Akkerman Solution
1
Van gehucht tot stad in prenten
te
Margriet: boeiend beeld
sociale veranderingen
i
I
I
Christopher Farr
ifc a
r
Neerlands Hoop Rhinestone Queen
MUZIEK
THEATER
ALLERHANDE
H
Mwijzer
hl
131
17
UITWIJZER
19 7 8
SEPTEMBER
DON D E R D A G 7
BRIEVENRUBRIEK BRON SOCIOLOGISCH ONDERZOEK
i, Mis.
om
I
u
WL?26
XX
□BA ’Bv U'VWRE
bibliotheek
|J
T.K.
De voorstelling begint om 20.30 uur.
d.
Or HENNY ORRI
H.R.
„Door de eeuwen heen” door John S. Goodall, uitgave Ploegsma, prijs 16,90.
13a, Haarlem, zaterdag om 20.30 uur de
groep Solution met Jan Akkerman.
Barrie Keeffe. Op woensdag ook de
première van En nou ik.(Vergeet het
maar) van Toneelgroep Centrum in de
Toneelschuur (III), Smedestraat 23,
Haarlem. Vanavond, vrijdag, zaterdag en
dinsdag zijn er try-outs van deze twee
eenakters van de Engelse toneelschrijver
Barrie Keeffe. Eddy Habbema heeft de
regie over beide stukken, waarin
problemen rond Schoolverlaters centraal
staan, met een duidelijke verwijzing naar
jeugdwerkloosheid en jeugdcriminaliteit.
Klavecimbelrecital. In de Waalse Kerk
op het Begijnhof in Haarlem wordt
zaterdagavond een klavecimbelrecital
gegeven door Christopher Farr. Hij speelt
onder meer werken van Bach en sonates
van Scarlatti. Het concert begint om 20
uur.
Christopher Farr is een Engelsman van
geboorte die in 1968 naar Nederland
kwam om zijn opleiding aan het
Amsterdamse Conservatorium en bij de
befaamde klavecinist Gustav Leonhardt te
voltooien. Daarvoor studeerde hij aan het
Trinity College of Music in Londen.
Leo van Doeselaar besloot in mei zijn
orgelstudie aan het
op maandag 18 september is er geen
voorstelling.
Neerlands Hoop. Woensdag geeft
Neerlands Hoop in de Haarlemse
Stadsschouwburg de première van het
nieuwe programma De Neerlands Hoop
Code. Met Freek de Jonge, Bram
Vermeulen en gitarist Jan de Hont. Zelf
zegt Neerlands Hoop over de nieuwe show:
„We komen via baldadige trucs en stunts
tot een kort maar krachtig programma,
flitsend en overzichtelijk als de cijfers op
uw zakrekenmachine.” Neerlands Hoop
blijft in Haarlem tot en met 23 september;
Jimmy Berghout, die in „En nou ik” de
hoofdrol speelt en in „Vergeet het maar”
ook een belangrijk aandeel heeft: „Wat
zich erin afspeelt is soms bijna op het
cabareteske af, maar in wezen is de
ondergrond die volkomen
uitzichtloosheid, door het gebrek aan
vertrouwen in de maatschappij, waar de
jeugd in moet. Dat kom je nu toch normaal
ook tegen bij heel veel jongeren.” En nou
ik.(Vergeet het maar) blijft de hele
maand september in de Toneelschuur.
De Rhinestone Queen. Van 13 tot en met
16 september speelt Onafhankelijk Toneel
„De Rhinestone Queen” een tragikomedie
van Gerard jan Rijnders, in de
Toneelschuur I. Het stuk werd geschreven
in opdracht van Onafhankelijk Toneel ter
gelegenheid van de opening van
schouwburg Zuidplein in Rotterdam.
Sweelinckconservatorium bij de
Haarlemse stadsorganist Albert de Klerk.
In juli verzorgde hij een
zondagmiddagconcert in de Notre-Dame
in Parijs.
Wyneke Jordans werd in 1973 toegelaten
tot het Sweelinckconservatorium, waar zij
studeert bij Jan Wijn.
Jan Akkerman. Ter gelegenheid van de
opening van het nieuwe seizoen in het
jongerencentrum DAC, Ripperdastraat
Tubby Boots, die ik in Baltimore voor het
eerst ontmoette.”
De voorstelling begint om 20.30 uur.
