Fosfaten zijn niet de grootste boosdoeners
i^eino b.v.
zal aan praktijk
weinig veranderen
Nieuwe abortuswet
bosch\
gaan in 1979 omhoog
1
Watertaneven provincie Heemstede) mogen worden afgebroken,
huis. Nu komen die laatste „grote” zwan
gerschappen steeds minder voor in de
praktijk van de aborteurs. In het hele land
is men wel op de hoogte van de mogelijk
heden die er zijn, zodat er maar zelden zo
lang wordt gewacht. Rhemrev noemt een
paar voorbeelden. De zuivere medische
indicatie, die ontstaat als er uit het vrucht-
wateronderzoek blijkt dat er afwijkingen
of beschadigingen zijn. Een dergelijk on
derzoek kan eerst na drie maanden plaats
vinden.
ROGK SCHRIKT TERUG VAN TOEKOMST-GERICHT DENKEN
IT
Failli55€ment
PWN maakte twee miljoen winst
BAMI ATE EXTRA
3995
ONDERZOEK NAAR WATERVERVUILING IN RIJNLAND WIJST UIT:
GYNAECOLOOG RHEMREV VERWACHT
PROBLEMEN MET GRENS 13 WEKEN
HB 2 JULI
^CIRCUIT
Mindvoort
Toekomst-gericht
9
IJMOND
8
JULI
1978
ZATER DAG
1
LS
door Pieter Taffijn
ind
ter)
ter)
14 september - 10 oktober 1978
Bangkok
door Indonesië
(Medan/Prapat, Jakarta, Bandung, Jogja, Surabaja, Malang
en Bali)
Singapore
De reisgids met uitvoerige inlichtingen over deze schitterende reis
is gratis verkrijgbaar bij het reisbureau.
Inlichtingen en boekingen voor deze reis uitsluitend bij:
tapijtreiniging,
vaste vloerbedekking
losse kleden bankstellen
Int. AD AC Trophy
27-daagse
rondreis
verkoop en service A
V Otto Haringa
Jansweg 26-28 Haarlem
V Tel- 023-322231
Weinig praktisch
In samenwerking met
het reis- en passage
bureau
Hoyman Schuurman
organiseren wij een
UTRECHT (ANP). De pogingen om de kwaliteit van het Neder
landse oppervlaktewater te verbeteren door maatregelen die fosfaten
uit het afvalwater halen, zijn wellicht tot mislukken gedoemd. Het zou
wel eens kunnen zijn, dat stikstof de grote boosdoener is. Dan heeft
het meer zin om na te gaan, of de watervervuiling niet beter kan
worden bestreden door stikstof uit het afvalwater te halen in plaats
van fosfaten. Deze conclusies vallen te trekken uit het proefschrift
„De eutrofiëring van ondiepe meren in Rijnland” waarop Alja Doris
Schmidt-van Dorp uit Waalre woensdag in Utrecht is gepromoveerd
tot doctor in de wiskunde en natuurwetenschappen.
UNIEBOEK-TOP-TIEN
TOP-TIP VOOR JULI
HAARLEM. Sinds november 1974 wordt er in de regio Kenne
merland gewerkt aan het „tot stand brengen van een gecoördineerd
gezondheidszorgbeleid”. Dat gebeurt in het ROGK, het Regionaal
Overleg Gezondheidszorg Kennemerland. Doel van dat werk: „een zo
goed en verantwoord mogelijk stelsel van gezondheidsvoorzieningen
te verkrijgen, dat is afgestemd op de behoeften van de bevolking in de
regio”. Mooie woorden, maar in de praktijk blijkt er weinig van
terecht te komen. In de afgelopen vier jaar heeft het werk van het
ROGK het meest geleken op gebroddel in de marge. En als het over
beleid gaat, dus toekomstgericht denken, dan schrikken de deelne
mers helemaal terug. „We hebben nog zoveel te doen op dit moment,
laten we daar onze krachten maar aan wijden”.
HAARLEM. Op dit moment is het verrichten van een abortus
provocatus nog vrijwel altijd een onwettige zaak. Gynaecoloog P. E. R.
