4 doden
Beschietingen
in Beiroet
Bisschop Moezorewa noemt
premier Smith
Progressiviteit op maatschappelijk gebied
PAUS PAULUS VI HIELD KERK
BINNEN EEUWENOUDE GRENZEN
Premier
Begin
toch
tevreden
Trijfel met
vakantie
Opnieuw PLO-kantoor
overvallen
racist”
Demonstranten „verwelkomen’
VN-delegatie in Namibië
Mi
Interim van
kardinaal Villot
Sovjet-professor
naar het Westen
I MKWI
1
BINNEN- EN BUITENLAND
AUGUSTUS
19 7 8
2
door Nico Scheepmaker!
J
eld
Encyclieken
(Van onze redactie buitenland)
ROME. Binnen en buiten de
rooms-katholieke wereld zal Paus
Paulus VI vooral de geschiedenis
ingaan als een man die, bij alle
progressiviteit op maatschappe
lijk gebied, met vaste hand de
kerk binnen de eeuwenoude ethi
sche grenzen hield.
efd
ilest-
srtig
i een
•rein
Met
raste
alen.
een
i bo-
val
^en
val
is in
ude-
ron-
aar-
icht-
litie-
gen.
’toe
niet
Niet progressief
ligd
Eu-
land
gen
zond
wo-
>om.
i het
plof-
liten
1 een
n.
Nieuw incident in overgangsbewinu
MAANDAG 7
ijft
3
f
trijfel
voor
■ir Cyrus Vance.
Rome en de wereld.
-
Hij deed dit in een verklaring die in
Salisbury werd uitgegeven, een dag nadat
hij was teruggekeerd van een reis van
verscheidene weken, waarbij hij o.a. de
Verenigde Staten en Engeland heeft be
zocht.
Premier Smith heeft gesteld dat er aan
de discriminatie o.a. op het gebied van de
huisvesting, het middelbaar onderwijs en
de staatsziekenhuizen niet ineens een eind
kan worden gemaakt, omdat dan de ne
gers, die nog in stamverband leven, in de
knel zouden komen door toedoen van de
blanken met een betere opleiding, die nu
nog in eigen gebieden moeten blijven.
p die
nden
Zevi-
rdag
g in
i de
s de
i het
liten
yerd
dat
tetel
dag-
t die
man
aan
ival-
zo spoedig mogelijk onder ogen zien”.
De Finse diplomaat werd door de Zuid
afrikaanse administrateur generaal voor
Zuidwest-Afrika rechter M. T. Steyn ver
welkomd. Hij zal vanochtend de eerste
gesprekken met de administrateur heb
ben.
Rechter Steyn, die zaterdag in Pretoria
nog eens besprekingen voerde met de
Zuidafrikaanse minister-president Vor-
Athisaari verklaarde enkele minuten na
aankomst tijdens een korte persconferen
tie dat hij zich geen illusies maakt over de
taak die hem te wachten staat, maar dat nu
een nieuwe weg en een nieuw tijdperk
voor Namibië is begonnen.
„Ik ben van plan zo spoedig mogelijk
met alle betrokken partijen te spreken,
waarbij ik wil Opmerken dat Walvisbaai
niet tot mijn „werkterrein” behoort. Ik zal
kaanse minister van Buitenlandse Zaken
heeft gevoerd. Dat is niet verwonderlijk
want Amerika is van mening, dat ditmaal
Egypte de schuldige is van het vastlopen
van het vredesoverleg.
Begin legde er dan ook de nadruk op dat
de Amerikanen op geen enkele manier aan
Israel verzocht hebben concessies te doen
of haar politiek te wijzigen teneinde het
vredesoverleg weer op gang te krijgen.
President Sadat heeft zo’n Israëlische
koerswijziging als een voorwaarde voor
hernieuwde vredesbesprekingen gesteld.
De suggestie is in de VS geopperd om
president Sadat en premier Begin geza-
ster en de minister van buitenlandse za
ken, Pik Botha, zei daarna: „Het zal met
zekerheid geen overeenkomst ten koste
van alles worden”.
