TWA-Boeing met passagiers normaal geland
Willebrands
voorziet
lang conclaaf
Joegoslavië en Roemenië
Mogelijk nieuw
kabinet Iran
Toeschouwers
vergiftigd
Spoedige berechting
Amerikaan in Moskou
Straaljager
beschiet dorp
Nieuwe ramp
dreigt Sahel
■I
0
A
JA
W
1 1
Portugese regering maandag van start
2
BINNEN- EN BUITENLAND
1078
3
AUGUSTUS
ZATFRDAG
2 6
(Van onze redactie buitenland)
"'x
rsteld
(Van onze redacteur in Portugal Jan Halkes)
(Van onze redacteur in de Sovjet-Unie Kone Corver)
iteelt
idolie
chter
mbad
erval
apers
p in As-
degd op
akomen
urt op
hikking
ie Zuid-
lefstal
icteur
NCW
GENÈVE. De Zwitserse politie is er nog niet achter of de kaping
van een Amerikaanse Boeing 707 van-Trans world Airlines gisteren een
terreurdaad is geweest of een slechte grap van een der passagiers.
MOSKOU. Russische KGB-functionarissen hebben de Ameri
kaanse zakenman Crawford die in Moskou werkt verteld dat hij
spoedig terecht zal moeten staan.
toffer
(Van onze redacteur in Italië
Hein ten Kortenaar)
ROME. - Kardinaal Wille
brands voorziet een langer con
claaf dan de meeste van zijn colle
ga’s. Kort voor hij zich gistermid
dag met 110 andere kardinalen in
het Vaticaans paleis terugtrok om
een opvolger voor paus Paulus VI
te kiezen, liet hij de Nederlandse
journalisten in Rome weten, dat
de pauskeuze naar zijn mening
niet voor woensdag of donderdag
tot stand zal komen.
LISSABON. De nieuwe Portugese premier, Nobre da Costa, heeft
zijn kabinet rond. Maandag zal hij officieel tot premier worden
benoemd en treedt de regering in functie. Volgens een nog niet officieel Crpl/3 opwiQQpld nn 7u/ortA marlrf
bevestigde lijst van het Portugese persbureau ANOP zou het nieuwe VJC1U gUWlbbClU Up ZWdllU llldlM
kabinet drie nauw aan de communistische partij verwante ministers
tellen.
i
Kaping mogelijk slechte grap
Kritiek van Sovjet-Unie
op bezoek Hwa afgewezen
Da Costa heeft
kabinet rond
De kardinalen die sinds gisteren opgesloten zijn m de Sixtijnse Kapel, om een nieuwe paus te kiezen.
Nobre da Costa zei gisteren dat hij bij
zijn keuze van de ministers niet gepro
beerd heeft het iedereen naar de zin te
maken. Voorp stond de bekwaamheid van
de ministers en in een aantal gevallen de
politieke instelling. Met die „gevallen” zou
den dan de ministeries van Arbeid, Sociale
Zaken en Buitenlandse Zaken zijn be
doeld. Op die posten zijn ministers be
noemd die nauw verwant zijn aan de Por
tugese communistische partij of de even
eens communistische MDP. „Het spreekt
vanzelf”, zei Nobre da Costa gisteren tegen
de pers, „dat de partijen die in mij een
bepaald profiel zagen, iets anders zullen
zien na de kennismaking met de kéuze die
ik heb gedaan’’.
'asmus-
t dat de
f. Hoef
oen hij
om er
raakte
van de
hij zijn
est niet
“en mo-
Is werd
derland
eigerde
Voor de 89 inzittenden van de Boeing,
die van New York op weg was naar Gene
ve, begon het mysterieuze avontuur boven
de Atlantische Oceaan. Ineens circuleer
den er negentien pamfletten waarin be
kend wordt gemaakt dat het vliegtuig was
gekaapt door een groep „verenigde revolu
tionaire soldaten”. Er werd de vrijlating
geëist van Rudolf Hess, de rechterhand
van Hitler, die gevangen wordt gehouden
in de Spandau-gevangenis in West-Berlijn,
van Sirhan Sirhan, de moordenaar van
Robert Kennedy en van een vijftal Kroati
sche vrijheidsstrijders. Als de eisen niet
zouden worden ingewilligd, zou het vlieg
tuig worden opgeblazen. De helse machi
nes. die in koffers waren verstopt, zouden
langs radiografische weg tot ontploffing
worden gebracht om precies 18.30 uur. -
Een van de pamfletten belandde bij een
dommelende stewardess die er onmiddel
lijk mee naar de gezagvoerder stapte. De
captain kreeg opdracht om aan te dringen
op de komst van een hoge functionaris van
het Rode Kruis en een van de Amerikaan
se strijdkrachten in Europa, generaal
Haig.
