Dammen
Schaken
Bridge
r
Filatelie
□■u
•o°
s
o
o
o
o
o
o
w
a
o
o
1
I M
1
F
I
A
A
A
I
A
A
A
4
I
A
A
A A
PM'
i. M.' «1
O
O
A
O
A
O
O
Hl =3
3
N
z
4>
toren
/vets-
deel
om-
n in
- de
jrden
kking
rifte-
eels-
g
N
4-0
z
1
Brasil 78
7,50
i'lK)
s
POsIAROMANA
O
w 4 20c i
PPR
Xlewcel
1
FRANK TEER
j
Ljubojevic
Hübner
E. SPANJAARD
1852) en 70
A
J
4*
K J. F. HEYMANS
T. SCHIPPERHEIJN
Hübner (aan zet)
A
Aan de buitenkant stonden bezoekers
en oppassers aan de binnenkant.
Wat een vreemde vertoning!
Wat was er toch aan de hand?
Nou, dat was heel eenvoudig:
de sleutel was verdwenen!
Hij lag vanmorgen niet op z’n plaatsje
onder de derde van de zwarte stenen.
Triomf van de overmacht op de witte
velden.
SPANJE. Vijfhonderd jaar geleden
werd de stad Las Palmas op Gran
Canaria, een van de Canarische Eilan
den, gesticht. Ter herdenking hiervan
werden drie zegels in omloop gebracht:
3 Pta. oude kaart van de stad, 5 Pta.
kluis van Columbus en 12 Pta. gezicht
op Las Palmas in de 16 eeuw.
De opgave is: wit speelt en wint. In de
stand van het 2e diagram is zwart aan zet;
de vraag aan u is: wie staat er beter?, wat
is het resultaat als beiden goed spelen, en
Wit: 28, 31, 32, 33, 34, 35, 38, 41, 42, 44, 48.
Zwart: 1, 8, 9, 10, 11, 18, 19, 20, 23, 24, 26.
populair geweest, later werd dat echter 9.
23-28. Maar hierover in de komende
maanden meer.
hoe gaat het dan? Deze analyse-opgave is
het belangrijkste; als u die goed instuurt
maakt u kans op een van de drie boeken-
bonnen die als prijzen beschikbaar zijn;
als u ook het probleem oplost heeft u wel
wat meer kans op een prijs. Inzendingen
moeten voor 1 augustus binnen zijn, zodat
u ruim 3 weken de tijd heeft.
Onderstaand spel vormt een levende il
lustratie van de stelling dat u nooit moet
wanhopen wanneer u in de verdediging
tegen een hoge kleurmanche beschikt over
drie vaste slagen, zonder enig uitzicht op
een vierde.
GROOT-BRITTANNIË. Verschillen
de Engelse paardenrassen worden
voorgesteld op een serie van vier ze
gels die door Patrick Oxenham werden
ontworpen: 9 p. Shire-Paard, 10‘A p.
Shetlandse Pony, 11 p. Merlyn Cym-
reig Welsh Pony en 13 p. Volbloed
Engels Paard. De eerste dag van uitgif
te was 5 juli, (afbeelding)
bleem van de WK. De waarden zijn:
0.55, 1.00, 1.50, 2.15, 3.40, 4.80,10 en 10 L.
Het laatste velletje is ongetand. De
zegels werden door Popescu Aurel ont
worpen (afbeelding).
Vandaag treft u hier een gemengde ru
briek aan, bestaande uit wat aankondigin
gen wat U zoal de komende maanden kunt
verwachten, en een prijsvraag, die bestaat
uit het oplossen van een probleem en het
analyseren van een stand. Hoewel men in
het algemeen meestal nationaal en inter
nationaal damnieuws in deze rubriek ziet,
kan men in de toekomst ook af en toe een
regionale aflevering aantreffen. Voorlopig
wordt één keer in de twee maanden een
rubriek geplaatst met nieuws uit de Zaan
streek en uit Kennemerland. Dit betekent
wel dat van de lezers verwacht wordt dat
als ze iets interessants tegenkomen, waar
van ze vinden dat het misschien wel in de
rubriek zou passen (bijvoorbeeld uit on
derlinge competities, achttalwedstrijden
of district), ze dat dan aan de redactie
toesturen, waarna ik voor de rubriek een
keuze zal maken uit het ingezonden mate
riaal. Het adres: Damiate Pers t.a.v Erbij
redactie, Postbus 507, Haarlem.
