Stop uit kanaal
getrokken
in Rome
Zoon Indiase
premier
beschuldigd
Zo snel mogelijk nieuwe verkiezingen
Bijna twee ton
voor Patriottisch
Front Rhodesië
Politieke waarnemers toch sceptisch
Nog weinig
kardinalen
Nog massale
kinderarbeid
Complot opgerold
in Israel
Giframp dreigt
in woonwijk
Peugeot-Citroën neemt
Chrysler-Europa over
H
Grootste Europese autofabrikant
I
I
I
I
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 8
VRIJDAG
1 1
AUGUSTUS
"I
es
en
ns
en
me
eder
ken
;atie
ie Ne
ne de
VI Zeil
■t zijn
iland-
■rland
en de
P. ba-
ens
fus
?zet
iing
elijks
t aan
in an
ti van
(Van onze redacteur in Portugal Jan Halkes)
LISSABON. De nieuwe eerste minister
van Portugal, Alfredo Nobre da Costa, begint
vandaag met de formatie van zijn kabinet. Bij
zijn ontmoeting met de pers gisteren, deed de
nieuwe premier een oproep aan de politieke
partijen om mee te werken aan de formatie
van een overgangskabinet.
De reacties van de meeste politieke partijen
blijven echter tot nu toe terughoudend. De
communisten en de vakcentrale Inter Sindical
tonen zich gereserveerd. De confederatie van
Portugese Industriëlen CIP zegt vertrouwen
te hebben in de eerste-minister-formateur. Het
eindoordeel zal echter afhangen van het kabi
net dat Nobre da Costa gaat vormen en het
regeringsprogramma dat hij voor zal leggen.
(Van onze redacteur in Italië,
Hein ten Kortenaarï
ROME. Na de drukkende hit
te en de wilde woestijnwind van
afgelopen maandag is Rome weer
wat afgekoeld. Het is nogal heter
dan een Nederlands toerist het
zich zou wensen, maar de wind is
naar het westen gedraaid
brengt verkoeling van zee.
Nieuwe Portugese premier
gereserveerd ontvangen
Overzicht van de Peugeot-fabrieken in Sochaux.
Bestand in Beiroet effectief
ia een
i graf-
conin-
;oning
atie is
'eleer-
an.
War-
eg 44
s was
stak
het
i in
atie
stus
s ter
■den
nfe-
zing
ook
>nis-
Tien verdachten zijn in staat van be
schuldiging gesteld. De organisatie noem
de zich Verlossing van Israel (GAL). Zij
wilde een regering in overeenstemming
met de (strenge) joodse Halacha-wet.
Leider van de groep is de 37-jarige Joel
Lerner, een voormalige Amerikaan en ge
wezen medewerker van rabbi Meir Kaha-
na, stichter van de in New York gevestigde
joodse Defensieliga.
Deze zou een deel van de steekpennin
gen hebben gekregen die de Amerikaanse
vliegtuigfabriek Boeing heeft betaald aan
Air India.
Premier Desai verklaarde tegenover het
parlement dat de oppositie verzonnen be
schuldigingen tegen zijn zoon inbrengt om
hem en de janata-partij in discrediet te
brengen.
De raad zegt dat de schenking Fdeel
uitmaakt van zijn program tot bestrijding
van het racisme en uitsluitend bestemd is
voor humanitaire doeleinden zoals de aan
koop van voedsel, medicamenten en les
materiaal.
JERUZALEM (UPI). In Israel is een
ondergronds complot opgerold. De leden
wilden de regering omverwerpen en Ara
bieren in Oost-Jeruzalem vermoorden uit
wraak voor de aanslagen van Arabische
commando’s tegen joodse burgers.
Dit staat in een gezamenlijke verklaring
die PSA Peugeot-Citroën SA en Chrysler
Corp, gisteren in Parijs hebben gepubli
ceerd. Overgenomen worden de maat
schappijen Chrysler-France in Frankrijk,
Chrysler UK in Engeland en Chrysler
Spain in Spanje. Peugeot-Citroën heeft er
1,8 miljoen nieuwe aandelen en 230 mil
joen dollar in contanten voor over.
De transactie houdt in dat Chrysler
Corp, een belang van vijftien procent in
GENÈVE (UPI). Miljoenen kinderen
worden gedwongen zeven dagen per week
te werken tegen een uiterst lage vergoe
ding in vaak overvolle en slecht verlichte
ruimtes. Dit is de conclusie van een rap
port dat de Internationale Arbeidsorgani
satie (ILO) gisteren heeft uitgegeven in
Genéve.
