoe en de Verenigde Sta
ten over een aandel van Cuba in de ge
vechten in Zaïre van de hand.
Sprekend over zijn bezoek aan Algerije
verklaarde de Cubaan dat zijn besprekin
gen daar vooral zijn gericht op de voorbe
reiding van de topconferentie van niet-
gebonden landen, die volgend jaar in Ha
vanna zal plaatsvinden.
vatieven werden Owen en Andrew
Young, de Amerikaanse ambassadeur
bij de Verenigde Naties en een van de
architecten van Tiet beleid ten aanzien
van Rhodesië, ervan beschuldigd dat zij
zelf „medeverantwoordelijk” waren voor
de slachting. Zij waren van mening dat
Owens beleid uiteindelijk alleen maar
kon leiden tot een stammenoorlog in
Rhodesië.
Griekenland zich zal aansluiten bij het
„controle-akkoord” dat zeven niet-
atomaire gemeenschapslanden gesloten
hebben met het Internationaal Atoom
agentschap in Wenen. Griekenland heeft
geen nucleaire centrales, echter wel een
onderzoeksinstituut.
Er is gisteren ook afgesproken dat de
Grieken van nu af aan geïnformeerd zul
len worden over wat de EG-landen tijdens
hun bijeenkomsten over Europese politie
ke samenwerking bespreken.
Een van de grote problemen tijdens de
toetredingsonderhandelingen is de duur
van de overgangsperiode. De Grieken den
ken zelf aan de periode van vijf jaar ge
noeg te hebben. In kringen van de Ge
meenschap wordt echter gerekend op min
stens zeven jaar.
Het ministeriële onderhandelingsge-
sprek van gisteren in Luxemburg betrof in
NEW YORK (AFP). India heeft giste
ren bij de VN-assemblee twee ontwerp
resoluties over ontwapening ingediend.
Deze vragen respectievelijk een moratori
um voor alle kernproeven in afwachting
van het sluiten van een verdrag daarover
en het verbod van het gebruik van kernwa
pens in afwachting van de ontwapening op
dit terrein.
In kringen van de assemblee is men van
mening dat als India er op staat dat er over
die teksten gestemd wordt, zijn houding
mogelijk zou verhinderen dat als resultaat
van de speciale ontwapeningszitting met
consensus een „actieprogramma” zou
worden aanvaard. Het ligt in de bedoeling
dat er morgen een einde komt aan de
ontwapeningszitting.
bewind van de Rhodesische premier
Ian Smith en de drie daarin opgenomen
zwarte leiders de steun van Engeland zou
krijgen, het Patriotisch Front gedwon
gen zou worden eieren voor zijn geld te
kiezen en zich er bij aan zou sluiten.
j een
teren
litge-
t per-
le in-
■A Bij het vliegveld van Toronto is een
DC-9 van Air Canada bij de start neerge
stort. Drie passagiers kwamen om het
leven terwijl zeker 45 mensen gewond
raakten. Het ongeluk gebeurde nadat bij
het opstijgen een motor was uitgevallen.
Het toestel kwam niet van de grond en
dook in een greppel.
LUXEMBURG (ANP) Het zal nog wel
ruim negen jaar duren voordat Grieken
land volledig lid is van de Europese Ge
meenschap. Dat was de stellige mening
van Europese deskundigen die gisteren in
Luxemburg het ministerieel onderhande-
lingsgesprek tussen de EG en Grieken
land bijwoonden.
