Befaamde
kunstenaars in
Stadskantoor
GROEPSEXPOSITIE
IN WIJK AAN ZEE
politienieuws
Over een
s
tie-
Gasthuis deed eeuwenlang
dienst als bejaardenhuis
pintie wijn en
’n half conijn”
s:
JH B
TAKEN VERDEELD OVER OPENBARE WERKEN EN SECRETARIE
Van Prentenkabinet en zes kunstenaars
Uit raam van
kasteel gesprongen
Medeplichtige
aangehouden in
molotov-zaak
Hond bijt
postbestelster
SS
Tussenstation
itjoj
itios
Werkeenheid
BEVERWIJK-HEEMSKERK
DONDERDAG 20
JULI
19 7 8
«os!
r»
Reacties op deze rubriek via telefoonnummer 02510 - 26546
Beverwijk heft dienst voor sport
(Van een onzer verslaggeefsters)
(Van een onzer verslaggeefsters)
■ü- Mietje Berkhout, bekend inwoonster Gasthuis.
I
■ir Oude prent gasthuis Wijk aan Zee (vervallen gebouw)
HEEMSKERK. Zeer geëmotio
neerd en onder invloed van drank is
een 18-jarig meisje uit Bussum in de
nacht van woensdag op donderdag
van ongeveer acht meter hoogte uit
een raam van het kasteel „Assum-
burg" (jeugdhotel) in de ongeveer een
halve meter diepe slotgracht ge
sprongen.
Willem Snitker woont en werkt in Heem
stede, zijn geboorteplaats. Hij kreeg zijn
opleiding M.O. tekenen aan de rijksnor-
maalschool in Amsterdam.
Werk van Snitker is in het bezit van rijk,
gemeenten en musea en maakt deel uit van
particuliere collecties in binnen- en buiten
land. Sinds 1968 zijn paarden, ruiters en
landschappelijke motieven de voornaam
ste thema’s in zijn werk. Vanaf 1963 ver
blijft hij jaarlijks enige tijd in Spanje,
waar de series „Hospitalet del infante”
ontstonden.
Kees Verkade uit Zandvoort is inmid
dels nationaal en internationaal bekend
geworden en een nadere introduktie van
zijn werk mag als overbodig worden be
schouwd.
De tentoonstelling wordt niet officieel
geopend. De tentoonstellingsuren vallen
samen met de normale kantooruren.
(Van een onzer verslaggeefsters)
BEVERWIJK. Na zeer rijp beraad
hebben B. en W. aan de raad voorgesteld
de gemeentelijke dienst Lichamelijke Op
voeding en Sport (LOS) op te heffen en de
taken van deze dienst onder te brengen bij
openbare werken en de derde afdeling
van de gemeentesecretarie.
De consequenties van de opheffing voor
het betrokken personeel zijn inmiddels
intern-gemeentelijk opgevangen.
De omvang van de dienst is te klein
geworden voor een zelfstandig voortbe
staan. Volstaan zou kunnen worden met
een hoofd van dienst en een administra
teur. Maar aan zo’n kleine staf zijn proble
men verbonden, want in de eerste plaats is
de contenuïteit dan niet voldoende ge
waarborgd. Bij afwezigheid van één van
beiden blijft de funktie onbemand en kan
de dienst niet meer naar behoren funktio-
neren. Bij grotere werkeenheden is tijde
lijke afwezigheid minder fnuikend. Gezien
de kleine omvang van de stof mag niet
worden aangenomen, dat alle kwaliteiten
'welke van zo’n dienst worden verlangd te
vinden zijn in één persoon.
een fooitje voor de ver
pleegden.
Gebleken is, dat naast de deskundige in
de figuur van het hoofd van dienst op
velerlei terreinen behoefte blijft bestaan
aan deskundigheden bij andere dienston
derdelen. Zo heeft openbare werken een
zeer belangrijke taak behouden bij de aan
leg en het onderhoud van de terreinen.
Daarnaast heeft de secretarie-afdeling on
derwijs, culturele, jeugd- en sportzaken (3e
afdeling), los van de dienst LOS, een be
langrijke taak op het vlak van onder meer
de sporthal, het zwembad, beheer en ver
huur van gymnastieklokalen, subsidiëring
zaalhuur e.d.
