illegale olielozingen
Te weinig afgiftepunten
voor de afgewerkte olie
I
OLIE
01» III T
STHAiM)
PASOP
IkW'. v 7
ALLEEN MENTALITEIT
EN BEETJE TIJD NODIG”
TT
5?
e
iü»™
door Flip Feij
Een foto van een olielozende binnen-
vaarttanker (midden), genomen als be
wijsmateriaal bij het proces-verbaal van
waarneming (links boven).
Links onder: Eén van de drie helikopters
van de rijkspolitie in volle vlucht boven
Schiphol. In kleine letters staat erop
Zelfs vogels zijn jaloers".
Foto dienst luchtvaart rijkspolitie
Afgiftepunten
Minister
Boven: Eén van de vijf vleugelvliegtuigen,
die de rijkspolitie ten dienste staat voor
de uitoefening van haar taak Vanuit het
toestel wordt het verkeer gecontroleerd.
„Niemand kan mij aan het verstand brengen dat al die olielozingen nodig zijn.
Luitenant Remers van de vliegdienst van de rijkspolitie op Schiphol zegt het op
een toon die evenveel heeft van oprechte verontwaardiging als van ondeugende
uitdaging. Een beetje redelijke tegenwerping blijft natuurlijk uit. Waarmee hij
vervolgt, is ook bekend: „Het milieu is ontzettend waardevol. Het is met geen geld
te betalen. De bedreiging ervan moet waar mogelijk worden tegengegaan.'
Het zijn conclusies na een verhaal over de dagelijkse belevenissen van zijn
dienst. Het opsporen van ontoelaatbare onzorgvuldigheden op het land en op het
water. Olielozingen zijn er een voorbeeld van. Samen met de rijkspolitie te water
wordt er met man en macht aan gewerkt, de menselijke leefomgeving de moeite
waard te houden en daartoe is het niet zelden nodig, dat de mens tegen zijn eigen
gedrag wordt beschermd. Soms gebeurt dat door een ouderwets beroep op het
gezonde verstand, een andere keer door middel van gevoelige sancties. Een
afwisselend bestaan, evengoed.
We gingen eens na hoe het zit met die lozingen van
olie en andere vettige troep en wat daar zoal tegen wordt
ondernomen. Onze verslaggever hees zich in een heli
kopter van de dienst Luchtvaart van de Rijkspolitie: Het
nagaan van ongewenste olielekkages en het optreden
daartegen maken deel uit van frequente politiesurveil-
lances vanuit de lucht.
Ook sprak hij, aan boord van de RP 46, met drie
Rijkspolitiemensen te water over de als onbegrijpelijk
ervaren nalatigheid van veel landgenoten op en om het
Rvater en over het nochtans toegenomen milieubesef.
Wie zo in de vakantietijd het strand betreedt, loopt
grote kans blote voeten of luchtig schoeisel te bevuilen
met een smerig zwart goedje dat zich moeilijk laat
verwijderen, zeker van kledingstukken. Stookolie, vrij
wel altijd illegaal geloosd door een of ander schip.
Milieuverontreiniging van een heel duidelijke, waar
neembare soort. Alleen, de gemiddelde strandbezoeker
jegint er weinig tegen.
Loos alarm
-
L
We kunnen niet toestaan dat
die rotzooi overboord gaat
jke en
•toe de-
leeft de
n nota.
>ot aan-
n door
laan op
'gesties
preken
•formu-
ven tot
jmt tot
i omdat
ta over
istig te
met de
'e Hoge
’oekers-
nuseum
midden
at is een
3 is rea-
dat het
erplaat-
aen van
waarte-
strijdig
tsluiting
roet vol-
in een
itte fiet-
nen van
requent
assen de
een uit-
particu-
naal uit
en wor-
etsen en
Adjudant Van Dokkum, wil de mensen
op het water niet allemaal over één kam
scheren: „De meesten zijn van goede wil.
De mensen op de vaart zijn over het alge
meen harde werkers; ze getroosten zich
doorgaans meer moeite om aan hun boter
ham te komen dan menigeen op de wal en
weinig atgittepunten voor afgewerkte olie
en aanverwante artikelen zijn. Als het aan
hem lag, zou ook voor de binnenvaart
wettelijk voorgeschreven moeten zijn, dat
op elk schip een oliehoek wordt bijgehou
den: „Die regeling geldt behalve voor de
zeescheepvaart alleen nog maar voor de
Rijn, maar zou algemeen moeten worden.
Aan de hand van zo’n boek zou dan ge
makkelijk na te gaan zijn of er olie over
boord gegaan is of niet. Nu is het dikwijls
gemakzucht. Het gaat dan van hup, weg
ermee. Geen haan die ernaar kraait. En
wij maar zoeken."
Luitenant Remers: „Als vanuit een heli
kopter of vliegtuig wordt waargenomen,
dat olie wordt geloosd, is de eerste actie
gericht op het stoppen van de overtreding.
gens de
tegratie
in gebie-
kan nog
/ertaald
leersbe-
onder-
l van de
lijk mi-
worden
ie recre-
icreant.