Solution, een viermans-groep uit
Groningen, die al een kleine tien jaar
meedraait in het Nederlandse
popwereldje, bestaat uit Tom Barlage
(saxen), Guus Willemse (bas), Willem
Ennes (toetsen) en Hans Waterman
(drums). Hun muziek, die zeer is
beiïnvloed door jazz en funk, heeft
symfonische trekjes. Gedurende de
maand september wordt een kleine
Cabaret. Vrijdagavond om 21 uur start
het cabaret „Inkeep” met het nieuwe
programma „Zand er over” in Sociëteit
Artemis, Heereweg 48, Lisse. „Inkeep”
trad twee jaar lang op met „grote
boodschap”. In „Zand er over” wordt
geknipoogd naar de dood en andere
ver(r)assingen. „Een programma om je
dood te lachen dus”, zeggen de leden van
„Inkeep”, te weten: Frieda van Bentum,
Laura Leermakers, Stefanie Hooy en
André Leek (piano). De toegang is gratis.
tournee gemaakt langs een aantal
Nederlandse clubs met de bekende
Nederlandse gitarist Jan Akkerman
(ex-Focus). De samenwerking tussen de
vijf musici is vooralsnog van tijdelijke
aard; derhalve een unieke kans om het
collectief in Haarlem aan het werk te zien.
Normaal. In Jongerencentrum
Donkey-Shot A. Verherentstraat 1,
Heemskerk treedt vrijdagavond de
rock-groep Normaal op. Deze band, die uit
de Achterhoek komt en zingt in het boerse
dialect van die streek, heeft enkele hitjes
gehad, onder andere „Oerend hard”.
Donkey-Shot is vrijdagavond geopend
van 20 tot 1 uui oor iedereen boven de
zestien.
SBK. Gedurende de gehele maand
september is Louise van Goor met etsen te
gast op de bovenzaal van de Stichting
Beeldende Kunst Kennemerland (SBK),
Gedempte Oude Gracht 121 in Haarlem.
De openingstijden zijn dinsddag tot en met
vrijdag van 13 tot 17 uur, op zaterdag van
11-17 uur en bovendien op
donderdagavond van 20-22 uur.
Krankzinnigen tekeningen. In Sancta
Maria, het psychiatrisch ziekenhuis aan de
Langevelderlaan 1 in Noordwijk worden
in het kader van het gouden jubileum
festiviteiten georganiseerd waaronder ook
een expositie valt. In de kapel van het
ziekenhuis zijn in de periode van vrijdag 8
tot en met 15 september de zogenoemde
„krankzinnigentekeningen” van Jan van
Herwijnen te zien, afgewisseld met een
keuze uit zijn andere werk.
Van Herwijnen heeft zich gedurende enige
tijd beziggehouden met het uitbeelden van
zielszieke mensen. De serie, die in etsvorm
werd neer gelegd, is op verschillende
plaatsen in den lande getoond en maakte
algemeen een diepe indruk door het grote
inleveringsvermogen dat de kunstenaar
ten aanzien van zijn onderwerp bezit.
Met uitzondering van donderdag 14
september kan men dagelijks in de kapel
terecht van 14-17 uur.
Schiphol. Tekeningen van Aad Labadie
en keramiek van Koos Wassenaar wordt
geëxposeerd tot 9 oktober in het
stationsgebouw van de luchthaven
Schiphol. De expositieruimte bevindt zich
op de derde verdieping nabij het
restaurant Aviorama. Van 12 tot 21 uur
geopend.
Historie. Bennebroek in 325 prenten is
de titel van een tentoonstelling over de
historie van dit bollendorp dat 325 jaar
bestaat en die van 9 tot en met 17
september is te zien in het gemeentehuis
van Bennebroek. Burgemeester J. de Widt
opent de expositie morgenavond om 20
uur. Men kan er op werkdagen van
10-12.30 uur en van 20-22 uur terecht en
bovendien op zaterdag van 14-17 uur.
„Bennebroek in 325 prenten” wordt
verzorgd door de Culturele Kring en de
vereniging Oud Heemstede-Bennebroek.
De Ark. Marianne Smit toont
tekeningen in café-bistro De Ark, Nieuw
Heiligland 3 in Haarlem. Tot 2 oktober
geopend, dagelijks van 17-2 uur ’s nachts,
op zondag vanaf 14 uur.