Nu de zomer voor de deur staat, zal ook
het nationale en internationale dammen
op een laag pitje staan. Een van de dingen
die U de komende maanden in de rubriek
zult aantreffen is daarom „theorie”. Hier
moet u niet te erg van schrikken; mijn
bedoeling is om een „moderne opening”
een beetje systematisch te bespreken, zo
dat meer dammers van deze interessante
openingen op de hoogte komen en ook
dergelijke partijen kunnen gaan spelen.
Als U de rubrieken over deze opening
bewaart heeft U na afloop een redelijk
overzicht van de ontwikkeling van de ope
ning en het hoe en waarom van allerlei
varianten. De opening waar ik deze zomer
aandacht aan wil besteden is de in dam-
mersjargon 33-29, 17-22 genoemde ope
ning. Hiermee wordt bedoeld de opening
die begint met de zetten; 1. 33-29 17-22, 2.
39-33 11-17, 3.44-39 6-11,4. 50-44 1-6,5. 31-26
16-21, 6. 32-28 19-23, 7. 28x19 14x23, 8
35-30 10-14, 9. 30-24 (zie diagram 1).
Voor 1971 werd deze opening ook wel
eens gespeeld en door zwart met 14-19
vervolgd. In een partij Sijbrands-Korchov
liet Sijbrands echter zien dat 14-19 erg
slecht is en sindsdien is de ontwikkeling
van deze opening in een stroomversnelling
geraakt; eerst is enige tijd de zet 21-27
7,
Het derde onderwerp voor deze rubriek
is de prijsvraag. U moet daarvoor probe
ren de stand van diagram 2 te analyseren
(uit een partij die vorige week in de ru
briek stond), en het probleem op te lossen
waarvan de stand in cijfers de volgende is:
Ljubojevic (aan zet)
BRAZILIË. Als propaganda voor de
bescherming van de Braziliaanse die
renwereld werden op 5 juni drie zegels
uitgegeven met voorstellingen van ver
schillende zangvogels: 7.50 Saffraan-
vink (Sicalis flaveola), 8.50 Halsband-
cotinga (Cotinga maculata) en $9.50
Veelkleurige Tangara (Tangara fastu-
osa. De zegels werden door Raul Perei
ra ontworpen (afbeelding).
BRITSE KROONKOLINIËN. Op 2
juni kwamen de overige series tot uit
gifte van de reeks ter herinnering aan
de kroning van Koningin Elizabeth II
25 jaar geleden. Zoals reeds eerder
gemeld (in de rubriek „Filatelie”, van
20 mei 1978) geschiedde dit in de vorm
van miniatuurvelletjes: Ascension, 25
p. (Leeuw van Engeland en Soepschild-
pad); Brits Antarctica, 25 p. (Zwarte
Stier van Clarence en Keizerspinguin);
Britse Virgin-Eilanden, 50 c. (Valk van
de Platagenets en Leguaan); Cayman-
Eilanden, 30 c. (Yale van Beaufort en
Schreeuwuil); Falkland-Eilanden, 25
p. (Rode Draak van Wales en Hoornlo-
ze Ram); Nieuwe Hebriden, 40 FNH
(Witte Paard van Hanover en Gallische
Haan); St. Christopher-Nevis-
Anguilla, 1 (Valk van Edward Hl en
Pelikaan); St. Helena, 25 p. (Zwarte
Draak van Ulster en Zeeleeuw); Swazi
land, 25 c.' (Leeuw van de Koningin en
Olifant) en Zuid-Georgiè, 25 p. (Panter
van Henry VI en Zeebeer). Het velletje
van de Nieuwe Hebriden werd ook met
Franse tekst uitgegeven.
