klusjes
lichtgewicht
I
tuin op dak
hoeft niet
duur te zijn
9
Nylon-tapijt
zelf leggen
PVC-buis probleemloos
materiaal voor
I
I
s
- 1 I
Kruidenrekje versieren
VÓÓR^DE WINTER
vï <1X JCmNI «1» £w vv JHk. Jr
ETAGE-HOOGTE
I t a I
I
I
«Ai
ipJELv
Begroeiing
Bakken
Grondmengsels
Hydrocultuur
20-
ilen
loor
er-
205
MM r
I.X w
-
978.
r
in.
5
-
9
I
n is
de
J 20
9.00
4-
sine
ba-
I en
me-
X
op-
es-
ba-
Bewoners van huizen met een plat dak gaan steeds meer over tot het
aanleggen van een daktuin. Vooral in winkelstraten hebben degenen die boven
hun zaak wonen, het dak als alternatieve tuin ontdekt. Met kleurige bloembakken
en kuipen, waafin boompjes en heesters groeien, kan het geheel een buitenge-
beuren worden waar men ook in de herfst en winter plezier aan beleeft.
Toch moet men bij het ontwerpen van een daktuin niet over een nacht ijs gaan.
Voorzichtigheid is wel degelijk geboden. Wanneer geen nauwkeurig vooronder
zoek van de dakconstructie heeft plaatsgehad, kunnen lekkage en zelfs instorting
het gevolg zijn. Want het gewicht van bakken, grondlaag en beplanting is niet
gering. Pleeg dan ook tevoren overleg met een bouwkundige over de maximale
belasting die het dak kan hebben.
hiff.
Illlllllll
llllllllll
-*■ f,t
4
I»
'■W'i
>1^;. -T
co
k
I
190
M
beeld nemen. Een eenvoudige vorm, even-
afe
«t
melijk
i toe-
ilaris.
ft
i
k
i
Nylon tapijt in huis is sterk, redelijk voordelig in
aanschaf en voor alle doe-het-zelvers makkelijk te leg
gen. Maar aan deze vloerbedekking kleven toch ook
bezwaren. Wie daarmee rekening houdt, kan voor een
vrij laag bedrag lang plezier van een gestoffeerde ka
mer hebben.
Gratis gelegd tapijt betekent niet dat men altijd
volledig kostenloos de vloer bedekt krijgt. In veel geval
len zal voor het verbeteren van de ondergrond of het
wichtige beplanting en de juiste materiaal
keuze moeten centraal staan.
leggen van een ondertapijt wèl betaald moeten worden.
Vloerbedekkingen, voorzien van een stevige wafelrug,
kunnen los gelegd worden, mits men een niet te grote
kamer heeft. De vakman gaat ervan uit dat men voor een
oppervlakte die groter is dan 16 m2 wel moet lijmen of
spijkeren.
Wie zelf pas tapijt heeft gelegd, kan zonder bezwaar
direct met een stofzuiger de vloerbedekking reinigen,
wanneer dat maar niet ruw of hardhandig gebeurt. Laat
de stofzuigermond met de poolrichting meegaan. Ge
bruik voorts afwisselend de zuigmond en de borstel; bij
ketelstofzuigers alleen de borstel. Het aluminium van de
zuigmond kan strepen veroorzaken.
Laat, zolang het nog kan, de stofzuiger het enige
schoonmaakattribuut zijn. Wie eenmaal begint nylon
tapijt met zeepsop te reinigen, bereikt ermee dat de
vloerbedekking daarna nog veel sneller vuil wordt.
Een wollen tapijt knapt wel op door een sopje van
wolwasmiddel. Trek hiervoor een avond uit, zodat het
weefsel ’s nachts goed kan drogen, zonder dat het belo
pen wordt. De kleuren worden dan weer fris en het tapijt
is voor lange tijd onberispelijk.
Schroeiplekken zijn te repareren door het beschadigde
gedeelte met een scherp mes weg te snijden. Uit het tapijt
onder een kast of onder een bank wordt op'het juiste
formaat een nieuw stuk gehaald. Dat kan in het gat
worden gelijmd.
Is er op de vloerbedekking gemorst, begin dan niet met
een doek te wrijven. Leg keukenpapier in dikke lagen op
de vlek, ga er even op staan en neem steeds nieuwe lagen
papier. Doe dat net zolang totdat het papier geen vlekken
meer vertoont. Dan wordt een spons met lauw water en
een paar druppels wasmiddel boven de plek leeggekne-
pen. Nog steeds niet wrijven. Laat het vocht inwerken,
zodat men daarna het tapijt weer met keukenpapier of
spons droog kan deppen.