ZAGREB (Reuter). Joegoslavië en
Roemenië hebben zich gisteren gekeerd
tegen de stroom van kritiek die Moskou
over hen uitstort in verband met het be
zoek van de Chinese partijleider Hwa
Kwo Feng.
MÜNCHEN (DPA). In de Landkreis
Regensburg in Beieren, zijn gisteren 40
personen als gevolg van vergiftiging naar
een ziekenhuis overgebracht.
Het officiële Joegoslavische persbureau
Tanjoeg reageert met het verwijt, dat het
Russische persbureau Tass zich bij zijn
kritiek laat leiden door berichtgeving in de
westerse pers en niet door de verklaringen
van de Joegoslavische autoriteiten zelf.
Tass verklaarde donderdag dat de Joego
slavische kranten „het helaas niet nodig
achten zich te distantiëren van de extreem
anti-Russische uitlatingen van de Chinese
leider”. Hwa heeft tijdens zijn bezoeken
aan Roemenië en Joego-Slavië herhaalde
lijk het „hegemonisme” aangevallen, de
kondigt tevens aan dat de Chinees-Roe-
meense contacten nog verder uitgebreid
zullen worden. Het Russische dagblad
Pravda schreef donderdag, dat alleen de
genen met oogkleppen „de agressiviteit
van Peking” kunnen negeren.
TEHERAN (AFP). In Teheran waren
er gisteren nieuwe aanwijzingen dat een
kabinetswijziging ophanden was. Van of
ficiële zijde kon geen enkele bevestiging
worden verkregen.
Dit schijnt erop te wijzen dat er in de
twee weken voorbereidingstijd nog geen
wezenlijke overeenkomst is bereikt over
een beperkt aantal kandidaten. Als de
keuze niet in de eerste drie dagen wordt
verricht komt er, volgens de aanwijzingen
van paus Paulus, een dag van bezinning en
gebed. Dit zou dus dinsdag zijn, waarna
woensdag de stemmingen kunnen worden
hervat.
In deze mening staat kardinaal Wille
brands betrekkelijk alleen: vele andere
kardinalen hebben de mening geuit dat het
conclaaf niet langer dan twee, drie dagen
kan duren. De vroegere aartsbisschop van
Turijn, kardinaal Pellegrino, zei dit don
derdag nog op een bijeenkomst in Assisi.
Verder verzekerde hij zijn gehoor dat er
van een terugkeer naar het verleden geen
sprake kan zijn. Wie er ook wordt gekozen,
zei hij, van de weg die de kerk sinds paus
Johannes en paus Paulus heeft ingeslagen,
kan niet meer worden afgeweken. En er is
volgens hem ook niemand onder de kardi
nalen die daar serieus over denkt.
Gistermorgen droegen de 111 kiesman
nen van de nieuwe paus gezamenlijk een
mis op in de Sint Pieter, om de bijstand
van de Heilige Geest af te smeken. De
preek werd gehouden door kardinaal Jean
Villot, de staatssecretaris en „camerlen-
go”. Een functie die slechts iets betekent in
de korte periode tussen de dood van een
paus en de keuze van zijn opvolger, dan is
de „camerlengo” namelijk de hoogste au
toriteit binnen de kerk. In tegenstelling tot
de vroegere toespraken „over het kiezen
van een paus”, die eigenlijk een soort
kiesprogramma inhielden, legde Villot
voornamelijk de nadruk op de geestelijke
nabijheid van aMe gelovigen en op de her
derlijke kwaliteiten van degene die de kar
dinalen geroepen zijn te kiezen.
