SJAH STELT BUITENLANDSE REIS UIT
SKI
Dodencijfer de duizend gepasseerd
Brezjnjev?
MILITAIRE JUNTA VIJF JAAR AAN BEWIND
Schuilplaats
van RAF ontdekt
Topconferentie
Carter en
Waarborgen tegen vergiftigd
Beperkte staat van beleg Rhodesië
Conservatieven liggen
voor op Labour
Sovjet-Unie:
Klassiek
Opel en Oma
Niezen
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 8
SEPTEMBER
2
MAANDAG
1 1
door Nico Scheepmaker
nd
>m
ed
jgt
sië
nië
ter
sch
iba
hip
Vier Iraanse volksvertegenwoordigers pro
testeerden gisteren tegen de afgekondigde
noodmaatregelen en de herinvoering van
de censuur. Een vijfde parlementslid ging
in hongerstaking.
(Van onze redactie buitenland)
TEHERAN. Alhoewel het leger de
situatie in de Iraanse hoofdstad Teheran
onder controle lijkt te hebben, is de toe
stand na de ongeregeldheden van de afge
lopen dagen nog steeds zeer gespannen.
ïrs
IlUClCJlirC Hail Vai John Dessauer uit Londen, die het verhaal
trijfel
Noodmaatregelen
en
censuur in Iran
Gematigde rede
van Ian Smith
(Van onze redactie buitenland)
Uitzonderingstoestand
(Van onze redactie buitenland)
in Chili duurt
voort
Een ontwerp-verdrag zal worden aange
boden op de volgende bijeenkomst van de
Algemene Vergadering van de Verenigde
Naties.
van de garanties voor staten die geen kern
wapens bezitten” zal indienen.
„De Sovjet-Unie heeft begrip voor het
streven van landen die geen kernwapens
hebben van de staten die deze wel hebben,
internationale juridisch vastgelegde waar
borgen te krijgen, dat tegen hen geen kern
wapens zullen worden gebruikt”, aldus
Gromiko’s brief.
enus
van
nko-
geen
men
De woning was de afgelopen weken
gehuurd door de vorige week neerge
schoten Willy Peter Stoll en door Sil
ke Maier Witt, Angelika Speitel en
Adelheid Schultz
wachting kondigde Ian Smith niet de alge
mene mobilisatie en de staat van beleg
voor het gehele land aan. Sinds verleden
week een Rhodesisch verkeersvliegtuig in
de buurt van Kariba met Russische raket
ten werd neergeschoten en tien van de
overlevende passagiers door guerrilla’s
werden vermoord, hebben steeds meer
Rhodesiërs een harder optreden van de
regering geëist om de terreuroorlog te
beëindigen en maatregelen te riemen tegen
de militaire bases van de guerrilla’s in
Zambia en Mozambique.
De Rhodesische premier verklaarde gis
teravond dat de tijd om nog gesprekken
met Joshoea Nkomo en Robert Moegabe te
voeren, thans voorbij is. Smith had nog op
14 augustus geheim overleg met Nkomo
gevoerd. Hij zei nu dat zijn „collega’s” in
de uitvoerende raad van de Rhodesische
overgangsregering van dit gesprek op de
hoogte waren.
In zijn toespraak zei Smith dat thans een
speciale oorlogswet van kracht is, die zal
worden toegepast in bepaalde - niet nader
genoemde - gebieden. Tegen organisaties
die nog steeds in contact staan met de
guerrilla’s in het buitenland, zullen stren
gere stappen worden genomen. „Zij zullen
worden uitgeschakeld”, aldus de premier.
Een algemene mobilisatie zal voorlopig
niet worden afgekondigd, tenzij dat in het
belang van het land is.
(Van onze redactie buitenland)
SANTIAGO. De Chileense regering
heeft vrijdag de uitzonderingstoestand
opnieuw met zes maanden verlengd. Het
land leeft al sedert 11 september 1973, de
dag van de machtsovername door de
strijdkrachten, onder de uitzonderings
toestand die volgens de grondwet telkens
met zes maanden verlengd kan worden.
Generaal Enrique Morel, de militaire
commandant van de hoofdstad, gaf als
reden voor de maatregel: „Kleine groepen
en problemen maken het noodzakelijk te
gen onze wil bepaalde maatregelen te
nemen.
ATLANTA. De Amerikaanse presi
dent Jimmy Carter zal proberen nog voor
het einde van dit jaar een topconferentie
te belegen met zijn Russische ambtgenoot
Brezjnjev.
