cn dan
M
Notawisseling Urenco
dit noq
binnenkort openbaar
AMBASSADE STELT ONDERZOEK IN
STIJGEND AANTAL
ve
Expogé sluit zich aan bij
kritiek opsporingsbeleid
ABC-dag steunt
drie projecten
SPRONG9
TBR-GEVALLEN
f Als u kipneemt
uje&tuuxüt.uoorylees
u in de kuip hebt
joi
Ai
Groep Marokkanen
moet land uit
op
VERWACHTING IN DEN HAAG:
Ondenkbaar
Schokkend
Bestrijding analfabetisme
Justitie:
Twijfels
Geen oorlogsmisdadiger mag gerechte straf ontlopen
Oi
Ai
Overheidstarief maximaal
3,5 percent omhoog
Ongenoegen
Ri
s
w w. i-t. r
Eu E^ EE ooé
iö EÜ
2
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 8
DONDERDAG
3
AUGUSTUS
D O
x.
(Va
Diploma's gekocht
Huishoudelijk geweld
Mexicaanse verkeersleiders
Kandidaat
Woordvoerder Justitie:
Hulp voor Soedan
Seks-beurs
Herleving Nazisme
VO
I
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. Het CDA-ka-
merlid Van Houwelingen en zijn
Pvd A-collega Ter Beek willen van
de regering weten of zij kennis
heeft genomen van berichten uit
Brazilië dat dit land bezig is met
de vervaardiging van een atoom
bom. De politici willen dat de re
gering nagaat of deze berichten
juist zijn.
HA\
ke c<
tisch
het
Cub
van
CIA
„frik
De J
nale
akk(
ten.
dire<
Sovj
Arnhemse bomen ziek 1X1
Doodstraf
S
Amsterdam
Orang Oetan jongt
Deze „Letter of intent” is dinsdag, drie
Kamerleden willen opheldering
9 9
zzw
organiseerd.
(ADVERTENTIE)
(Van onze redactie binnenland)
(ADVERTENTIE)
De Nederlandse journalist Jos Schuring
meldde gisteren in enkele dagbladen en de
VARA-radio-actualiteitenrubriek Dingen
van de Dag, dat de militaire autoriteiten in
DEN HAAG. (ANP) In Nederland zal
de ABC-dag van de Unesco op 8 septem
ber in het teken staan van financiële
steun aan drie projecten: twee in Bolivia
en een op Haïti.
Plaatselijk een bui. later meer zon.
Middagtemperaturen omstreeks 20 graden.
z
zzw
28
37
20
24
0
0
Zowel gistermiddag via de radio als
gisteravond telefonisch, noemde CDA’er
Van Houwelingen deze berichten schok
kend.
Zoals bekend speelde Van Houwelingen
een belangrijke rol in het uitvoerige Uren-
co-debat, dat de Tweede Kamer vlak voor
het reces afsloot. Aanvankelijk hield de
parlementariër vast aan de uitvoering van
een door hem ingediende motie waarin
waterdichte garanties werden geëist voor
de levering van verrijkt uranium van ons
land aan Brazilië. Om een kabinetscrisis te
voorkomen gingen Van Houwelingen en
zijn (CDA)medestanders uiteindelijk ak
koord met de visie van de regering.
Die is, dat over enkele jaren bij de ura
niumleveranties aan Brazilië alsnog kan
worden besloten de leverantie te blokke
ren wanneer mocht blijken dat er onvol
doende zekerheid bestaat over het vreed
zaam gebruik van de kernsplijtstof. Ver
schillende kamerfracties hebben bij her
haling er op gehamerd, dat Brazilië wei
gert het verdrag te ondertekenen dat be
trekking heeft op het niet verspreiden van
kernwapens.
CDA-kamerlid Van Houwelingen gister
avond: „Het zou schokkend zijn als de
berichten over de Braziliaanse kernbom
op waarheid berusten. Achter de geloof
waardigheid van een afdoend waarborg
systeem moeten dan vraagtekens worden
gezet. Uiteraard zal dat gevolgen hebben
voor de afspraken met Brazilië over de
levering van verrijkt uranium via Urenco.