Daardoor kreeg de buitenwacht volgens
B. en W. nooit een duidelijk beeld van de
organisatie van de gemeentelijke bemoei
ingen met de sport.
ir Recente foto gasthuis Wijk aan Zee (omgebouwd tot twee
woningen)
(Van een onzer verslaggeefsters)
WIJK AAN ZEE. „Wat is het toch
jammer dat zoiets niet vaker kan worden
georganiseerd”, verzuchtte mevrouw Van
der Linden van het PrenteNkabinet Mid-
den-Kennemerland, toen gistermiddag in
de kleuterschool De Zeekleuters aan de
Dorpsduinen de tentoonstelling van Wijk
aan Zeeërs en oud+badplaatsbewoners in
formeel van start ging.
dienstmeid bij de benoeming van nieu
we gasthuisvaders en -moeders de ver
pleegden moest tracteren op zes olie
bollen per persoon.
Agnes van Akersloots legaat stamt
uit 1663: intussen was het Middeleeuw
se gebouw inclusief de daaraan waar
schijnlijk verbonden kapel teniet ge
daan of zo zwaar beschadigd, dat het in
de zestiende eeuw moest worden afge
broken. Rond 1627 moet in Wijk aan
Zee een nieuw, kleiner Oude mannen
en vrouwenhuis zijn verrezen. Daarop
duidt tenminste de (bewaard gebleven)
Ordonnatie van Scheepenen en Armen
voogden van de Dorpe Wijck aan Zee
anno 24 mei 1629. Dit pand werd op
instigatie van de E.PU. in 1914 afgebro
ken.
In 1913 was inmiddels aan de Gas
thuisstraat de eerste steen gelegd voor
de nieuwbouw van het Gasthuis door
de regenten J. de Wildt, A. van Amers
foort en J. Rijke. Een jaar later werd
het nieuwe oudeliedenhuis in gebruik
genomen. Twaalf oude van dagen von
den daar hun thuis. In vroeger jaren
was dat wel eens anders geweest. Toen
werd het Gasthuis door slechts vier of
vijf bejaarden bewoond. Voor meer
verpleegden was doodgewoon geen
geld aanwezig. Om de ruimte toch te
benutten, werden de leegstaande ka
ïn de zomer van 1972 werd het Gas
thuis, bij het vertrek van de beheerder,
ontruimd. De laatste acht verzorgden
werden elders ondergebracht. De „in
stelling van weldadigheid” werd offici
eel per 1 januari 1975 opgeheven, waar
bij het vermogen verviel aan de ge
meente Beverwijk. Die nam de bezittin
gen op in het „reservefonds Gasthuis”,
welk potje na goedkeuring door Gede
puteerde Staten van Noord-Holland
ooit nog eens een bestemming in de
sfeer van de bejaardenzorg moet vin
den.
BEVERWIJK. De Stichting Tentoon
stellingen Bevel wijk verzorgt in het ka
der van de Toer-in in de augustusmaand
een tentoonstelling in het Stadskantoor
van schilderijen, etsen en kleinplastieken
van Willem Snitker en Kees Verkade.
entje
DAGBLAD
IE
DE DERDE FOTO IN
DEZE RUBRIEK, even
als de overige twee be
schikbaar gesteld door
De dienst LOS fungeerde als tussensta
tion. Opdrachten in de sector van sportac
commodaties werden bij voorbeeld op for
meel juiste wijze verstrekt aan de dienst
LOS, maar die moest de opdrachten dan
vrijwel in alle gevallen toch doorspelen
aan de dienst openbare werken. In een
aantal gevallen werden zaken aan de
dienst LOS voorgelegd om advies (speci
aal in de subsidie-sector), terwijl de betref
fende secretarie-afdeling in kwalitatief op
zicht voldoende bemand is om zelfstandig
tot een beleidsadvies te kunnen komen.