Gistermiddag trokken dé kardinalen in
processie de conclaafruimte binnen, onder
het aanroepen van de Heilige Geest. Toen
zij alleen verzameld waren in de Sixtijnse
Kapel, waar zij vanaf vandaag ook alle
stemmingen zullen houden, sprak de cere
moniemeester van het conclaaf de traditio
nele formule uit: „Extra Omnes” (iedereen
naar buiten). Vanaf dat ogenblik bleven de
kardinalen alleen en zullen dat ook blijven
tot zij hun taak hebben volbracht. Pas
wanneer de laatste stemming een tweeder
de meerderheid voor een van hen heeft
opgeleverd, zal de witte rook uit de schoor
steen de wereld verkondigen: de kerk
heeft een nieuwe paus. De naam van de
gekozene en) de naam die hij als paus
wenst aan te nemen, worden ongeveer een
half uur later vanaf het balkon van de Sint
Pieter bekendgemaakt.
landse
v ken-
stellen
n voor
m ver-
?ze tijd
ve bio-
van de
i gepu-
involle
eeteelt
arièrs-
erzoek
jen on-
gewas-
ikoper
■nd mi-
ecreta-
niet de
od van
al" dat
kt. Vol
stof bij
)p. Het
vragen
onder
in voor
■winds-
twoord
■zieninr
cunnen
m heeft
dat 1
lieer 20
icht. De
•eid on-
ereerde
steden.
arnachf
lembad
'oen hij
lek uit-
het bad
nd weer
iroge te
ag heb-
ützend-
elburg.
igde de
ployees
wapen,
in vier-
van de
8-jarige
t na de
lij had
egooid.
Hij wordt ervan beschuldigd zich 20.000
roebel te hebben verschaft op de zwarte
markt. Volgens Amerikaanse diplomatie
ke waarnemers gebruiken de Russen de
aanklacht tegen Crawford als tegenactie
in verband met de affaire van de Twee
Russische VN-functionarissen dié'onlangs
irrde VS werden gearresteerd wegens spi-
onage-activiteiten en die 12 september te
rechtstaan.
Chinese term om overheersing door de
Sovjet-Unie aan te duiden—Tass vergeet
dat Joego-Slavië nooit heeft toegestaan
dat geschillen tussen bepaalde landen zijn
betrekkingen met die landen belasten, al
dus Tanjoeg. Tass had gemeld dat Hwa’s
bezoek aan Macedonië door journalisten
werd beschouwd als een daad die de be
trekkingen tussen de socialistische Bal-
kan-landen zal verslechteren. De Joegosla
vische deelstaat Macedonië is vanouds
twistappel tussen Joego-Slavië en Bulga
rije.
De Chinese partijleider is gisteren via
Zagreb naar het Adnatische eiland Brioni
gereisd, waar hij zijn gesprekken met pre
sident Tito zal voortzetten. Hij heeft, toege-
juichd door vele tienduizenden, een rond
reis door verschillende delen van het land
gemaakt. Dinsdag vertrekt hij naar Iran.
i gister-
sen ont-
;t 00.000
binnen
de zaak
VVV in
B. van
jari a.s.
Jhriste-
heer S.
ld voor
Hij is al
orzitter,
bedrijf.
Wit. zal-
SEEBURG (AP). Een straaljager van
de Westduitse luchtmacht heeft donder
dagmiddag een aantal schoten gelost op
het dorp Seeburg in het zuidwesten van
West-Duitsland, zo is door de Luftwaffe
meegedeeld.
Een woordvoerder van de luchtmacht
zei, dat de jager op weg was naar een
nabijgelegen oefenterrein voor schietoefe
ningen. Toen de F104 Starfighter over
Seeburg scheerde, werd het vuurmecha-
nisme door nog onbekende oorzaak in
Over de levensduur van het kabinet valt
geen zinnige voorspelling te doen. Alle
partijen, ook de communisten, blijven „ge
reserveerd” afwachten wat de inhoud van
het regeringsprogramma zal zijn. Dat pro
gramma zal 7 september aan het Portuge
se parlement worden aangeboden, waarna
de partijen het eventueel kunnen verwer
pen In socialistische kringen wordt het
nieuwe kabinet als een kabinet van de
president gezien, onder meer vanwege de
vier militairen die als vertrouwelingen van
Eanes worden gezien Het zijn de minister
van Defensie, Formino Miguel, die deze
functie nu al meer dan twee jaar bekleedt,
de ministers van Binnenlandse Zaken, van
Woningbouw en Openbare Werken en de
staatssecretaris van Voorlichting.
Het artikel lijkt bedoeld om de gemoede
ren in het Kremlin wat te kalmeren, maar
Nobre da Costa schetste zijn kabinet als
een „ontegenzeggelijk bekwaam team van
ministers”. Slechts een paar ministerspos
ten zouden problemen hebben opgeleverd.