Die zullen niet doorgaan. Brazilië heeft
zich dan niet aan zijn beloften gehouden.
Van een levering kan dus geen sprake
zijn”, aldus Van Houwelingen die veron
derstelt dat ook West-Duitsland maatrege
len zal nemen.
Het kamerlid heeft echter vooralsnog
zijn twijfels over de berichten. „De Brazi
lianen hebben ons keer op keer verzekerd.
De aanwezigen waren het hiermee vol
komen eens waarop zij besloten een tele
gram te zenden aan minister-president
Van Agt. waarin zij aandringen op een
actiever beleid ten aanzien van de opspo
ring en de vervolging van oorlogsmisdadi
gers.
Voorzitter Van Zaayen zei verder onge
rust te zijn over ontwikkelingen in West-
Duitsland. Uit een recent interview met
Westduitse autoriteiten meent hij te mogen
afleiden dat de berechting van oorlogsmis-
lagregime. Bij de opwerking komt pluto
nium vrij dat Brazilië zou kunnen gebrui
ken voor de vervaardiging van kernwa
pens.
dadigers volgend jaar in dat land niet
meer mogelijk zal zijn. De termijn waar
binnen dit mogelijk is zou door West-
Duitsland niet meer worden verlengd. Van
Zaayen zei dit in hoge mate te betreuren.
Hij en de Limburgse voorzitter van Ex
pogé, A. Gielens, toonden zich voorts onge
rust over de herleving van Nazisme. Niet
en een halve week nadat zij was verzon
den, aan de Tweede Kamer overlegd
omdat, aldus de woordvoerder van Eco
nomische Zaken, minister Van Aardenne
deze zaak afgehandeld wilde hebben
voordat hij met vakantie ging.
De omstandigheid dat, tegen de oor
spronkelijke opzet in, de nota’s tussen de
DEN HAAG. (ANP) Voor het eind
van deze week moet een groep van 77
illegaal in ons land verblijvende Marok
kanen ons land verlaten. De termijn van
zes weken na de aanzegging loopt dan af.
Men acht het ondenkbaar dat in deze
nota’s waarin de afspraken over de leve
ring van verrijkt uranium formeel wor
den vastgelegd, een andere uitlég wordt
gegeven aan het Nederlandse voorbe
houd dat beoogt de verspreiding van
kernwapens tegen te gaan.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. Het aantal delinquen
ten dat op last van de rechter voor een
psychiatrische dwangverpleging ter be
schikking van de regering wordt gesteld
(tbr) neemt voor het eerst sinds enkele
jaren weer toe.
Dit meldt het reclasseringsblad KRI in
een speciaal themanummer over de tbr.
De laatste jaren werden de tbr-klinieken,
zo blijkt uit cijfers in het blad, steeds
bevolkt door ongeveer 400 terbeschikking-
DEN HAAG. (ANP) De overheidsta-
rieven mogen volgend jaar maximaal met
3,5 percent worden verhoogd. Alleen de
tarieven voor het openbaar vervoer val
len buiten deze verhoging. Deze verho
ging is gisteren door staatssecretaris Ko-
ning van Binnenlandse Zaken bekendge
maakt.
De verhoging heeft onder andere betrek
king op leges en tarieven van bijvoorbeeld
zwembaden en sportaccommodaties. Over
de stijging van de tarieven bij het open
baar vervoer volgt nog nader overleg tus
sen de betrokkenen. Verhogingen groter
dan 3,5 percent zullen alleen worden toe
gestaan als de provincie of de gemeente
kan aantonen dat deze voor een sluitende
begroting noodzakelijk zijn.
