Sm
Venezuela wil
samenwerken
met Suriname
verkiezingen
Nieuwe actie
van Franse
verkeersleiders
Topmilitair
in Japan
ontslagen
HOGE AMBTENAREN VS
NIET NAAR SOVJET-UNIE
Tito wil onafhankelijkheid
van niet-gebonden landen
Oppositie in
Bolivia eist
Bij kleine EEG-landen
TEVREDENHEID OVER WEST-DUITSLAND
I, SPY
12 CIA-AGENTEN
KGB-DOSSIERS
Baskische beweging
uit dreigementen
Brezjnjev ontmoet
Oostduitse leider
2
3
BINNEN- EN BUITENLAND
WOENSDAG 26
JULI
19 7 8
Asiel
-
oken
inten
tsers
iting
is pro-
pomp-
dicht
kopen
intus-
Als de
benzi-
kocht,
k com-
schip
ikers
udie
rft de
besle
chting
tellen,
coord.
lezen
eling
ging
inapt
ppe di
agd te
ar zijn
De 50-
il ont-
in lang
isloten
dopr Nico Scheepmaker
Ir
LONDEN (AP). De Zuidafri-
kaanle autoriteiten hebben gis
teren in Londen gezegd vastbeslo
ten te zijn zich te verzetten tegen
een mogelijke inlijving van de
Walvisbaai bij Namibië, zoals dat
nu door vijf westerse landen is
voorgesteld.
illi
Sb w
trijfël
alleen
BREZJNJEV
TOKIO (UPI). Generaal Hiromi Ku-
fiso, een Japans topmilitair, is gisteren
ontslagen op grond van zijn uitlatingen
over de defensiepolitiek van zijn land. Hij
werd ontheven van zijn functie als voor
zitter van de raad van de generale staf en
zal worden opgevolgd door generaal Ta-
kehiko Takashina.
In de inleiding staat (in het Engels) dat
CIA Interpress werd samengesteld door
zeven journalisten-vrijwilligers, die het
zonder oogmerk van winstbejag hun plicht
achtten een eind te maken aan het schan
delijk misbruik door de CIA van pers en
informatievrijheid.
U ziet, er bestaat nog idealisme in de
journalistiek!
De nu volgende informatie (zo gaat de
inleiding verder) is maar een klein deel
van de feiten uit de CIA-dossiers. De au
teurs spreken de hoop uit dat deze publi-
katie niet hetzelfde lot zal pndergaan van
talloze andere documenten, die verdwenen
dank zij de bemoeiingen van enkele hoog
geplaatste CIA-officials.
Tot nu toe heeft geen enkele hoogge
plaatst CIA-official me opgebeld om te
vragen of ik in godsnaam geen ruchtbaar
heid wil geven aan de lijst van 12 Neder
landse CIA-medewerkers, zodat ik aan het
verlangen van mijn zeven anonieme colle
ga's kan voldoen: publiciteit, ruchtbaar- -
heid!
In de inleiding wordt ook nog gezegd dat
men zich met opzet heeft beperkt tot de
harde feiten (hard facts), en men spreekt
zijn dank uit aan alle huidige en voormali
ge leden van de desbetreffende officiële
US-agencies, die, de inzichten delend van
de auteurs, hun toegang hadden verschaft
tot documenten en materiaal van de CIA,
want anders zou het niet mogelijk zijn
geweest dit boekje samen te stellen.
Wat meteen in het oog springt is, dat de
CIA-dossiers blijkbaar slecht worden bij-1
gewerkt. Ik ben al drie jaar in vaste dienst
van de GPD. Bezemer was slechts een
jaar, in 1963-1964, correspondent van Het
Parool in Moskou, Van het Reve ook
slechts een jaar (1967-1968) correspondent
van Het Parool in Moskou, en zo is er meer
achterhaalde „informatie”, nog af gezien
van de onevenwichtige vermelding: de ene
keer met alle voornamen voluit, de andere
keer alleen initialen, twee keer noch voor
namen noch initialen. De CIA is kennelijk
ook niet meer wat hij is geweest.'