R.K. Bavo. In plaats van Bernard
Bartelink zal Marco Bij de Vaate
zaterdagmiddag (15 uur) de driekwartiers
orgelbespeling in de R.K. Kathedrale
basiliek Sint Bavo aan de Leidsevaart te
Haarlem voor zijn rekening nemen. Hij
bespeelt niet het Willibrordorgel, dat
tijdelijk buiten gebruik is wegens
werkzaamheden, maar het kleinere
koorogel. Gespeeld worden werken van
onder meer Bach, Brahms, Reger en
Vierne.
Gemeentelijke orgelbespelingen. Het
Müller-orgel in de Grote of St. Bavokerk te
Haarlem zal komende week tijdens twee
gemeentelijke orgelbespelingen tot
klinken worden gebracht. Bernard
Bartelink neemt dinsdagavond (20 uur)
achter de speeltafel plaats, Piet Kee doet
dat volgende week donderdagmiddag (15
uur).
Koffieconcert. De serie
koffieconcerten, die de Haarlemse
afdeling van de Koninklijke Nederlandse
Toonkunstenaars Vereniging jaarlijks op
het Landgoed Groenendaal in Heemstede
organiseert, gaat zondag weer van start.
Het Bourdon Kwintet, dat gevormd wordt
door leden van het Noordhollands
Philharmonisch Orkest, te weten, Jan van
den Berg (fluit), Henri Gouder de
Beauregard (hobo), Jacques Meertens
(klarinet), Paul Csonka (fagot) en Ronald
Applegate (hoorn) verzorgt dit concert met
werken van Danzi, Rossini, Barber en
Ibert. Het concert begint om 11.30 uur. De
koffie is gratis.
ir-
ir;
9-
te
„Margriet Weet Raad”, ge
voel, gedrag, moraal in Ne
derland 1938-1978 door C.
Brinkgreve en M. Korzec,
uitgegeven door Het Spec
trum, prijs 9,50.
Het contrast met de
huidige adviezen is groot.
Vrouwen moeten „voor
zichzelf opkomen”, ze
moeten „uitpraten” wat
hen dwars zit en „eerlijk
alles zeggen” wat er in
hen omgaat. Een vrouw
die in 1950 klaagde over
haar man die drinkt en
tierend door het huis
loopt, krijgt te horen dat
men „met begrip en lief
de meer bereikt dan met
ruzie”. In 1977 is bij een
vergelijkbare klacht het
advies: „Het wordt tijd
dat U Uw mond open
doet en tot actie over
gaat. Dit is geen leven.
Uw huwelijk is menson
waardig.
Interessant is echter de
vraag in hoeverre de ad
viezen in Margriet Weet
Raad met name in het
begin achter liepen bij
wat in het algemeen
werd gedacht. De toon
van de adviezen op het
gebied van de seksuali
teit werd na het midden
van de jaren zestig in ie
der geval door de rest
van de Margriet-redactie
als „ouderwets” ervaren.
Interessanter nog is of de
adviezen, die Margriet
Weet Raad, nu geeft niet
verder gaan dan wat er
door het grootste deel
van de Nederlandse be
volking wordt gedacht en
in ieder geval wordt ge
daan.
Vrouwen werd geadvi
seerd, wat voor gedrag
de man ook ten toon
spreidde - mishandeling,
dronkenschap, slippert
jes - zich weg te cijferen,
offers te brengen en on
verstoorbaar plichtsver
vulling na te streven zon
der woede of verdriet te
mogen tonen. Geen ruzie,
geen verwijten, geen
toespelingen, maar be
grip, tact, geduld, trouw
en bewijzen van diepe ge
negenheid, was het ad
vies.
De sociologen Chris-
tien Brinkgreve van de
Universiteit van Amster
dam en Michel Korzec
van de TH in Delft heb
ben de ingezonden brie
ven en adviserende ant
woorden, die gepubli
ceerd werden van 1938
tot 1978 in Margriet
Weet Raad gebruikt als
hoofdmateriaal bij een
onderzoek naar verande
ringen op het gebied van
gevoel, gedrag en moraal
gedurende de laatste 40
jaar in Nederland.
De meest opvallende
veranderingen hebben
zich voorgedaan in de re
laties tussen ouders en
kinderen en tussen man
nen en vrouwen.
Vroeger werd in Mar
griet Weet Raad blinde
lings uitgegaan van het
gelijk van de ouders.