JERSEY. Ter herinnering aan de
kroning van Koningin Elizabeth II van
Engeland werden op 26 juni twee ze
gels verkrijgbaar gesteld. De eerste
waarde, 8 p., heeft tevens betrekking
op het bezoek van het koninklijk paar
aan Jersey; getoond worden de medail-
lonafdrukken van de portretten van
Elizabeth en Philip. De tweede waar
de, 25 p., geeft twee zilverkeuren weer
met portretten van de koningin.
fraai stukoffer, dat zwart na 78)
Td8xd2, 79) De3xd2! niet mag aanne
men. Zie 79) Kf7: 80) Lc5: Lc5:, 81)
Dd7t en snel mat met Tflt of Le6+ of 80)
Th3: 81) Dd7+ benevens De6+ Td7+,
79) Pc5xe4. Laatste tactisch grapje.
80) Dd2-d8 Dh8-g7, 81) Tdl-d7 Pb4-c6,
82) Pf7-h6+ of Kh8, 83) Tg7: Pd8: 84)
Tg8+ met stukwinst. 83) Lh3-e6t Kg8-
h8, 84) g5xh6 Pc6xd8, 85) Td7xd8 en
1-0.
Robert Hübner, een interessant man, en
zulks niet uitsluitend omdat hij de sterkste
schaker is van Duitsland en de hoogste
Elo-rating van West-Europa bezit. Lieden
die het weten kunnen zeggen dat hij een
genie is en wat daarvan ook zij, er zijn vele
argumenten voor aan te voeren. Zo promo
veerde hij summa cum laude (de hoogste
onderscheiding) aan de universiteit van
Keulen op een grotendeels in het Grieks
geschreven proefschrift over oude papy
rusrollen, maar daarnaast beheerst hij al
lerlei andere talen, ook het Nederlands. In
zijn boekenkast prijkt o.a. .„Nooit meer
slapen” van Hermans.
Zijn hobby op dit ogenblik is? Neen, niet
het schaken, maar het bestuderen van het
Laps, de taal van de Laplanders. Het is net
alsof hij uit een trance ontwaakt als dit
onderwerp toevallig ter sprake komt. Zijn
toonloze, ouwelijke, relativerende wijze
j van praten verandert plotseling in een
•enthousiaste betoogtrant en hij gaat a.h.w.
J college geven voor een groep studenten,
I die speciaal in het Laps geï nteresseerd
zijn. Details over 13 naamvallen, wonder
lijke verbuigingen, lokale spraakgebrui
ken e.d. worden geëtaleerd zoals een Fran
se lekkerbek over culinaire geneugten kan
spreken. Wanneer hij even betrokken
mocht zijn bij het object van zijn colleges
als lector aan de Keulse universiteit heeft
zijn gehoor geen klagen.
Hübner beziet ieder gespreksthema aan
stonds principieel en vaak filosofisch.
Kortsjnoi-Karpov? „Het tweekampensy
steem is indertijd ingevoerd op aandrin
gen van Fischer, die vreesde dat de moge
lijkheid van conspiratie tussen de Russi
sche spelers blijvend de pas zou afsnijden
voor alle anderen. Maar het systeem deugt
niet. Een maanden durende tweekamp te
gen een-en-dezelfde tegenstander vergt te
veel van de zenuwen. Vandaar die vreem
de excessen als tussen Kortsjnoi en Spass
ki. De wereldtitel moet bevochten worden
in een méér-rondentoernooi tussen de tien
sterks ten”.
„Uw tragische nederlaag te Biel tegen
Petrosian, die u dóódsimpel kon matzet-
ten? De onverdiende nul had tot gevolg dat
niet tot de wereldtweekampen door
drong. Iedereen vond dat een drama”.