Rhemrev van het Elisabeth Gasthuis is er daarom blij over, dat er nu
een wettelijke regeling aankomt, ook al heeft hij nog wel wat bedenkin
gen tegen die delen van het voorstel die zijn uitgelekt. Al zijn dat vooral
gemoedsbezwaren: in de praktijk lijkt het, althans voor zijn zieken
huis, nauwelijks verschil te gaan maken.
(ADVERTENTIES)
als u
69.50
19.50
p.d. f 51,00
19,90
hoge
f 19,90
5,50
trljk
r een
f 19,90
14,50
PIETER TAFFIJN
(ADVERTENTIE)
1
iter)
iter)
(ADVERTENTIE)
mendaal wordt gehouden.
ter)
l
ter)
Dat kunnen bijvoorbeeld wel eens strk-
Geopend van 13.00 uur tot 17.00 uur.
deerd
suder
24,50
(verkrijgbaar in elke boekhandel)
En het meeste wat er gebeurt onttrekt
zich aan het zicht. Er zijn slechts enkele
openbare vergaderingen, waar de volle
dige stuurgroep bijeenkomt. Die groep
voelt zich dan ook weinig betrokken bij
het werk, kan feitelijk niet meer doen
dan achter de feiten aanhollen. Alles is al
geregeld door de werkgroep bestuurlijke
zaken, resultaat: er is een bijzonder slech
te opkomst op de vergaderingen en dat er
dan nog iets van wat er binnen het
ROGK leeft en wordt behandeld doorsij
pelt naar de „achterban”, de werkers in
het veld, kan wel helemaal worden verge
ten.
geschikt zijn om de zaken beleidsmatig te
lijf te gaan. En die mensen worden nu
node gemist.
Overvloedige algengroei veroorzaakt
schommelingen in het zuurstofgehalte die
Reis- en Passagebu»eau Hoyman Schuurman,
Gedempte Oudegracht 82 (in Stadskantoor Haarlems Dagblad). HAARLEM,
(tel. 023 - 31 31 50).
Voor
Ook levering
nieuwe vloerbedekking
en gordijnstoffen
Zijlweg 286, Haarlem.
Tel.: 023-313289
Cornells Dekker, in Velsen, Wijkeroog-
straat 186, uitgesproken op 12 november
1974, curator Mr. P. M. F. Greuter in
IJmuiden.
Dat haar resultaten afwijken van die
van buitenlandse onderzoeken schrijft ae
vooralsnog toe aan de grote verschillen
tussen diepe (meer dan tien meter) en
ondiepe wateren. In diepe meren blijft de
onderlaag ’s zomers koud en mengt zieh.
tengevolge van de grote temperatuurver
schillen, praktisch niet meer met de ho-
Pikant was het, dat Groeneveld het
Van der Ham zelfs kwalijk nam te den
ken en te schrijven over hoe het ROGK er
in de toekomst moet uitzien. „Het ROGK
is een overlegorgaan. We moeten oppas
sen dat de voorzitter niet teveel persoon
lijke standpunten naar voren gaat bren
gen, hij is aangetrokken als een onafhan
kelijk voorzitter”. Dat het juist die posi
tie is die Van der Ham in staat stelt
onafhankelijk van iedereen een stuk te
maken, ging er bij arts Groeneveld niet
in.
Aanvang 13 00 uur
Groep 5 Toerwagens voor
Intern Kampioenschap met
Toine Hezemans, Bob Wollek,
John Fitz Patrick e.a Uitgebreid
bijprogramma met VW Golf GTI,
Formule- en Toerwagens.
(ADVERTENTIE)
sommige dier- en plantensoorten slecht
bekomen. Het water wordt troebel, wat
niet plezierig is voor zwemmers en vissers,
en algen kunnen ook een probleem vor
men bij de bereiding van drinkwater en
de beregening van landbouwgronden om
dat ze de filters verstoppen.