Kinderen moesten zich
maar neerleggen bij de
beslissingen van hun ou
ders. In 1950 wordt het
meisje dat verkering
heeft met een jongen te
gen de zin van haar ou
ders, aangeraden daar
onmiddellijk een einde
aan te maken „Jouw ou
ders willen het niet en
daarmee is de kous af”.
In 1966 zelfs nog schrijft
Margriet aan de moeder
van een meisje dat met
een Spanjaard mee wil:
„Als ik u was, zou ik die
18-jarige dochter vast
binden aan haar stoel”.
Het meisje dat in 1977
schrijft dat haar familie
haar verloofde niet mag,
krijgt echter te horen:
„Je bent toch mans ge
noeg om uit te zoeken in
hoeverre hun waarschu
wingen steek houden?”
Een 17-jarig meisje dat
moeilijkheden met haar
vader heeft wordt gezegd
dat ze best op kamers
mag gaan, dat dat heel
normaal is, helemaal niet
egoïstisch. Rond 1970
vond deze grote verande
ring in adviezen plaats.
Margriet gaat vanaf die
tijd meer de nadruk leg
gen op de eigen verant
woordelijkheid van kin
deren, kiest ook duidelijk
meer partij voor de kin
deren.
Het meest opvallende
hoofdstuk in „Margriet
Weet Raad” is dat wat
gaat over de relatie tus
sen man en vrouw. Tot
diep in de jaren vijftig
wordt de vrouw, die zich
beklaagt over de slip
pertjes van haar man,
aangeraden zich maar
bij de situatie neer te leg
gen. Gelaten moeten
vrouwen wachten tot
hun man terugkeert van
zijn uitstapjes.
Deze tolerantie ten op
zichte van mannen staat
in schril kontrast met de
waarschuwingen, die
vrouwen in vergelijkbare
situaties krijgen. In 1946:
„Hou je van twee jongens
tegelijk? Onzin, dat denk
je maar! In je hart hou je
het meest van je verloof
de in Indië, maar al die
overdreven liefdesbetui
gingen van die andere
jongeman strelen je ijdel
heid”. Of uit hetzelfde
jaar: „Behoud uw liefko
zingen voor uw eigen
man, voor uw kindertjes.
Kunt U heusch met de
hartstochtelijke zoen van
een vreemde man op Uw
lippen, de onschuldige
mondjes van Uw kindert
jes kussen...?”
Harry Verbeke. Pim Bakker,
initiatiefnemer van de wekelijkse
zondagmiddag-jazzconcerten in zijn
Zandvoortse Kousenpael, heeft voor
zondagmiddag een van Nederlands beste
tenorsaxofonisten, de Haarlemmer Harry
Verbeke, uitgenodigd om als gastsolist op
te treden bij het kwartet van Hans Keune.
Harry Verbeke maakt al jaren deel uit van
de Diamond Five, welk kwintet vooral
grote bekendheid genoot in de zestiger
jaren, toen dat orkest nog dagelijks optrad
in de Amsterdamse Shéherazade.
Het optreden van het kwartet Hans
Keune met Harry Verbeke begint
zondagmiddag om ongeveer 15 uur in de
Kousenpael, Haltestraat 25, Zandvoort.
The Midgetown Jazzband. Sherry
Bodega „De Gravin” Gravinnesteeg 9,
Haarlem heeft de oude live
music-formule weer opgevat. Vanaf
zaterdag zal het huisorkest The
Midgetown Jazzband weer van zich laten
horen en wel vanaf 22 uur.
Peter ten Have. Zondagavond 22 uur
speelt in café-bistro Colonel
Stationsstraat 20, Zandvoort het trio
Peter ten Have met als gastsolist de
Amerikaanse trompettist Frank Grasso.
I Kamermuziek. De Stichting Jeugd en
I Muziek Haarlem presenteert zaterdag de
I eerste Kamermuziek-avond van het
I nieuwe seizoen. De uitvoerenden zijn de
I pianiste Joke van Kregten en de
I klarinettiste Hetty Kleipool. Op het
I programma staan werken van Von Weber,
Brahms, Poulenc, Debussy, Malipiero en
HM Schumann.
f Joke van Kregten studeerde aan het
Utrechts Conservatorium bij Gérard van
Blerk voor haar solodiploma. Daarna deed
I zij aantekening begeleiden in Arnhem bij
I Elisabeth van Malde. Nu volgt zij
I privélessen bij Piet Vincent en geeft les in
HH Barneveld en Leusden.
