a kritiek op democratiseringsproces
Pereda benoemt
Phantom Jet stort neer
hoetto thans
Westduitse
anarchist
gearresteerd
Drie studenten
gevlucht uit
Oost-Duitsland
beschuldigd
van fraude
nieuwe regering
van Bolivia
X“Drie studenten
Nieuwe immigratiepolitiek
voorgesteld in Australië
F
onn conferentie
ver kapingen
‘3 Volgende week in
sda. J’
■kers.
BOLIVIA
DELEN DOOR 3
VS betreuren
PARABELS
Franse nationalisten
vernielen kabelbaan
staatsgreep
in Bolivia
3
1NSDAG
2 5
JULI
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 8
t mi
-
SANTIAGO (AP). Generaal
kistavo Leigh, opperbevelhebber
j an de Chileense luchtmacht en
Jd van de vier man sterke militai
re junta die Chili sinds 1973 re-
leert, is gisteren van zijn functies
Intheven na in het openbaar kri-
,lek te hebben geleverd op de be
slissing van de iunta de terugkeer
tot burgerlijk bestuur uit te stel
len.
lerve
t ond(
omst i
iten l
undigi
?ens e
in woo
rder di
m.
door Nico Scheepmaker
•valk
Reilen
istolei
moord
n huis in
el het li*
eplaatste
luitenant
met bijl-
>oa was.
aeun
aristei
Bred
trijfël
Junta-lid Chili afgezet
JUAN PEREDA
1
BHOETTO
Kremlin contra
ilenbou
adviseur Carter
(Van onze redacteur in de Sovjet-Unie, Koen Corver)
naar
Dit is gisteren bekendgemaakt door het
Vplgens het witboek zou Bhoetto de ver-
tiezingen hebben „gekocht” met financië-
e hulp van een buitenlands staatshoofd,
lij zou zo’n drie tot vier miljoen dollar
hebben gekregen.
Bhoetto werd in maart dit jaar ter dood
veroordeeld wegens medeplichtigheid aan
een aanslag op, een politieke tegenstander.
Hij is tegen dit vonnis in beroep gegaan.
senrechten, dat als regel over dergelijke
(twaagde ontsnappingen zwijgt.
De drie studenten, twee mannen en een
vrouw, waren gekleed in de camouflage
pakken die lijken op die van de Oostduitse
grenswacht. Voorin de auto zaten de twee
Leigh werd uit zijn functies gezet door
generaal Augusto Pinochet, commandant
van het leger en president van de junta. De
andere twee juntaleden, de nationale chef
van politie en de commandant van de
Chileense marine, waren het daarmee
eens, aldus een officieel communiqué.
De ontzetting van Leigh uit zijn functies
is de ingrijpendste wijziging binnen de
junta sinds die vijf jaar geleden aan de
macht kwam. De opvolger van Leigh voor
beide posten is de luchtmachtgeneraal
Fernando Mathei.
Het was rustig in Santiago na de bekend
making van Leighs val. Leigh had onenig
heden met de andere leden van de junta
sinds het begin van dit jaar, toen Pinochet
ter ondersteuning van zijn regering een
nationaal referendum uitriep.
Pinochet verklaarde de komende tien
jaar in Chili geen verkiezingen te willen
houden. Leigh was het daar niet mee eens
en stelde voor na een periode van vijf jaar
verkiezingen te organiseren. Leigh maakte
deel uit van de junta sinds deze in 1973 met
een bloedige staatsgreep die het einde van
Allende’s linkse regering betekende, aan
de macht kwam.
legaties of wetenschappelijke of sportdele-
gaties. De regering in Den Haag heeft om
dezelfde reden besloten om de betrekkin
gen met Moskou voorlopig te „bevriezen”.
Van Russische zijde is hierop nog niet
officieel gereageerd. Politieke waarne
mers zijn van mening, dat het Nederlandse
gebaar niet tot dramatische verschuivin
gen zal leiden in het karakter van de
betrekkingen tussen beide staten.
het toelaten van immigranten geen discri
minatie zal worden toegepast. „Immigratie
zien wij nog steeds als een onderdeel van
de economische groei. Het is bovendien
het enig controleerbare deel van de bevol
kingsgroei”, zo is van regeringszijde bij de
presentatie opgemerkt.
