Stemmingen over Molukkendebat:
Molukse oriëntatiereizen
moeten worden bevorderd
Demonstratie tegen Camp David
i
Afwijzing verzoek
interpellatie hoogst ongebruikelijk
om
KAMERMEERDERHEID WEIGERT
ONTWIKKELINGSHULP
DEBAT
en dan
dit noq
West-Europa dit najaar
groot NAVO-oefenterrein
Voll
Eqi
i SC
w o
VNG: Snel verblijfs
vergunning voor
zigeuners
Nederland volop ingeschakeld
PF
Nieuwe burgemeester
De Koning op reis
Plutonium
Brokx terug
Veel alarm
Man omgekomen
Hwa terug
I
Vervuiling
99
„Niet juist"
„Dubieus"
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De laatste diplomatieke
activiteiten voor de levering van verrijkt ura
nium door Urenco aan Brazilië zullen binnen
enkele dagen opnieuw leiden tot een debat in
de Tweede Kamer. Vorige week vrijdag vond
deze laatste diplomatieke activiteit, de nota-
wisseling over de veiligheidsvoorwaarden, in
Rio de Janeiro plaats. Gisteren werd in Den
Haag de tekst bekendgemaakt van de nota.
Ml
over
hun
meh
Tass
Oosi
de
bezf
Ami
Voorbehoud
„w
kruis
enor
dan
nen
natk
te d
luch
Davi
voor
Mg
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. In de komende twee maanden zullen in een groot
deel van West-Europa weer de jaarlijkse NAVO-manoeuvres worden
gehouden. Tienduizenden soldaten komen daarbij in actie. De oefenin
gen, die de verzamelnaam „Autumn Forge” hebben meegekregen,
vinden plaats van Noord-Noorwegen tot in Zuid-Italië. De grootste
manoeuvres concentreren zich echter in West-Duitsland.
BINNEN- EN BUITENLAND
Opnieuw Kamerdebat gevraagd
over uraniumlevering Brazilië
r
het weer
0
•Xi I WWUII'W
jbj
Vooruitzichten voor vrijdag, opgesteld
door het KNMI:
Veel bewolking met vooral aanvankelijk
regen. Middagtemperaturen ongeveer 16
graden.
28
32
25
27
20
21
0
0
0
0
Voornaamste doel van de oefeningen is
de paraatheid van de NAVO-eenheden tes
ten. Voor de Amerikanen gaat het er daar
bij vooral om hoe snel grote contingenten
militairen vanuit Amerika naar het front
in Duitsland getransporteerd kunnen wor
den.
In het kader van de oefening zullen ook 48
F-4 Phantom-straaljagers van de Ameri
kaanse luchtmacht in een ruk naar Europa
worden overgevlogen, waarbij zij in de
lucht zullen worden bijgetankt.
vertrouwenscommissie in. Zowel de soci
alist Molleman als de liberaal mevrouw
Kappeyne van de Coppello toonden zich
tevreden met de toezegging van vice-
premier Wiegel (Molukse zaken) vorige
week, om aan de wens van de Kamer in
deze tegemoet te komen.
Tijdig wil in dit verband zeggen: ruim voordat in
Brazilië het eerste plutonium kan worden vervaardigd uit
de oorspronkelijk met verrijkt uranium gefabriceerde
en door Urenco in Almelo geleverde afgewerkte brand-
stofstaven.
Het voorbehoud van Van Agt is wel neergelegd in de
brief aan Urenco BV, waarin is aangekondigd dat Urenco
te zijner tijd een exportvergunning zal krijgen voor de
levering van verrijkt uranium aan Brazilië, tenzij...
Bovendien, zo hebben woordvoerders van het ministe
rie van Buitenlandse Zaken bekendgemaakt, heeft de
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De Tweede Kamer
heeft gisteren het hoogst ongebruikelijke
besluit genomen om het verzoek van een
Kamerlid om de regering te mogen inter
pelleren, niet in te willigen. Het ging om
de PvdA’er Pronk, die minister De Ko
ning van Ontwikkelingssamenwerking
wilde ondervragen over zijn besluit om
vijf landen (Tunesië, Cuba, Jamaica, Peru
en Columbia) te schrappen van het lijstje
van landen waaraan Nederland hulp ver
leent.