Ook met het oog op verwachtingen met
betrekking tot toekomstige ontwikkelin
gen in de gemeentelijke bemoeiingen met
de sport zien B. en W. geen ruimte voor
handhaving van de dienst. Het streven van
de gemeente is er namelijk op gericht de
buitensportverenigingen zelf te belasten
met het onderhoud van de kleedaccommo-
daties, terwijl het de laatste jaren niet
ongebruikelijk is de bouw en aanleg van
accommodaties, mede uit het oogpunt van
kostenbesparing, aan het particulier initia
tief over te laten. In het geval men op dit
gebied toch behoefte mocht hebben aan
technische adviezen, dan is de heirvoor
nodige kennis in voldoende mate aanwezig
bij de dienst openbare werken, mede om
dat dan de heer ing. W. H. Geurts, nu hoofd
van de dienst LOS, dan in een gelijkwaar
dige funktie is geïntegreerd in de Dienst
Openbare Werken. De heer Geurts heeft
inmiddels de hem aangeboden funktie
aanvaard. Hij zal bij openbare werken
worden belast met zaken op het gebied van
de lichamelijke opvoeding, de sport en de
recreatie. Bovendien zal de heer Geurts
onder meer worden belast met werkzaam
heden op het gebied van de woonomge
ving. Zijn funktie krijgt dus een ruimer
WIJK AAN ZEE. Het Wijk aan
Zeeër Gasthuis, zo schrijft Beverwijks
oud-burgemeester mr. H. Scholtens in
zijn toonaangevende boek „De Histo
rie van Midden-Kennemerland”, is van
Middeleeuwse oorsprong. Het zou rond
1380 gesticht zijn ten behoeve van de
oude vissers. De Stichtingsbrieven zijn
niet bewaard gebleven. Wel komt het
jaartal 1380 voor op een tekening, die
vroeger in de gemeenschapsruimte
van het Gasthuis hing. Vandaar dat
men dit jaartal maar aanhoudt.
u
Aan de groepsexpositie, die tot en met 14
augustus geopend is op werkdagen (behal
ve ’s maandags) van 19 tot 21 uur en op
zaterdag en zondag van 14 tot 17 en 19 tot
21 uur, werken naast het Prentenkabinet
zes amateurkunstenaars mee. Het Pren
tenkabinet toont een grote hoeveelheid
historisch materiaal, waaronder veel oude
schoolfoto’s en groepsportretten. Voorts is
op de expositie de oud-Wijk aan Zeeër
Henk Buining vertegenwoordigd met een
achttal schilderijen, waarvan de meeste de
badplaats als onderwerp hebben.
De Heemskerkse Ina van Bennekom
showt een aantal zelf gemaakte lappen
poppen, terwijl de zich na zijn huwelijk
mee een Waalse binnenkort in België vesti
gende Wijk aan Zeeër Nico Schelvis aqua
rellen met impressies van Hoogovens heeft
hangen. De sinds een jaar in de badplaats
woonachtige Jacoba de Kort toont schilde
rijen. Behalve bloemstillevens omvat haar
bijdrage aan de expositie ook een gezicht
meetjes verhuurd. Wie goed kijkt, kan
op de oude foto van het oude mannen
en vrouwentehuis achter het meest
rechtse raam van de voorgevel het
bordje „te huur” zien staan.
Mensen die voor opname in het Gas
thuis in aanmerking wilden komen,
moesten tenminste 60 jaar oud zijn,
vijftien jaar in de badplaats hebben
gewoond en/of gewerkt en van onbe
sproken gedrag zijn. Ze waren onder
worpen aan een straf regime, en moch
ten bijvoorbeeld na acht uur ’s avonds
de deur niet meer uit. In later jaren
werden de reglementen minder streng
toegepast en werden ook niet-bad-
plaatsbewoners in de instelling opgeno
men.
BEVERWIJK. De politie heeft woens
dagmiddag een 19-jarige Beverwijker aan
gehouden, verdacht van medeplichtigheid
aan het gooien van een molotov-cocktail,
in de nacht van zondag op maandag in een
pand aan de Boeweg.
De veradachte bekende de materialen
voor de coctail te hebben verstrekt.
Ook het terreinpersoneel, met inbegrip
van de opzichter, zal gaan funktioneren
binnen de dienst openbare werken. De
eenheid van deze groep blijft bewaard en
ook de organisatie van de werkzaamheden
zal geen wijziging ondergaan.
De Wijk aan Zeeër agent Martin van
den Brink bij z’n dorpsgezichten en
strandtaferelen.
óp de badplaats, geschilderd naar een his
torische overzichtsfoto.
De in Wijk aan Zee werkzame politie
agent Martin van den Brink laat een aantal
fijnzinnige pentekeningen zien, bestaande
uit dorpsgezichten en strandtaferelen.
Tenslotte hangen er op de expositie enkele
gouaches van de Beverwijkse fotograaf
René van der Meulen.