Het nieuwe systeem zal gezinshereniging
en het herenigen van familieleden verge
makkelijken. Ook zullen in verband met
de vluchtelingenvraagstukken in de we
reld humanitaire overwegingen gaan gel
den.
De gezinshereniging zal volgens schat
ting 27 procent van de binnenkomende
buitenlanders betreffen. De vluchtelingen
zullen vermoedelijk 11 procent van de toe
te laten immigranten uitmaken.
Verder wordt de nadruk gelegd op de
positieve winst voor Australië indien men
sen worden toegelaten die gezien hun be
roep in Australië nodig zijn. Er wordt
gesproken van een voorzichtig, maar open
immigratiebeleid, dat toelating van 70.000
personen per jaar beoogt. Dit wordt ver
hoogd met een aantal dat gelijk is aan de
hoeveelheid het land verlatende mensen.
Het is de bedoeling dat het toekomstige
beleid passend werk voor iedereen die
wordt toegelaten waarborgt. Het gaat
daarbij „aanleunen" tegen de arbeids
markt. Waarvan de situatie overigens op
het ogenblijk niet zo florissant is. Er zijn
ruim 392.000 werklozen op een totale be
volking van ongeveer 14 miljoen mensen.
Met nadruk wordt ook van Nederlandse
zijde verklaard, dat de nieuwe lijn beslist
niet is uitgezet om mensen buiten Austra
lië te houden. Immigratie blijft een wezen
lijk deel van het beleid van het land.
Na de oorlog zijn van Nederland en
Indonesië uit circa 175.000 mensen naar
Australië geëmigreerd en met inbegrip
van hun nakomelingen wordt hun aantal
thans op 300.000 tot 350.000 geschat.
Het fascinerende is echter, dat Bolivia
helemaal geen groot land is, maar een
klein land met grote gebeurtenissen waar
aan het zich wel moet vertillen. Bolivia telt
5.630.000inwoners (laatst bekende cijfer
uit 1975), dat is minder dan de gezamenlij
ke bevolking van de provincies Utrecht,
Noord-Holland en Zuid-Holland. De rege-
ringszetel, La Paz, telt iets minder inwo
ners dan Den Haag. Je kan het ook anders
stellen: Bolivia-1978 telt ongeveer even
veel inwoners als Nederland-1903, dat is
dus driekwart eeuw geleden. De vette kop
pen in de kranten: „Militairen grijpen de
macht in Bolivia”, „Bolivia is weer open
lijk militaire dictatuur”, „Pereda grijpt de
macht”, etcetera, suggereren een groot
schaligheid die naar onze begrippen min
stens door 3 gedeeld moet worden (min
stens, omdat we ons zulke gebeurtenissen
zelfs in het bijna 3 maal volkrijker Neder
land moeilijk kunnen voorstellen), om
weer wat met de werkelijkheid in gerede te
komen.
Natuurlijk geldt dat niet alleen voor Bo
livia, Libanon is er ook een sprekend voor
beeld van. Als we over de nu al jarenlang
durende bittere straatgevechten tussen de
moslims en de christenen (met een bid
prentje van Maria op de kolf van hun
geweer geplakt, - en dat is nog eens andere
koek dan een kaarsje branden!) in Beiroet
en omgeving lezen, denken we daar ook
een veel grootschaliger situatie omheen
dan in werkelijkheid het geval is. Libanon
telt maar 2.780.000 inwoners (minder dan
Limburg en Noord-Brabant samen), en
Beiroet kan met Amsterdam worden ver
geleken. Katholieke sluipschutters, onder
commando van Dries van Agt en gezegend
door monseigneur Gijsen, liggen op de
daken van de Heren- en Keizersgracht op
de loer, om de verbeten vechtende protes
tanten, onder leiding van Wim Aantjes en
de strijdvaardige Schakel, in hun rond
koersende rondvaartboten onder schot te
kunnen nemen.
heeft de
epen, na-
>ting van
kwamen
iten kwa-
rgrondse
CHAMONIX (DPA). Natio
nalisten uit het Franse departe
ment Savoie hebben gisteren de
hoogste kabelbaan ter wereld, in
Chamonix, opgeblazen. Niemand
werd daarbij gewond. De mate
riële schade is groot. De nationa
listen eisen een grotere zelfstan
digheid voor Savoie.