Op grond van buitenlandse onderzoe
kingen (in meestal veel diepere meren)
werd algemeen aangenomen, dat fosfaat
de belangrijkste rol speelt bij deze „eutro
fiëring”. De fosfaatiozingen zijn de afgelo
pen tientallen jaren sterk toegenomen
door de groei van de bevolking (fosfaten
zitten in de voeding en dus ook in urine en
faeces), verandering van landbouwmetho
den en het gebruik van fosfaathoudende
wasmiddelen (50 percent van het totaal).
In het gebied van het hoogheemraad
schap Rijnland voert de Rijn veel fosfaten
aan.
Algen hebben, om te kunnen groeien,
fosfaat, stikstof en licht nodig. De hoe
veelheden fosfaat in het water zijn veel
groter dan de hoeveelheden stikstof. De
theorie van dr. Schmidt komt er op neer,
dat het eenvoudiger kan zijn om daar
waar nodig het stikstofgehalte tot onder
de (voor de algen) kritieke grens terug te
Anderzijds is fosfaat „een bekende vij
and”. Als de fabrikanten het uit de was
poeder balen moet je maar af wachten wat
er voor in de plaats komt, zei dr. Schmidt.
Dezelfde Groeneveld had nog als be
zwaar, dat er altijd zo bestuurlijk wordt
gedacht en zo weinig praktisch werk
wordt vprricht. Hij noemde het idee van
Van der Ham, een strategische beleids
vorm te ontwikkelen, een voorzet die te
ver gaat en buiten de lijnen terecht komt.
„Medici denken analystisch, die kunnen
dit niet volgen”. Daarmee belandde hij op
een punt, waar de voorzitter hem ook
wilde hebben. „Dat bedoel ik, dat je mis
schien juist andere mensen dan medici
nodig hebt”. Van der Ham vindt, dat het
helemaal niet nodig is om het gezond-
heidszorgbeleid uit te laten stippelen door
belangengroeperingen. Dat je er beter
mensen voor kunt hebben die belangstel
ling hebben voor de zorg, maar vooral
Het overleg van dit moment is belang
rijk, daar moet men zich mee bezig blijven
houden. Maar er moet ook toekomst
gericht beleid worden gevoerd, er moet
worden bekeken hoe de zaken over tien of
vijftien jaar er zullen uitzien. Daarvoor, zo
meent Van der Ham, is strategische be
leidsvorming noodzakelijk, waarbij niet
zonder meer de lijn van het heden wordt
doorgetrokken, maar ook rekening wordt
gehouden met de te verwachten onzeker
heden. Dat is niet zo simpel, dat is geen
kwestie van een rekensommetje. Daar
voor zal gebruik moeten worden gemaakt
van alle kennis die her en der verspreid
ligt.
Het was Henk Heupers, directeur van
de Stichting Samenwerkende Ziekenhui-,
zen Kennemerland, die aan de noodrem
trok. Want, zo zei hij, moet je zulke moei
lijke dingen nou wel regionaal gaan doen:
Over de hele wereld is men er mee bezig
en die knappe koppen komen er ook niet
uit. Tja, vond Groeneveld, ik kreeg het
idee uit het stuk dat het structureren wat
we nu proberen te doen niet lukt en dat we
nu maar overslaan naar iets anders waar
in de voorzitter zijn ideeën kwijt kan.
Uit de discussie bleek één ding in ieder
Of er van de verwijdering van stikstof
uit afvalwater betere resultaten te ver
wachten vallen, kon Alja Schmidt nog
niet zeggen. Haar onderzoek was namelijk
speciaal op fosfaten gericht. Maar ze
meent wel, dat het in ieder geval de moeite
waard is om na te gaan of verwijdering
van stikstof niet zinvoller is. Het lijkt haar
onjuist om „blindelings” alle aandacht op
de fosfaten te concentreren.
De voorzitter probeerde zijn persoonlij
ke kanttekeningen te verduidelijken met i
een uitgebreid overzicht. Dat er op dit
moment tal van mensen niet zijn vertegen
woordigd binnen het ROGK en dat daar
een constructie voor moet worden be
dacht. Hij is er voorstander van af te
stappen van de belangengroeperingen die
nu zijn vertegenwoordigd. Liever wil hij
mensen uit de regio bij elkaar brengen.