Intussen is ook de Zuidafrikaanse minis
ter van Defensie, P. W. Botha, in Windhoek
aangekomen. Hij zal daar besprekingen
voeren met de militaire staf van het Zuid
afrikaanse leger in Namibië. Volgens een
legercommuniqué bezoeken de ministers
en verschillende hoge officieren Namibië
om zich te informeren over de toenemende
guerrilla-activiteiten in dit gebied.
Zaterdag hebben guerrilleros opnieuw
een belangrijke waterpijplijn in Ovambo-
land vernield. Voor zijn vertrek had Athi-
saari reeds in New York verklaard dat de
overeenkomst van de westelijke landen
met Zuid-Afrika en SWAPO zeker niet zal
kunnen worden uitgevoerd indien er geen
wapenstilstand heerst. Hiermede zullen
dan zeker ook de problemen in Namibië
beginnen.
Pas toen hij bijna twintig jaar was, be
sloot hij priester te worden. Op 29 mei 1920
werd hij priester gewijd. Er is ter wereld
stellig geen tweede geestelijke, die zo kort
(ruim zes maanden), op de banken van een
seminarie heeft gezeten.
Toen hij zes jaar was, werd hij naar
school gestuurd bij de Jezuieten.
De latere paus heeft maar weinig op de
schoolbanken gezeten, niet meer dan onge
veer twee maanden. Hij was te zwak (in die
tijd leed hij o.a. aan een hartkwaal, die
later genas) en kreeg thuis les. In 1916 deed
hij cum laude eindexamen gymnasium.
Wie was Paulus VI? Op 26 september
1897 werd in het dorpje Condesio, niet ver
van Brescia, geboren Giovanni Battista
Enrico Antonio Maria Montini, zoon van
dr. Giorgio Montini en van Giuditta Alghi-
si. De vader van de latere paus was advo
caat, maar voor alles journalist, een krach
tige persoonlijkheid en een strijdbaar ka
tholiek.
menlijk naar Washington uit te nodigen,
maar premier Begin zei na afloop van de
besprekingen dat dit idee niet ter sprake is
gewjeest.
Vance arriveerde zaterdagavond in Is
rael, en sprak gisterochtend eerst twintig
minuten lang met Begin onder vier ogen.
Bij die gelegenheid overhandigde hij aan
Begin een persoonlijke brief van president
Carter waarvan de inhoud niet is bekend
gemaakt. Vervolgens sprak Vance met de
belangrijkste ministers van het Israëlische
kabinet zowel 's morgens als ’s middags en
lunchte met minister van Buitenlandse Za
ken Dajan.
Behalve de vredesbesprekingen met
Egypte stond ook de situatie in Libanon op
de agenda, alsmede bilaterale zaken tus
sen Israel en Amerika. Over al die zaken
zijn geen details bekendgemaakt. Wel
heeft Israel de gelegenheid aangegrepen
om Vance erop te wijzen dat Saoedi-Ara-
bië, dat in Washington als „gematigd”
wordt aangeprezen en derhalve de meest
moderne gevechtsvliegtuigen krijgt van
het type F-15, een uitermate negatieve rol
speelt in dit stadium van de vredesonder
handelingen.
Een van de redenen waarom de Saoedi’s
die gevechtsvliegtuigen kregen, zeer tegen
Israels wil in, was dat Saoedi-Arabië ge
acht werd Sadats vredesinitiatief te steu
nen. Nu echter blijkt, zeggen de Israeli’s,
De 55-jarige filosoof, zo is door vrienden
van Zinovjev meegedeeld, vertrok naar
Frankfort in gezelschap van zijn vrouw,
Olga en hun zevenjarige dochtertje.
Op 18 juli had prof. Zonovjev bericht
gekregen dat hem een paspoort en een
visum voor vertrek naar het buitenland
zouden worden gegeven.
Eerst was hem dit geweigerd.
dat Sadat een stap terug doet juist onder
Saoedische druk. Saoedi-Arabië heeft vo
rige week aan Amerika laten weten geen
heil meer te zien in Sadats vredesinitiatief.
het Vaticaan werd als diplomatiek cen
trum van het allergrootste belang.