Er is trouwens alle reden aan te nemen
dat de namen door de zeven onbaatzuchti
ge journalisten ontleend zijn aan Russi
sche KGB-dossiers en niet aan CIA-dos-
siers. Ik heet hier bijvoorbeeld Scheerma-
ker, „onze „p” is de Russische „r” (zie
bijvoorbeeld CCCP op de shirtjes van Sov-
jet-sportmensen, wat SSSR betekent), en
Bezemer heet niet Jan Willet maar Jan
Willem, en onze „m” is de Russische „t”.
Blijkbaar zijn onze namen wat slordig en
haastig overgetikt door een Rus die min
der bedreven was in het onderscheiden
van de westerse Arabische letters en de
Russische cyrillische letters dan wel wen
selijk was.
Rest natuurlijk nog de vraag of ik een
betaalde CIA-agent ben, en zo ja, hoeveel
ze dan betalen, en zo nee, waarom ik dan
als zodanig gesignaleerd word? Lees daar
voor morgen deel 2 in deze spannende
spionageserie!
ie van
Deense
Die zal
orlich-
et zich
it jaar
gulden
aksac-
sar op
;te zes
ezond-
in En-
sn aan
yakan-
irectie
enhuis
d kan
n
rs die
ngs de
ief ge-
1 daar-
i in de
1 moet
aarde-
land-
n oefe-
„Venezuela komt niet als de rijke oom
om gunsten te verlenen,” aldus de Venezo
laanse president. „Landen als Venezuela,
Suriname, Brazilië, Guyana en Cuba die
nen samen te werken om de achterstand
op bepaalde gebieden in te halen,” zo zei
hij verder. Volgens Perez moeten de
grondstoffenproducerende landen ernaar
streven voor hun produkten een prijs te
ontvangen, die in evenwicht is met de prijs
van importgoederen uit geïndustrialiseer
de landen.
Perez pleitte voor het invoeren van het
Spaans als tweede taal in jonge Zuidame-
rikaanse landen. Dat bevordert volgens
hem de integratie in Latijns-Amerika.
Gangbare talen als het Frans, Nederlands
en Engels moeten volgens hem echter niet
vergeten worden. „Die talen maken im
mers deel uit van de cultuur van zulke
landen”, aldus Perez. De president kwam
maandag in de Surinaamse hoofdstad aan
voor een bezoek van drie dagen aan het
voormalige Nederlandse Koninkrijksdeel.
De plotselinge overkomst van de Zuid-
afrikaanse minister van Buitenlandse Zaken
Roelof Botha naar New York betekent
naar alle waarschijnlijkheid dat zijn ambt
genoten uit de Verenigde Staten, Groot
Brittannië, West-Duitsland, Frankrijk en
Canada zich nu ook naar het hoofdkwar
tier van de Verenigde Naties zullen spoe
den.
De vergadering van de Veiligheidsraad
over de kwestie-Namibië staat vandaag op
de agenda. Er wordt verwacht dat het een
woelige bijeenkomst zal worden.
PARIJS (Reuter). De Franse luchtver
keersleiders hebben gisteren besloten om
aanstaande vrijdag een stiptheidsactie te
beginnen. Honderden vakantievluchten
naar Frankrijk en Spanje zullen daardoor
getroffen worden, zo hebben vakbonds-
functionarissen laten weten.
Zij verklaarden dat zij geen tijdslimiet
aan de actie hebben gekoppeld. Zij voeren
de actie voor hogere lonen, betere arbeids
omstandigheden en een betere veiligheid
in het Franse vliegverkeer. Volgende week
komen de verkeersleiders bijeen om de
situatie opnieuw te bekijken. De actie start
vrijdag om 07.00 uur Nederlandse tijd.
nitief kan instemmen met de verklaring
die in Bonn werd aangenomen.
synoniemen voor de politiek van het wes
ten, maar eveneens hegemonie, Joegosla-
visch jargon voor de overheersing door de
Sovjet-Unie.
Aan de ministersconferentie nemen 85
lidstaten, één land met een speciale status,
twintig waarnemers en zeven gasten deel.
