NEDERLAND HEEFT NOG WEL VEEL BEZWAREN
g
vermoord
Bedrijfsleven krijgt 500 mln
voor lastenverlichting
Mislukte vlucht
uit DDR
Argentinië af
in
conferentie
verdaagd
Boliviaanse verkiezingen veranderen niets
Aanhangers van
Moezorewa
Opening van
Afrikaanse
Geen verbreking
betrekkingen
België-Zaïre
Ongerustheid
>ver fusie
Stevin-Volker
achtergrond
verinAnti-semitisme neemt
cht om de
e worden g
de Belgi
an Frank,
rder drie
rdenking
Studies
BESLUIT VAN KABINET:
Premier Guinee-Bissau
verongelukt
Nieuwe Oostduitse
vertegenwoordiger
in Bondsrepubliek
SOVJET-UNIE
LANCEERT
RUIMTESCHIP
„Passend”
2
3
JULI
19 7 8
SATERDAG 8
BINNEN- EN BUITENLAND
‘komen
ningen
f
’oigens hei merken. Op Nederlands aandringen werd vastgelegd dat daarbij zo
terstaat 0 |Odig wijzigingen kunnen worden aangebracht.
(Van onze speciale verslaggever Jan Gerritsen)
einioinc BREMEN. Nederland heeft van alle EEG-landen de meeste
^’fundamentele bezwaren tegen het Frans-Duitse plan voor grotere
de Neder monetaire samenwerking. Dat bleek op de Europese top van de negen
verontrei egeringsleiders, die besloten het plan verder te bestuderen en uit te
itenpr
rsdode
e wager pubïïkatiês van antisemitische geschrif
ilgemene verkiezingen in zicht, niet vast-
de Federatie Hout- en Bouwbonden
Schellekens
ten onverminderd doorgaan wordt nie-
om het jood-zijn, aldus Graetz.
(door Franyoise Ledeboer)
plannen
k binnen
igen stelt
menwer-
chillende
liotheek-
roningen
de nodi
gen vesti-
nalistiek
eigenlijk alle Slanglanden” dit standpunt
eelden.
Van Agt: „De besprekingen die wij met
dens het congres gezegd dat het antisemi
tisme in Argentinië at'neemt. Hoewel de
de andere kleine EEG-landen hebben ge
voerd, hebben daar zeker toe bijgedra
gen”. De bewindsman zei te vermoeden
dat de Franse president Giscard had wil
len proberen het slang-akkoord op te bla
zen. Pas nadat over handhaving van de
slang zekerheid was ontstaan, had Neder
land zich gevoegd bij het besluit verder te
studeren op het Frans-Duitse plan.
Op 24 juli zullen de ministers van Fi
nanciën van de Negen richtlijnen opstel
len voor deze verdere studie door de be
voegde instanties van de Europese Ge
meenschap. Tegen eind oktober moeten
de resultaten van de studies voorliggen
zodat de regeringsleiders op hun Sinter
klaastop op 4 en 5 december in Brussel
besluiten kunnen nemen.
Van Agt had overigens niet als enige een
procedureel bezwaar tegen het bespreken
van monetaire plannen door de negen re
geringschefs. De Europese Raad is daar
voor niet geëigend, betoogde hij. „Ik be
grijp de monetaire problemen maar ten
dele en ik hoef die ook maar ten dele te
begrijpen”, aldus Van Agt, die hieraan
twee inhoudelijke bezwaren had toege
voegd.
Nederland vreest dat de verplichting tot
interventie op de geldmarkten minder
strikt in het nieuwe systeem zal worden
opgelegd dan nu in het slang-akkoord het
geval is. Daarnaast - en dat is het grootste
bezwaar - voelt Den Haag niets voor het
scheppen van nieuwe liquiditeiten. En dat
gebeurt als de negen EEG-landen, zoals is
voorzien, voor de helft in nationale munt
gaan deelnemen in het nieuw op te richten
Europese Montetaire Fonds.
van de FNV-bonden zei gisteren dat de
vakbonden samen met de centrale onder
nemingsraden van de twee fusiepartners
de komende dagen een sociaal plan gaan
formuleren, een soort
arbeidsplaatsenovereenkomst, waarin de
werkgelegenheid in zijn huidige omvang
voor de komende vier tot vijf jaar wordt
gegarandeerd. Ook mogen er in die perio
de geen gedwongen ontslagen vallen. Bo
vendien willen de bonden zwart op wit
toezeggingen over goede vervangende
werkgelegenheid, verhuisregelingen, enzo
voort.