De kabelbaan leidde naar de
3.842 hoge berg Aiguille du Midi,
waar veel aan wintersport wordt
gedaan. Hij bood plaats aan 80
mensen en vervoerde jaarlijks
ongeveer 380.000 personen.
WASHINGTON (UPI). De Verenigde
Staten hebben, bij monde van de woord
voerder van het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken, Hodding Carter,
de militaire staatsgreep van vorige week in
Bolivia betreurd en een „ernstige kink in
de kabel” genoemd van het democratische
ontwikkelingsproces in dat land.
Hodding Carter zei: „Ik wens namens
het Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken en namens de Amerikaanse
regering te verklaren, dat wij de ontwikke
lingen in Bolivia diep betreuren. Deze ont
wikkelingen zijn een ernstige tegenslag in
het democratisch^ proces, dat zich in Boli
via scheen te ontwikkelen”.
De woordvoerder zei evenwel, dat de VS
niet vooruit willen lopen op de toekomsti
ge betrekkingen, die het land met het nieu
we Boliviaanse bewind hoopt te hebben, in
afwachting van „verduidelijking van zijn
bedoelingen”.
FRANKFORT (UPI). De 23-jarige
Günter Gerlach, een lid van de groep West
duitse anarchisten die zich de „gevange-
nenraad” noemt, is gistermorgen na een
schietpartij met een politieman gearres
teerd. De politieman werd zwaar gewond.
(Bij de controle van een auto, die gepar
keerd stond in Bomheim, een buitenwijk
van Frankfort, vroeg een politieman de
man die achter het stuur zat, uit te stap
pen. Die kwam inderdaad uit de wagen,
maar trok een revolver en schreeuwde:
„donder op”. Direct daarop loste hij een
schot dat de politieman trof. Andere poli
tiemannen die in de buurt stonden, scho
ten toe en overmeesterden de chauffeur,
die later bleek Günter Gerlach te zijn.
lassen
tijd»
Ikast
Epe.
adat
lichai
een o
iet ont
LA PAZ (AFP.UPI). De militaire
president van Bolivia, Juan Pereda, heeft
gisteren een kabinet van 14 leden be
noemd, van wie elf burgers. Van de oppo
sitie is er niemand bij. Leden van de
oppositie deelden mee niet in de kabinets
formatie gekend te zijn.
verslaggever van de Italiaanse krant.
Gisteren gaf de persdienst van de junta
een communiqué uit waarin bekend werd
gemaakt dat Leigh ontheven was van zijn
functies als opperbevelhebber van de
luchtmacht en lid van de junta „vanwege
het herhaaldelijk negeren van de principes
en de situatie die de aanleiding vormden
voor de beweging van de elfde september
1973”, de dag van de staatsgreep.
Het communiqué van de regering werd
verspreid onder de buitenlandse persbu
reaus en werd voorgelezen over de plaatse
lijke radiostations. In de verklaring stond
dat Leighs ontslag unaniem goedgekeurd
was door Pinochet, de nationale chef van
politie generaal Cesar Mendoza en de op
perbevelhebber van de marine admiraal
Jose Toribio Merino.
Het ontslag van Leigh werd onmiddel
lijk van kracht. Mathei heeft gistermiddag
nog de ambtseed afgelegd.
Generaal Leigh heeft verklaard dat hij
tegen de beslissing van de junta in beroep
zal gaan bij de rechtbank. „Zowel de presi
dent als de juntaleden hebben geen recht
om deze maatregel te nemen”, zo zei hij.
Leigh liet weten dat de luchtmacht geen
enkele gewelddadige actie overweegt.