Pronk heeft grote bezwaren tegen deze
maatregel van de minister, die genomen is
omdat het levenspeil in die landen een
bepaalde grens heeft bereikt. Het verzoek
om een interpellatie wordt doorgaans al
tijd ingewilligd, maar Pronk trok gisteren
echter aan het kortste eind. Zijn verzoek
werd uiteindelijk met 57 tegen 51 stemmen
verworpen. Aan dat besluit ging een heftig
debat vooraf, waarbij de fractievoorzitters
van de grote partijen zelfs in de strijd
werden geworpen.
De PvdA vond CDA en VVD tegenover
zich. Eerst vroeg Pronk, ex-minister van
Ontwikkelingssamenwerking, aan de Ka
mer om het verslag van een gesprek van de
Kamercommissie voor ontwikkelingssa
menwerking met minister De Koning over
deze zaak op de agenda te plaatsen. Toen
De eerste motie, ingediend door het
CDA, vroeg de regering maatregelen te
treffen zodat de sociale en culturele acti
viteiten op plaatselijk, regionaal en lan
delijk niveau zo goed mogelijk tot hun
recht komen. Ook dringt de Kamer hier
bij aan op overleg met Molukkers en
de Kamer dat verzoek had afgewezen, niet
ongebruikelijk, verzocht Pronk om een
interpellatie. Het is in de parlementaire
geschiedenis - zeker de laatste jaren - een
ongeschreven regel dat zo’n verzoek wordt
toegestaan, ook als slechts een minderheid
daarom vraagt. Dit keer gebeurde dat niet.
plaatselijke stichtingen, zoals het Iccan,
Mohabad en Tjandu. De Kamer wil hier
bij komen tot een zo doelmatig gebruik
van alle ter beschikking staande be
roepskrachten op dit gebied.
Voorts vraagt de Kamer de regering op
korte termijn een nader onderzoek te
verrichten naar de huisvestingsbehoef-
ten en wensen van de Molukse gemeen
schap, zoals door de PPR was gevraagd.
De overige voorgestelde Kameruit
spraken trof hetzelfde lot. Het ging hier
bij om het vraagstuk van de positie van
de nationale minderheden (PPR), de op
richting van een centrum voor Molukse
geschiedenis en cultuur (D’66), het ver
krijgen van de Nederlandse nationaliteit
(PPR) en de culturele identiteit van de in
Nederland aanwezige Molukkers (GPV).
Andere moties van PSP en D’66 over de
huisvesting kregen niet de steun van de
Kamer vanwege een andere redactie.
Daarop ontspon zich in de Tweede Ka
mer een proceduredebat, waarbij de ver
wijten over en weer vlogen. Aantjes vond
dat Pronk een truc had uitgehaald door
eerst een normaal debat aan te vragen en
toen dat niet lukte een interpellatie. Bo
vendien vond hij het onjuist dat Pronk de
procedure omdraaide door een interpella
tie aan te vragen over een zaak waarover
Kamerleden en minister al uitvoerig van
gedachten hadden gewisseld.
Een bijzonder boze Van Thijn zei dat het
nooit eerder in de laatste jaren is voorge
komen dat een interpellatieverzoek is af
gewezen. „Ook niet toen de PvdA rege
ringspartij was en de WD nog in de
oppositie zat”. Hij vond dat door deze
handelwijze de rechten van het parlement
- het recht van interpellatie is een van de
„wapens” van de Kamer - worden aange
tast.
Van Thijn noemde Aantjes’ opvattingen
„dubieus” en sprak zelfs van een „inflatie
van de parlementaire rechten”. Als CDA
en WD een debat overbodig vinden, kun
nen ze altijd weigeren om zelf bij de inter
pellatie het woord te voeren, zo stelde Van
Thijn. Volgens de PvdA zouden in Aan
tjes’ argumentatie tal van andere onder
werpen niet meer besproken kunnen wor-
Staatssecretaris Brokx van Volkshuis
vesting is gistermiddag uit de Chinese
Volksrepubliek op Schiphol teruggekeerd.