Mensen, die belangstelling hebben voor
de gezondheidszorg, die lid kunnen wor
den van een vereniging. Dan kan je de
zaken opengooien en wordt het overleg
verbreed. Want een deel van de wezenlijke
problemen worden nu helemaal niet be
sproken in de stuurgroep, dat blijft buiten
de openbaarheid en daardoor voelt men
zich er niet bij betrokken.
5,75
8 Jaap A. M Kramer/Th&o Kampa/Peter Los
-- p d f 14 #5
Gezondheidszorgbeleid
laat op zich wachten
geval overduidelijk: zoals de zaken er nu
voor staan zou het ROGK mogelijk een
behoorlijk functionerend overlegorgaan
kunnen worden, maar meer niet. Het tot
stand brengen van een gecoördineerd be
leid kan wel worden vergeten, daar is men
domweg nog niet aan toe. Om naast de
problemen van dit moment, zoals dreigen
de sluiting van ziekenhuizen, de huisves
ting van geestelijk gestoorde bejaarden en
verschuiving van klinische zorg naar poli
klinische, ook nog abstract te denken, is
teveel gevraagd. En het kostte daarom
nog moeite, om in ieder geval de opmer
kingen van donderdag te mogen verzame
len en aan de afwezigen om hun mening te
mogen vragen. Dat kost het bureau tijd en
die kan volgens Groeneveld beter worden
besteed. Over het verwerken van alle op
merkingen in een aangepast stuk zei hij:
„Misschien moet dat wel niet gebeuren.
Moet de staf juist de zaken die nu spelen
eens goed onder handen nemen, anders
krijgen ze minder aandacht dan ze verdie
nen”. De teleurstelling van het zonder
meer terzijde leggen van het rapport werd
Van der Ham in ieder geval bespaard. Dat
zal slechts een kleine troost voor hem zijn
geweest nu hij opnieuw moest constateren
hoe sterk alle vertegenwoordigers vanuit
hun eigen belangenhokje denken en hoe
weinig ze in staat zijn de grote algemene
lijnen uit te zetten.
De tien meest gekochte boeken in juni 1978
1. Rien Poortvliet
HET BRIESCHEND PAARD
(Van Holkema Warendorf)
2 Charles Gibbs-Smith
LEONARDO DA VINCI
(De Haan)
3 Jaap ter Haar
GESCHIEDENIS VAN
DE LAGE LANDEN, 4 delen
(Fibula-Van Dishoeck)
4 Annie Oosterbroek-Dutschun
ALS DE PRIJS IS BETAALD
(Van Holkema Warendorf)
5 Daphne du Maurier
JAMAICA INN
(Van Holkema Warendorf)
6. Heleen A. M. Halverhout
VAN SPIT EN GRILL
(Van Dishoeck)
7 Dick Laan
PINKELTJE OP ZOEK
NAAR DE VURIGE OGEN
(Van Holkema Warendorf)
r
VETUS VAARGIDSEN, 3 delen
(De Boer Maritiem)
9 Thor Heyerdahl
LEVE HET DIER
(Romen)
10. R. Scarry
HET GROTE KNUTSELBOEK
VOOR KLEUTERS
(Van Reemst)
Wim Kuyper
ZWERVEND LANGS
HET USSELMEER
(De Boer Maritiem)
Ondanks de twijfels <fte bestaan over
het nut van fosfaatverwijdering, is Rijn
land dit jaar begonnen met een proef van
drie jaar in de auivermgstostaöasties te
Gouda, Nteuwveen en Bodegraven. Deze
plaatsen liggen in de meest kwetsbare
hoek van het hoogheemraadschap, waar
veel reereatiemeren door ewtrofjëong
worden geplaagd.
Alja Schmidt heeft drie jaar voor het
hoogheemraadschap van Rijnland ge
werkt. Ze voerde in opdracht van het
schap een onderzoek uit om er achter te
komen, waar en hoe het best begonnen
zou kunnen worden met het verwijderen
van fosfaten. Uitgangspunt daarbij was,
dat de fosfaten de belangrijkste rol spelen
bij de vervuiling van de plassen omdat zij
een sterke algengroei bevorderen.