Zes arbeiders werden weer in dienst
genomen na de actie. De jongste reeks
arrestaties betreft leden van verboden so
cialistische, communistische en christen
democratische partijen.
De arrestaties in Chuquicamata vielen
samen met een verklaring van de minister
van Binnenlandse Zaken, Sergio Fernan
dez. dat een politieke campagne gaande is
om onrust te scheppen in Chili waar van
daag het militaire bewind vijf jaar aan de
macht is Hij zei dit in commentaar op
ordeverstoringen in fabrieken en op uni-
versiteiten en straatdemonstraties in de
hoofdstad Santiago.
Afgelopen donderdag gingen 17 vrou
wen in een kerk in Santiago in hongersta
king Zij eisten inlichtingen over verwan
ten die vermist worden sedert de bloedige
coup van 1973 Op verzoek van priesters
maakten zij vrijdag een einde aan de pro
testactie.
Volgens officiële berichten bedraagt het aantal
slachtoffers van de ongeregeldheden in Iran sinds
vrijdag 86, maar volgens dr. Bakhtiar, een invloed
rijk lid van de Iraanse oppositie, zijn bij de ongere
geldheden de laatste tijd zeker 2400 mensen gedood.
Na zijn verklaringen gisteren zei dr. Bakhtiar spoedig
zijn arrestatie te verwachten: „Ik ben al zes keer
opgepakt, nu wordt het de zevende keer”.
In Teheran was het dit weekeinde betrekkelijk
Terwijl het rampzalige moessonwater in
andere delen van Noord-India weer zakt,
blijven de gezwollen rivieren overstromen
in de noordoostelijke gebieden.
Het water drong zaterdag de stad Bena
res binnen en vernietigde de behuizing van
de helft van de drie miljoen inwoners van
deze stad. Het officiële dodencijfer, door
verdrinking en instorting, is de 1000 reeds
gepasseerd. Onofficiële schattingen gaan
uit van meer dan 1500. Het ersgste van de
overstromingen zou nu voorbij zijn.
Helikopters van de Indiase luchtmacht
blijven voedsel en medicamenten afwer
pen boven geïsoleerde dorpen in Oettar
Pradesj, Bihar en West-Bengalen. Volgens
de woordvoerder van het ministerie voor
Irrigatie heeft het feit dat het de afgelopen
paar dagen niet heeft geregend de situatie
in het land aanzienlijk verbeterd.
Tijdens een persconferentie vertelde hij,
Intussen heeft de sjah zijn reis naar Roemenië en
Oost-Duitsland voor onbepaalde tijd uitgesteld, „in
belang van het land”, zoals officieel werd meegedeeld.
In Teheran stonden gisteren nog steeds pantserwa
gens bij belangrijke gebouwen en patrouilleerden
enkele honderden zwaarbewapende militairen. Uit de
provinciesteden waar eveneens de staat van beleg van
kracht is, kwam weinig nieuws binnen. In Maschad, in
het oosten, zouden zich nieuwe schietpartijen hebben
voorgedaan.
De oppositie in Iran heeft de afgelopen weken het
aftreden van de minister geëist, omdat hij als premier
zich zou hebben schuldig gemaakt aan politieke on
derdrukking.
dat de Indiase regering van plan is de
komende vijf jaar 875 miljoen dollar uit te
trekken om het overstromingsgevaar te
gen te gaan. Tot de maatregelen behoren
het bouwen van reservoirs om overvloedig
rivierwater af te voeren en het ophogen
van dijken, met name rond „overstro-
mingsgevoelige” steden als New Delhi en
Patna, de hoofdstad van Bihar.
Er is een regeringscommissie in het le
ven geroepen om een nationaal plan uit te
werken, dat het verlies van levens bij toe
komstige overstromingen moet tegengaan.
Volgens de ministeriële woordvoerder
heeft de ontbossing in de uitlopers van de
Himalaja de overstromingen in de hand
gewerkt. De regering haast zich nieuwe
aanplant te verzorgen.
Als Callaghan, zoals algemeen werd ver
wacht, voor eind september of begin okto
ber de kiezers ter stembus had geroepen,
zouden de conservatieven gemakkelijk
hebben gewonnen en zou hun leidster,
Margaret Thatcher, premier zijn gewor
den.
De grens met Spanje, en daarna de grens
met Frankrijk, werden probleemloos ge
nomen, en laat in de middag stopten ze bij
een wegrestaurant van Jacques Borel om
iets te eten. Toen ze na het eteri op de
parkeerplaats terugkwamen, bleek hun
auto te zijn gestolen, met lichaam en ziel
zal ik maar zeggen. Ze hebben toen na
tuurlijk meteen de politie gewaarschuwd,
maar tot nu toe is er nog geen spoor van
Opel en Oma gevonden.