De oorzaak was de volgende: de
avond tevoren waren werklieden van
de gemeente bezig geweest het Chester-
fieldkanaal te reinigen. Nadat zij ver
scheidene oude fietsen en afgedankte
kinderwagens uit het water hadden ge
vist haalden ze een zware ijzeren ket
ting op, die zij argeloos met een flinke
ruk op de wal trokken. Aan de ketting
hing een grote deksel. Verbazing alom
toen plotseling een enorme kolk ont
stond waardoor het water wegliep. Wat
bleek; ze hadden het deksel verwijderd
van een afvoer, die in verbinding staat
met een in de nabijheid stromende ri
vier. Niemand wist meer van het be
staan van deze afvoer. De bouwteke
ningen uit 1777 waren in de Tweede
Wereldoorlog verbrand.
Het stadsbestuur is inmiddels begon
nen het kanaal weer vol te pompen en
hoopt daar zaterdag mee klaar te zijn,
want de vaarweg wordt druk gebruikt
door pleziervaartuigen.
Het staakt-het-vuren gaat vooraf aan de
tenuitvoerlegging van een nieuw „veilig
heidsplan" voor Beiroet dat door de Liba
nese regering is opgesteld. Het plan is in
principe door de christen-rechtse partijen
de falangisten en de Sjamoenisten
geaccepteerd, maar Syrische goedkeuring
moet op hoog niveau, dat wil zeggen door
president Hafez al Assad persoonlijk, nog
gegeven worden.
Het plan voorziet in een gefaseerde Syri
sche terugtrekking uit Oost-Beiroet en ver
vanging door eerst nog Soedanese en Sa-
oedische troepen van de Arabische Vre
desmacht (die minder gehaat zijn bij de
christenen), daarna door Libanese mare-
democratie en het zo snel mogelijk organiseren van nieu
we verkiezingen, dat betekent dat de overgangsregering
niet veel langer dan een half jaar aan zal blijven. De
regering die het sinds de omwenteling van 1974 het langst
heeft volgehouden was de socialistische minderheidsrege
ring van Mario Soares die na iets meer dan een jaar de
macht moest overdragen.
Politieke waarnemers durven zich vooralsnog niet aan
voorspellingen te wagen over het beleid van dit kabinet.
De eerste uitspraken van Nobre da Costa wijzen er op dat
hij probeert de socialistische partij ter wille te zijn. De
steun van de socialisten is onontbeerlijk om het kabinet
overeind te houden. Toch deed de nieuwe premier geen
uitspraken over de grote politieke problemen, zoals de
landhervorming. Het is dan ook nog niet duidelijk of
Nobre da Costa zijn verdere steun links of rechts van de
socialisten zal zoeken.
Sommige waarnemers verwachten van hem de vorming
van een „presidentieel blok”, in het centrum. Dat blok zal
de meer pragmatisch ingestelde politici uit de socialisti
sche, de sociaal-democratische en de christen-democrati-
sche partij moeten verenigen. Maar op zichzelf levert een
chaussee en in een later stadium door het
Libanese leger. De Syriërs willen buiten
Beiroet gewoon blijven opereren als vre
desmacht, maar ze zouden alleen in de
hoofdstad mogen terugkeren bij ernstige
schendingen van het bestand. De Syriërs
zullen wel rond de Palestijnse kampen in
moslim-West-Beiroet voor orde en rust
verantwoordelijk blijven.
Het geheel is een typisch Libanees com
promis: de Syriërs die het wettige Liba
nese staatsgezag vertegenwoordigen en in
Libanon zijn namens de Arabische Liga
moeten hun streven opgeven de opstandi
ge christen-rechtse militia in Beiroet mili
tair te onderwerpen. De christen-rechtse
leiders van hun kant moeten hun eis dat de
Syriërs het land zouden moeten verlaten
(voorlopig) laten vallen.
De meeste politieke waarnemers in Bei
roet staan nogal sceptisch tegenover het
nieuwe bestand. De impasse in Zuid-Liba-
non blijft namelijk bestaan en in de politie
ke stellingname van de verschillende be
trokken partijen christen-rechts, de Sy
riërs en Israel is geen enkele verande-
In linkse kringen wordt de industrieel Nobre da Costa
met groot wantrouwen bekeken. De teruggave van veel in
1975 bezette bedrijven is voor de communistische partij en
de vakcentrale aanleiding om zich zeer gereserveerd te
tonen. Nobre da Costa zegt van zichzelf dat hij noch links
noch rechts is. Als minister van Industrie en Techniek in
het eerste kabinet Soares werd hij door sommigen te links
gevonden vanwege het bestendigen van de genationali
seerde sector, terwijl anderen hem te rechts vonden
vanwege de teruggave-van niet-genationaliseerde bezette
bedrijven.