Hetty Kleipool studeerde in Utrecht bij
Jos D'hondt en Bas de Jong. Zij is
I werkzaam in het Radio Kamer Orkest en
HH geeft bijvak aan het Utrechts
I Conservatorium. De kamermuziek-avond
I heeft plaats in de Muziekzaal van Jeugd en
I Muziek in Kultureel Centrum De
Hf Egelantier, Gasthuisvest 47, Haarlem. De
MF J wond begint om 20.15 uur en de toegang is
Lohman-orgel. Zaterdagavond wordt er
4 Jen concert gegeven in de Witte Kerk in
TJoordwijkerhout. Hieraan werken mee
I Leo van Doeselaar, die het Lohman-orgel
I bespeelt en Wyneke Jordans op piano. Er
I staan werken op het programma van
I Bernardo Pasquini, Domenico Scarlatti,
I Wolfgang Amadeus Mozart". Gioacchino
Rossini, Claude Debussy en Igor
Strawinsky.
Blijspel. Vanavond in de Haarlemse
Stadsschouwburg het blijspel „Wie slaapt
waar?” van de Engelse toneelschrijver
Alan Ayckbourn. De belangrijkste rollen
worden gespeeld door Ton Kuyl en Henny
Orri, de regie is van Alan Strachan.
OPNIEUW IS er een prentenboekje van John S. Goodall verschenen bij
Ploegsma: „Door de eeuwen heen”. Hij gebruikt weer hetzelfde procédé: hij tekent
en kleurt de sfeer van vroeger.Hij deed dat in „Een zomer en een winter van
weleer”. Ook nu weer is er geen tekst te vinden; niet nodig, omdat de illustraties
voor zichzelf spreken. In „Door de eeuwen heen” schetst hij in pasteltinten de
ontwikkeling van een middeleeuws gehuchtje tot een moderne stad.
Goodall heeft zijn „ezel” bij wijze van spreken door de eeuwen heen op dezelfde
plaats neergezet. Hetzelfde plekje zie je elke eeuw veranderen. Nadat kastéél en
kerkje met toewijding zijn gebouwd als twee houvasten in de kleine samenleving,
zie je langzaamaan omgeving en bewoners veranderen. Het kasteel wordt een
ruïne; het kerkje blijft staan, maar wordt wat aangepast.
Ook de huizen gaan er van binnen en buiten anders uitzien. Ten slotte blijft een
stuk stad over met bussen, auto’s en dichte woonwijken. Jammer, dat het boekje
druktechnisch verre van gaaf is. Er is geretoucheerd, de kleuren zijn niet egaal
genoeg en niet alle platen zijn haarscherp.
De schrijver zelf zegt over de inhoud van
het stuk: „In een grote caravan huist een
Nederlandse filmploeg. Ze hebben meer
caravans. De caravan waarvan we het
interieur zien, is de zogenaamde
livingroom, waar ze bij elkaar zijn en
plannen maken. Ze staan ergens in of bij
de Amerikaanse stad Baltimore. Een van
de belangrijkste rollen zal worden vertolkt
door Dubbie, een Amerikaanse
variétéartiest, nachtclubentertainer. Hij
weegt 200 kilo, heeft heel kort haar,
geblondeerd. Hij is lief, draagt veel
sieraden. Het stuk is opgedragen aan
Natuurlijk hebben zich
ook op andere terreinen
veranderingen voorge
daan op het gebied van
seks, van religie. Politiek
ontbreekt in Margriet
Weet Raad. Aan politiek
werd en wordt niet ge
daan in Margriet.
De veranderingen in de
adviezen in Margriet
Weet Raad geven een
boeiend beeld van de
maatschappelijke veran
deringen, die zich heb
ben voltrokken.
Het Bourdon Kwintet opent de serie koffieconcerten, die de Haarlemse afdeling van de
Koninklijke Nederlandse Toonkunstenaars Vereniging organiseert op het Landgoed
Groenendaal in Heemstede.
Het grootste Neder
landse vrouwenblad
Margriet (dat overigens
ook veel door mannen
wordt gelezen) bestaat
veertig jaar. Sinds de op
richting van het blad in
1938 bevat Margriet een
wekelijks afgedrukte ru
briek „Margriet Weet
Raad”. In deze rubriek
wordt antwoord gegeven
op problemen die door
brievenschrijvers aan de
redactie worden voorge
legd.
Typerend tijds
beeld uit het boekje
„Margriet weet
raad”.
kW»’
y
v’
'Ti*