Het is weer goed mis in Bolivia, het land
dat zich de bakermat mag noemen van de
wereldwijde Che-Guevaraverering onder
de linksgezinde revolutionaire jongeren,
omdat Che in oktober 1967 door Boliviaan
se regeringstroepen gevangen werd geno
men en gedood. En wat is er nu weer aan
de hand? Op 9 juli werden verkiezingen
gehouden, die volgens binnen- en buiten
landse waarnemers in hoge mate gepollen-
tierd waren. Er kwamen uitslagen binnen
van honderden stembureaus die nooit be
staan hadden, uit sommige plaatsen kwa
men meer stemmen dan er kiezers waren,
en naarmate de telling vorderde, kreeg de
oppositie tegen regeringskandidaat gene
raal Juan Pereda steeds minder stemmen.
Toen na afloop van de telling kon worden
aangetoond, dat er bijna 50.000 stemmen
meer waren uitgebracht dan er kiezers
stonden ingeschreven, werden de verkie
zingen, die door Pereda ondanks al zijn
manipulaties met slechts 50,03 procent van
de stemmen waren „gewonnen”, alsnog
geannuleerd. Maar geen nood, Pereda, een
ultrarechtse generaal die vermoedelijk
een Brachilargische dictatuur nastreeft,
greep alsnog de macht, maar nu via een
loepzuivere militaire coup waarop niets
viel af te dingen. En nu staan er dus grote
stukken in de Nederlandse kranten, wij
lezen dat en denken: jaja, Bolivia, er gaat
wat om in die grote verre landen!
1 is gist
om h
pelen i
stak. D
ersonei
srger ui
in haa
■net haa
a vracM
De felle aanval op het hoofd van de
nationale Amerikaanse Veiligheidsraad
komt op een moment waarop de Ameri-
kaans-Russische betrekkingen een van
hun ernstigste dieptepunten beleven sinds
de beëindiging van de koude oorlog. Van
Amerikaanse kant worden als redenen
hiervoor o.a. de processen genoemd tegen
de dissidenten Orlov, Sjaransky en Ginz-
boerg, processen die volgens Washington
een schending betekenen van de afspra
ken die in 1975 plechtig werden onderte
kend in Helsinki, o.a. door de Russische
partijleider Leonid Brezjnjev.
Door diverse westerse staten zijn om
dezelfde reden bezoeken aan de Sovjet-
Unie af gelast van bijvoorbeeld handelsde-
Het partij dagblad neemt ook de theori
eën van de voormalige professor onder
vuur. Volgens commentator Vishnevski
gaan deze theorieën uit van het „natuurlijk
karakter” van internationale conflicten.
Deze visie wordt niet overal in de VS
gedeeld, aldus het Russische commentaar.
Vandaar volgens de schrijver het enthou
siasme van Brzezinski voor het feit dat zijn
anti-Russische-filosofie zoveel „begrip”
ontmoette tijdens zijn recente bezoek aan
Peking.
Het commentaar van het Russische par-
tijdagblad is de scherpste aanval die de
Russisqhe pers tot nu toe heeft onderno
men tegen Brzezinski die zich in Moskou
niet in een al te grote populariteit mag
verheugen. Volgens de Pravda is de man
door zijn positie in staat om „geen geringe
schade” toe te brengen aan het ontspan-
ningsproces. Hij wordt er ook van beschul
digd voorstander te zijn van het oprichten
van een zogeheten „mobiele gendarme”,
waarmee NAVO-staten snel internatio
naal zouden kunnen ingrijpen waarbij de
recente „inmenging” in Zaïre als voor
beeld wordt genomen.
En als we het strijdtoneel van Bolivia
verplaatsen naar de provincies Utrecht,
Noord-Holland en Zuid-Holland, dan zien
we hoe de aanhangers van de Utrechtse
WD-burgemeester Henk Vonhoff alle
mogelijke moeite doen om de verkiezingen
naar hun hand te zetten. Aan de rand van
de stad Utrecht onderscheppen zij de volle
stembussen uit Lopik, Oudewater en
Renswoude, en vervangen de inhoud door
Vonhoff-gezinde stembiljetten. André van
der Louw, de kandidaat van de oppositie,
ziet op de televisie tot zijn verbijstering dat
Vonhoff in sommige plaatsen meer stem
men veroverd heeft dan er inwoners zijn.