Tot haar eigen verrassing kwam me
vrouw Schmidt, nadat ze tweeëneenhalf
jaar lang monsters uit zes meren had
onderzocht, tot de ontdekking, dat er geen
enkel verband bestond tussen de hoeveel
heden fosfaat en de algengroei. In het
Braassemermeer vond ze bijvoorbeeld
veel fosfaten en weinig algen, in de
Nieuwkoopse Plassen lag de situatie pre
cies omgekeerd. Daarentegen bleek er op
veel plaatsen wel een verband te bestaan
tussen de aanwezigheid van stikstof en de
hoeveelheid algen en de groeisnelheid
daarvan. Dat was onder meer het geval in
de Westeinder-, de Kager- en de Nieuw
koopse Plassen.
inflatiepercentage. Daardoor zijn de sala
riskosten en rentelasten lager dan ver
wacht. De zomer van 1977 was minder
fraai dan die van twaalf maanden eerder.
De uitzonderlijke piek van 1976 werd
daardoor niet geëvenaard, maar de stij
gende lijn in het verbruik werd voortge
zet. Dat was vooral het gevolg van de
uitbreiding van het aantal afnemers met
29.000. Tweederde daarvan is afkomstig
van het Waterleidingbedrijf Den Helder,
dat op 1 juli werd overgenomen.
In de Werkgroep Watervoorziening
Zuid Kennemerland worden infiltratie-
plannen voorbereid. In die commissie zit
ten de bedrijven van Bloemendaal, Haar
lem, Velsen, Zandvoort en het PWN. Van
groot belang bij die plannen is het uit
gangspunt dat de landschappelijke waar
den en de biologische rijkdom van het
duingebied zoveel mogelijk onaangetast
moet blijven. Een plan voor een inventari
satie van flora en fauna is in ontwikke
ling.
Het waterbedrijf van de provincie
schrijft het gunstige resultaat in belan
grijke mate toe in verband met een lager
venlaag. De bovenlaag heeft daardoor
weinig contact met de bodem, waar zich
allerlei processen afspelen die er onder
andere in ondiepe meren voor zorgen
dat er stikstof ontwijkt naar de lucht. In
ondiepe meren heeft het stikstofgehalte
's zomers dan ook een neiging tot dalen en
het fosfaatgehalte een neiging tot stijgen,
in diepe meren doet dit verschijnsel zich
niet voor.
Technisch is het best mogelijk om stik
stof uit afvalwater te halen. „Daarbij doen
zich andere, maar niet meer problemen
voor dan bij de verwijdering van fosfa
ten”, zei dr. Schmidt. Ze gelooft ook niet,
dat dit de zuivering veel duurder aou
maken.
Het is niet haar bedoeling, dat fabrikan
ten en hutsvrouwen nu zonder meer gaan
denken dat de fosfaten in de wasmiddelen
helemaal geen kwaad kunnen. In wateren
met relatief veel stikstof en weinig fosfaat
kan fosfaat wél de „sleutelfactor” zijn.
de vrouw en in Nederland speelt ook de
huisarts een hele grote rol. Verder de bege
leiding: maatschappelijk werker, eventu
eel de psychiater. En het alternatief speelt
een duidelijke rol, dat mag niet worden
vergeten. Als je een goed alternatief kan
bieden en daarbij gaat het vooral om de
begeleiding, komt het geregeld voor dat de
zwangerschap toch wordt uitgedragen.
Maar zulk soort zaken kan je niet allemaal
in een wet regelen, die moet je stuk voor
stuk bekijken”.
