Kansarme tennisser
kan toch winnen
r
Zege Assen mooiste, maar
Francorchamps belangrijkste
Internationale erkenning van
„Witte Reus”
KE
Grasdrogen
ion
De achterspeler
Doodlopende straat
door Govert Wisse
„Wereldkampioen
worden”.
Die pet
Jan Mulder
p, d
K
P.
zgj
of*
Hf I
AND
gt een:
ien in j
Ie omga»
eetmgse
rken en
tische ge
Wil Hartog werkt nu
toe naar wereldtitel
Proving
egkundigt
alectiepro
Of de huidige wereldkampioen
I
■ü- De pet van MacMillan
STOPPER
I
I
sollici-
leling
rdam.
rdcre
van
itudie,
rvoor
boek
net onze
elijke en
A/ijze zal
numme
sselmeije
behandel
te kwalite
teling. 0
eren en i
en op he
binnen 4
Hartog, die in 1967 voor het eerst
aan een motorrace meedeed, was
snel doorgestoten tot de smalle Ne
derlandse top. Hij wist tot nog toe
dertien maal Nederlands kampioen
te worden. Omdat de Abbekerker
bijna altijd als favoriet van start
ging, heeft hij zich nooit als de popu
lairste rijder kunnen ontpoppen.
„Zeven, acht jaar geleden ging het
meestal tussen Rob Bron en mij. Het
publiek koos altijd voor hem. Toen
Door zijn fans wordt hij jubelend de „witte reus” genoemd. Voor
verslaggevers, die niet om de andere regel de naam Wil Hartog willen
gebruiken en geen beter synoniem weten, gaat hij vaak door voor de
„grasdroger uit Abbekerk”. Collega-coureurs uit Nederland,, die hem
maar arrogant vinden duiden hem schertsend aan met „de lange”.
Geen enkele motorcoureur in Nederland kan bogen op zoveel
bijnamen. De titel „De witte reus” heeft hij meegekregen, sinds hij als
eerste op de Nederlandse stratencircuits ronddavert in een smetteloos
wit motorpak. Met zijn één meter vijfentachtig lijkt het ietwat overdre
ven om hem met „reus” te kwalificeren, maar hij heeft die betiteling
waarschijnlijk eerder aan zijn opvallende resultaten dan aan zijn lengte
te danken.
Eenmalig heette het succes van Wil Hartog te zijn, toen hij
dertien maanden geleden als eerste Nederlandse motorcou
reur een Grand Prix-zege behaalde in de 500 cc-klasse.
Honderdduizend toeschouwers waren op het circuit bij Assen
door het dolle heen, toen de Abbekerker zijn machine als
eerste over de finishlijn drukte, voor mannen als Barry Sheene
en Steve Baker, de favorieten bij uitstek.
Een toevalstreffer werd die TT-zege genoemd. Bekendheid
met de baan, het slechte weer en de steun van tienduizenden
landgenoten werden als factoren naar voren gehaald, die
Hartog aan het succes geholpen hadden. Zijn perfecte stuur-
techniek werd amper aangehaald. Internationaal telde hij
(nog) niet mee.
Binnen een jaar tijd echter heeft zich veel ten goede gekeerd
voor Wil Hartog. Hij reed zich in het voorjaar redelijk in de
kijker door met zijn privé-machine steeds dicht achter de
fabriekscoureurs (Sheene, Hennen, Roberts, Cecotto) te eindi-
Het aardige van tennis is, dat je de
wedstrijd kan winnen (en dus de mees
te sets kan winnen), zonder de meeste
games te winnen. Bij de uitslag Okker-
Nastase (ik noem maar een willekeurig
voorbeeld) 6-4, 7-5, 0-6,1-6, 8-6, is Okker
de winnaar, hoewel Nastase 27 games
heeft gewonnen tegen Okker maar 22.
Bovendien waren Nastases gewonnen
games allemaal love games, terwijl Ok
ker ze moeizaam via deuces veroverde.