Den Bosch heeft een nieuwe burgemees
ter. Het is mr. B. L. A. van Zwieten, nu nog
burgemeester van Valkenswaard. Burge
meester Van Zwieten is 54 jaar, rooms
katholiek en lid van CDA/KVP. Hij werd
op 1 juli burgemeester in Valkenswaard.
Bij een treinongeval tussen Leiden en
Haarlem ter hoogte van Warmond is gis
teravond de 85-jarige J. W. Schrijvers uit
Warmond om het leven gekomen. De man,
die op de fiets was, was volgens de NS op
slag dood. De trein raakte defect, het ove
rige treinverkeer liep flinke vertraging op.
De interpellatie, waarom zijn voorganger
Marcel van Dam (PvdA) heeft gevraagd,
heeft Brokx gedwongen zijn vakantie in
China af te breken. De staatssecretaris
moet morgen in de Tweede Kamer verant
woording afleggen over de circulaire, die
zijn departement heeft uitgestuurd aan de
gemeenten over de verkoop van woning
wetwoningen.
De Chinese partijleider Hwa Kwo-feng
is gisteren teruggekeerd in Peking, waar
hij door tal van hoogwaardigheidsbekle
ders werd verwelkomd. Hoea die Roeme
nië, Joego-Slavië en Iran heeft bezocht,
besteedde de laatste vier dagen van zijn
reis aan een bezoek aan Sinking, in het
noordwesten van zijn land.
De maanden juli en augustus zijn voor
de Alarmcentrale van de ANWB in Den
Haag veel drukker geweest dan werd ver
wacht, de ramp op de Spaanse camping
buiten beschouwing gelaten. Het is nof-
maal dat de hulpverlening jaarlijks met
tien procent toeneemt. Jn de afgelopen
twee maanden echter is vergeleken met
vorig jaar de hulpverlening op alle ge
bieden met veertig tot vijftig procent toe
genomen.
De Andalusische vereniging voor toeris
me heeft gisteren scherpe kritiek gespuid
op de ernstige vervuiling van de Middel
landse Zee en de stranden aan de Costa del
Sol. De vereniging eist houtsnijdende
maatregelen, die ervoor kunnen zorgen
dat de toeristen zich niet hoeven te baden
in rioolwater.
den, omdat ze toch wel in een later stadium
aan de orde zullen komen. De PvdA acht
dat volstrekt onjuist. Hij stelde later dat
Aantjes zich door zijn handelwijze „niet
helemaal bewust is geweest van zijn demo
cratisch plichtsbesef”.
Na dit woordgeweld kwam het tot een
stemming bij zitten en opstaan, die in het
nadeel van de PvdA leek uit te vallen.
Kijkend naar de lege plekken in de banken
van CDA en WD vroeg Van Thijn daarop
om een hoofdelijke stemming. Maar uit
eindelijk bleken toch meer CDA’ers en
WD’ers aanwezig te zijn dan leden van
PvdA, D’66, PPR, PSP en CPN samen
konden opbrengen.
Kamervoorzitter Vondeling - een man
die altijd streng de hand houdt aan de
geschreven en ongeschreven parlementai
re regels - liet duidelijk blijken het niet met
WD en CDA eens te zijn. Bij de stemming
bij zitten en opstaan stond Vondeling de
monstratief op van zijn voorzittersstoel,
hoogst ongebruikelijk voor een Kamer
voorzitter. Uit de archieven bleek dat het
sinds 1967 niet meer is voorgekomen dat
een verzoek om een interpellatie is gewei
gerd. Voor die tijd kwam dat ook slechts
bij uitzondering voor met een regelmaat
van minder dan één maal per jaar. Veelal
om dezelfde reden als nu: omdat het on
derwerp in een later stadium toch wel aan
de orde zou komen.
Dit is
Masokc
de nati<
toriaal
Zwitsei
het bui
Hij zi
ten oir
Het aa
veer 1
wordei
dood.