Tegenover het vertrouwen van de confederatie van
Portugese industriëlen staat een voorzichtige houding van
andere ondernemersorganisaties, die vrezen dat de tech
nocraat Nobre da Costa zich te veel op de multinationals
richt. Een te grote openheid voor buitenlandse investerin
gen zou veel zelfstandige Portugese ondernemers de das
om kunnen doen.
dergelijk blok nog geen meerderheid op, of het zou
moeten zijn dat de socialistische partij zich verder omwil
le van de lieve vrede van stemmen onthoudt als het op een
vertrouwensmotie aan zou komen.
Amerika, dat druk op Israel uitoefent
om de christen-rechtse militia’s in Libanon
niet al te openlijk te steunen, wil de situatie
in Beiroet althans als het ware bevriezen.
Het nieuwe bestand in Libanon moet dan
ook in de eerste plaats gezien worden als
een „adempauze” tot 5 september, de da
ring gekomen. De christen-rechtse militi-
a’s.en hun leiders weten zich militair en
vooral politiek gesteund door Israel. Het is
juist de Israelisch/christen-rechtse samen
werking met name in Zuid-Libanon
die de Syriërs in Beiroet zo hard heeft
doen optreden.
Tot nu toe hebben de christen-rechtse
leiders iedere politieke regeling van het
conflict gesaboteerd. Maar nu neemt men
in Beiroet aan dat de christen-rechtse mili-
tia’s het consigne uit Israel hebben gekre
gen om zich voorlopig bij een bestand neer
te leggen. Dit omdat een zich voortslepen
de Libanese crisis nadelig zou kunnen
werken op de diplomatieke voorbereidin
gen voor de Camp David-topontmoeting
tussen Carter, Sadat en Begin.
turn van Camp David en niet als een defi
nitieve regeling.
Juist om het „tijdelijke aspect” van het
bestand te ondervangen, heeft de Libanese
regering een aantal „ideeën” geformu
leerd die hervatting van de strijd politiek
onmogelijk zouden moeten maken. Om te
beginnen zou het mandaat van de Arabi
sche (Syrische) vredesmacht dat in sep
tember afloopt voor nog eens zes maan
den, maar dan tevens voor de laatste keer,
moeten worden verlengd. Het Libanese
leger zou versneld moeten worden opge
leid om de taak van de vredesmacht te
kunnen ovememen.
Een nieuw akkoord over de Palestijnse
gewapende aanwezigheid in Libanon de
laatste vier maanden is het Palestijnse
aspect in de Libanese crisis te verwaarlo
zen geweest zou moeten worden bereikt,
vervolgens zouden alle milities, privéle-
gertjes en partijradiozenders moeten wor
den ontbonden en ontmanteld, en ten slot
te zou alle politieke en militaire steun van
welke zijde dan ook aan de militia’s in het
zuiden moeten worden stopgezet.
;e de
van
men
nlijk
die
loop
ifge-
icho-
rode
-egel
nder
g op
een
ïbro
ïrtig
het
pge-
>den
NEW YORK (AFP). Het Patriottisch
Front, de nationalistische guerrillabewe
ging in Rhodesië die zich verzet tegen de
interne regeling, heeft een gift van 170.000
gulden ontvangen van de Wereldraad van
Kerken, zo is gisteren in New York verno
men.
NEW DEHLI (Reuter). Het Indiase
Hogerhuis heeft een motie aangenomen
waarin een officieel onderzoek wordt ge
vraagd naar beschuldigingen van corrup
tie tegen de zoon van de Indiase premier
Morarji Desai Kanti.
NEW YORK (DPA). De bewo
ners in de buurt van de Niagara-
waterval in het noorden van de Vere
nigde Staten, hebben gisteren hun
huizen verlaten in verband met een
dreigende giframp.
Een fabriek heeft daar van 1947 tot
1952 vele tonnen gifstoffen neerge-
gooid en er later aarde op gedaan om
huizen op te bouwen.