Nastase was in dit denkbeeldige voor
beeld (maar er moeten ettelijke voor-
maar Hartog wenst voor een wed
strijd zo weinig mogelijk mensen bij
hem in de buurt. Stilletjes bereidt
hij zich op een eenzaam plekje voor
op de dingen, die komen gaan. Door
die opperste concentratie vinden ve
len Hartog stug, arrogant en een
man, die te veel poeha heeft gekre
gen. Hartog: „Ach, ik laat de mensen
maar denken. Ik trek me er niets
van aan”.
Wil Hartog heeft het Nederlandse
motorgebeuren trouwens min of
meer de rug toegekeerd. Een natio
nale titel kan hem amper meer boei
en. „Iedere sportman wil altijd een
stapje hoger. Nadat ik verschillende
keren kampioen was geworden, gin
gen mijn gedachten vooral uit naar
een TT-zege op Assen. Dat lukte mé
vorig jaar. Toen was mijn volgende
stap zo hoog mogelijk eindigen tij
dens een Grand-Prix-wedstrijd in
het buitenland. Ook dat doel heb ik
inmiddels bereikt met mijn overwin
ning op Francorchamps. Het is dus
niet moeilijk raden wat mijn volgen
de ideaal is: wereldkampioen wor
den”.
van Pat Hennen, die na zijn ongeluk
op Man nog steeds in een coma ligt.
Hartog: „Ik kan dit jaar natuurlijk
geern wereldkampioen meer wor
den, maar dat is ook de bedoeling
niet. Ik sta te ver achter op Kenny
ik wel eens een foto heb gezien van
Koning Gustaaf, van wie Björn Borg
het tennissen heeft geleerd, die met
een strohoed op stond te tennissen),
zoals ook de haarband van onder ande
ren Borg wordt geaccepteerd? Draagt
MacMillan al zijn hele leven een pet
als hij tennist, tennist hij slechter zon
der pet (Borg liet uit bijgeloof zijn
baard staan gedurende Wimbledon), en
had die pet altijd al die belachelijke
vorm? Zo’n soort documentaire zou ik
willen maken, maar blijkbaar ben ik de
enige, want hij is nog nooit gemaakt.
Roberts om hem nog te kunnen be
dreigen. Mijn opdracht luidt: Barry
Sheene helpen met prolongatie van
zijn wereldtitel”.
helpen die 20e titel te veroveren? Als
jeblieft.'"
echter met steun van Hartog nog in
staat is om de brallerige Amerikaan
Roberts in te lopen lijkt hoogst twij
felachtig. Op Francorchamps deed
Wil Hartog er van alles aan om
Sheene voor te laten gaan, maar de
Suzuki-kopman was niet in staat om
deze keer toevallig over sport ging,
maar misschien ook niet. „De opmars
der strafschopgebieden” is een keuze
uit die columns, waarvan niemand in
het begin wilde geloven dat Jan Mul
der ze zelf schreef Zeker een jaar lang
heb ik mij in gezelschappen belangrijk
kunnen maken door met mijn hand op
mijn hart te bezweren dat Jan z'n stuk
ken zelf schreef, dat ik z’n allereerste
column zelfs zwart op wit, en met de
hand geschreven, had gezien en gele
zen voordat hij geplaatst werd, en dat
hij zijn doelpunten trouwens ook al
tijd zelf maakte, dus waarom zou hij
z’n stukken dan niet zelf schrijven? Ik
zou trouwens geen journalist weten,
die zijn stukken zou kunnen schrijven
op de manier waarop hij ze schrijft.
Johan Cruijff werkt op originele
wijze met de afmetingen en „dode"
hoeken van het speelveld. Hij laat zich
bewust in een op het oog uitzichtloze
positie in de buurt van de comervlag
drijven en slaat toe als de concentratie
voor het doel verslapt. Men waant zich
veilig, maar de verdediging wordt dan
toch beetgenomen door de brille en
sluwheid van Cruijff. Hij is in staat de
achtervolgers een doodlopende straat
binnen te lokken en de rollen dan blik
semsnel om te draaien door zijn snel
heid en schijnbewegingen. De aanval-
I
Ier met de bal op weg naar de keeper,
maar iets scheef voor het doel, kan op
z’n manier eveneens succes hebben.