Schellekens vreest dat er bijvoorbeeld
met name bij het hoofdkantoor van de
Stevin-holding in Utrecht (waar 130 man
werken) en bij de centrale werkplaats in
Oegstgeest (ook circa 150 man) „klappen
zullen vallen”.
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. Het kabinet heeft giste
ren besloten het bedrijfsleven met enkele
honderden miljoenen guldens aan lasten
verlichtingen tegemoet te komen. In to
taal gaat het om 500 miljoen gulden die
het ministerie van Sociale Zaken had ge
kregen om de werkgelegenheid te bevor
deren.
Vice-premier Wiegel deelde dit gisteren
na afloop van de ministerraadsvergade
ring mee. Over de besteding van de gelden
moet nog advies worden gevraagd aan de
Stichting van de Arbeid, maar het kabinet
heeft gisteren zelf al een globale verdeling
opgesteld.
„Als er geen fraude wordt gepleegd
zullen we overwinnen”, aldus Estensso-
ro. Er valt bij deze uitspraak een vraagte
ken te zetten, gezien het gebrek aan pu
bliciteitsmogelijkheden voor de opposi
tie. Het is al bijzonder te noemen dat elke
partij haar programma mocht toelichten
in een eenmalig artikel in het dagblad
„Precensia”. De kans op een overwin
ning van de oppositie is daardoor bij
voorbaat al gering.
Bovendien is de kans op fraude niet
gering, zo wordt gevreesd in oppositione
le kringen. Victor Paz Estenssoro, kandi
daat van een centrum-linkse groepering
en een mogelijke bedreiging voor Pere-
da, sprak hierover zijn grote verontrus
ting uit in het dagblad „Del Pais” van 21
juni.
Het kiessysteem werkt evenwel ook in
het nadeel van de oppositie. De partij van
de kandidaat die de meeste stemmen
verzamelt - volgens opiniepeilingen kan
Pereda rekenen op 28 procent van de
Bondskanselier Schmidt, die opmerke
lijk ontspannen was, benadrukte na af
loop dat een nieuw Europees stelsel ook
ten voordele van de dollar zou strekken.
Wie nu tegen de dollar wil speculeren,
vlucht in een Europese munt. In de toe
komst zal dat niet meer mogelijk zijn,
omdat de Europese munten dan met el
kaar verbonden zijn. De dollar-speculatie
stemmen en zijn naaste belager Hernan
Siles Suazo op 20 procent - krijgt name
lijk 80 procent van alle zetels in de
volksvertegenwoordiging. Deze volks
vertegenwoordiging kiest vervolgens de
nieuwe president.
Pereda zal een moeilijke opdracht krij
gen. Het land maakt een periode van
economische malaise door. Het belan
grijkste export-produkt van Bolivia is
tin. De schommelingen op de wereld
markt van de grondstoffenprijzen heb
ben ook dit land niet onberoerd gelaten.
De lonen van de mijnwerkers zijn de
laatste jaren voortdurend gedaald, zodat
sociale onrust zeker kan worden ver
wacht.
Een bedrag van 350 miljoen gulden zal
worden besteed voor directe lastenverlich
tingen voor de bedrijven, door het verla
gen van het werkgeversaandeel in sociale
premies zoals de awbz, de aaw en de
kinderbijslag. Volgens Wiegel is dit nodig
om de ongunstige vooruitzichten voor de
rendementen van het bedrijfsleven te ver
beteren.
Zelfstandigen met erg lage inkomens
krijgen daarnaast een bedrag van 50 mil
joen gulden te verdelen. Bovendien zal een
bedrag van 50 miljoen gulden ter beschik
king worden gesteld voor steun aan indivi
duele bedrijven en middenstanders. Deze
steunmaatregelen zijn in het bijzonder ge
richt op de kleine zelfstandigen.
