i
3
Eén dode en 135 gewonden
Amerikaanse vrouwen
achtergrond!
Mogelijk compromisplan
van Verenigde Staten
Gustav Wagner
in ziekenhuis
Oud-premier van
Irak vermoord
eisen gelijke rechten
Pertini, tegenstander van fascisme
Pamplona’s patronaatsfeest
werd politieke vechtpartij
GROTE BETOGING VOOR CAPITOOL
AUTEURSRECHTEN
IMPROVISATIES
3
BINNEN- EN BUITENLAND
2
A A N D A G
I O
I IT I I
1 g 7 v
door Nico Scheepmaker
aterpul
Fout
ringen
ijding
oging
Bevrijd
Gesprek in Wenen: van links
naar rechts SDP-leider Willy
Brandt, de Israëlische opposi
tieleider Peres, premier Kreis
ky van Oostenrijk en president
Sadat.
rinking
(Van onze redactie buitenland)
WENEN-JERUZALEM. De Israëlische regering heeft het vredes-
ede eiken voorstel van Egypte radicaal van de hand gewezen, maar minister
met hou van Buitenlandse Zaken Dajan gaat wel op 18 en 19 juli naar Londen
qm met de Egyptische en Amerikaanse ministers van Buitenlandse
Zaken verder te onderhandelen. Premier Begin noemde na de kabi-
netszitting van gisteren het Egyptische voorstel een onaanvaardbaar
plan dat niet tot vrede in het Midden-Oosten kan leiden.
(Van onze redactie buitenland)
ROME. De 82-jarige socia
list Sandro Pertini is de zevende
president van de Italiaanse Re
publiek. Hij werd zaterdag door
het parlement gekozen, met een
nooit eerder vertoonde meerder
heid van 832 stemmen uit een
totaal van 995.
abbiin ««despian
1 koop
«O
Israel verwerpt vredesvoorstel
trijfël
van Egypte, wèl naar Londen
gen.
gisteren
de Con-
isschop
werd in
titulair
in Gim-
>ië. Het
ing van
ïken en
lezingen
tie Nati-
ling be-
front 98
de over-
ilijft het
lier Da
ar aan.
nse staat
or grote
eten hei
en dan bi;
i de staat
r kostte.
i Doetin-
zinkelcen-
ting meer
gave res-
en water-
WASHINGTON (UPI). Vele duizenden vrouwen uit het hele land hebben gisteren
in Washington een mars gehouden naar het Capitool om bij het Amerikaanse Congres
aan te dringen op een verlenging van de periode voor de ratificatie van het amende-
Volgens de politie in Washington namen
35.000 a 40.000 vrouwen en mannen aan de
betoging deel, waarmee deze de grootste
manifestatie voor gelijke rechten voor de
vrouw in de Amerikaanse geschiedenis is
geworden.
hebben
>etoogd
ist van
i schip
.vorden
an het
or. Het
>00 ton
ae, het
Egyptische plan in het geheel niet als on-
derhandelingsbasis beschouwt.
Alles wijst erop dat na de conferentie in
Londen Amerika met een eigen compro-
De Egyptische president waarschuwde
in Wenen dat als de komende ministers-
er
regering het Israëlische
zijn. Het feit dat Israel het
Egyptisch voorstel zo radicaal van de hand
Egypte heeft voorgesteld de westelijke
Jordaanoever tijdelijk aan Jordanië terug
te geven en de Gazastrook aan Egypte,
Veel deelnemers waren in het wit ge
kleed, ter herinnering aan de „witte mars"
van 8.000 suffragettes die in 1913 naar het
Capitool trokken om vrouwenkiesrecht te
eisen.
een gevaarlijke situatie zou kunnen ont
staan. Hij was toen nog niet op de hoogte
van de Israëlische afwijzing van de Egypti
sche plannen.
Sadat is vrijdag in Oostenrijk aangeko
men voor een officieel bezoek van een
week. Zaterdag voerde hij gesprekken met
bondskanselier Kreisky, die op zijn beurt
afzonderlijke gesprekken voerde met Pe
res en Brandt. De vier hadden gistermor
gen een gezamenlijk onderhoud over de
situatie in het Midden-Oosten. In de loop
van gistermiddag hadden president Sadat
en Simon Peres een privé-gesprek in Hotel
Imperial in Wenen, waar de 95 man sterke
Egyptische delegatie, alsmede het gezin
van de Egyptische president verblijft.