Ook daalt het percentage PvdA-stemmen
in de verschillende steden en dorpen naar
mate het later wordt. Bovendien komen er
veel stemmen voor Henk Vonhoff, de ster
ke man van Utrecht, uit plaatsen als Oos-
terdam, Blijstad, Duivendorp, Oudbroek,
Middelbeek en Rotterhage, die op het eer
ste gehoor wel bekend klinken, maar bij
nader inzien toch niet blijken te bestaan.
André van der Louw gaat in hongersta
king en verklaart zijn snor te zullen laten
groeien zolang de uitslag van de verkiezin
gen niet ongedaan wordt gemaakt. Hij
duikt onder en wordt heel slank, terwijl
Vonhoff een helm opzet en de macht over
neemt. Ik geef toe, dat klinkt allemaal
potsierlijk en hoogst onwaarschijnlijk,
maar het is toch allemaal echt gebeurd. In
Bolivia.
MOSKOU. Het Russische partijdagblad Pravda heeft een felle aanval gelanceerd
op Zbigniew Brzezinski, hoofd van de nationale Amerikaanse Veiligheidsraad en
daarmee een van de belangrijkste adviseurs voor de buitenlandse politiek van
president Carter. Brzezinski is voorstander van een wat hardere politiek tegenover de
Russische machthebbers. De Pravda beschuldigt hem er dientengevolge van uit te zijn
op een „confrontatie” met de communistische staten.
de bagageruimte.
Toen de auto in het donker de muur
naderde gaf de chauffeur lichtsignalen
naar een van de wachttorens. Die signalen
VQrmden onderdeel van een code die door
de Oost-Duitse grenswacht wordt ge
bruikt. De vluchtelingen hadden die code
gedurende enige maanden bestudeerd en
vervolgens ontcijferd.
De twee mannelijke studenten hadden al
van tevoren de ketting doorgeknipt van
een deur die toegang gaf tot het stuk
niemandsland aan de Oost-Duitse kant
van de muur en die ketting vervangen
door een van hen zelf.
Op een plaats die vanuit de wachttorens
'-’P CV711 pidClLÖ U1C VCU1U1L UC WUVilVVVl V11O
vlanipoer niet duidelijk te zien was zetten de vluchte-
rhuurbi
- Ivxti - jlfc i dmsiddUM; icgc-
ge öpe: van generaaj zja-Oel Haq heeft giste-
Pereda, die vorige week vrijdag door
middel van een staatsgreep aan de macht
kwam, noemde zijn regering een democra
tie. Hij kondigde aan, dat hij binnenkort
een hervormingsplan aan het publiek zal
voorleggen. Het democratiseringspro-
gram van de vorige president, Banzer,
wordt uitgevoerd en de mensenrechten
zullen worden geëerbiedigd.
De Assemblee van de Rechten van de
Mens heeft gisteren bekend gemaakt dat
een zeventigtal personen sinds de staats
greep is opgepakt. Dit gebeurde in de
mijnstad Oruro. Ook elders in het land zijn
mensen om politieke redenen gearres
teerd.
Het Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken „betreurt” de gang van za
ken in Bolivia. Het gebeuren wordt in
Washington een „terugslag voor een demo
cratisch proces, dat zich scheen te ontwik
kelen” genoemd. De Verenigde Staten zul
len de ontwikkelingen in Bolivia kritisch
volgen en de betrekkingen met het land
daarvan laten afhangen, zo liet een woord
voerder weten.