Tenslotte wordt een bedrag van 100 mil
joen gulden uitgetrokken voor energiebe
sparing. De helft van dat bedrag zal nog
dit jaar worden uitgekeerd, de volgende
helft in 1979. Wiegel deelde mee dat de
lastenverlichtingen in de sociale sector
permanent zullen zijn.
Vice-premier Wiegel noemde deze be
slissingen van het kabinet passend in het
beleid dat in de bezuinigingsnota „Bestek
’81” is neergelegd. Het rapport van de
economische deskundigen uit de Sociaal-
Economische Raad betreffende de so-
ciaal-economische situatie, werd door
Wiegel een „nadere versterking van de
visie van de regering genoemd”.
Wiegel deelde mee dat het kabinet in de
komende weken de rijksbegroting voor
wordt dan belangrijk afgezwakt, aldus
Schmidt.
HANNOVER (AFP). Een man die in
de nacht van donderdag op vrijdag van
Oost- naar West-Duitsland probeerde uit
te wijken, is door de Oostduitse grenspoli
tie gewond of gedood. Dit heeft de West-
duitse grenspolitie gisteren in Hannover
bekendgemaakt.
1979 zal gaan opstellen. Daarvoor zijn drie
weken uitgetrokken. Half juli gaat overi
gens het grootste deel van het kabinet met
vakantie. De resterende ministers verga
deren echter als een soort mini-kabinetje
door. Medio augustus komt het kabinet
dan weer volledig bijeen om de zaken af te
ronden.
i
Diezelfde nacht lukte het een 21-jarige
Oostduitser uit het district Werra-Meissen
wel naar de Bondsrepubliek te vluchten,
zo meldde een woordvoerder van de West-
duitse grenspolitie in Kassei.
KINSJASA (Reuter). President Mo-
boetoe van Zaïre heeft besloten de diplo
matieke betrekkingen met België te hand
haven, zo heeft het officiële Zaïrese pers
bureau AZAP gisteren bekendgemaakt.
SALISBURY (Reuter). De lijken van
vier functionarissen van bisschop Moezo-
rewa’s Verenigde Afrikaanse Nationale
Raad (UANC), die twee weken geleden op
een vredesmissie in het Rhodesisehe oor
logsgebied verdwenen, zijn in ondiepe
graven gevonden. Dit is gisteren meege
deeld door een partijwoordvoerder in de
Rhodesisehe hoofdstad Salisbury.
BONN (AFP). Klaus Boiling, woord
voerder van de Westduitse regering, heeft
meegedeeld dat de regering in Bonn ak
koord is gegaan met de vervanging van
Michael Kohl door Ewald Moldt als per
manente vertegenwoordiger van de Duit
se Democratische Republiek (DDR) in
Bonn.
Moldt kwam in 1952 in de Oostduitse
diplomatieke dienst als persoonlijk raad
gever van Lothar Bolz, toenmalig minister
van Buitenlandse Zaken.
Volgens verscheidene Westduitse bladen
zou Kohl worden benoemd als onderminis
ter van Buitenlandse Zaken belast met de
interduitse technische onderhandelingen.
1 instem-
2 nieuwe
- tot 18-
jongeren
kt te ge-
AMSTERDAM (ANP). Rabbijn Ro
berto Graetz uit Buenos Aires, één van de
deelnemers aan het internationale con
gres van de Wereldunie voor het progres-
MOSKOU (AFP, UPI). De Sovjet
unie heeft gisteren een onbemande be-
voorradingscapsule, de „vooruitgang-2”,
gelanceerd. Deze zal moeten vastkoppelen
aan het ruimtelaboratorium „Saljoet-6”
aan boord waarvan zich twee ruimtevaar
ders bevinden. Als de koppeling slaagt
zullen de kosmonauten voorzien worden
van levensmiddelen, brandstof, zuurstof
en materiaal.
In januari bracht de „Vooruitgang-1”
voorraden naar andere bemanningsleden,
die toen aan boord van de „Saljoet” waren.
Voorlopig zal er echter niets verande
ren. De man die morgen vermoedelijk
gekozen wordt, geniet de steun van het
leger en hij zal met behulp van wapens
voorlopig de rust weten te handhaven.