Zesentwintig jaar na het laatste gif-
transport beginnen de eerste giftige
stoffen door te dringen naar de opper
vlakte. Men vreest dat het gif de oor
zaak is van talrijke afwijkingen bij
pasgeboren kinderen in de wijk. De
Amerikaanse president Jimmy Car
ter heeft de omgeving tot rampgebied
verklaard. Het is nog niet bekend tot
hoever het gif ook in het grondwater
is doorgedrongen.
ische
lugo
oslo-
[ezet.
tl een
m de
epen
toslo-
eslag
en
te-
iat
hij
in
De
dit
ijn
er-
est
1. Ge-
's on-
n be
ten.
am-
ler-
sje-
het
de
ele-
aar-
?no-
t en
de
nen
I
er-
ge-
te
sen
de
?rd
ale-
/en
(Van onze redacteur in Libanon)
Rienko Wilton)
BEIROET. Sinds woensdagnacht
zwijgen de kanonnen in de Libanese
hoofdstad Beiroet: een bestand tussen de
Arabische vredesmacht die voor 90
procent uit Syrische troepen bestaat en
de christen-rechtse militia’s in Oost-Bei
roet wordt over het algemeen nageleefd.
Jean-Paul Parayre, president-directeur
van Peugeot-Citroën.
„De interne regeling”, aldus de Wereld
raad van Kerken, „heeft het landsbestuur
in handen van de onwettige blanke min
derheid gelaten en de mogelijkheid van
wezenlijke veranderingen geblokkeerd".
PARUS (Reuter, AFP). Als de rege
ringen van alle betrokken landen er mee
akkoord gaan wordt het Franse automo-
bielconcern Peugeot-Citroën eigenaar
van de Europese dochterondernemingen
van de Amerikaanse autofabriek Chrys
ler.
Nobre da Costa zei gisteren niet belangrijk af te willen
wijken van het regeringsbeleid dat tot nog toe gevoerd is.
Het belangrijkste voor hem is het bestendigen van de
het vergrote aandelenkapitaal van Peuge
ot-Citroën verwerft. Meegedeeld is dat
Chrysler zich met de bedrijfsleiding van
de drie Europese fabrieken zal blijven
bemoeien tot eind 1980, dit om de overne
ming zo soepel mogelijk te laten verlopen.
Een woordvoerder van Chrysler UK in
Londen heeft verklaard dat het concern
Peugeot-Citroën door de overneming de
grootste automobielfabrikant van Europa
wordt met een aandeel van achttien pro
cent in de Europese markt voor persone
nauto’s.
De omzet van het vergrote Peugeot-Ci
troën bedrijf zal dit jaar meer dan elf mil
jard dollar bedragen. De Westduitse con
current Volkswagen is daarmee van de
eerste plaats in West-Europa verdrongen.
Vorig jaar bedroeg de omzet van Chrys
ler in Europa 3,26 miljard dollar. Er wer
den 774.000 auto’s geproduceerd. Chrysler
biedt werk aan 77.000 mensen. In hetzelfde
jaar bereikt Peugeot-Citroën een omzet
van 8,52 miljard dollar, een produktie van
1,52 miljoen auto’s en een personeelsbezet
ting van 184.500 mensen.
LONDEN (DPA). Toen de inwo
ners van de stad Retford in het Engelse
graafschap Nottinghamshire gister
morgen buiten kwamen, stelden zij
met grote verbazing vast dat het plaat
selijke kanaal over een afstand van
tweeëneenhalve kilometer totaal
droog was gevallen.
In totaal zijn er in de wereld 52 miljoen
kinderen onder de 15 jaar die werken. Dit
aantal komt ongeveer overeen met de tota
le bevolking van bijvoorbeeld Frankrijk.
Ongeveer 42 miljoen kinderen werken in
familiebedrijfjes, zonder daarvoor een
vergoeding te ontvangen. De overige 10
miljoen verdienen wel geld met hun werk.
Kinderarbeid komt het meeste voor in
Azië waar 38 miljoen kinderen een baan
hebben. In Afrika zijn dat er 10 miljoen en
in Latijns Amerika drie miljoen. De overi
ge, een miljoen, werken in ontwikkelde
landen.
Volgens de ILO komt het vaak voor, dat
de kinderen gevaarlijk werk doen. Ook
zijn de omstandigheden waaronder zij
werken vaak abominabel.
Langs de brede Via Della Conciliazione
lopen de mensen zoveel mogelijk in de
schaduw naar de Sint-Pieter. Men hoort er
meer Engels, Spaans en Duits dan Itali
aans: de Romeinen plegen in augustus
massaal de stad te verlaten en meestal aan
zee afkoeling te zoeken. De „Castelli Ro
mani”, de dorpen in de heuvels rondom
Rome, die vroeger de enige toevlucht bo
den uit de hete stad, hebben die functie
grotendeels verloren. Alleen Castel Gan-
dolfo verheugde zich traditioneel in de
toeloop van toeristen die erheen kwamen
om de paus te zien en te horen.