Hoewel bleek dat op enkele concrete punten de afscher
ming van het verrijkte uranium tegen militair gebruik is
verbeterd ook vreedzame kernexplosies zijn bijvoor
beeld verboden voor de Brazilianen zijn met name Ter
Beek (PvdA) en Brinkhorst (D’66) nog ontevreden. Bij de
aanvang van de Tweede-Kamervergadering van gister
middag vroeg Ter Beek kamervoorzitter Vondeling een
debat over de kwestie op de agenda te zetten. Op aandrin
gen van CDA-woordvoerder Van Houwelingen werd be
sloten dat eerst deze week nog in de betrokken
kamercommissie de notawisseling zal worden besproken.
De bezwaren van Ter Beek en Brinkhorst gelden vooral
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew.
regen
geh. bew.
regen
zw. bew.
mist
zw. bew.
geh. bew.
regenbui
zw. bew.
geh. bew.
mist
zw. bew.
zw. bew.
regen
geh. bew.
regen
h. bew.
onbew.
h. bew.
zw. bew.
onbew.
zw. bew.
regen
regen
regen
h. bew.
1. bew.
zw. bew.
zw. bew.
1. bew.
onbew.
onbew.
1. bew.
Zowel WD-leider Rietkerk als CDA-
fractieleider Aantjes stelden dat een debat
op dit moment niet juist zou zijn. Minister
De Koning heeft de commissie immers
toegezegd in de begroting voor 1979 - die
op Prinsjesdag bekend wordt - nader op
zijn besluit in te gaan. De beide fractielei
ders waren van oordeel dat een debat
daarom beter kan wachten tot de behande
ling van die begroting. Dat zal waarschijn
lijk eind november of begin december zijn.
Pronk en later ook waarnemend fractie
leider Ed van Thijn (PvdA-leider Den Uyl
is in Amerika) bestreden dit. Het gaat
volgens de PvdA niet om een beslissing die
pas in de begroting zal worden bekendge
maakt, maar om een besluit dat al geno
men is (zij het onder de voorwaarde van
goedkeuring door het parlement) en dat
zelfs al aan de betrokken landen is meege
deeld. De socialisten vinden dat deze zaak
daardoor zo spoedeisend is geworden, dat
een interpellatie gerechtvaardigd zou zijn.
BERP
toriaal
veer 10
onderdi
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
Parijs
Rome
Split
Stockholm
Wenen
Zürich
Casablanca
Las Palmas
New York
Tel Aviv
Tunis
Nederlandse ambassadeur in Rio melding gemaakt van
het voorbehoud tijdens de officiële diplomatieke notawis
seling, afgelopen vrijdag.
Anders dan de officiële verklaringen die vrijdag war
den afgelegd, is deze toelichting van ambassadeur Ben-
tinek niet op schrift gesteld, evenmin als de verklaring die
op 30 juni j.l. minister Van der Klaauw heeft afgelegd
tegenover de Braziliaanse ambassadeur in Den Haag, met
zo is bekendgemaakt een zelfde inhoud.
Van Agt sprak het voorbehoud uit, in de nacht van 29 op
30 juni, bij wijze van tegemoetkoming aan de fractie van
het CDA en meer in het bijzonder CDA-woordvoerder
Van Houwelingen en fractieleider Aantjes, die beiden
sterk hadden aangedrongen op een keihard voorbehoud
tegen de leverantie aan Brazilië. Van Agt formuleerde het
voorbehoud toen zo, dat het kon worden geïnterpreteerd
als rechtstreeks voortvloeiend uit een intemationaalrech-
telijke regel („Rebus sic stantibus”), die inhoudt dat
partijen alleen aan een overeenkomst gebonden zijn wan
neer de omstandigheden in casu het tijdig gereed
komen van het plutoniumopslagregime, waar de Urenco-
partners en Brazilië op rekenen zich niet drastisch
wijzigen.