Door niet te schieten op een moment
dat iedereen, inclusief de doelman
denkt „nu of nooit” maar nog een stap
te doen naar de achterlijn. In die se
conde verslapt de concentratie in het
doel een fractie. De voorste hoek is dan
de uitverkoren plaats om de keeper te
betrappen. Die ene meter terrein op
het eerste gezicht een nutteloze en te
mijden plek, kan van beslissende bete
kenis zijn”.
en na hs
e Directie
2080 A!
gen. Het team van Suzuki hoefde dan ook niet lang te zoeken
naar een vervanger voor Pat Hennen, die ernstig ten val kwam
op het Eiland Man en voor de rest van het seizoen is
uitgeschakeld.
Hartog kreeg zijn eerste kans op de fabrieksmachine tijdens
de TT van Assen. De Suzuki remde slecht, waardoor hij tot
tweemaal toe rechtdoor ging, met als gevolg een tegenvallen
de vijfde plaats. Suzuki gaf hem twee weken geleden tijdens
races in het Belgische Francorchamps nog een mogelijkheid
om te laten zien, dat hij een plaats in het fabrieksteam waard
was. In de laatste twee ronden liep hij weg van Kenny Roberts
en wereldkampioen Barry Sheene alsof ze stil stonden, waar
door hij overtuigend winnaar werd. Een overwinning, die hem
internationale erkenning bezorgde en Hartog tevens een vaste
plaats opleverde in het fabrieksteam van Suzuki. Daarom stelt
hij: „De zege op Assen was de mooiste, die op Francor
champs de belangrijkste”.
Enfin, genoeg geleuterd, ik citeer even
twee stukken die met elkaar gemeen
hebben dat zij Johan Cruijff tot onder
werp hebben:
is een
8500
loofd-
ruim
t
iap, onds
patiënten
Het mooie van tv-tennis is, dat je de
deelnemers van zo dichtbij kunt bestu
deren, als insekten onder een vergroot
glas. Neem die pet van Betty Stöves
partner Frew MacMillan. Ik zou graag
een documentaire over die pet willen
maken. De voorgevel van die pet. Ver
gelijking met andere soorten petten.
Waarom draagt hij, als enige, zo’n pet,
wat zijn de voordelen, wat de nadelen?
Is het op Wimbledon wel in overeen
stemming met de etikette, om je pet op
te houden als je met een dame tegen
een andere dame tennist? Zouden an
dere hoofddeksels geaccepteerd wor
den (Borotra speelde in het verleden
altijd met een alpinopet op, ook kan ik
me niet aan de indruk onttrekken dat
Nu Hartog aan de top staat, wordt
de combinatie werk-sport welhaast
onmogelijk. Hartog: „Het is ook niet
te combineren, maar ik doe het toch.
Ik run samen met mijn vader en
mijn broers de grasdrogerij. Als ik
weg ben, vangen de anderen het op.
Ik zal overigens heus niet stoppen
met werken, dat gaat gewoon door”.
Terwijl coureurs als Sheene en
Cecotto na een race kunnen uitrus
ten in een luxueus hotel, moet „hob
byist” Hartog zich zo snel mogelijk
naar huis spoeden, omdat hij de dag
na de wedstrijd al weer om zeven
uur op de fabriek verwacht wordt.
„Omdat het grasdrogen en motorra
cen net allebei in de zomermaanden
samenvallen, heb ik het net in die
periode reuze druk. Ik heb daardoor
nog nooit van mijn leven vakantie
kunnen nemen. Maar ik zie de uit
stapjes naar de circuits als een paar
dagen ontspanning. Op 23 en 30 juli
rij ik in Zweden en Finland. In die
tussenliggende week ga ik niet naar
huis, waardoor ik toch min of meer
van een minivakantie kan genieten”.