De veiligheidstroepen hebben in de afge
lopen vier dagen 52 arbeiders in de groot
ste kopermijn van het land gearresteerd
wegens deelneming aan geheime politieke
bijeenkomsten
De arrestaties in de staatsmijn Chu
quicamata in Noord-Chili begonnen na
dat de 11 000 mijnwerkers een protestactie
beëindigden die een maand had geduurd
en die bedoeld was om hogere lonen en het
weer in dienst nemen van ontslagen colle
ga's te verkrijgen
Chileense vakbondsleiders, die zeggen
drie miljoen arbeiders te vertegenwoordi
gen, hebben dit weekeinde in Santiago
gevraagd om herstel van de burgerrech
ten
Tijdens een bijeenkomst van het parlement giste
ren, liet de regering weten, dat er militaire tribunalen
zullen worden ingesteld die personen zullen berechten
die schuldig zijn bevonden aan verzet tegen de monar
chie en schending van „vrede en veiligheid”. De
bekendmaking van de maatregelen leidde tot rumoer
in het parlement. Oppositieleider Mohsen Pezeshk-
pour hamerde met zijn vuisten op tafel en schreeuwde
anti-regeringsleuzen Hij riep dat de huidige regering
onwettig was.
De Amerikaanse president Carter heeft gistermor
gen in een telefoongesprek met de sjah de gespannen
situatie in Iran besproken. Carter, aldus een verkla
ring van het Witte Huis, deelde de sjah zijn bezorgd
heid mee over de vele doden die bij de ongeregeldhe
den in verschillende Iraanse steden zijn gevallen en
zei verder tegen de sjah te hopen, dat verder bloedver
gieten kan worden voorkomen.
De Iraanse minister voor Hofzaken, Amir Abbas
Hoveyda, is zaterdag afgetreden. Er werden geen
bijzonderheden verstrekt. De 58-jarige Hoveyda was
dertien jaar premier voordat hij vorig jaar tot minis
ter van Hofzaken werd benoemd, welke functie vooral
adviserend is.
Vrienden van een vriend van me hadden
deze zomer „oma” (haar moeder, zijn
schoonmoeder) mee op vakantie naar Por
tugal genomen omdat ze 75 jaar was ge
worden, en dus een groot cadeau verdien
de. Het wak de eerste keer dat ze in het
buitenland kwam, dus ze genoot met volle
teugen. Alleen de warmte, die bekwam
haar slecht. Na veertien dagen kreeg ze
dan ook een hartaanval en overleed. Ver
driet natuurlijk, maar ook enige paniek bij
de vrienden van mijn vriend, want het
gebeurde op vrijdagavond, ze zouden de
volgende ochtend terugkeren, want maan
dag moest hij weer naar kantoor. Voor
zichtige informatie aan de babe van het
motel („Wat gebeurt er nou eigenlijk als
een buitenlander plotseling komt te over
lijden, dat zal toch ook wel eens voorko-
men hè, geeft dat niet een hoop soesa?”)
leerde dat er in dat geval allerlei formali
teiten vervuld moesten worden, en de man
begreep wel dat hij, als hij de officiële weg
bewandelde, zeker niet voor donderdag
thuis zou zijn.
Zijn vrouw en hij besloten daarom „het
zekere voor het onzekere” te nemen; ze
rekenden diezelfde avond nog af aan de
balie, omdat zij zeer vroeg de volgende
ochtend wilden vertrekken, en voor dag en
dauw konden zij oma ongemerkt, gewik
keld in wat plaids, in de auto vóór de
achterbank proppen en opgelucht vertrek
ken.
nko-
agen
1.750
nko-
aan
mni-
e in
een
oor-
Bu-
de
half
Het bovenstaande verhaal heeft u met
groeiende ergernis gelezen. En niet eens in
de eerste plaats omdat je op zo’n manier
niet met je moeder, laat staan met je
schoonmoeder, omspringt (althans niet als
ze dood is), maar omdat het al zo’n stokoud
verhaal is met een baard van kin tot knie.