Hoe lang is echter de vraag.
De woordvoerder gaf geen bijzonderhe
den maar het blad „Simbabwe Times”
meldt dat het viertal drie mannen en een
vrouw zijn gevonden met hun handen
op de rug gebonden. Zij waren door het
hoofd geschoten.
Zij zouden van verraad zijn beschuldigd
en werden gedood in aanwezigheid van
een menigte van 200 stamleden, aldus het
blad.
Bisschop Moezorewa’s UANC maakt
deel uit van de overgangsregering die 3
maart is ingesteld om de overdracht te
regelen van het blanke minderheidsbe-
wind van premier Ian Smith naar een
meerderheidsregering.
Het viertal was naar het gebied gekomen
om guerrillastrijders te bewegen de wa
pens neer te leggen'en zich bij de over
gangsregering aan te sluiten.
stratie gehouden waarbij leuzen werden
meegevoerd als „Dood aan de joden” en
„Joden horen in lijkkisten thuis”. Dit zei
de onlangs uit de Sovjet-Unie geëmigreer
de Dinja Beilina uit Moskou op het con
gres. De aandacht van de westerse wereld
voor het lot van de gevangen Russische
joden, zoals Slepak, Sjarnaranski, Beigin
en Nudel, stimuleert de joodse gemeen
schap om zijn strijd tegen de onderdruk
king voort te zetten, aldus Beilina. Dat het
percentage emigranten dat naar Israel
gaat steeds verder afneemt, wijt Dina Bei
lina, die zich zelf in Israel hoopt te vesti
gen, aan het gebrek aan echt vrije emigra
tie. Nu geven de autoriteiten speciaal aan
joden, die niet naar Israel willen, uitreisvi
sa.
Dit bezwaar wordt ook door andere lan
den gevoeld. Bonn heeft zich altijd verzet
tegen het scheppen van nieuwe liquiditei
ten, maar is nu bereid de prijs te betalen
om in Europa een nieuw monetair stelsel
van de grond te krijgen, zo werd in Neder
landse kring gezegd. Van Agt zei dat Ne
derland dit onderdeel van het Frans-
Duitse plan echter weg wil amenderen.
De regering in Kinsj asa had scherpe
kritiek op België geuit in verband met de
invasie van tegenstanders van Moboetoe
in de provincie Sjaba in mei. Vooral minis
ter van Buitenlandse Zaken Henri Simo-
net moest het ontgelden.Begin deze week
liet deze minister weten, dat België niet
Zaïrese vluchtelingen kon uitleveren, die
gekant zijn tegen het bewind van Moboe
toe. Ook zei hij dat de vrijheid van me
ningsuiting in België niet kon worden aan
getast. Tenslotte deelde Simonet mee, dat
alle Belgische troepen die naar aanleiding
van de inval in Sjaba naar Zaïre werden
gestuurd, tegen 10 juli zullen zijn terugge
trokken.
Volgens AZAP nam Moboetoe het be
sluit tot handhaving van de relaties met
België na een telefoongesprek tussen de
Zaïrese leider en koning Hassan van Ma
rokko. Dit zou hebben plaats gevonden
voordat Simonet een bezoek aan Marokko
bracht. Marokko heeft ongeveer 2.000 mili
tairen naar Zaïre gezonden als onderdeel
van een Afrikaanse vredesmacht.
Moema Viezzer, een echtgenote van
een mijnwerker, heeft in samenwerking
met een journaliste een boek over de
situatie in de mijnen geschreven. Het is
in Bolivia verboden. Een veeg teken,
want „Mag ik zo vrij zijn” geeft een zeer
verhelderend inzicht in de hemeltergen
de toestanden in de mijnen, waar de
arbeiders voor een hongerloontje arbeid
verrichten die een gemiddelde levens
duur van 35 jaar tot gevolg heeft.
Volgens de Westduitse grensbeambten
die gealarmeerd werden door talrijke
schoten, werd het slachtoffer dat bij een
drie meter hoog hekwerk lag, door geüni
formeerde Oostduitsers meegenomen.