Dat er geen buitenlandse vrouwen meer
zouden mogen worden geholpen vindt
Rhemrev een punt van discussie. Hun aan
tal loopt sterk terug, onder meer omdat er
in Frankrijk thans abortusklinieken zijn
en ook in veel delen van Duitsland. In
omvang is het dus niet zo’n belangrijk
vraagstuk, wel als het om het principe
gaat. „Als er geen buitenlandse vrouwen
mogen worden geholpen moet je een lijn
trekken. We doen hier ook bijvoorbeeld
bevallingen voor buitenlanders. Dan zou
je ook moeten zeggen, sorry mensen, dat
kan niet meer”.
Blijft over de grens van dertien weken:
begrijpelijk, omdat de ingreep voor die
tijd eenvoudig is en daarna complicaties
kan opleveren. Maar het lijkt er sterk op,
dat die grens willekeurig is gekozen. En de
duur van de zwangerschap is moeilijk aan
te geven. Het aantal weken is nooit met
zekerheid aan te geven, als de ene arts zegt
twaalf weken kan de ander met zijn hand
op het hart zeggen veertien weken. Met
echografie kan de omvang van het sche-
deltje worden gemeten, maar ook dat zegt
niets: het kan een grote vrucht of een
kleine vrucht zijn. De waarden die men
kent zijn slechts gemiddelden. En sjoeme
len kan daarom niet worden uitgesloten.
„De laatste stem is dan die van de medi
cus die de ingreep moet verrichten. En je
bent altijd bij de patiënt betrokken, je bent
nooit helemaal objectief. En dat weegt ook
mee bij het nemen van de beslissing. Als je
er erg bij betrokken bent kan dat beslis
send zijn, koel benaderen kan je dit soort
zaken nooit altijd”.
In de praktijk zie Rhemrev overigens
nog wel moeilijkheden. Je kan abortus wel
legaliseren, maar niet de artsen verplich
ten de ingreep te verrichten. Daarom moet
de mogelijkheid blijven bestaan dat de
vrouw elders kan worden geholpen. Nu
weigeren de ziekenfondsen uit Noord-
Brabant en Limburg daarvoor te betalen.
De patiënte moet in haar eigen regio blij
ven, zo stelt men. En daar is geen arts voor
een abortus te vinden
Een sombere conclusie, maar de verga
dering die de stuurgroep donderdaga
vond hield laat geen ruimte voor een an
dere. Van de achttien leden waren er niet
meer dan zes aanwezig. Dat was zo wei
nig, dat het eerste punt van de agenda
maar werd overgeslagen: bespreking re
denen lage opkomst tijdens de vorige ver
gadering. De leden die zich tijdens de
vergadering van 28 april daar zo bezorgd
over hadden gemaakt, schitterden nu
door afwezigheid. Misschien omdat ze het
elders druk hadden, maar, zo zei voorzit
ter Piet van der Ham terecht, het komt
natuurlijk ook door gebrek aan interesse.
Niet voor niets zei Albert Gudde, lid van
de stuurgroep, die de vergadering vroeg
tijdig moest verlaten: „Voor mij hoeft het
zo niet meer”.
In de vergadering van donderdag werd
uitgebreid gesproken over de persoonlij
ke kanttekeningen die Van der Ham heeft
gemaakt bij het evaluatierapport van het
ROGK. Hoe hij erover denkt, was onder
meer te lezen in een interview dat wij
woensdag jl. plaatsten. Die gedachten
werden hem niet in dank afgenomen, arts
P. C Groeneveld meende dat er tal van
1 zaken liggen die nu onder handen moeten
worden genomen en het filosoferen over
de toekomst was meer geschikt om te
doen op een barkruk met een biertje in de
hand.
brengen, dan het fosfaatgehalte. Niet het
fosfaat maar de stikstof is dan de
.sleutelfactor”.
Alja Schmidt zei op een persconferen
tie, dat er „verschrikkelijk veel” fosfaat
moet worden verwijderd om een merkba
re verbetering van de kwaliteit van het
water te kunnen bereiken. In Rijnland is
de fosfaattoevoer 14 tot 15 milligram per
vierkante meter water per jaar, terwijl het
gewenste gehalte één milligram is. Zelfs
de verwijdering van fosfaten uit afvalwa
ter in zuiveringsinstallaties en het aanslui
ten van zoveel mogelijk woningen en ge
bouwen o.p de riolering, zou de bestaande
fosfaatbelasting waarschijnlijk alleen
maar halveren. Dan blijft er voor de „voe
ding” van de algen nog meer dan genoeg
over. Een verdere verlaging van het fos
faatgehalte lijkt bij de huidige doorstro
ming van het Rijnwater niet magelijk.