Dat klopt. Ik heb het uit de duim van mijn
herinnering gezogen. En dat deed ik omdat
ik onlangs ontdekte dat het geen specifiek
Nederlandse klassieker is, maar een inter
nationale. In een ingezonden stuk in The
Guardian van 2 september 1978 reageer
de Michael Trollope op een ingezonden
stuk van een week eerder van P. L. Boydell
uit Oxford, die een waar gebeurd verhaal
had verteld over een kat die niet lag te
spinnen. Had de vriend die het hem verteld
had tevoren wel even geniesd, zoals in
Hongarije de gewoonte is als je wilt aange
ven dat het verhaal dat je gaat vertellen op
de waarheid en niets dan de waarheid is
gebaseerd? Mr. Trollope achtte het ver
haal over de kat en de melkboer even waar
als het steeds weer opduikende verhaal
over de schoonmoeder die op vakantie
kwam te overlijden, op de imperiaal werd
gebonden om aan alle buitenlandse forma
liteiten te ontkomen, en toen op weg naar
huis met auto en al werd gestolen.
iter-
een
An-
Roe-
□ver
t In-
We-
esië
ngs-
ij in
•ken
ïsië.
i be-
van-
aan-
dat
;em-
je is
anse
1 be
drag
e en
oor-
het
ders
ilige
lagd
leeft
■lan-
?nle-
(Van onze redactie buitenland)
NEW DELHI. Militairen zijn naar de
gebieden in de Indiase staat Oettar Pra
desj gestuurd om duizenden mensen te
helpen evacueren, die uit hun huizen zijn
verdreven door de buiten hun oevers ge
treden rivieren, de Ganges en de Jamoe-
na.
be-
uête
Ar-
zou-
tem-
ater-
/art-
and
•Ike
i de
nen
ze-
DÜSSELDORF. De Westduitse
politie heeft in Dusseldorf een wo
ning die door terroristen werd ge
bruikt ontdekt en daarmee waar
schijnlijk een nieuwe aanslag verhin
derd. Gisteren werd bekend, dat het
appartement niet alleen als onderko-
men, maar ook als noodziekenhuis,
wapenopslagplaats en hoofdkwar
tier werd gebruikt.
Talrijke voorwerpen wezen erop,
dat aanslagen of ontvoeringen van
vertegenwoordigers van de Westduit
se economie werden voorbereid Er
lag onder meer munitie voor machi
nepistolen van 9 mm, geweermunitie
van 7,62 mm en hagelpatronen.
De vondst van een adressenboekje
leidde tot de aanhouding van een 25-
jarige student. Hij werd zaterdag in
Wiesbaden opgepakt op beschuldi
ging, dat hij als koerier zou zijn opge
treden tussen ondergedoken leden
van de Baader-Meinhofgroep en hun
medestanders.
de
ok-
hip
’er
ror.
lar-
/er-
Ach ja natuurlijk, nu herkende ik hem
weer: klassiek verzinsel „kat-blikvoer-
melkboer”, goede tweede na klassiek ver
zinsel nr. 1 „schoonmoeder-dood-imperi-
aal”. Of zou hun eeuwigheidswaarde mis
schien toch te danken zijn aan het feit dat
zij ook in werkelijkheid regelmatig gebeu
ren? En zijn er meer van deze klassieke
verzinsels die altijd weer terugkeren? Wie
het weet, mag het zeggen.
Indiase leger helpt
bij evacuatie
Dit heeft het in Atlanta verschijnende
dagblad „The Atlanta Journal Constitu
tion” gisteren gemeld.
Volgens de krant is het besluit om toe te
werken naar een topgesprek gevallen op
een geheime vergadering in het Witte Huis
van de Amerikaanse Nationale Veilig
heidsraad op 2 september. Officieel com
mentaar op het bericht wordt met gege
ven.
st- Uitgebrande wrakken van auto’s en motoren in het centrum van de Iraanse hoofdstad Teheran, na een
treffen tussen de politie en demonstranten.
rustig. De meeste inwoners hielden zich aan het uit
gaansverbod. De radio meldde echter, dat er ook in
het weekeinde in het land bloedige gevechten zijn
geleverd, maar gaf verder geen bijzonderheden.
(Van onze redactie buitenland)
JOHANNESBURG. De Rhodesische
premier Ian Smith heeft gisteravond in
een rede voor radio en televisie plannen
bekendgemaakt voor de afkondiging van
een beperkte staat van beleg. Smith ge
bruikte krachtige taal, maar de aangekon-
digde maatregelen zijn heel wat minder
drastisch dan was verwacht. Wel kondig
de hij de „liquidatie” aan van de binnen
Rhodesië gevestigde nationalistische be
wegingen.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN. (Reuter) Een opiniepeiling
in Engeland, vlak voordat premier Cal
laghan meedeelde dat hij geen vervroegde
verkiezingen zou uitschrijven, heeft aan
getoond, dat de conservatieve oppositie
wat de gunst van de kiezers betreft vijf
percent voorligt op de regerende Labour-
partij.