Verwacht wordt, dat president Sadat
vandaag naar Salzburg zou gaan waar hij
reeds in februari een gesprek heeft ge
voerd met Peres, maar waar hij deze keer
de secretaris-generaal van de Verenigde
Naties, Kurt Waldheim, zal ontmoeten. Ge
ruchten dat Sadat mogelijk aan het eind
van deze week president Carter in Oosten
rijk of West-Duitsland zal ontmoeten, zijn
het hele weekeinde categorisch ontkend,
maar ze blijven aanhouden. De kans dat
een dergelijk gesprek op zo hoog niveau op
dit tijdstip zal plaatsvinden, wordt klein
geacht.
De Oostenrijkse bondskanselier, wiens
pogingen een andere vorm te vinden voor
voortzetting van de reeks onderhandelin-
gen door gesprekken tussen de Egyptische
president en de Israëlische oppositielei
der Peres in Wenen gedoemd schijnen te
mislukken omdat Peres min of meer de
zijde van de Israëlische premier Begin
heeft gekozen, heeft Sadats bezoek aange
grepen te onderhandelen over een voor de
Oostenrijkse regering heet hangijzer.
Bondskanselier Kreisky heeft van Sadat
de toezegging gekregen, dat Egypte in be
ginsel bereid is Oostenrijk toe te staan zijn
atoomafval op Egyptisch grondgebied op
te slaan. Voor Kreisky is dit een hoogst
belangrijke zaak, omdat hij zijn politieke
toekomst op het spel heeft gezet door een
volksstemming uit te schrijven voor de
herfst van dit jaar over de vraag of de al
gebouwde enige Oostenrijkse atoom-
krachtcentrale in Zwentendorf in gebruik
moet worden genomen of niet. Eén van de
grootste problemen waarvoor de Oosten
rijkse regering zich geplaatst ziet, is het
atoomafval.
Pertini als piepjong luitenantje in de
Eerste Wereldoorlog gekozen, „en als ik
het nog eens moest doen, zou ik dezelfde
keuze iedere keer weer maken, ook al
wist ik wat de gevolgen zouden zijn”.
In Frankrijk kwam hij aan de kost als
autowasser, stucadoor en filmfigurant,
maar bezorgde rapporten van de Itali
aanse consul vermeldden regelmatig zijn
„subversieve activiteiten tegen het natio
nale regime”.
bekogelden de politie met flesjes, stenen
en andere voorwerpen, terwijl andere toe
schouwers als één man luid het ontslag
van de civiele gouverneur eisten. Buiten de
arena zette de vechtpartij zich voort. Een
aantal demonstranten stak ’s avonds au
to’s in brand en richtten barricaden op
voor het huis van de civiele gouverneur.
Het provinciehuis van Plamplona werd
bestormd, waarbij alle ruiten sneuvelden.
Een beginnende brand werd door de
brandweer geblust. Het gebouw van de
conservatieve lokale krant werd met ste
nen bekogeld. Tot diep in de nacht vonden
er confrontaties plaats tussen burgers en
politie.
De commissaris van politie te Pamplona
heeft verklaard dat hij alle verantwoorde
lijkheid van het politieoptreden op zich
neemt, omdat hij de opdracht aan de poli
tie had gegeven om de arena binnen te
stormen. Rodolfo Martin Villa, minister
van Binnenlandse Zaken, laat een onder
zoek instellen naar de oorzaak van deze
felle onlusten. De bewindsman meent dat
deze gewelddadigheden niet het gevolg
zijn van een spontane manifestatie, maar
van een uitgekiende provocatie, die het
doel heeft de openbare orde in de Baski-
sche provincies te verstoren.
De gemeenteraad van Pamplona heeft
zondagmiddag tijdens een buitengewone
vergadering het politieoptreden onver
antwoord genoemd en heeft het ontslag
geëist van Ignacio Llano Cifentes, de ci
viele gouverneur van Navarra. Deze heeft
toegegeven dat het politieoptreden een
fout was.