De laag grond hoeft niet dik te zijn; vijf
centimeter is al voldoende om bij een
juiste keus in planten een goede begroei
ing te krijgen.
Het gaat vooral om gewassen die ook
langere droogteperioden zonder aparte be
sproeiing kunnen doorstaan. Daartoe be
horen vaste planten die onder vrijwel elke
omstandigheid floreren: de sedumsoorten
(muurpeper). Enkele variaties zijn: sedum
hybridum en sedum album. Voorts sem-
pervivum soorten, zoals de tectorum, die
ook wel daslook wordt genoemd.
Het zijn niet alleen succulenten, die
maar weinig eisen stellen. Thijmsoorten,
iberis saxatallis, dryas octopetala en gras
sen als fastuca valesiasca en koeleria glau-
ca hebben een dunne grondlaag nodig.
Kruipende heesters, zoals de cotoneaster
dammeria, de adpressa en de salicifolia
komen voor een daktuin in aanmerking.
De laatste soort noemt men „parktapijt”
om zijn goede bodembedekkende functie.
Ook berberis, in rode en groene uitvoe
ring, staat heel decoratief.
Wie gazongras wil zaaien, kan met een
dunne grondlaag goede resultaten krijgen.
Gebruikt men turfsubstraat, dan dient die
met gewone potgrond of tuinturf gemengd
te worden, in verband met de ontwatering.
Waterplanten kunnen in polyester of
eternitbakken gekweekt worden. Ondiepe
schalen worden gevuld met grind, water
en waterplanten. Een daktuin kan door het
vele vocht slakken aantrekken. Om te
voorkomen dat die zich te goed doen aan
de planten kan men hier en daar een
uitgeholde aardappel neerleggen, De dier
tjes kruipen hierin en eten die aardappel
leeg. Ze laten de verdere beplanting met
rust.
Bemestén met organische stoffen is bij
een daktuin nogal moeilijk, men kan nu
eenmaal niet met verdunde gier of ge
droogde koemest aan de gang. De tuin is
daarom aangewezen op kunstmestproduk-
ten.
en schuimstof kan ook een speciaal turf
substraat in aanmerking komen. Dat is
potgrond met turf als basis, gemengd met
voedingsstoffen. Het is licht in gewicht en
zeer geschikt voor de meeste plantensoor
ten. Een nadeel is dat hier steeds intensief
gesproeid en gegoten moet worden.
Grotere struiken en kleine boomsoorten
mógen in een daktuin alleen worden toege
past «ils ze niet te zwaar worden en goed
verankerd kunnen staan. Als heesters zijn
de rhus (fluweelboom), de Japanse es
doorn en de olijfwilg of zelfs een sering
goed toe te passen. Bamboesoorten en
pampagras zorgen voor markante begroei
ing in hoeken. Hier en daar kunnen ook
kruiden worden gekweekt. Als regel geldt
dat voor gras een bodemlaag van vijf
centimeter nodig is. Zomerbloemen ver
langen tien centimeter worteldiepte. Voor
vaste planten dient men 15 centimeter aan
te houden en kleine heesters 20 centimeter.
Klimplanten, hogere heesters en kleinkro-
nige bomen moeten minstens veertig centi
meter grond hebben.
Iedereen kent
PVC-buis als materiaal
dat vooral wordt
gebruikt voor aan- en
afvoerpijpen in de bouw.
Weinigen weten dat dit
produkt zich voor veel
meer doeleinden leent.
Tafelpoten, lampen,
krukjes, speelgoed,
plantenbakken en
wijnrekken kunnen door
doe-het-zelvers heel
eenvoudig uit PVC-buis
worden vervaardigd.
De bouwmaterialen
handel heeft buizen in
allerlei afmetingen en
kan er ook zgn. ellebogen
bijleveren.
De kleinste diameter is
meestal vijf centimeter.
Heel dikke buizen
kunnen wel 25 of 30
centimeter in doorsnee
zijn. Ook de wanddikte
kan verschillen en er
komt bovendien meer
keus in kleuren.
Een buis in zijn geheel
kopen betekent
doorgaans dat men vier
meter in zijn bezit krijgt.
Het kan ook geen kwaad
te vragen naar gebruikte
stukken pijp. Die zullen
eerst goed
schoongemaakt moeten
worden. Maar wie voor
een zacht prijsje aan
Tevoren moet een laag
primer worden
aangebracht. Het spuiten
van autolak verdient
verreweg de voorkeur.
materiaal wil komen, zal
dat er wel voor
overhebben.
Afvalstukken zijn niet
gemakkelijk te krijgen.