Minister De Ruiter (Justitie) en zijn
collega Ginjaar van Volksgezondheid
hebben dan wel overeenstemming bereikt
over een wettelijke regeling voor abortus,
maar dat betekent nog niet dat ze het
akkoord ook wereldkundig maken. De
heer Ginjaar liet me desgevraagd weten,
dat in het kabinet is besloten de tekst
voorlopig binnenskamers te houden, eerst
is de bezuinigingsoperatie aan de beurt.
Pas daarna zal het kabinet zich buigen
over het abortusvoorstel en kan ook de
Kamer worden ingelicht. Voorlopig moe
ten we het doen met wat via het CDA is
bekend geworden. En daarbij springen
twee tijdsbestekken in het oog: één week
en dertien weken
De ene week zou moeten liggen tussen
het besluit van de vrouw een abortus te
laten plegen en de ingreep zelf. „Ach”, zegt
Rhemrev, „dat is eigenlijk toch al zo. De
patiëntes komen bij ons via de huisarts,
zodat ze een verwijskaart hebben. Die is
weer nodig om de kosten bij het zieken
fonds te kunnen declareren. Tussen die
twee bezoeken zit zeker wel een week.
Juridisch gezien is die week misschien wel
goed, om een paniekbeslissing te voorko
men. Maar als je aanneemt dat die zou
kunnen voorkomen, onderschat je schro
melijk het verantwoordelijkheidsgevoel
van de vrouw en van de huisarts. En de
huisartsen in Nederland hebben dat ver
antwoordelijkheidsgevoel zeker. En het is
opnieuw een bevestiging van het feit, dat
de consument van de gezondheidszorg
weinig heeft in te brengen”. De EG-
gynaecoloog wijst er verder nog op, dat tal
Van andere beslissingen geen week be
denktermijn nodig hebben. Bijvoorbeeld
het een kind willen hebben en verwekken.
De dertien weken is de scheidslijn tussen
kliniek en „echt” ziekenhuis. Zwanger-
9 schappen tot dertien weken zouden in ab-
Er zijn ook medische vergissingen: vrou
wen die in verwachting raken ondanks
sterilisatie. Of vrouwen die kennelijk in de
overgang zijn, zodat ze niet meer menstru
eren en dan blijkt het door een zwanger
schap te komen. Men kent ook de relatieve
medische indicatie, als het gaat om heel
jonge meisjes die aan niemand durven te
vertellen dat ze in verwachting zijn. En er
wordt ook weleens gevaarlijk spel ge
speeld. De vrouw raakt in verwachting, is
daar zeker niet blij mee maar hoopt haar
partner daarmee te kunnen binden. „Als
ze dan toch nog uit elkaar gaan moet je het
kind krijgen niet zien als straf voor de
zonde. Dan moet er heel goed worden
afgewogen of een abortus nou nodig is of
niet. Wie moet er mee wegen? Natuurlijk
(Van onze streekredactie)
BLOEMENDAAL. Het Provinciaal
Waterleidingbedrijf van Noord-Holland
heeft over 1977 een batig saldo van twee
miljoen gulden. Een bedrag dat zal wor
den toegevoegd aan een reservefonds.
Daaruit wordt in de toekomst geput om
al te sterke tariefstijgingen te voorko
men. Toch is het nodig dat voor 1979 de
waterprijzen verhoogd worden. De huidi
ge tarieven zouden volgend jaar voor een
opbrengst van 114.000.000 zorgen, terwijl
volgens de begroting zes miljoen meer in
het laatje moet komen. De jaarstukken
over 1977 en de begroting voor volgend
jaar komen aan de orde in een vergade
ring van de Raad van Toezicht die maan
dag 3 juli in het PEN-kantoor te Bloe-