Zij dient als voorbereiding voor de topcon
ferentie van volgend jaar in de Cubaanse
hoofdstad Havanna. Vandaag beginnen de
algemene debatten.
werd mogelijk omdat de Britten hun
principieel verzet opgaven. Londen be
schouwde steun aan de scheepsbouw tot
nu toe als een essentieel instrument van
het Engelse regionale ontwikkelingsbe
leid. Op basis van de aangenomen ver
klaring kan de Europese Commissie nu
voorstellen gaan uitwerken om de capa
citeit in de scheepsbouw geleidelijk te
gaan verminderen.
In deze ministerraad is nu ook defini
tief vastgelegd in welke dagen de verkie
zingen voor het Europese parlement ge
houden zullen worden, namelijk van 7 tot
10 juni volgend jaar. Deze definitieve
regeling kon pas gebeuren nadat het Eu
ropese parlement ermee ingestemd had.
LA PAZ (AFP). De gezamenlijke Bo
liviaanse oppositie heeft gisteren nieuwe
algemene verkiezingen geëist, die voor
het einde van dit jaar gehouden moeten
worden. „Als de regering hier niet op
ingaat, eisen wij het toelaten van interna
tionale waarnemers”, zo verklaarde oppo
sitieleider Herman Siles Zuazo.
Vorige week donderdag deelde vice-pre
mier Wiegel na afloop van een vergadering
van de ministerraad mee dat besloten was
tot het bevriezen van de bestaande contac
ten en dat geen nieuwe contacten zouden
worden aangegaan.
Later op de dag sprak de woordvoerder
van het ministerie van Buitenlandse Za
ken over het inlassen van een denkpauze
waar het de regeringscontacten met Mos
kou betreft. Kamerlid Scholten ziet in bei
de opmerkingen een verschil en vroeg de
premier dit verschil te verklaren.
mtatie
die al
itoom-
er van
?ren in
neper-
?hip te
logere
f” zijn
kanen
izan de
ergun-
ikelijk
n hon-
n deze
n hun
'en en
amen,
jerste-
(Van onze redacteur in Brussel,
Jan Gerritsen)
BRUSSEL. Nederland en de andere
kleine EEG-landen zijn tevreden over de
wijze waarop West-Duitsland tot eind
dit jaar tijdelijk voorzitter in de Europe
se Gemeenschap hen heeft vertegen
woordigd op de economische wereldtop
met de VS en Japan in Bonn. Dit bleek
gisteren tijdens de bijeenkomst van de
ministers van Buitenlandse Zaken van
de Negen.
In Londen spraken woedende Zuidafri-
kaanse diplomaten over het nieuwe wes
terse „verraad” waar ze het slachtoffer
van zijn geworden. De eerste keer dat dit
gebeurde, aldus de diplomaten, was in
1975, toen de toenmalige Amerikaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken Henry Kis-
WASHINGTON (UPI). Het Ameri
kaanse ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft gisteren een algemeen verbod
op bezoeken van hoge Amerikaanse amb
tenaren aan de Sovjet-Unie uitgevaar
digd. Dit verbod blijft gehandhaafd tot de
betrekkingen tussen beiden landen verbe
teren, aldus een woordvoerder. Lawrence
Simons, onderminister van Huisvesting,
is de derde die een dergelijk bezoek zal
laten schieten.
Het besluit heeft geen gevolgen voor de
besprekingen over de beperking van de
strategische bewapening of andere ontwa-
In „Het Wereldje” op de achterpagina
van Vrij Nederland onthult Lisette Lewin
vandaag dat ik een betaalde CIA-agent
ben. Zij doet dit op gezag van een stencil
achtig gedrukt boekje van een bladzij of
20, getiteld „CIA Insider" News of facts
from the Agency files CIA Interpress, "No.
1 in 1978.
sview”
Chine-
uig uit
m zijn
>n zou-
|ks tot
:wisse-
en, al-
srwijs,
it haar
tkoord
jpelijk
'Iksge-
ist aan
en in
taken
in. Zij
lelijke
Zessel-
r-Smit
net de
log af-
weest.