In gevallen van een achterstand in de
tarieven wil het ministerie een optrekking
tot het gewenste niveau slechts geleidelijk
en in beperkte mate toestaan. Een verho
ging van de tarieven met terugwerkende
kracht wordt niet toegestaan. In een brief
aan de provinciale en gemeentelijke bestu
ren heeft Koning gevraagd de noodzaak
van verhogingen, kostenberekeningsme-
thoden en de doelmatigheid van de dienst
verlening kritisch te beoordelen. „Het
welslagen van het inflatiebeleid wordt
daarmee bevorderd”, aldus de staatssecre
taris.
De Amerikaanse Senaat heeft een wets
ontwerp aangenomen, dat „huishoudelijk
geweld” moet tegengaan. Onder „huishou
delijk geweld” wordt onder meer verstaan
het slaan door mannen van vrouwen. Voor
het programma is een bedrag van ruim 300
miljoen gulden uitgetrokken. Volgens een
senator zijn er in de VS zeker vijf miljoen
gehuwde vrouwen die aan „extreem ge
weld" worden blootgesteld.
In verband met de buitengewoon zware
regenval in de Soedanese provincie Gezi-
ra, heeft de Nederlandse regering een mil
joen gulden beschikbaar gesteld voor het
getroffen gebied. Naar schatting enkele
honderdduizenden mensen zijn door het
rampweer dakloos geworden.
Vooruitzichten voor zaterdag, opgesteld door
het KNMI:
Ook PvdA-kamerlid Ter Beek kondigde
gisteren aan de regering om een onderzoek
te zullen vragen. Hij sprak de vrees uit dat
een land als Argentinië nu ook tot de
vervaardiging van een kernbom zal willen
overgaan.
Een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken verklaarde giste
ren, dat er „geen enkele aanwijzing of
informatie is dat Brazilië bezig is aan een
kernbom. Niettemin is de Nederlandse
ambassade in Brazilië, overigens op eigen
initiatief, aan het nalopen waar het bericht
van de Nederlandse journalist vandaan
komt”, aldus de woordvoerder.
De dag ter bestrijding van het analfabe
tisme wordt dit jaar gehouden onder het
motto „Kunnen lezen, het recht van ieder
mens”.
Dit is mgegeven nu in 1978 de deiligste
verjaardag valt van de universele verkla
ring van de rechten van de mens. Het is de
twaalfde keer dat een ABC-dag wordt
gehouden.
Steeds meer landen stellen het analfabe
tisme aan de kaak. De ontwikkelingslan
den leggen de nadruk op hun nationale
onderwijsinspanningen. De geïndustriali
seerde landen doen het met financiële
steun en ook door belangstelling te vragen
voor onderwijs aan buitenlandse werkne
mers in hun eigen land.
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z -Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casablanca
Istanboel
Las Palmas
New York
Tel Aviv
Tunis
regenbui
regen
regen
zw bew
geh. bew.
h bew
zw. bew
regenbui
geh. bew.
zw. bew.
regen
onbew
onbew.
1. bew.
zw. bew.
geh bew.
zw. bew.
regenbui
h bew
h. bew.
mist
onbew.
1. bew.
h bew
regen
zw. lx*w
onbew
h bew
zw. bew.
h. bew.
regen
regen
geh bew.
zw. bew
onbew
zw. bew.
onweer
1 bew
1 bew.
zw. bew
h. bew.
mist
1 bew
1. bew
BO
aan
jouru
woor
van
Bonn
Dl
Ned<
van
ze u
verg
De z
groo
heef
here
KERKRADE. De huidige te passieve
opsporing van oorlogsmisdadigers moet
onverwijld door de Nederlandse regering
worden omgebogen tot een veel actiever
en doelgericht opsporings- en vervol
gingsbeleid. Geen oorlogsmisdadiger mag
de hem toekomende gerechte straf ontlo
pen."
Premier Van Agt heeft verklaard dat
de notawisseling ten doel heeft „Leverin-
gen uit Nederland onder de werking van
de trilaterale waarborgen-overeenkomst
tussen West-Duitsland, het Internationa
le Bureau voor Atoomenergie (IAEA) en
Brazilië te brengen en de afspraken met
betrekking tot het totstandbrengen van
een plutoniumopslagregime vast te leg
gen".