Na de val van Mussolini werd Pertini
bevrijd en hij organiseerde in Rome het
LONDEN (Reuter, AFP). De voorma
lige Iraakse premier generaal Abdoel Ra
zak Naif is vandaag in een ziekenhuis
overleden nadat gisteren een aanslag op
hem was gepleegd. Hij kreeg daarbij een
kogel in zijn hoofd.
Luitenant-kolonel Naif is in 1968 korte
tijd premier van Irak geweest. Hij is in
1975 bij verstek ter dood veroordeeld. Hij
vertoefde toen in Jordanië, waar hij het
staatsburgerschap verkreeg.
Twee gewapende mannen hebben zater
dagmiddag de vrederechter van Lemona
in de Baskische provincie Viscaye doodge
schoten. De vrederechter, die een aanhan
ger was van het dictatoriale regime, had de
laatste tijd herhaaldelijk bedreigingen
ontvangen van de Baskische afscheidings
beweging ETA. Hoewel nog geen enkele
organisatie de verantwoordelijkheid voor
deze aanslag heeft opgeëist, leidt men uit
de gebruikte munitie af dat deze moord
het werk is geweest van de ETA.
De 44-jarige generaal werd beschoten op
het moment dat hij in een taxi stapte. De
dader is overmeesterd.
De aanslag was de tweede op Naif in
Londen, waar hij verscheidene jaren heeft
gewoond.
„Het zal u duidelijk zijn dat de vorm
geving van het programma dat onze televi-
siedienst zich voorstelt te gaan maken
geen klakkeloze nabootsing van het pro
gramma van destijds is, al was het maar
dat u er zelf niet in optreedt”.
Als zij niet willen praten maar naar een
jurist stappen, zal ik dat ook maar doen,
dacht Berend Boudewijn, en zijn advocaat
wees er op zijn beurt onder meer op, dat
het in zulke gevallen „om de rol gaat, en
niet om de persoon die deze rol vertolkt”.
Dat is immers het wezen van de bescher
ming van auteursrechten! Stel Molière
schrijft een toneelstuk waarin hij zelf de
hoofdrol vertolkt (dat is voorgekomen!),
zou hij dan de rechten op zijn idee, zijn
stuk verhezen zodra een ander „De Vrek”
zou gaan spelen? Dat zou maar makkelijk
zijn! Of stel dat Chopin een polonaise
schrijft, die hij zelf met alle plezier op de
piano vertolkt (dat is voorgekomen!), zou u
het dan redelijk vinden dat hij geen zloty
voor de polonaise zou vangen zodra een
ander de piano zou bedienen („al was het
maar dat u er zelf niet in optreedt”)? Als
het inderdaad geen klakkeloze nabootsing
is, zult u er geen bezwaar tegen hebben dat
de heer Boudewijn tevoren even de opna
me komt bekijken, schreef de BB-jurist
ook nog en zo bekeek Berend Boudewijn,
in gezelschap van Jan Willem Hofstra,
vrijdag de eerste aflevering. Jan Willem
Hofstra zei na de bezichtiging, dat het in
feite neerkwam op een aflevering van „Im
provisaties” uit 1969, op een dag dat Be
rend Boudewijn kennelijk ziek was
BRASILIA (AP). De voormalige SS-
officier Gustav Franz Wagner, die wordt
beschuldigd van wreedheden tijdens de
Tweede Wereldoorlog, is in een psychia
trisch ziekenhuis opgenomen. Hij vertoeft
daar al twee weken, zo is in Brazilië
bekendgemaakt.
he Pesha-
rdronken
regenval
rdoor tal- voor een overgangsperiode. In die tussen-
1.
Berend Boudewijn vertelde, dat hij in
dertijd lang had moeten zeuren voordat hij
in 1968 een proefprogramma mocht ma
ken en dan nog allleen omdat er toevallig
een studio leeg stond. De aanvankelijke
scepsis sloeg om in enthousiasme en er
werden een stuk of dertien „Improvisa
ties” gemaakt. De WDR toonde toen ook
nog belangstelling, Berend reisde met de
ampexbanden in de internationale trein
naar Keulen, zette ze op de speciale plaats
voor jassen en koffers die echter bestemd
bleek voor de belendende wagon die hal
verwege afgekoppeld werd, zodat hij op
het station in Keulen drie uur moest telefo
neren voordat hij de banden terug had en
weer later werden alle banden abusieve
lijk door de VARA gewist, inclusief de
compilatieband, maar dankzij Aart Gisolf
beschikt hij nog wel steeds over een video-
bandje met „Improvisaties”.