Dat gebeurt bijvoorbeeld door de schipper
daartoe via de luidspreker te sommeren.
Op hetzelfde moment kan vanuit de lucht
worden gefotografeerd en in de meeste
gevallen wordt de naam van het schip
vastgesteld en de rijkspolitie te water inge
schakeld. De politiemensen in de lucht
maken dan een proces-verbaal van waar
neming, dat door de collega’s te water
wordt aangevuld met een proces-verbaal
van verhoor, dat uiteindelijk als één geheel
naar de officier van justitie wordt gezon
den." De commandant vliegdienst vindt,
dat de rechterlijke macht in het algemeen
terecht zwaar aan dit soort overtredingen
tilt.
Adjudant Van Dokkum meent, dat er te
Adjudant Van Dokkum haakt in op de
olielozingen en haalt een opmerking aan
van de Nijmeegse A. A. M. van Agt, die'in
zijn functie van minister van justitie eens
een tochtje meemaakte: „De tegenwoordi
ge minister-president noemde ons bij die
gelegenheid de eerste milieu-politie van
Nederland. En inderdaad, wij doen dit
werk al jaren. Het oppervlaktewater be
hoort eenvoudigweg niet verontreinigd te
worden. Niet alleen vanwege het milieube
lang, maar denk ook eens aan het enorme
economische belang. Hier in de Ooster-
schelde ligt zo’n tachtig miljoen gulden
onder het water. Oesters en mosselen,
waar veel mensen hier uit de buurt hun
bestaan aan te danken hebben. Dat kan en
mag niet zomaar kapot gemaakt wor
den.
Aan boord van de RP 46 bestaat begrip
voor het tijdrovende karakter van proce
dures die tot een wetgeving moeten leiden.
Het besef heerst, dat het lang niet meevalt,
elke kwalijke gebeurtenis met olie en wa
ter door middel van lettertjes in de Staats
courant onmiddellijk effectief te lijf te
gaan. Aan het slot van de overpeinzingen
wordt vastgesteld, dat er vaak een wereld
van verschil bestaat tussen wat eigenlijk
niet mag en wat feitelijk niet mag.
Waar die olie vandaan komt? „Het zijn
vaak restanten van een lading. Bij het
innemen van nieuwe lading moeten eerst
de tanks goed schoongemaakt worden. Is
er bijvoorbeeld eerst gasolie vervoerd en
moet er later super-benzine in, dan moet
die rest gasolie eruit. Als het goed is,
gebeurt dat op erkende afgiftepunten, die
verspreid langs het water gevonden kun
nen worden. In de meeste gevallen hoeft
dat niet eens wat te kosten. Er is alleen een
goede mentaliteit en een beetje tijd voor
nodig. Aan beide wil het helaas nogal eens
ontbreken en dan komen wij in touw.”
Luitenant Remers van de vliegdienst
woont en werkt in de Randstad Holland en
kan zich dat gejaag tegen de klok levendig
voorstellen: „Schepen moeten varen. Daar
zijn ze per slot van rekening voor. De
beloodsing op zee gebeurt tegenwoordig
wel met helikopters, alleen uit een oogpunt
van tijdbesparing. Je kunt dan wel na
gaan: als het goedkoper is om een helikop
ter te laten vliegen dan om even op het
gemakje op een loodsboot te wachten,
krijg je er meteen een idee van welke
bedragen er met de scheepvaart gemoeid
zijn. Wij zijn ons daar terdege van bewust,
maar kunnen toch echt niet toestaan dat
die rotzooi zomaar overboord gaat."
het advies wat verder van de vaargeul te
gaan zitten.
De politieboot zet zich weer in beweging
en koerst naar het haventje van Halsteren.
In een soort telefoonboek wordt nog geke
ken of de buitenboordmotor aan het zo
juist bezochte vaartuigje al dan niet ergens
wordt gemist. Dit blijkt niet het geval.
„Jaarlijks verdwijnen er vele tientallen
van die motoren. Zelden wordt er een
teruggevonden. We hebben wel eens hard
op gedacht dat ze in grote hoeveelheden
tegelijk in een of ander vreemd land aan
de man worden gebracht. Ze moeten toch
ergens blijven.” Het is onverstandig, zo
wordt vastgesteld, om een schip te verla
ten zonder eerst de motor in veiligheid
gebracht te hebben.
ijk is in
te wij-
vegeta-
natuur-
'evrijw-
snelva-1
Treinen
ens en
'e over-
in een
beteke-
in dege-
van een
an deze
instan-
'enieten
k gebie-
tijdstip-
en moe
ien tijde
nden of
onder-
iluchtre-
n derge-
fB hard
moeten
leid. De
houden
van toe
hoor dat
i op de
Midden-
■rzoek is
arop de
el van de
ter) kan
geven vaak blijk van een positieve instel
ling. De wetsovertreders zijn vaak steeds
dezelfden. We kennen ze goed, ze leren het
nooit. Je kunt ze trouwens overal tegenko
men.”