H
afri
dee
linf
na
gev
V
bei
en
hel
Na
x
„De
feld e
situat
beker
troepi
neerd
van d
gonis:
De
orgar
vraag
top v;
hem
„N
vred
gem
Het
zulle
aldu
heli!
pres
P
Zui<
het
de i
een
van
tere
bek
I
gir
VOl
va:
Gr
pu
1
da
be
slt
He
Zt
ce:
tei
tr<
de
N;
re
S <0
o
0
0
0
0
o
o
o
0.3
0
0.3
0
0.6
7
0
8
0
0.2
1
1
0.1
1
1
0.3
0
0
0
0
2
3
19
82
12
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De Tweede Kamer
heeft de regering gevraagd oriëntatie
reizen naar Indonesië door Molukkers
die in Nederland leven zoveel mogelijk
te bevorderen. In overgrote meerder
heid steunde de Kamer gisteren een
hiertoe strekkende CDA-motie. De Ka
meruitspraak vraagt de regering om aan
het stijgend aantal aanmeldingen voor
deze reizen te voldoen.
Alleen CPN, Boerenpartij en PSP ver
klaarden zich tegen. In de motie stelt de
Kamer dat deze reizen van Molukkers
een belangrijke funktie vervullen bij het
bevorderen van het contact tussen de
Molukse bevolking in Nederland en de
Molukse bevolking in Indonesië. De Ka
mer gelooft dan ook dat uitbreiding van
het aantal zeer gewenst is.
Bij de aanvang van de stemmingen
over het Molukkendebat van vorige week
trokken de PvdA- en WD-woordvoer-
ders hun moties over een geheel Molukse
De Amerikaanse oefening die „Refor-
ger ’78” wordt genoemd gaat vandaag
van start op de Duitse vliegbasis Ram-
stein, waar NAVO-secretaris-generaal Jo
seph Luns en NAVO-opperbevelhebber
generaal Haig het startsein zullen geven.
het feit dat het extra voorbehoud op de toestemming voor
levering van uranium aan Brazilië, zoals dat op 29 juni
door premier Van Agt werd uitgesproken, niet in de nota
of in een aangehechte verklaring is terug te vinden. Dit
voorbehoud hield in dat wanneer tegen de algemene
verwachtingen in in 1981 niet voldoende duidelijk zal
zijn dat tijdig een opslagregime voor plutonium (potentië
le grondstof voor kernwapens) in Brazilië van kracht zal
zijn, de uitvoervergunning wellicht alsnog kan worden
geweigerd.
(Van onze redactie binnenland)
DEN HAAG. De Vereniging van
Nederlandse Gemeenten (VNG) wil
dat de ruim 400 buitenlandse zigeu
ners in ons land per 1 oktober een
vervlijfsvergunning krijgen. Die ver
gunning zou dan gekoppeld moeten
worden aan maatregelen die een on
gewenste spreiding van de zigeuners
over ons land moet voorkomen.
Nederland is voor de derde maal bij de
Reforger-oefeningen betrokken. Vorige
keren lag het hoofdcentrum in Amster
dam, dit keer is dat Gent in België. Neder
land en België zullen ook in oorlogstijd een
van de allerbelangrijkste aanvoercentra
voor geallieerde troepen zijn. Het centrum
van de Nederlandse operaties is dit keer de
vliegbasis Ypenburg bij Den Haag. Daar
zullen tot 13 september enkele honderden
Amerikaanse soldaten zijn ondergebracht.
In een brief aan minister Wiegel van
Binnenlandse Zaken zegt de VNG het
niet juist te vinden, dat een verblijfs
vergunning wordt gekoppeld aan een
definitieve verblijfplaats.
Achtergrond hiervan is, dat het in
een drietal gemeenten, Veendam,
Nieuwegein en Ede, moeilijk is geble
ken de door de gemeenteraden toege
zegde woonruimte voor groepjes, zi
geuners ook inderdaad snel te verle
nen. Dit na sterke protesten uit de
burgerij.
De VNG maakt zich kwaad op het
ministerie van Cultuur, Recreatie en
Maatschappelijk werk, omdat het in
een brief van 22 augustus liet weten
dat de nog niet gelukte opvang, die al
op 1 oktober rond had moeten zijn, de
schuld van de drie gemeentebesturen
is.