De Europese Commissie, het „dage
lijks bestuur" van de Gemeenschap,
moet nader gaan bekijken of Joegoslavië
nauwe economische en politieke banden
met de Gemeenschap wil. De Negen be
sloten commissaris Haferkamp (Buiten
landse Betrekkingen) met die opdracht
aan het werk te zetten, omdat niet duide
lijk is hoe de EEG tegemoet kan komen
aan de wens van Belgrado het tekort op
de Joegoslavische handelsbalans (thans
2,5 miljard dollar) te verminderen. Dat
zou kunnen door een preferentieel han-
delsakkoord af te sluiten, maar de vraag
is of dit politiek mogelijk is.
Alvorens het laatste in twijfel te trekken,
zal ik nu even de 12 Nederlandse CIA-
medewerkers opsommen, zoals zij in „CIA
Insider” vermeld staan. Tot goed begrip
diene, dat CIA-agenten in 63 landen wor
den genoemd, waarbij Nederland met 12
deelnemers geen slecht figuur slaat. Enge
land bijvoorbeeld heeft er maar acht.
Al die CIA-medewerkers worden opge-
somd onder de volgende kop:
„Betaalde CIA-agenten, bronnen van in
formatie of medewerking in de wereld-
massamedia” (ik vertaal het maar zo let
terlijk mogelijk: „Paid CIA agents, sour
ces of information of assistencé in the
world mass media”). De Nederlanders die
genoemd worden zijn
Bezemer, Jan Willet, Het Parool, corres
pondent; Brandsma, G., Trouw, editor;
Heitink, I. G„ De Telegraaf, deputy-editor
in-chief; Hoogendijk, Ferry, Elsevirs Ma-
gasine, editor-in-chief; Knoop, Hans, Dei
Telegraaf, reporter; Loon Van, De Tele
graaf, reporter; Malta, H„ NRC Handels-
blad, commentator; Munningkof Alexan
der, Haagsche Courant, correspondent;
Van het Reve, Karel, Het Parool, corres
pondent; Suasso de Lima de Prado, NRC
Handelsblad, correspondent; Scheerma-
ker, Nico, free lance journalist; Van Vlu-
men, Leo, Brabant-pers, editor-in-chief.
De 58-jarige généraal Kuriso had zich
een voorstander getoond van offensieve
actie in geval van een verrassingsaanval
op Japan. Onlangs had hij op een perscon
ferentie verklaard dat de plaatselijke troe
pen, bij een verrassingsaanval zouden
moeten handelen zonder daarbij op de
bestaande wetgeving te letten.
De Japanse wet bepaald dat het aan het
kabinet en de defensieraad is te bepalen
hoe en wanneer het leger optreedt.
Kurisu deelde de pers mee dat zijn woor
den verkeerd waren opgevat en dat hij niet
de bedoeling had gehad de civiele controle
°P het leger in het geding te stellen.
SWAPO-leider Sam Noejoma, die hierin
gesteund wordt door de meeste Afrikaan
se landen, bleef onwrikbaar op zijn stand
punt staan dat de territoriale integriteit
van Namibië gewaarborgd moet worden
door de enige diepwaterhaven aan de At
lantische Oceaan binnen zijn grenzen op te
nemen. Anders zou Zuid-Afrika een uitge
lezen mogelijkheid krijgen om Namibië’s
economie te verstikken.
De Zuidafrikaanse, Britse en andere di
plomaten in Londen nemen aan dat het
debat in de Veiligheidsraad op een crisissi
tuatie gaat uitdraaien omdat Zuid-Afrika
zich in een positie bevindt waarin het het
hele vredesplan kon torpederen.
Een onafhankelijk Namibië kan „voor
zover mogelijk” op hulp rekenen van de j
Europese Gemeenschap. Dit zeggen de mi
nisters van Buitenlandse Zaken van de
Negen in een verklaring die gisteren in
Brussel is uitgegeven.
Dit staat in een communiqué dat giste
ren in Madrid is verschenen. De Baskische
beweging, die zichzelf vergelijkt met de
onafhankelijkheidsgroeperingen van Viet
nam en Algerije, waarschuwt erin: „tyij
zullen toeslaan waar dat het hardst aan
komt”.
Het communiqué van de ETA is authen
tiek, aldus een mededeling van de politie.