Hartog noemt het ontspanning,
dat motorracen, maar ook hij moet
stellen, dat „het leuke rijden op een
motor er vanaf is. Dat was vroeger
zo, maar de strijd aan de top is zo
hard, er is zoveel geld mee gemoeid,
dat je moeilijk nog echt voor je
plezier rijdt, zoals dat in het verle
den wel het geval was. Alles draait
Het klinkt eenvoudig, maar de weg
er naar toe is moeilijk. Een eerste
belangrijke stap op weg naar een
wereldtitel is het vertrouwen, dat
het fabrieksteam van Suzuki Enge
land in hem stelt. Vorige week werd
na overleg tussen de fabrieksbazen
in Japan en teammanager Rex Whi
te beslist, dat Wil Hartog in ieder
geval tot het einde van dit jaar de
beschikking krijgt over de machine
beter reed dan Bron, kreeg ik af te
rekenen met Boet van Duimen. Om
de één of andere gekke reden was
hij de lieveling van het publiek en ik
niet. De meest aanwijsbare reden
lijkt me, dat de toeschouwers altijd
voor de underdog kiezen. Als ik ie
mand versloeg was dat de gewoon
ste zaak van de wereld. Zoiets zit nu
eenmaal in de mensen”, aldus Har
tog.
Een vergelijking Hartog-Van Dui
men en Ard Schenk-Jan Bols gaat
wat dat betreft uitstekend op. Alles-
kunner Ard Schenk moest in de
beginjaren zeventig ook met lede
ogen toezien, hoe de minder getalen
teerde Jan Bols massaal werd toege-
juichd en hij wat lauw applaus
kreeg, als-ie zich weer eens de sterk
ste had getoond.
Een tweede reden voor die matige
populariteit van Hartog lijkt wel
licht de moeilijke benadering van de
Westfries in het rennerskwartier.
Met mensen als Rob Bron en Boet
van Duimen is een half uur voor een
wedstrijd nog een grap uit te halen,
om de commercie, dé publiciteit en
de concurrentieslag met Yamaha.
Het is een keiharde werkelijkheid.
Je ziet het nu aan Pat Hennen. Die
komt te vallen, raakt in een coma en
is voor maanden uitgeschakeld.
Sentimenten spelen dan geen rol, er-
moet zo snel mogelijk een ander op -
zijn fiets. Hetzelfde kan mij overko-'
men, ik weet het niet.”
beelden van zijn) dus AANTOON
BAAR de betere tennisser, maar ver
loor toch. Je zou dit een manco in de
spelregels kunnen noemen, maar ik
ben eerder geneigd het het grootste
pluspunt in de tennisregels te vinden.
De kansarme is op die manier nooit
kansloos. In plaats dat je na 6-2, 6-2
voor Borg denkt dat de match „voor
bij” is, dat Connors een geslagen man
is, ben je juist geneigd te denken dat de
wedstrijd in de derde set „pas goed
begint”, dat Connors nu pas zijn ware
gezicht zal laten zien, etcetera. In de
meeste gevallen is dat natuurlijk een
illusie (in dit geval werd het 6-3 in
plaats van 6-2, nou en?), maar het feit
dat zo’n illusie gekoesterd kan worden,
ook door de spelers zelf, geeft tennis
een voorsprong op de meeste andere
takken van sport.
een beslissende voorsprong te ne
men. Integendeel, toen bleek, dat
Roberts voortdurend in het spoor
bleef van Sheene, gaf Rex White
Hartog het sein „Go”, ten teken, dat
de Abbekerker zijn gang mocht
gaan. Hartog reed zich vervolgens
met een topsnelheid van 320 km/uur
naar zijn tweede Grand-Prixzege,
waarna Sheene met verwijten aan
kwam dragen, dat de Nederlander
zich niet aan zijn opdracht had ge
houden.
„De feiten lagen natuurlijk wel
even anders. Sheene reed gewoon
minder sterk dan ik. De machines
waren even snel, maar ik stuurde
die dag iets beter. In een volgende
race kan het net andersom zijn”,
zegt Hartog.
„Ging naar de training. Hij parkeer
de zijn auto vlak bij de deur van de
gang naar de kleedkamers en zag uit
zijn ooghoeken de Citroen Maserati
achter de oefenvelden het stadionter-
rein oprijden. De beroemde achterspe
ler begon plotseling iets te zoeken in
het dashboardkastje. Daarna pakte hij
langzaam zijn voetbaltas van de ach
terbank, keek nog even of er snippers,
luciferstokken op de vloer lagen, en
merkte toen dat hij snel moest uitstap
pen het portier van de Citroen Ma
serati sloeg dicht, Johan Cruijff liep al
naar het gebouw. Daar arriveerden ze
toevallig samen. De beroemde achter
speler opende de deur en maakte, ter- T
wijl hij zijn hand aan de klink hield en
zich zo strekte dat hij zijn evenwicht Z T
slechts kon beweren door op één been
te balanceren, de weg vrij: „Na jou
Johan”.