De
dwer
werd
ontv<
vond
se hi
niets
der.
An
heid:
stelt
ring,
vera
deze
Evt
vrijh»
sche
en the
lande
deleg
akko<
men
en de
Spaa
„V
rika
zijn
die
in N
ze n<
zorg
omk
van
Den
Ned
zaln
13
18
23
12
22
17
15
20
18
18
17
13
19
18
20
0.2
1
0.1
1
1
1
1
0.1
2
1
17
0
0
o
o
1
2
0.1
0
0
0
3
0
4
23
0
0
0
0
0.5
0.1
4
11
0
0
0
7
0
0
0.2
0
zzw
zzw
zzw
nno
nnw
z
z
zzw
windst
nw
zzw
w
nw
zo
n
z
zzw
zzw
windst
nw
no
wnw
no
n
zw
ono
windst
zo
nno
nnw
windst
n
n
z
zzo
nw
15
15
15
14
15
14
15
14
16
15
11
22
17
16
16
15
14
17
14
11
13
13
13
17
15
het xx/eer
Het hoofd van de sector Beleid TBR van
het ministerie van Justitie, drs. J. D. Buis
kool, geeft in KRI lucht aan zijn ongenoe
gen over het uitblijven van een nieuwe tbr-
wet.
Het wetsontwerp over de terbeschik
kingstelling dateert al van 1972, maar is
nog steeds niet door het parlement aange
nomen. De bedoeling is dat dit gaat gebeu
ren in samenhang met de nieuwe wet Bij
zondere Opneming Psychiatrische Zieken
huizen (BOPZ). Volgens drs. Buiskool be
tekent dit dat heel veel zaken nog jaren
dreigen te worden uitgesteld.
Justitie is voorstander van koppeling
van deze zaken, maar vraagt zich tegelij
kertijd af of er wel kan worden gewacht
met de noodzakelijke verbetering van de
tbr. Het wetsontwerp dat op behandeling
ligt te wachten wil het onder meer moge
lijk maken dat de rechter ook tbr zonder
gevangenisstraf kan opleggen en dat de
terbeschikkinggestelde een beroepsmoge
lijkheid krijgt bij de beslissing over de
verlenging van de TBR-termijn
Drs. Buiskool: „Het is vreselijk moeilijk
om te kiezen tussen kappen en koppelen
van beide wetsontwerpen. We vinden dat
je door het wetsontwerp tbr af te haken
van de BOPZ een gewenste ontwikkeling
gaat doorkruisen. Maar aan de andere
kant geldt voor vrijwel iedereen dat er
onderhand wel iets moet gebeuren.”
Brazilië over enkele jaren zouden willen
beschikken over een kernbom.
Schuring meldde via het VARA-pro-
gramma, dat hij reeds enkele weken gele
den van een en ander op de hoogte was
maar pas na uitvoerig checken van deze
informatie zekerheid had verkregen.
De opdracht tot het maken van de Brazi
liaanse kernbom zou vólgens de corres
pondent zijn uitgegaan naar het staatsbe
drijf Nuclebras dat ook belast is met het
vreedzaam gebruik van kernenergie. Het
besluit tot het maken van een kernbom zou
zijn genomen na het bezoek van de Brazi
liaanse president Ernesto Geisel aan West-
Duitsland.
DEN HAAG (ANP). De nota’s tus
sen Nederland, West-Duitsland, Enge
land en Brazilië over de levering van
verrijkt uranium zullen, naar in Den
Haag wordt verwacht, binnen een of
twee weken aan de Tweede Kamer wor
den voorgelegd.
drie landen die in Urenco samenwerken
en Brazilië, niet gelijktijdig met de „Let
ter of intent" konden worden gepubli
ceerd wordt in Den Haag geweten aan
„technische moeilijkheden".
alleen in West-Duitsland maai- ook in an
dere landen. Volgens Gielsen komen don
kere wolken opzetten. „De dertiger jaren
mogen zich ten koste van alles niet meer
herhalen”.