De slingerapen en papegaaien
zochten in de hoogste bomen.
Op het laatst lieten de oppassers
zowat alle dieren uit hun kooien komen.
U zit zuid in tweede positie, kwetsbaar
tegen niet-kwetsbaar, en hoort oost rechts
van u openen met 1 Sch (vijfkaart). U volgt
2 KI, links komt 2 Ru, partner past en
rechts wordt na enig nadenken 3 Ru gepro
duceerd. U past nu natuurlijk en links
wordt 4 Sch geboden, wat het eindcontract
wordt.
*5 3 2
*H V 8
A H V 10 7
4* B 5
4 H V B 7 4
A B 10
B 8 2
4» V 7
A 8 3
9 5
6 4
A H 10 9 4 3
10 9
7 6 4 3 2
9 6 3
8 6 2
DUITSLAND (DDR). Oudafrikaanse
kunstschatten die aanwezig zijn in de
Egyptische museums van Berlijn en
Leipzig worden voorgesteld op een se
rie van zes waarden, welke op 20 juni
verkrijgbaar werd gesteld: 5 Pf. run-
derfiguur van gebakken klei (le helft
van het 2e millennium vóór onze jaar
telling), 10 Pf. vrouwenkop (le helft 2e
millennium v.o.j.), 20 Pf. gouden arm
band (le eeuw v.o.j.), 25 Pf. gouden
ringplaatje (le eeuw v.o.j.), 35 Pf. plaat
j van een gouden zegelring (le eeuw
v.o.j.) en 40 Pf. halsversiering van fay-
ence en sierstenen (le eeuw v.o.j.). De
zegels werden door Manfred Gott-
schall ontworpen. Beroemde persoon-
i lijkheden worden afgebeeld op een se
rie van 7 zegels, die op 18 juli het licht
zal zien: 5 Pf. Justus von Liebig, chemi-
cus (1803-1873); 10 Pf. Joseph Dietzgen,
j politicus (1828-1888); 15 Pf. Alfred Dö-
blin, romanschrijver (1878-1957); 20 Pf.
Dr. Hans Loch, politicus (1898-1960); 25
Pf. Theodor Brugsch, medicus (1878-
Hij broedt in Noord-Europa en Noord-
Amerika. Ook komt hij regelmatig voor
I aan onze kusten, waar hij wel „zeezot”
genoemd wordt. Dat zal wel komen,
omdat ze van grote hoogte naar hun J
J prooi in zee duiken en die vaak onder
(Charadrius hiatica), 18 c. Granaat-
keel-Kolibri (Lamprolaima rhami), 22
c. Zwartbuik-Fluiteend (Dendrocygna
autumnalis), 40 c. Purper zwaluw
(Progne subis), 1 Geelsnavel-
Keerkringvogel (Phaeton lepturus) en
$2 Amerikaanse Wulp (Numenius ame-
ricanus). Bovendien verscheen nog een
miniatuurvelletje met een zegel van $5
Amerikaanse Kleine zilverreiger
(Egretta thule). Alle zegels dragen het
embleem van het Wereld Natuur Fonds
(afbeelding).
ROEMENIË. Ter gelegenheid van
het Wereldkampioenschap Voetbal
1978 in Argentinië zag een serie van
zes waarden plus twee miniatuurvel
letjes het licht. Zij geven verschillende
spelmomenten weer, alsmede het em-
en verkreeg een vrijwel gelijk spel. Het is
duidelijk dat zwarts volgende zet het spel-
beeld van toen geheel wijzigt. 16)
a6-a5, 17) Dd4-e3 Db8-b7, 18) Pc3-e2 Ta-
8-d8, 19) Pe2-d4 e6-e5. Weer van essentië
le betekenis. Wit krijgt het loperpaar en
overwicht op de witte velden. Maar het
duurt 6 uren vóór die factoren virulent
worden! 20) Pd4xc6 Db7xc6, 21) f4-f5
Doel: een koningsaanval, in te leiden met
h4 g3-g4-g5. Makkelijk gezegd, moeilijk
gedaan. Dus wacht de krokodil 50 zetten!