„Na vijf jaar bewind waarin het land
duidelijk een militaire dictatuur is gewor
den, hebben de arbeiders geen stap voor
uit gedaan om terug te krijgen wat zij op 11
september 1973 verloren.., zo zeiden de
vertegenwoordigers van het Eenheids
front van Arbeiders en van de Nationale
Vakbondscoördinatie, op een persconfe
rentie.
„Wij vragen de regering een beroep te
doen op een grondwettelijke vergadering
waar de arbeiders en het volk de basis van
het nieuwe gezag zouden zijn.., aldus de
voorzitter van de Vakbondscoördinatie,
Manuel Bustos.
Andere vakbondsvertegenwoordigers,
van de Groep van 10 en de Nationale Unie
van de Arbeiders van Chili, vroegen een
audiëntie bij juntaleider generaal Pino
chet en eisten het herstel van de vakbonds-
rechten, zoals het stakingsrecht, de vrij
heid van vergadering en de mogelijkheid
hun leiders te kiezen
„Wij willen niet dat in Chili zich herhaalt
wat in Nicaragua is gebeurd. Wij willen de
regering niet omverwerpen maar willen
bereiken dat zij de rechten van de arbei
ders eerbiedigt”, aldus Eduardo Rios,
voorzitter van de Groep van 10
MOSKOU. (Reuter) De Sovjet-Unie
heeft zaterdag laten weten dat zij een jaren veertig. Met dit verschil, dat de kat
van ruim dertig jaar geleden door het
paard van de melkboer tegen zijn kop was
geschopt. U begrijpt dat ik steeds nieuws
gieriger werd naar dat andere klassieke
verhaal dat mr. Boydell, goedgelovig als
hij kennelijk was, voor waar aan de man
had willen brengen, en ik zocht The Guar
dian van 26 augustus op. Het ingezonden
stuk luidde als volgt:
„Sir,
De volgende kleine gebeurtenis, die op
de fabriek in Horwich waar ik werk
plaatsvond, zal u misschien interreseren.
Een collega ging van huis naar de fa
briek met een pakje sandwiches waarop
zijn vrouw zalm uit blik had gedaan. Na
zijn vertrek gaf zijn vrouw de restjes uit
het blikje aan de kat. Een paar uur later
vond de vrouw de kat bewusteloos op de
stoep. Ze belde meteen naar de fabriek,
waarna haar echtgenoot zich spoorslags
naar het ziekenhuis begaf om zijn maag
leeg te laten pompen. Toen deze hoogst
onaangename ingreep achter de rug was,
kwam de SRV-man informeren hoe het
met de kat ging. Hij had die ochtend een
fles melk op de kop van het arme dier laten
vallen”.
In een brief aan secretaris-generaal
Waldheim schrijft de Russische minister
van Buitenlandse Zaken Gromiko, dat hij
een „ontwerp-conventie over versterking
ter-
oer-
hel-
rich
het
dat
rind
luit-
een
>nd,
de
rige
loe-
pel-
a is
ier-
tus-I
wa-
>ok,
ter-
,de.
Ian Smith waarschuwde de buurlanden
„in het noorden en oosten” (Mozambique
en Zambia) dat zijn land in de toekomst
„doeltreffend zal terugslaan tegen terro-
ristenaanvallen” van de andere kant van
de grens. Tegelijkertijd kondigde Smith
aan dat de inspanning om de oorlog tot een
einde te brengen verhoogd wordt.
Tegelijk met de rede van de Rhodesische
premier'begon een actie van de Rhodesi
sche politie om leden van de ZAPU (Zim
babwe African People’s Union), de politie-
ke organisatie van Joshoea Nkomo, die
enkele maanden geleden weer was toege
laten, te arresteren. Gisteravond waren
minstens 20 leden van de ZAPU in Salis
bury in hechtenis genomen. Ook in de
andere grote steden werden ZAPU-leden
gearresteerd.
In tegenstelling tot de algemene ver
st Grote zwar
te wolken stij
gen op uit een
stadsbus. die
door demon
stranten in
brand werd ge
stoken.
Hij kreeg op dezelfde dag bijval yan
van P. L. Boydell over de kat en de melk
boer een keer eerder gehoord had in Perth,
in West-Australië, in het midden van de
nieuw verdrag zal voorstellen, dat de ga
rantie zal bevatten dat landen die geen
kernwapens hebben, nooit slachtoffer zul
len worden van een nucleaire aanval.