Over vergeten gevallen van oorlogsmis
daden merkte de landelijk voorzitter nog
op, dat het niet de taak van journalisten is
om die op te sporen, maar uitsluitend van
Justitie. Deze gevallen tonen opnieuw de
noodzaak van een actiever beleid aan, al
dus Van Zaayen.
Weer in binnen- en
buitenland
Wanneer de groep na de eerste week in
augustus niet uit eigen beweging vertrok
ken is, zullen de plaatselijke vreemdelin
gendiensten tot uitzetting overgaan. Dit
heeft een woordvoerder van het ministerie
van Justitie gisteren desgevraagd beves
tigd.
De groep van 77 die nu ons land uit moet
maakt deel uit van een oorspronkelijke
groep van 182 Marokkanen die in 1975
tussen de wal en het schip zijn gevallen. De
toenmalige staatssecretaris van Justitie
Zeevalking kondigde toen een amnestiere
geling voor illegale buitenlanders af. De
182 konden niet aantonen dat zij al voor
1974 in ons land verbleven, een vereiste
voor de legalisering.
De groep ijverde sindsdien door middel
van hongerstakingen en demonstraties
alsnog voor een verblijfsvergunning.
Staatssecretaris Haars van Justitie volgde
echter het negatieve advies van de Raad
van State. Van de groep van 182 zijn er
inmiddels zestig uit eigen beweging ver
trokken. De overigen hebben nog even
respijt.
Het ministerie van Justitie heeft meege
deeld dat staatssecretaris Haars deze week
nog overleg zal plegen met diverse mensen
en instanties, onder andere Amnesty Inter
national.
Functionarissen van het Indonesische
ministerie van Buitenlandse Zaken heb
ben, aldus de politie in Jakarta, univeritai-
re diploma’s gekocht om carrière te kun
nen maken. Vier leden van de buitenland
se dienst waren dankzij deze falsificaties
erin geslaagd tot ambassadeur te worden
benoemd. Negen functionarissen zijn in
middels gearresteerd. Er zou één betrok
kene zijn overleden toen hij van de ontdek
king over de herkomst van zijn diploma
hoorde.
Een blanke Rhodesiër is door een ge
rechtshof in de hoofdstad Salisbury tot de
strop veroordeeld. Hij beroofde en ver
moordde twee functionarissen van een
mijnonderneming. Hij had de politie wil
len doen geloven, dat de overval was ge
pleegd door zwarte guerrilla’s.
Een staking van 15 minuten heeft de I
Mexicaanse luchtverkeersleiders een sala
risverhoging opgeleverd van 12 procent.
Van de rond 21.000 bomen in Arnhem-
Noord, is bijna eenderde ziek. Oorzaken
zijn wegenaanleg, stormschade, gaslekka
ges en extreme weersomstandigheden. In
een poging daaraan iets te doen heeft het
gemeentebestuur bijna een miljoen gulden
gevoteerd. Meest in het oog springende
maatregel is de vervanging van alle tien
duizend bomen langs Arnhems buitenwe
gen. Men heeft er 40 jaar de tijd voor.
De Amerikaanse rechter Richard R.
Baxter, hoogleraar aan de Harvard uni-
versiteit, is voorgedragen tot lid van het
Internationale hof van justitie in Den
Haag.
Weersvooruitzichten in cijfers gemiddeld over
Nederland: aantal uren zon: 3 tot 11; minimum
temperatuur: omstreeks 13 graden; maximum
temperatuur: omstreeks 20 graden; kans op een
droge periode van minstens 12 uur: 90 procent;
kans op een geheel droog etmaal: 60 procent
WEERRAPPORTEN
gestelden. Sinds medio 1977 blijkt dit aan
tal gegroeid te zijn tot 420 patiënten. Het
ministerie van Justitie noemt deze ontwik
keling niet verontrustend omdat „niet
blijkt dat hier sprake is van een structure
le toeneming”, aldus een woordvoerder.