Handelaren ontvangen
van de fabrikant geld
terug bij inlevering van
niet gebruikte stukken.
Die worden
samengesmolten en
dpnieuw tot buis
verweckt. Wie PVC-pijp
koopt die al eerder
gebruikt werd, moet
opletten dat het geen
diepe krassen vertoont.
Men is dan uren kwijt
aan polijsten en slijpen.
Zo’n ronde buis is
immers met een kwast
moeilijk egaal te
beschilderen.
De buizen kan men met
een decoupeerzaag op
maat maken. Belangrijk
is dat men een fijn
vertand zaagblad heeft.
Schilderen levert ook
weinig problemen op. De
beste resultaten krijgt
men wanneer met
autolak gewerkt wordt.
De zaagsnede wordt dan
glad en hoeft niet
afgewerkt te worden.
Lijmen lukt het best met
speciale kunststof-lijm.
sterke constructies
gemaakt worden.
Lampen gemaakt uit
PVC-ringen mogen niet
bestemd worden als
an dit
s- en
Bepaalde synthetische tapijten gaan op den duur na
melijk bolletjes en pillen vertonen. De poolpluisjes gaan
samenklonteren en het uiterlijk wordt minder fraai.
Tegen dit verschijnsel is niet veel te doen. Het kan ook
gebeuren dat pooltapijt van synthetische garens kleur
verschillen lijkt te krijgen. In werkelijkheid gaan de
poolbaren verschillende richtingen uitstaan. Dat ligt niet
aan een fabricagefout. Men merkt er overigens het
minste van bij gebloemd tapijt. In een effen uitvoering
komt dit verschijnsel sterker naar voren.
Heeft men stoelen met zwenkwielen of een rolstoel,
dan kan beter geen hoogpolige vloerbedekking genomen
worden. In zo’n geval is een viltkwaliteit beter.
Om een fraai resultaat te
krijgen, wordt het kastje
eerst in een basiskleur
geschilderd. Maak het
hout goed glad en zet het
een keer in de grondverf.
die in
tter of
akbe-
M.
border rond een gazon mogelijk worden.
Het komt erop aan dat de bodemlaag goed
wordt opgebouwd, zonder al te zwaar te
worden.
Over de kiezels of styroporplaten komt
een filterlaag, die moet voorkomen dat
fijne bodemdeeltjes uit de daarboven lig
gende drainage infilteren en dichtslibben.
Zo’n filterlaag kan het best bestaan uit een
combinatie van kunstharsgebonden glas
vezel, die niet meer dan 15 millimeter dik
hoeft te zijn. Daarop komt een tien centi
meter dikke laag van vederlichte hygro-
mullvlokken. De werking van de glasve
zels, verkrijgbaar onder de namen Lutra-
flor en Tera-Tel, is als die van een mierofil-
ter. De vezel verrot niet en wordt ook niet
door water of meststoffen aangetast. Hy-
gromull heeft de structuur van een zwam,
door de overwegend open cellen, die een
hoog wateropnemend en -houdend vermo
gen hebben.
De meest simpele manier om een dak
tuin vorm te geven, bestaat uit het leggen
van losse houten plankieren of draineerte-
gels op de styroporlaag. Langs de kanten
en in verschillende vakken worden deco
ratieve bakken neergezet. Die moeten
goed bereikbaar zijn voor het water. Want
ook al zijn die bakken flink van afmeting,
de grond droogt sneller uit dan in een
normale tuin.
Rivierkeien kunnen aan het geheel ook
een fraai accent geven. Door het aanbren
gen van rietmatten of wanden van ge
vlochten hout kan de tuin tegen wind en te
felle zon worden beschermd. Deze afschei
dingen krijgen een begroeiing van klim
planten. Men versterkt hiermee het effect
van een groene oase temidden van de
stadsgevels. Ingewikkelder, maar beslist
fraaier is het om het dakterrein te omge
ven met ommuurde plantenbedden. De
buitenste steen- of betonrand van het dak
kan bovendien een windbeschermende
wand van doorzichtig hardglas krijgen.
Zo’n muur zorgt niet alleen voor een aan
gename temperatuur, maar biedt ook
meer veiligheid dan rietmatten of een hou
ten afscheiding.
De ommuring van de plantenbedden
kan bestaan uit zogenaamde betonvorm-
stenen. Vooral de U-stenen, die meestal
een zithoogte hebben van 40 tot 50 centi
meter, zijn erg handig. Ze liggen vast door
hun gewicht. Voor de binnenrand kan een
lichter materiaal worden gevonden. Een
strook ouderwetse Drentse turf is bijzon
der aan te bevelen.