De publikatie ervan is verboden, omdat de
inhoud wordt gezien als een verontschuldi
ging voor daden van terreur en beledigend
voor het leger.
peningsbesprekingen, aldus de woord
voerder.
Het besluit is vorige week genomen als
onderdeel van een pakket maatregelen dat
dient om het Amerikaanse ongenoegen
over de dissidentenprocessen en maatre
gelen tegen Amerikaanse journalisten
kenbaar te maken.
Het Tweede-Kamerlid Scholten (CDA) is
niet gerust over de recente regeri’ngsbeslis-
sing met betrekking tot de contacten tus
sen Nederland en de Sovjet-Unie. Dit
blijkt uit gisteren aan premier Van Agt
gestelde schriftelijke vragen.
MADRID (AP). De Baskische separa
tistische beweging ETA, die door de poli
tie schuldig wordt geacht aan de verleden
week in Madrid gepleegde moord op een
generaal en diens adjudant, is voorne
mens meer militairen te doden. Op deze
manier zou het leger betrokken moeten
worden bij een „bevrijdingsoorlog" in
Noord-Spanje.
De Britse minister David Owen be
pleitte meer Europese hulp voor de tien
armste ontwikkelingslanden, die niet via
een samenwerkingsakkoord met de Eu
ropese Gemeenschap zijn verbonden.
Het gaat hierbij om 600 miljoen mensen,
terwijl in de 53 ontwikkelingslanden
(ACP), die via het Lomé-akkoord wel met
de Gemeenschap zijn verbonden, slechts
minder dan 300 miljoen mensen wonen,
aldus de Britse bewindsman. Grotere
hulp voor deze landen is ook een wens
van het Europese parlement.
De Negen verenigden zich op een tekst
waarin de noodzaak tot vermindering
van de capaciteit in de Europese
scheepsbouwindustrie wordt vastgelegd,
zij het in vrij vage bewoordingen. Dit
Minister Van der Klaauw (Buitenland
se Zaken) sloot zich uitdrukkelijk aan bij
de complimenten aan het adres van
bondskanselier Helmut Schmidt. De
Westduitse regering liet de Beneluxlan-
PARAMARIBO (SNA). De Venezo
laanse president, Perez, heeft gisteren op
veel een persconferentie in Paramaribo ge-
i leeg, zegd, dat Venezuela op verschillende ge
rieven bieden intensief wil samenwerken met
remie- Suriname. Venezuela is volgens Perez be
reid Suriname technische bijstand te ge
ven, waar Suriname die nodig mocht heb
ben. Op zijn beurt heeft Venezuela be
hoefte aan de Surinaamse know-how op
landbouwgebied. Verder denkt het erover
aluinaarde en aluminium van Suriname
te betrekken
BELGRADO (Reuter, UPI). President Tito van Joegoslavië heeft gisteren in
Belgrado de conferentie van ministers van Buitenlandse Zaken van de organisatie van
niet-gebonden landen geopend. Hij drong er in zijn toespraak op aan de onafhankelijk
heid van de mede door hem opgerichte beweging in stand te houden. Deze wordt
volgens Tito op het ogenblik ernstig bedreigd door interne conflicten en buitenlandse
inmenging, zoals die van Cuba in Afrika.
De Joegoslavische president deed voorts
een beroep op de Sovjet-Unie eri de Ver
enigde Staten het proces van ontspanning
weer op gang te brengen. Hij sprak zijn
bezorgdheid uit over het voortduren van
een „afschuwelijke bewapeningswedloop"
en de politiek van geweld en militaire
interventie. Deze politiek brengt volgens
hem de wereldvrede in gevaar en schept
steeds nieuwe brandhaarden en crises.
De 86-jarige leider veroordeelde niet
alleen imperialisme en neokolonialisme,
De kandidaat van centrum-links voegde
eraan toe dat ook twee andere kandidaten
bij de afgelopen verkiezingen, generaal
Victor Paz Estenssoro en generaal Rene
Bernal Escalante, 'zich achter deze eis
scharen.