Niet alleen sociale onrust valt te ver
wachten. Het onderdrukken van de vrije
meningsuiting valt een tijd vol te houden,
maar het effect van een groot aantal
politieke gevangenen Banzer heeft
sinds hij aan de macht kwam ongeveer
14.750 mensen in de gevangenis gewor
pen - wordt ook eens in de werkelijkheid
van het politieke leven zichtbaar. Stakin
gen en politieke betogingen die af en toe
plaatsvinden zijn wat dit betreft veelzeg
gend.
De negen willen een nieuw, „duurzaam
n doeltreffend” stelsel in het leven roepen
m meer stabiliteit te verkrijgen in de
risselkoersen van de munten van de EEG-
inden. Aan deze eisen zal dus moeten
>orden voldaan, benadrukte premier Van
Lgt na afloop van het beraad. Behalve
[ederland toonden ook Engeland, Italië
n Ierland reserves. De Britse premier
ste minis-
i om ha ie Nederlandse regeringsleider, die zei dat
beurde in
kilometer
k
ijverheid tiek van de regering van president Videla.
Scholten De joodse gemeenschap, die actief samen-
rlast van
de Wad-
1 dat het
mde van
atie Star-
het schip
ings.
In Bolivia vinden morgen voor het
eerst sinds twaalf jaar weer presidents
verkiezingen plaats. De huidige presi
dent, generaal Hugo Banzer, had deze
pas in 1980 willen laten plaatsvinden.
ngekomei
-rgen, Cai- Behalve Nederland had ook Engeland
De directii rote bezwaren, maar die waren meer van
heeft het olitieke
Druk van de Amerikaanse president
Carter - deze dreigt met intrekken van
financiële steun als de diverse regimes in
Latijns-Amerika niet democratischer
worden - en een toenemende interne
pressie zullen bij zijn beslissing tot ver
vroeging van de verkiezingsdatum heb
ben meegespeeld.
Het is vrijwel zeker dat de vroegere
minister van Binnenlandse Zaken, de
kandidaat van de „Nationalistisch-
revolutionaire Volksunie” generaal Juan
Pereda Abun, de touwtjes in handen zal
krijgen. Hij is niet iemand die de enthou
siaste steun van het volk heeft. Pereda
heeft echter als enige televisie-zendtijd
gekregen, zodat hij ruimschoots bekend
heid geniet.
De Negen besloten dat in Europa een
„aanwijsbaar grotere economische groei”
tót stand moet komen, maar ze gaven geen
cijfers noch modellen aan om dit doel te
bereiken.
aard: de huidige Labour-
gt ingezetfeerinS wil »een enkele verplichting
h Wj M*aan ten van vergaande Eu-
wer spese samenwerking. Donderdagavond
ig in Bremen een tekst op tafel die veel
erder ging dan een besluit tot verder
tuderen, maar vooral door ingrijpen van
lallaghan werd die weer afgezwakt. Niet-
Europa naar nieuw monetair stelsel
LISSABON (Reuter, UPI). De pre
ker van Guinee-Bissau, majoor Francis
co Mendes, is gisteren bij een auto-ongeluk
omgekomen, zo heeft een woordvoerder
van de ambassade in Lissabon van de
sinds 1974 onafhankelijke republiek be
kendgemaakt. Volgens hem vond het on
geval plaats in Bafata, in het noordwesten
van Guinee-Bissau.
Nog een half jaar geleden stond de
Verlust 300.000 leden tellende joodse gemeenschap
geregeld bloot aan de antisemitische poli-
De Franse president Giscard d’Estaing (links) en de Westduitse Bondskanselier Helmut Schmidt met elkaar in gesprek voor het begin
van de tweede ronde van de Bremense topconferentie.
de Europese Gemeenschap grotere finan-
■iële hulp moet worden gegeven aan ach-
ergebleven regio’s, een standpunt dat
De loor Italië wordt gedeeld.