In oktober 1954 stierf kardinaal Schus
ter van Milaan, en op 1 november werd
mgr. Montini door de paus tot aartsbis
schop van dat grootste bisdom van Italië
benoemd.
De man op wie zij het gemunt hadden,
het hoofd van de PLO-vertegenwoordi-
ging in Pakistan Joesoef Aboe Hantash,
bleef ongedeerd. Hij verborg zich in zijn
kantoor, terwijl de overvallers, luidkeels
zijn naam roepend, door het gebouw trok
ken.
Hantash verklaarde later de Iraakse re
gering verantwoordelijk te houden voor
het bloedbad. In Beiroet gaf de PLO zater
dag een verklaring uit waarin de overval
eveneens werd toegeschreven aan Irak.
Het communiqué werd verstrekt na een
bijeenkomst van het uitvoerende Comité
De doden zijn een Pakistaanse politie
man en drie Palestijnen, onder wie een
student. De overvallers wisten te ont
snappen in een auto.
Tot de belangrijkste daden van een paus
behoort het opmaken van encyclieken. De
eerste encycliek van Paulus VI kwam niet
zoals gebruikelijk één of twee maanden na
zijn kroning, doch eerst op 6 augustus
1964, dus na anderhalf jaar. De vertraging
vindt natuurlijk zijn verklaring in de zeer
drukke werkzaamheden, die het concilie
meebracht. „Ecclesiam Suam” handelt
over de Kerk in deze nieuwe tijden.
Van zijn latere encyclieken hebben de
meesten een zuiver kerkelijke inhoud, zo
als de Mysterium Fedeit, handelend over
de eucharistie (1965) en de Christi Matri
over de madonna (1966). Maar van zeer
groot belang is de Populorum Progressie
van 1967, het meest progressieve docu
ment over sociale vraagstukken gesteld.
Dat is tevens de encycliek die het meest de
aandacht trok buiten de katholieke we
reld.
SALISBURY (UPI). De gematigde
Rhodesische zwarte leider bisschop Abel
Moezorewa is gisteren van leer getrokken
tegen zowel de blanke premier Ian Smith,
die hij een „racist” noemde, als wat hij
noemde „de tegenwerking van de oom
Toms in ons midden”.
en de Militaire Raad van de PLO. Gezegd
werd dat de organisatie zich niet zal laten
verleiden tot het vergelden van „dit soort
provocaties”.
Irak heeft gisteren tegengesproken dat
het betrokken is geweest bij de overval.
Een officiële Iraakse woordvoerder ver
klaarde dat dit soort acties het werk is van
„reactionaire commando’s die aanvallen
hebben uitgevoerd op Iraakse missies in
het buitenland”.
De overval is de achtste in een serie
aanslagen over en weer op Palestijnse en
Iraakse persoonlijkheden.
Zaterdag werd in Parijs een uitvaart
dienst gehouden voor twee PLO-functio-
narissen die donderdag werd vermoord bij
een overval op hun kantoor in Parijs. De
kisten werden na de dienst in een moskee,
overgebracht naar het vliegveld Orly, van
waar zij naar Damascus werden gevlogen.
De vermoordden zijn Ezzedine Kalak, het
hoofd van het Parijse PLO-kantoor en
Adnan Hammed, een assistent.
tand
Bos,
eden
t. De
k op
r-viS-
r de
vrije
serij
men
nden
rden
e na-
>eten
Ne-
jrne-
r zal
rden
VATICAANSTAD (ANP). Totdat
er een opvolger voor de gisteren overle
den paus Paulus VI is gekozen, worden
de lopende zaken van de rooms-katholie
ke kerk waargenomen door kardinaal
Villot, staatssecretaris en kamerheer.