De beide wachtmeesters van de post
Reimers waal vinden, dat de nadruk nogal
is komen te liggen op de olievervuilers. Ze
onderkennen dit kwaad, maar geven te
vens de raad het eens wat dichter bij huis
te zoeken: „Wat dacht je van de dagjes
mensen aan de waterkant of van de vis
sers? Wij kunnen het van een eindje al
zien: de zorgvuldige types hebben tasjes en
koffertjes bij zich waar ze alles in stoppen
en mee terug naar huis nemen. De romme
lige types hebben bij wijze van spreken
aan tien vierkante meter nog niet genoeg.
Ze gooien van alles in het water, blikjes,
glas tot kledingstukken toe. Bij de Kreek-
r aksluizen worden op gezette tijden
vrachtwagenladingen tegelijk uit het wa
ter gevist en dat terwijl het hier nog niet
eens zo druk is, vergeleken met westelijker
de Oosterschelde af, richting Noordzee.’'
De bemanning van de rijkspolitieboot
signaleert toch een bewustwordingspro
ces, dat gaande is in de goede richting. Ze
ontvangen steeds meer tips over verontrei
nigingen en merken dat ook veel mensen
zich vriendelijker tegenover het milieu zijn
gaan gedragen. Dat houdt ze zo’n beetje op
de been, daar ter hoogte van de sluizen in
de Schelde-Rijnverbinding.
De vliegdienst van de Dienst Luchtvaart
van de rijkspolitie speelt een belangrijke
rol bij het opsporen van verontreinigin
gen. Op Schiphol staan drie tweemotorige
helikopters van het type Bolkow-B O 105,
die eenmotorige Cessna-Reimsrockets en
twee tweemotorige Cessna 337-Skymas-
ters (vleugelvliegtuigen). In september
worden er twee nieuwe helikopters bij
verwacht.
De toestellen worden ingezet voor alles
wat maar enigszins denkbaar is in het
politiewerk: algemene surveillance, ver
keerscontrole, scheepvaartcontrole, re
cherchezaken en hulpacties. In een mum
van tijd zijn ze op de gewenste plek. In de
lucht kom je nog geen files tegen en even
min spelen situaties als het wachten op een
open brug en tegenwerkende verkeerslich
ten. Als er echt iets aan de hand is, is het
vliegend materieel op afroep beschikbaar
voor elke politiedienst.
De bemanning van de RP 46 op die
ochtend op de Oosterschelde is het dat
blijkt uit alles met de collega van de
vliegdienst eens. De drie politiemannen
vertellen sterke staaltjes van de zaken
waarmee ze in aanraking komen en doen
dat op een manier, die een soort immuni
teit voor verrassingen of gekke dingen
verraadt: „Op het water kun je van alles
meemaken”, zegt er een, nadat juist is
geiïnformeerd naar de papieren van een
groepje van vijf vissers in een gammel
speedbootje, vrijwel in de schaduw van de
haastige beroepsvaart tussen Antwerpen
en Rotterdam. De gevraagde bescheiden
blijken overeenkomstig de wettelijke voor
schriften en de vissers één haalt nog net
een spartelende rode poon uit zijn ver
trouwde vochtige omgeving ontvangen
De rijkspolitie in de lucht verleent aller
lei hand- en spandiensten. Zo wordt regel
matig voor Rijkswaterstaat gevlogen om
te bekijken waar een bepaalde olielozing
zich heeft afgespeeld en van welke om
vang die is. De informatie wordt gebruikt
bij de besluitvorming om het oliebestrij-
dingsvaartuig „Smal Agt” in actie te bren
gen. Rijkswaterstaat wil voorkomen, dat
dit schip de Scheveningse haven voor een
loos alarm verlaat.
Luitenant Remers: „De olielozingen
worden geconstateerd in gecombineerde
surveillances. Er wordt in feite op alles
gelet wat daar beneden gebeurt en zonodig
worden passende maatregelen getroffen.”
En dat bleek tijdens de vlucht boven
Zeeland. In het Verdronken Land van
Saeftinghe waren bij afgaand water heel
wat activiteiten gaande, die vanuit Emma-
haven of Kruispolderhaven niet te contro
leren waren. Verschillende plezierbootjes
waren op een drooggekomen gedeelte ge
trokken en de recreanten genoten van een
zomerse dag. Bij een stel met fuiken vis
sende mannen cirkelde de helikopter wat
rond op korte afstand.
Beneden werd de hint meteen begrepen:
een van de vissers rende naar zijn weg
wapperende tas en haalde daar zijn visver
gunning uit te voorschijn. De meevliegen
de adjudant van de Zeeuwse rijkspolitie te
water wist, dat het in orde was en vroeg de
vlieger wat verderop te kijken. Onderweg
werden wat foto’s gemaakt, onder meer bij
een speedboat met waterskiërs, die zich in
de vaargeul bevond. De politie is overal
tegenwoordig en als er wordt gewuifd, dan
wuift ze meestal vriéndelijk terug.
- A
v-
-