Nederlandse soldaten zullen in de ko
mende weken nog aan vier andere oefenin
gen meedoen. De grootste daarvan is de
Nederlandse legerkorpsoefening Saxon
Drive, die van 18 september tot 30 septem
ber duurt. Aan die oefening doen totaal
40.000 militairen mee, waarvan bijna
30.000 uit Nederland. Het is een van de
grootste naoorlogse Nederlandse oefenin
gen.
Weer in binnen- en
buitenland
Ook Nederland is volop in deze oefen
reeks ingeschakeld. Nederlandse soldaten
doen mee aan vijf oefeningen uit de hele
serie. Bovendien is Nederland een van de
centrale aanvoerplaatsen voor Ameri
kaanse militairen die deze week beginnen
aan een grote militaire luchtbrug vanuit de
Verenigde Staten.
Op uitnodiging van de regering in Jakar
ta vertrekt minister De Koning van Ont
wikkelingssamenwerking maandag naar
Indonesië voor een werkbezoek van elf
dagen. Gespreksonderwerp vormt onder
meer het ontwikkelingswerk in de prak
tijk. De Koning gaat een reis maken langs
landbouwprojecten op Zuid-Celebes en zal
gaan praten met de Wereldraad van Ker
ken, Nederlandse particuliere organisaties
en universitaire medewerkers.
Volg<
Equate
gedaali
gevolg
I volginj
Franci
maakt.
Vannacht komen in de Beatrixhaven in
Rotterdam al enkele honderden militairen
aan die ruim 200 legervoertuigen vanuit de
j Maasstad naar de Bondsrepubliek moeten
vervoeren. Die voertuigen horen bij onge-
j veer 13.000 Amerikaanse soldaten van de
vijfde infanteriedivisie, die volgende week
met grote transportvliegtuigen naar Duits
land worden overgevlogen. Ander materi
eel van de Amerikanen zal per trein vanuit
Rotterdam worden vervoerd.
■c dfe
SÉ
o
o
o
o
o
o
o
ozo
no
o
ozo
n
wnw
wzw
ono
zzw
nno
w
nnw
nnw
n
zzw
zzo
o
windst.
wnw
windst.
zzw
nnw
windst.
wnw
nnw
ono
nno
zo
zo
o
n
n
zzo
wzw
Q.
8
8
8
6
9
10
9
6
12
10
12
17
9
15
9
14
8
12
13
13
15
16
14
11
15
22
16
9
17
9
15
19
19
9
11
14
18
22
Twee andere moties, over Molukse so-
ciaal-culturele activiteiten en de huisves
ting van de in ons land verblijvende
Zuidmolukkers, verkregen de nagenoeg
unanieme steun van de Kamer. In beide
gevallen verklaarde alleen Koekoek
(Boerenpartij) zich tegen.
Het Nederlandse Pa-
lestina-comité heeft gis
termiddag voor de am
bassades van Israel,
Egypte en de Verenigde
Staten in Den Haag ge
demonstreerd. Het comi
té protesteert tegen het
vredesoverleg dat deze
landen momenteel voe
ren in Camp David. Het
Palestina-comité meent
dat er in Camp David
niet over een werkelijke
vrede wordt onderhan
deld, maar overeen rege
ling waarbij „de Pales
tijnse rechten slechts als
wisselgeld worden ge
bruikt bij een eventueel
compromis tussen Egyp
te en Israel”.
Weersvooruitzichten in cijfers gemiddeld
over Nederland: Aantal uren zon: 0 tot 7,
Minimumtemperatuur: omstreeks 11 gra
den. Maximumtemperatuur: omstreeks 16
graden.
Kans op een droge periode van minstens
12 uur: 80 procent. Kans op een geheel
droog etmaal: 40 procent.
WEERRAPPORTEN
DONDERDAG 7 SEPTEMBER
Zon- en maanstanden
Zon op 07.01 uur onder 20.15 uur
Maan op 12.12 uur onder 22.24 uur
Waterstanden IJmuiden
Laagwater 03.11 uur en 15.19 uur
Hoogwater 07.15 uur en 19.35 uur
P
•Efï .Ée
t* o co;
17
17
17
16
17
16
17
17
18
18
18
25
15
24
21
22
16
22
22
22
26
22
19
19
27
31
31
20
20
19
24
26
23
16
25
'ti'S
I