in het
;ering, ik eenmaal had laten zien, dat ik
korte
Na „De Renner" van Tim Krabbé is
„Opmars der strafschopgebieden" van
Jan Mulder binnen korte tijd het twee
de „sportboek” van uitgever Thomas
Rap, dat als een „twee onder één kap”
zowel tot de sport als tot de literatuur
mag worden gerekend. Jan Mulder, oud-
Nederlands elftalspeler, maar voor
al als Anderlecht-midvoor jarenlang
de faam genietend de beste midvoor
van Europa te zijn, is na zijn transfer
naar Ajax uitgegroeid tot Neerlands
bekendste knieblessure. Hij stopte met
topvoetbal, begon een wekelijkse ru
briek in De Tijd, daar kwam een weke
lijkse rubriek in De Volkskrant bij, die
vrijwel altijd over sport ging, maar op
een manier die voordien onbekend
was. In de eerste plaats merkte je
voortdurend dat iemand aan het woord
was die het allemaal aan den lijve had
ondervonden, en bovendien mixte hij
de sport op een zo originele manier met
het restant van het leven, dat je steeds
het gevoel had een column te lezen die
Wat me ook mateloos boeit is de
reden waarom Billy Jean King die Ruf-
fels als partner uitkoos. Ze wil per se,
op haar oude dag, het record van 20
Wimbledontitels vestigen (ze heeft er
nu 19), waarom sluit ze dan geen over
eenkomst met Borg of Connors of een
typische dubbelspeler als Hewitt, en
probeert ze het met een middelmatige
tennisser als Ruffels? Wie zou niet
graag een legendarisch record willen
helpen breken? Als ik Björn Borg was,
zou ik King opbellen en zeggen: „Lieve
Billy Jean, mag ik ie volaend iaar
Nu Hartog voornamelijk nog
„internationaal” denkt en rijdt, be
perkt hij zijn optredens in Neder
land zoveel mogelijk. Een race op
Zandvoort afgelopen zondag
laat hij schieten, omdat „er toch
niets op het spel staat”. Bovendien'
zijn de wedstrijden om het nationaal
kampioenschap in de 500 cc niet zo
belangrijk meer voor hem, omdat
hij nauwelijks nog kans heeft op die
titel. Dat komt omdat hij diverse
races door besognes in het buiten
land heeft moeten laten schieten en
na een wedstrijd op Zandvoort, die
hij glansrijk won, werd gediskwali
ficeerd.
„Een belachelijke zaak was dat
toen. Ik stapte na de huldiging van
het podium af en wilde de wagen
instappen, waarin ik een ereronde
moest maken. Een voor mij onbe
kende man duwde me een briefje
onder mijn neus en vroeg me, of ik -
even wilde tekenen. Ik dacht dat het
voor een handtekening was. Ik te- -
kende het briefje, waarna hij me -
vroeg nog een tweede epistel te sig
neren. Dat is voor jezelf, zei hij. Ik
vroeg toen, wat dat voor zin had,
waarna die kerel me vertelde, dat
het een bewijs voor de dopingcon
trole was. Ik sprong zowat uit mijn
vel. Dopingcontrole, ik wist niet, dat
zoiets bestond in Nederland. Omdat
ik toen geweigerd heb naar de do
pingcontrole te gasyi heeft de
KNMV me gediskwalificeerd. E.en
belachelijke zaak, ik ga toch niet
voor zo’n kermiskoers doping ne
men, kom nou. De bond vertelde me,
dat een onderzoek op gebruik van
doping al in april was aangekön-
digd, maar ik heb dat nooit ergens
gélezen, omdat ik toen constant in
het buitenland was om Grand-
Prixraces te rijden. Ik ben in hoger
beroep gegaan tegen die diskwalifi
catie, misschien dat ze de beslissing
herroepen. Laat ik mijn mond maar
houden over de bond. Officials.
i van
imini-
:n te
■n en
I
P
■>:<i>