Eén van de weinige weigeringen is die van
de vorige minister van Financiën, Vitor
Constancio, geweest. Als socialist kon
Constancio, die veel prestige heeft, niet
terugkeren in een niet-socialistisehe rege
ring. 1‘h 'zijn plaats komt nu 'de directeur
van de Bank van Portugal, José Silva
Lopes, die net als Constancio een goede
naam heeft bij de EG en het Internationale
Monetaire Fonds. Naar verluidt zou Con
stancio "nu naar de Bank 'van Portugal
gaan.
Van verschillende zijden zijn er, ook
door katholieken, twijfels geuit of deze
volslagen afzondering van het conclaaf
nog wel zin heeft. Een van de leiders van
de Italiaanse Basisbeweging, Giovanni
Franzoni, hield de kardinalen voor dat het
niet de paus is die de kerk maakt, maar de
kerk die de paus maakt. En een Ameri
kaans comité voor een verantwoorde
pauskeuze ijvert nu al lang tevergeefs voor
zeggenschap van de hele kerk in de keuze
van haar eigen hoofd. Als deze wensen ooit
mochten worden gerealiseerd, dan zou dat
pas bij het volgende conclaaf zijn.
„Ik voel me een pion in een politiek
schaakspel”, aldus Crawford gisteren na
z’n ondervraging door vijf KGB-functio-
narissen, die beweerden te weten waar de
Amerikaan zijn illegaal gekochte roebels
vandaan had en waarvoor hij ze had ge
bruikt. Crawford zei onschuldig te zijn aan
welke overtreding dan ook. Bovendien
verklaarde hij niet te weten wat hij met
zoveel roebels zou moeten beginnen, om
dat huur en andere betalingen in de Russi
sche hoofdstad in buitenlandse (Westerse)
valuta plaatsvinden en zelfs het meeste
voedsel gekocht wordt in speciale winkels
waar betaald wordt met valuta-bonnen.
Op Cointrin, de luchthaven van Genève,
ontstond grote opschudding toen de piloot
de eisen doorgaf. Er werd een crisiscen
trum ingericht en men volgde gespannen
de ontwikkelingen af.
De actie stond onder leiding van de
Zwitserse minister Fontanet. Nog voor het
ultimatum afliep, stapten de passagiers
tegen een uur of vijf uit het vliegtuig. Allen
waren ongedeerd. De politie voerde daar
op een nauwkeurige identiteitscontrole
van de inzittenden uit om er achter te
komen wie de kaper was. De bommen
werden niet gevonden.
Geen van de passagiers kon zich een
man herinneren die de pamfletten zou
hebben-verspreid. „Het was donker en de
stewardess is niet in staat de man te her
kennen". verklaarde minister Fontanet.
„De man droeg een baard maar dat kan
net zo goed een valse baard zijn geweest."
Op de vraag aan minister Fontanet of er
sprake was geweest van een terreurdaad
of van een grap, moest hij het antwoord
schuldig blijven. Hij zei dat de Zwitserse
autoriteiten het niet wisten.
Omtrent de redenen waarom premier
Jamsid Amoezegar zijn sinds iets meer
dan een jaar beklede eerste-ministerschap
zou willen opgeven, tast men in het duister.
Politieke waarnemers speculeerden dat
Amoezegars technocraten plaats zouden
maken voor een kabinet dat een handrei
king doet naar de oppositie. Aan de ge
slaagde financiële en begrotingspolitiek
van de „oliepremier” Amoezegar zou in
tussen niet getornd worden.
Zou de kabinetswijziging in de komende
uren of dagen plaatshebben dan zouden
twee belangrijke bezoekers van Iran, de
Chinese partijleider Hwa Kwo-Feng en
premier Takeo Foekoeda van Japan, wel
eens als gesprekspartner senaatsvoorzit
ter Jaafar Sjarif-Emami kunnen hebben.
De keuze van een minister met commu
nistische sympathieën op de post van Bui
tenlandse Zaken, zou vooral zijn gedaan
met het oog op gunstige betrekkingen met
de vroegere Afrikaanse koloniën, die van
groot belang zijn voor de Portugese ex-
port-industrie. Maar van de nieuwe minis
ter van Buitenlandse Zaken, ir. Gorreia
Gago. wordt ook gezegd dat hij op goede I
voet staat met Silva Lopes en een voor-
standèr is van integratie van Portugal in
de Europese Gemeenschap.