In de periode van 1969 tot 1975 liep het
aantal tbr-stellingen sterk terug van een
gemiddelde jaarbezetting van 628 tot 407.
Daardoor moesten niet alleen inrichtingen
worden gesloten, maar moest ook
gespecialiseerd personeel afvloeien. KRI
signaleert dat in verschillende klinieken
de capaciteit weer zal worden verhoogd en
dat in meer tbr-klinieken zwaardere geslo
ten afdelingen worden geopend.
In het themanummer („Tbr, gek en ge
vaarlijk”) is onder meer een gesprek opge
nomen met prof. dr. F. Beyaert, directeur
van de Psychiatrische Observatiekliniek
(POK) van het Gevangeniswezen. Hij zegt
te vrezen dat een aantal mensen ten on
rechte in een tbr-kliniek verblijft. „Dat zijn
mensen van wie je je moet afvragen of ze
gevaarlijk zijn”
Dit zei mr. J. van Zaayen, landelijk voor
zitter van Expogé gistermiddag bij de ope
ning van het 33ste nationale congres dat in
Kerkrade plaats vindt en waaraan ruim
tweehonderd ex-politieke gevangenen
deelnemen. Expogé is een vereniging
waarin voormalige politieke gevangenen
zich hebben georganiseerd.
Een jonge vrouw
springt vanaf de
tweede etage veilig in
het vangzeil van de
brandweer om te ont
komen aan een felle
brand, die vanmorgen
rond vijf uur een aan
tal woningen aan de
Amsterdamse Nieuw-
markt in de as legde.
Ook de andere bewo
ners konden bijtijds
worden gered. De
brand brak uit boven
de voormalige tex
tielzaak van Leo
Hom. De politie ver
moedt, dat de brand
isaangestoken, omdat
omstanders even voor
half zes een man heb
ben zien wegrennen..
Oorspronkelijk was het de bedoeling,
aldus heeft de woordvoerder van het
ministerie van Economische Zaken mee
gedeeld, dat de nota’s gelijktijdig met de
zogenaamde „Letter of intent” zouden
worden gepubliceerd. Deze „Letter of
intent”, die de regering reeds op 5 juli
aan Urenco Nederland schreef, zegt dat
de in het vooruitzicht gestelde exportver
gunning voor verrijkt uranium onder het
voorbehoud staat, dat ten tijde van de
levering (verwacht tegen 1980/81), vol
doende zekerheid bestaat dat vóór Brazi
lië begint met de opwerking van verrijkt
uranium, overeenstemming zal zijn be
reikt over een deugdelijk plutoniumops-
kip
Ü0 r
G o
In Rotterdam wordt opnieuw een seks-
beurs gehouden. In de Ahoy-hallen zullen
van 1 tot en met 10 september allerlei
instellingen hun visie op de seksualiteit I
geven. In 1976 werd in de Maasstad voor
de eerste keer een dergelijk gebeuren ge-
VRIJDAG 4 AUGUSTUS
Zon- en maanstanden
Zon op 6.06 uur onder 21.25 uur
Maan op 6.38 uur onder 21.17 uur
Waterstanden IJmuiden
Laagwater 13.00 uur en uur
Hoogwater 4.51 uur en 17.16 uur
over kernbomproduktie Brazilië
dat zij geen kernbom willen hebben. Ik
heb hierover veelvuldig met de Duitsers
van gedachten gewisseld. Zij zijn, na een
zorgvuldig onderzoek, tot de conclusie
gekomen dat berichten niet waar kunnen
zijn”, zo verklaarde Van Houwelingen.
22
22
23
23
22
25
21
22
20
22
16
30
26
26
20
21
26
27
27
23
29
25
26
25
17
20
31
28
31
24
26
39
20
31
31
30
27
25
23
23
25
De orang oetan Petra uit de Rotterdam
se diergaarde Blijdorp, heeft gisteren een
kind gekregen. Óf het jongetje danwel
meisje is, heeft men nog niet kunnen vast
stellen omdat de moeder het jong stevig in
de armen gekneld houdt.