De laatste wederwaardigheid met „Im
provisaties” was, dat hij in de krant las dat
de VARA het programma opnieuw ging
brengen, nu met Joop Brussee als presen
tator en met andere acteurs. Ietwat ver
baasd schreef Berend Boudewijn een brief
aan VARA-voorzitter Kloos, die hij erop
attendeerde dat hij de auteursrechten op
„Improvisaties” had en aanried niet tot
produktie ervan over te gaan voordat er
overeenstemming was bereikt over de
voorwaarden. In plaats dat Kloos, of een
ander, even opbelde om een afspraak te
maken, zoals je normaliter doet met een
oud-medewerker die tussen de 200 en 300
programma’s voor je gemaakt heeft,
stuurde hij de brief door naar de juridi
sche afdeling van de VARA, die o.a. deze
zin produceerde:
Op 22 maart 1979 loopt de periode van
zeven jaar af, waarbinnen driekwart van
de Amerikaanse staten het amendement
geratificeerd moet hebben. Tot dusver
hebben 38 staten hun goedkeuring ge
hecht aan het amendement dat in 1972
door het congres werd aangenomen. Voor
standers van de gelijkberechtiging vrezen
dat het niet mogelijk is binnen de gestelde
termijn nog drie staten het minimum
aantal nodig voor het behalen van de drie
kwart tot ratificatie te brengen, te meer
omdat de tegenstanders hun campagne
sterk hebben opgevoerd.
Daarmee niet tevreden ging hij in 1929
terug naar Italië met valse papieren om
het verzet tegen het fascisme te organise
ren. Al een maand later werd hij in Pisa
door een stadgenoot uit Savona herkend
en bij de politie aangegeven. Van toen af
bracht Pertini de jaren die het fascisme
nog restten (tot 1943) door in verschillen
de gevangenissen en strafkampen. Zijn
gezondheid leed er sterk onder en toen
hij door tbc op de rand van het graf leek
gebracht, schreef zijn moeder een gratie
verzoek aan de „Duce”.
In het boek „Zes veroordelingen, twee
ontsnappingen” staat een fotokopie van
de brief die Pertini toen aan de president
van het politieke tribunaal schreef: „Het
bericht dat mijn moeder een gratiever
zoek voor mij heeft ingediend, vernedert
Daarom verlangt de vrouwenbeweging
nu van het Congres dat de ratificatieter-
mijn met nog eens zeven jaar wordt ver
lengd. „Wat op het spel staat is de constitu
tionele gelijkheid voor vrouwen in deze
eeuw. Of vrouwen ook in de toekomst
slechts 57 percent zullen verdienen van
wat een man verdient, en of vrouwen voor
goed in de afhankelijkheid zullen blijven
die het gevolg is van lage lonen en lage
status”, zo zei Eleanor Smeal, voorzitster
van de nationale organisatie van vrouwen,
de organisator van de mars.
Het opmerkelijkste aan „Improvisaties”,
waarvan de VARA zaterdagavond de eer
ste aflevering uitzond, was de grote gelij
kenis met het gelijknamige programma
dat in de zomer van 1969 zijn première
beleefde: „produktie, ideeën, regie (uitge
zonderd cameraregie) en presentatie: Be
rend Boudewijn”. Ook toen een tafel met
attributen en een kapstok met kleren. Ook
toen een stel vaste acteurs (Jeroen Krabbé,
Elsje de Wijn, Henk Molenberg en Sylvia
de Leur), aangevuld met enkele gastac-
teurs. Ook toen een improvisatie met een
verplichte begin- en slotzin. Alleen ging
een acteur die een opdracht niet mocht
horen in 1969 even de deur uit, terwijl hij
nu een koptelefoon met muziek op kreeg,
en nu speelde Harry Bannink op de achter
grond af en toe op de piano.