Reeds in 1930 was Montini belast met het
onderricht in geschiedenis van de pauselij
ke diplomatie aan de kerkelijke academie
(dat is de opleidingsschool voor Vaticaan
se diplomaten). Hij gaf colleges totdat hij
in 1937 plaatsvervangend staatssecretaris
werd. Hij werkte zoals maar heel weinig
mensen kunnen werken: gemiddeld acht
tien uur per dag.
Na de dood van Pius XI, 10 februari
1939, werd hij door de nieuwe paus Plus
XII Pacelli in zijn ambt bevestigd. Al heel
gauw brak de Tweede Wereldoorlog uit en
MOSKOU (AP). Alexander Zinovjev,
een hoogleraar in de logica die van zijn
functie was ontheven en die men zijn
academische titel had ontnomen wegens
het publiceren van een allegorische ro
man waarin kritiek werd geleverd op zijn
land, mocht gisteren de Sovjet-Unie verla
ten en is naar de Bondsrepubliek gegaan.
Kardinaal Montini behoorde zeer beslist
niet tot de zogenaamde „progressieven"
tijdens de eerste zitting van het concilie.
Reeds op Pinksterzondag in 1955 had hij in
een preek in de Domkerk gezegd: „Het is
mode te zeggen, dat wij de kerk moeten
maken, alles vernielen en met deze onmee
dogende kritische geest gaan wij zelfs zo
ver, dat we de grondslagen zelf waarop de
kerk berust, gaan uithollen. Men heeft
geen begrip meer voor gezag: men wil niet
meer toegeven, dat enig dogma, enige
waarheid, voor altijd geldig kan zijn”.
Op 3 juni 1963 stierf de merkwaardigste
en belangrijkste paus die de Kerk sedert
de middeleeuwen heeft gehad. Joannes
XXIII. En kardinaal Montini heeft op 7
juni in de Domkerk van Milaan een bewo
gen lijkrede uitgesproken. Op 19 juni
kwam het conclaaf bijeen. Eigenlijk ver
wachtte men vrij algemeen, dat reeds bij
de eerste, of uiterlijk de tweede stemming
kardinaal Montini zou zijn gekozen. Het
duurde echter tot de vijfde stemming voor
dat Montini werd gekozen.
Op de vraag welke naam hij als paus
denkt te voeren, was zijn antwoord: Pau
lus. Dat wekte niet geringe verbazing.
Vóór hem waren er vijf andere pausen van
Ik zal en kan niet toestaan dat mijn
partij misbruikt wordt voor reactionaire
en zelfzuchtige doeleinden”.
Intussen hebben de laatste dagen ver
scheidene militante functionarissen in de
UANC aanvallen op de bisschop gedaan,
omdat hij gepleit heeft voor opheffing van
de tegen Rhodesië afgekondigde handels-
sancties.
Obk is hem verweten dat hij „de vijand”
in Zuid-Afrika heeft bezocht, terwijl hij er
voorts van beticht is geen leiding te kun
nen geven en niet over een strategie te
beschikken.
Ver-
zibel
isse-
pen-
n de
Hij is echter geen „echte” interim-paus
en kan geen belangrijke besluiten ne
men. Kardinaal Villot, een Fransman, is
72 jaar oud. In 1930 werd hij priester
gewijd en werd hij professor aan het
seminarie te Clermont-Ferrand. In 1950
werd hij vice-rector van de Universiteit
te Lyon.
Van 1945 tot 1959 was Villot hulpbis
schop van Parijs. In 1965, vier dagen
nadat hij aartsbisschop van Lyon was
geworden, benoemde de paus hem tot
kardinaal.
De paus maakte hem in april 1969
staatssecretaris in het kader van interna
tionalisatie van de Curie, waarmee Villot
de eerste niet-Italiaan in deze functie
werd sinds 1914.
De nieuwe paus zal worden gekozen
door 119 kardinalen. Op het ogenblik telt
het college van kardinalen 137 leden, van
wie er echter 18 niet aan het conclaaf
mogen deelnemen, omdat zij ouder zijn
dan tachtig jaar. Paus Paulus heeft de
leeftijdsgrens namelijk op 80 jaar ge
steld.