Aan de groepsexpositie is door de ge
meente Beverwijk medewerking verleend
in de vorm van een subsidie in de huur van
„De Zeekleuters”. Desondanks zou men in
Wijk aan Zee graag de beschikking willen
hebben over een permanente tentoonstel
lingsruimte, waarin steeds andere (ama-
teur)kunstenaars hun werk aan het pu
bliek zouden kunnen tonen. In het verle
den is er wel eens sprake van geweest dat
het voormalige oude mannen- en vrouwen
huis in de Gasthuisstraat voor dit doel
beschikbaar zou komen, maar dit plan is
nooit van de grond gekomen.
De administrateur van de dienst LOS
heeft inmiddels een passende funktie ge
accepteerd bij de afdeling boekhouding
van openbare werken.
Ook de cultuurtechnische werkzaamhe
den zullen worden overgebracht naar
openbare werken en hetzelfde geldt voor
de bouwtechnische werkzaamheden. De
administratieve werkzaamheden zullen
worden overgebracht naar de verschillen
de secretarie-afdelingen.
(Van een onzer verslaggeefsters)
HEEMSKERK. Een PTT-bestelster
uit Heemskerk heeft woensdag bij de poli
tie aangifte gedaan van een hondebeet.
Toen zij de post in een bus van een woning
aan de Handelstraat wilde stoppen, sprong
de hond dwars door de ruit van de voor
ruit. De bestelster kreeg verwondingen
door de beet en door het glas en haar
kleding werd vernield.
OP HET T aJi)J GEZICHT
instelling tot z’n opheffing in 1972 ge
bleven.
Als de bouw van het Gasthuis werke
lijk in de veertiende eeuw is geschied,
dan moet dat ongeveer zijn samenge
vallen met het metselen van de dorpsto-
ren, aldus mr. Scholtens, die hierbij
aantekent dat men in die tijd voor het
eerst met bakstenen ging werken. De
oprichting van het Gasthuis wordt wel
toegeschreven aan de Vrouwe van As
sendelft, die ook in Zandvoort een der
gelijke instelling in het leven zou heb
ben geroepen. Ook wordt Agnette of
Agnes van Akersloot wel als de sticht
ster aangemerkt, maar dat moet op een
misvatting berusten. Deze „bejaarde
dochter van Haarlem” dateert namelijk
uit een veel latere periode.
Wel heeft zij zowel het Wijk aan Zeeër
Gasthuis als de Zandvoortse evenknie
in haar testament zeer mild bedacht.
De schatrijke Agnes, die verder kind
noch kraai op de wereld had, bepaalde
dat de regenten van haar gift jaarlijks
in januari (ter gelegenheid van de op
standing van Agniet) de inwonenden
moesten onthalen op „een pintie wijn
en een half conijn”. Andere bronnen
spreken over een maaltijd, die niet
meer dan 25 of 30 mocht kosten.
Ook op Goede Vrijdag moest „goede
sier” worden gemaakt, terwijl de
Hoewel van oorsprong een Roomse
instelling, werd het Gasthuis tijdens de
Republiek der Zeven Verenigde Neder
landen geëxploiteerd ten behoeve van
Calvinistische bejaarden, ’t Hof van
Holland heeft zich er ooit nog eens over
opgewonden, dat de Regenten het be
staan hadden een „papiste dienstmeyt"
aan te stellen. Pas toen de Gasthuis
meesteren konden aantonen dat zij
geen Gereformeerde dienstmaagd kon
den vinden, mocht de Roomse hulp-in-
de-huishouding in het Gasthuis blijven
werken. Toen de katholieke godsdienst
ten tijde van de Bataafse Republiek in
ere werd hersteld, werd het Gasthuis
weer toegankelijk voor Wijk aan
Zeeërs van alle gezindten. Dat is de
onttrekken,
Buffetmaat-
E.P. U. een
Met een gebroken rugwervel en
beenbreuken is zij per ambulance
naar het St. Jozefziekenhuis ge
bracht.
Prentenkabinet J. van
der Linden, toont Mietje
Berkhout, jarenlang een
bekend inwoonster van
het Gasthuis. Bewaard
gebleven is ook een door
haar ondertekende
schuldbekentenis, de
melding maakt van het
feit dat de Regenten van
het Gasthuis haar „ten
behoeve van de huishou
ding in de week van 22
tot 27 oktober 1928" de
somma van welgeteld
f 14,84 hebben voorge
schoten. Meer over de ge
schiedenis van het Gast
huis in bijgaand verhaal.