Na zwarts 71e zet was de stelling ontstaan
van
72) g3-g4 Eindelijk deze principiële
opmars. 72) g7-g5, 73) f5xg6 e.p. f7xg6,
74) g4-g5 h6xg5, 75) h4xg5 Df6-h8. Zwart
hoopt op tegenspel langs de h-lijn, maar de
beheersing van de witte velden (d7-e6-f7)
door wit telt zwaarder. 76) Kh2-g2 Tb7-h7,
77) Pb5xd6 Th7-h5, 78) Pd6-f7! Een
Het hek van de grote dierentuin
was de hele dag al dicht.
Geen mens kon er in of uit.
't Was gewoonweg geen gezicht.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIH
„Een volkomen normaal voorval, inhae-
rent aan het schaakspel”.
Sponsoring? „Zeer nuttig ter bevorde
ring van de creativiteit van de sterksten. Ik
speel nu voor Porz (een voorstad van Keu
len), die zeer goed betaalt. Dat geeft me de
ruimte om rustig te werken aan een nieuw
schaakboek. Daar ligt een deel van het
manuscript”.
Zo gaat het verder. Telkens een strikt
persoonlijke, abstraherende en gepoin
teerde visie van een ervaren man die het
leven en vele facetten ervan beziet met een
objectief oog. Hoe oud is deze wijsgeer met
zijn zware baard wel niet? Even slikken:
Ter illustratie een fragment van Hüb-
ners partij tegen Ljubojevic (zwart) uit
Bugojno. Na de openingsfase doet Hübner
50 zetten lang (corresponderend met ruim
zes uren speeltijd!) „niets”. Voortreffelijke
tactiek tegen de flitsende tacticus, die van
verveling in slaap moet zijn gevallen tot
dat De opening verliep als volgt: 1)
Pgl-f3 c7-c5, 2) c2-c4 Pg8-f6, 3) g2-g3 b7-
b6, 4) Lfl-g2 Lc8-b7, 5) 0-0 e7-e6, 6) Pbl-c3
a7-a6, 7) d2-d4 c5xd4, 8) Ddlxd4 d7-d6, 9)
b2-b3 Pb8-d7, 10) Lcl-b2 Lf8-e7, 11) e2-e4
0-0, 12) h2-h3 Dd8-b8, 13) Pf3-d2 Lb7-c6,
14) a2-a4 Tf8-e8, 15) Kgl-f2 Le7-f8, 16)
f2-f4
In de elfde ronde van Interpolis 1977
kwam tussen Hübner en Gligoric een iden
tieke structuur op het bord. In het toer
nooiboek wijdt Hübner er een diepgaande
beschouwing aan, met veel zelfkritiek. Gli
goric wist b6-b5 door te zetten om wits
overwicht in ruimte wat te compenseren
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll^
U komt natuurlijk uit met KI A en de
dummy komt op tafel. Partner speelt in
slag 1 KI 2 (u speelt normale distributiesig-
nalen) en de leider bekent. U probeert nu
KI H; partner bekent, en de leider produ
ceert KI V.
Hoe nu te vervolgen: geen van beide
tegenstanders heeft nog klaveren, en het is
onmogelijk een oosthand te bedenken zon
der Ha A. Een eventuele downslag zal dus
uit de troefkleur moeten komen. Het is ook
niet mogelijk een oosthand te bedenken
zonder twee schoppenplaatjes, waaronder
de heer, dus een troefslag voor de verdedi
ging kan slechts op bijzondere wijze tot
stand komen. Bijvoorbeeld door middel
van een zogenaamde uppercut, d.w.z. als
partner dermate hoog introeft, dat er een
troefslag ontstaat die er van nature niet is
door het gedwongen hoog overtroeven van
de leider.