De pauskeuze geschiedt onder strenge
voorschriften. Tijdens de keuze bestaat
een volledige zwijgplicht en ook na een
conclaaf moeten de deelnemers zich van
alle commentaar onthouden. Aan het
conclaaf nemen ook de Nederlandse kar
dinalen Alfrink en Willebrands deel.
Met de wijzigingen die paus Paulus
heeft aangebracht in de manier van de
pauskeuze, kwam hij echter niet tege
moet aan de wens van een deel van het
wereldepiscopaat om de bisschoppen uit
de hele wereld meer zeggenschap bü de
pauskeuze te Reven.
De encycliek Humanae Vitae (1968)
maakte resoluut een einde aan alle specu
laties over een mogelijke versoepeling van
de ban op geboorteregeling anders dan
door middel van periodieke onthouding.
Juist door „Humanae Vitae” en door zijn
krachtige standpunt met betrekking tot de
handhaving van het priestercelibaat zal
voor sommigen Paulus VI voortleven als
een conservatieve paus. Dan dreigt men
echter voorbij te gaan aan het vele wat
onder leiding van deze kerkvorst is tot
stand gebracht op het terrein van de litur
gische vernieuwing.
Ook de toenadering tot de andere chris
telijke kerken en de verbetering, na zoveel
eeuwen, van de verhouding tussen de
rooms-katholieke kerk en het jodendom,
vonden plaats tijdens het vijftienjarig pon
tificaat van kardinaal Montini, paus Pau
lus VI, de vermeende tussenpaus die zich
ontpopte als een energiek man van zijn
tijd, die de eerste paus werd die zich door
de lucht liet vervoeren (onder andere naar
India en Zuid-Amerika), maar ook zeer
regelmatig voor kortere helikoptertrips
binnen Italië.
’EK)
zang
veer
Vest-
r
een
van
l. De
tien
lijke
uim-
t be-
ts-2.
ssies
Idho
villa
nlig-
tota-
ten.
De komende twee weken zal de dage
lijkse Trijfel-rubriek op pagina 3 ont
breken. De schrijver is dan twee weken
met vakantie.
Om middernacht waren er vijf doden
gevallen en meer dan 100 gewonden, vol
gens rechtse zegslieden voornamelijk bur
gers.
Met raketten zou het radiostation van
Pierre Gemayel’s Falangisten zijn uitge
schakeld. De antennes en ook het gebouw
zijn getroffen.
De vuurgevechten en bombardementen
waren in de nacht van zaterdag op zondag
bijna ongekend hevig. In het westen van
de stad was het mortiervuur duidelijk te
horen, evenals het geluid van zogenaamde
„Stalinorgels” van Syrische soldaten van
de Arabische vredesmacht.
Volgens omwonenden schoten de chris
tenen terug met mortieren en kleine ka
nonnen. Ambulances en brandweerwa
gens konden niet rijden wegens de scherp
schutters.
zowel de aspecten van een wapenstilstand
als van de reeds bestaande kiezerslijsten
De kritiek van Moezorewa betekent een
nieuw incident binnen het overgangsbe-
wind, waarin de blanken onder Smith
sinds maart samenwerken met Moezorewa
en de leiders van twee andere gematigde
zwarte groeperingen
Moezorewa staat overigens ook bloot
aan kritiek binnen zijn Verenigde Afri
kaanse Nationale Raad (UANC), die be
schouwd wordt als de zwarte organisatie
met de meeste aanhang in Rhodesië.
De zwarte bisschop sprak zich uit voor
een onmiddellijke beëindiging van de ras
sendiscriminatie in zijn land. Volgens hem
hebben de regeringen en de grote partijen
in Amerika en Engeland er grote bezwa
ren tegen, dat deze discriminatie nog
steeds voortduurt.
Weinig hoopvol vooruitzicht
Vance in Midden-Oosten
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM. „Wij weten niet wat
we op het ogenblik met het Midden-Oos
ten aanmoeten”, heeft president Carter
heel oprecht het afgelopen weekeinde ge
zegd.