CENTRAAL IN DEZE
(50-ste) AFLEVERING
van „Op het tweede ge
zicht” staat het Gast
huis, waarin Wijk aan
Zee eeuwenlang z’n ou
den van dagen huisvest
te. Met de sluiting van
deze „instelling van lief
dadigheid” raakte de
badplaats in 1972 z’n eni
ge bejaardentehuis
kwijt. Pogingen om in
het dorp een nieuw be
jaardencentrum te bou
wen, zijn tot dusverre op
niets uitgelopen.
HET OUDE MAN
NEN- EN VROUWEN
HUIS van Wijk aan Zee
is te vinden in de Gast
huisstraat (zie recente
foto). Na de opheffing
van de instelling is het
pand met behulp van een
gemeentelijk krediet van
f 76.000 omgebouwd tot
twee eengezinswonin
gen. Twee gevelstenen
herinneren aan de vroe
gere bestemming van het
gebouw. Het ene ver
meldt de naam „oude
mannen- en vrouwen
huis”, terwijl op het an
dere een visser staat af-
gebeeld met de initialen
A.L. en het jaartal 1627.
DIE LETTERS
SLAAN WAARSCHIJN
LIJK op de visafslager
en waagmeester Arie
Lobbe, die ook als visser
actief moet zijn geweest.
Vanuit Wijk aan Zee
werden vroeger goede
ren uit Amsterdam en
ook wel paling uit de
Wijkermeer naar Enge
land verscheept. Waar
nu de duinen zijn .was in
het verleden de boter
markt, waar vandaan de
goederen met pinken en
platbomen (Wijk aan
Zeeër visserschuiten)
naar de rede liggende
schepen werden ver
voerd. Voordat de pro-
dukten op de botermarkt
kwamen, werden ze ge
wogen. Het Gasthuis had
het recht van de waag, en
de opbrengst kwam aan
de Stichting ten goede.
In later tijd werden de
weegwerktuigen ge
bruikt om de bezoekers
van het Gasthuis te we
gen, tegen betaling van
en lichamelijke opvoeding op
kader dan voorheen en hij komt recht
streeks te staan onder de directeur van
openbare werken.
HET GASTHUIS
HEEFT NIET ALTIJD
aan de Gasthuisstraat
gestaan. Tot 1914 was
het oude mannen- en
vrouwenhuis gevestigd
in een pand op de hoek
van de Julianaweg/Gas-
thuisstraat, recht tegen
over het Badhotel (nu de
verpleeginrichting Zee-
vanc). Het vervallen
pand, afgebeeld op de
oude foto, vormde een
steen des aanstoots voor
de directie van het Bad
hotel. Om het Gasthuis
aan het oog van de toe
risten te
deed de
schappij
grondruil. Aan de Gast
huisstraat werd een
nieuw, zij het kleiner be
jaardenhuis gebouwd,
terwijl het oude pand
met de grond gelijk werd
gemaakt. Voorwaarde
daarbij was, dat op die
plek niet meer mocht
worden gebouwd. Daar
is het ook nooit meer van
gekomen, al zouden ve
len in Wijk aan Zee er
graag een nieuw bejaar
dencentrum op zien ver
rijzen.
Geen voorrang. Op het kruispunt
Laan der Nederlanden/Plesmanweg ont
stond woensdagmiddag om drie uur een
aanrijding tussen twee personenauto’s,
waarvan er één door een kraanwagen
moest worden weggesleept. De 35-jarige
bestuurster uit Heemskerk die volgens de
politie geen voorrang zou hebben verleend
•aan een 26-jarige inwoner van Alkmaar
wiens auto werd vernield, reed evenwel
door. Zij kon ongeveer een uur later door
de Beverwijkse politie worden aangehou
den.
Aanrijding. Een voorrangsfout was
woensdagavond ook de oorzaak van een
botsing tussen een 16-jarige Beverwijkse
bromfietser en een 26-jarige plaatsgenoot
die met zijn auto het kruispunt
Romerkerkweg/Groenelaan opreed. De
bromfietser is met verwondingen aan knie
en schouder opgenomen in het Rode Kruis
Ziekenhuis.
Gemorrel. Een bewoner van de Les-
sestraat in Heemskerk hoorde woensdag
morgen vroeg gemorrel aan zijn voordeur.
De man die hij aantrof vertelde zich in de
deur te hebben vergist. Maar hij had wel
met een schroevedraaier sponningen los
gedraaid. De bewoner schakelde politie in.
A...
f..