Zelfs bij een daktuin kan de traditionele
De samenstelling van de grondlaag is
daarna aan de orde. Men kan het best een
mengsel kiezen dat voor de helft uit zware
tot middelzware grond bestaat, die vol
doende voedingsstoffen en humus bevat.
De andere helft is van synthetische
schuimstoffen; 35 procent hygromull en 15
procent styromull. Met die schuimstoffen
wordt de zware grond lichter gemaakt.
Bovendien krijgt men een verbetering van
de water- en luchthuishouding.
aanbrengen van een dunne laag kiezel of
beter nog van doorlatende styropor
platen. Het dak zelf dient een helling te
hebben van 2 tot 3 procent. Dat is nodig om
overtollig water te kunnen lozen via een
putje of de dakgoot. Soms zal zo’n helling
kunstmatig aangebracht moeten worden
door het storten van een betonlaag.
Het gebruik van styroporplaten heeft de
voorkeur boven grind. Er ontstaat geen
beschadiging van het dak door harde kan
tige delen. Het gewicht is minder dan bij
stenen. Een plaat van 70 x 30 x 6 centime
ter weegt maar 600 gram. De aanschaf is
ook niet zo prijzig als grint. Men kan er
bovendien makkelijk mee werken. Het
materiaal laat zich probleemloos toepas
sen.
Een tuin op drie hoog vraagt een ander
karakter dan een op de begane grond. Men
kan het best een Japanse tuin tot voor-
De industrie komt liefhebberd van dak
tuinen tegemoet met hydrocultuur. Het
systeem is al bekend bij kamerplanten.
Men heeft geen potgrond nodig. De voe
ding komt via korrels in de wortels. Dat
kan al aanzienlijke gewichtsbesparing op
het dak betekenen. Tijdens de beurs „Tuin
en Park”, die van 17 tot en met 21 oktober
in de Utrechtse Jaarbeurs wordt gehou
den, zullen diverse hydrodaktuinen wor
den getoond.
Goedkoop zijn die systemen echter niet.
Per vierkante meter is men zo’n 150
kwijt. Ook met minder dure middelen en
wat meer werk kan men een lichtgewicht
tuin op het dak aanleggen. Voorwaarde is,
dat men vooral wateroverlast voorkomt.
Er moet daarom aandacht worden besteed
aan de drainage. Dat gebeurt door het
Wie PVC-buis aan hout
gaat bevestigen, doet dat hoofdverlichting in huis,
het best met
parkerschroeven. Deze
zelftappende schroef
draait zich muurvast in
het materiaal, zodat heel
Een blankhouten onbe
schilderd kruidenrekje
ofwandrekje of wandrek
voor voorraadbussen
kan door elke huisvrouw
zelf van fleurige decora-
ties worden voorzien.
Hygromullballetjes kunnen meer dan de
helft van hun volume aan water opnemen.
Dit vocht wordt later aan de planten door
gegeven. Styromull kan het best omschre
ven worden als „verpakte lucht”. Deze
samenstelling zorgt dan ook voor voldoen
de lucht in het grondmengsel.
Het onderhoud van de daktuin bestaat
voornamelijk uit gieten en sproeien. Door
een goed vochthoudende bodemstructuur
wordt dit werk heel wat minder tijdro
vend. In plaats van dit mengsel van aarde
den in handwarm water
gelegd. Vervolgens
plaatst men de plaatjes
met de voorstelling naar
boven op een vochtige
doek. Volgens eigen ont
werp worden de plaatjes
dan in een handomdraai
op het kruidenrek ge
plakt. Druk ze nog even
met een droge doek ste
vig aan, zodat alle lucht
blaasjes verdwijnen.
Na ongeveer twee uur
zitten de afbeeldingen
„muurvast" en kunnen
ook niet meer worden
verwijderd.
Een te sterke bol kan
namelijk het materiaal
verwarmen. De buis
wordt daardoor
vervormd.
Daarna schuren en even
tueel plamuren. Zonodig
wordt nog een keer
grondverf aangebracht.
Daarna kan men de
glanslak gebruiken. Een
„antieke" kleur als don
ker- of oudgroen voldoet
uitstekend als onder
grond.
Teken daarna voor
zichtig de figuren over
op het houtwerk. Met di
verse kleuren de vlakken
invullen en eventueel
nog met een fijne penseel
met zwarte verf omtrek
ken.
Nog eenvoudiger is het
bij een kantoorboekhan
del of handenarbeidzaak
opplakfiguurtjes te ko-
- W i
pen. Die worden uitge
knipt en 10 tot 20 seceon-
NB4»
10
looo
I’7 IfflJ