De leider van de Centrale Boliviaanse
Arbeidersbond (COB), Juan Lechin
Oquendo, heeft gezegd dat er geen algeme
ne staking zal worden uitgeroepen uit pro
test tegen de staatsgreep van generaal
Pereda. „Wij wachten de gang van zaken
af", aldus Lechin.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken
in La Paz zal zich de komende dagen gaan
inspannen om erkenning door zoveel mo
gelijk regeringen te verkrijgen. Uit het
buitenland zijn de laatste dagen veel af
keurende geluiden gekomen op de staats
greep. Deze volgde na frauduleuze verkie
zingen.
Maandag en gisteren heeft de Veilig
heidsraad tijdens informele zittingen ge
probeerd een resolutie vast te stellen waar
zowel Zuid-Afrika als de Zuidwestafri-
kaanse Volkerenorganisatie (SWAPO)
zich in zouden kunnen vinden. De SWAPO
is erkend als enige vertegenwoordiger van
het Namibische volk. De conceptteksten
die naar Pretoria werden gestuurd werden
allemaal afgewezen.
den, Denemarken en Ierland direct na
afloop van het beraad in Bonn, waar de
vier grote EEG-landen wel aanwezig wa
ren, van het resultaat op de hoogte bren
gen. Dit gebeurde via telexboodschap-
pen naar de hoofdsteden en door het
informeren van de betrokken ambassa
deurs in de Westduitse hoofdstad.
De kleine EEG-landen reageerden ook
positief op de verklaring van de Bonner
top inzake de bestrijding van de vlieg
tuigkapingen. De westelijke zeven beslo
ten in de Westduitse hoofdstad tien da
gen geleden het vliegverkeer te zullen
boycotten naar die landen die weigeren
vliegtüigkapers uit te leveren. Minister
Van der Klaauw z^i wel dat er nog veel te
bestuderen is, alvorens Nederland defi-
MOSKOU (AP). De Russische presi
dent Leonid Brezjnjev heeft tijdens zijn
vakantie op de Krim de Oostduitse leider
Erich Honecker ontmoet. Brezjnjev riep
^4 op tot ontspanning in de Europese betrek
kingen en laakte de agressieve doelstel
lingen van Peking.
singer hen aanvankelijk liet geloven dat
hij hen steunde bij de beperkte Zuidafri
kaanse interventie in de Angolese burger
oorlog.
De tweede keer was toen de Amerikanen
en Engelsen toestonden dat Kissingers
vredesplan van 1976 inzake Rhodesië ten
onder ging. „En nu is het Namibië”, aldus
een Zuidafrikaan die onbekend wenste te
blijven. „We hebben van de westerse „con
tactgroep" de schriftelijke verzekering ge
had'dat de Walvisbaai niet in de uiteinde
lijke resolutie van de Veiligheidsraad zou
worden genoemd en dat de toekomst van
de haven zou worden bepaald via onder-
handelingen tussen ons en een onafhanke
lijke regering van Namibië. Er is geen
enkele reden om aan te nemen dat we het
niet eens zouden worden”.
De SWAPO weigerde echter zich met
deze situatie akkoord te verklaren.
Ook de Tsjechoslowaakse president
Gustav Husak en de Poolse leider Edward
Gierek verblijven thans op de Krim. Ande
re leiders van het Russische blok worden
verwacht.
Het persbureau Tass omschreef de ont
moeting tussen Brezjnjev en Honecker als
„vriendelijk,, en „hartelijk" en verklaarde
dat beiden „het volledig eens waren over
de onderwerpen die ter tafel kwamen."
De twee leiders wezen op de steeds ster
ker wordende banden en de volledige sa
menwerking tussen beide landen. Zij kwa-
men overeen te beginnen met een pro
gramma voor samenwerking en speciali
satie voor de jaren tachtig.
Tass meldde dat Brezjnjev en Honecker
ondermeer spraken over ontwapening,
consolidatie van de politiek van ontspan
ning in de internationale betrekkingen en
de strijd voor onafhankelijkheid en vrij
heid.
De Vietnamese minister van Buitenlandse Zaken Nguyen Duy Trinh (links) en zijn
collega uit Cambodja leng Sary tijdens de conferentie van niet-gebonden landen.
Zuid-Afrika handhaaft mening
over inlijving van Walvisbaai
J.