Premier Van Agt noemde het erg be-
sngrijk, dat de slang-overeenkomst (mo-
letaire samenwerking tussen West-
hiitsland, de Benelux en Denemarken)
liet in discussie is geweest en volledig
ntact zal blijven. Eerst moet de deugde-
ijkheid van een nieuw stelsel zijn bewezen
ilvorens de slang kan verdwijnen, aldus
KHARTOEM (UPI,Reuter). De ope-
ningszitting van de ministers van Buiten
landse Zaken van de landen der Organisa
tie van Afrikaanse Eenheid is gisteren al
verdaagd toen zij nog maar net was be
gonnen. Er ontstond namelijk vrijwel on-
middellijk ruzie en bittere woordenstrijd
naar aanleiding van het vraagstuk van
buitenlandse interventie in Afrika.
De zitting zou vandaag toch worden her
vat.
Vele Afrikanen hadden gehoopt dit
vraagstuk pas aan de orde te kunnen stel
len in besprekingen achter gesloten deu
ren, doch de Libische minister van Buiten
landse Zaken, Achmed Tarika, gooide met
zijn rede al dadelijk de lont in het kruitvat.
Hij oefende kritiek op de westelijke in
terventie in Afrika, waarop zijn Zaïrese
ambtgenoot, Mdabe Loette, in krachtige
bewoordingen protesteerde tegen wat hij
„beledigingen en vernedering” noemde.
Mauretanië, het Noordwestafrikaanse
land dat tegen het door Algerije gesteunde
Polisario vecht om het bezit van het wes
ten van de Sahara, verklaarde daarop dat
zijn onafhankelijkheid is erkend door de
organisatie en dat het land op grond daar
van het recht heeft steun te vragen, „Afri
kaanse dan wel niet-Afrikaanse”.
Daarmee werd kennelijk gedoeld op
Franse steun in de strijd tegen het Polisa
rio.
Op verzoek van Togo, dat dit een „af
gang” voor de OAE noemde, werd er ver
volgens snel een einde gemaakt aan de
uitgebarsten woordenstrijd door de zitting
I te verdagen.
werkt met de niet-joodse mensenrechten
groepen, heeft onlangs nog een lijst van
3.000 vermiste personen aan de Argentijn
se regering overhandigd. Slechts in 80
gevallen wist de regering te vertellen wat
er met hen aan de hand was.
Graetz sprak het vermoeden uit dat het
aantal politieke gevangenen momenteel
tussen de 6.000 en 30.000 ligt. Maar ook
hier treedt volgens Graetz een kentering
ISChOOl ten goede op. De Argentijnse rabbijn ver
klaarde te zullen doorvechten voor een
rechtvaardiger Argentinië, totdat de laat
ste politieke gevangene vrij is.
In tegenstelling tot Argentinië is het anti
semitisme in de Sovjet-Unie nog steeds
aan het toenemen. Drie weken geleden
werd er in Moskou openlijk een door de
KGB georganiseerde anti-joodse demon-
tichtinS tallaghan kon en wilde zich, met nieuwe
8 Igemene verkiezingen in zicht, niet vast-
het vorig eggen Op een ingrijpend besluit als het
ir de Nier scheppen van een „zone van monetaire
gebracht stabiliteit”. Hij beklemtoonde dat binnen
en gulden
llectes en
a 1976.
d ruim 3
rteld voor
Volukkei
teitenpas
aan. Maai
n wel iet
ssie deel
at de pas UTRECHT. (ANP) Ondanks gerust-
spraakoi ellende geluiden van ondernemerszijde
jsvoorste
rtaan eeiNv niet gerust °P de gevolgen voor de
kerkgelegenheid van de fusie tussen de
ouwgiganten Stevin en Volker (per 1
knuari 1979). Bij Volker en Stevin wer-
>rlnrn«en momenteel rond 22.000 man en de
'^PrOCLkbonden vrezen dat er door doublu-
heeft dF* straks toch enkele honderden ar-
leidsplaatsen op de tocht zuilen komen te
co to cotijaan
re aangej yakbondgbegtuurder h
r afname
15 en het
iboraton- jTiietZAnti-joodse betoging in Moskou
t. De tota-
ongeveer
mkcliili emin is het monetaire plan niet gesneu-
eld, en dat is wat voor Bonn en Parijs
asten van e|t.
fhankelijk
ar 85 jaar
id-achtige
dialecten
.000 men-
t Gronin sieve jodendom in Amsterdam, heeft tij-
zijn auto
ten voor-
turde gis- mand in Argentinië momenteel opgepakt