(Van onze redactie buitenland)
PARIJS De Sahellanden hebben in
1977-1978 met een even ernstige droogte
te maken als in 1973-1974, toen na zes jaar
van verminderde regenval zeker 100.090
mensen en 3,5 miljoen stuks vee van hon
ger omkwamen.
Roemenië streeft naar goede betrekkin
gen met alle communistische landen, en de
relaties met sommige landen hoeven die
met anderen niet in de weg te staan, zo
schrijft het officiële partijorgaan Scinteia.
Het Roemeense beleid is gericht op de
consolidatie van de eenheid en de solidari-
teit van alle cojnmunistjsche landen en de
I groei 'van de macht en de invloed van het
socialisme in de wereld, aldus scinteia.
gister-
om het
■ommer
n een
Het TWA-toestel. dat gisteren werd gekaapt
-:.x- -
Na de arrestatie van de twee Russen
werd Crawford in het centrum van Mos
kou door Russische functionarissen uit z’n
auto gesleurd toen hij voor een stoplicht
stond te wachten. De Amerikaanse en Rus
sische autoriteiten kwamen later overeen
de gearresteerden vrij te laten, zonder dat
zij echter de VS of de Sovjet-Unie mochten
verlaten. De Russen zouden geïrriteerd
zijn door de arrestatie van hun twee land
genoten, omdat Washington daarmee een
stilzwijgende afspraak tussen beide super
machten zou hebben geschonden, om spi
onnen in alle stilte naar huis terug te
sturen
werking gesteld en werden een aantal
schoten gelost. Een onderzoek wees uit dat
du. jager vijf schoten moet hebben afge
vuurd: in een straat en een schuur werden
even zovele kogelgaten ontdekt. Niemand
raakte gewond.
De woordvoerder ontkende eerdere be
richten in de Duitse pers dat de piloot
Seeburg had aangezien voor het oefenter
rein, een „doeldorp" genaamd Gruorn op
drie kilometer van Seeburg. De pïlóót had
verklaard dat het vuurmechanisme plotse
ling in werking trad toen hij voorbereidin
gen trof voor een aanval op het doeldorp.
De piloot benadrukte in zijn verklaring dat
hij-het afvuurmechanisme niet zelf in wer
king had gesteld.
Ongeveer duizend mensen die hadden
staan kijken bij de brand in een boeren
hoeve werden door het gas, vrijgekomen
door het verbranden van kunstmest, be
dreigd
De gasvergiftigingsversehijnselen wa
ren een branderige en jeukende huid en
een gevoel van onpasselijkheid.
De Verenigde Staten en West-Europa
Ie man- hebben dit jaar 700.000 ton voedsel ge
stuurd, maar dat is nauwelijks voldoende.
En weliswaar is het transportsysteem in
middels aanzienlijk verbeterd, maar bij
het begin van de regentijd worden de
wegen weer grotendeels onbegaanbaar, al
dus recente uitlatingen van deskundigen
van verschillende internationale organisa
ties.
De VN-conferentie over het oprukken
van de woestijnen heeft vorig jaar bere
kend dat, ondanks de stijgende bevolking,
ieder jaar in de wereld een oppervlakte
bijna ter grootte van Nederland voor land
bouw en veeteelt verloren gaat. Het vraag
stuk is bijzonder nijpend in Afrika, waar
de onvruchtbare zandvlakte van de Saha
ra steeds verder oprukt naar een tiental
landen aan haar zuidgrens.
Om deze,,desertificatie" (verwoestij
ning) tegen te gaan, zijn nu grote irrigatie-
projecten gestart, zoals dat waarbij Saoe-
di-Arabië en andere olielanden de aanleg
van stuwdammen, dijken en kanalen fi
nancieren in het stroomgebied van de ri
vier de Senegal, die niet alleen door Sene
gal maar ook door verscheidéne getroffen
buurlanden stroomt. Ook is de herbeplari-
ting van randgebieden ter hand genomen
en het weer op peil brengen van de veesta
pel. Dit jaar is een vijfjarenplan begonnen,
dat tot en met 1982 rond de zeven miljard
gulden kost.
"Door de modernisering naar westers
voorbeeld worden tevens veel van de oude
gemeenschappelijke produktiewijzen aan
getast, waardoor vaak nieuwe vormen van
sociaal-economische ontwrichting ont
staan
SS