Partner zal hiervoor tenminste over
troef 9 plus een honneur moeten beschik
ken, maar er is toch geen andere kans, dus
u speelt hierop. U speelt klaveren in de
dubbelrenonce en de leider troeft op tafel
en gooit in zijn hand iets weg (wat hij
weggooit is niet belangrijk). De leider
speelt nu troef van tafel, waarop uw part
ner de negen (het zichtbare bewijs dat de
uppercut gaat lukken) produceert en de
leider Sch B. U neemt met Sch A en speelt
weer klaveren, deze keer in de triplerenon-
ce. Partner troeft voor met Sch 10, de
leider moet overtroeven met Sch V en zie:
uw onbetekenende Sch 8 is een slag ge
worden. Een kaart die u nooit had gedacht
te zullen maken. Nog even ter informatie
het gehele spel:
532
V H V 8
A H V 10 7
B 5
1963); 35 Pf. Friedrich Ludwig Jahn,
pionier op gymnastisch gebied (1778-
Pf. Albrecht von Graefe,
oogarts (1828-1870). De ontwerper van
de serie is Gerhard Stauf uit Leipzig
(afbeelding).
FINLAND. Met de voorstelling van
het autobusverkeer op buitenwegen
verscheen op 8 juni een zegel van 1.00
Mk. naar ontwerp van Torsten Ek
strom. Ter herinnering aan de geboorte
een eeuw geleden van een van de belan
grijkste Finse dichters, Eino Leino
(1878-1926), die ook op journalistiek
gebied zijn sporen heeft verdiend,
werd op 6 juli een zegel van 1.00 Mk. in
omloop gebracht, ontworpen door Ee-
va Oivo. De zegel toont het portret van
de dichter, naar een foto uit 1925, als
mede een adelaar boven de wolken
(afbeelding).
GILBERT-EILANDEN. De King Ge
orge V-school keerde 25 jaar geleden
terug naar Tarawa. Ter herinnering
hieraan werden op 5 juni vier zegels in
circulatie gebracht die deze terugkeer
symbolisch weergeven: 10 c. drie vlie
gende vogels, 20 c. de Gilbert-archipel
en het school-embleem, 25 c. inlanders
op de eilanden Abemama en Tarawa,
en 45 c. de school op Abemama en op
Tarawa. De zegels werden door Joh.
Enschedé en Zonen te Haarlem op pa
pier met watermerk CA gedrukt, (af
beelding.)
GRENADA-GRENADINES. Ont
worpen door Jennifer Toombs kwam in
juni een serie van zeven zegels met
voorstellingen van vogels tot uitgifte:
5 c. Audubon’s Pijlstormvogel (Puffi-
nus therminieri), 10 c. Bontbekplevier
A 8 3
95
64
A H 10 9 4 3
S
Jan-van-gent
De oppassers en dieren zochten
in de verste hoekjes en op ied’re plek.
De olifant voelde zelfs met z’n slurf
in het nijlpaard z’n grote bek.
En buiten het hek stonden de mensen
te mopperen en te klagen,
zodat één van de oppassers steeds
antwoord moest geven op de vragen:
-Hé, doe dat hek eens open!
-Nou, komt er nog wat van?
-Mogen we er nog eens in?
-We staan hier geen vliegen te vangen,
man!
En binnen het hek, wat een toestand!
De dieren liepen door elkaar,
terwijl die arme oppassers
erbij stonden met de handen in hun haar.
Totdateen heel klein muisje
z’n pootje stak onder de vierde steen.
En toen hij hem er onderuit trok,
wat hing er aan z’n grote teen?
Ja ja, daar was ie dan: de sleutel!
Onder de vierde steen gelegd.
En daar was toen binnen en buiten het hek
het laatste woord nog niet over gezegd!
ET.
ÏW I
MUOMI