Maar over het geheel genomen was het
één pot nat en omdat ik me herinnerde dat
„Improvisaties” nu eens niet een program
ma was waarvan het idee en de uitwerking
in Amerika geleend waren, maar geheel
aan het brein van Berend Boudewijn wa
ren ontsproten, heb ik hem even opgebeld
om te vragen waarom hij het zelf niet
presenteerde. Hij is inmiddels weliswaar
directeur van de Amsterdamse Stads
schouwburg, maar toen Joop Koopman
kortstondig directeur van de Apeldoornse
schouwburg werd, deed hij dat toch ook
op voorwaarde dat hij het VARA-
programma „Twee voor twaalf” kon blij
ven presenteren
Het komt niet vaak voor dat een
staatshoofd bij zijn ambtsaanvaarding
zijn „vroegere celgenoten” herdenkt.
Sandro Pertini deed het gistermorgen,
en met trots: zijn jarenlange gevangen
schap onder het fascistische regime
deelde hij met onder meer Antionio
Gramsci, één van de oprichters van de
Italiaanse communistische partij, die
zijn straf niet overleefde. Zijn eerste
veroordeling liep de jonge advocaat
Pertini op in 1925 voor het schrijven en
verspreiden van een pamflet tegen „de
barbaarse overheersing van het fascis
me”.
nstee in
;n aantal conferentie in Londen zou mislukken,
e schade
gt zeker
arschijn-
meldden
vluchten
Behalve
I kippen,
v om het
in vlam-
mij diep. Ik sluit mij daar dan ook niet bij
aan, want ik voel dat daarmee een smet
zou worden geworpen op mijn politieke
overtuiging, die mij meer dan mijn eigen
leven ter harte gaat”.
Zijn grootste bekendheid en populari
teit heeft hij waarschijnlijk te danken
aan de jaren (1968-1976) waarin hij ka
mervoorzitter was. De absolute onpartij
digheid, de niemand ontziende streng
heid en het levendige gevoel voor humor
waarmee hij de vaak roerige vergaderin
gen leidde, bezorgden hem algemene
sympathie.
Een van de laatste gelegenheden waar
bij hij zijn onafhankelijke houding de
monstreerde was tijdens de Moro-
affaire. Toen de socialisten onderhande-
lingen met de Rode brigades bepleitten,
tekende Pertini in het openbaar protest
aan.
Over zijn leeftijd maakt hij zich geen
zorgen. Het leek hem het enige argument
tegen zijn kandidatuur dat geen hout
sneed. „Mijn ouders en al mijn naaste
familieleden waren ver over de negentig
toen ze stierven. En ik ben van plan die
lijn door te zetten”.
(Van onze redactie buitenland)
MADRID. Eén dode en 135 gewonden
is het trieste resultaat van de explosie
van geweld, die zaterdagavond in de stie-
renvechtersarena van Pamplona uitbrak
en de stad tot diep in de nacht in zijn
macht had. In verband met de geweldda
digheden zijn de traditionele pafronaats-
feesten „San Fermin” in Pamplona tot
nader order afgelast. Premier Suarez
heeft gistermiddag te Madrid besprekin
gen gevoerd met de ministers van Defen
sie en van Binnenlandse Zaken over de
onlusten in de hoofdstad van de half-
Baskische provincie Navarra.
Italics nieuwe president
Er zouden er nog vijf volgen: de laatste
in 1943, toen de Duitse bezetters hem in
Rome ter dood veroordeelden en hij sa
men mei zijn voorganger als president,
Giuseppe Saragat, wist te ontsnappen.
Al eerder was hij aan de fascisten
ontsnapt: in 1926, na een veroordeling tot
vijf jaar verblijf op een verbanningsei-
land, vluchtte hij met de bejaarde leider
van de socialistische partij, Filippo Tura-
ti, naar Frankrijk, waar beiden politiek
asiel kregen. Voor het socialisme had
Aanleiding tot de gewelddadige confron
tatie was een spandoek met de woorden
„Totale amnestie, gevangenen vrij”, dat
door twintig jongens na de dood van de
laatste stier in de arena werd rondgedra
gen. Sommige toeschouwers betoogden
hun instemming met deze mini-
demonstratie, anderen beantwoordden de
ze mini-betoging met het gooien van kus
sentjes naar de 20 demonstranten.