Het ziet er niet naar uit dat de reis van
minister van Buitenlandse Zaken Vance
naar het Midden-Oosten tot een spoedige
hervatting van het vredesoverleg zal lei
den. Toch is premier Begin een tevreden
man, zoals hij gisteren op een persconfe
rentie zei.
Hij noemde de gesprekken met Vance de
beste die hij sinds lange tijd met de Ameri-
(Van onze redacteur in Johannesburg, Karl Breyer)
JOHANNESBURG. Met de aankomst van de Finse diplomaat Martti Athisaari en
een vijftig man sterke delegatie van de Verenigde Naties in Windhoek is thans de
laatste fase in het onafhankelijkheidsproces van de vroegere Duitse kolonie Zuidwest-
Afrika begonnen.
Duizenden demonstranten van de verschillende groeperingen in Namibië, waaronder
SWAPO- en Tumhalle-aanhangers, waren naar het F. J. Strijdomvliegveld getrokken.
Paus Paulus begroet kardinaal Alfrink op 14 november vorig jaar in het Nederlandse
College in Rome. Zijn gezondheid liet toen al lang te wensen over.
Het feit dat Engeland en de VS het
zogenoemde „interne akkoord” tussen
Smith en de gematigde zwarte leiders niet
hebben erkend, was volgens Moezorewa te
wijten aan Smith, tegen wiens Rhodesi
sche front in de twee landen een „patholo
gische en diepgewortelde haat” zou be
staan, evenals trouwens tegen „het racis
me zoals gesymboliseerd en verpersoon
lijkt door Smith”.
Moezorewa verklaarde dat er meer
zichtbare voortgang moet worden ge
maakt naar de voorbereidingen voor een
zwart meerderheidsbewind. Doelend op
zijn zwarte bondgenoten in het overgangs-
bewind voegde hij hieraan toe: „Ik ben
niet langer bereid de tegenwerking te tole
reren van de oom Toms in ons midden.
dat veertig kilometer van Windhoek af ligt. Het kwam echter tot geen enkel incident.
libe-
arle-
een
artij
gen
stel
les,
van
eerd
cott,
aard
is te
latie
rvan
BEIROET (Reuter/AFP). De christe
lijke wijk in Oost Beiroet is vannacht
weer hevig bestookt met raketten, zware
artillerie en tanks. Syrië wil blijkbaar
proberen de rechtse militie op de knieën
te dwingen.
ISLAMABAD (UPITReuter/AFP).
Twee mannen hebben zaterdag een kan
toor van de Palestijnse Bevrijdingsorga
nisatie (PLO) in het Pakistaanse Islama
bad overvallen en vier mensen doodge
schoten.
die naam geweest en geen van hen heeft
een goede faam achtergelaten.
Op 29 september 1963 opende hij de
tweede periode van het Vaticaans concilie
en toen hij op 4 december die zitting sloot,
kondigde hij tevens zijn voornemen aan
het Heilig Land te bezoeken. Dit is het
begin van de verzoening tussen de kerk
van Rome en de orthodoxe kerken ge
weest, waarbij een einde wordt gemaakt
aan het oude schisma, dat optrad toen in
het jaar 1054 katholieken en orthodoxen
elkaar wederzijds door middel van de ban
vloek als „valse kerken” hadden bestem
peld.
Vance zal vandaag zijn besprekingen
met de Israëlische regering afronden en
dan doorvliegen naar Alexandrië waar
hem met president Sadat een bijzonder
moeilijk gesprek wacht. Vance is met lege
handen naar het Midden-Qosten gevlogen
en gaat waarschijnlijk ook met lege han
den weer terug.
Er werd gezegd dat om die reden Vance
zijn reis had willen afzeggen: hij wist na
melijk niet wat hij in het Midden-Oosten
zou moeten doen. Maar op uitdrukkelijk
verzoek van president Carter is Vance
toch maar gegaan.
f
■tr Paus Paulus, zoals hij op eerste kerstdag 1974 vanaf de hoofdloggia van de Sint Pieters Basiliek de Urbi en Orbi zegen gaf aan
WW» 8»
WtQfS