Htrill lluit dat tijdens de topconferentie
j is gist( Ier deze maand in Bonn is genomen,
rum ga Verenigde Staten, Japan, West-
ars en d Duitsland, Groot-Brittannië, Frank-
d van d 'ijk, Canada en Italië besloten toen
i wil di )m het luchtverkeer te staken met
de plaal anden die luchtpiraten niet vervol-
riese be ren.
voor vei
□ortgeJ BONN (Reuter). Volgende week
ht we c .isdag en woensdag zal in Bonn een
iarop oi nternationale conferentie over het
tirichtü ;apen van vliegtuigen worden gehou-
iissie O |en Vertegenwoordigers van de wes-
Brse geïncjustriaijseercje ianden heb-
«n hiertoe een uitnodiging ontvan
gen van de Westduitse regering.
Er zal gepraat worden over een be-
eer-
bngen een uitschuifbare ladder in elkaar
waarmee zij over de 3,4 meter hoge muur
konden komen.
Pas toen zij er veilig en wel overheen
waren werd, aldus het rapport, door de
Oost-Duitse grenswachten alarm gesla
gen.
en lands
ikend ge BERLIJN (AP). Drie Oostduitse stu-
e politie denten in de medicijnen konden
tairen et West-Berlijn vluchten in zelfgemaakte
rden te ^fornien en in een auto met nagemaakte
terror!» m*'*taire nummerborden.
I menset
er te be- West-Berlijnse Genootschap voor de Men-
il van de
en in de
i hebber,
de steede
jtatie et
uiters
te dam mannen, de vrouw had zich verborgen in
Delen van een Phantom Jet van de
British Royal Air Force in Duitsland
kwamen gisteren neer in het Westduitse
plaatsje Höxter, toen het toestel neer
stortte. Ook huizen raakten flink bescha
digd door rondvliegende stukken. De twee
piloten kwamen om, terwijl negen inwo
ners van het dorp gewond raakten.
3reda q
voor eJ
i publia
enema
De td
CANBERRA(ANP). Wanneer het
Australische parlement de door de rege
ring ingediende wijzigingen op immigra
tiebeleid zal aanvaarden, betekent dit,
dat Australië met ingang van 1 januari
1979 een immigratiebeleid gaat voeren,
dat meer op de situatie van het land is
afgestemd dan voorheen en bovendien
systematischer is.
Evenals Canada wil de Australische re
gering uitgaan van een puntensysteem, dat
beslist niet de functie zal krijgen het aantal
immigranten te doen verminderen. Het
nieuwe puntensysteem kan juist in vele
gevallen een extra waardering van de kan
didaat inhouden. Bij de Nederlandse emi-
gratiedienst is gebleken, dat onder het
Canadese puntensysteem mensen het land
binnenkomen, die onder de oude regeling
geen kans op toelating zouden hebben
gehad.
Bij het indienen van de plannen heeft de
Australische regering verklaard, dat er bij
De voortdurende kritiek van Leigh op
Pinochets beleid vond zijn hoogtepunt tij
dens een interview met hem in het Itali
aanse dagblad „Corriere della Sera”.
De plaatselijke dagbladen drukten ge
deelten van het interview af, waarin Leigh
opnieuw pleitte voor een maximaal uitstel
van de verkiezingen van vijf jaar. De Chi
leense ministerraad publiceerde daarop
een verklaring waarin diens opmerkingen
werden verworpen.
De ministerraad wordt samengesteld
door Pinochet. Hij bestaat voor het groot
ste deel uit burgers en verder uit enige
militairen. De junta heeft het Chileense
parlement ontbonden en de raad fungeert
in naam als een adviserend lichaam voor
de junta, hoewel de junta zich niets van
uitspraken van de raad behoeft aan te
trekken.
Nadat de raad zijn verklaring bekend
had gemaakt, zei Leigh dat deze instelling
geen enkele wettelijke basis heeft en dat ze
hem niet kan voorschrijven wat hij wel of
niet in het openbaar mag zeggen.
Afgelopen zaterdag werd er in een
hoofdartikel van het dagblad van de rege
ring, „El Chronista”, kritiek uitgeoefend
op de verklaringen van Leigh tegenover de
(Van onze redactie buitenland)
RAWALPINDI. De Pakistaanse rege-
gestolei in
een witboek de regering van oud-
doordi iremier Bhoetto beschuldigd van fraude
gde au! >p grote schaal tijdens de verkiezingen in
ito’s wi naart 1977.