Maar ook Castel Gandolfo ligt nu verla
ten, sinds Paulus VI er zondagavond in
zijn zomerverblijf overleed en zijn stoffe
lijk overschot woensdag werd overge
bracht naar de Sint-Pieter in Rome. Daar
heen kwamen gistermorgen in alle vroeg-
de de eerste gelovigen die afscheid wilden
nemen van de overleden paus. Zij vonden
het lichaam opgebaard op een eenvoudige
katafalk en niet, zoals eerder was aange-
kondigd, in een gesloten kist. De beslissing
was woensdagavond genomen door de
kardinaalscommissie, in overleg met de
pauselijke artsen, die het verantwoord
achtten het lichaam nog een dag te tonen.
Maar het met was overtrokken gezicht van
paus Paulus begon een steeds donkerder
kleur aan te nemen en de gelaatstrekken
waren al nauwelijks meer herkenbaar. Al
gemeen wordt betwijfeld dat het stoffelijk
overschot tot de begrafenis morgen opge
baard kan blijven.
Een aanhoudende stroom van zwijgende
mensen trok langs de katafalk om zich
daarna over de basiliek te verspreiden of
weer naar het felle daglicht van het plein
te schuifelen. Er werd met belangstelling
gekeken naar de kardinalen die elkaar in
gebed aflosten. Uit de rest van de wereld
zijn er nog maar betrekkelijk weinig kar
dinalen naar Rome gekomen. Op de dage
lijkse kardinaalsvergadering waren giste
ren nog maar 43 deelnemers aanwezig. Zij
namen een belangrijke beslissing: het con
claaf, de geheime vergadering waarin de
opvolger van paus Paulus wordt gekozen,
begint pas op de avond van 25 augustus en
de eigenlijke stemmingen nemen een aan
vang op de volgende ochtend.
Dit besluit kwam als een verrassing:
algemeen was aangenomen dat het con
claaf op de eerste beschikbare dag zou
beginnen, namelijk op 21 augustus. Kenne
lijk willen de kardinalen hun collega’s de
tijd gunnen en tegelijk ook gelegenheid
geven om in alle rust te overleggen voordat
de stemming begint. Waarschijnlijk is het
de bedoeling het conclaaf zo kort mogelijk
te houden, en dat kan alleen als de kies
mannen zich al van tevoren kunnen oriën
teren.
Maar het ziet er wel naar uit, dat een deel
van de kardinalen pas na de begrafenis
van paus Paulus naar Rome zullen komen
en van een enkeling is al bekend dat hij
geen deel zal nemen aan de pauskeuze. Zo
ligt de Amerikaanse curiekardinaal John
Wright in een ziekenhuis in Boston, waar
hij dezer dagen een ingrijpende operatie
onderging. Ook van de aartsbisschop van
Bombay, kardinaal Gracias, schijnt de
aanwezigheid niet zeker te zijn.
De Pakistaanse kardinaal Joseph Cor
deiro, die als een van de meest vooruitstre
vende leden van het kardinaalscollege
wordt beschouwd, gaf als zijn mening dat
de Derde Wereld op het komende conclaaf
van groot, zo al niet doorslaggevend, be
lang zal zijn. Over de nieuwe paus sprak
hij de wens uit, dat hij „een man zal zijn
die in staat is om zich in het bijzonder in te
zetten voor de bevolkingen die het meest
onder de armoede te lijden hebben”. De
Oegandees Nsoeboega meende dat de vol
gende paus gerust een Italiaan mag zijn,
als hij maar de uitdrukking is van de hele
Kerk. Over de nationaliteit van de nieuwe
paus sprak ook kardinaal Suenens van
Mechelen: „Het zal weer een Italiaan zijn,
want de opvolger van Petrus moet in de
eerste plaats bisschop van Rome zijn”.
„Afrikaan of niet”, zo meende de eerste
Afrikaanse curiekardinaal Bernardin
Gantin, „waar het op aankomt is dat de
nieuwe paus een man Gods is. De hele rest
is bijzaak”. Hij sprak de dank van alle
Afrikanen uit voor de reis die paus Paulus
naar hun werelddeel heeft gemaakt en
voor het grote aantal Afrikaanse bisschop
pen dat hij benoemde.
4