Hierop raakten voor- en tegenstanders
van amnestie voor sociale delinquenten
met elkaar slaags. De vechtpartij, die een
grote vorm had aangenomen, wastiauwe-
lijks vijf minuten aan de gang toen de
politie de arena binnenstormde en in het
wilde weg begon te schieten en rookbom
men gooide naar het publiek. Onder de
17.000 toeschouwers deden zich volslagen
hysterische panieksituaties voor, waarbij
kinderen en ouden van dagen onder de
voet werden gelopen.
De reactie op de komst van de politie liet
niet op zich wachten. Honderden personen
werd genoemd.
i De ministers waren van mening dat vre
desonderhandelingen weinig toekomst
hebben als Egypte aan dit standpunt vast
houdt. Desalniettemin heeft de regering
besloten Dajan naar Londen te sturen,
omdat het Egyptische plan „geen voor
waarden vooraf” bevat, de enige voor-
waarde die Israel voor hervatting van be
nplat sprekingen had gesteld.
Volgens premier Begin moeten de on-
derhandelingen in Londen tot doel hebben
de onderhandelingen van de politieke
Egyptisch-Israelische commissie te her
vatten, die in januari in Jeruzalem begon
nen, maar door Egypte na twee dagen
abrupt werden afgebroken. Onderwerp
van onderhandelingen moet volgens de
Israëlische regering het
iet week- heeft gewezen houdt in dat Israel het
ihem. De
2 rabbijn
•eligieuze
ibbijn za mis.vre(jespian moet komen om te probe-
Is conser ren Egyptisch-Israelische vredesbe-
useum ij sprekingen te redden.
tijd moet er onderhandeld worden over
Israels veiligheidsproblemen en de Pales
tijnse kwestie. Minister Dajan had ernsti-
rbraild kritiek op dit Egyptische voorstel, dat
door één van de ministers tijdens het
i de Raad kabinetsberaad „het meest extreme
aiszater- standpunt van de afgelopen tien jaar
it. Brand-
loedelijke
serste on-
e twee in
de brand
kwartier
genberg
te koop ment op de Grondwet dat gelijkberechtiging van mannen en vrouwen moet waarbor
gt” geïn-
;e offen-
>g in de
van de
it, maar
teel is te
eerste gewapende verzet tegen de Duitse
bezetters. Gearresteerd, ter dood ver
oordeeld en ontsnapt uit de Duitse vleu
gel van de Romeinse gevangenis, werd
hij door de partij naar Noord-Italië ge
stuurd, waar hij leiding gaf aan het
partizanenverzet. Zijn vrouw, Carla
Voltolina, was toen een 20-jarige koe
rierster. Na de Duitse capitulatie was
Pertini lid van het nationale bevrij-
dingscomité, dat de macht overnam van
de Duitse autoriteiten tot de aankomst
van de geallieerde troepen. Hij werd
gekozen voor de Grondwetgevende Ver
gadering en bleef sindsdien onafgebro
ken lid van het parlement.
Wagner wordt in Brazilië gevangen ge
houden hangende een beslissing over een
verzoek om uitlevering van West-
Duitsland, dat hem beschuldigt van mas
samoord op joden in het vernietigings
kamp Sobibor in 1942 en 1943.
De Egyptische president, Anwar Sadat,
is optimistisch over het gesprek dat de
Egyptische en de Israëlische ministers
ittCgolivan Buitenlandse Zaken op 17 juli in
Londen met elkaar zullen hebben. Hij
ipan zijl verklaarde dit gisteren tijdens een pers-
tegolf 2 conferentie in Wenen na afloop van zijn
helft vfJ onderhoud met de Israëlische oppositie-
leider Simon Peres, de voorzitter van de
?ikoelini Socialistische Internationale, Willy
Brandt, in diens capaciteit van voorzitter
van de Noord-Zuidconferentie en de Oos-
i i tenrijkse bondskanselier Bruno Kreisky.
‘brand
